De Tijd - AI-bubbe.pdf

# Massale investeringen in artificiële intelligentie Dit onderwerp behandelt de enorme financiële investeringen die momenteel worden gedaan in de AI-sector, inclusief details over specifieke deals en de rol van toonaangevende technologiebedrijven en banken. ### 1.1 De omvang van de investeringen De AI-sector wordt gekenmerkt door een ongekende stroom aan investeringen in nieuwe infrastructuur. Onlangs kondigden Nvidia en OpenAI een investering aan tot 100 miljard dollars voor nieuwe datacenters en AI-chips. Eerder investeerden Microsoft, BlackRock en andere partijen ook al 100 miljard dollars. Begin dit jaar werd een investeringsplan van 500 miljard dollars aangekondigd door OpenAI, Oracle en Softbank, genaamd 'Stargate'. Daarnaast hebben Amazon, Meta, Google en Apple tientallen miljarden dollars geïnvesteerd in AI- en data-infrastructuur. Chinese techreuzen, zoals Alibaba met een investering van ruim 50 miljard dollar, dragen eveneens bij. Morgan Stanley schat de wereldwijde investeringen in nieuwe datacentercapaciteit tussen nu en 2028 op 2.900 miljard dollar [1](#page=1). ### 1.2 Risico's en parallellen De huidige investeringsgolf wordt gezien als een gigantische gok door technologiebedrijven. Indien de vraag naar AI-diensten niet exponentieel groeit, dreigen zij met een aanzienlijke financiële kater te blijven zitten. Historische technologische disrupties, zoals de spoorwegen, elektriciteit en het internet, gingen eveneens gepaard met een wedloop van investeringen in nieuwe infrastructuur, wat vaak leidde tot zeepbellen die uiteindelijk barstten. Hoewel de technologie zelf overleeft, is het voorspellen van winnaars en verliezers complex [1](#page=1). #### 1.2.1 Potentiële scenario's voor een AI-bubbel De exacte wijze waarop een AI-bubbel zou kunnen barsten, is onzeker, maar er zijn diverse scenario's denkbaar. De vraag naar AI-rekenkracht kan lager uitvallen dan verwacht, hetzij door te hoge prijzen, hetzij doordat bedrijven er onvoldoende rendement uit halen. Recent onderzoek van MIT toont aan dat 95 procent van de bedrijven momenteel geen rendement haalt uit hun AI-investeringen. Een overaanbod aan capaciteit kan leiden tot dalende prijzen en winstmarges voor aanbieders [2](#page=2). > **Tip:** De dotcomcrisis van eind jaren negentig dient als een duidelijke parallel. Veel internetbedrijfjes gingen failliet door een trager groeiende vraag naar onlineadvertenties dan voorspeld, gevolgd door een crisis in de telecomsector die te veel glasvezelkabels had geïnstalleerd [2](#page=2). #### 1.2.2 Overige risicofactoren * **Energieverbruik:** De enorme energiebehoefte van datacenters vormt een significant risico. Nvidia en OpenAI hebben alleen al voor hun huidige plannen minstens 10 gigawatt vermogen nodig, vergelijkbaar met tien grote kernreactoren. Stijgende energieprijzen of een tekort aan stroomaanbod kunnen het businessmodel van AI onder druk zetten [2](#page=2). * **Overheidsregulering:** Overheden kunnen hinder ondervinden bij het verlenen van vergunningen of het opleggen van strikte milieu-eisen [2](#page=2). * **Technologische evolutie:** Efficiëntieverbeteringen in hardware en software kunnen leiden tot een plotseling waardeverlies van oudere technologieën, wat specifieke spelers in de problemen kan brengen [2](#page=2). ### 1.3 Motivatie achter de investeringen Ondanks waarschuwingen van tech-CEO's over de financiële houdbaarheid van de AI-boom, blijven zij miljarden investeren. Dit komt voort uit een samenspel van economische en psychologische factoren. CEO's realiseren zich dat AI op lange termijn aanzienlijke economische waarde zal creëren en willen hiervan profiteren. Door zoveel mogelijk investeerders mee te nemen voordat een eventuele zeepbel barst, minimaliseren ze persoonlijk risico. Bovendien is de redenering dat bubbels inherent zijn aan een kapitalistisch systeem dat soms grote risico's vereist voor grote winsten [2](#page=2). #### 1.3.1 Financiële besmetting en twijfelachtige constructies Een barstende zeepbel kan leiden tot financiële besmetting van andere economische sectoren, zoals de Amerikaanse vastgoedcrisis in 2008 aantoonde. Hoewel de huidige AI-boom grotendeels door techbedrijven zelf wordt gefinancierd, zou een crash van techaandelen de bredere beurs negatief kunnen beïnvloeden. Er zijn indicaties van twijfelachtige financiële constructies, zoals 'round-tripping' . Hierbij investeert een leverancier (Nvidia) in een klant (OpenAI), die het geld vervolgens investeert in datacenters uitgerust met chips van diezelfde leverancier. Dit financiert indirect de eigen toekomstige omzet [2](#page=2). > **Voorbeeld:** Nvidia investeerde eerder in datacenterbouwer CoreWeave, die vervolgens voor meer dan 22 miljard dollar AI-capaciteit aan OpenAI verkocht. Dit illustreert hoe geld indirect weer naar Nvidia kan vloeien [2](#page=2). In een markt met weinig grote spelers kunnen dergelijke cirkelconstructies leiden tot kunstmatig opgeblazen omzetten en waarderingen, vergelijkbaar met 'vendor financing' in de telecomsector van 25 jaar geleden, wat tot boekhoudschandalen leidde [3](#page=3). #### 1.3.2 Overheidsrol en eigenbelang Een verantwoordelijke overheid zou streng financieel toezicht moeten houden en als regulator moeten optreden. Echter, de Amerikaanse president Donald Trump beschouwt AI als een militair wapen tegen China en moedigt massale investeringen aan, terwijl hij regulering die groei belemmert bestrijdt. Dit beleid wordt mede gedreven door eigenbelang, aangezien ook zijn zonen investeren in een datacenterbouwbedrijf [3](#page=3). > **Tip:** De situatie wordt vergeleken met Gabriel García Márquez's 'Kroniek van een aangekondigde dood', waarbij iedereen weet dat er iets gaat gebeuren maar niemand ingrijpt om het te voorkomen. Dit suggereert een staat van berusting in de AI-wereld [3](#page=3). --- # De parallel met historische technologische bubbels Dit deel onderzoekt de gelijkenissen tussen de huidige AI-boom en eerdere technologische disrupties, met een focus op de vorming en barsten van bubbels. ### 2.1 De aard van technologische disruptie en investeringscycli Elke grote technologische doorbraak, hoewel welvarend, laat eerst een spoor van vernieling achter. Dit geldt voor diverse disruptieve technologieën, van de spoorwegen en elektriciteit tot het internet. Er is geen reden om aan te nemen dat artificiële intelligentie (AI) hier een uitzondering op zal vormen [1](#page=1). #### 2.1.1 Historische context van investeringswedlopen De uitrol van nieuwe infrastructuur gekoppeld aan disruptieve technologieën heeft historisch gezien vaak geleid tot een wedloop van investeringen. Deze investeringsgolven gaan nagenoeg altijd gepaard met de vorming van een bubbel, die uiteindelijk barst. Hoewel de technologie zelf doorgaans overleeft, is het voorspellen van winnende en verliezende bedrijven in zo'n fase complex [1](#page=1). > **Tip:** De geschiedenis leert ons dat investeringscycli rondom nieuwe technologieën vaak gepaard gaan met excessief optimisme en overinvestering, leidend tot zeepbellen die uiteindelijk barsten. #### 2.1.2 De huidige AI-boom als potentiële zeepbel De huidige AI-boom wordt gekenmerkt door massale investeringen in nieuwe infrastructuur en chips, met deals tot honderden miljarden dollars die in de techwereld nauwelijks nog verbazing wekken. Bedragen zoals 100 miljard dollar voor datacenters en AI-chips een investeringsplan van 500 miljard dollar (bekend als 'Stargate') en mondiale investeringen van naar schatting 2.900 miljard dollar in datacentercapaciteit tegen 2028 illustreren de schaal van deze investeringen [1](#page=1). > **Voorbeeld:** De investeringen van Nvidia en OpenAI in nieuwe datacenters en AI-chips, ter waarde van tot 100 miljard dollar, en het 'Stargate'-investeringsplan van 500 miljard dollar door OpenAI, Oracle en Softbank, tonen de immense kapitaalstromen in de AI-sector [1](#page=1). #### 2.1.3 Waarschuwingen van sectorleiders Zelfs vooraanstaande figuren in de techwereld erkennen de potentiële gevaren van deze oververhitting. Sam Altman, de oprichter van OpenAI, heeft aangegeven dat investeerders mogelijk te enthousiast zijn over de potentiële rendementen. Mark Zuckerberg (Meta) en Satya Nadella (Microsoft) hebben eveneens gewaarschuwd dat er wellicht te veel datacenters worden gebouwd en dat een AI-zeepbel 'heel goed mogelijk' is [1](#page=1) [2](#page=2). ### 2.2 Potentiële scenario's voor het barsten van een AI-bubbel Het precieze moment en de manier waarop een AI-bubbel zou kunnen barsten, zijn niet te voorspellen, maar er zijn verschillende scenario's denkbaar [2](#page=2). #### 2.2.1 Vraag en aanbod van AI-capaciteit Een belangrijke factor is de uiteindelijke vraag naar AI-rekenkracht. Als deze lager uitvalt dan verwacht, bijvoorbeeld door te hoge prijzen of beperkte meerwaarde voor bedrijven, kan dit tot problemen leiden. Onderzoek van MIT suggereert dat 95 procent van de bedrijven momenteel nog geen rendement op hun AI-investeringen behaalt. Tegelijkertijd kan een overaanbod aan capaciteit de prijzen en winstmarges van aanbieders doen kelderen [2](#page=2). > **Voorbeeld:** De dotcomcrisis van de late jaren '90, waarbij tal van internetbedrijfjes failliet gingen door een tragere groei van onlineadvertenties dan verwacht, is een parallel [2](#page=2). #### 2.2.2 De dotcomcrisis als historische parallel De dotcomcrisis fungeert als een voor de hand liggende historische parallel. Na een initiële fase van snelle groei van onlineadvertenties, die tegenviel, volgde een crisis in de telecomsector die kampte met overcapaciteit aan glasvezelkabels. Hoewel het internet zelf niet bezweek, gingen veel internet- en telecombedrijven ten onder [2](#page=2). #### 2.2.3 Energiehonger en overheidsregulering De enorme energiebehoefte van datacenters vormt een aanzienlijk risico. Voor de financiering van hun investeringsplannen hebben Nvidia en OpenAI alleen al minstens 10 gigawatt vermogen nodig, vergelijkbaar met tien grote kernreactoren. Als het stroomaanbod achterblijft of de energieprijzen stijgen, kan dit het businessmodel van AI onder druk zetten. Daarnaast kunnen overheidsingrijpen, zoals vergunningverlening of strikte milieu-eisen, ook complicaties veroorzaken [2](#page=2). #### 2.2.4 Technologische zelfvernietiging De aard van technologie zelf kan ook bijdragen aan instabiliteit. Efficiëntieverbeteringen in hardware en software, hoewel gunstig voor de sector als geheel, kunnen ook leiden tot een plotseling waardeverlies van oudere technologieën, wat sommige spelers in de problemen kan brengen [2](#page=2). ### 2.3 Economische en psychologische drijfveren achter investeringen Ondanks de zelfverklaarde onhoudbaarheid van de AI-boom door tech-CEO's, blijven zij miljarden investeren. Dit is te verklaren door een samenspel van economische en psychologische factoren [2](#page=2). #### 2.3.1 Lange termijn potentieel en concurrentiedruk De leiders in de techwereld erkennen de enorme economische waarde die AI op lange termijn zal creëren. Door aan de zijlijn te blijven, riskeren ze deze vruchten te missen. Bovendien, zolang niemand precies weet wanneer de bubbel zal barsten, hebben ze er belang bij om zoveel mogelijk investeerders mee te krijgen. Een bijkomend voordeel is dat een eventuele crash hen persoonlijk minder zal raken, aangezien ook concurrenten dezelfde problemen zullen ondervinden [2](#page=2). #### 2.3.2 De rol van bubbels in het kapitalisme Het is een gangbare redenering dat bubbels inherent zijn aan een kapitalistisch systeem, waarin het nemen van grote risico's noodzakelijk kan zijn voor grote winsten [2](#page=2). > **Tip:** Het erkennen van de psychologische drijfveren, zoals de angst om kansen te missen en het 'meeliften' op succes, is cruciaal om de aanhoudende investeringen in potentieel overgewaardeerde sectoren te begrijpen. #### 2.3.3 Risico op financiële besmetting Wanneer een zeepbel barst, bestaat het risico op een financiële 'besmetting' van andere economische sectoren. Een voorbeeld hiervan is de Amerikaanse vastgoedcrisis in 2008, die leidde tot een instorting van het wereldwijde financiële systeem. Hoewel de huidige AI-boom grotendeels door techbedrijven zelf wordt gefinancierd, en niet door banken, zou een crash van techaandelen ongetwijfeld de rest van de beurs mee naar beneden kunnen trekken, met gevolgen voor gewone burgers [2](#page=2). #### 2.3.4 Twijfelachtige financiële constructies Er zijn reeds aanwijzingen dat de AI-hype ondersteund wordt door twijfelachtige financiële constructies. Een voorbeeld hiervan is de investering van leverancier Nvidia in een van haar belangrijkste klanten, OpenAI. OpenAI investeert het ontvangen geld vervolgens in datacenters die met Nvidia-chips zullen worden uitgerust, waardoor de chipmaker indirect zijn eigen toekomstige omzet financiert. Nvidia investeerde eerder ook in de datacenterbouwer CoreWeave, die vervolgens AI-capaciteit aan OpenAI verkocht, wat opnieuw een indirecte geldstroom naar Nvidia creëert [2](#page=2). --- # Risico's en uitdagingen van de AI-boom De AI-boom brengt aanzienlijke risico's en uitdagingen met zich mee, variërend van economische instabiliteit en ecologische impact tot technologische veroudering en regelgevingshindernissen. ### 3.1 Potentiële economische risico's #### 3.1.1 Overaanbod aan capaciteit en prijsdruk Een significant risico is het potentiële overaanbod aan AI-rekenkracht en datacenters. Dit kan leiden tot een daling van prijzen en winstmarges voor aanbieders, vergelijkbaar met de situatie tijdens de dotcomcrisis van de late jaren 90. Destijds leidde een overschot aan glasvezelkabels, die werden aangelegd om een verwachte explosie van onlinediensten te faciliteren, tot een crisis in de telecomsector [2](#page=2). > **Tip:** Begrijp de parallellen met eerdere technologische bubbels om de huidige risico's beter in te schatten. #### 3.1.2 Beperkt rendement op investeringen Ondanks de hype haalt een aanzienlijk deel van de bedrijven momenteel geen rendement uit hun AI-investeringen. Recent onderzoek van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) toont aan dat maar liefst 95 procent van de bedrijven geen positief rendement op hun AI-investeringen realiseert. Dit kan de verdere acceptatie en investeringen in AI vertragen [2](#page=2). #### 3.1.3 Twijfelachtige financiële constructies Er zijn aanwijzingen dat de AI-hype wordt ondersteund door twijfelachtige financiële constructies, zoals 'round-tripping'. Een voorbeeld hiervan is de investering van leverancier Nvidia in een belangrijke klant zoals OpenAI, die vervolgens het geld investeert in datacenters die uitgerust zijn met Nvidia-chips, wat de omzet van Nvidia indirect financiert. Dergelijke constructies, waarbij spelers binnen een beperkt aantal grote spelers elkaar financieren, kunnen leiden tot kunstmatig opgeblazen omzetten en waarderingen. Dit doet denken aan 'vendor financing' in de telecomsector van 25 jaar geleden, wat bijdroeg aan boekhoudschandalen [2](#page=2) [3](#page=3). > **Example:** De miljardendeal tussen Nvidia en OpenAI, waarbij Nvidia investeert in OpenAI dat vervolgens datacenters koopt met Nvidia-chips, is een illustratie van 'round-tripping' [2](#page=2). ### 3.2 Ecologische en energiegerelateerde uitdagingen #### 3.2.1 Enorme energiebehoefte De geplande datacenters voor AI hebben een enorme energiehonger. Alleen al voor investeringsplannen van Nvidia en OpenAI is minimaal 10 gigawatt vermogen nodig, wat vergelijkbaar is met de output van een tiental grote kernreactoren. Een tekort aan stroomaanbod of stijgende energieprijzen kunnen het businessmodel van AI onder druk zetten [2](#page=2). ### 3.3 Technologische uitdagingen #### 3.3.1 Technologische zelfveroudering AI-technologie heeft de neiging zichzelf snel te overtreffen. Efficiëntieverbeteringen in zowel hardware als software stimuleren de sector vooruit, maar kunnen ook leiden tot een plotseling waardeverlies van oudere technologie. Dit kan specifieke spelers binnen de industrie in financiële problemen brengen [2](#page=2). ### 3.4 Regelgevings- en overheidsrisico's #### 3.4.1 Overheidsregulering en vergunningen Overheden kunnen optreden als een risicofactor door middel van strenge regelgeving, het verlenen van vergunningen of het opleggen van milieueisen. Een verantwoordelijke overheid zou hierop kunnen anticiperen met financieel toezicht en regulering, maar momenteel wordt het tegenovergestelde waargenomen [2](#page=2) [3](#page=3). #### 3.4.2 Politiek en eigenbelang In sommige gevallen wordt de AI-groei aangemoedigd vanuit politieke overwegingen, zoals de militaire wedloop met China, waarbij regulering wordt afgezwakt ten gunste van investeringen. Dit kan gepaard gaan met eigenbelang van politieke figuren die zelf investeren in gerelateerde sectoren [3](#page=3). ### 3.5 Psychologische en systemische factoren #### 3.5.1 Het belang van vroege adoptie Ondanks de risico's blijven tech-CEO's investeren omdat ze de potentiële lange-termijnwaarde van AI erkennen. Om hieraan deel te hebben, moeten ze vroeg investeren en zoveel mogelijk investeerders betrekken voordat een eventuele bubbel barst [2](#page=2). #### 3.5.2 Risicospreiding en systemische bubbels Technologieleiders hanteren de redenering dat bubbels inherent zijn aan een kapitalistisch systeem, waarbij risico's genomen moeten worden voor potentiële grote winsten. Hoewel de huidige AI-boom voornamelijk door techbedrijven zelf wordt gefinancierd en niet door banken, kan een crash van techaandelen wel degelijk de bredere beurs beïnvloeden [2](#page=2). > **Tip:** Verdiep je in de economische theorie van marktbubbles en de rol van psychologische factoren, zoals kuddegedrag en overmoed, bij de vorming ervan. --- # Financieringsmechanismen en twijfelachtige constructies in AI Dit onderwerp onderzoekt de drijfveren achter aanhoudende investeringen in AI ondanks waarschuwingen, waarbij de focus ligt op het eigenbelang van techleiders en de analyse van financiële constructies zoals 'round-tripping'. ### 4.1 De drijfveren achter de AI-investeringen Ondanks waarschuwingen van vooraanstaande techleiders, zoals Sam Altman van OpenAI die een waardering van 500 miljard dollar noemde en Mark Zuckerberg (Meta) en Satya Nadella (Microsoft) die spraken over een mogelijke AI-zeepbel door overmatige datacenterbouw, blijft de investeringsstroom in AI aanhouden. De redenen hiervoor zijn een combinatie van economische en psychologische factoren [2](#page=2) [3](#page=3). #### 4.1.1 Economische en psychologische factoren * **Lange-termijnwaarde:** Leiders als Altman begrijpen dat AI op de lange termijn enorme economische waarde zal creëren. Door aan de zijlijn te blijven, missen ze de kans om hiervan te profiteren [3](#page=3). * **Timing en investeerders aantrekken:** Zolang niemand precies weet wanneer een mogelijke zeepbel zal barsten, hebben deze leiders er belang bij om zoveel mogelijk investeerders nu mee te trekken [3](#page=3). * **Gedeeld risico:** Persoonlijk risico op verantwoording bij een crash wordt geminimaliseerd, aangezien concurrenten dan ook problemen zullen ondervinden [3](#page=3). * **Kapitalistische eigenschap:** Er is een redenering dat bubbels inherent zijn aan een kapitalistisch systeem, waarin grote risico's genomen moeten worden voor potentieel grote winsten [3](#page=3). > **Tip:** Het is cruciaal om te begrijpen dat het niet zozeer de technologie zelf is die een bubbel creëert, maar de financiële en psychologische dynamiek van de markt eromheen. ### 4.2 Risico's en scenario's van een AI-zeepbel De aard van een mogelijke AI-zeepbel en hoe deze zou kunnen barsten, is onderwerp van speculatie. Er zijn diverse scenario's denkbaar [2](#page=2). #### 4.2.1 Scenario's voor een zeepbelbarst * **Lagere vraag naar rekenkracht:** De vraag naar AI-rekenkracht kan lager uitvallen dan verwacht, bijvoorbeeld door te hoge prijzen of een beperkt rendement voor bedrijven. Onderzoek van MIT suggereert dat 95 procent van de bedrijven momenteel geen rendement haalt op hun AI-investeringen [2](#page=2). * **Overaanbod aan capaciteit:** Een overschot aan capaciteit kan leiden tot dalende prijzen en winstmarges voor aanbieders [2](#page=2). * **Energiehonger en kosten:** De enorme energiebehoefte van datacenters vormt een risicofactor. Investeringsplannen van Nvidia en OpenAI vereisen minstens 10 gigawatt vermogen, wat de druk op energieprijzen en het businessmodel van AI kan verhogen [2](#page=2). * **Overheidsinterventie:** Overheden kunnen ingrijpen via vergunningen of strikte milieueisen, wat de groei kan belemmeren [2](#page=2). * **Technologische veroudering:** Efficiëntieverbeteringen kunnen leiden tot een snelle waardevermindering van oudere technologie, wat sommige spelers in de problemen kan brengen [2](#page=2). > **Example:** De dotcomcrisis van eind jaren 90 dient als een parallel scenario. Internetbedrijfjes failliet gingen door tragere groei van onlineadvertenties, gevolgd door een crisis in de telecomsector die te veel glasvezel had aangelegd [2](#page=2). ### 4.3 Twijfelachtige financiële constructies Er zijn aanwijzingen dat de AI-hype wordt ondersteund door twijfelachtige financiële constructies die de omzet en waarderingen kunstmatig kunnen opblazen [2](#page=2) [3](#page=3). #### 4.3.1 'Round-tripping' en leveranciersfinanciering * **Round-tripping:** Dit betreft constructies waarbij een leverancier investeert in een klant, die vervolgens het geld gebruikt om producten van diezelfde leverancier af te nemen. Een voorbeeld is de deal tussen Nvidia en OpenAI, waarbij Nvidia investeert in OpenAI, dat op zijn beurt datacenters uitrust met Nvidia-chips. Hiermee financiert Nvidia indirect zijn eigen toekomstige omzet [2](#page=2). * **Leveranciersfinanciering (Vendor financing):** Dit houdt in dat leveranciers leningen verstrekken aan klanten, zodat deze meer producten kunnen kopen. Dit fenomeen was een oorzaak van boekhoudschandalen in de telecomsector 25 jaar geleden en kan in de huidige AI-sector tot vergelijkbare problemen leiden [3](#page=3). > **Example:** Nvidia investeerde eerder ook in CoreWeave, een datacenterbouwer die reeds meer dan 22 miljard dollar aan AI-capaciteit aan OpenAI heeft verkocht. Dit geld vloeit indirect terug naar Nvidia [2](#page=2). ### 4.4 Politieke en maatschappelijke implicaties De ontwikkeling van AI en de financiering ervan worden ook beïnvloed door politieke overwegingen en het gebrek aan proactief toezicht [3](#page=3). #### 4.4.1 Politiek eigenbelang en gebrek aan toezicht * **Trump's beleid:** De Amerikaanse president Donald Trump beschouwt AI als een strategisch wapen en moedigt investeringen aan, terwijl hij regulering bestrijdt. Dit beleid kan eigenbelang dienen, aangezien zijn zonen investeren in een datacenterbouwbedrijf (Dominari) [3](#page=3). * **Gebrek aan regulering:** Een verantwoordelijke overheid zou financieel toezicht moeten houden en als regulator moeten optreden. Momenteel is er echter eerder sprake van het tegenovergestelde, waarbij ongebreidelde groei wordt gestimuleerd [3](#page=3). * **Maatschappelijke berusting:** De situatie rond AI wordt vergeleken met het dorp in Gabriel García Márquez's 'Kroniek van een aangekondigde dood', waar iedereen weet van een naderend onheil, maar niemand ingrijpt. Als de AI-bubbel barst, zal niemand kunnen zeggen dat het onverwacht kwam [3](#page=3). > **Tip:** De potentiële financiële besmetting van andere economische sectoren, zoals bij de Amerikaanse vastgoedcrisis van 2008, blijft een risico, hoewel de huidige AI-boom primair door techbedrijven zelf wordt gefinancierd. Een crash van techaandelen kan echter de rest van de beurs meesleuren en zo gewone burgers treffen [2](#page=2) [3](#page=3). --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Artificiële intelligentie (AI) | Een tak van informatica die zich richt op het creëren van systemen die taken kunnen uitvoeren waarvoor normaal menselijke intelligentie nodig is, zoals leren, probleemoplossing en patroonherkenning. | | Datacenter | Een gespecialiseerde faciliteit die wordt gebruikt voor het onderbrengen van computer systemen en bijbehorende componenten, zoals telecommunicatie- en opslagsystemen. | | Chips | Kleine stukjes halfgeleidermateriaal, meestal silicium, waarop geïntegreerde schakelingen zijn gefabriceerd om elektronische functies uit te voeren. | | Disruptieve technologie | Een innovatie die de potentie heeft om de markt te verstoren en bestaande technologieën, bedrijven of zelfs hele industrieën te vervangen of radicaal te veranderen. | | Zeepbel (economisch) | Een situatie in de financiële markten waarin de prijzen van activa sterk stijgen tot niveaus die niet gerechtvaardigd worden door hun intrinsieke waarde, wat uiteindelijk leidt tot een scherpe daling. | | Dotcomcrisis | Een financiële crisis die plaatsvond in de vroege jaren 2000, gekenmerkt door de ineenstorting van veel internetgerelateerde bedrijven na een periode van speculatieve groei. | | Glasvezelkabel | Een kabel die lichtsignalen gebruikt om data over lange afstanden te transporteren, wat een zeer hoge bandbreedte en datasnelheid mogelijk maakt. | | Winstmarge | Het verschil tussen de verkoopprijs van een product of dienst en de kosten die gepaard gaan met de productie en verkoop ervan, uitgedrukt als percentage van de verkoopprijs. | | Round-tripping | Een financiële praktijk waarbij geld wordt doorgegeven via verschillende transacties om de schijn van activiteit of winst te creëren, vaak met als doel de omzet kunstmatig op te blazen. | | Vendor financing | Het verstrekken van leningen of kredietfaciliteiten door een leverancier aan een klant om de aankoop van zijn producten of diensten te vergemakkelijken. | | Regulering | De regels, wetten en richtlijnen die door overheidsinstanties worden ingesteld om de activiteiten van bedrijven en individuen te controleren en te sturen, vaak met als doel de publieke belangen te beschermen. |