Prijsbeleid samenvatting 1.docx

# Prijsbeleid en koopgedrag Prijsbeleid wordt sterk beïnvloed door klantgedrag en speelt een cruciale rol binnen de marketingmix door de perceptie van waarde, kwaliteit en merkpositionering te sturen. ### 1.1 Soorten koopgedrag en hun impact op prijselasticiteit Het gedrag van consumenten bij de aankoop van producten kan worden ingedeeld in vier categorieën, die elk een verschillende gevoeligheid voor prijs (prijselasticiteit) met zich meebrengen: * **Gewoontekoopgedrag:** Klanten kopen herhaaldelijk hetzelfde product zonder veel nadenken, vaak uit routine of automatisme. Dit gedrag leidt tot een *lage prijselasticiteit*, wat betekent dat klanten minder gevoelig zijn voor prijsveranderingen. Een voorbeeld hiervan is het trouw blijven aan een specifiek merk tandpasta. * **Variatiezoekend gedrag:** Consumenten zoeken afwisseling en proberen regelmatig nieuwe producten uit. Dit gedrag vertoont een *gemiddelde prijselasticiteit*. Een voorbeeld is het experimenteren met verschillende smaken chips. * **Complex koopgedrag:** Bij de aankoop van duurdere of risicovollere producten, zoals een nieuwe auto of laptop, doen klanten uitgebreid onderzoek. Dit leidt tot een *hoge prijsgevoeligheid* of *hoge prijselasticiteit*. * **Dissonant reducerend gedrag:** Na een aankoop, vooral bij dure goederen, kunnen klanten onzekerheid ervaren en actief op zoek gaan naar bevestiging dat ze de juiste keuze hebben gemaakt. Dit gedrag wordt gekenmerkt door een *hoge prijsgevoeligheid*. Een voorbeeld is het lezen van reviews na de aankoop van dure kleding. ### 1.2 Definitie en reikwijdte van prijsbeleid Prijsbeleid omvat de strategische besluitvorming van een bedrijf met betrekking tot de prijsstelling van producten of diensten. Dit gaat verder dan het simpelweg bepalen van een bedrag en omvat tevens de communicatie en het beheer van deze prijzen. ### 1.3 Prijs binnen de marketingmix De prijs is een fundamenteel onderdeel van de marketingmix, die traditioneel uit de 4 P's bestaat: Product, Price, Place en Promotion. Later uitgebreid naar 7 P's met People, Process en Physical Evidence. Prijs is vaak het meest direct zichtbare en vergelijkbare element voor de consument. * **Product:** Wat wordt aangeboden (kwaliteit, assortiment, verpakking). * **Price:** Wat kost het en waarom die prijs? * **Place:** Waar en hoe wordt het verkocht (winkel, online). * **Promotion:** Hoe wordt de waarde gecommuniceerd. Retailers gebruiken prijs om hun marktpositie te definiëren: * **Colruyt:** Kernstrategie is het aanbieden van de laagste prijzen. * **Delhaize:** Focust op kwaliteit en service, waardoor hogere prijzen geaccepteerd worden. * **Action:** Gebruikt extreem lage prijzen als centraal element van de marketingmix. ### 1.4 Strategisch belang van prijs Prijs is een krachtig strategisch instrument met aanzienlijke impact op: * **Omzet en winst:** Kleine prijsaanpassingen kunnen leiden tot grote winstfluctuaties. Een prijsverlaging van 5% kan bij een marge van 20% een omzetstijging van 33% vereisen om dezelfde winst te behouden. * **Marktpositie:** De prijs communiceert of een merk als goedkoop, gemiddeld of premium wordt gezien. * **Klantperceptie:** Te lage prijzen kunnen duiden op lage kwaliteit, terwijl te hoge prijzen klanten kunnen afschrikken. * **Concurrentie:** Prijsstrategieën lokken directe reacties uit van concurrenten. ### 1.5 Factoren die prijsbeleid beïnvloeden Prijsbeleid wordt gevormd door een combinatie van interne en externe factoren: #### 1.5.1 Interne factoren * **Kostenstructuur:** De som van alle kosten voor productie, distributie en marketing. * **Winstdoelstellingen:** De gewenste winstmarge, gericht op korte- of langetermijndoelen. * **Assortimentsstrategie:** De rol die een product speelt binnen het totale aanbod; sommige producten dienen als lokkertjes (laag geprijsd), andere genereren hoge winsten. * **Merkpositionering:** Het imago dat een merk nastreeft (discounter, premium, luxe). #### 1.5.2 Externe factoren * **Klantgedrag:** De prijsgevoeligheid en de waardeperceptie van de consument. * **Concurrentie:** De prijzen van concurrenten en de aard van de concurrentiestrijd (prijsoorlogen). * **Marktomstandigheden:** Economische factoren zoals inflatie, economische groei, en specifieke markttrends. * **Wetgeving:** Wettelijke regels met betrekking tot prijsstelling, kortingen en eerlijke concurrentie. ### 1.6 Typologie van prijsstrategieën Er zijn diverse strategische benaderingen voor prijsstelling: * **Premium pricing:** Hoge prijzen vragen voor producten die geassocieerd worden met hoge kwaliteit, luxe en een unieke beleving (bv. Rituals). * **Economy pricing:** Het aanbieden van de laagst mogelijke prijzen, gericht op verkoopvolume met een lage winst per eenheid (bv. Aldi, Lidl). * **Penetration pricing:** Een lage startprijs hanteren om snel marktaandeel te winnen en een grote klantenbasis op te bouwen. * **Price skimming:** Een hoge introductieprijs hanteren voor nieuwe producten en deze geleidelijk verlagen naarmate het product ouder wordt of concurrentie toeneemt (bv. nieuwe elektronica). * **Psychologische prijsstrategieën:** Prijzen presenteren op een manier die ze aantrekkelijker doet lijken, zoals prijsafronding naar beneden (bv. €9,99), bundelaanbiedingen, of het gebruik van een "decoy" optie. ### 1.7 Prijs als signaal Prijs fungeert niet louter als een monetaire waarde, maar draagt ook betekenis over over het product: * **Hoge prijs:** Wordt vaak geassocieerd met kwaliteit, luxe en exclusiviteit. * **Lage prijs:** Sugereert efficiëntie, eenvoud en brede toegankelijkheid. * **Kortingen:** Hoewel aantrekkelijk, kunnen frequente of hoge kortingen de waargenomen waarde van een merk aantasten. > **Tip:** Een parfum van 120 euro kan een luxueuzer gevoel geven dan een van 29 euro, zelfs als de productiekosten vergelijkbaar zijn. Klanten in de horeca verwachten bij hogere prijzen ook een betere kwaliteit. Een te lage prijs kan hier wantrouwen opwekken. ### 1.8 De gouden driehoek: prijs, kwaliteit en merk Consumenten beoordelen producten gelijktijdig op basis van prijs, kwaliteit en merk. Deze drie elementen moeten in balans zijn om als "fair value" te worden ervaren. Een discrepantie tussen deze factoren kan leiden tot twijfel, retouren of negatieve recensies. * **Prijs wat je betaalt:** Schept verwachtingen; te hoog leidt tot bedroggevoelens, te laag tot twijfel over kwaliteit. * **Kwaliteit wat je denkt te krijgen:** Vaak gebaseerd op waargenomen kwaliteit, gestuurd door factoren als verpakking, gewicht of merk. * **Merk:** Beïnvloedt de acceptatie van prijs; een sterk merk zoals Apple rechtvaardigt hogere prijzen, terwijl een merk als Lidl een lage prijs normaal maakt. Deze driehoek resulteert in een perceptie van "fair value", waarbij de klant zich afvraagt of de geboden waarde in verhouding staat tot de prijs en het merk. ### 1.9 Prijs en brand equity Brand equity, of merkkracht, meet hoe sterk een merk in het geheugen van de consument verankerd is. Een sterk merk kan hogere prijzen rechtvaardigen en maakt klanten minder prijsgevoelig, terwijl een zwakker merk meer afhankelijk is van lage prijzen om te verkopen. Brand equity omvat: * **Bekendheid:** Hoe herkenbaar het merk is. * **Loyaliteit:** De mate van klantentrouw. * **Waargenomen kwaliteit:** De perceptie van de productkwaliteit. * **Associaties:** Imago, waarden en andere koppelingen met het merk. Sterke brand equity zorgt ervoor dat klanten bereid zijn meer te betalen, wat de prijselasticiteit verlaagt. Verschillen in prijs voor vergelijkbare producten (bv. telefoons, sushi, sneakers) zijn vaak te wijten aan de merkbeleving, het imago en het vertrouwen dat het merk biedt, naast het product zelf. ### 1.10 Prijszettingsmodellen Het bepalen van de juiste prijs is cruciaal voor succes in retail. Vier veelgebruikte prijszettingsmodellen zijn: #### 1.10.1 Cost-based pricing De prijs wordt berekend op basis van de totale kosten van een product, plus een gewenste winstmarge. * **Berekening:** * Kostprijs product = aankoopprijs + bijkomende kosten (transport, verpakking, overhead). * Verkoopprijs = kostprijs + winstmarge. * **Voordelen:** Eenvoudig, garandeert kostendekking. * **Nadelen:** Houdt weinig rekening met klantwaarde of concurrentie; kan leiden tot niet-competitieve prijzen. * **Voorbeeld:** Colruyt hanteert strikte kostengebaseerde berekeningen om de laagste prijs te kunnen garanderen. #### 1.10.2 Competition-based pricing De prijs wordt afgestemd op de prijzen van concurrenten. Dit kan op drie manieren: * **Prijs matching:** Dezelfde prijs hanteren als de concurrent. * **Prijs onderbieden:** Een lagere prijs aanbieden om klanten te lokken. * **Prijs boven de concurrentie:** Een hogere prijs vragen, vaak geassocieerd met premium positionering. * **Voordelen:** Sluit aan bij marktverwachtingen, kleine kans op extreme prijsfouten. * **Nadelen:** Risico op prijsoorlogen, lagere marges, minder focus op eigen toegevoegde waarde. * **Voorbeeld:** Bol.com en Coolblue passen prijzen dynamisch aan op basis van concurrentie. #### 1.10.3 Value-based pricing De prijs wordt bepaald door de waargenomen waarde die het product voor de klant heeft, los van kosten of concurrentie. * **Toepassing:** Analyse van klantsegmenten, marktonderzoek naar 'willingness to pay', en productdifferentiatie. * **Voordelen:** Mogelijkheid tot hogere winstmarges, prijs sluit aan bij merkpositionering. * **Nadelen:** Moeilijk te meten, risico op afwijking van marktconforme prijzen. * **Voorbeelden:** Apple iPhones worden verkocht tegen hoge prijzen door de perceptie van design en innovatie. Tesla's lanceren met hoge prijzen (price skimming). #### 1.10.4 Psychologische prijszetting Prijs wordt gepresenteerd om de waarneming van de consument te beïnvloeden en aankoopgedrag te stimuleren. Technieken omvatten: * **Charm pricing:** Prijzen eindigen op 9 of 99 (bv. €9,99). * **Referentieprijzen:** Een duurder product naast een goedkoper alternatief plaatsen. * **Bundeling:** Meerdere producten samen aanbieden voor een aantrekkelijke prijs. * **Prestige pricing:** Een hoge prijs gebruiken om exclusiviteit uit te stralen. * **Decoy effect:** Een minder aantrekkelijke optie toevoegen om een andere keuze gunstiger te doen lijken. * **Tijdsbeperking:** Urgentie creëren met uitspraken als "nog maar kort geldig". * **Innumeracy:** Gebruik maken van het feit dat consumenten kortingen soms niet exact berekenen (bv. 50% korting vs. 1+1 gratis). * **Prijsuiterlijk:** Het visuele aspect van prijzen, bv. €12 versus €12,00. * **Flat-rate pricing:** Vaste tarieven voor zekerheid (bv. all-in abonnementen). Deze technieken sluiten aan bij de **Prospect Theory**, die stelt dat mensen verliezen sterker ervaren dan winsten, en dat referentiepunten (ankerprijzen) de beoordeling van prijzen beïnvloeden. ### 1.11 Fair value pricing Een prijs wordt als "fair" ervaren wanneer deze consistent is met de kwaliteit, het merk, de presentatie en vergelijkbaar is met wat anderen betalen. Oneerlijke prijzen, zoals die in de cinema voor water of op festivals voor broodjes, leiden tot frustratie en negatieve perceptie. Fair pricing is essentieel voor klanttevredenheid, merkimago en het opbouwen van vertrouwen. Het verschilt van value-based pricing doordat het focust op de *ervaren rechtvaardigheid* van de prijs, niet enkel op de maximale betalingsbereidheid. ### 1.12 Eerste prijszetting bij productlancering De introductieprijs van een nieuw product is cruciaal voor de perceptie en het succes ervan. Factoren die de startprijs beïnvloeden zijn: * **Kostprijs en marge:** De minimumprijs die nodig is om winst te maken. * **Markt:** Concurrentie en de algemene prijsniveaus. * **Innovatie:** Hoe uniek het product is. * **Doelgroep:** Prijsgevoeligheid of koopbereidheid. * **Doelstelling:** Snel marktaandeel verwerven of maximale initiële winst behalen. #### 1.12.1 Skimming pricing (afroomprijsstrategie) Een hoge startprijs wordt gehanteerd, gericht op early adopters en klanten die bereid zijn meer te betalen voor exclusiviteit. De prijs wordt later verlaagd. * **Voordelen:** Snelle winst, terugverdienen van ontwikkelkosten, premium imago. * **Nadelen:** Beperkte initiële doelgroep, aantrekkelijk voor concurrenten. * **Voorbeelden:** Apple iPhones, Sony PlayStation 3. #### 1.12.2 Penetration pricing (penetratiestrategie) Een lage startprijs wordt gebruikt om snel een groot marktaandeel te veroveren en concurrenten af te schrikken. * **Voordelen:** Snel marktaandeel, hoge merkbekendheid, ontmoedigt concurrentie. * **Nadelen:** Lage initiële winst, moeilijk om prijs later te verhogen, risico op associatie met lage kwaliteit. * **Voorbeelden:** Aldi, Lidl, Spotify. #### 1.12.3 Alternatieve introductiebenaderingen * **Trial pricing:** Tijdelijk lage prijs om proefkopen te stimuleren, gevolgd door prijsstijging (bv. nieuwe yoghurtsmaak). * **Geografische prijsstrategie:** Prijzen variëren per regio of land. * **Prestige launch:** Product direct als duur en exclusief lanceren, met beperkte beschikbaarheid. De eerste prijszetting heeft een directe impact op de **merkperceptie**. Een te lage startprijs kan een luxe merk zijn imago kosten, terwijl een te hoge prijs voor een basisproduct afbreuk kan doen aan de toegankelijkheid. ### 1.13 Structurele prijswijzigingen Prijsaanpassingen kunnen permanent zijn en strategische implicaties hebben. Redenen voor structurele prijswijzigingen zijn: #### 1.13.1 Interne factoren * **Stijgende kosten:** Hogere kosten voor grondstoffen, energie, transport of lonen noodzaken prijsverhogingen. * **Efficiëntieverbeteringen:** Lagere productiekosten maken prijsverlagingen mogelijk. * **Strategische koerswijziging:** Een bedrijf kan besluiten zijn imago te veranderen (bv. van budget naar premium), wat een prijsaanpassing vereist. #### 1.13.2 Externe factoren * **Marktomstandigheden:** Inflatie, schaarste of overaanbod kunnen de prijzen beïnvloeden. * **Concurrentie:** Prijsdruk door concurrenten kan leiden tot prijsdalingen. * **Consumentenvoorkeuren:** Groeiende vraag naar bv. duurzaamheid kan hogere prijzen rechtvaardigen. * **Regelgeving:** Overheidswetgeving (bv. prijsplafonds, btw-wijzigingen) kan prijzen direct beïnvloeden. #### 1.13.3 Effecten van structurele prijswijzigingen * **Positief:** Prijsverhoging kan kosten compenseren; prijsverlaging kan marktaandeel vergroten. * **Negatief:** Prijsverhoging kan klanten kosten en het imago schaden; prijsverlaging kan winst drukken en de productkwaliteit in twijfel trekken. * **Voorbeelden:** Unilever verhoogde prijzen met 11% in 2022, wat de omzet verhoogde maar het verkochte volume deed dalen. Ryanair gebruikt lage ticketprijzen gecombineerd met extra's voor winst. #### 1.13.4 Strategieën voor prijswijzigingen * **Transparantie:** Communiceer duidelijk de redenen voor prijsaanpassingen. * **Geleidelijkheid:** Voer wijzigingen stapsgewijs door, niet abrupt. * **Differentiatie:** Pas prijzen niet overal gelijk aan; onderscheid basisproducten van premium varianten. * **Meerwaarde tonen:** Rechtvaardig hogere prijzen met verbeterde service of unieke producteigenschappen. ### 1.14 Break-even analyse De break-even analyse bepaalt het punt waarop omzet gelijk is aan totale kosten, waardoor er geen winst of verlies is. Dit is cruciaal voor retailers, vooral met lage marges. * **Benodigde gegevens:** * **Vaste kosten (VK):** Kosten die constant blijven ongeacht verkoopvolume (bv. huur, salarissen). * **Variabele kosten per stuk (VK/st):** Kosten die per verkocht product variëren (bv. inkoopkosten, verpakking). * **Verkoopprijs (P):** De prijs waarvoor het product wordt verkocht. * **Berekening Break-even punt (in eenheden):** $$ \text{Break-even punt (eenheden)} = \frac{\text{Vaste kosten}}{\text{Verkoopprijs per eenheid} - \text{Variabele kosten per eenheid}} $$ * **Voorbeeld:** Een frituur met vaste kosten van 3000 euro per maand, een verkoopprijs van 5 euro per portie en variabele kosten van 1,50 euro per portie, heeft een break-even punt van 3000 / (5 - 1,50) = 857 porties. Bij een prijsdaling van een T-shirt van 25 euro (marge 13 euro) naar 22 euro (marge 10 euro), stijgt het break-even punt van 770 naar 1000 stuks. Een te lage marge vereist een significant hogere verkoop om verlies te voorkomen. ### 1.15 Prijselasticiteit van de vraag Prijselasticiteit meet de gevoeligheid van de vraag naar een product voor veranderingen in de prijs. * **Elastisch product:** De vraag reageert sterk op prijsveranderingen (prijs ↑ → vraag ↓ sterk; prijs ↓ → vraag ↑ sterk). Dit geldt vaak voor producten met veel substituten (bv. chips, frisdrank, sneakers). * **Inelastisch product:** De vraag reageert nauwelijks op prijsveranderingen (prijs ↑ → vraag blijft nagenoeg gelijk; prijs ↓ → weinig extra vraag). Dit geldt voor noodzakelijke producten zonder veel alternatieven (bv. babyvoeding, medicijnen, benzine). Retailers gebruiken prijselasticiteit om te beslissen over prijsverhogingen, prijsverlagingen en promoties. #### 1.15.1 Cross-elasticiteit Meet hoe de vraag naar product Y verandert bij een prijsverandering van product X. * **Substituten:** Producten die elkaar vervangen. Een prijsdaling van product X verlaagt de vraag naar product Y (bv. Cola en Ice Tea). * **Complementen:** Producten die samen worden gebruikt. Een prijsdaling van product X verhoogt de vraag naar product Y (bv. Pasta en pastasaus). Cross-elasticiteit is belangrijk voor category management en het plannen van promoties. ### 1.16 EDLP vs. Hi-Lo Pricing Twee veelgebruikte prijsstrategieën: * **EDLP (Every Day Low Price):** Altijd lage, stabiele prijzen met minimale promoties. Richt zich op lage kosten en efficiëntie. Klanten vertrouwen op de vaste lage prijs. * **Voordelen:** Lage operationele kosten, stabiel prijsimago. * **Nadelen:** Lage marges, minder beleving door gebrek aan acties. * **Voorbeelden:** Colruyt, Aldi. * **Hi-Lo Pricing:** Hoge basisprijzen met frequente kortingen en promoties. Klanten wachten op aanbiedingen. * **Voordelen:** Klanten profiteren van deals, potentieel hogere marges buiten acties. * **Nadelen:** Promotie-afhankelijkheid, risico op klantgewenning aan kortingen. * **Voorbeelden:** Albert Heijn, Zalando. ### 1.17 Kortingenpolitiek Kortingen zijn een belangrijk instrument, maar een strategisch beleid is vereist om merkwaarde en marges te beschermen. #### 1.17.1 Typologie van kortingen * **Tijdelijke prijsacties:** Kortlopende kortingen (bv. -20% deze week). * **Seizoenskortingen:** Solden aan het einde van een seizoen. * **Volumekortingen:** Korting bij aankoop van grotere hoeveelheden. * **Klantenkaarten/Loyaltyprogramma's:** Kortingen voor terugkerende klanten. * **Bundelkortingen:** Meerdere producten samen goedkoper. * **Introductiekortingen:** Tijdelijk lagere prijs voor nieuwe producten. #### 1.17.2 Doelstellingen van kortingen * Omzetstimulatie * Voorraadbeheer * Klantentrouw * Concurrentiewapen * Merkbekendheid #### 1.17.3 Gevaren van kortingen * **Margedruk:** Kortingen verlagen de winstmarge per product. * **Gewenning bij klanten:** Klanten wachten op kortingen en kopen niet aan volle prijs. * **Merkschade:** Te veel korting kan de kwaliteit en exclusiviteit van een merk ondermijnen. * **Prijsoorlogen:** Concurrenten concurreren op prijs met negatieve gevolgen voor iedereen. #### 1.17.4 Strategisch inzetten van kortingen * **Meerwaarde tonen:** Combineer kortingen met extra voordelen of beleving. * **Selectief inzetten:** Gebruik kortingen op specifieke "traffic builders" producten. * **Slimme timing:** Pas kortingen toe rond belangrijke periodes (feestdagen, seizoenseinde). * **Differentiatie per segment:** Bied kortingen op maat voor specifieke klantgroepen. ### 1.18 Digitale evoluties in kortingen Technologie maakt dynamische, gepersonaliseerde en geautomatiseerde kortingen mogelijk. * **Dynamic pricing:** Prijzen passen zich automatisch aan op basis van vraag, voorraad, concurrentie, tijdstip en klantlocatie. Dit is in fysieke winkels complexer vanwege de fysieke prijsetikettering en klantverwachtingen. * **Voorbeeld:** Amazon past prijzen miljoenen keren per dag aan. Uber gebruikt "surge pricing" bij hoge vraag. * **E-coupons & cashback:** Digitale kortingsbonnen en terugbetalingen via apps. * **Personalisatie:** Kortingen op maat gebaseerd op aankoopgedrag. * **Flash sales:** Korte, intensieve acties met hoge kortingen. #### 1.18.1 Promotiedruk Meet het percentage van de totale verkoop dat met korting plaatsvindt. Hoge promotiedruk kan leiden tot marge-errosie, afhankelijkheid van acties, en merkvervuiling. #### 1.18.2 Promotie-intensiteit Meet hoe vaak een winkel promoties toepast binnen een productcategorie. Een lage intensiteit is gunstig voor de marge, terwijl een hoge intensiteit kan leiden tot prijsvergelijking door klanten en afhankelijkheid van acties. Samengevat, prijsbeleid is een complex samenspel van klantgedrag, concurrentie, kosten en merkstrategie, waarbij de prijs als krachtig communicatiemiddel dient en het succes van een product significant beïnvloedt. --- # Prijszettingsmodellen en strategien Dit hoofdstuk behandelt de diverse methoden voor prijszetting, van kostengebaseerde benaderingen tot strategische introductieprijzen en de psychologische aspecten van prijsperceptie. ## 2 Prijszettingsmodellen en strategieën Prijszetting is een van de meest cruciale en uitdagende aspecten binnen retail. Een correcte prijs is essentieel voor verkoopsucces, ongeacht de productkwaliteit, merkbekendheid of distributie. De prijs moet aansluiten bij de door de klant ervaren waarde en de bedrijfsdoelstellingen, zoals winstmaximalisatie of marktaandeelgroei. Dit hoofdstuk verkent vier kernmethoden van prijszetting: cost-based, competition-based, value-based en psychologische prijszetting. ### 2.1 Cost-based pricing Bij cost-based pricing wordt de verkoopprijs bepaald door eerst alle kosten van een product te berekenen en daar een gewenste winstmarge aan toe te voegen. Het principe is dat alle kosten gedekt moeten worden, plus een winstcomponent. **Berekening van de verkoopprijs:** 1. **Bereken de kostprijs van het product:** Dit omvat de aankoopprijs plus alle bijkomende kosten, zoals transport, verpakking, personeel en overheadkosten. $$ \text{Kostprijs product} = \text{aankoopprijs} + \text{bijkomende kosten} $$ 2. **Voeg de winstmarge toe:** Dit kan als een percentage van de kostprijs of als een vast bedrag. $$ \text{Verkoopprijs} = \text{kostprijs} + \text{winstmarge} $$ **Voorbeeld:** Een retailer koopt een product aan voor 20 dollars. Transport en overheadkosten bedragen 5 dollars. De gewenste marge is 30%. $$ \text{Kostprijs} = 20 \text{ dollars} + 5 \text{ dollars} = 25 \text{ dollars} $$ $$ \text{Verkoopprijs} = 25 \text{ dollars} \times (1 + 0.30) = 25 \text{ dollars} \times 1.30 = 32.50 \text{ dollars} $$ **Voordelen:** * Eenvoudig te implementeren. * Garandeert dat alle kosten gedekt worden. * Transparant in onderhandelingen. **Nadelen:** * Negeert klantperceptie en concurrentie. * Kan leiden tot een niet-competitieve of te hoge prijs. ### 2.2 Competition-based pricing Bij competition-based pricing wordt de prijs voornamelijk bepaald door de prijzen van concurrenten te analyseren. Er zijn drie hoofdbenaderingen: 1. **Prijs matching:** De retailer hanteert dezelfde prijs als de belangrijkste concurrent. 2. **Prijs onderbieden:** De retailer kiest bewust voor een lagere prijs om marktaandeel te winnen. 3. **Prijs boven de concurrentie:** De retailer positioneert zich als premium door een hogere prijs te vragen. **Voordelen:** * Sluit goed aan bij marktverwachtingen. * Vermindert het risico op extreme prijsverschillen. **Nadelen:** * Risico op prijsoorlogen. * Minder aandacht voor de eigen toegevoegde waarde. * Kan leiden tot lagere winstmarges. **Voorbeeld:** Online retailers zoals Bol.com en Coolblue gebruiken dynamische prijssystemen om prijzen te matchen en aan te passen op basis van concurrenten. ### 2.3 Value-based pricing Value-based pricing richt zich primair op de klant. De centrale vraag is wat de klant het product waard vindt en bereid is te betalen, los van de kostprijs of concurrentie. **Toepassing:** * **Klantsegmenten analyseren:** Verschillende klantgroepen hebben verschillende waardepercepties. * **Marktonderzoek:** Vaststellen van de "willingness to pay" (bereidheid tot betalen) van klanten. * **Differentiatie:** Producten anders positioneren (bv. luxe versus massamarkt) om verschillende prijzen te rechtvaardigen. **Voordelen:** * Potentieel voor hogere winstmarges. * Prijs sluit aan bij merkpositionering en imago. **Nadelen:** * Moeilijk om klantwaarde exact te meten. * Risico op grote afwijkingen van marktconforme prijzen. **Voorbeeld:** Apple positioneert zijn iPhones met hoge prijzen, gerechtvaardigd door design, innovatie en het ecosysteem. Tesla lanceerde de Model 3 initieel met een hoge prijs (skimmingstrategie) om later een breder publiek te bereiken. ### 2.4 Psychologische prijszetting Psychologische prijszetting speelt in op de manier waarop consumenten prijzen ervaren, met als doel een product aantrekkelijker te maken. **Veelgebruikte technieken:** * **Charm pricing:** Prijzen eindigend op 9 of 99 (bv. 9,99 euro) suggereren een lagere prijs dan een rond getal (bv. 10 euro). * **Referentieprijzen:** Een product naast een duurder alternatief plaatsen om het goedkoper te laten lijken. * **Bundeling:** Meerdere producten samen aanbieden (bv. 2 voor 10 euro) voor een hogere waargenomen waarde. * **Prestige pricing:** Een hoge prijs gebruiken om kwaliteit en exclusiviteit uit te stralen, typisch bij luxemerken. * **Decoy effect:** Een minder aantrekkelijke optie toevoegen om een andere keuze beter te laten lijken. * **Tijdsbeperking:** Creëren van urgentie met boodschappen als "Nog maar enkele uren geldig!". * **Innumeracy (rekenverwarring):** Technieken zoals 50% korting of 1+1 gratis die voordeliger lijken dan ze mogelijk zijn. * **Prijsuiterlijk:** Een prijs als 12 euro kan eenvoudiger en lichter overkomen dan 12,00 euro. * **Flat-rate pricing:** Vaste tarieven (bv. all-in abonnementen) geven zekerheid. **Prospect theory (gedragspsychologie):** * **Verliesaversie:** Mensen ervaren verlies sterker dan winst. Boodschappen als "Mis deze korting niet!" zijn effectiever dan "Je kunt winnen." * **Framing:** "Bespaar 30 euro" klinkt aantrekkelijker dan "Betaal 99 euro." * **Referentiepunten (ankerprijzen):** De eerste prijs die een consument ziet, beïnvloedt de beoordeling van latere prijzen. **Fair value pricing:** Een prijs wordt als eerlijk ervaren wanneer deze overeenkomt met de kwaliteit, het merk, de verpakking en presentatie, en vergelijkbaar is met wat anderen betalen. Oneerlijke prijzen (bv. te hoge prijzen voor water in de bioscoop) leiden tot frustratie en reputatieschade. Fair value pricing draait om gevoel, rechtvaardigheid en vertrouwen, niet enkel om maximale winst. Het onderscheid tussen *value-based pricing* (wat de klant bereid is te betalen gebaseerd op de opgeleverde waarde) en *fair value pricing* (wat de klant als eerlijk ervaart) is significant. ### 2.5 Introductiestrategieën De eerste prijszetting van een nieuw product is cruciaal voor de klantperceptie en latere verkoop. Factoren die de startprijs beïnvloeden zijn kostprijs, marge, marktconcurrentie, productinnovatie, doelgroep en bedrijfsdoelen. **Twee klassieke strategieën:** 1. **Skimming pricing (afroomprijsstrategie):** * **Hoe het werkt:** Start met een hoge prijs voor nieuwe, exclusieve producten, gericht op early adopters. Verlaag de prijs later geleidelijk om een breder publiek aan te spreken. * **Voordelen:** Snelle winst in de beginfase, snelle terugverdiening van ontwikkelingskosten, creëert een premium imago. * **Nadelen:** Kleine initiële doelgroep, concurrenten kunnen sneller goedkopere alternatieven introduceren. * **Voorbeelden:** Apple iPhones, Sony PlayStation. 2. **Penetration pricing (penetratiestrategie):** * **Hoe het werkt:** Start met een lage prijs om snel marktaandeel en veel klanten te verwerven, vaak om concurrenten af te schrikken. * **Voordelen:** Snelle marktverovering, hoge merkbekendheid, ontmoedigt concurrentie. * **Nadelen:** Lage initiële winst, later prijzen verhogen is lastig, kan leiden tot een "goedkoop" imago. * **Voorbeelden:** Aldi, Lidl, Spotify, Xiaomi. **Alternatieve introductiebenaderingen:** * **Trial pricing (proefprijs):** Tijdelijk een lage prijs om uitproberen te stimuleren, gevolgd door een prijsverhoging. * **Geografische prijsstrategie:** Prijs aanpassen op basis van verkoopplaats (land, stad). * **Prestige launch (luxe introductie):** Direct lanceren als duur en exclusief, vaak met beperkte beschikbaarheid. **Impact op merkperceptie:** De eerste prijs zet de toon voor hoe klanten het merk zien. Een hoge startprijs creëert status en exclusiviteit (bv. Tesla), terwijl een lage startprijs toegankelijkheid en een betaalbaar imago benadrukt (bv. Xiaomi). Een verkeerde startprijs kan het merk imago blijvend beschadigen. --- # Structurele prijswijzigingen en kortingenpolitiek Dit deel behandelt structurele prijswijzigingen, de invloed van prijselasticiteit, cross-elasticiteit en de strategische inzet van kortingen, inclusief digitale evoluties zoals dynamic pricing en promotiedruk. ### 3.1 Structurele prijswijzigingen Structurele prijswijzigingen zijn permanente aanpassingen aan de prijs van producten of diensten, in tegenstelling tot tijdelijke kortingen. Deze veranderingen hebben een strategische impact op de winstgevendheid, marktpositie en klantperceptie van een bedrijf. #### 3.1.1 Redenen voor structurele prijswijzigingen Structurele prijswijzigingen kunnen worden gedreven door zowel interne als externe factoren. * **Interne factoren:** * **Stijgende kosten:** Hogere kosten voor grondstoffen, energie, transport of lonen kunnen leiden tot een prijsverhoging om de winstmarges te behouden. * **Efficiëntieverbeteringen:** Kostenbesparingen door efficiëntere productieprocessen of logistiek kunnen retailers de mogelijkheid bieden om prijzen te verlagen. * **Strategische herpositionering:** Een bedrijf kan ervoor kiezen om zijn imago aan te passen, bijvoorbeeld van een budgetmerk naar een premiummerk, wat een aanpassing van de prijsstelling vereist. * **Externe factoren:** * **Marktomstandigheden:** Inflatie, schaarste, overaanbod of economische recessies kunnen een directe invloed hebben op de prijsniveaus in de markt. * **Concurrentie:** Sterke concurrentie of een prijsoorlog tussen aanbieders kan druk uitoefenen om prijzen te verlagen. Omgekeerd kan een gebrek aan concurrentie prijsverhogingen toestaan. * **Consumentengedrag en -verwachtingen:** Veranderende consumentenvoorkeuren, zoals een grotere waardering voor duurzaamheid, kunnen hogere prijzen rechtvaardigen. * **Wetgeving en regelgeving:** Overheidsinterventies, zoals prijsplafonds, btw-wijzigingen of regels rond eerlijke concurrentie, kunnen prijsaanpassingen noodzakelijk maken. #### 3.1.2 Effecten van structurele prijswijzigingen Structurele prijswijzigingen kunnen diverse effecten hebben, zowel positief als negatief. * **Positieve effecten:** * **Prijsverhoging:** Kan helpen om winstmarges op peil te houden bij stijgende kosten, of de perceptie van kwaliteit en exclusiviteit verhogen. * **Prijsverlaging:** Kan leiden tot een toename van het verkoopvolume, een groter marktaandeel en het aantrekken van nieuwe klantsegmenten. * **Negatieve effecten:** * **Prijsverhoging:** Risico op klantverlies, negatieve publiciteit en schade aan het merkimago als deze niet goed wordt gecommuniceerd of gerechtvaardigd. * **Prijsverlaging:** Kan leiden tot lagere winstmarges, de perceptie van lagere kwaliteit creëren en klanten afhankelijk maken van lage prijzen. > **Tip:** Bij structurele prijswijzigingen is transparantie cruciaal. Leg klanten uit waarom de prijs verandert, bijvoorbeeld door te verwijzen naar stijgende kosten. Geleidelijke aanpassingen per productcategorie, in plaats van een abrupte prijsverhoging voor alles, kunnen de negatieve impact verminderen. #### 3.1.3 Break-even analyse De break-even analyse is een essentieel instrument om de impact van prijswijzigingen op de winstgevendheid te beoordelen. Het bepaalt het verkoopaantal waarbij de totale opbrengsten gelijk zijn aan de totale kosten, wat resulteert in nul winst of verlies. * **Formules:** * Totale Kosten = Vaste Kosten (VK) + Variabele Kosten (VK) $\ast$ Aantal eenheden * Totale Opbrengsten = Verkoopprijs (P) $\ast$ Aantal eenheden * Break-even punt (in eenheden) = Vaste Kosten / (Verkoopprijs per eenheid - Variabele Kosten per eenheid) * Marge per eenheid = Verkoopprijs per eenheid - Variabele Kosten per eenheid * **Toepassing bij prijsdaling:** Een prijsverlaging verlaagt de marge per eenheid, waardoor een hoger aantal eenheden verkocht moet worden om de vaste kosten te dekken en winst te maken. Dit illustreert het risico van te agressieve prijsverlagingen. ### 3.2 Prijselasticiteit en cross-elasticiteit Prijselasticiteit en cross-elasticiteit zijn concepten die de gevoeligheid van de vraag naar producten voor prijsveranderingen meten. #### 3.2.1 Prijselasticiteit van de vraag De prijselasticiteit van de vraag kwantificeert hoe sterk de gevraagde hoeveelheid van een product verandert als reactie op een prijsverandering. * **Definitie:** Het meet de procentuele verandering in de gevraagde hoeveelheid gedeeld door de procentuele verandering in de prijs. $$ E_p = \frac{\% \Delta Q_d}{\% \Delta P} $$ Waarbij: $E_p$ = Prijselasticiteit van de vraag $\Delta Q_d$ = Verandering in gevraagde hoeveelheid $\Delta P$ = Verandering in prijs * **Elastische vraag:** Als de prijselasticiteit kleiner is dan -1 (of groter dan 1 in absolute waarde), reageert de vraag sterk op prijsveranderingen. Een kleine prijsverhoging leidt tot een grote daling in de vraag, en omgekeerd. Dit geldt vaak voor producten met veel substituten, zoals frisdranken of snacks. * **Inelastische vraag:** Als de prijselasticiteit groter is dan -1 (of kleiner dan 1 in absolute waarde), reageert de vraag nauwelijks op prijsveranderingen. Prijsverhogingen hebben een beperkt effect op de verkochte hoeveelheid. Dit geldt vaak voor noodzakelijke producten, zoals medicijnen, babyvoeding of energie. > **Tip:** Begrijpen van prijselasticiteit is cruciaal voor retailers. Bij elastische producten zijn agressieve prijsverhogingen risicovol, terwijl promoties zeer effectief kunnen zijn. Bij inelastische producten kunnen prijsverhogingen winstgevend zijn zonder significant klantverlies. #### 3.2.2 Cross-elasticiteit van de vraag Cross-elasticiteit meet hoe de vraag naar één product (product Y) verandert wanneer de prijs van een ander product (product X) verandert. * **Definitie:** Het meet de procentuele verandering in de gevraagde hoeveelheid van product Y gedeeld door de procentuele verandering in de prijs van product X. $$ E_{xy} = \frac{\% \Delta Q_{dy}}{\% \Delta P_x} $$ Waarbij: $E_{xy}$ = Cross-elasticiteit van de vraag $\Delta Q_{dy}$ = Verandering in gevraagde hoeveelheid van product Y $\Delta P_x$ = Verandering in prijs van product X * **Substituten:** Producten die elkaar kunnen vervangen (bv. Coca-Cola en Ice Tea). Als de prijs van product X stijgt, zal de vraag naar product Y toenemen (positieve cross-elasticiteit). * **Complementen:** Producten die samen gebruikt worden (bv. pasta en pastasaus). Als de prijs van product X stijgt, zal de vraag naar product Y afnemen (negatieve cross-elasticiteit). > **Tip:** Cross-elasticiteit is van groot belang voor category management. Het helpt retailers bij het plannen van promoties, zoals het combineren van aantrekkelijke aanbiedingen voor complementaire producten om de totale verkoop te stimuleren. ### 3.3 Kortingenpolitiek Kortingen en promoties zijn krachtige marketinginstrumenten die worden ingezet om verkoop te stimuleren, voorraden te beheren en klanten aan te trekken. Een strategisch kortingsbeleid is essentieel om de merkwaarde en winstmarges te beschermen. #### 3.3.1 Typologie van kortingen Er zijn verschillende soorten kortingen die retailers kunnen toepassen: 1. **Tijdelijke prijsacties:** Korte, intensieve kortingen om direct de verkoop te stimuleren of een specifiek product in de kijker te zetten (bv. "20% korting deze week"). 2. **Seizoenskortingen:** Kortingen die worden aangeboden aan het einde van een seizoen, vooral in de mode- en sportbranche (bv. solden). 3. **Volumekortingen:** Kortingen die worden gegeven bij aankoop van grotere hoeveelheden, vaak toegepast in B2B-retail of bij bulkverpakkingen. 4. **Klantenkaarten en loyaliteitsprogramma's:** Kortingen die exclusief beschikbaar zijn voor leden van een loyaliteitsprogramma, bedoeld om herhaalaankopen te stimuleren. 5. **Bundelkortingen:** Een korting die wordt aangeboden wanneer meerdere producten gezamenlijk worden gekocht (bv. telecomabonnementen). 6. **Introductiekortingen:** Tijdelijk lagere prijzen om nieuwe producten te introduceren en klanten aan te moedigen deze uit te proberen. #### 3.3.2 Doelstellingen van kortingen Kortingen worden strategisch ingezet om diverse bedrijfsdoelstellingen te bereiken: * **Omzetstimulatie:** Het direct verhogen van de verkoopvolumes. * **Voorraadbeheer:** Het opruimen van overtollige voorraden, met name bij seizoenswissels. * **Klantentrouw:** Het belonen van loyale klanten en het stimuleren van herhaalaankopen. * **Concurrentiewapen:** Het aantrekken van klanten weg van concurrenten door betere aanbiedingen. * **Merkbekendheid:** Het promoten van nieuwe producten en het vergroten van de zichtbaarheid van het merk. #### 3.3.3 Gevaren van kortingen Hoewel kortingen voordelen bieden, brengen ze ook aanzienlijke risico's met zich mee: * **Margedruk:** Kortingen verlagen de winstmarge per verkocht product. Dit kan de totale winstgevendheid aantasten als de volumetoename de margedaling niet compenseert. * **Gewenning bij klanten:** Klanten kunnen leren wachten op kortingen, wat leidt tot uitgestelde aankopen en een afname van de verkoop tegen volle prijs. * **Merkschade:** Overmatig gebruik van kortingen kan de perceptie van merkwaarde ondermijnen, waardoor het product als minder exclusief of van lagere kwaliteit wordt gezien. * **Prijsoorlogen:** Concurrenten kunnen elkaar overbieden met kortingen, wat resulteert in een neerwaartse prijsspiraal en verlaagde winstmarges voor alle betrokkenen. > **Tip:** Implementeer een "EDLP" (Every Day Low Price) of een "Hi-Lo" (High-Low) prijsstrategie, afhankelijk van uw bedrijfsmodel en klantensegment. EDLP focust op constante lage prijzen met weinig promoties, terwijl Hi-Lo werkt met hoge basisprijzen en frequente kortingsacties. #### 3.3.4 Strategisch inzetten van kortingen Effectief kortingsbeleid vereist een strategische aanpak: * **Selectieve inzet:** Gebruik kortingen gericht op specifieke producten (bv. 'traffic builders') om klanten naar de winkel te trekken, in plaats van alles te stunten. * **Slimme timing:** Plan kortingen rond belangrijke periodes zoals feestdagen, seizoenswissels of back-to-school evenementen. * **Differentiatie per segment:** Pas kortingen aan op specifieke klantgroepen (bv. studenten, senioren, trouwe klanten) om de relevantie te vergroten. * **Combinatie met beleving:** Integreer kortingen met andere voordelen zoals exclusieve events, samples of verbeterde service om de klantrelatie te versterken. ### 3.4 Digitale evoluties in prijszetting en kortingen De digitale transformatie heeft ingrijpende veranderingen teweeggebracht in hoe prijzen en kortingen worden beheerd en gecommuniceerd. #### 3.4.1 Dynamic pricing Dynamic pricing, of dynamische prijszetting, is een strategie waarbij prijzen en kortingen automatisch worden aangepast op basis van realtime marktfactoren. Algoritmes analyseren variabelen zoals vraag, voorraadniveaus, concurrentieprijzen, tijdstip, locatie en zelfs het type apparaat van de gebruiker om de optimale prijs te bepalen. * **Factoren die prijzen beïnvloeden:** * **Voorraad:** Hoge voorraad kan leiden tot prijsverlagingen, terwijl schaarste de prijs kan opdrijven. * **Concurrentie:** Prijzen worden continu vergeleken en aangepast aan die van concurrenten. * **Tijdstip en locatie:** Prijzen kunnen variëren per dag, week, seizoen, of geografische locatie. * **Toepassing:** Webshops zoals Amazon en Bol.com passen prijzen continu aan. Hoewel minder flexibel, zien we ook elektronische labels in fysieke winkels die dynamische prijzen mogelijk maken. * **Ethische grenzen:** Dynamische prijszetting moet voldoen aan wetgeving en mag niet discriminerend zijn. #### 3.4.2 Digitale evoluties in kortingen Technologie maakt het mogelijk om kortingen veel slimmer, sneller en gepersonaliseerder in te zetten: * **E-coupons en cashback:** Digitale kortingsbonnen en terugbetalingssystemen via apps en online platforms. * **Personalisatie:** Kortingen worden op maat gemaakt voor individuele klanten op basis van hun aankoopgeschiedenis, voorkeuren en gedrag. Dit wordt mogelijk gemaakt door geavanceerde data-analyse. * **Flash sales:** Zeer korte, intensieve acties met hoge kortingen, vaak online, om direct verkoop te genereren (bv. Zalando Lounge). #### 3.4.3 Promotiedruk en promotie-intensiteit Deze concepten meten de mate waarin kortingen de totale verkoop beïnvloeden: * **Promotiedruk:** Dit meet welk percentage van de totale verkoop binnen een categorie of winkel plaatsvindt met korting. $$ \text{Promotiedruk} = \frac{\text{Verkopen met korting}}{\text{Totale verkopen}} \times 100\% $$ Hoge promotiedruk (bv. bij wasmiddelen of frisdranken) kan leiden tot margedaling en afhankelijkheid van acties. * **Promotie-intensiteit:** Dit meet hoe frequent een winkel promoties aanbiedt binnen een bepaalde productcategorie. Een winkel met een hoge intensiteit doet zeer regelmatig kortingsacties, terwijl een lage intensiteit wijst op stabielere prijzen. > **Tip:** Een te hoge promotiedruk, zowel voor de retailer (lage marge, afhankelijkheid) als voor het merk (merkschade, prijs erosie), is gevaarlijk. Streef naar een strategische balans tussen promoties en volle prijsverkopen. **Samenvattend:** Kortingenpolitiek is het strategische gebruik van prijsreducties om omzet, klanten of merkbekendheid te stimuleren. Het omvat diverse typologieën van kortingen, dient specifieke doelen, maar brengt ook risico's met zich mee. Digitale evoluties, zoals dynamic pricing en gepersonaliseerde kortingen, bieden nieuwe mogelijkheden, maar vereisen waakzaamheid voor de impact van promotiedruk en -intensiteit op zowel de retailer als het merk. --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Prijsbeleid | Een beleid dat bepaalt hoe een bedrijf de kosten van een product of dienst vaststelt, hoe deze prijs wordt gecommuniceerd, en hoe deze prijs wordt beheerd over tijd. | | Koopgedrag | Het gedrag dat consumenten vertonen bij het zoeken naar, evalueren, kopen, gebruiken en afdanken van producten of diensten. Dit kan variëren van gewoontekoopgedrag tot complex aankoopgedrag. | | Gewoontekoopgedrag | Consumentengedrag waarbij producten routinematig en zonder veel nadenken worden aangeschaft, vaak door loyaliteit aan een bepaald merk of product. | | Variatiezoekend gedrag | Consumentengedrag waarbij klanten graag verschillende producten of merken proberen om afwisseling te ervaren, zelfs als ze tevreden zijn met hun huidige keuze. | | Complex koopgedrag | Consumentengedrag dat gepaard gaat met uitgebreid onderzoek en evaluatie voorafgaand aan een aankoop, vooral bij dure, risicovolle of zelden gekochte producten. | | Dissonant reducerend gedrag | Consumentengedrag waarbij een koper na de aankoop onzekerheid voelt over de gemaakte keuze en op zoek gaat naar informatie die de aankoop rechtvaardigt en twijfel wegneemt. | | Prijselasticiteit | De mate waarin de vraag naar een product verandert als reactie op een prijsverandering. Een hoge elasticiteit betekent dat de vraag sterk reageert op prijswijzigingen. | | Marketingmix | Een set van tactische marketinginstrumenten die een bedrijf combineert om de gewenste reactie in de doelmarkt te produceren. Traditioneel bekend als de 4 P's: Product, Prijs, Plaats en Promotie. | | Brand equity (merkkracht) | De commerciële waarde die aan een merk wordt toegekend. Het omvat de bekendheid, loyaliteit, waargenomen kwaliteit en associaties die consumenten met een merk hebben. | | Cost-based pricing | Een prijszettingsmethode waarbij de prijs wordt berekend op basis van de kosten van het product, vermeerderd met een winstmarge. | | Competition-based pricing | Een prijszettingsmethode waarbij de prijs wordt bepaald op basis van de prijzen die concurrenten hanteren voor vergelijkbare producten. | | Value-based pricing | Een prijszettingsmethode waarbij de prijs wordt bepaald op basis van de waargenomen waarde van het product voor de klant, in plaats van de kosten of concurrentie. | | Psychologische prijszetting | Prijsstelling die inspeelt op de psychologische perceptie van consumenten, zoals prijzen die eindigen op 99 cent (charm pricing) om ze lager te laten lijken. | | Fair value pricing | Een prijs die door de consument als eerlijk en redelijk wordt ervaren, rekening houdend met de kwaliteit, het merk, de presentatie en de marktprijs. | | Skimming pricing (afroomprijsstrategie) | Een prijsstrategie waarbij een nieuw product bij lancering tegen een hoge prijs wordt aangeboden om snel winst te maken van early adopters, waarna de prijs geleidelijk wordt verlaagd. | | Penetration pricing (penetratiestrategie) | Een prijsstrategie waarbij een nieuw product bij lancering tegen een lage prijs wordt aangeboden om snel marktaandeel te verwerven en concurrenten af te schrikken. | | Trial pricing (proefprijs) | Een tijdelijke lagere prijs die wordt gehanteerd om consumenten een nieuw product te laten proberen, met de bedoeling ze later te laten overstappen naar de normale prijs. | | Geografische prijsstrategie | Een prijszettingsmethode waarbij prijzen worden aangepast op basis van de locatie waar het product wordt verkocht, rekening houdend met lokale marktomstandigheden en koopkracht. | | Prestige launch | De introductie van een product met een zeer hoge prijs, bedoeld om exclusiviteit, luxe en hoge kwaliteit uit te stralen. | | Structurele prijswijziging | Een blijvende aanpassing van de prijs van een product of dienst, als gevolg van veranderende interne of externe factoren, in tegenstelling tot tijdelijke kortingen. | | Break-even analyse | Een financiële analyse die berekent bij welk verkoopvolume de totale opbrengsten gelijk zijn aan de totale kosten, waardoor er geen winst of verlies is. | | Cross-elasticiteit | De mate waarin de vraag naar product Y verandert als reactie op een prijsverandering van product X. Dit is relevant voor substituten en complementaire producten. | | EDLP (Every Day Low Price) | Een prijsstrategie waarbij producten consequent tegen een lage prijs worden aangeboden, zonder frequente promoties of kortingen. | | Hi-Lo Pricing | Een prijsstrategie waarbij producten een hoge basisprijs hebben, maar regelmatig worden aangeboden met kortingen en promoties. | | Kortingenpolitiek | Een strategisch plan dat bepaalt wanneer, waar, hoeveel en waarom kortingen worden gegeven om de verkoop te stimuleren, voorraad te beheren en klantentrouw te bevorderen. | | Dynamische prijzen | Een prijszettingsmethode waarbij prijzen automatisch worden aangepast op basis van realtime factoren zoals vraag, aanbod, concurrentie en klantgedrag. | | Promotiedruk | Het percentage van de totale verkoop dat plaatsvindt met korting. Hoge promotiedruk kan leiden tot margederving en merkverwatering. | | Promotie-intensiteit | De frequentie waarmee een retailer promoties aanbiedt binnen een specifieke productcategorie. |