Les_3_VC_2025.pdf

# Wetgeving inzake veiligheidscoördinatie op tijdelijke of mobiele bouwplaatsen Dit onderwerp behandelt de Belgische wetgeving die de veiligheid op tijdelijke of mobiele bouwplaatsen regelt, met name het Koninklijk Besluit (KB) betreffende tijdelijke of mobiele bouwplaatsen en de onderliggende Europese richtlijnen, met een focus op de principes, toepassingsgebieden en de noodzaak van veiligheidscoördinatie. ### 1.1 Algemene principes en toepassingsgebied De wetgeving inzake veiligheidscoördinatie op tijdelijke of mobiele bouwplaatsen (TMB) is ingevoerd om de risico's te beheersen die ontstaan wanneer meerdere aannemers gelijktijdig of na elkaar op een bouwplaats aanwezig zijn. Deze risico's worden dikwijls slecht beheerst, zeker bij interventies op bestaande gebouwen waar de nodige dossiers vaak ontbreken, wat het terugvinden van stabiliteitsinformatie of leidingen bemoeilijkt. Bovendien houdt het ontwerp van gebouwen vaak geen rekening met toekomstig onderhoud of exploitatie, wat nadien tot problemen kan leiden. Het KB op TMB speelt in op deze tekorten [7](#page=7). Een tijdelijke of mobiele bouwplaats wordt omschreven als elke bouwplaats waar civieltechnische werken of bouwwerken worden uitgevoerd, waarvan de lijst is vastgesteld door de Koning. De Belgische reglementering is gebaseerd op een Europese richtlijn en omgezet in Belgisch recht door de Welzijnswet van 4 augustus 1996 en het KB van 25 januari 2001 betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen, dat reeds meermaals gewijzigd is [10](#page=10) [11](#page=11). Het KB TMB is van toepassing wanneer ten minste twee aannemers betrokken zijn bij de verwezenlijking van het bouwwerk. De wetgeving maakt een onderscheid tussen bouwwerven met een totale oppervlakte van 500 m² of meer en kleinere werven, waarvoor minder strenge regels gelden [12](#page=12) [18](#page=18). #### 1.1.1 Criteria voor de toepassing van veiligheidscoördinatie De toepassing van veiligheidscoördinatie hangt af van verschillende criteria: * **Aantal aannemers:** Zodra ten minste twee verschillende aannemers betrokken zijn bij de verwezenlijking van het bouwwerk, geldt automatisch de coördinatieverplichting, ongeacht de aard, omvang, oppervlakte, risicograad of kostprijs van de werken. Dit geldt ook voor zelfstandigen [46](#page=46). * **Oppervlakte:** Voor bouwwerken met een totale oppervlakte gelijk aan of groter dan 500 m² worden de coördinatoren steeds door de opdrachtgever aangesteld. Voor kleinere werven (< 500 m²) worden de coördinatoren aangesteld door de architect, of indien geen architect vereist is, door de hoofdaannemer of de eerste aannemer die een contract sluit met de opdrachtgever [23](#page=23). * **Specifieke gevaarlijke werkzaamheden:** Een veiligheids- en gezondheidsplan is steeds verplicht voor TMB waarvoor een coördinator moet worden aangesteld en waar één of meer van de volgende werkzaamheden plaatsvinden [19](#page=19): * Werkzaamheden die werknemers blootstellen aan gevaren van bedelving, wegzinken, vallen, die bijzonder vergroot worden door de aard van de werkzaamheden, toegepaste procédés of de omgeving [19](#page=19). * Werkzaamheden die werknemers blootstellen aan chemische of biologische agentia met een bijzonder risico voor de gezondheid en veiligheid [19](#page=19). * Werk met ioniserende stralingen waarvoor de aanwijzing van gecontroleerde of bewaakte zones vereist is [19](#page=19). * Werkzaamheden in de nabijheid van elektrische hoogspanningslijnen of -kabels of leidingen onder een inwendige druk van 15 bar of meer [19](#page=19). * Werkzaamheden die werknemers blootstellen aan een risico op verdrinking [19](#page=19). * Ondergrondse werken en tunnelwerken [19](#page=19). * Werkzaamheden met duikuitrusting [19](#page=19). * Werkzaamheden onder overdruk [19](#page=19). * Werkzaamheden waarbij springstoffen worden gebruikt [19](#page=19). * Werkzaamheden in verband met de montage of demontage van zware geprefabriceerde elementen [19](#page=19). Bijzonder vergrote gevaren omvatten in het bijzonder: * Het graven van sleuven of putten van meer dan 1,20 m diepte en het werken aan of in deze putten [20](#page=20). * Het werken in de onmiddellijke nabijheid van materialen zoals drijfzand of slib [20](#page=20). * Het werken met een valgevaar van een hoogte van 5 m of meer [20](#page=20). * **Verwachte duur van de werken:** Wanneer het vermoedelijke werkvolume groter is dan 500 mandagen of de vermoedelijke duur van de werkzaamheden langer is dan 30 werkdagen, en op één of meer ogenblikken meer dan 20 werknemers tegelijkertijd aanwezig zijn, gelden ook strengere regels [21](#page=21). > **Tip:** Bij de renovatie van een woning, indien werkzaamheden uit de lijst met gevaarlijke werken voorkomen, mag de eigenaar de coördinatie niet zelf doen. De eerst gecontracteerde aannemer moet dan de veiligheidscoördinator aanstellen [25](#page=25). ### 1.2 Veiligheidscoördinatoren Een van de belangrijkste maatregelen uit het KB is de invoering van veiligheidscoördinatoren. Er is een onderscheid tussen een coördinator-ontwerp en een coördinator-verwezenlijking [22](#page=22). * **Aanstelling:** * **Grote werven (> 500 m²):** Coördinatoren worden steeds door de opdrachtgever aangesteld [23](#page=23). * **Kleine werven (< 500 m²):** Zowel de coördinator-ontwerp als de coördinator-verwezenlijking worden door de architect aangesteld, of indien de medewerking van een architect niet vereist is, door de hoofdaannemer of de eerste aannemer die een contract sluit met de opdrachtgever [23](#page=23). * **Specifieke situaties:** Indien niet kan worden uitgesloten dat meerdere aannemers zullen werken, dient reeds in de ontwerpfase een veiligheidscoördinator te worden aangesteld [45](#page=45). * **Taken en verantwoordelijkheden:** * **Coördinator-ontwerp:** Is verantwoordelijk voor de coördinatie tijdens de ontwerpfase. Hij is onder andere belast met het opstellen van een veiligheids- en gezondheidsplan [45](#page=45). * **Coördinator-verwezenlijking:** Wordt aangesteld voordat de werken aanvangen (verwezenlijkingsfase). Hij houdt zich bezig met de coördinatie tijdens de verwezenlijkingsfase, waaronder het toezicht op de naleving van het veiligheids- en gezondheidsplan en de aanpassingen hiervan [47](#page=47). * **Algemeen:** De veiligheidscoördinator coördineert de veiligheid waar verschillende aannemers op de bouwplaats activiteiten uitoefenen. Hij is een onafhankelijk persoon [45](#page=45). * **Einde taak:** De veiligheidscoördinator (VC) beëindigt zijn taak bij de voorlopige oplevering en overhandigt de "coördinatie-instrumenten" aan zijn opdrachtgever [100](#page=100). #### 1.2.1 Eén aannemer Wanneer alle werken door één enkele aannemer worden uitgevoerd, wordt de coördinatie tijdens de verwezenlijking van het bouwwerk niet verdergezet. In dit geval passen de opdrachtgever en de aannemer de voorschriften van de artikelen 42 en 43 toe [38](#page=38). #### 1.2.2 Start van de werken Behalve in geval van overmacht mogen de werken op TMB slechts worden aangevat of voortgezet na de aanstelling van de coördinator-verwezenlijking [39](#page=39). > **Tip:** Start de werken maar als er een veiligheidscoördinator (VC) is aangesteld, indien de wetgeving TMB van toepassing is [40](#page=40). ### 1.3 Coördinatie-instrumenten Het KB op TMB voorziet in verschillende coördinatie-instrumenten: #### 1.3.1 Het veiligheids- en gezondheidsplan (VG-plan) Het veiligheids- en gezondheidsplan (VG-plan) speelt een cruciale rol in het KB TMB. Het is een belangrijk instrument om het bouwproces te coördineren inzake veiligheid en gezondheid. Het doel is het vooraf vastleggen van acties die veilig werk bevorderen. Dit plan is het voornaamste document voor de uitoefening van de coördinatie tijdens de werken, aangezien het de beginselen en methodes bevat voor de preventie van ongevallen op de bouwplaats [54](#page=54). **Inhoud van het VG-plan (artikel 27, §1):** [53](#page=53). 1. Beschrijving van het te realiseren bouwwerk van ontwerp tot verwezenlijking. 2. Beschrijving van de resultaten van de risicoanalyses. 3. Beschrijving van de preventiemaatregelen, aangepast aan het bouwwerk en voortvloeiend uit de algemene preventieprincipes. Dit omvat: * Het geheel van de preventieregels en -maatregelen [53](#page=53). * Specifieke maatregelen voor de werkzaamheden bedoeld in artikel 26, §1 [53](#page=53). * Instructies voor de tussenkomende partijen [53](#page=53). 4. Raming van de duur van de verwezenlijking van de verschillende werken of werkfasen [53](#page=53). 5. Lijst met namen en adressen van alle opdrachtgevers, bouwdirecties en aannemers, vanaf het moment dat ze bij de bouwplaats betrokken worden [53](#page=53). 6. Naam en adres van de coördinator-ontwerp [53](#page=53). 7. Naam en adres van de coördinator-verwezenlijking vanaf zijn aanstelling [53](#page=53). **Vereenvoudigd VGPLAN (kleine werven < 500 m²):** [59](#page=59). 1. Inventarisatie van de risico's [59](#page=59). 2. Vastgestelde preventiemaatregelen [59](#page=59). 3. Lijst met namen en adressen van alle opdrachtgevers, bouwdirecties en aannemers [59](#page=59). 4. Naam en adres van de coördinator-ontwerp [59](#page=59). 5. Naam en adres van de coördinator-verwezenlijking vanaf zijn aanstelling [59](#page=59). **Risico's waar het om moet gaan (selectie):** [60](#page=60). * Verplaatsings- en verkeersroutes [60](#page=60). * Hanteren van materialen en materieel, inclusief wederzijdse inwerking tussen hefwerktuigen [60](#page=60). * Afbakening en inrichting van opslagzones, ook voor gevaarlijke stoffen [60](#page=60). * Installeren en gebruiken van collectieve beschermingsmiddelen en tijdelijke toegangswegen [60](#page=60). * Wisselwerking met gebruiksactiviteiten op de site en in de omgeving [60](#page=60). * Het in goede orde houden van de bouwplaats [60](#page=60). #### 1.3.2 Het coördinatiedagboek Het coördinatiedagboek is verplicht voor bouwwerken groter dan 500 m². Het vermeldt alle relevante beslissingen en opmerkingen waarin de coördinatoren de markante feiten tijdens hun opdracht noteren. Een kopie is verplicht op de bouwplaats [64](#page=64). **Elementen van het coördinatiedagboek:** [63](#page=63). 1. Namen en adressen van tussenkomende partijen, moment van tussenkomst, aantal tewerk te stellen werknemers en duur van de werken [63](#page=63). 2. Beslissingen, vaststellingen en gebeurtenissen van belang voor het ontwerp of de verwezenlijking [63](#page=63). 3. Opmerkingen aan tussenkomende partijen, met name betreffende strijdigheden met preventieprincipes en de genomen gevolg [63](#page=63). 4. Opmerkingen van de aannemers, met visum van betrokken partijen [63](#page=63). 5. Gevolg gegeven aan opmerkingen van tussenkomende partijen en werknemersvertegenwoordigers [63](#page=63). 6. Tekortkomingen van tussenkomende partijen t.o.v. preventiebeginselen, regels en het VG-plan [63](#page=63). 7. Verslagen van vergaderingen van de coördinatiestructuur [63](#page=63). 8. Ongevallen [63](#page=63). #### 1.3.3 Het postinterventiedossier (PID) Het postinterventiedossier (PID) is een verplicht document en cruciaal bij een latere verkoop van het gebouw. Het document laat de gebruiker toe rekening te houden met de voorzieningen inzake veiligheid bij latere werkzaamheden, onderhoud of herstellingen. As-builtplannen maken deel uit van het PID. Voor elk bouwwerk moet een PID worden opgemaakt, zelfs indien slechts één aannemer actief is geweest [73](#page=73). **Inhoud van het PID (artikel 35 - Vereenvoudigd):** [74](#page=74). 1. Informatie betreffende de structurele en essentiële elementen van het bouwwerk [74](#page=74). 2. Informatie betreffende de aard en plaats van aantoonbare of verborgen gevaren, inzonderheid ingewerkte nutsleidingen [74](#page=74). 3. Plannen die werkelijk met de uitvoering en de afwerking overeenstemmen [74](#page=74). 4. Identificatie van de gebruikte materialen [74](#page=74). **Meer gedetailleerde inhoud van het PID:** [77](#page=77). * Gedetailleerde oplijsting gebruikte materialen en concepten per artikel met verwijzing naar technische fiche [77](#page=77). * As-builtplannen [77](#page=77). * Alle werfverslagen met bijhorende documenten [77](#page=77). * Ruwbouw en afwerking: plannen, attesten, CE-keuring, gelijkvormigheidsattesten, EPB-aangifte, asbestinventaris, bewijzen van correcte afvalverwijdering [77](#page=77). * Technische installaties: plannen van leidingen, schema's, gebruiksaanwijzing, technische fiches, keuringsattesten [77](#page=77). > **Tip:** De woningpas vervangt het postinterventiedossier niet . **Overdracht bij verkoop:** [78](#page=78). De persoon die het bouwwerk bij gehele of gedeeltelijke overdracht afstaat, moet het PID aan de nieuwe eigenaar overhandigen. Deze overhandiging wordt in de akte opgetekend [78](#page=78). **PID voor appartementen (#page=79, 81):** [79](#page=79) [81](#page=81). Voor bouwwerken of groepen van bouwwerken in gedwongen mede-eigendom, worden de PID's die na 30 april 2006 worden overgedragen, onderverdeeld in een gedeelte voor de delen in gedwongen mede-eigendom en een gedeelte voor de privatieve delen. Elk deel van het PID dat betrekking heeft op een privatief deel, omvat ook informatie over elementen die andere privatieve delen bedienen of tot de gemeenschappelijke delen behoren en die essentieel zijn voor de veiligheid, gezondheid of comfort van de gebruikers. De mede-eigenaars kunnen hun taken en verplichtingen inzake het PID overdragen aan de syndicus via een beslissing van de algemene vergadering, die rechtsgeldig wordt opgetekend in de statuten. Bij verkoop van een appartement beperkt de overdracht van het PID zich tot het deel dat betrekking heeft op het betreffende appartement [79](#page=79) [80](#page=80) [82](#page=82). #### 1.3.4 De coördinatiestructuur Op zeer grote werven of op verzoek van partijen (meestal werven van meer dan 2.500.000 EUR) kan een coördinatiestructuur worden opgericht. Sinds 1 maart 2020 bedraagt het geïndexeerde bedrag volgens de criteria van artikel 37 van het KB TMB 3.431.964 EUR voor de verplichting van een coördinatiestructuur en een veiligheids- en gezondheidscoördinator van niveau A/niveau 1 . **Samenstelling van de coördinatiestructuur:** . 1. Opdrachtgever of zijn vertegenwoordiger . 2. Coördinator-verwezenlijking . 3. Aanwezige aannemers of hun vertegenwoordigers . 4. Bouwdirectie belast met de uitvoering . 5. Bouwdirectie belast met de controle op de uitvoering . 6. Vertegenwoordiger van het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) of syndicale afvaardiging . 7. Preventieadviseurs van de opdrachtgever en aannemers (indien nodig) . 8. Twee vertegenwoordigers van het CPBW van de opdrachtgever (indien van toepassing) . 9. Andere personen die door de opdrachtgever worden uitgenodigd . ### 1.4 Verplichtingen van de aannemers Aannemers moeten de algemene preventiebeginselen toepassen op de bouwplaats. Dit omvat onder andere : * Het in goede orde en met voldoende bescherming in stand houden van de bouwplaats . * De keuze van werkplekken rekening houdend met toegangsmogelijkheden en vaststelling van verplaatsings- of verkeerswegen . * Het onderhoud, de controle vóór inbedrijfstelling en periodieke controle van installaties en toestellen . * De afbakening en inrichting van zones voor opslag van materialen, in het bijzonder gevaarlijke stoffen . * De samenwerking tussen de aannemers . * De wederzijdse inwerkingen met exploitatie- of andere activiteiten ter plaatse . #### 1.4.1 Basisveiligheidsopleiding voor werknemers Elke aannemer is ertoe gehouden zijn werknemers een basisveiligheidsopleiding met betrekking tot TMB te verstrekken. Deze opleiding heeft tot doel de werknemers bewust te maken van de risico's op een TMB, ongeacht of deze voortvloeien uit hun eigen activiteiten of die van andere aannemers. De opleiding moet ten minste de volgende doelstellingen bereiken : * Basiskennis van de rol en taken van actoren op TMB . * Basiskennis van de organisatie van efficiënte samenwerking op TMB . * Basiskennis van algemene preventiebeginselen . * Kennis van de toepassing van passende preventiemaatregelen . * Inzicht in en toepassen van veilig en gezond gedrag op TMB . De opleiding heeft een totale duur van ten minste acht uur en de aannemer moet steeds kunnen aantonen dat deze beantwoordt aan de doelstellingen . #### 1.4.2 Samenwerking en informatie In geval van gelijktijdige of achtereenvolgende aanwezigheid van minstens twee aannemers, moeten deze samenwerken bij de uitvoering van maatregelen inzake welzijn van werknemers. Ze coördineren hun optreden met het oog op de voorkoming van en bescherming tegen beroepsrisico's. Werkgevers informeren hun respectievelijke werknemers en vertegenwoordigers over deze risico's en preventiemaatregelen . #### 1.4.3 Veiligheid tijdens het werk Aannemers moeten zorg dragen voor de veiligheid en gezondheid van andere betrokken personen, en voor hun eigen veiligheid en gezondheid. Dit houdt in : * Het juiste gebruik van machines, toestellen, gevaarlijke stoffen, etc. . * Het juiste gebruik en opbergen van persoonlijke beschermingsmiddelen . * Het niet willekeurig uitschakelen of verplaatsen van specifieke veiligheidsvoorzieningen . * Onmiddellijk op de hoogte stellen van ernstige en onmiddellijke gevaren en gebreken in beschermingssystemen . * Bijstand verlenen aan de coördinator-verwezenlijking, andere aannemers en preventiediensten . ### 1.5 Wat moet je kunnen? * De verantwoordelijkheden van een veiligheidscoördinator en andere actoren in het bouwproces kunnen aangeven . * De toepasselijke regelgeving met betrekking tot veiligheidscoördinatie kunnen aanduiden . * * * # Rol en taken van de veiligheidscoördinator Hieronder volgt een gedetailleerde samenvatting over de rol en taken van de veiligheidscoördinator, opgesteld conform de vereisten voor een examengericht studiemateriaal. ## 2\. Rol en taken van de veiligheidscoördinator De veiligheidscoördinator speelt een cruciale rol in het waarborgen van de veiligheid en gezondheid op tijdelijke of mobiele bouwplaatsen, zowel tijdens de ontwerpfase als tijdens de uitvoeringsfase van de werken. ### 2.1 Aanstelling van de veiligheidscoördinator #### 2.1.1 Wanneer is een veiligheidscoördinator verplicht? Wanneer ten minste twee aannemers werken op een bouwwerf, moet een veiligheidscoördinator worden aangesteld. Dit geldt zowel voor de ontwerpfase (coördinator-ontwerp) als voor de uitvoeringsfase (coördinator-verwezenlijking) [22](#page=22). #### 2.1.2 Wie stelt de coördinator aan? * **Grote bouwwerken (oppervlakte ≥ 500 m²):** De coördinatoren worden steeds aangesteld door de opdrachtgever [23](#page=23). * **Kleine bouwwerken (oppervlakte < 500 m²):** * Coördinator-ontwerp en coördinator-verwezenlijking worden aangesteld door de architect [23](#page=23). * Indien de medewerking van een architect niet vereist is, worden zij aangesteld door de hoofdaannemer, of de eerste aannemer die een contract sluit met de opdrachtgever [23](#page=23). #### 2.1.3 Aanstellingstermijn De aanstelling van de coördinator-ontwerp moet gebeuren ten laatste vóór het begin van de uitwerking van het ontwerp. De architect mag de ontwerpuitwerking niet aanvatten zolang de coördinator niet is aangesteld. Het is raadzaam de coördinator zo vroeg mogelijk aan te stellen om latere aanpassingen aan het ontwerp te vermijden [34](#page=34). #### 2.1.4 Wie kan de functie uitoefenen? De functie van coördinator-verwezenlijking kan worden uitgeoefend door: 1. Een architect die voldoet aan specifieke wettelijke bepalingen [37](#page=37). 2. Een veiligheidscoördinator die voldoet aan specifieke wettelijke bepalingen [37](#page=37). 3. Een bouwdirectie belast met de uitvoering of een aannemer die voldoen aan specifieke wettelijke bepalingen [37](#page=37). #### 2.1.5 Gevaren en zelfbouw Indien er bij de renovatie van een eigen woning geen gevaarlijke werken voorkomen (zoals het graven van een nauwe sleuf of werken op grote hoogte), en de eigenaar een cursus veiligheidscoördinatie heeft gevolgd, mag de eigenaar optreden als veiligheidscoördinator (#page=24, 25). Als er echter gevaarlijke werken uit de wettelijke lijst voorkomen, mag de eigenaar de coördinatie niet zelf doen; de eerst gecontracteerde aannemer moet dan de veiligheidscoördinator aanstellen [24](#page=24) [25](#page=25). Zelfbouwers zullen vaak beroep moeten doen op meerdere aannemers (inclusief leveranciers, nutsmaatschappijen, keuringsorganismen), waardoor de verplichting tot aanstelling van een veiligheidscoördinator van toepassing is [51](#page=51). ### 2.2 Taken van de coördinator-ontwerp De coördinator-ontwerp zorgt ervoor dat de algemene preventieprincipes al bij het ontwerp worden toegepast. Zijn specifieke taken omvatten [27](#page=27): * **Opstellen van het veiligheids- en gezondheidsplan (VG-plan):** Dit plan bevat preventiemaatregelen gebaseerd op een risicoanalyse om blootstelling aan risico's tijdens de uitvoering te voorkomen. Het plan moet rekening houden met de risico's van opeenvolgende activiteiten, wederzijdse invloeden tussen werken, en de wisselwerking met de omgeving [27](#page=27). * **Integratie van preventiemaatregelen:** Opnemen van de keuzes bedoeld in artikel 17 van de wet in het VG-plan [29](#page=29). * **Identificatie van kritieke fasen:** Vaststellen van de fasen waarop de coördinator-verwezenlijking aanwezig moet zijn op de bouwplaats. Kritieke fasen kunnen activiteiten zijn die niet in het VG-plan staan, de start van een nieuwe aannemer, of gevaarlijke werken [29](#page=29) [30](#page=30). * **Aanpassen van het VG-plan:** Het plan aanpassen aan elke wijziging aan het ontwerp [29](#page=29). * **Overmaken van informatie:** De relevante elementen uit het VG-plan overmaken aan de tussenkomende partijen [29](#page=29). * **Schriftelijk informeren:** Betrokkenen schriftelijk in kennis stellen van gedragingen, handelingen, keuzes of nalatigheden die in strijd zijn met de algemene preventieprincipes, eventueel via een coördinatiedagboek [29](#page=29). * **Adviseren opdrachtgevers:** Adviseren over de overeenstemming van het document bij offertes met het VG-plan en informeren over eventuele niet-overeenstemmingen [29](#page=29). * **Opstarten en bijhouden postinterventiedossier (PID):** Het PID openen, bijhouden en aanvullen [29](#page=29). * **Overdracht documenten:** Het VG-plan, het coördinatiedagboek en het PID overdragen aan de opdrachtgevers bij het einde van het ontwerp. Deze overdracht en het einde van het ontwerp worden schriftelijk vastgesteld [29](#page=29). ### 2.3 Taken van de coördinator-verwezenlijking De coördinator-verwezenlijking komt tussen tijdens de uitvoering van de werken en zorgt ervoor dat het VG-plan door alle aannemers en onderaannemers wordt gerespecteerd. Hij kan dezelfde persoon zijn als de coördinator-ontwerp [33](#page=33). Zijn taken omvatten, naast de taken bepaald in artikel 22 van de wet [41](#page=41): * **Aanpassen van het VG-plan:** Het plan aanpassen volgens specifieke wettelijke bepalingen en de elementen hiervan overmaken aan de betrokken partijen. De inhoud van het VG-plan wordt aangepast op basis van wijzigingen in uitvoeringsmodaliteiten, opmerkingen van partijen, de stand van de werken, onvoorziene risico's, de komst of het vertrek van partijen, en wijzigingen aan het ontwerp of de werken [41](#page=41) [58](#page=58). * **Schriftelijk informeren:** Betrokkenen schriftelijk in kennis stellen van gedragingen, handelingen, keuzes of nalatigheden die in strijd zijn met de algemene preventieprincipes, eventueel via een coördinatiedagboek [41](#page=41). * **Samenroepen coördinatiestructuur:** Een eventuele coördinatiestructuur samenroepen indien van toepassing [41](#page=41). * **Aanvullen PID:** Het PID aanvullen met elementen uit het geactualiseerde VG-plan die van belang zijn voor latere werkzaamheden [41](#page=41). * **Overdracht documenten:** Bij de voorlopige oplevering, of bij ontstentenis, bij de oplevering, het geactualiseerde VG-plan, het coördinatiedagboek en het PID overdragen aan de opdrachtgevers. Dit wordt vastgesteld in een proces-verbaal. Als de coördinator is aangesteld conform artikel 4decies, § 2, 3°, draagt hij deze documenten over aan de bouwdirectie die hem aanstelde [41](#page=41). * **Aanwezigheid op de werf:** Op gemotiveerd verzoek van één of meer tussenkomende partijen op de bouwplaats aanwezig zijn [41](#page=41). * **Toezicht op naleving:** Toezicht houden op de naleving van de bepalingen in het VG-plan [47](#page=47). De coördinator-verwezenlijking eindigt zijn taak bij de voorlopige oplevering en overhandigt dan de "coördinatie-instrumenten" aan zijn opdrachtgever [100](#page=100). ### 2.4 Coördinatie-instrumenten De veiligheidscoördinator maakt gebruik van verschillende instrumenten om de veiligheid te waarborgen: #### 2.4.1 Veiligheids- en gezondheidsplan (VG-plan) Het VG-plan is een cruciaal document dat de preventiemaatregelen beschrijft om de risico's op de bouwplaats te beheersen (#page=27, 45). Het wordt opgesteld door de coördinator-ontwerp en aangepast door de coördinator-verwezenlijking gedurende het project (#page=27, 41) [27](#page=27) [41](#page=41) [45](#page=45). #### 2.4.2 Coördinatiedagboek (CD) * **Verplichting:** Het coördinatiedagboek is verplicht voor bouwwerken met een oppervlakte van meer dan 500 m² (#page=33, 64). Voor kleinere werven is een schriftelijke in kennisstelling voldoende [33](#page=33) [64](#page=64). * **Inhoud:** Het dagboek bevat informatie over de tussenkomende partijen, beslissingen, vaststellingen en gebeurtenissen die van belang zijn, opmerkingen aan partijen en de gevolgen daarvan, tekortkomingen ten opzichte van preventiebeginselen, verslagen van vergaderingen van de coördinatiestructuur, en ongevallen [63](#page=63). * **Functie:** Het is een document waarin de coördinatoren markante feiten tijdens hun opdracht vermelden [64](#page=64). * **Kopie:** Een kopie is verplicht op de bouwplaats [64](#page=64). #### 2.4.3 Postinterventiedossier (PID) * **Doel:** Het PID is een verplicht document dat dient als gebruiksaanwijzing en onderhoudsboekje voor het gebouw. Het laat toe rekening te houden met voorzieningen inzake veiligheid bij latere werkzaamheden, onderhoud of herstellingen (#page=70, 73). Het is ook cruciaal bij een latere verkoop van het gebouw [70](#page=70) [73](#page=73). * **Opmaak:** Het PID wordt opgemaakt en aangevuld door de veiligheidscoördinator. Bij bouwwerken met slechts één aannemer is de opdrachtgever (of een door hem aangestelde derde) verantwoordelijk voor het opstellen van een vereenvoudigd PID [67](#page=67). * **Inhoud:** Het bevat informatie over structurele en essentiële elementen, aard en plaats van gevaren (inclusief nutsleidingen), werkelijke uitvoeringsplannen, en identificatie van gebruikte materialen. Gedetailleerder kan dit omvatten: gebruikte materialen en concepten met technische fiches, as-builtplannen, werfverslagen, ruwbouw- en afwerkingsdocumenten (plannen, attesten, CE-keuringen, EPB-aangifte, asbestinventaris), en informatie over technische installaties (leidingplannen, schema's, gebruiksaanwijzingen, keuringsattesten) [74](#page=74) [77](#page=77). * **As-builtplannen:** Deze plannen tonen de werkelijke situatie na uitvoering en wijzigingen. Ze zijn onderdeel van het PID en verplicht voor elk bouwwerk, ook waar slechts één aannemer actief was. Een as-builtattest, dat afwijkingen van de bouwvergunning beschrijft, is niet verplicht [77](#page=77) [88](#page=88). * **Overdracht bij verkoop:** Bij verkoop wordt het PID overhandigd aan de nieuwe eigenaar, wat wordt opgetekend in de akte [78](#page=78). * **Appartementsgebouwen:** Voor gebouwen in mede-eigendom (bv. appartementsgebouwen) wordt het PID opgesplitst in een deel voor gemeenschappelijke ruimten en een deel voor elke woning (#page=69, 79). Deze splitsing geldt voor dossiers afgeleverd na 30 april 2006 (#page=69, 81). De mede-eigenaars kunnen hun taken en verplichtingen inzake het PID overdragen aan de syndicus via een algemene vergaderingbeslissing die in de statuten wordt opgenomen (#page=81, 82). Bij verkoop van een appartement wordt enkel het deel van het PID dat betrekking heeft op dat appartement overhandigd [69](#page=69) [79](#page=79) [81](#page=81) [82](#page=82). * **Vereenvoudigd PID:** Voor bouwwerken < 500 m² wordt het PID beperkt tot een "handleiding van het bouwwerk", met beschrijving van risicohoudende elementen en de locatie van nutsleidingen . #### 2.4.4 Coördinatiestructuur * **Verplichting:** Op zeer grote werven of op verzoek van een partij (meestal werven > 2.500.000 euro) wordt een vergaderstructuur opgericht. Sinds 1 maart 2020 bedraagt het geïndexeerde bedrag voor deze verplichting 3.431.964 euro . * **Samenstelling:** De coördinatiestructuur bestaat uit de opdrachtgever, de coördinator-verwezenlijking, aannemers, bouwdirecties, vertegenwoordigers van preventiecomités, preventieadviseurs, en andere genodigden . ### 2.5 Documentatieplicht en verantwoordelijkheden De veiligheidscoördinator is belast met het documenteren van de veiligheidsaspecten gedurende het project (#page=29, 41, 63, 64, 67, 70, 73, 77, 103). De opdrachtgever draagt eveneens verantwoordelijkheid, met name voor het aanleveren van de nodige informatie aan de coördinator en voor het bijhouden van het PID indien slechts één aannemer actief is (#page=67, 103) [29](#page=29) [41](#page=41) [63](#page=63) [64](#page=64) [67](#page=67) [70](#page=70) [73](#page=73) [77](#page=77). > **Tip:** Begrijp de specifieke taken van zowel de coördinator-ontwerp als de coördinator-verwezenlijking, alsook de onderlinge samenhang en de documentatieplicht die hierbij hoort. Focus op de "coördinatie-instrumenten" (VG-plan, CD, PID) en hun inhoud. > **Voorbeeld:** Bij een renovatie van een appartement, waar meerdere aannemers (elektricien, loodgieter, stukadoor) aan het werk zijn, moet een veiligheidscoördinator worden aangesteld. De coördinator-ontwerp stelt het VG-plan op met daarin specifieke maatregelen voor het werken op hoogte en het omgaan met eventuele asbest. De coördinator-verwezenlijking volgt de naleving van dit plan op, houdt een coördinatiedagboek bij met daarin de uitgevoerde werken, de aanwezige partijen en eventuele opmerkingen, en vult het postinterventiedossier aan met as-builtplannen van de verlegde leidingen en de gebruikte materialen. Bij verkoop van het appartement moet het PID, opgesplitst in gemeenschappelijke en privatieve delen, worden overhandigd aan de nieuwe eigenaar. * * * # Veiligheids- en gezondheidsplan (VG-plan) Het veiligheids- en gezondheidsplan (VG-plan) is een cruciaal document dat is ontworpen om risico's tijdens de bouwfase te beheersen en de samenwerking tussen alle betrokken partijen te bevorderen. Het fungeert als een centraal coördinatie-instrument voor veiligheid en gezondheid op tijdelijke of mobiele bouwplaatsen [54](#page=54). ### 3.1 Het belang en de verplichting van het VG-plan Ongeacht reeds voorziene preventiemaatregelen, is het opstellen en bijhouden van een VG-plan steeds verplicht voor tijdelijke of mobiele bouwplaatsen waarvoor een coördinator-ontwerp of een coördinator-verwezenlijking moet worden aangesteld. Dit geldt met name voor werkzaamheden die specifieke risico's met zich meebrengen [19](#page=19). Enkele van deze risicovolle werkzaamheden die de verplichting tot een VG-plan triggeren, zijn: * Werkzaamheden die werknemers blootstellen aan gevaren van bedelving, wegzinken of vallen, waarbij deze gevaren vergroot worden door de aard van de werkzaamheden, de toegepaste procédés of de omgeving [19](#page=19). * Werkzaamheden die werknemers blootstellen aan chemische of biologische agentia die een bijzonder risico voor de gezondheid en veiligheid inhouden [19](#page=19). * Elk werk met ioniserende stralingen waarvoor de aanwijzing van gecontroleerde of bewaakte zones vereist is [19](#page=19). * Werkzaamheden in de nabijheid van elektrische hoogspanningslijnen of -kabels, of van leidingen onder een inwendige druk van 15 bar of meer [19](#page=19). * Werkzaamheden die de werknemers blootstellen aan een risico op verdrinking [19](#page=19). * Ondergrondse werken en tunnelwerken [19](#page=19). * Werkzaamheden met duikuitrusting [19](#page=19). * Werkzaamheden onder overdruk [19](#page=19). * Werkzaamheden waarbij springstoffen worden gebruikt [19](#page=19). * Werkzaamheden in verband met de montage of demontage van zware geprefabriceerde elementen [19](#page=19). > **Tip:** Het VG-plan is een preventief instrument dat risico's vooraf identificeert en beheerst, met als doel het realiseren van een veilig gebouw [31](#page=31). ### 3.2 Rol van de coördinator-ontwerp in relatie tot het VG-plan De coördinator-ontwerp speelt een centrale rol in de totstandkoming en het beheer van het VG-plan. Zijn taken omvatten [27](#page=27) [29](#page=29): * Het opstellen van het VG-plan, inclusief de keuzes die zijn bedoeld in artikel 17 van de wet en de kritieke fasen waarop de coördinator-verwezenlijking aanwezig moet zijn [29](#page=29). * Het aanpassen van het VG-plan aan elke wijziging die aan het ontwerp wordt aangebracht [29](#page=29). * Het overmaken van de relevante elementen van het VG-plan aan de tussenkomende partijen [29](#page=29). * Het schriftelijk in kennis stellen van betrokkenen van gedragingen, handelingen, keuzen of nalatigheden die in strijd zijn met de algemene preventieprincipes, eventueel via een coördinatiedagboek [29](#page=29). * Het adviseren van de opdrachtgevers over de overeenstemming van het document bij offertes met het VG-plan en hen informeren over eventuele niet-overeenstemmingen [29](#page=29). * Het openen, bijhouden en aanvullen van het postinterventiedossier [29](#page=29). * Het overdragen van het VG-plan, het coördinatiedagboek en het postinterventiedossier aan de opdrachtgevers en het schriftelijk vastleggen van deze overdracht en het einde van het ontwerp van het bouwwerk [29](#page=29). ### 3.3 Inhoud van het veiligheids- en gezondheidsplan Het VG-plan bevat, volgens Bijlage I Deel A van de wetgeving, ten minste de volgende elementen [53](#page=53): * De beschrijving van het te realiseren bouwwerk, van het ontwerp tot de volledige verwezenlijking [53](#page=53). * De resultaten van de risicoanalyses [53](#page=53). * De preventiemaatregelen, waaronder: * Het geheel van preventieregels en -maatregelen, aangepast aan de kenmerken van het bouwwerk en voortvloeiend uit de algemene preventieprincipes [53](#page=53). * Specifieke maatregelen met betrekking tot de werkzaamheden bedoeld in artikel 26, § 1 [53](#page=53). * Instructies voor de tussenkomende partijen [53](#page=53). * De raming van de duur van de verschillende werken of werkfasen die tegelijkertijd of na elkaar plaatsvinden [53](#page=53). * De lijst met de namen en adressen van alle opdrachtgevers, bouwdirecties en aannemers zodra zij bij de bouwplaats betrokken worden [53](#page=53). * De naam en het adres van de coördinator-ontwerp [53](#page=53). * De naam en het adres van de coördinator-verwezenlijking vanaf het moment van zijn aanstelling [53](#page=53). Het VG-plan is een essentieel instrument om het bouwproces te coördineren inzake veiligheid en gezondheid, en bevat de beginselen en methodes voor de preventie van ongevallen op de bouwplaats [54](#page=54). #### 3.3.1 Risico's die in het VG-plan opgenomen moeten worden Het plan moet specifieke risico's behandelen, zoals [60](#page=60): * Horizontale, verticale of andere verplaatsingsroutes of -zones, alsook verkeersroutes of -zones [60](#page=60). * Het hanteren van materialen en materieel, met aandacht voor de wederzijdse inwerking tussen hefwerktuigen [60](#page=60). * Het beperken van het handmatig hanteren van lasten [60](#page=60). * De afbakening en inrichting van opslagzones voor verschillende materialen, met name voor gevaarlijke stoffen [60](#page=60). * De voorwaarden voor het opslaan, verwijderen of afvoeren van aarde, afval, puin en gruis [60](#page=60). * De voorwaarden voor de verwijdering van gevaarlijke materialen [60](#page=60). * Het installeren en gebruiken van collectieve beschermingsmiddelen en tijdelijke toegangswegen [60](#page=60). * Het gebruik van de algemene elektrische installatie [60](#page=60). * De wisselwerking met gebruiksactiviteiten op de site van de bouwplaats, inclusief gemeenschappelijke stellingen en toegangsmiddelen [60](#page=60). * De wisselwerking met gebruiks- of exploitatieactiviteiten op de site van de bouwplaats of in de omgeving [60](#page=60). * Het in goede orde houden van de bouwplaats [60](#page=60). > **Voorbeeld:** Een VG-plan voor een project als "Schelde 21" zou gedetailleerd beschrijven hoe de specifieke risico's van dat project worden aangepakt [55](#page=55). ### 3.4 Aanpassing en gebruik van het VG-plan Het VG-plan is een dynamisch document dat aangepast moet worden aan veranderende omstandigheden. De inhoud wordt aangepast op basis van [58](#page=58): * Wijzigingen in de uitvoeringsmodaliteiten die de welzijnsgaranties behouden [58](#page=58). * Opmerkingen van tussenkomende partijen over de hen betreffende elementen [58](#page=58). * De stand van de werken [58](#page=58). * Het identificeren van onvoorziene risico's of onvoldoende onderkende gevaren [58](#page=58). * Het optreden of vertrek van tussenkomende partijen [58](#page=58). * Eventuele wijzigingen aan het ontwerp of de werken [58](#page=58). Het plan moet rekening houden met de risico's die ontstaan door de opeenvolging van activiteiten, de wederzijdse invloeden tussen werken, en de wisselwerking met de omgeving. Het is het voornaamste document voor de coördinatie tijdens de werken [27](#page=27) [54](#page=54). ### 3.5 Vereenvoudigd VG-plan Voor kleinere werven is een vereenvoudigd VG-plan vereist. Dit vereenvoudigd plan bevat ten minste [59](#page=59): * De inventarisatie van de risico's [59](#page=59). * De vastgestelde preventiemaatregelen [59](#page=59). * De lijst met namen en adressen van opdrachtgevers, bouwdirecties en aannemers [59](#page=59). * De naam en het adres van de coördinator-ontwerp [59](#page=59). * De naam en het adres van de coördinator-verwezenlijking [59](#page=59). Voor bouwwerken met een totale oppervlakte van minder dan 500 m² wordt slechts een vereenvoudigde versie van het VG-plan vereist . > **Opmerking:** Voor kleinere werken is een coördinatiedagboek niet meer verplicht . ### 3.6 Kritieke fases Kritieke fases zijn activiteiten die, hoewel niet expliciet in het VG-plan opgenomen, essentieel zijn voor de veiligheid. Dit omvat de start van een nieuwe aannemer en gevaarlijke werken. De coördinator-verwezenlijking moet gedurende deze kritieke fasen ten minste op de bouwplaats aanwezig zijn [29](#page=29) [30](#page=30). ### 3.7 VG-plan in het kader van PID In het kader van het postinterventiedossier (PID) wordt het VG-plan en het coördinatiedagboek overgedragen aan de opdrachtgevers aan het einde van de ontwerpfase. Het PID zelf wordt beperkt tot een "handleiding van het bouwwerk", waarin risicohoudende elementen en de locatie van nutsleidingen worden beschreven. Het VG-plan moet informatie bevatten die relevant is voor toekomstige werkzaamheden aan het bouwwerk [29](#page=29). * * * # Postinterventiedossier (PID) Het postinterventiedossier (PID) is een verplicht document dat na de voltooiing van bouwwerken wordt opgesteld en dat essentiële informatie bevat voor de veilige uitvoering van toekomstige werkzaamheden, onderhoud en herstellingen aan een gebouw. Het fungeert als een gebruiksaanwijzing en onderhoudsboekje voor het gebouw, en is cruciaal bij latere verbouwingen of afbraakwerken [42](#page=42) [73](#page=73). ### 4.1 Doel en belang van het PID Het primaire doel van het PID is om eigenaren, huurders, architecten en aannemers te voorzien van de nodige informatie om bij toekomstige werkzaamheden rekening te houden met de veiligheid en gezondheid. Het helpt bij het achterhalen van de structuren van het gebouw, de opbouw daarvan en de gebruikte materialen. Dit is met name belangrijk voor de veilige uitvoering van werkzaamheden die nog moeten plaatsvinden na de realisatie van het bouwwerk. Het PID is ook verplicht bij de verkoop van een onroerend goed [42](#page=42) [70](#page=70) [73](#page=73) [78](#page=78). ### 4.2 Verantwoordelijkheid voor het opmaken en aanleveren Het PID wordt opgemaakt en aangevuld door de veiligheidscoördinator (VC). In het geval van bouwwerken met slechts één aannemer is de opdrachtgever zelf of een door de opdrachtgever aangestelde derde verantwoordelijk voor het opstellen van een vereenvoudigd PID. Wanneer de eigenaar zelf werken uitvoert, is hij/zij zelf verantwoordelijk voor het PID [67](#page=67) [71](#page=71). De VC draagt het veiligheids- en gezondheidsplan, het eventuele coördinatiedagboek en het PID over aan de opdrachtgevers en stelt deze overdracht en het einde van het ontwerp van bouwwerk schriftelijk vast. De VC maakt echter geen documenten op, maar stelt een gebruiksdossier samen. Het einde van de opdracht van een veiligheidscoördinator is de overdracht van het PID met akkoord van de bouwheer (ondertekend proces-verbaal van overdracht) [29](#page=29). ### 4.3 Inhoud van het PID De inhoud van het PID is vastgelegd in het Koninklijk Besluit Tijdelijke of Mobiele Bouwplaatsen. Artikel 3, 8° definieert de inhoud als volgt [44](#page=44) [74](#page=74): #### 4.3.1 Vereenvoudigd PID Voor bouwwerken die als minder gevaarlijk worden beschouwd, of een oppervlakte kleiner dan 500 vierkante meter hebben, wordt een vereenvoudigd PID opgesteld. Dit vereenvoudigde PID bevat ten minste de volgende elementen [72](#page=72) [74](#page=74): * Informatie betreffende de structurele en essentiële elementen van het bouwwerk [74](#page=74). * Informatie betreffende de aard en de plaats van aantoonbare of verborgen gevaren, inzonderheid ingewerkte nutsleidingen [74](#page=74). * Plannen die werkelijk met de uitvoering en de afwerking overeenstemmen (as-builtplannen) [74](#page=74). * De identificatie van de gebruikte materialen [74](#page=74). #### 4.3.2 Volledig PID Voor bouwwerken groter dan 500 vierkante meter die als gevaarlijk worden beschouwd, is een volledig PID vereist. Dit omvat een gedetailleerde opsomming van gebruikte materialen en concepten met verwijzing naar technische fiches, as-builtplannen, werfverslagen, ruwbouw- en afwerkingsdocumenten (attesten, keuringen, EPB-aangifte, asbestinventaris, afvalverwijdering), en technische installaties (plannen, schema's, gebruiksaanwijzingen, fiches, keuringsattesten) [72](#page=72) [77](#page=77). #### 4.3.3 Minimale vereisten (algemeen) Minimaal moet een PID volgende elementen bevatten: * Bouwtoelating [44](#page=44). * As-builtplannen [44](#page=44). * Stabiliteitsstudie [44](#page=44). * Grondstudie [44](#page=44). * Keuringen [44](#page=44). * De ligging van niet zichtbare nutsleidingen [44](#page=44). * EPB-gegevens [44](#page=44). * Identificatie van de gebruikte materialen . * Informatie en opmerkingen voor later gebruik en/of latere werkzaamheden . > **Tip:** Foto's van binnenleidingen kunnen moeilijk herkenbaar zijn achteraf en hebben een beperkte levensduur. De regelgeving vereist enkel de aanduiding van nutsleidingen die niet zichtbaar of traceerbaar zijn . ### 4.4 Bijzonderheden voor appartementen en mede-eigendom Voor bouwwerken of groepen van bouwwerken waarop de beginselen van gedwongen mede-eigendom van toepassing zijn, wordt het PID opgesplitst in een deel voor de gemeenschappelijke ruimten en voor elke woning een apart deel voor de mede-eigenaars. Deze verplichting geldt voor dossiers die na 30 april 2006 zijn afgeleverd [69](#page=69) [79](#page=79) [81](#page=81). Elk deel van het PID dat betrekking heeft op een privatief deel omvat niet alleen informatie over dat specifieke deel, maar ook over elementen van andere privatieve delen of gemeenschappelijke delen die essentieel zijn om de veiligheid, gezondheid of het comfort van de gebruikers niet in het gedrang te brengen bij het uitvoeren van werken. Dit omvat met name de ligging van ingewerkte leidingen of het dragend karakter van een ligger of muur [80](#page=80). De mede-eigenaars kunnen hun taken en verplichtingen in verband met het PID overdragen aan de syndicus via een beslissing van de algemene vergadering, mits deze beslissing wordt opgetekend in de statuten of het proces-verbaal daarvan. Hierdoor kan het PID kosteloos worden geraadpleegd bij de syndicus. Bij de verkoop van een appartement beperkt de overdracht van het PID zich tot het deel dat op het betreffende appartement betrekking heeft [82](#page=82). > **Tip:** Het Koninklijk Besluit van 22 maart 2006 heeft specifiek tot doel de situaties voor gebouwen in mede-eigendom (zoals appartementsgebouwen) te vereenvoudigen en mede-eigenaars aan te sporen taken inzake het PID aan de syndicus toe te vertrouwen [81](#page=81). ### 4.5 Overdracht bij verkoop Bij de gehele of gedeeltelijke overdracht van een bouwwerk moet de verkoper het PID overhandigen aan de nieuwe eigenaar. Deze overhandiging wordt opgetekend in de akte die de overdracht bevestigt. Het PID hoort bij een woning of gebouw en moet gedurende de volledige levensduur van het gebouw bij het gebouw blijven, ook na verkoop [42](#page=42) [78](#page=78). ### 4.6 Het PID en de woningpas Het postinterventiedossier (PID) is een apart document en vervangt de woningpas niet. Het PID bevat alle elementen die nuttig kunnen zijn voor de veiligheid en gezondheid bij latere werkzaamheden aan het gebouw. Het PID is verplicht op bouwplaatsen en bij elke verkoop van een woning of appartement als de bouw gestart is na 1 mei 2001 of als sinds die datum werkzaamheden zijn uitgevoerd door een of meer aannemers . ### 4.7 As-builtplannen in het PID As-builtplannen maken deel uit van het postinterventiedossier. Tijdens bouwwerken kunnen afwijkingen van de bouwvergunning voorkomen; de bouwheer kan aan de architect vragen een as-builtattest op te maken om deze afwijkingen te beschrijven, hoewel dit attest niet verplicht is. Het PID moet de plannen bevatten die werkelijk met de uitvoering en afwerking overeenstemmen [74](#page=74) [88](#page=88). ### 4.8 Werken na oplevering Telkens wanneer na de oprichting van de woning of het gebouw nog bouwwerken worden uitgevoerd, moeten die vermeld worden in het PID. Alle wijzigingen moeten op de betreffende plannen worden aangeduid, samen met de naam van de uitvoerder [71](#page=71). ### 4.9 Soorten PID en oppervlakte Er wordt onderscheid gemaakt tussen vereenvoudigde en volledige PID's, mede gebaseerd op de oppervlakte van het bouwwerk: * Bouwwerken kleiner dan 500 m² (al dan niet gevaarlijk): vereenvoudigd PID [72](#page=72). * Bouwwerken groter dan 500 m² en gevaarlijk: volledig PID [72](#page=72). * Bouwwerken groter dan 500 m² en niet gevaarlijk: vereenvoudigd PID [72](#page=72). Voor kleinere werken (< 500 m²) is een coördinatiedagboek niet meer vereist, en het PID wordt beperkt tot een "handleiding van het bouwwerk" . > **Tip:** Het PID is een document dat nooit af is en dat nadien door de bouwheer aangevuld kan worden . * * * ## Veelgemaakte fouten om te vermijden * Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens * Let op formules en belangrijke definities * Oefen met de voorbeelden in elke sectie * Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Veiligheidscoördinator | Een deskundige die verantwoordelijk is voor de coördinatie van veiligheid en gezondheid op tijdelijke of mobiele bouwplaatsen, om risico's te minimaliseren en te voldoen aan wettelijke vereisten. | | Tijdelijke of mobiele bouwplaats | Elke bouwplaats waar civieltechnische werken of bouwwerken worden uitgevoerd en waar meerdere aannemers gelijktijdig of na elkaar aanwezig zijn, wat specifieke veiligheidsmaatregelen vereist. | | Koninklijk Besluit (KB) betreffende tijdelijke of mobiele bouwplaatsen | De Belgische wetgeving die de regels en procedures vastlegt voor de veiligheidscoördinatie op bouwplaatsen om de gezondheid en veiligheid van werknemers te waarborgen. | | Coördinator-ontwerp | De veiligheidscoördinator die verantwoordelijk is voor het integreren van veiligheidsprincipes in het ontwerpfase en het opstellen van het veiligheids- en gezondheidsplan. | | Coördinator-verwezenlijking | De veiligheidscoördinator die toezicht houdt op de naleving van het veiligheids- en gezondheidsplan tijdens de uitvoeringsfase van de werken en een coördinatiedagboek bijhoudt. | | Veiligheids- en gezondheidsplan (VG-plan) | Een document dat de risicoanalyses, preventiemaatregelen en instructies voor alle betrokken partijen op een bouwplaats bevat, met als doel een veilige uitvoering van de werken te garanderen. | | Risicoanalyse | Het proces van het identificeren, evalueren en prioriteren van potentiële gevaren op een bouwplaats om passende preventieve maatregelen te kunnen treffen. | | Preventieprincipes | Algemene regels en basisbeginselen die gevolgd moeten worden om risico's te voorkomen of te beperken, en die de basis vormen voor veiligheid op de werkvloer. | | Postinterventiedossier (PID) | Een document dat na de bouwwerken wordt opgesteld en alle informatie bevat over de gebruikte materialen, constructies en installaties, essentieel voor toekomstig onderhoud, herstellingen en verbouwingen. | | As-builtplannen | Plannen die de werkelijke toestand van het bouwwerk na voltooiing weergeven, inclusief eventuele afwijkingen van de oorspronkelijke bouwvergunning. | | Coördinatiedagboek | Een register waarin de coördinator-verwezenlijking belangrijke gebeurtenissen, beslissingen, opmerkingen en tekortkomingen met betrekking tot de veiligheidscoördinatie op de bouwplaats noteert. | | Opdrachtgever | De persoon of entiteit die de bouwwerken laat uitvoeren en verantwoordelijk is voor het aanstellen van de veiligheidscoördinator en het waarborgen van de veiligheid. | | Aannemer | Een professionele partij die gespecialiseerd is in een bepaald onderdeel van het bouwproces en verantwoordelijk is voor de uitvoering van specifieke werkzaamheden. | | Bouwdirectie | De partij die belast is met het algemene beheer en de controle van de bouwplaats, zowel tijdens het ontwerp als de uitvoering. | | Kritieke fases | Specifieke werkfasen op een bouwplaats die een verhoogd risico met zich meebrengen en waar extra aandacht en aanwezigheid van de veiligheidscoördinator vereist is. | | Coördinatiestructuur | Een vergaderstructuur die op grote bouwplaatsen of op verzoek van belanghebbenden wordt ingesteld om de samenwerking en communicatie tussen alle betrokken partijen te verbeteren. |