CWII - Hoorcollege I (Canvas) (1).pptx

# Structuur en opzet van het vak communicatiewetenschappen II Dit document beschrijft de organisatie, doelstellingen en praktische vereisten van het vak Communicatiewetenschappen II, met nadruk op de seminaries, groepsopdrachten en de algemene verwachtingen voor studenten. ### 1.1 Contactpersonen en algemene informatie * **Algemene vragen, individueel essay en praktische aspecten:** * Contactpersoon: Eduard Cuelenaere * Afspraak via e-mail. * **Vragen over seminaries:** * Contactpersonen: Michael Pakvis & Eusebie Huysman. * **Laatste aankondigingen:** * Volg Canvas voor updates. ### 1.2 Seminaries #### 1.2.1 Begeleiding en momenten * **Begeleiding:** drs. Michael Pakvis en dra. Eusebie Huysman. * **Aantal momenten:** Drie seminariemomenten. * Seminarie 1 (20-21 oktober): Theoretische basiswerken. * Seminarie 2 (17-18 november): Hedendaagse casussen en wetenschappelijke literatuur. * Seminarie 3 (08-09 december): Feedbacksessies per thema. #### 1.2.2 Doelstellingen en werkwijze * **Algemeen doel:** Leren van elkaar. * **Werkvorm:** Werken in groepen rond een specifiek thema en bijhorende teksten. * Biedt de kans om eigen interesses uit te breiden. * Faciliteert het bespreken van problematieken en het uitwisselen van ideeën binnen een team. * Legt de basis voor het individuele essay dat aan het einde van het semester wordt ingediend. * **Presentaties:** Elke werkgroep (WPO) zal een groep per thema hebben die aan de andere studenten presenteert. Studenten worden aangemoedigd hun interesse en kennis te tonen. #### 1.2.3 Praktische indeling seminaries 1 en 2 * **Inschrijving voor thema's:** Vanaf een bepaald moment (zie aankondiging Canvas) kunnen studenten zich inschrijven voor een thema in projectgroepen op Canvas (onder Personen > Projectgroepen). * **Voorbereiding:** * Gezamenlijk lezen en analyseren van teksten van een door Canvas verstrekte lijst. * Voorbereiden van groepspresentaties (in groepen van 6 studenten). * Slides moeten op de vrijdag vóór de seminaries worden ingediend. * **Takenverdeling binnen de groep (6 studenten):** * 2 studenten presenteren. * 2 studenten bereiden vragen voor de andere groep(en) voor. * 2 studenten beantwoorden vragen van de andere groep(en). * **Presentatievorm:** Per groep 7 à 10 minuten presentatie, gevolgd door maximaal 5 minuten discussie. * **Rol van assistent:** Moderator van de discussie en verduidelijking indien nodig. * **Peer-evaluatie:** Na elk seminarie vindt er een peer-evaluatie plaats. #### 1.2.4 Seminarie 3: Pitchpresentatie voor visueel essay * Dit seminarie is gewijd aan de pitchpresentatie voor de praktische eindopdracht van Communicatiewetenschappen II: het visuele essay. * De inschrijving voor thema's en groepen verloopt op dezelfde manier als voor de eerdere seminaries. ### 1.3 Groepswerk (deel 2): Visueel essay #### 1.3.1 Concept en doel * **Vorming:** Zelfde groepjes van 6 studenten als bij de seminaries. * **Focus:** Inhoud gaat vóór vorm. * **Doel:** * Onderzoek naar een gekozen problematiek binnen een van de thema's. * Verbinden van deze problematiek met wetenschappelijke inzichten. * Minimaal 2 opgelegde wetenschappelijke basisteksten. * Minstens 2 zelfgekozen wetenschappelijke teksten van verschillende auteurs. * Koppelen van de problematiek aan maatschappelijke debatten. * Minstens 3 persartikelen uit gerenommeerde (internationale) nieuwsbronnen. * Formuleren van een kritische en creatieve reflectie. #### 1.3.2 Fasering van het werk * **Fase 1: Thema & problematiek:** * Kies een thema. * Definieer een concrete problematiek binnen dat thema. * **Fase 2: Zoekproces:** * Werk met de basisteksten, zelfgekozen artikelen en persartikelen. * **Fase 3: Uitwerking visueel essay:** * Creatief en kritisch groepswerk. * Gebruik van beeld en geluid als argumentatief middel. #### 1.3.3 Structuur van het visuele essay * Inleiding problematiek. * Analyse: * Wetenschappelijke situering (min. 2 basisteksten + 2 artikels). * Maatschappelijk debat (min. 3 persartikelen). * Bespreking (integratie & theoretische implicaties). * Kritische reflectie & conclusie. * Bibliografie (APA 7, inclusief beeld en geluid). #### 1.3.4 Vorm van het visueel essay * **Duur:** Film van 4 à 5 minuten. * **Stijl:** Vrije keuze, inclusief (maar niet beperkt tot): * YouTube-stijl video essay. * Reportage of mini-documentaire. * Animatie/stop-motion. * Screencast/kennisclip. * Experimentele montagevormen. * **Belang van beeld en geluid:** Deze elementen zijn essentieel en mogen niet louter illustratief zijn. ### 1.4 Plagiaat en generatieve AI #### 1.4.1 Plagiaat voorkomen * **Refereren:** Gebruik het APA-referentiesysteem (7de editie). * **Methoden:** Citeren of parafraseren, gevolgd door eigen interpretatie. * **Sancties:** Zware straffen zoals 0/20 of zelfs uitsluiting van de VUB. #### 1.4.2 Gebruik van generatieve AI (bv. ChatGPT, Gemini) * **Toegestaan:** Ja, het gebruik is toegestaan. * **Voorzichtigheid:** * Wees voorzichtig met de output (risico op hallucinaties, biases). * De student is eindverantwoordelijk voor de uiteindelijke tekst. * **Overname van tekst:** Tekst mag niet 1-op-1 worden overgenomen, tenzij geciteerd. Refereren is essentieel. * **Referentielijst voor AI:** * Voorbeeld: OpenAI. (jaartal). ChatGPT (“Maand” “dag” versie) \[Large language model\]. [https://chat.openai.com](https://chat.openai.com) ### 1.5 Thema's De volgende thema's worden behandeld in het vak: * Thema 1: Massamedia, manipulatie en cultuurindustrie. * Thema 2: Media & technologisch determinisme. * Thema 3: Media & de publieke sfeer. * Thema 4: Het actieve publiek & betekenisgeving in/via media. * Thema 5: Media & de constructie van smaak en sociale identiteiten. ### 1.6 Evaluatie De evaluatie van het vak is gebaseerd op: * **Vakinhoud:** * Bouwt voort op Communicatiewetenschappen I. * Gaat dieper in op de (interdisciplinaire) ontwikkeling van het onderzoeksveld. * Biedt inzicht in de socio-historische context waarin communicatiewetenschappen zich ontwikkelden. * Behandelt de voornaamste paradigma's en onderzoekstradities. * Biedt capita selecta van essentiële concepten en de theorievorming erachter. * Verbindt theorie met hedendaagse toepassingen. #### 1.6.1 Extra leerdoelstellingen * Gebruik en kennis van wetenschappelijke teksten. * Kranten, internet en actualiteit als inspiratiebron. * Kritische houding ten aanzien van bronnenmateriaal en literatuur. * Handelen vanuit een open, kritisch-constructieve en a-dogmatische houding. * Reflectie op de eigen positie als onderzoeker (zelfreflectie). * Eerlijke attitude, ethische houding en geëngageerde ingesteldheid. ### 1.7 Voorafgaande beschouwingen over communicatiewetenschappen #### 1.7.1 Complexiteit en interdisciplinariteit * Er is geen eenduidig verhaal over communicatiewetenschappen; het is een wetenschap die zich kenmerkt door slingerbewegingen, breuklijnen en een "en-en"-benadering, in plaats van lineaire vooruitgang of absolute waarheidsaanspraken. * De complexe aard van het onderzoeksveld vereist een veelvoud aan benaderingen en perspectieven. #### 1.7.2 De rol van de wetenschapper en biases * Reflectie rond de eigen positie als wetenschapper is cruciaal: wie spreekt er, en naar welke maatschappelijke fenomenen wordt er gekeken? Dit omvat overwegingen zoals een westerse, mannelijke of specifieke lokale blik. #### 1.7.3 Wetenschap als overwinnen van duisternis * Het motto "Scientia vincere tenebras" ("door wetenschap duisternis overwinnen") benadrukt het belang van kennis, vrij onderzoek en kritisch denken, geworteld in de Verlichting en het humanisme. #### 1.7.4 Kenmerken van Communicatiewetenschappen * **Jong onderzoeksveld:** Met moeilijke afbakening en open grenzen. * **Dynamische aard:** Media en ICT veranderen snel, wat de centrale onderzoeksgebieden voortdurend beïnvloedt. * **Diversiteit en heterogeniteit:** Een discipline met een enorme variëteit. * **Interdisciplinariteit:** Een interdisciplinaire wetenschap, maar wel een omlijnde discipline. #### 1.7.5 Kritieken op de eigenheid van Communicatiewetenschappen * Communicatiewetenschappen zouden geen interne dynamiek hebben, maar gedreven worden door ontwikkelingen in andere disciplines, technologische vooruitgang en ethische vraagstukken. * De discipline wordt soms gezien als een "bastaard", "koekoekskind" of zelfs "moeder van alle wetenschappen". #### 1.7.6 Invloeden van externe disciplines * Een sociaalwetenschappelijke discipline die zich isoleert, dreigt te "scleroseren". Het omarmen van bruggen naar andere disciplines is essentieel voor groei. * **Tip:** Het omarmen van een "multiperspective diagnosis" en eclectisme is cruciaal voor het onderzoeken van complexe communicatieve fenomenen. #### 1.7.7 Technologische ontwikkelingen als drijfveer * De groei van onderzoek en de academische uitbouw van communicatiewetenschappen lopen vaak parallel met de opkomst van nieuwe technologieën. * Het concept "The medium is the message" van McLuhan is hierbij relevant. * Discussies over "boom- of doomscenario's" en technologisch determinisme spelen een rol. #### 1.7.8 Ethische kwesties * De macht en onmacht van media, hun impact op sociale cohesie en de maatschappij zijn centrale ethische thema's. * "Moral panics" (bv. rond games, film, fake news) en morele overwegingen (bv. belang van diversiteit) zijn hierbij relevant. * De complexe relatie tussen culturele en economische componenten van communicatieonderzoek, zoals privacy en vrijheid van meningsuiting, vormt een belangrijk onderzoeksgebied. * * * # Het visueel essay als eindopdracht Dit onderdeel beschrijft de groepswerkopdracht voor het visueel essay, inclusief de inhoudelijke eisen, structuur, vorm en de nadruk op de integratie van beeld en geluid. ### 2.1 Doel van het visueel essay Het hoofddoel van het visueel essay is het onderzoeken van een gekozen problematiek binnen een specifiek thema. Studenten dienen deze problematiek te verbinden met wetenschappelijke inzichten, maatschappelijke debatten en een kritische, creatieve reflectie te formuleren. ### 2.2 Inhoudelijke eisen De inhoudelijke eisen voor het visuele essay zijn als volgt gestructureerd: * **Wetenschappelijke situering:** * Minstens twee opgelegde wetenschappelijke basisteksten. * Minstens twee zelfgekozen wetenschappelijke teksten van verschillende auteurs. * **Maatschappelijk debat:** * Minstens drie persartikelen uit gerenommeerde (internationale) nieuwsbronnen. * **Reflectie:** * Een kritische en creatieve groepsevaluatie van de onderzochte problematiek. ### 2.3 Structuur van het visueel essay De opbouw van het visueel essay volgt een logische structuur: 1. **Inleiding problematiek:** Presentatie van het gekozen thema en de specifieke problematiek. 2. **Analyse:** * Wetenschappelijke situering (integratie van basisteksten en zelfgekozen artikelen). * Koppeling aan het maatschappelijk debat (integratie van persartikelen). 3. **Bespreking:** Integratie van de bevindingen en theoretische implicaties. 4. **Kritische reflectie en conclusie:** Een samenvattende, kritische reflectie en een duidelijke conclusie. 5. **Bibliografie:** Een volledige bibliografie, opgemaakt volgens het APA-referentiesysteem (7e editie), inclusief bronnen voor beeld en geluid. ### 2.4 Vorm en stijl Het visueel essay neemt de vorm aan van een filmpje met een duur van vier tot vijf minuten. Er is een vrije keuze qua stijl, met de volgende suggesties: * YouTube-stijl video essay * Reportage of mini-documentaire * Animatie of stop-motion * Screencast of kennisclip * Experimentele montagevormen > **Tip:** Beeld en geluid zijn essentieel en moeten niet louter illustratief zijn, maar dienen als argumentatief middel. ### 2.5 Groepswerk en fases De opdracht wordt uitgevoerd in groepen van zes studenten, dezelfde groep als voor de seminaries. Het proces verloopt in drie fasen: 1. **Fase 1: Thema & problematiek:** Kies een thema en definieer een concrete problematiek binnen dat thema. 2. **Fase 2: Zoekproces:** Verzamel en analyseer de vereiste wetenschappelijke teksten en persartikelen. 3. **Fase 3: Uitwerking visueel essay:** Werk het visuele essay creatief en kritisch uit, met een focus op de integratie van beeld en geluid. ### 2.6 Plagiaat en generatieve AI * **Plagiaat voorkomen:** Het is cruciaal om correct te refereren met het APA-referentiesysteem (7e editie), zowel bij citeren als parafraseren, en eigen interpretatie toe te voegen. Zware straffen, zoals een 0/20 of zelfs uitsluiting, zijn van toepassing bij plagiaat. * **Gebruik van generatieve AI:** Het gebruik van tools zoals ChatGPT of Gemini is toegestaan, maar vereist voorzichtigheid. Studenten zijn eindverantwoordelijk voor de output, met aandacht voor mogelijke hallucinaties en biases. Het 1-op-1 overnemen van gegenereerde tekst is plagiaat, tenzij correct geciteerd. > **Voorbeeld referentie generatieve AI:** OpenAI. (jaartal). ChatGPT (“Maand” “dag” versie) \[Large language model\]. [https://chat.openai.com](https://chat.openai.com) ### 2.7 Thema's voor het visueel essay De volgende thema's zijn beschikbaar voor het visuele essay: 1. Massamedia, manipulatie en cultuurindustrie 2. Media & technologisch determinisme 3. Media & de publieke sfeer 4. Het actieve publiek & betekenisgeving in/via media 5. Media & de constructie van smaak en sociale identiteiten * * * # Plagiaat, generatieve AI en ethische overwegingen Dit onderwerp belicht het cruciale belang van correct refereren, de verantwoordelijkheden bij het gebruik van generatieve AI, en de algemene ethische houding van de onderzoeker, inclusief zelfreflectie. ### 3.1 Plagiaat voorkomen Plagiaat is het overnemen van andermans werk zonder correcte bronvermelding. In de academische wereld kan dit ernstige gevolgen hebben, variërend van een 0/20 score op een opdracht tot zelfs uitsluiting van de universiteit. Om plagiaat te voorkomen, is correct refereren essentieel. Dit kan op twee manieren: * **Citeren:** Het letterlijk overnemen van tekst, waarbij de bron nauwkeurig wordt aangegeven. * **Parafraseren:** Het in eigen woorden weergeven van andermans ideeën of informatie, waarbij de oorspronkelijke bron nog steeds vermeld moet worden. Belangrijk is hierbij de toevoeging van eigen interpretatie. Het APA-referentiesysteem, 7de editie, wordt hierbij gehanteerd voor alle bronvermeldingen. ### 3.2 Gebruik van generatieve AI Het gebruik van generatieve AI-tools, zoals ChatGPT of Gemini, is toegestaan binnen academische contexten, maar vereist een zeer voorzichtige en verantwoordelijke benadering. #### 3.2.1 Beperkingen en verantwoordelijkheden Generatieve AI-modellen kunnen foutieve informatie produceren, ook wel "hallucinaties" genoemd, en biases bevatten die voortkomen uit de data waarop ze getraind zijn. * **Eindverantwoordelijkheid:** De gebruiker is te allen tijde eindverantwoordelijk voor de uiteindelijke tekst en de accuraatheid van de gepresenteerde informatie. Dit betekent dat output van AI kritisch geëvalueerd en geverifieerd moet worden. * **Geen 1-op-1 overname:** Het letterlijk overnemen van gegenereerde tekst zonder correcte bronvermelding valt onder plagiaat. Elk stuk tekst dat afkomstig is van een AI-tool, dient, net als elke andere bron, correct gerefereerd te worden. #### 3.2.2 Refereren aan generatieve AI Wanneer generatieve AI-uitvoer wordt gebruikt, is het noodzakelijk deze correct te refereren. Een voorbeeld van een APA-referentie hiervoor is: Referentielijst: OpenAI. (jaartal). ChatGPT (“Maand” “dag” versie) \[Large language model\]. [https://chat.openai.com](https://chat.openai.com) Dit format zorgt ervoor dat de specifieke versie van het model en de datum van toegang worden vermeld, wat essentieel is gezien de evoluerende aard van deze technologie. > **Tip:** Beschouw generatieve AI als een hulpmiddel voor inspiratie, brainstormen, of als startpunt voor onderzoek, maar nooit als vervanging voor eigen kritisch denken en de noodzaak van accurate bronvermelding. ### 3.3 Ethische houding van de onderzoeker Naast specifieke regels rondom plagiaat en AI, is een algemene ethische houding van fundamenteel belang voor elke onderzoeker. Dit omvat een reeks kernprincipes: * **Zelfreflectie:** De onderzoeker dient zich bewust te zijn van de eigen positie, vooroordelen en mogelijke biases die het onderzoek kunnen beïnvloeden. Vragen als "wie spreekt er?" en "vanuit welk perspectief wordt er gekeken?" zijn hierbij centraal. * **Eerlijkheid:** Een integere en eerlijke benadering in alle aspecten van het onderzoeksproces, van dataverzameling tot presentatie van resultaten. * **Kritisch-constructieve houding:** Het vermogen om bestaande kennis kritisch te evalueren en tegelijkertijd open te staan voor nieuwe inzichten en benaderingen, zonder dogmatisch te zijn. * **A-dogmatisch handelen:** Het vermijden van starre overtuigingen en het omarmen van flexibiliteit in denken en onderzoeken. * **Ecologische voetafdruk:** Een groeiend bewustzijn van de milieu-impact van onderzoekspraktijken, zoals het energieverbruik van dataverwerking. > **Tip:** Ontwikkel een "multiperspectieve diagnose" van je onderzoeksonderwerp. Wees niet bang om eclectisch te zijn in je benadering en verschillende invalshoeken te combineren om een complex vraagstuk volledig te doorgronden. > > **Voorbeeld:** Een onderzoeker die de representatie van minderheden in de media analyseert, moet zich bewust zijn van mogelijke Westerse, mannelijke of lokale biases in de eigen analyse en actief zoeken naar diverse perspectieven om deze te corrigeren. * * * # Inhoudelijke focus en theoretische fundamenten van communicatiewetenschappen Dit onderdeel van de cursus bouwt voort op Communicatiewetenschappen I en duikt dieper in de interdisciplinaire ontwikkeling van het onderzoeksveld, de belangrijkste paradigma's, onderzoekstradities en de koppeling van theorie aan hedendaagse toepassingen. ### 4.1 De inhoudelijke focus van communicatiewetenschappen Communicatiewetenschappen II bouwt voort op de basis van Communicatiewetenschappen I en verkent het onderzoeksveld verder door in te gaan op: * De interdisciplinaire ontwikkeling van het onderzoeksveld. * De socio-historische context waarin deze ontwikkeling plaatsvond. * De voornaamste paradigma's die het denken binnen het veld hebben gevormd. * De belangrijkste onderzoekstradities die gehanteerd worden. * Capita selecta van essentiële concepten en de theorievorming erachter. * De verbinding tussen theoretische inzichten en hedendaagse toepassingen. ### 4.2 Extra leerdoelstellingen Naast de kerninhoud, streeft de cursus naar de volgende extra leerdoelstellingen: * Het verwerven van kennis en vaardigheid in het gebruik van wetenschappelijke teksten. * Het benutten van kranten, internet en actualiteit als inspiratiebronnen. * Het ontwikkelen van een kritische houding ten aanzien van bronnenmateriaal en literatuur. * Het hanteren van een open, kritisch-constructieve en a-dogmatische houding. * Het reflecteren op de eigen positie als onderzoeker en het ontwikkelen van zelfreflectie. * Het tonen van een eerlijke attitude, ethische houding en geëngageerde ingesteldheid. ### 4.3 Voorafgaande beschouwingen: het complexe karakter van communicatiewetenschappen Er bestaat niet één enkel, eenduidig verhaal over communicatiewetenschappen. Het veld kenmerkt zich door een 'en-en'-benadering, waarbij wetenschap wordt gezien als een slingerbeweging en geen lineaire vooruitgang of het nastreven van absolute waarheden. Er zijn duidelijke breuklijnen en de discipline is voortdurend in beweging. #### 4.3.1 Reflectie op de eigen positie als wetenschapper Een belangrijk aspect is de reflectie op de eigen positie als wetenschapper. De vraag wie er spreekt of kijkt naar maatschappelijke fenomenen is cruciaal. Dit omvat het erkennen van mogelijke beperkingen zoals een Westerse blik, een mannelijke blik, of een specifieke lokale blik (bijvoorbeeld een Brusselse blik). #### 4.3.2 Kennis, vrij onderzoek en kritisch denken Het motto "Scientia vincere tenebras" (door wetenschap duisternis overwinnen) benadrukt het belang van kennis, vrij onderzoek en kritisch denken, geworteld in de tradities van Verlichting en humanisme. #### 4.3.3 Het jonge en interdisciplinaire karakter Communicatiewetenschappen is een jong onderzoeksveld met een moeilijke afbakening en open grenzen. De snelle veranderingen in media en ICT stellen de discipline voortdurend voor de uitdaging om haar centrale onderzoeksobjecten te herdefiniëren. Deze diversiteit en heterogeniteit maken het tot een interdisciplinaire wetenschap. #### 4.3.4 Kritieken op de eigenheid van communicatiewetenschappen De discipline krijgt soms kritiek dat ze geen eigen interne dynamiek heeft, maar veeleer gedreven wordt door ontwikkelingen in andere disciplines, technologische vooruitgang en ethische vraagstukken. Hierdoor wordt ze soms omschreven als een 'bastaard', 'koekoekskind' of zelfs 'moeder van alle wetenschappen'. ##### 4.3.4.1 Ontwikkelingen in andere disciplines De noodzaak tot interdisciplinariteit wordt benadrukt. Een sociaalwetenschappelijke discipline die zich isoleert, dreigt te verzanden. Een complexe materie zoals communicatie vereist juist meerdere perspectieven en benaderingen om de vele onderzoeksvragen te formuleren. > **Tip:** Het omarmen van eclectisme, in plaats van het te betreuren, is cruciaal voor een diepgaande analyse van complexe communicatieve fenomenen. ##### 4.3.4.2 Technologische ontwikkelingen De groei van onderzoek en de academische uitbouw van communicatiewetenschappen lopen vaak parallel met de opkomst van nieuwe technologieën. Dit sluit aan bij McLuhan's stelling "The medium is the message" en roept vragen op rond 'boom- of doomscenario's' en technologisch determinisme. ##### 4.3.4.3 Ethische kwesties Macht en onmacht van media, hun impact op sociale cohesie en de maatschappij, en de problematiek van 'moral panics' (zoals rond games of films, of de discussie over fake news) zijn belangrijke ethische vraagstukken. Ook het spanningsveld tussen het belang van diversiteit, privacy en vrijheid van meningsuiting zijn complexe relaties binnen het communicatiewetenschappelijk onderzoek, met zowel culturele als economische componenten. * * * # De aard en uitdagingen van communicatiewetenschappen als discipline Communicatiewetenschappen wordt gekenmerkt door een open, heterogene en interdisciplinaire aard, wat leidt tot uitdagingen op het gebied van afbakening, interne dynamiek en de invloed van externe factoren. ### 5.1 De heterogeniteit en open grenzen van communicatiewetenschappen Communicatiewetenschappen is een relatief jong onderzoeksveld met een moeilijke afbakening, mede door de snelle veranderingen in media en ICT die de centrale onderzoeksobjecten constant doen verschuiven. Dit leidt tot een grote diversiteit en heterogeniteit binnen de discipline. In plaats van te streven naar een strikte afbakening, wordt een 'en-en'-benadering gepropageerd, waarbij de complexiteit van het onderzoeksveld een veelheid aan benaderingen vereist om de vele onderzoeksvragen te kunnen formuleren. ### 5.2 Kritieken op de eigenheid van het vakgebied Er zijn kritieken op de eigenheid van de communicatiewetenschappen, waarbij soms gesteld wordt dat de discipline geen eigen interne dynamiek heeft, maar gedreven wordt door ontwikkelingen in andere disciplines, technologische vooruitgang en ethische vraagstukken. Hierdoor wordt de discipline soms omschreven als een 'bastaard', 'koekoekskind' of zelfs de 'moeder van alle wetenschappen'. #### 5.2.1 Invloed van externe disciplines Een discipline die zich opsluit binnen haar eigen muren en geen bruggen slaat naar andere disciplines, loopt het risico op stagnatie. Complexere materie vraagt om meer perspectieven en benaderingen. Een 'multiperspectief diagnostiek' in communicatieonderzoek is niet iets om ons voor te excuseren, maar juist iets om actief te bevorderen door eclectisme na te streven. #### 5.2.2 Invloed van technologische ontwikkelingen De groei van onderzoek en de academische uitbouw van communicatiewetenschappen lopen parallel aan de opkomst van nieuwe technologieën. Dit sluit aan bij het idee dat 'the medium is the message'. De discussie rondom technologische ontwikkelingen omvat vaak 'boom- of doomscenario's' en technologisch determinisme. #### 5.2.3 Invloed van ethische kwesties Ethische vraagstukken spelen een cruciale rol. Hierbij gaat het om de macht en onmacht van media, hun impact op sociale cohesie en de maatschappij, en de fenomenen van 'moral panics' (bijvoorbeeld rondom de invloed van games of film, en de problematiek van 'fake news'). Ook moralisme, zoals het belang van diversiteit, is een factor. De relatie tussen de culturele en economische component van communicatiewetenschappelijk onderzoek is complex, met thema's als privacy en vrijheid van meningsuiting die hierin centraal staan. > **Tip:** Communciatiewetenschappen is een dynamisch veld waarin de constante wisselwerking tussen theorie, technologie en maatschappelijke vraagstukken centraal staat. Wees bereid om verschillende perspectieven te integreren. > **Example:** Een voorbeeld van de invloed van technologische ontwikkelingen is de opkomst van sociale media, die zowel nieuwe onderzoeksobjecten (bijvoorbeeld online gemeenschappen) als nieuwe onderzoeksmethoden (bijvoorbeeld data-analyse van sociale netwerken) hebben gecreëerd. Ethische vraagstukken rondom privacy op deze platforms zijn direct verbonden met deze technologische ontwikkelingen. * * * ## Veelgemaakte fouten om te vermijden * Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens * Let op formules en belangrijke definities * Oefen met de voorbeelden in elke sectie * Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Visueel essay | Een academische opdracht waarbij studenten een gekozen problematiek onderzoeken en verbinden met wetenschappelijke inzichten, maatschappelijke debatten en kritische reflectie, waarbij beeld en geluid als argumentatieve middelen worden ingezet. | | Generatieve AI | Een type kunstmatige intelligentie dat in staat is om nieuwe inhoud te creëren, zoals tekst, afbeeldingen of muziek, op basis van de data waarmee het is getraind. Het gebruik ervan in academisch werk vereist voorzichtigheid en correcte bronvermelding. | | Plagiaat | Het overnemen van andermans werk zonder correcte bronvermelding, wat wordt beschouwd als diefstal van intellectueel eigendom en leidt tot zware academische straffen. Dit omvat zowel letterlijke citaten als parafraseringen zonder de oorspronkelijke bron te erkennen. | | APA-referentiesysteem | Een gestandaardiseerde stijl voor het citeren en refereren in academische teksten, ontwikkeld door de American Psychological Association. Het zorgt voor uniformiteit en duidelijkheid bij het presenteren van bronnen in wetenschappelijk werk. | | Peer-evaluatie | Een proces waarbij studenten elkaars werk beoordelen en feedback geven, vaak in een seminarie-setting. Dit helpt bij het ontwikkelen van kritisch denkvermogen en biedt waardevolle inzichten voor verbetering. | | Technologisch determinisme | De opvatting dat technologische ontwikkelingen de primaire oorzaak zijn van veranderingen in de samenleving en de cultuur, en dat de menselijke keuzes hierin beperkt zijn. | | Publieke sfeer | Het concept dat verwijst naar de ruimtes en de processen waar burgers zich kunnen informeren, debatteren en meningen kunnen vormen over publieke aangelegenheden, vaak beïnvloed door media en communicatie. | | Betekenisgeving | Het proces waarbij individuen of groepen betekenis toekennen aan communicatie-uitingen, media-inhoud of maatschappelijke fenomenen, vaak beïnvloed door culturele achtergronden en persoonlijke ervaringen. | | Paradigma | Een fundamenteel conceptueel kader of een set van aannames en methoden die de basis vormen voor wetenschappelijk onderzoek binnen een bepaald veld. | | Interdisciplinaire wetenschap | Een onderzoeksbenadering die inzichten, methoden en theorieën uit verschillende wetenschappelijke disciplines combineert om complexe vraagstukken te bestuderen. | | Massa(media) | Communicatiemiddelen die gericht zijn op een groot en heterogeen publiek, zoals kranten, televisie, radio en het internet, en die een significante rol spelen in de verspreiding van informatie en de vorming van publieke opinie. | | Manipulatie | Het beïnvloeden van de mening of het gedrag van personen of groepen op een oneerlijke of misleidende manier, vaak door middel van propaganda of misinformatie. | | Cultuurindustrie | Een term die verwijst naar de productie en verspreiding van culturele goederen (zoals films, muziek, en boeken) door commerciële bedrijven, met als doel winstmaximalisatie en mogelijke uniformering van culturele ervaringen. | | Hedendaagse casussen | Actuele voorbeelden en situaties uit de praktijk die gebruikt worden om theoretische concepten binnen de communicatiewetenschappen te illustreren en te analyseren. | | Weense school van het positivisme | Een stroming binnen de filosofie van de wetenschap die de nadruk legt op empirische observatie en logische analyse als de basis voor wetenschappelijke kennis, met afwijzing van metafysica. |