LES 4 Notion ER.pdf

### 2.5 Het Europees Parlement Europees Parlement is ontstaan uit het verdrag van Rome #### 2.5.1 Samenstelling * 720 parlementsleden (voor Brexit: 751) * Degressief vertegenwoordigd: Grotere landen meer zetels , maar kleinere landen relatief meer zetels per inwoner * Minimum van 6 zetels per lidstaat * Maximum van 96 zetels per lidstaat [1](#page=1). * Per politieke fractie (EVP, S&D, PfE, ECR, Renew Europe) #### 2.5.2 Per land * Duitsland behoudt de meeste vertegenwoordigers met 96 zetels, wat het maximum is dat een land volgens de EU-verdragen mag hebben. * Frankrijk (81 zetels), Italië (76 zetels) en Spanje (61 zetels) volgen als de grootste lidstaten. * Polen verhoogt haar aantal zetels naar 53, wat haar positie als vijfde grootste lidstaat versterkt. * België krijgt 22 zetels, één zetel meer dan in de vorige legislatuur. In totaal werden 15 extra zetels verdeeld over bepaalde lidstaten om beter aan te sluiten bij bevolkingsgroei en om een evenwicht tussen de lidstaten te bewaren [1](#page=1) [2](#page=2). De parlementsleden worden per politieke fractie gegroepeerd [1](#page=1) #### 2.5.3 Taken Het Europees Parlement heeft meerdere belangrijke taken: * **Medewetgever:** Het Parlement heeft de mogelijkheid om wetsvoorstellen te amenderen [2](#page=2). * **Invloed op de begroting:** Het Parlement kan invloed uitoefenen op de Europese begroting [2](#page=2). * **Politieke controle:** Het Parlement heeft het recht om door de Raad voorgestelde commissarissen te weigeren [2](#page=2). #### 2.5.4 Werking * Verkiezingen om de 5 jaar * Kiest eigen voorzitter voor 2,5 jaar (Nu: Maltese Roberta Metsola) * DUS: 2 voorzitters gedurende de 5 jaar tussen twee Europese verkiezingen * Voorzitterschap gewoonlijk verdeeld onder de twee grootste fracties van het Europees Parlement * 24 officiële talen * Officiële zetel in Straatsburg * 12 plenaire vergaderingen * Beslissingen: Quorum (= Volstrekte meerderheid) #### 2.5.5 Rol nationale parlementen * Subsidiariteitsbeginsel: Het subsidiariteitsbeginsel stelt dat lidstaten zelf zoveel mogelijk bepalen en dat de EU alleen bevoegd is als een kwestie beter gezamenlijk geregeld kan worden. Nationale parlementen kunnen hierop toezien door middel van de 'gelekaartprocedure' en de 'oranjekaartprocedure' * Gelekaartprocedure: wordt geactiveerd wanneer een derde van de nationale parlementen van mening is dat het onderwerp van een wetgevingsvoorstel niet op Europees niveau thuishoort. In dit geval moet de Europese Commissie het voorstel in heroverweging nemen * Oranjekaartprocedure: strenger en treedt in werking als de helft van de nationale parlementen vindt dat het onderwerp niet op Europees niveau thuishoort. * Commissie trekt niet in? Dan moet zij duidelijke redenen openbaar maken waarom het voorstel wordt gehandhaafd. * Commissie handhaaft? Dan kunnen de Raad en het Europees Parlement alsnog besluiten het voorstel niet in behandeling te nemen. * Voorstel naar prullenmand wijzen? * Meerderheid van 55% van de leden van de Raad vereist * Gewone meerderheid in het Europees Parlement vereist [3](#page=3) > **Tip:** Beide kaartprocedures bieden nationale parlementen een formeel mechanisme om kritiek te uiten op wetgevingsvoorstellen die zij als inbreuk op het subsidiariteitsbeginsel beschouwen, wat bijdraagt aan een betere balans tussen nationale en Europese bevoegdheden. De Europese Commissie informeert alle nationale parlementen over haar wetgevingsvoorstellen. Nationale parlementen hebben acht weken de tijd om hun standpunt in te nemen nadat zij een voorstel hebben ontvangen. Elk parlement telt hierbij als twee stemmen, met dien verstande dat parlementen met een bicameraal stelsel elke kamer één stem toekennen [2](#page=2) #### 2.5.6 Andere vormen van invloed op Europese regelgeving Naast de kaartprocedures kunnen nationale parlementen op verschillende andere manieren invloed uitoefenen op Europese regelgeving [3](#page=3). * Sturing van ministers: Nationale parlementen kunnen ministers die namens hun lidstaat naar Brussel worden uitgezonden, duidelijke instructies meegeven over wat zij wel of niet mogen toezeggen. Na terugkomst kan het nationale parlement de minister bevragen over de resultaten van de onderhandelingen en controleren of de wensen van het parlement adequaat zijn vertegenwoordigd [3](#page=3). * Bevordering van interparlementaire samenwerking: Een effectieve manier om invloed uit te oefenen is door het bevorderen van betere samenwerking tussen nationale parlementen onderling. Wanneer nationale parlementen een eensgezind front vormen, staan zij sterker in hun onderhandelingen en invloedsuitoefening. Een voorbeeld hiervan is de oprichting van COSAC (Conferentie van commissies voor Europese aangelegenheden) [3](#page=3). > **Voorbeeld:** Een nationaal parlement kan bijvoorbeeld een instructie meegeven aan de minister van Financiën met betrekking tot de onderhandelingen over een nieuw EU-fonds, waarbij duidelijk wordt aangegeven welke voorwaarden de minister wel en niet mag accepteren. Na afloop van de onderhandelingen wordt de minister verantwoording verschuldigd aan het parlement over de behaalde resultaten. ### 2.6 Het Hof van Justitie Het Hof van Justitie van de EU is het onafhankelijke rechtsprekende orgaan van de Europese Unie. #### 2.6.1 Samenstelling Het bestaat uit twee hoofdorganen [3](#page=3): * **Het Hof van Justitie:** Dit orgaan telt één rechter per lidstaat en beschikt tevens over advocaten-generaal [3](#page=3). * **Het Gerecht:** De specifieke samenstelling hiervan wordt niet gedetailleerd in de verstrekte tekst. Beide organen zijn gevestigd in Luxemburg [3](#page=3). #### 2.6.2 Taken Het Hof van Justitie van de EU heeft diverse cruciale taken, waaronder het vernietigen van onwettige rechtshandelingen, het vaststellen van verdragsschendingen door lidstaten en het zorgen voor de uniforme interpretatie van EU-recht via prejudiciële procedures [3](#page=3) [4](#page=4). * **Vernietigingsberoep (art. 263 VWEU)**: Dit beroep heeft tot doel de nietigverklaring te verkrijgen van een bindende rechtshandeling van een EU-instelling die onwettig is [3](#page=3). Mogelijke eisers**:** * Europese Commissie [3](#page=3) [4](#page=4). * De Raad [3](#page=3) [4](#page=4). * Europees Parlement [3](#page=3) [4](#page=4). * Lidstaten (bevoorrechte eisers) [4](#page=4). * Particulieren (natuurlijke of rechtspersonen, niet-bevoorrechte eisers) [4](#page=4). > **Example:** In 2018 vroeg Amazon het Hof om de nietigverklaring van een besluit van de Commissie dat Luxemburg verplichtte om onrechtmatige belastingvoordelen van ongeveer 280 miljoen euro van Amazon terug te vorderen [4](#page=4). * **Verdragsschendingsprocedure (art. 258-260 VWEU):** Deze procedure is bedoeld om vast te stellen dat een lidstaat zijn verplichtingen uit de verdragen niet nakomt [4](#page=4). * **Eisers:** Enkel de Europese Commissie of lidstaten kunnen deze procedure starten; burgers niet [4](#page=4). * **Verweerder:** De lidstaat die wordt beschuldigd van de schending [4](#page=4). * **Fasen:** 1. **Administratieve fase:** Deze omvat een aanmaning gevolgd door een met redenen omkleed advies [4](#page=4). 2. **Gerechtelijke fase:** De zaak wordt voorgelegd aan het Hof van Justitie [4](#page=4). > **Example:** Franse boeren blokkeerden wegen om de verkoop van goedkopere Spaanse aardbeien te voorkomen. Toen Spaanse vrachtwagens werden tegengehouden en de aardbeien op straat werden gegooid, greep de Franse politie niet in. Dit zou kunnen leiden tot een verdragsschendingsprocedure tegen Frankrijk wegens het niet handhaven van de vrije beweging van goederen [4](#page=4). * **Prejudiciële procedure (rol nationale rechter)**: De prejudiciële procedure biedt nationale rechters de mogelijkheid om een rechtsvraag voor te leggen aan het Hof van Justitie van de EU wanneer er een conflict is waarbij EU-recht betrokken is, of dit nu tussen burgers onderling is of tussen een burger en de overheid [4](#page=4). * **Doel:** Zorgen voor een uniforme uitlegging van EU-recht in alle lidstaten [4](#page=4). * **Werking:** De uitspraken van het Hof zijn bindend voor de nationale rechter. Dit principe staat bekend als de prejudiciële werking van eerdere arresten [4](#page=4). > **Example:** Het Oostenrijkse Hooggerechtshof heeft prejudiciële vragen gesteld met betrekking tot de verplichting van een hostingserviceprovider, zoals Facebook, om haatberichten van gebruikers te blokkeren en wereldwijd identieke inhoud te onderzoeken. De vragen betroffen de omvang van de verwijderingsplicht, de territoriale reikwijdte van een bevel en de verplichting tot actieve controle op identieke of gelijkwaardige berichten [5](#page=5).

| Term | Definition | |------|------------| | Europees Parlement | Een van de instellingen van de Europese Unie, bestaande uit 720 parlementsleden die rechtstreeks worden gekozen door de burgers van de lidstaten, en medewetgevende en controlerende taken vervult. | | Degressieve vertegenwoordiging | Een principe waarbij grotere lidstaten meer zetels krijgen dan kleinere, maar kleinere landen relatief meer zetels per inwoner ontvangen om een evenwicht te bewaren. | | Medewetgever | De rol van het Europees Parlement waarbij het samen met de Raad van de Europese Unie wetgeving kan aannemen, amenderen en goedkeuren, en invloed kan uitoefenen op de begroting. | | Subsidiariteitsbeginsel | Het principe dat beslissingen zoveel mogelijk op het laagste niveau (lidstaat) worden genomen, en de EU alleen bevoegd is als een doelstelling beter gezamenlijk kan worden bereikt dan door individuele lidstaten. | | Gelekaartprocedure | Een procedure waarbij een derde van de nationale parlementen een wetgevingsvoorstel van de Europese Commissie in heroverweging kan vragen als zij vinden dat het niet op Europees niveau thuishoort. | | Oranjekaartprocedure | Een procedure waarbij de helft van de nationale parlementen een wetgevingsvoorstel van de Europese Commissie in heroverweging kan vragen als zij vinden dat het niet op Europees niveau thuishoort, met de mogelijkheid voor de Commissie om het voorstel te handhaven, amenderen of intrekken, of voor de Raad en het Parlement om het niet langer in behandeling te nemen. | | Hof van Justitie van de EU | Het onafhankelijke rechtsprekende orgaan van de Europese Unie dat de rechtsregels van de EU uitlegt en geschillen beslecht die voortvloeien uit de toepassing ervan. | | Vernietigingsberoep | Een rechtsmiddel dat kan worden ingesteld om de nietigheid van een bindende rechtshandeling van een EU-instelling te verkrijgen wegens onwettigheid. | | Verdragsschendingsprocedure | Een procedure die door de Europese Commissie of lidstaten kan worden ingesteld om vast te stellen dat een lidstaat zijn verdragsverplichtingen niet nakomt. | | Prejudiciële procedure | Een procedure waarbij een nationale rechter een rechtsvraag kan voorleggen aan het Hof van Justitie van de EU om een uniforme uitlegging van het EU-recht te verkrijgen, wat bindend is voor de nationale rechter. |