te kennen lokale belastingen (1).pptx

# Evaluatie van lokale belastingen op circussen en marktkramen Deze studie behandelt de evaluatie van lokale belastingen op circussen en op plaatsrechten voor vaste standplaatsen op markten, met name in Lede en Lokeren, aan de hand van de Mirrlees-criteria. ## 1. Belasting op circussen in Lede De lokale belasting in Lede is gericht op uitbaters van circussen die tijdelijk het gemeentelijk openbaar domein gebruiken voor het geven van voorstellingen. Deze belasting dient als vergoeding voor het gebruik van de openbare ruimte. ### 1.1 Omschrijving van de lokale belasting * **Doel:** Vergoeding voor het gebruik van gemeentelijk openbaar domein door circussen. * **Belastingplichtige:** Uitbaters van circussen. ### 1.2 Grondslag en tarief * **Grondslag:** De duur van de activiteit, specifiek het aantal dagen waarop het circus voorstellingen geeft. * **Tarief:** 12 euro per dag dat het circus vertoningen geeft. ### 1.3 Belastingverminderingen en -vrijstellingen Er zijn geen specifieke belastingverminderingen of -vrijstellingen voorzien in het reglement. Enkel tijdens 2020 en 2021 gold een tijdelijke steunmaatregel vanwege de coronacrisis, waarbij per gemiste kermis één keer gratis een standplaats op een volgende kermis mocht worden ingenomen. ### 1.4 Evaluatie aan de hand van de Mirrlees-criteria #### 1.4.1 Herverdeling en rechtvaardigheid (horizontale <> verticale) * **Uitleg criterium:** Dit criterium beoordeelt of een belasting bijdraagt aan een rechtvaardige herverdeling. Verticale rechtvaardigheid vereist dat personen met een hogere draagkracht relatief meer bijdragen. Horizontale rechtvaardigheid eist dat personen met gelijke draagkracht gelijk belast worden. * **Toetsing aan belasting op circussen:** * **Verticale rechtvaardigheid:** Nagenoeg afwezig, aangezien het tarief forfaitair is en per dag wordt geheven, ongeacht de economische draagkracht of winstcapaciteit van het circus. * **Horizontale rechtvaardigheid:** Aanwezig, omdat alle circussen hetzelfde dagtarief betalen. * **Conclusie:** De belasting functioneert primair als een vergoeding voor het gebruik van het openbaar domein en niet als een instrument voor herverdeling. #### 1.4.2 Transparantie en eenvoud * **Uitleg criterium:** Belastingen moeten eenvoudig en transparant zijn, zodat belastingplichtigen de heffing begrijpen en naleven. Dit verlaagt kosten voor overheid en belastingplichtigen en verhoogt de acceptatie. * **Toetsing aan belasting op circussen:** De belasting is eenvoudig en makkelijk toepasbaar. Het reglement vermeldt duidelijk het tarief van 12 euro per speeldag en is helder over wie belastingplichtig is. #### 1.4.3 Afwenteling en ontwijkingsmogelijkheden * **Uitleg criterium:** Afwenteling treedt op wanneer belastingplichtigen de kosten van de belasting doorberekenen aan anderen. Ontwijkingsmogelijkheden ontstaan als belastingplichtigen legale manieren vinden om de belasting te verminderen. * **Toetsing aan belasting op circussen:** * **Afwenteling:** Mogelijk door hogere tarieven aan klanten door te rekenen, afhankelijk van de prijsgevoeligheid van het publiek. * **Ontwijkingsmogelijkheden:** Weinig tot geen mogelijkheden tot ontwijking, aangezien de belasting contant betaald moet worden voor het innemen van een standplaats op het openbaar domein. ## 2. Belasting op plaatsrechten voor vaste standplaatsen op markten in Lokeren Deze belasting wordt geheven op marktkramers met een vaste standplaats op de openbare markten in Lokeren. De heffing is jaarlijks en wordt berekend per vierkante meter en per marktdag. ### 2.1 Omschrijving van de lokale belasting * **Doel:** Gebruiksvergoeding voor vaste standplaatsen op markten. * **Belastingplichtige:** Marktkramers met een vaste standplaats. ### 2.2 Grondslag en tarief * **Grondslag:** * Het aantal vierkante meters van de standplaats. * Het aantal marktdagen per jaar waarop de plaats wordt ingenomen. * **Tarief:** 1,10 euro per vierkante meter per marktdag. ### 2.3 Belastingverminderingen en -vrijstellingen Er zijn geen automatische belastingverminderingen of algemene vrijstellingen in het reglement opgenomen. Wel geldt: * Geen belasting voor marktdagen die niet doorgaan wegens overmacht (bv. extreme weersomstandigheden, overheidsmaatregelen). * In uitzonderlijke gevallen kan het college van burgemeester en schepenen een vrijstelling of vermindering toestaan (bv. langdurige afwezigheid om medische redenen, stopzetting activiteit). Deze zijn niet standaard maar worden per geval beoordeeld. ### 2.4 Evaluatie aan de hand van de Mirrlees-criteria #### 2.4.1 Herverdeling en rechtvaardigheid (horizontale <> vertical) * **Verticale rechtvaardigheid:** Het tarief is uniform (€1,10 per m² per marktdag), ongeacht de omzet of winst van de handelaar. Er is geen progressiviteit; een kleine zelfstandige betaalt relatief evenveel als een grote handelaar per m². Dit is neutraal tot regressief en kan zwaarder doorwegen op kleine zelfstandigen. * **Horizontale rechtvaardigheid:** Sterk aanwezig, omdat alle marktkramers met eenzelfde oppervlakte en op dezelfde marktdagen hetzelfde bedrag betalen. Het systeem is consistent en transparant voor gelijke gebruikers van het openbaar domein. * **Herverdelend karakter:** De belasting is primair een gebruiksvergoeding, geen inkomensbelasting. Er is geen specifieke herverdelende functie; de opbrengsten gaan naar de stadskas zonder gerichte herverdeling naar lagere inkomensgroepen. #### 2.4.2 Transparantie en eenvoud * **Transparantie:** Hoog. De belasting wordt jaarlijks via een kohier opgelegd met een duidelijke berekening (oppervlakte x marktdagen x tarief). Er is weinig verborgen complexiteit. De belastingplichtige weet precies waarvoor hij betaalt. * **Eenvoud:** Hoog. Er is slechts één tarief (€1,10 per m² per marktdag). Er zijn geen uitzonderingsregels of ingewikkelde formulieren. De administratie is rechtlijnig en de inning is efficiënt. Deze lokale belasting scoort goed op transparantie en eenvoud. #### 2.4.3 Afwenteling en ontwijkingsmogelijkheden * **Afwenteling:** Mogelijk. Marktkramers kunnen de belastingkosten doorrekenen in hun verkoopsprijzen. De mate van afwenteling is echter beperkt door concurrentie en prijsgevoeligheid van klanten. * **Ontwijkingsmogelijkheden:** Nagenoeg uitgesloten. De belasting is gekoppeld aan een geregistreerde vaste standplaats. Er zijn geen aftrekposten of alternatieve structuren om de heffing te vermijden, tenzij men overstapt naar losse standplaatsen of informeel verkoopt (wat illegaal is). De belasting scoort hoog op afdwingbaarheid en laag op ontwijkingsrisico. --- # Evaluatie van de lokale belasting op taxidiensten in Ninove Deze sectie evalueert de gemeentebelasting op het exploiteren van een taxidienst in Ninove aan de hand van de Mirrlees-criteria: rechtvaardigheid, transparantie, eenvoud, afwenteling en ontwijkingsmogelijkheden. ### 3.1 Korte omschrijving van de lokale belasting De stad Ninove heft een jaarlijkse belasting op iedereen die een vergunning heeft om een taxidienst uit te baten binnen de stadsgrenzen. Deze belasting is gebaseerd op het Vlaams decreet van 20 april 2001 betreffende personenvervoer over de weg en dient ter ondersteuning van de stadsfinanciën. De belasting is van kracht van 1 januari 2020 tot en met 31 december 2025. ### 3.2 De grondslag van de belasting De grondslag van deze belasting is de vergunning voor het exploiteren van een taxidienst of voor het verhuren van voertuigen met bestuurder. De belasting wordt geheven per voertuig dat in de vergunning is vermeld. De belastingplichtige is de natuurlijke of rechtspersoon die houder is van de vergunning, uitgereikt door de stad of het Vlaams Gewest. ### 3.3 Het tarief en tarieven De belasting bedraagt een vast bedrag van 250 euro per jaar voor elk voertuig dat in de vergunning staat vermeld. Voor vergunningen voor het verhuren van voertuigen met bestuurder geldt een aanvullend bedrag conform het Vlaamse decreet over personenvervoer. De belasting is steeds verschuldigd voor een volledig jaar, ongeacht de datum van aflevering van de vergunning. Bij stopzetting van de activiteit, schrapping van voertuigen of verlies van de vergunning vindt geen terugbetaling plaats. De bedragen worden geïndexeerd aan de hand van het indexcijfer van de consumptieprijzen, met basisjaar 1996. ### 3.4 Belastingvermindering en belastingvrijstellingen Er zijn geen specifieke vrijstellingen of verminderingen voorzien in het reglement. Het reglement stelt expliciet dat opschorting van exploitatie, vermindering van voertuigen of intrekking van de vergunning geen aanleiding geeft tot terugbetaling van (een deel van) de belasting. ### 3.5 Evaluatie volgens de Mirrlees-criteria #### 3.5.1 Rechtvaardigheid en herverdeling (horizontale <> verticale) * **Betekenis:** Volgens Mirrlees moet een belasting eerlijk en evenwichtig zijn. Horizontale rechtvaardigheid impliceert dat personen in gelijke omstandigheden gelijk belast worden. Verticale rechtvaardigheid houdt in dat personen met een hogere draagkracht meer bijdragen. Een rechtvaardig belastingsysteem combineert gelijke behandeling met rekening houden met inkomensverschillen. * **Toepassing op de belasting in Ninove:** De belasting van 250 euro per voertuig per jaar is voor elke vergunninghouder hetzelfde, ongeacht winst of omvang van het bedrijf. * **Horizontale rechtvaardigheid:** De belasting is horizontaal rechtvaardig omdat alle uitbaters met een vergunning gelijk behandeld worden en hetzelfde bedrag per voertuig betalen. * **Verticale rechtvaardigheid:** De belasting is niet verticaal rechtvaardig. Het tarief is niet progressief en houdt geen rekening met de inkomsten of de grootte van het bedrijf. Dit betekent dat een kleine zelfstandige relatief een zwaardere last draagt dan een grotere onderneming. Er vindt geen herverdeling plaats aangezien er geen rekening wordt gehouden met verschillen in draagkracht of inkomen. * **Conclusie:** De belasting op het exploiteren van een taxidienst in Ninove is horizontaal rechtvaardig, maar niet verticaal rechtvaardig. #### 3.5.2 Transparantie en eenvoud * **Transparantie:** De belasting wordt aangeboden via een aanslagbiljet, wat zorgt voor zichtbaarheid bij de belastingplichtige. De frequentie van inning (jaarlijks) is duidelijk. Er is transparantie over de procedure voor het indienen van bezwaar en de geldende termijnen. Echter, de tekst vermeldt "budgettaire redenen" als motief voor de heffing, wat de specifieke reden van het heffen van deze belasting minder duidelijk maakt voor de belastingplichtige, wat de transparantie vermindert. * **Eenvoud:** Eenvoudige belastingen kennen weinig uitzonderingen, aftrekken of complexe berekeningen. Bij de belasting op taxidiensten in Ninove is er sprake van eenvoud. Het belastingreglement bevat geen uitzonderingen of verminderingsmogelijkheden. #### 3.5.3 Afwenteling en ontwijkingsmogelijkheden * **Afwentelingsmogelijkheden:** Afwenteling gebeurt wanneer de betaalde belasting in de prijs wordt verwerkt en de klant een deel ervan betaalt. De uitbater van de taxidienst kan ervoor kiezen de belastinglast door te rekenen aan zijn klanten door de rittenprijs te verhogen. Hierdoor betaalt de klant uiteindelijk een deel van de belasting. * **Ontwijkingsmogelijkheden:** Ontwijking ontstaat wanneer het belastbare feit wordt vermeden, vaak door zich buiten de toepassingsvoorwaarden van het belastingreglement te plaatsen. In dit geval lijkt ontwijking moeilijk. Iedere houder van een vergunning wordt belast en de vergunning wordt door de gemeente zelf afgeleverd, waardoor de gemeente zicht heeft op de vergunninghouders. Vroeger kon Uber een ontwijkingsmogelijkheid zijn, maar nu valt het onder de toepassing indien het aan de voorwaarden voldoet. Een mogelijke, zij het beperkte, ontwijkingsmogelijkheid is het vestigen van de zetel of inschrijving van een taxibedrijf in een andere gemeente met een lagere of geen taxibelasting, terwijl men toch ritten uitvoert in Ninove. > **Tip:** De Mirrlees-criteria bieden een gestructureerd kader om de efficiëntie en rechtvaardigheid van lokale belastingen te beoordelen. Zorg ervoor dat je bij elke evaluatie expliciet ingaat op alle vijf de criteria. --- # Evaluatie van de algemene gemeentelijke heffing op gezinnen in Oudenaarde Deze sectie analyseert de algemene gemeentelijke heffing op gezinnen in Oudenaarde met betrekking tot de toepassing van de Mirrlees criteria, specifiek gericht op herverdeling, rechtvaardigheid, transparantie, eenvoud, afwenteling en ontwijkingsmogelijkheden. ### 4.1 Korte omschrijving van de lokale belasting De algemene gemeentelijke heffing in Oudenaarde is een jaarlijkse belasting die geïnd wordt voor elke woning of woongelegenheid op het grondgebied van de gemeente. De belastbare toestand wordt bepaald op 1 januari van het aanslagjaar. De belasting is integraal verschuldigd voor het volledige jaar, zelfs bij een verhuis gedurende het aanslagjaar. ### 4.2 De grondslag van de belasting De heffing is verschuldigd per woning of woongelegenheid, ongeacht de benaming ervan, gelegen op het grondgebied van de gemeente en gebruikt of ter beschikking gesteld van het gezin. Dit geldt zowel voor hoofdverblijven als voor andere verblijven. ### 4.3 Het/de tarief(ven) Het tarief van de heffing wordt per woning vastgesteld volgens een tabel, die niet gespecificeerd is in het verstrekte documentfragment, maar gebaseerd is op de grootte van de woning. ### 4.4 Belastingverminderingen en -vrijstellingen De heffing kent de volgende verminderingen en vrijstellingen: * **50% vermindering:** Voor belastingplichtigen die genieten van een verhoogde verzekeringstegemoetkoming inzake geneeskundige verzorging. * **Vrijstelling:** * In geval de gezinsverantwoordelijke geniet van een pensioen. * In geval de gezinsverantwoordelijke geniet van het recht op maatschappelijke integratie (leefloon) of financiële hulp equivalent aan het leefloon. * Voor personen die een beroeps- en/of bedrijfsactiviteit uitoefenen op hetzelfde adres als waar zij gedomicilieerd zijn, en waarvoor zij reeds een A.G.H.-bedrijvenheffing verschuldigd zijn. ### 4.5 Evaluatie volgens de Mirrlees criteria #### 4.5.1 Herverdeling en rechtvaardigheid (horizontaal <> verticaal) * **Horizontale rechtvaardigheid:** Individuen in gelijkaardige situaties worden gelijk behandeld. Gezinnen met woningen van vergelijkbare oppervlakte worden op gelijke wijze belast. Door de differentiatie voor beroeps-/bedrijfsactiviteiten op hetzelfde adres draagt de belasting bij aan de horizontale rechtvaardigheid binnen de gedefinieerde categorieën. * **Verticale rechtvaardigheid:** De sterkste schouders dragen de zwaarste lasten. Het oppervlaktecriterium suggereert dat grotere woningen, die vaker toebehoren aan welvarendere personen, hoger belast worden, wat de verticale rechtvaardigheid verbetert. Echter, het feit dat geen rekening wordt gehouden met de functie van de woning (hoofd- of tweede verblijf) vermindert de bijdrage aan verticale rechtvaardigheid. * **Herverdeling:** Het oppervlaktecriterium zorgt voor een impliciete 'verticale' herverdeling, aangezien grotere woningen doorgaans bij vermogendere belastingplichtigen horen. #### 4.5.2 Transparantie en eenvoud * **Transparantie:** De belasting is relatief eenvoudig. De tarieven zijn duidelijk en navolgbaar via de bijbehorende tabel. De berekening van de heffing is transparant door het simpele tarief. Een aandachtspunt is dat de vrijstellingen en verminderingsmogelijkheden niet automatisch worden verrekend en bewijs vereisen in het gemeentehuis, wat de complexiteit enigszins verhoogt. * **Eenvoud:** Over het algemeen is de belasting vrij eenvoudig. Ze kent drie vrijstellingen en één verminderingsmogelijkheid. De tarieven zijn duidelijk. De berekening van de heffing is transparant door het simpele tarief. > **Tip:** Hoewel de tarieven transparant zijn, is het belangrijk om te onthouden dat het aanvragen van verminderingen of vrijstellingen extra administratieve stappen en documentatie vereist, wat de praktische eenvoud kan verminderen. #### 4.5.3 Afwenteling en ontwijkingsmogelijkheden * **Afwentelbaarheid:** Omdat het een vaste heffing per gezin is (niet proportioneel gekoppeld aan gebruik of diensten), is de mogelijkheid om deze belasting door te schuiven beperkt. Een gezin kan deze heffing in principe niet gemakkelijk aan anderen doorberekenen, aangezien het geen zakelijke kost is die kan worden doorberekend aan klanten of gebruikers. * **Ontwijkingsmogelijkheden:** De ontwijkingsmogelijkheden zijn vrij beperkt vanwege de aard van de belasting (vaste heffing per gezin). De gemeente heeft regels voor vrijstellingen en tariefverminderingen die differentiëren op basis van specifieke kenmerken (professionele activiteit op het adres, verhoogde tegemoetkoming), wat eerder duidt op differentiatie dan op ontwijking. > **Voorbeeld:** Een gezin kan niet zomaar de kosten van de gemeentelijke heffing doorrekenen in de prijs van een product of dienst, zoals een marktkramer dat wel zou kunnen met de plaatsrechten. Dit maakt de heffing directer belastend voor het gezin zelf. --- # Evaluatie van de belasting op automatenshops in Ronse Dit onderwerp onderzoekt de lokale belasting op automatenshops in Ronse, geëvalueerd aan de hand van de Mirrlees-criteria met betrekking tot herverdeling, rechtvaardigheid, transparantie, eenvoud, afwenteling en ontwijkingsmogelijkheden. ### 4.1 Lokale belasting op automatenshops in Ronse #### 4.1.1 Korte omschrijving van de lokale belasting De lokale belasting is gericht op zogenoemde automatenshops. Dit zijn publiek toegankelijke handelsruimtes waarvan de hoofdactiviteit bestaat uit het ter beschikking stellen van automatische apparaten (automaten) voor de verdeling, tegen betaling, van consumptie- en gebruiksartikelen. De gemeente heft twee vormen van heffing: een eenmalige openingsbelasting bij opening of overname van een dergelijk bedrijf, en een vaste jaarlijkse belasting per automatenshop. Het huidige reglement, goedgekeurd in juni 2023, wordt verlengd tot en met 31 december 2025 om het nieuwe bestuur de gelegenheid te geven het beleid te evalueren en aan te passen. #### 4.1.2 De grondslag van de belasting De grondslag van de belasting is niet gebaseerd op omzet, winst, het aantal apparaten of de oppervlakte, maar op de aanwezigheid van een automatenshop als zaak of vestiging. * **Definities (samengevat):** * Een **automatenshop** is een publiek toegankelijke bedrijfsruimte waar de hoofdactiviteit bestaat in het ter beschikking stellen van automatische apparaten voor de verdeling van consumptie- en gebruiksartikelen. * Een **automatisch apparaat** is elk mechanisch, elektrisch of elektronisch apparaat dat voor de werking een inbreng van geldstukken, penningen of gelijk welk middel vereist. * De aanslagvoet is per automatenshop/vestiging. * Bij stopzetting van de activiteiten tijdens het aanslagjaar wordt de jaarlijkse belasting pro rata beperkt tot de maanden van activiteit. #### 4.1.3 Het/de tarief(ven) Het reglement kent twee vaste tarieven: 1. **Openingsbelasting (aanslagvoet bij opening/overname):** * € 8.600. Dit bedrag is verschuldigd bij elke opening of bij elke overname van een dergelijk bedrijf door een andere uitbater. 2. **Jaarlijkse belasting:** * € 2.150 per automatenshop. Deze belasting is voor het ganse jaar verschuldigd per automatenshop. Ze wordt van kracht het dienstjaar volgend op dat waarin de openingsbelasting verschuldigd was, of vanaf de inwerkingtreding van het belastingreglement. Bij stopzetting van de activiteiten in de loop van het aanslagjaar wordt de jaarlijkse belasting beperkt tot de maanden van activiteit. #### 4.1.4 Belastingverminderingen/-vrijstellingen Het reglement vermeldt expliciet de volgende vrijstelling: * **Vrijstelling voor toestellen die onder Rijksbelasting vallen:** Artikel 6 bepaalt dat automatische ontspanningstoestellen die onder federale belasting vallen, vrijgesteld zijn van deze gemeentelijke belasting. Dit voorkomt dubbele belasting op dergelijke toestellen. Andere vormen van vermindering of tariefdifferentiatie komen niet voor. Er zijn geen verlaagde tarieven, geen inkomens- of omzetgerelateerde vrijstellingen en geen kortingen voor kleine uitbaters. Procedures voor ambtshalve vaststelling en sancties bij onjuiste of ontbrekende aangifte zijn wel opgenomen als invorderings- en sanctiebepalingen. ### 4.2 Evaluatie volgens de Mirrlees-criteria #### 4.2.1 Herverdeling en rechtvaardigheid (horizontale <> verticale) * **Horizontale rechtvaardigheid:** Personen of ondernemingen in gelijke omstandigheden zouden een gelijke belastingdruk moeten dragen. * In dit reglement geldt een vast tarief per automatenshop, ongeacht omzet, grootte of winst. Vanuit dit perspectief is de behandeling formeel gelijk: iedereen betaalt hetzelfde, zonder onderscheid op basis van locatie, aantal automaten of aantal klanten. Hierdoor is de horizontale rechtvaardigheid formeel hoog. * **Beperking:** In de praktijk kunnen er grote verschillen bestaan in economische draagkracht tussen uitbaters. Een zelfstandige met één kleine automatenshop betaalt hetzelfde als een grote uitbater met meerdere winkels of een keten. Dit leidt tot de facto ongelijkheid binnen dezelfde categorie, waarbij de belasting relatief zwaarder drukt op de kleine ondernemer. De materiële horizontale rechtvaardigheid is daardoor beperkt. * **Verticale rechtvaardigheid:** Hierbij wordt gekeken of de belasting rekening houdt met draagkracht: wie meer kan dragen, zou meer moeten bijdragen. * De belasting op automatenshops is een vlaktaks (hetzelfde bedrag voor iedereen) en is niet progressief of gekoppeld aan inkomsten of winst. Kleine zelfstandigen of startende ondernemers dragen hierdoor proportioneel een zwaardere last dan grote ondernemingen. * Er is geen sociale correctie of vermindering voor wie minder verdient, en geen hogere bijdrage voor wie grotere winstmarges haalt. De belasting scoort daarom laag op verticale rechtvaardigheid. De regeling is administratief eenvoudig, maar sociaal niet herverdelend en heeft een eerder regressief karakter. #### 4.2.2 Transparantie en eenvoud * **Transparantie:** Het belastingreglement is duidelijk geformuleerd en bevat een ondubbelzinnige omschrijving van wat onder automatenshop en automatische toestellen valt. De vaste tarieven, duidelijke termijnen voor aangifte, betaling en bezwaar, en de vermelding van de rechtsgrond versterken de juridische transparantie. De belastingplichtige kan goed begrijpen wat verschuldigd is, wanneer en waarom. Een potentieel aandachtspunt is dat de communicatie over vrijstellingen, zoals die voor toestellen met Rijksbelasting, kort vermeld is, wat tot interpretatieverschillen kan leiden. Over het algemeen is de transparantie echter hoog. * **Eenvoud:** De belasting is zeer eenvoudig van structuur, met vaste bedragen, één belastingsobject per zaak en beperkte administratieve verplichtingen (één formulier). De inning via een gemeentelijk kohier en de automatische hernieuwing van de aangifte minimaliseren de administratieve lasten. Er is ook een standaardprocedure voor ambtshalve vaststelling bij onvolledige aangifte. Zowel voor de gemeente als voor de belastingplichtige is dit een laagcomplexe belasting, zonder nood aan boekhoudkundige berekeningen of schattingen. > **Conclusie:** Deze belasting scoort hoog op eenvoud en transparantie, wat aansluit bij de aanbeveling om lokale belastingen begrijpelijk en uitvoerbaar te houden. #### 4.2.3 Afwenteling en ontwijkingsmogelijkheden * **Afwenteling:** Bij een vaste jaarlijkse belasting, ongeacht omzet of winst, is de kans groot dat uitbaters proberen de belasting door te rekenen aan de consument. Dit kan gebeuren door: * Prijsverhoging van de producten in de automaten. * Het beperken van het aantal automaten om kosten te drukken. Gezien het relatief hoge bedrag van de openingskost (€ 8.600) en de jaarlijkse belasting (€ 2.150), ligt afwenteling naar consumenten via hogere prijzen voor de hand. De economische last valt daardoor niet uitsluitend op de ondernemer, maar gedeeltelijk op de gebruiker/klant. Voor winkels met lage winstmarges kan dit ook leiden tot sluiting of verhuis, waardoor de belasting een marktafschrikkend effect krijgt. * **Ontwijkingsmogelijkheden:** De mogelijkheden tot echte ontwijking zijn beperkt omdat: * De belasting geldt per vestiging, niet op basis van winstcijfers die gemanipuleerd kunnen worden. * De gemeente kan ambtshalve belasten bij ontbrekende aangifte. * Er is solidarische aansprakelijkheid van de pandeigenaar, wat ontwijking verder bemoeilijkt. Indirecte ontwijkingsmogelijkheden bestaan echter wel: * Een ondernemer kan kiezen om zich buiten Ronse te vestigen, bijvoorbeeld in een naburige gemeente zonder een dergelijke belasting. * Hij kan zijn zaak juridisch anders structureren (bv. automaten integreren in een ander type handelszaak) om niet als automatenshop te worden beschouwd. Dit zijn vormen van juridische optimalisatie of grensverlegging, eerder dan echte fraude. --- # Evaluatie van de lokale belasting op tweede verblijven in Geraardsbergen Deze sectie evalueert de gemeentebelasting op tweede verblijven in Geraardsbergen aan de hand van de Mirrlees criteria, met focus op herverdeling, rechtvaardigheid, transparantie, eenvoud, afwenteling en ontwijkingsmogelijkheden. ### 5.1 Beschrijving van de lokale belasting De belasting op tweede verblijven in Geraardsbergen is een gemeentelijke heffing die wordt geïnd op woningen die niet permanent bewoond worden en waarvan de gebruiker niet ingeschreven is in het bevolkingsregister. Dit omvat onder andere appartementen, chalets en bungalows die dienen als tweede verblijf. #### 5.1.1 De grondslag van de belasting De grondslag van de belasting is het bezit of gebruik van een private woongelegenheid die voldoet aan de definitie van een tweede verblijf. Dit betekent dat de woongelegenheid bemeubeld is, aangesloten op nutsvoorzieningen en uitgerust is om te eten en slapen. #### 5.1.2 Tarieven en vrijstellingen De belasting kent twee tarieven, afhankelijk van het type constructie: * $\text{€}600$ per jaar voor vaste constructies (woningen, chalets, bungalows, etc.). * $\text{€}350$ per jaar voor verplaatsbare constructies (caravans, woonaanhangwagens, etc.). Er zijn specifieke vrijstellingen voorzien: * Woongelegenheden die uitsluitend voor beroepsdoeleinden worden gebruikt. * Tenten, woonaanhangwagens of caravans die minder dan zes maanden per jaar opgesteld staan. * Woningen die reeds op de gemeentelijke inventarislijst voor leegstaande gebouwen staan. ### 5.2 Evaluatie volgens de Mirrlees criteria #### 5.2.1 Herverdeling en rechtvaardigheid **Criterium:** De Mirrlees criteria voor herverdeling en rechtvaardigheid beoordelen of een belasting bijdraagt aan een eerlijke verdeling van de lasten, rekening houdend met zowel gelijke gevallen (horizontale rechtvaardigheid) als verschillen in draagkracht (verticale rechtvaardigheid). **Toetsing:** * **Verticale rechtvaardigheid:** De belasting treft voornamelijk personen die meerdere woningen bezitten, wat over het algemeen wijst op een hogere financiële draagkracht. Dit aspect draagt positief bij aan de verticale rechtvaardigheid. * **Horizontale rechtvaardigheid:** Iedere eigenaar van een tweede verblijf betaalt hetzelfde tarief, ongeacht de waarde, de ligging of het daadwerkelijke gebruik van de woning. Dit beperkt de rechtvaardigheid binnen de groep van belastingplichtigen met een tweede verblijf, aangezien er geen differentiatie is op basis van vermogen of specifieke omstandigheden. * **Herverdeling:** De belasting genereert inkomsten die bijdragen aan het onderhoud van openbare infrastructuur. Door kapitaalkrachtige eigenaars meer te belasten dan de gemiddelde inwoner, zorgt de belasting voor een zekere herverdeling van de middelen. **Conclusie:** De belasting op tweede verblijven in Geraardsbergen scoort goed op het gebied van herverdeling, maar beperkt op het gebied van rechtvaardigheid vanwege de forfaitaire tarieven. #### 5.2.2 Transparantie en eenvoud **Criterium:** Een belasting moet eenvoudig te begrijpen en toe te passen zijn, waarbij belastingplichtigen duidelijkheid hebben over de reden en de hoogte van de heffing, zonder excessieve complexiteit. **Toetsing:** * De regels en de tarieven voor de belasting op tweede verblijven zijn duidelijk en eenvoudig geformuleerd. Er is één vast bedrag per type verblijf. * De aangifte en inning verlopen jaarlijks via een voorgesteld aangifteformulier, wat de administratieve last voor zowel de gemeente als de belastingplichtige beperkt. * De vrijstellingen zijn beperkt en eenduidig omschreven, wat de complexiteit van de belastingregeling reduceert. * De burgers weten waarom de heffing wordt geïnd: als bijdrage aan het onderhoud van de openbare infrastructuur waar ook de eigenaars van tweede verblijven gebruik van maken. **Conclusie:** De belasting op tweede verblijven in Geraardsbergen scoort goed op het gebied van transparantie en eenvoud. #### 5.2.3 Afwenteling en ontwijkingsmogelijkheden **Criterium:** Een belasting mag niet gemakkelijk kunnen worden doorgerekend aan derden (afwenteling) of ontweken worden door middel van juridische of praktische constructies. **Toetsing:** * **Afwenteling:** Eigenaars van een tweede verblijf die dit onderverhuren, kunnen de belasting potentieel doorrekenen in de huurprijs. Dit beperkt de afwentelingsmogelijkheden, maar sluit deze niet volledig uit. * **Ontwijkingsmogelijkheden:** Ontwijking is mogelijk door de woning als hoofdverblijf te laten inschrijven of door de woning langdurig leeg te laten staan (waardoor ze mogelijk op de lijst voor leegstaande gebouwen komt en vrijgesteld wordt). Echter, de gemeente controleert actief op basis van het verbruik van nutsvoorzieningen, wat ontwijking bemoeilijkt. **Conclusie:** De belasting op tweede verblijven in Geraardsbergen scoort matig op dit criterium. Er is een lichte mogelijkheid tot afwenteling, maar de actieve controle door de gemeente beperkt de ontwijkingskansen en voorkomt misbruik. --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Locale belasting | Een belasting die door een lokale overheid, zoals een gemeente, wordt opgelegd en geïnd ten behoeve van lokale voorzieningen of algemene gemeentelijke uitgaven. | | Mirrlees criteria | Een set van evaluatiecriteria, oorspronkelijk voorgesteld door de econoom Nicholas Mirrlees, die worden gebruikt om de efficiëntie, rechtvaardigheid en administratieve haalbaarheid van belastingsystemen te beoordelen. | | Herverdeling | Het proces waarbij de overheid middelen herverdeelt, vaak van welgestelde naar minder welgestelde burgers, om de inkomensongelijkheid te verminderen en sociale rechtvaardigheid te bevorderen. | | Rechtvaardigheid (horizontaal en verticaal) | Horizontale rechtvaardigheid houdt in dat personen in vergelijkbare economische situaties gelijk belast worden. Verticale rechtvaardigheid stelt dat personen met een hogere economische draagkracht proportioneel meer belasting zouden moeten betalen. | | Transparantie | Een kenmerk van belastingen waarbij de regels, tarieven en de redenen voor de heffing duidelijk en begrijpelijk zijn voor de belastingplichtige, wat bijdraagt aan acceptatie en naleving. | | Eenvoud | De mate waarin een belasting gemakkelijk te berekenen, te begrijpen en te innen is, wat leidt tot lagere administratieve kosten voor zowel de overheid als de belastingplichtige. | | Afwenteling | Het proces waarbij de formele belastingplichtige de kosten van de belasting doorrekent aan derden, bijvoorbeeld aan klanten via hogere prijzen, waardoor de economische last verschuift. | | Ontwijkingsmogelijkheden | Legale of illegale manieren die belastingplichtigen kunnen gebruiken om de belastingdruk te verminderen of te vermijden, bijvoorbeeld door hun gedrag aan te passen of gebruik te maken van specifieke regelingen. | | Belastinggrondslag | De basis waarop een belasting wordt berekend, zoals de waarde van een goed, het inkomen, de oppervlakte van een standplaats, of het aantal voertuigen. | | Tarief | Het percentage of het vaste bedrag dat wordt toegepast op de belastinggrondslag om de hoogte van de te betalen belasting te bepalen. | | Belastingvermindering | Een verlaging van het verschuldigde belastingbedrag, vaak gebaseerd op specifieke omstandigheden of kenmerken van de belastingplichtige. | | Belastingvrijstelling | Een situatie waarin een belastingplichtige of een specifieke activiteit volledig is uitgezonderd van de belastingheffing. | | Draagkracht | Het vermogen van een persoon of huishouden om een bepaalde belasting te betalen, gebaseerd op inkomen, vermogen en andere economische factoren. | | Aanslagbiljet | Een officiële mededeling van de belastingdienst of gemeente waarin de hoogte van de verschuldigde belasting en de betaaltermijn worden vermeld. | | Kohier | Een officiële lijst of register waarin de belastingschulden van belastingplichtigen worden vastgelegd ten behoeve van de inning. |