H10 Financiële Markten 25 26-1.pptx

# Definitie en indeling van financiële markten Financiële markten zijn essentiële platformen waar effecten worden verhandeld, waardoor vraag en aanbod van geld samenkomen en banken optreden als intermediairs om winst te maken. ### 1.1 Definitie van financiële markten Een financiële markt is een markt waar effecten worden verhandeld. Op deze markten ontmoeten de vraag naar en het aanbod van geld elkaar, waarbij de prijs van geld wordt bepaald door de rente. Banken spelen hierbij een cruciale rol als intermediair; zij brengen vragers en aanbieders van geld samen en faciliteren transacties. De winst die banken hiermee maken, is met name gebaseerd op de spread tussen de rente waartegen zij geld aantrekken en de rente waartegen zij geld uitlenen. ### 1.2 Indeling van financiële markten Financiële markten kunnen op verschillende manieren worden ingedeeld, gebaseerd op factoren zoals openbaarheid, looptijd en de aard van de verhandelde effecten. #### 1.2.1 Indeling op basis van openbaarheid * **Openbare markt:** Dit zijn markten waar effecten openbaar verhandeld worden. Ze zijn doorgaans toegankelijk voor een breed publiek, inclusief institutionele beleggers en soms ook particulieren. Voorbeelden hiervan zijn effectenbeurzen. * **Onderhandse markt:** Op deze markten vindt de handel in effecten plaats buiten de openbare beurzen om, vaak door middel van directe onderhandelingen tussen partijen. Deze markten zijn doorgaans minder liquide en specifiek voor bepaalde transacties. #### 1.2.2 Indeling op basis van looptijd * **Geldmarkt:** Dit zijn markten voor effecten met een korte looptijd, over het algemeen korter dan één jaar. De rentevoeten op de geldmarkt worden beïnvloed door factoren zoals het monetair beleid van de centrale bank, internationale geldstromen, het vertrouwen tussen financiële instellingen en de algemene economische ontwikkeling. * Voorbeelden van rentes op de geldmarkt zijn de Euribor (euro interbank offered rate) voor verschillende looptijden, zoals de Euribor 3 maanden, en de €STR (euro short-term rate) voor een looptijd van 1 dag. * **Kapitaalmarkt:** Dit zijn markten voor effecten met een langere looptijd, langer dan één jaar. Hier worden onder andere obligaties en aandelen verhandeld. * **Referentierente:** Een belangrijke referentierente op de kapitaalmarkt is de OLO-rente (overheidsobligaties), die een indicatie geeft van de financieringskosten voor de overheid en als benchmark dient voor andere leningen. #### 1.2.3 Indeling op basis van de aard van het effect (primaire en secundaire markt) * **Primaire markt (emissiemarkt):** Dit is de markt waar nieuwe effecten voor het eerst worden uitgegeven en verkocht. De opbrengst van de verkoop gaat rechtstreeks naar de uitgever van de effecten (bedrijf of overheid). Dit kan bijvoorbeeld een Initial Public Offering (IPO) zijn voor aandelen of de uitgifte van nieuwe obligaties. * **Secundaire markt:** Dit is de markt waar reeds bestaande effecten tussen beleggers worden doorverkocht. De transacties op de secundaire markt hebben geen directe financiële impact op de oorspronkelijke uitgever van de effecten. Beurzen zijn de meest bekende voorbeelden van secundaire markten. #### 1.2.4 Indeling op basis van de aard van de verhandelde effecten * **Obligatiemarkt:** Hier worden obligaties verhandeld. Een obligatie is een langlopende lening die wordt uitgegeven door een bedrijf of een overheid. De obligatiehouder heeft recht op periodieke rentebetalingen (coupons) en terugbetaling van de hoofdsom bij de vervaldag. De waarde van een obligatie op de secundaire markt schommelt als gevolg van wijzigingen in de marktrente en het debiteurenrisico van de uitgever. Obligaties kunnen worden verhandeld tegen pari (nominale waarde), onder pari (lager dan nominale waarde) of boven pari (hoger dan nominale waarde). Het bruto actuarieel rendement geeft het rendement weer vóór aftrek van belastingen, terwijl het netto actuarieel rendement het rendement na aftrek van belastingen (zoals roerende voorheffing) weergeeft. * **Roerende voorheffing:** Op de rente-inkomsten uit obligaties is in veel gevallen roerende voorheffing verschuldigd, wat het netto rendement verlaagt ten opzichte van het bruto rendement. * **Aandelennmarkt:** Hier worden aandelen verhandeld. Een aandeel vertegenwoordigt een deel van het eigendom in een vennootschap. Aandeelhouders hebben recht op een deel van de winst (dividend) en stemrecht bij de algemene vergadering. De waarde van aandelen kan sterk fluctueren op basis van de prestaties van het bedrijf, economische factoren en marktsentiment. Meerwaarde op aandelen kan gerealiseerd worden bij verkoop van de aandelen. * **Geldmarkt:** Zoals eerder vermeld, omvat de geldmarkt kortlopende instrumenten. De hoogte van de rente op de geldmarkt wordt beïnvloed door diverse economische factoren. * **Kapitaalmarkt:** Omvat naast obligaties en aandelen ook andere langlopende financieringsinstrumenten. * **Staatsbon:** Een veilige belegging voor particulieren met een vaste looptijd en een relatief laag rendement, uitgegeven door de overheid. * **OLO (Obligatie van de Belgische Staat):** Langlopende obligaties uitgegeven door de Belgische overheid, die dienen als referentierente voor de kapitaalmarkt. ### 1.3 Financieringsinstrumenten #### 1.3.1 Financiering van bedrijven Bedrijven kunnen zich financieren via verschillende kanalen, zowel kortlopend als langlopend. * **Kortlopende financiering:** Denk hierbij aan kaskredieten (een flexibele kredietlijn), straight loans (vaststaande leningen met vaste aflossing), factoring (verkoop van vorderingen aan de bank) en het endosseren van facturen aan de bank. * **Langlopende financiering:** Dit kan via financiële instellingen (investeringskredieten, leasing) of via de kapitaalmarkt door de uitgifte van obligaties en aandelen. #### 1.3.2 Financiering van de overheid De overheid financiert zich voornamelijk door het uitgeven van obligaties, zoals OLO's voor professionele beleggers en staatsbons voor particulieren. ### 1.4 Dematerialisatie Dematerialisatie betekent dat effecten niet langer in fysieke (papieren) vorm bestaan, maar enkel nog als inschrijvingen op effectenrekeningen. Vanaf 1 januari 2014 zijn er in België geen papieren effecten meer in omloop. ### 1.5 Depositogarantiestelsel Het depositogarantiestelsel beschermt rekeninghouders bij het faillissement van een bank tot een bedrag van 100.000 euro op alle zicht-, spaar- en termijnrekeningen, en kasbons tezamen. Dit geldt per persoon, per bank. Het doel van dit stelsel is het waarborgen van financiële stabiliteit en het vertrouwen in het bankwezen. ### 1.6 Risicobeoordeling op de financiële markten * **Debiteurenrisico:** Het risico dat de uitgever van een effect zijn verplichtingen niet kan nakomen. Dit risico wordt mede ingeschat door middel van ratings van gespecialiseerde bureaus zoals Standard & Poor's, Moody's en Fitch. Bedrijven die een rating willen verkrijgen, betalen hiervoor aan de ratingbureaus, wat kritiek kan oproepen op de objectiviteit. * **Kennis van de markt:** Een grondige analyse van jaarrekeningen, bedrijfsinformatie in gespecialiseerde pers en het volgen van ratingbureaus zijn essentieel om risico's in te schatten. > **Tip:** Begrijp het verschil tussen couponrendement en effectief rendement. Couponrendement is het vaste rentepercentage van de obligatie, terwijl het effectief rendement rekening houdt met de aankoopprijs en de resterende looptijd van de obligatie. > **Voorbeeld:** Als de marktrente stijgt nadat een obligatie is uitgegeven, zal de koers van die obligatie op de secundaire markt dalen, omdat nieuwe obligaties een hogere couponrente zullen bieden. Omgekeerd, als de marktrente daalt, zal de koers van bestaande obligaties stijgen. --- # Financiering van bedrijven en overheid Dit onderdeel behandelt de diverse financieringsbronnen voor zowel bedrijven als de overheid, variërend van kortlopende kredieten tot langlopende leningen en aandelen. ### 2.1 Definitie en indeling financiële markten Financiële markten zijn markten waar effecten worden verhandeld, waarbij de rente fungeert als de prijs die vraag naar en aanbod van geld samenbrengt. Banken spelen hierin een cruciale rol door vraag en aanbod te matchen en als intermediair op te treden. De winst van banken wordt vaak gegenereerd uit de 'spread', het verschil tussen de aan- en verkoopprijzen. Financiële markten kunnen op verschillende manieren worden ingedeeld: * **Openbaarheid:** * **Openbare markt:** Gestandaardiseerde effecten die breed verhandelbaar zijn en daardoor een hoge liquiditeit hebben. * **Onderhandse markt:** Contracten op naam, vaak niet-liquide en minder breed verhandelbaar. * **Looptijd:** * **Geldmarkt:** Effecten met een korte looptijd, doorgaans korter dan één jaar. * **Kapitaalmarkt:** Effecten met een lange looptijd, langer dan één jaar. * **Type effect:** * **Primaire markt (emissiemarkt):** De markt waar nieuwe effecten voor het eerst worden uitgegeven. * **Secundaire markt:** De markt waar bestaande effecten worden doorverkocht. * **Marktpartijen:** * Grote marktpartijen zoals banken, overheden, grote bedrijven en institutionele beleggers. De rentevoeten op de geldmarkt, zoals de Euribor 3 maanden en de €STR (EURO Short-Term Rate), worden beïnvloed door het monetaire beleid van de Europese Centrale Bank (ECB), internationale geldstromen, het vertrouwen tussen financiële instellingen en fundamentele economische ontwikkelingen. De kapitaalmarkt kent ook referentierentevoeten, zoals de OLO-rente voor langlopende staatsobligaties. ### 2.2 Financiering van bedrijven Bedrijven kunnen op verschillende manieren financiering aantrekken, zowel op korte als op lange termijn. De 'gulden financieringsregel' stelt dat kapitaaluitgaven idealiter gefinancierd worden met langlopende middelen en lopende uitgaven met kortlopende middelen. #### 2.2.1 Kortlopende financiering * **Kaskrediet:** Een flexibele vorm van kredietverlening door banken, waarbij bedrijven tot een bepaald limiet kunnen opnemen. * **Straight loan:** Een lening met een vaste looptijd en aflossingsschema, vaak goedkoper dan een kaskrediet maar minder flexibel. * **Factoring:** Bedrijven kunnen hun openstaande facturen (tegoed) verkopen aan een factoringmaatschappij. Dit biedt direct liquiditeit en de factoringmaatschappij neemt het debiteurenbeheer over. * **Endosseren aan de bank:** Het overdragen van een wissel of cheque aan een bank, waarbij de bank een voorschot verstrekt. #### 2.2.2 Langlopende financiering * **Investeringskrediet:** Een lening verstrekt door financiële instellingen voor specifieke investeringen, met een langere looptijd. * **Leasing:** Het huren van activa (zoals machines of voertuigen) voor een langere periode, waarbij de gebruiker periodiek een vergoeding betaalt. * **Obligaties:** * **Definitie:** Een langlopende lening die wordt uitgegeven door een bedrijf of overheid. De obligatiehouder verstrekt kapitaal en heeft recht op periodieke rentebetalingen (coupons) en terugbetaling van de hoofdsom op de vervaldag. * **Uitgifte:** Obligaties worden uitgegeven op de primaire markt, vaak tegen een uitgifteprijs van 100% van de nominale waarde (a pari). Ze kunnen echter ook boven pari (boven de nominale waarde) of onder pari (onder de nominale waarde) worden uitgegeven, afhankelijk van de marktomstandigheden en de kredietwaardigheid van de uitgever. * **Koersvorming (secundaire markt):** De waarde van een obligatie op de secundaire markt schommelt als gevolg van rentewijzigingen en het debiteurenrisico. Rentewijzigingen hebben een inverse relatie met de obligatiekoers: als de marktrente stijgt, dalen de koersen van bestaande obligaties met een lagere rente, en vice versa. * **Debiteurenrisico:** Het risico dat de uitgever van de obligatie niet aan zijn betalingsverplichtingen kan voldoen. Dit risico wordt ingeschat door kredietbeoordelingsbureaus (ratingbureaus) zoals Standard & Poor's, Moody's en Fitch. Een hoger risico leidt tot een hogere rentevoet die de belegger eist. * **Roerende voorheffing:** Op de ontvangen rente en dividenden is in veel gevallen roerende voorheffing verschuldigd, wat resulteert in een netto ontvangen bedrag na inhouding. Deze roerende voorheffing is vaak bevrijdend. * **Aandelen:** * **Definitie:** Een bewijs van deelname in het eigen vermogen van een vennootschap. Aandeelhouders hebben recht op een deel van de winst (dividend, indien uitgekeerd) en hebben stemrecht op de algemene vergadering. * **Primaire markt (IPO):** De eerste uitgifte van aandelen op de beurs (Initial Public Offering) waarbij het opgehaalde kapitaal naar de onderneming gaat. Kapitaalverhogingen gebeuren ook op de primaire markt. * **Secundaire markt:** De handel in bestaande aandelen tussen beleggers, zonder directe impact op de emittent. De liquiditeit van aandelen op de secundaire markt is een belangrijke factor. * **Beurzen:** Gereglementeerde markten waar aandelen verhandelbaar zijn, zoals Euronext in België en de NYSE in de VS. * **Beursindexen:** Een mandje van aandelen dat de prestaties van een bepaalde markt of sector weergeeft, zoals de Bel20 in België. ### 2.3 Financiering van de overheid De overheid financiert haar uitgaven voornamelijk via belastingen, maar kan ook lenen op de kapitaalmarkt. * **Staatsbon:** Een obligatie uitgegeven door de overheid, specifiek gericht op particulieren. Ze zijn doorgaans veilig en hebben een laag rendement. * **OLO (Obligation Linéaire Ostracisée):** Staatsobligaties uitgegeven voor professionele beleggers, vaak met een lange looptijd. De OLO-rente fungeert als een belangrijke referentierente op de kapitaalmarkt. ### 2.4 Algemene concepten * **Dematerialisatie:** Vanaf 1 januari 2014 worden effecten niet meer in fysieke vorm uitgegeven, maar als inschrijvingen op effectenrekeningen. Dit maakt de handel efficiënter en bemoeilijkt fiscale fraude. * **Depositogarantiestelsel:** Een stelsel dat spaargeld van rekeninghouders beschermt tot een bepaald maximum (in de EU 100.000 euro per persoon, per bank) bij faillissement van een bank. --- **Tip:** Begrijp de relatie tussen rentevoeten en de waarde van obligaties. Een stijgende marktrente leidt tot een dalende koers van reeds uitgegeven obligaties. **Tip:** Wees kritisch op ratingbureaus. Hun objectiviteit kan in twijfel worden getrokken omdat ze vaak betaald worden door de bedrijven die ze beoordelen. **Voorbeeld:** Een bedrijf dat zijn omzet in dollars heeft en een lening in euro's heeft, wordt geconfronteerd met valutarisico. Als de dollar daalt ten opzichte van de euro, zal het duurder worden om de euroschuld af te lossen. **Voorbeeld:** Een staatsschuld wordt gefinancierd door de uitgifte van obligaties. De rente die de staat betaalt, is afhankelijk van de kredietwaardigheid van het land. Landen met een hogere kredietwaardigheid kunnen goedkoper lenen. **Voorbeeld:** Wanneer een bedrijf een Initial Public Offering (IPO) doet, verkoopt het voor het eerst aandelen aan het publiek. Het geld dat hiermee wordt opgehaald, kan gebruikt worden voor expansie, onderzoek en ontwikkeling of het aflossen van schulden. --- # Belangrijke rentetarieven en hun bepaling Dit onderdeel gaat dieper in op specifieke rentetarieven, hun bepalende factoren en hun rol binnen de financiële markten. ### 3.1 Rentetarieven: definitie en kenmerken Rentetarieven vormen de prijs van geld op de financiële markten, waar de vraag naar en het aanbod van geld elkaar ontmoeten. Verschillende rentetarieven spelen een cruciale rol in de economie. #### 3.1.1 Belangrijke rentetarieven Twee belangrijke voorbeelden van kortetermijnrentetarieven die in de tekst worden genoemd, zijn: * **Euribor 3 maanden:** Dit is een referentierentevoet die de gemiddelde rente weergeeft waartegen een selectie van Europese banken elkaar geld kan lenen voor een periode van drie maanden. Een voorbeeldwaarde hiervan is 1,97 procent (op 4 juni 2025). * **€STR (EURO Short-Term Rate):** Dit is een dagelijkse referentierentevoet die de kosten van ongedekte geldleningen in euros weergeeft voor banken en andere financiële instellingen op de geldmarkt. Een voorbeeldwaarde hiervan is 2,172 procent (op 3 juni 2025) voor een looptijd van 1 dag. #### 3.1.2 Factoren die de hoogte van rentetarieven beïnvloeden De hoogte van rentetarieven, met name die op de geldmarkt zoals de Euribor, wordt beïnvloed door diverse factoren: * **Monetair beleid van de Europese Centrale Bank (ECB):** De ECB stelt de beleidsrentes vast, wat een directe impact heeft op de kosten voor banken om geld te lenen of te parkeren. * **Internationale geldstromen:** Grote stromen van kapitaal tussen landen kunnen de vraag naar en het aanbod van geld in een specifieke regio beïnvloeden, wat doorwerkt in de rentetarieven. * **Vertrouwen tussen financiële instellingen:** In tijden van economische onzekerheid of crises kan het vertrouwen tussen banken en andere financiële instellingen afnemen. Dit kan leiden tot een hogere risicopremie die banken eisen voor het uitlenen van geld aan elkaar, wat de rentetarieven opdrijft. * **Fundamentele economische ontwikkelingen:** Bredere economische factoren zoals inflatieverwachtingen, economische groei en werkloosheidscijfers spelen ook een rol in het bepalen van het algemene renteniveau. > **Tip:** Begrijpen welke factoren de rentetarieven beïnvloeden, is essentieel voor het analyseren van de kosten van financiering en de opbrengsten van beleggingen. ### 3.2 €STR: een gedetailleerde blik De €STR (EURO Short-Term Rate) is een belangrijke indicator op de geldmarkt. * **Definitie:** Het is de rente waartegen banken en andere financiële instellingen elkaar leningen verstrekken voor een looptijd van één dag. * **Toepassing:** De €STR is een cruciale referentierentevoet voor veel financiële producten en markten. > **Voorbeeld:** Een bank die 's avonds merkt dat ze te weinig liquide middelen heeft om aan de verplichtingen van de volgende dag te voldoen, kan zich richten tot andere banken op de markt om voor één dag geld te lenen tegen de €STR. ### 3.3 De geldmarkt versus de kapitaalmarkt De financiële markten kunnen worden opgedeeld op basis van de looptijd van de verhandelde instrumenten: * **Geldmarkt:** Hier worden effecten met een korte looptijd, doorgaans minder dan één jaar, verhandeld. De €STR en Euribor zijn typische rentetarieven die op de geldmarkt een rol spelen. * **Kapitaalmarkt:** Hier worden financiële instrumenten met een langere looptijd, meer dan één jaar, verhandeld. Dit omvat markten voor obligaties en aandelen. #### 3.3.1 De kapitaalmarkt en referentierentevoeten Op de kapitaalmarkt fungeren bepaalde rentetarieven als referentiepunten. * **OLO-rente:** De OLO (Obligation Linéaire) is een staatslening uitgegeven door de Belgische staat. De rente op deze obligaties, zoals de 10-jarige OLO-rente van 3,05 procent (op 4 juni 2025), wordt vaak gebruikt als een benchmark voor langetermijnrente op de Belgische markt. ### 3.4 De bepaling van het effectief rendement op obligaties Bij het beoordelen van obligaties is het onderscheid tussen bruto en netto rendement belangrijk, mede door de impact van belastingen. * **Bruto actuarieel rendement:** Dit is het rendement op een obligatie vóór aftrek van belastingen. * **Netto actuarieel rendement:** Dit is het rendement na aftrek van belastingen, zoals de roerende voorheffing. Het netto rendement ligt altijd lager dan het bruto rendement. > **Tip:** Het verschil tussen bruto en netto rendement is cruciaal bij het vergelijken van beleggingsproducten, omdat het netto bedrag het daadwerkelijk beschikbare rendement vertegenwoordigt. #### 3.4.1 Roerende voorheffing In België is op de meeste dividenden en intresten die men ontvangt een roerende voorheffing verschuldigd. Sinds 1 januari 2017 bedraagt dit tarief 30 procent. De bank of onderneming die de betalingen verricht, stort deze roerende voorheffing door aan de fiscus. Het ontvangen bedrag is dan netto, en deze roerende voorheffing is "bevrijdend", wat betekent dat er geen verdere belastingen op deze inkomsten verschuldigd zijn en ze niet op de belastingaangifte vermeld moeten worden. #### 3.4.2 Obligatiekoersen en marktrente De koers van een obligatie op de secundaire markt wordt beïnvloed door rentewijzigingen. * **Verkoop a pari:** De obligatie wordt verhandeld tegen de nominale waarde (koers = 100 procent van de nominale waarde). * **Verkoop onder pari:** De obligatie wordt verhandeld tegen een koers lager dan de nominale waarde. Dit gebeurt doorgaans als de marktrente hoger is dan de couponrente van de obligatie. * **Verkoop boven pari:** De obligatie wordt verhandeld tegen een koers hoger dan de nominale waarde. Dit gebeurt doorgaans als de marktrente lager is dan de couponrente van de obligatie. > **Voorbeeld:** Als de marktrente stijgt nadat een obligatie met een vaste couponrente is uitgegeven, wordt de bestaande obligatie met zijn lagere couponrente minder aantrekkelijk. Beleggers zullen bereid zijn minder te betalen voor deze obligatie, waardoor de koers onder pari zakt. ### 3.5 Het debiteurenrisico en de bepaling van rente Het risico dat een schuldenaar zijn verplichtingen niet kan nakomen (debiteurenrisico) heeft een directe impact op de rentevoet die wordt geëist. * **Inschatting van risico:** Beleggers schatten dit risico in via eigen analyse van jaarrekeningen, informatie uit gespecialiseerde pers en ratings van bureaus zoals Standard & Poor's, Moody's en Fitch. * **Invloed op rente:** Een hoger risico op faillissement van de uitgever van een obligatie zal ertoe leiden dat beleggers een hogere rentevoet eisen om het extra risico te compenseren. ### 3.6 Aandelenmarkten en hun rendement Naast obligaties zijn aandelen een belangrijk financieel instrument. De waarde van aandelen kan aanzienlijk fluctueren, wat leidt tot potentiële meerwaarden. * **Meerwaarde:** De meerwaarde op aandelen vertegenwoordigt het verschil tussen de verkoopprijs en de aankoopprijs. * **Dividend:** Aandeelhouders hebben, bij winstuitkering, recht op een deel van de winst in de vorm van dividend. * **Primaire vs. secundaire markt:** * Op de **primaire markt** worden aandelen voor het eerst uitgegeven (IPO - Initial Public Offering) en gaat de opbrengst naar de emittent. * Op de **secundaire markt** worden bestaande aandelen doorverkocht, wat geen directe impact heeft op de emittent, maar wel de liquiditeit en prijsvorming beïnvloedt. ### 3.7 Kritiek op ratingbureaus Er bestaat kritiek op ratingbureaus omdat zij betaald worden door de bedrijven die zij beoordelen, wat vragen oproept over hun objectiviteit. Het spreekwoord "Wiens brood men eet, diens woord men spreekt" illustreert deze potentiële belangenverstrengeling. --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Financiële markt | Een markt waar financiële instrumenten zoals effecten verhandeld worden, waarbij de prijs van geld wordt bepaald door de rentevoet. | | Rentevoet | De prijs van geld, uitgedrukt als een percentage van het geleende bedrag, die bepaald wordt door de vraag en het aanbod op de financiële markten. | | Intermediatiefunctie | De rol van financiële instellingen, zoals banken, om vraag en aanbod op de financiële markten samen te brengen en zo transacties te faciliteren. | | Openbare markt | Een type financiële markt waar transacties openbaar en gestandaardiseerd zijn, wat doorgaans leidt tot een hogere liquiditeit. | | Onderhandse markt | Een financiële markt waar transacties niet-gestandaardiseerd zijn en onderling worden onderhandeld tussen partijen, wat resulteert in lagere liquiditeit. | | Geldmarkt | De markt voor financiële instrumenten met een korte looptijd, doorgaans minder dan een jaar, gekenmerkt door hogere liquiditeit en lagere risico's. | | Kapitaalmarkt | De markt voor financiële instrumenten met een lange looptijd, doorgaans meer dan een jaar, die gebruikt worden voor langdurige investeringen en financieringen. | | Primaire markt | De markt waar nieuwe effecten voor het eerst worden uitgegeven en verkocht, waardoor de opbrengst rechtstreeks naar de emittent gaat. | | Secundaire markt | De markt waar reeds uitgegeven effecten tussen beleggers worden verhandeld, zonder directe betrokkenheid van de oorspronkelijke emittent. | | Obligatie | Een langlopende lening die wordt uitgegeven door een bedrijf of overheid aan investeerders, waarbij de obligatiehouder recht heeft op rentebetalingen en terugbetaling van het nominale bedrag op de vervaldag. | | Aandeel | Een bewijs van mede-eigendom in een vennootschap, dat recht geeft op een deel van de winst (dividend) en stemrecht in de algemene vergadering. | | Euribor | Een dagelijkse referentierentevoet voor de euro, die de gemiddelde rente weerspiegelt waartegen banken in Europa elkaar geld lenen op de interbancaire markt voor verschillende looptijden. | | €STR (EURO Short-Term Rate) | Een referentierentevoet die de kosten van ongedekte geldleningen in euro's op de geldmarkt voor banken weergeeft, berekend op basis van transacties op één dag. | | Roerende voorheffing | Een belasting die ingehouden wordt op bepaalde inkomsten zoals dividenden en interesten, die door de uitbetalende instantie aan de fiscus wordt gestort. | | Couponrendement | Het jaarlijkse rentepercentage dat een obligatie uitkeert ten opzichte van de nominale waarde, exclusief de koerswinsten of -verliezen. | | Effectief rendement | Het totale rendement van een obligatie, rekening houdend met zowel de couponbetalingen als de koerswinsten of -verliezen bij verkoop vóór de vervaldag. | | Debiteurenrisico | Het risico dat een schuldenaar (debiteur) zijn financiële verplichtingen niet nakomt, wat kan leiden tot financiële verliezen voor de schuldeiser. | | Ratingbureaus | Onafhankelijke instanties die de kredietwaardigheid van bedrijven en overheden beoordelen en hieraan een rating toekennen, wat investeerders helpt bij hun beleggingsbeslissingen. | | IPO (Initial Public Offering) | De eerste keer dat aandelen van een particulier bedrijf publiekelijk worden aangeboden en verhandeld op de beurs, wat kapitaalverhoging voor het bedrijf mogelijk maakt. | | Beursindex | Een statistische maatstaf die de prestaties van een geselecteerde groep aandelen op de beurs volgt, en die dient als indicator voor de algemene marktontwikkeling. | | Staatsbon | Een door de overheid uitgegeven obligatie, vaak bestemd voor particuliere beleggers, met een specifieke looptijd en een gegarandeerd rendement, beschouwd als een veilige belegging. | | OLO (Obligatie van de lineaire overheid) | Een langlopende schuldinstrument uitgegeven door de Belgische staat, die wordt verhandeld op de kapitaalmarkt en fungeert als referentierentevoet voor de overheid. | | Depositogarantiestelsel | Een wettelijk mechanisme dat spaarders beschermt door een deel van hun tegoeden bij een failliete bank tot een bepaald maximum gegarandeerd terug te betalen. | | Dematerialisering | Het proces waarbij papieren financiële instrumenten worden vervangen door elektronische inschrijvingen op effectenrekeningen, wat de verhandeling vergemakkelijkt en fraude bemoeilijkt. | | Verkoop a pari | Het uitgeven of verhandelen van een effect tegen de nominale waarde ervan, zonder premie of korting. | | Verkoop onder pari | Het uitgeven of verhandelen van een effect tegen een prijs die lager is dan de nominale waarde, vaak als gevolg van een hogere marktrente of een toegenomen risico. | | Verkoop boven pari | Het uitgeven of verhandelen van een effect tegen een prijs die hoger is dan de nominale waarde, meestal wanneer de rente van het effect aantrekkelijker is dan de heersende marktrente. |