HC 1.2.19 25-26 Moederschapsrust en andere verlofstelsels_studentenversie.pptx

# Zwangerschap, bevalling en borstvoeding Dit topic behandelt de wettelijke bepalingen rondom zwangerschap, bevalling en borstvoeding, inclusief zwangerschapsonderzoeken, nachtarbeid, profylactisch verlof, moederschapsverlof en borstvoedingspauzes. ### 1.1 Wettelijke bescherming en verwittiging * **Verwittiging werkgever:** De werknemer dient de werkgever te verwittigen zodra zij zwanger is. Dit is noodzakelijk vanwege wettelijke beschermingsmaatregelen ter bescherming van de gezondheid van de moeder en het ongeboren kind. * **Bescherming tegen ontslag:** De bescherming tegen ontslag geldt vanaf het moment van inlichting aan de werkgever tot één maand na het einde van de postnatale rustperiode. De werkgever moet een geldige ontslagreden bewijzen. Bij het ontbreken van een geldige reden, heeft de werknemer recht op een forfaitaire vergoeding van zes maanden bruto loon, plus een vergoeding in geval van verbreking van de arbeidsovereenkomst. ### 1.2 Zwangerschapsonderzoeken * De werknemer behoudt haar loon gedurende de tijd dat zij afwezig is voor zwangerschapsonderzoeken die niet buiten de gewone werkuren kunnen plaatsvinden. * De werkgever dient vooraf verwittigd te worden en een medisch attest moet worden ingediend. * De werknemer is niet verplicht om deel te nemen aan zwangerschapsonderzoeken indien een medisch attest bewijst dat deze schadelijk zijn voor haar gezondheid of die van het kind, zowel vóór als vier weken na het bevallingsverlof. ### 1.3 Nachtarbeid en risico's * Voor zwangere en zogende werknemers kunnen bepaalde werkplekken bijzondere risico's met zich meebrengen, met name met betrekking tot fysiek zware arbeid of contact met schadelijke stoffen. * Zodra de werkgever is verwittigd en de werknemer tewerkgesteld is in een risicofunctie, moet de werkgever, in overleg met de preventieadviseur-arbeidsarts, aangepast werk voorstellen binnen het bedrijf (door het aanpassen van de werkomstandigheden of een overplaatsing naar een andere dienst). * Indien aangepast werk binnen het bedrijf niet mogelijk is, wordt de arbeidsovereenkomst geschorst. Het loon is dan niet ten laste van de werkgever, maar de werknemer ontvangt een uitkering van de ziekte- en invaliditeitsverzekering voor het verloren loon. ### 1.4 Profylactisch verlof (zwangerschapsverlof) * Profylactisch verlof kan maximaal zes weken (acht weken bij meerlingen) duren. Er is een verplichte minimale duur van één week. * Het verlof kan ten vroegste zes weken (acht weken bij meerlingen) vóór de vermoedelijke bevallingsdatum worden opgenomen. * Een medisch getuigschrift met de vermoedelijke bevallingsdatum moet minimaal zeven dagen (negen dagen bij meerlingen) op voorhand aan de werkgever worden bezorgd. * De werknemer moet verplicht thuisblijven vanaf zeven dagen vóór de vermoedelijke bevallingsdatum. * Niet-opgenomen dagen van het profylactisch verlof zijn overdraagbaar naar de rustperiode na de bevalling. * Bij een te vroege bevalling geldt de verplichte thuisblijfperiode van één week vóór de bevalling als profylactisch verlof en is deze niet overdraagbaar (niet-opgenomen dagen zijn dan verloren). * Indien de bevalling later plaatsvindt dan voorzien, wordt het zwangerschapsverlof verlengd tot de bevallingsdatum, en kan de moederschapsrust langer dan vijftien weken zijn indien de zes verplichte weken al zijn opgenomen. ### 1.5 Moederschapsrust (zwangerschapsverlof en bevallingsrust) * De werknemer heeft recht op in totaal maximaal vijftien weken moederschapsrust (zeventien weken bij meerlingen). * Hiervan is minimaal één week verplicht prenataal (zwangerschapsverlof, vóór de bevalling). * Minimaal negen weken zijn verplicht postnataal (bevallingsrust, vanaf de bevallingsdatum). * Er zijn vijf facultatieve weken (zeven weken bij meerlingen) die de werknemer vrij kan kiezen om voor of na de bevalling op te nemen. * Gedurende de volledige periode van moederschapsrust heeft de werknemer recht op een moederschapsuitkering van het ziekenfonds: * De eerste dertig dagen: 82% van het verloren loon (onbegrensd). * Vanaf de 31e dag: 75% van het verloren loon (begrensd tot een bepaald maximum) tot het einde van de rustperiode. #### 1.5.1 Aanvraag moederschapsuitkering * Voor de bevalling: Een medisch getuigschrift met de vermoedelijke bevallingsdatum moet naar het ziekenfonds worden gestuurd. * Het ziekenfonds stuurt een inlichtingenblad dat deels door de werknemer en deels door de werkgever of de uitbetalingsinstelling van werkloosheidsuitkeringen moet worden ingevuld. * Na de bevalling: Een geboorteattest moet worden bezorgd aan het ziekenfonds voor de berekening van de einddatum van de moederschapsrust. * Een bewijs van werkhervatting moet binnen acht dagen na het einde van het bevallingsverlof worden bezorgd. #### 1.5.2 Omzetting postnatale rust in postnatale verlofdagen * Indien de postnatale rust minimaal elf weken bedraagt, kunnen de laatste twee weken worden omgezet in postnatale verlofdagen. * Het doel hiervan is om de werkwerkhervatting geleidelijk te laten verlopen. * Deze verlofdagen moeten verplicht worden opgenomen gedurende de eerste acht weken na werkhervatting, met de mogelijkheid tot afwisseling met werkdagen. * Tijdens deze postnatale verlofdagen ontvangt de werknemer een moederschapsuitkering. #### 1.5.3 Arbeidsongeschiktheid tijdens moederschapsrust * Indien de werknemer arbeidsongeschikt is (ziekte/ongeval) tijdens de volledige periode van het prenataal verlof, wordt de bevallingsrust verlengd met de periode van arbeidsongeschiktheid. * Dit geldt indien de ziektedagen samenvallen met de periode van zes weken vóór de datum van de bevalling. Als een werknemer bijvoorbeeld vijf weken vóór de bevalling ziek is, krijgt zij vier weken terug, waarbij de wedde behouden blijft. ### 1.6 Borstvoedingspauzes * Werknemers hebben recht op borstvoedingspauzes (dit staat los van borstvoedings- of lactatieverlof). De precieze regeling hiervoor is niet gedetailleerd in de verstrekte tekst. ### 1.7 Moederschapsrust voor zelfstandigen * Zelfstandigen hebben geen arbeidsovereenkomst en dus geen ambtenarenstatuut. * Zelfstandige vroedvrouwen en anderen die een vrij beroep uitoefenen, vallen onder een specifieke regeling. * Zij hebben recht op maximaal twaalf weken (dertien weken bij meerlingen) voltijdse moederschapsrust (zwangerschapsverlof + bevallingsrust). * Een verplichte minimale duur van drie weken geldt: één week prenataal en twee weken postnataal. * Voor voltijdse rust moet de zelfstandige alle activiteiten volledig stopzetten. Voor halftijdse rust mag de gebruikelijke beroepsactiviteit maximaal halftijds worden voortgezet. * Er is een facultatieve mogelijkheid tot voltijdse rust van negen weken (tien weken bij meerlingen) of halftijdse rust van achttien weken (twintig weken bij meerlingen). * Deze facultatieve weken kunnen flexibel worden opgenomen, zowel voor als na de bevalling, met een start ten vroegste drie weken vóór de vermoedelijke bevallingsdatum tot minimaal zeven dagen vóór de voorziene bevallingsdatum. Ze hoeven niet aaneensluitend te worden opgenomen. * Verlenging van de facultatieve rustperiode is mogelijk indien het kind langdurig in het ziekenhuis wordt opgenomen (minimaal zeven dagen). Deze verlenging kan maximaal 24 weken (voltijds) of 48 weken (halftijds) duren. ### 1.8 Vaderschapsverlof en mee-ouderschapsverlof * Werknemers hebben recht op twintig dagen buitengewoon verlof bij de geboorte van een kind. * Dit verlof is flexibel en kan worden opgesplitst in halve dagen, zowel aaneensluitend als niet. * Het verlof moet worden opgenomen binnen vier maanden na de geboorte. * Gedurende de eerste drie dagen betaalt de werkgever het volledige loon, en voor de overige dagen ontvangt de werknemer een uitkering van 82% van het (begrensde) bruto loon van het ziekenfonds. * Voor zelfstandige vaders of mee-ouders geldt dezelfde regeling qua aantal dagen, met uitkeringen via het sociaal verzekeringsfonds. ### 1.9 Mee-ouderschapsverlof * Mee-ouderschapsverlof is mogelijk als de partner van de moeder niet de wettelijke afstammingsband heeft met het kind, maar wel een affectieve band. * Voorwaarden zijn: gehuwd zijn met de moeder, wettelijk samenwonen met de moeder gedurende ten minste drie jaar voorafgaand aan de geboorte, en op permanente en affectieve wijze feitelijk samenwonen zonder bloedverwantschap die een huwelijksverbod impliceert. * Als de mee-ouder het kind adopteert, valt dit onder adoptieverlof, minus het reeds opgenomen geboorteverlof. * Het verlof moet binnen vier maanden vanaf de geboorte worden opgenomen. ### 1.10 Omzetting moederschapsverlof in ouderschapsverlof voor de vader * Indien de moeder afwezig is wegens moederschapsverlof, kan dit verlof worden omgezet in ouderschapsverlof voor de vader. * De eigen arbeidsovereenkomst van de vader wordt geschorst, en beiden genieten ontslagbescherming. * In geval van overlijden van de moeder, bedraagt de maximale duur het resterende deel van het niet-opgenomen postnataal verlof. * Bij hospitalisatie van de moeder gelden specifieke voorwaarden: het verlof mag niet meer dan acht dagen na de geboorte aanvangen, de pasgeborene moet het ziekenhuis verlaten, en de hospitalisatie van de moeder moet langer dan zeven dagen duren. * De uitkering is ten laste van het ziekenfonds en de berekening verschilt naargelang overlijden of hospitalisatie. * Het verlof eindigt wanneer de hospitalisatie van de moeder eindigt of wanneer het postnataal verlof op is. ### 1.11 Adoptieverlof * Adoptieverlof kan maximaal zes weken per adoptieouder bedragen (acht weken bij gelijktijdige adoptie van meerdere kinderen). De bijkomende weken kunnen onderling worden verdeeld. Tegen 2027 wordt dit 17 weken adoptieverlof (twee keer zes weken per ouder + vijf weken te verdelen). * Voor zelfstandigen geldt dezelfde regeling voor een minderjarig kind, met een maximum van zes weken. * Het verlof moet worden opgenomen binnen twee maanden na inschrijving van het kind in het bevolkings- of vreemdelingenregister. * Het verlof kan per week of per veelvoud van een week worden opgenomen. * Er geldt ontslagbescherming vanaf twee maanden vóór de opname tot één maand na het einde van het verlof, tenzij om redenen die vreemd zijn aan het verlof. * De eerste drie dagen worden volledig door de werkgever betaald, nadien ontvangt de werknemer een uitkering van het ziekenfonds. ### 1.12 Verlof voor zorg voor een pleegkind * Werknemers hebben recht op verlof voor de zorg voor een kind dat langdurig (minimaal zes maanden) in een pleeggezin wordt opgenomen, mits de aanstelling als pleegouder door een bevoegde instantie. * Dit recht bedraagt maximaal zes weken aaneengesloten per ouder, op te nemen in eenheden van minimaal één week. * Er is een progressieve verlenging voorzien, vergelijkbaar met adoptieverlof, met een maximale termijn van elf weken tegen 2027. * Extra weken die de zes overschrijden, worden tussen beide pleegouders verdeeld. * Bij twee werknemers die als pleegouder zijn aangesteld, worden de weken onderling verdeeld. * Het verlof moet worden opgenomen binnen twaalf maanden na inschrijving van het kind in het bevolkingsregister. * De werkgever moet minimaal één maand op voorhand schriftelijk worden verwittigd. * Pleegzorgverlof (zes dagen afwezigheid per jaar) blijft apart bestaan. * De eerste drie dagen worden betaald door de werkgever, daarna ontvangt de werknemer een uitkering van het ziekenfonds. * De maximale duur wordt verdubbeld als het kind getroffen is door een lichamelijke of geestelijke ongeschiktheid. Bij gelijktijdige opvang van meerdere minderjarige kinderen wordt de maximumduur per pleegouder met twee weken verlengd. * Voor zelfstandigen die als pleegouder zijn aangesteld, geldt een maximum van zes weken, met twee extra weken die vrij te verdelen zijn onder beide ouders. Er zijn bijkomende flexibiliteitsregels en verlengingen mogelijk, vergelijkbaar met werknemers. ### 1.13 Thematische verloven (ouderschapsverlof) * Thematisch verlof, ook wel zorgkrediet genoemd, is een specifieke vorm van volledige of gedeeltelijke loopbaanonderbreking voor de opvoeding van jonge kinderen. Dit staat los van tijdskrediet. * Er zijn drie vormen van thematisch verlof: ouderschapsverlof, verlof voor medische bijstand (zorgverlof), en palliatief verlof. * Ouderschapsverlof dient voor de opvoeding van kinderen tot twaalf jaar, of tot eenentwintig jaar voor gehandicapte kinderen. * De verschillende vormen van onderbreking zijn: * Volledige onderbreking gedurende vier maanden, op te delen per maand. * Onderbreking tot de helft gedurende acht maanden, op te delen per twee maanden. * 1/5 onderbreking gedurende twintig maanden, op te delen per vijf maanden. * 1/10 onderbreking gedurende veertig maanden, op te delen per tien maanden. * Wie kan ouderschapsverlof genieten: alle voltijdse loontrekkenden in de privésector, openbare sector, onderwijs, etc. Zelfstandigen kunnen dit niet. * Vereiste verwantschap: biologische moeder en vader, persoon die het kind erkend heeft, echtgenote of partner van de biologische moeder die meemoeder is geworden, adoptieouders. * Beide ouders hebben elk recht op ouderschapsverlof voor hetzelfde kind; het recht kan niet worden overgedragen. De meemoeder heeft aanspraak op dit verlof onder specifieke voorwaarden met betrekking tot haar relatie tot de moeder en de duur van samenwoning. * Voorwaarden voor aanvraag: * Kind jonger dan twaalf jaar bij ingangsdatum, of tussen twaalf en eenentwintig jaar bij een gehandicapt kind. * Anciënniteit van minimaal twaalf maanden bij dezelfde werkgever in de privésector of lokaal/provinciaal bestuur (geen anciënniteitsvoorwaarde in de openbare sector of onderwijs). * Formaliteiten: schriftelijke verwittiging aan de werkgever twee tot drie maanden op voorhand. De werkgever mag het verlof niet weigeren, maar kan wel uitstel verlenen met maximaal zes maanden om gegronde redenen. * Bescherming tegen ontslag geldt vanaf de datum van aanvraag tot drie maanden na het einde van het ouderschapsverlof. > **Tip:** Het is cruciaal om de specifieke duur en voorwaarden van elk type verlof nauwkeurig te controleren, aangezien deze kunnen variëren afhankelijk van de sector en de persoonlijke situatie. Raadpleeg indien nodig de officiële overheidsinformatiebronnen. --- # Vaderschaps-, mee-ouder- en geboorteverlof Dit gedeelte behandelt de wettelijke bepalingen en regelingen rondom vaderschaps-, mee-ouder- en geboorteverlof, inclusief de duur, aanvraagprocedures en de daaraan verbonden uitkeringen. ### 2.1 Vaderschaps- en geboorteverlof voor werknemers Sinds 1 januari 2023 hebben werknemers recht op 20 dagen vaderschapsverlof. Dit verlof is flexibel en kan worden opgesplitst in halve dagen, zowel aaneensluitend als niet-aaneensluitend. Het verlof moet opgenomen worden binnen vier maanden na de geboortedatum van het kind. * **Uitkering:** De uitkering bedraagt 101,50 euro per dag, met een maximum van 2.030 euro voor 20 volledige dagen of 40 halve dagen. * **Aanvraag:** De aanvraag verloopt via het sociaal verzekeringsfonds. * **Aantal dagen:** Bij de geboorte van een meerling blijft het aantal dagen gelijk. * **Arbeidsovereenkomst:** De arbeidsovereenkomst wordt geschorst tijdens het verlof. Zowel de vader als de werknemer die een minderjarig kind adopteert, genieten ontslagbescherming. * **Vervanging moederschapsverlof:** In geval van overlijden van de moeder, kan het vaderschapsverlof worden uitgebreid tot het resterende deel van het niet-opgenomen postnatale verlof. Bij hospitalisatie van de moeder, kan het verlof worden opgenomen na het verlaten van het ziekenhuis door de pasgeborene, mits de moeder langer dan zeven dagen gehospitaliseerd was. De uitkering kan variëren afhankelijk van het overlijden of de hospitalisatie. ### 2.2 Mee-ouderschapsverlof Mee-ouderschapsverlof kan worden opgenomen door de volgende personen: * **Vader:** Indien er geen wettelijke afstammingsband met de moeder is, kan de vader vaderschapsverlof opnemen. * **Mee-ouder:** Dit geldt voor personen die: * Gehuwd zijn met de moeder. * Wettelijk samenwonend zijn met de moeder gedurende ten minste drie jaar voorafgaand aan de geboorte, op een onafgebroken en affectieve wijze, en er geen bloedverwantschap is die een huwelijksverbod zou inhouden. * Als mee-ouder een kind adopteren, waarvoor adoptieverlof kan worden opgenomen, minus het reeds opgenomen geboorteverlof. Het verlof dient binnen vier maanden na de geboorte te worden opgenomen (geheel of deels). * **Uitkering:** De werkgever betaalt de eerste drie dagen het volledige loon. Voor de overige dagen ontvangt de werknemer een uitkering van 82% van het (begrensde) brutoloon via de mutualiteit. * **Aanvraag:** De aanvraag verloopt via de werkgever en het ziekenfonds. ### 2.3 Vaderschaps- en geboorteverlof voor zelfstandigen Zelfstandige vaders of mee-ouders hebben recht op een aantal dagen verlof. * **Werknemers die een minderjarig kind adopteren:** * Kind jonger dan drie jaar: zes weken per ouder. * Kind ouder dan drie jaar: maximaal vier weken per ouder. * Ernstig lichamelijk of geestelijk ongeschikt kind: maximaal twaalf weken. * Alleenstaande: zes weken plus twee weken verlenging. * Meerdere kinderen tegelijkertijd: plus twee weken per adoptieouder. * **Progressieve verlenging:** De duur van het verlof wordt geleidelijk uitgebreid tussen 2019 en 2027. * **Opname:** Het verlof kan worden opgenomen binnen twee maanden na inschrijving van het kind in het bevolkings- of vreemdelingenregister en kan per week of in meerdere weken worden opgenomen. * **Ontslagbescherming:** Geldt vanaf twee maanden voor opname tot één maand na het einde van het verlof. * **Uitkering:** De eerste drie dagen ontvangt de werknemer het volledige loon van de werkgever, daarna een uitkering via het ziekenfonds. ### 2.4 Adoptieverlof Per adoptieouder is er een maximum van zes weken adoptieverlof, of acht weken bij gelijktijdige adoptie van meerdere kinderen. De bijkomende weken kunnen onderling worden verdeeld tussen de adoptieouders. * **Zelfstandigenregeling:** Voor zelfstandigen geldt een regeling van maximaal zes weken voor een minderjarig kind. * **Start verlof:** Het verlof start op de dag dat het kind is ingeschreven op het hoofdverblijfadres. Er is een uitzondering mogelijk om eerder verlof op te nemen als ouders het kind in het buitenland gaan ophalen. * **Opname:** Het verlof moet minimaal één week of een veelvoud daarvan bedragen. * **Uitkering:** De uitkering bedraagt 597,07 euro per week en wordt uiterlijk één maand na het adoptieverlof volledig uitbetaald, verminderd met 11,11% btw. ### 2.5 Verlof voor pleegzorg Dit verlof is bedoeld voor werknemers die zorg dragen voor een kind dat langdurig (minimaal zes maanden) in een pleeggezin wordt opgenomen, waarbij de pleegouderaanstelling duidelijk is bij aanvang. * **Recht op verlof:** Eenmalig recht op maximaal zes weken aaneengesloten per ouder, met een minimum van één week of een veelvoud daarvan. * **Progressieve verlenging:** De maximale termijn wordt geleidelijk uitgebreid tot elf weken in 2027, met een toename van één week om de twee jaar (hetzelfde groeipad als bij adoptieverlof). Weken boven de zes weken worden verdeeld tussen de aangestelde pleegouders. * **Gezin met twee pleegouders:** De weken kunnen onderling worden verdeeld. * **Aanvang verlof:** Het verlof moet worden opgenomen binnen twaalf maanden volgend op de inschrijving van het kind in het bevolkings- of vreemdelingenregister. * **Procedure:** De werknemer moet de werkgever minimaal één maand van tevoren op de hoogte brengen. Indien de werkgever instemt, kan deze termijn verkort worden. Het bestaande pleegzorgverlof (zes dagen afwezigheid per jaar) blijft apart bestaan. * **Uitkering:** De eerste drie dagen behoudt de werknemer zijn loon, daarna volgt een uitkering via het ziekenfonds. * **Verdubbeling duur:** De maximale duur wordt verdubbeld als het kind getroffen is door lichamelijke of geestelijke ongeschiktheid. * **Meerdere kinderen:** Bij gelijktijdige opvang van meerdere minderjarige kinderen wordt de maximale duur met twee weken per pleegouder verlengd. * **Ontslagbescherming:** Geldt voor werknemers die gebruik maken van pleegouderverlof, vanaf twee maanden voor opname tot één maand na het einde, behalve om redenen die vreemd zijn aan de opname van het verlof. #### 2.5.1 Pleegouderverlof voor zelfstandigen Zelfstandigen die worden aangesteld als pleegouder voor een minderjarig kind hebben recht op maximaal zes weken verlof. * **Extra weken:** Twee extra weken zijn vrij te verdelen onder beide ouders, en nog eens twee extra weken voor alleenstaande pleegouders. * **Opname:** Het verlof wordt opgenomen in aaneengesloten periodes, met een start vanaf het moment dat het kind is ingeschreven op het hoofdverblijfplaats. * **Voor beide ouders:** Zowel zelfstandige als werknemer-pleegouders hebben recht op dit verlof. * **Meerdere kinderen:** Bij gelijktijdige plaatsing van meerdere minderjarige kinderen is er een verlenging van twee weken per pleegouder. * **Duur:** Opname moet minimaal één week of een veelvoud daarvan bedragen. De maximale duur wordt verdubbeld bij lichamelijke of geestelijke ongeschiktheid van het kind. * **Voorwaarden:** De plaatsing moet minimaal zes maanden duren en voldoen aan de regelgeving voor jeugdbijstand en jeugdbescherming. * **Aanvraag en uitkering:** Aanvraag dient te gebeuren bij het ziekenfonds. De uitkering bedraagt 597,07 euro per week en wordt uiterlijk één maand na aanvang van het pleegouderverlof in één keer uitbetaald, verminderd met 11,11% btw. * **Vanaf 2027:** De regeling voor zelfstandigen wordt gelijkgesteld aan die voor werknemers, met een maximale duur van elf weken. ### 2.6 Thematische verloven (zorgkrediet) Thematische verloven, ook wel bekend als "zorgkrediet", zijn specifieke vormen van volledige of gedeeltelijke loopbaanonderbreking die los van elkaar kunnen worden opgenomen. Ze verschillen van tijdskrediet. * **Ouderschapsverlof:** Dit verlof is bedoeld voor de opvoeding van jonge kinderen en kan leiden tot een maandelijkse uitkering van de RVA tijdens de onderbreking. Het ouderschapsverlof verschilt van tijdskrediet in de privésector voor 'zorgen voor uw kind jonger dan 8 jaar'. * **Kinderen tot 12 jaar:** Voor de zorg voor een kind tot twaalf jaar. * **Kinderen tot 21 jaar:** Voor kinderen met een fysieke of mentale ongeschiktheid van minimaal 66%, een aandoening waarvoor minimaal 4 punten worden toegekend op de medisch-sociale schaal, of een aandoening waarvoor minimaal 9 punten worden toegekend in de drie pijlers van de medisch-sociale schaal in het kader van de kinderbijslagreglementering. Dit geldt zowel voor biologische als adoptiekinderen. * **Flexibilisering:** Sinds juni 2019 is flexibilisering mogelijk, waarbij het verlof in kortere periodes kan worden opgenomen om werk en gezin beter te combineren. Flexibilisering is geen recht van de werknemer, maar een gunst van de werkgever, en vereist diens toestemming. * **Voltijdse onderbreking:** Kan flexibel worden opgenomen tijdens 4 maanden, opdeelbaar per periode van 1 maand of een veelvoud daarvan (maximaal 4 maanden). * **Onderbreking tot de helft:** Kan flexibel worden opgenomen tijdens 8 maanden, opdeelbaar per periode van 2 maanden of een veelvoud daarvan (maximaal 8 maanden). * **1/5 onderbreking:** Kan flexibel worden opgenomen tijdens 20 maanden, opdeelbaar per periode van 5 maanden of een veelvoud daarvan (maximaal 20 maanden). * **1/10 onderbreking:** Kan flexibel worden opgenomen tijdens 40 maanden, opdeelbaar per periode van 10 maanden of een veelvoud daarvan (maximaal 40 maanden). * **Omzetting:** Bij overgang van de ene vorm van onderbreking naar de andere gelden omzettingsratio's: 1 maand voltijds is gelijk aan 2 maanden halftijds, 5 maanden 1/5 onderbreking, en 10 maanden 1/10 onderbreking. * **Wie kan genieten?** Alle voltijdse loontrekkenden in de privésector, openbare sector, onderwijs, etc. Zelfstandigen kunnen geen ouderschapsverlof genieten. * **Vereiste verwantschap:** Biologische moeder, biologische vader, persoon die het kind heeft erkend, echtgenote of partner van de biologische moeder die meemoeder wordt, en adoptieouders. * **Beide ouders:** Beide ouders hebben elk recht op ouderschapsverlof voor hetzelfde kind. Het recht kan niet worden overgedragen aan de andere ouder indien deze het niet opneemt. * **Meemoeder:** Heeft aanspraak op ouderschapsverlof indien zij echtgenote of partner is van de moeder (en de biologische vader het kind niet heeft erkend). Bewijs kan worden geleverd via huwelijksakte, bewijs van wettelijke samenwoonst, of een uittreksel uit het bevolkingsregister waaruit blijkt dat ze minstens drie jaar ononderbroken op hetzelfde adres zijn ingeschreven voorafgaand aan de geboorte. * **Voorwaarden:** * **Leeftijd kind:** Geen 12 jaar bij ingangsdatum, of tussen 12 en 21 jaar bij een gehandicapt kind met specifieke medische/sociale criteria. * **Anciënniteit (privésector/lokaal/provinciaal bestuur):** Minimaal 12 maanden gewerkt bij dezelfde werkgever in de 15 maanden voorafgaand aan de aanvraag. * **Anciënniteit (openbare sector/onderwijs):** Geen anciënniteitsvoorwaarde. * **Formaliteiten:** Schriftelijke kennisgeving aan de werkgever (aangetekend of met ontvangstbewijs) twee tot drie maanden van tevoren. Andere termijnen zijn mogelijk in de openbare sector en het onderwijs. Aanvragen gebeuren bij de RVA. De werkgever mag het verlof niet weigeren, maar kan wel uitstel verlenen met maximaal zes maanden omwille van de goede werking van de dienst, mits gegronde redenen. * **Ontslagbescherming:** Geldt vanaf de datum van aanvraag tot drie maanden na het einde van het ouderschapsverlof. * **Verlof voor medische bijstand (zorgverlof) en palliatief verlof:** Deze thematische verloven vallen ook onder de categorie zorgkrediet en zijn specifieke vormen van loopbaanonderbreking. De details hiervan zijn niet verder uitgewerkt op de betreffende pagina's. --- # Adoptieverlof en pleegouderverlof Dit onderwerp behandelt de wettelijke regelingen voor werknemers en zelfstandigen die een kind adopteren of een kind opvangen in een pleeggezin, inclusief de duur, voorwaarden en uitkeringen. ### 3.1 Adoptieverlof Adoptieverlof is bedoeld voor werknemers die een minderjarig kind adopteren. #### 3.1.1 Adoptieverlof voor werknemers * **Duur:** * Per adoptieouder is er een recht op maximaal zes weken verlof. * Bij gelijktijdige adoptie van meerdere kinderen bedraagt dit maximaal acht weken per adoptieouder. * Er zijn bijkomende weken die onderling verdeeld kunnen worden tussen de adoptieouders. De progressieve verlenging voorziet in meer weken per jaar. Tegen 2027 zal dit oplopen tot elf weken per ouder, met bijkomende weken die onderling verdeeld worden. * **Aanvang:** Het verlof kan worden opgenomen vanaf de dag dat het kind is ingeschreven in het bevolkings- of vreemdelingenregister van de gemeente waar het verblijft. Een eerdere aanvang is mogelijk indien de ouders het kind in het buitenland ophalen. * **Opname:** Het verlof moet minstens één week of een veelvoud daarvan aaneensluitend opgenomen worden. * **Ontslagbescherming:** Werknemers die gebruikmaken van adoptieverlof zijn beschermd tegen ontslag vanaf twee maanden vóór de geplande opname tot één maand na het einde van het verlof. Dit geldt niet voor redenen die vreemd zijn aan het opnemen van het verlof. * **Vergoeding:** * De eerste drie dagen worden volledig door de werkgever betaald (behoud van loon). * Vanaf de vierde dag wordt een uitkering betaald door het ziekenfonds. Deze uitkering bedraagt €597,07 per week en wordt uiterlijk één maand na het begin van het verlof volledig uitbetaald, minus 11,11% bedrijfsvoorheffing. #### 3.1.2 Adoptieverlof voor zelfstandigen De regeling voor zelfstandigen die een minderjarig kind adopteren is vergelijkbaar met die voor werknemers. * **Duur:** * Maximaal zes weken verlof per ouder. * Twee extra weken die vrij te verdelen zijn onder beide ouders. * Zelfstandigen die alleenstaand zijn, krijgen nog eens twee extra weken. * Bij gelijktijdige plaatsing van meerdere minderjarige kinderen wordt de maximale duur met twee weken per pleegouder verlengd. * **Aanvang:** Het verlof kan worden opgenomen zodra het kind is ingeschreven op de hoofdverblijfplaats van de adoptieouders. * **Opname:** Het verlof moet in aaneengesloten periodes van minimaal één week of een veelvoud daarvan opgenomen worden. De aanvang kan zelf bepaald worden. * **Vergoeding:** Zelfstandigen ontvangen een uitkering van het ziekenfonds van €597,07 per week. Deze wordt uiterlijk één maand na het begin van het pleegouderverlof in één keer uitbetaald, minus 11,11% bedrijfsvoorheffing. * **Progressieve verlenging:** Vanaf 2027 zal de regeling voor zelfstandigen gelijkgesteld worden met die voor werknemers, wat neerkomt op elf weken verlof per ouder met onderlinge verdeling van bijkomende weken. ### 3.2 Pleegouderverlof Pleegouderverlof is bedoeld voor werknemers en zelfstandigen die aangesteld zijn als pleegouder voor een minderjarig kind dat langdurig in het gezin wordt opgevangen. #### 3.2.1 Pleegouderverlof voor werknemers * **Voorwaarden:** * Het kind wordt langdurig (minimaal zes maanden) in het pleeggezin opgevangen. * De aanstelling als pleegouder moet gebeurd zijn door een rechtbank, een erkende dienst voor pleegzorg, diensten van l’Aide à la jeunesse of een Comité Bijzondere Jeugdbijstand. * **Duur:** * Een eenmalig recht op maximaal zes weken verlof per ouder, aaneengesloten op te nemen. * Het verlof moet minimaal één week of een veelvoud daarvan bedragen. * Er is een progressieve verlenging voorzien: vanaf 2019 wordt er om de twee jaar één week toegevoegd, met een maximale termijn van elf weken tegen 2027. * Weken boven de zes weken kunnen onderling verdeeld worden tussen beide aangestelde pleegouders. * De maximale duur wordt verdubbeld indien het kind getroffen is door een lichamelijke of geestelijke ongeschiktheid. * Bij het gelijktijdig opvangen van meerdere minderjarige kinderen wordt de maximale duur per pleegouder met twee weken verlengd. * **Aanvang:** Het verlof kan worden opgenomen binnen twaalf maanden na de inschrijving van het kind in het bevolkings- of vreemdelingenregister. * **Procedure:** De werknemer moet de werkgever minimaal één maand op voorhand schriftelijk informeren. Indien de werkgever instemt, kan deze termijn verkort worden. * **Vergoeding:** * De eerste drie dagen worden volledig door de werkgever betaald. * Daarna wordt een uitkering betaald door het ziekenfonds. * **Ontslagbescherming:** Werknemers die gebruikmaken van pleegouderverlof zijn beschermd tegen ontslag vanaf twee maanden vóór de opname tot één maand na het einde van het verlof, behalve om redenen die vreemd zijn aan het opnemen van het verlof. * **Pleegzorgverlof:** Het bestaande pleegzorgverlof (zes dagen afwezigheid per jaar) blijft apart bestaan. #### 3.2.2 Pleegouderverlof voor zelfstandigen Ook zelfstandigen die aangesteld zijn als pleegouder hebben recht op verlof. * **Duur:** * Maximaal zes weken verlof per pleegouder. * Twee extra weken die vrij te verdelen zijn onder beide ouders. * Twee extra weken indien de pleegouder alleenstaand is. * Bij gelijktijdige plaatsing van meerdere minderjarige kinderen wordt de maximale duur per pleegouder met twee weken verlengd. * De maximale duur wordt verdubbeld indien het kind getroffen is door een lichamelijke of geestelijke ongeschiktheid. * **Voorwaarden:** De plaatsing van het kind moet minimaal zes maanden duren en gebeuren volgens de regelgeving inzake jeugdbijstand en jeugdbescherming. * **Aanvang en opname:** Het verlof kan worden opgenomen vanaf het moment dat het kind is ingeschreven op de hoofdverblijfplaats. Het verlof moet minimaal één week of een veelvoud daarvan aaneensluitend opgenomen worden. * **Vergoeding:** Zelfstandigen ontvangen een uitkering van het ziekenfonds van €597,07 per week. Deze wordt uiterlijk één maand na het begin van het pleegouderverlof in één keer uitbetaald, minus 11,11% bedrijfsvoorheffing. * **Groeipad:** Vanaf 2027 zal de regeling voor zelfstandigen gelijkgesteld worden met die voor werknemers, wat betekent dat er elf weken verlof per ouder mogelijk zal zijn, met een onderlinge verdeling van de extra weken. **Tip:** Zowel adoptie- als pleegouderverlof kennen een progressieve uitbreiding in duur tot 2027. Het is belangrijk om de specifieke regels per jaar te raadplegen. --- # Thematisch verlof (ouderschapsverlof) Dit deel behandelt thematische verloven, met een focus op ouderschapsverlof, zorgverlof en palliatief verlof, inclusief de verschillende vormen van loopbaanonderbreking en de toepasselijke reglementeringen. ### 5.1 Inleiding tot thematische verloven Thematisch verlof is een specifieke vorm van volledige of gedeeltelijke loopbaanonderbreking die werknemers toelaat hun arbeidsprestaties tijdelijk te schorsen of te verminderen voor specifieke doeleinden, zoals de opvoeding van jonge kinderen. Tijdens deze onderbreking hebben werknemers recht op een maandelijkse uitkering van de RVA (Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening). Het is belangrijk om thematisch verlof te onderscheiden van tijdskrediet, hoewel beide stelsels vergelijkbare doelstellingen nastreven. #### 5.1.1 Onderscheid met tijdskrediet Hoewel thematische verloven en tijdskrediet gelijkaardige intenties hebben en cumulatie toegelaten is, verschillen ze in hun specifieke reglementering en toepassingsgebied. Tijdskrediet wordt vaak geassocieerd met de privésector en kent specifieke voorwaarden met betrekking tot anciënniteit, zoals 24 of 12 maanden gewerkt hebben bij dezelfde werkgever in de 15 maanden voor de aanvraag. Thematische verloven daarentegen zijn toegankelijk voor werknemers in diverse sectoren, waaronder de publieke sector en het onderwijs, waar doorgaans geen anciënniteitsvoorwaarde geldt. ### 5.2 Ouderschapsverlof Ouderschapsverlof is een thematisch verlof specifiek bedoeld voor de opvoeding van een jong kind. #### 5.2.1 Doel en toepassingsgebied Het doel van ouderschapsverlof is werknemers de mogelijkheid te bieden om zich tijdelijk te concentreren op de opvoeding van hun kind. Dit verlof is van toepassing op de zorg voor kinderen die: * Jonger zijn dan 12 jaar op het moment van de aanvang van het verlof. * Tussen 12 en 21 jaar oud zijn en getroffen zijn door een fysieke of mentale ongeschiktheid van minstens 66%, of een aandoening waarvoor bepaalde punten toegekend worden op de medisch-sociale schaal voor kinderbijslag. * Dit geldt zowel voor biologische als voor geadopteerde kinderen. #### 5.2.2 Vormen van onderbreking en flexibilisering Sinds 1 juni 2019 is er flexibilisering ingevoerd, waardoor ouderschapsverlof in kortere periodes kan worden opgenomen om werk en gezin beter te combineren. De toestemming van de werkgever is hiervoor vereist. Er zijn verschillende vormen van onderbreking mogelijk: * **Volledige onderbreking:** Kan gedurende 4 maanden worden opgenomen, opdeelbaar per periode van 1 maand of een veelvoud daarvan (1, 2, 3 of 4 maanden). * **Onderbreking tot de helft:** Kan gedurende 8 maanden worden opgenomen, opdeelbaar per periode van 2 maanden of een veelvoud daarvan (2, 4, 6 of 8 maanden). * **1/5 onderbreking:** Kan gedurende 20 maanden worden opgenomen, opdeelbaar per periode van 5 maanden of een veelvoud daarvan (5, 10, 15 of 20 maanden). * **1/10 onderbreking:** Kan gedurende 40 maanden worden opgenomen, opdeelbaar per periode van 10 maanden of een veelvoud daarvan (10, 20, 30 of 40 maanden). Bij de overgang van de ene vorm van onderbreking naar de andere, gelden conversieregels: 1 maand volledige onderbreking staat gelijk aan 2 maanden halftijdse onderbreking, 5 maanden 1/5 onderbreking, en 10 maanden 1/10 onderbreking. #### 5.2.3 Wie kan ouderschapsverlof genieten? Ouderschapsverlof kan worden genoten door alle voltijdse loontrekkenden in de private sector, de publieke sector, het onderwijs, en andere sectoren. Zelfstandigen kunnen geen ouderschapsverlof opnemen. Het recht op ouderschapsverlof geldt voor: * De biologische moeder en biologische vader. * De persoon die het kind heeft erkend, waardoor de afstamming langs vaderszijde vaststaat. * De echtgenote of partner van de biologische moeder die meemoeder is geworden. #### 5.2.4 Vereiste verwantschap en meemoederschap Om aanspraak te maken op ouderschapsverlof, is een specifieke verwantschap vereist. Zowel biologische als adoptieouders hebben elk recht op ouderschapsverlof voor hetzelfde kind. Het recht op verlof kan niet worden overgedragen aan de andere ouder als deze geen gebruik maakt van zijn recht. De meemoeder kan aanspraak maken op ouderschapsverlof indien zij: * De echtgenote of partner is van de moeder van het kind (en de biologische vader het kind niet heeft erkend). * Kan bewijzen dat zij als meemoeder wordt beschouwd door middel van een huwelijksakte, bewijs van wettelijke samenwoonst, of een uittreksel uit het bevolkingsregister dat aantoont dat zij minstens 3 jaar ononderbroken op hetzelfde adres ingeschreven zijn voorafgaand aan de geboorte van het kind. #### 5.2.5 Voorwaarden voor aanvraag Naast de verwantschapsvereisten, zijn er ook specifieke voorwaarden met betrekking tot de leeftijd van het kind en de anciënniteit van de ouder: * **Leeftijdsvoorwaarde kind:** Het kind mag geen 12 jaar oud zijn bij de ingangsdatum van het verlof. Bij een gehandicapt kind kan dit worden uitgebreid tot 21 jaar. * **Anciënniteit van de ouder:** In de private sector of bij lokale/provinciale besturen is een minimale anciënniteit van 12 maanden bij dezelfde werkgever vereist in de 15 maanden voor de aanvraag. In de openbare sector en het onderwijs geldt geen anciënniteitsvoorwaarde. #### 5.2.6 Formaliteiten bij aanvraag en bescherming tegen ontslag De aanvraag voor ouderschapsverlof dient minimaal 2 tot 3 maanden van tevoren schriftelijk (aangetekend of met ontvangstbewijs) aan de werkgever te worden meegedeeld. In de openbare sector en het onderwijs kunnen andere termijnen gelden. De werkgever mag ouderschapsverlof niet weigeren, maar heeft wel het recht om de ingangsdatum met maximaal 6 maanden uit te stellen omwille van de goede werking van de dienst, mits gegronde redenen. Werknemers die gebruik maken van ouderschapsverlof genieten bescherming tegen ontslag vanaf de datum van de aanvraag tot 3 maanden na het einde van het verlof. ### 5.3 Verlof om medische bijstand (zorgverlof) Dit verlof is bedoeld voor werknemers die zorg verlenen aan een kind dat langdurig (minimaal 6 maanden) wordt opgevangen in een pleeggezin. De aanstelling als pleegouder moet gebeuren door een rechtbank, een door de gemeenschap erkende dienst voor pleegzorg, diensten van de Aide à la jeunesse of een Comité Bijzondere Jeugdbijstand. #### 5.3.1 Duur en progressieve verlenging Werknemers hebben een eenmalig recht op maximaal 6 weken ononderbroken verlof per ouder, met een minimum van 1 week of een veelvoud daarvan. Dit verlof wordt progressief verlengd van 1 januari 2019 tot 1 januari 2027, waarbij er om de twee jaar een week extra wordt toegekend. In 2027 zal de maximale termijn 11 weken bedragen. Weken die de initiële 6 weken overschrijden, kunnen onderling verdeeld worden tussen de twee aangestelde pleegouders. #### 5.3.2 Toepassing bij pleeggezinnen met twee werknemers Wanneer een pleeggezin uit twee werknemers bestaat die beiden als pleegouder zijn aangesteld, kunnen de weken onderling verdeeld worden. De aanvang van het verlof dient te gebeuren binnen 12 maanden na de inschrijving van het kind in het bevolkings- of vreemdelingenregister van de gemeente waar het kind verblijft. De werknemer moet de werkgever minimaal 1 maand van tevoren op de hoogte brengen, tenzij de werkgever instemt met een kortere termijn. Het bestaande pleegzorgverlof (6 dagen afwezigheid per jaar) blijft apart bestaan. #### 5.3.3 Vergoeding en bescherming tegen ontslag Gedurende de eerste 3 dagen van het verlof behoudt de werknemer zijn loon. Nadien ontvangt hij een uitkering van het ziekenfonds. Werknemers die gebruik maken van pleegouderverlof genieten ontslagbescherming vanaf 2 maanden voor de opname tot 1 maand na het einde van het verlof, tenzij de reden voor ontslag vreemd is aan het opnemen van het pleegouderverlof. #### 5.3.4 Maximale duur bij ongeschiktheid en meerdere kinderen De maximale duur van het pleegouderverlof kan verdubbeld worden indien het kind getroffen is door een lichamelijke of geestelijke ongeschiktheid. Bij de gelijktijdige opvang van meerdere minderjarige kinderen in het pleeggezin, wordt de maximale duur met 2 weken per pleegouder verlengd. #### 5.3.5 Regeling voor zelfstandigen Zelfstandigen die als pleegouder zijn aangesteld voor een minderjarig kind, hebben recht op maximaal 6 weken verlof. Hierbij komen nog 2 extra weken die vrij te verdelen zijn onder beide ouders, en nog eens 2 extra weken indien het om een alleenstaande pleegouder gaat. Het verlof kan opgenomen worden in aaneengesloten periodes, waarbij de aanvang zelf te bepalen is, ten vroegste vanaf het moment dat het kind ingeschreven is als hoofdverblijfplaats. Beide ouders, ongeacht of ze zelfstandige of werknemer zijn, hebben recht op dit verlof. Bij gelijktijdige plaatsing van meerdere minderjarige kinderen, wordt de maximale duur met 2 weken per pleegouder verlengd. De voorwaarde is een plaatsing van minstens 6 maanden, conform de regelgeving rond jeugdbijstand en jeugdbescherming. De uitkering bedraagt € 597,07 per week en wordt uiterlijk 1 maand na het begin van het pleegouderverlof volledig uitbetaald, na aftrek van 11,11% btw. Vanaf 2027 geldt dezelfde regeling als voor werknemers, wat neerkomt op 11 weken verlof. ### 5.4 Palliatief verlof Palliatief verlof is een specifieke thematische verlofvorm die voorziet in een schorsing van de arbeidsovereenkomst om palliatieve zorg te verlenen aan een persoon die lijdt aan een terminale ziekte. De duur van dit verlof bedraagt maximaal één maand, en kan eenmalig worden verlengd met eenzelfde periode. De uitkering gedurende deze periode is geregeld door de RVA. #### 5.4.1 Opname van het verlof Het palliatief verlof kan voltijds of deeltijds worden opgenomen, met een minimum van één week. Bij een deeltijdse opname, dient de resterende werktijd ten minste de helft van de normale voltijdse prestatie te bedragen. Het verlof kan worden aangevraagd door een werknemer voor zichzelf, een familielid, of een persoon waarmee de werknemer samenwoont. De werknemer dient de werkgever schriftelijk te informeren over de aanvraag, minimaal 2 weken op voorhand. ### 5.5 Overige thematische verloven en loopbaanonderbreking Naast ouderschapsverlof en palliatief verlof, bestaan er nog andere vormen van thematisch verlof en loopbaanonderbreking, zoals zorgverlof voor de opvang van een gehandicapt kind. Deze stelsels vullen elkaar aan en kunnen, afhankelijk van de sector en de specifieke situatie, worden toegepast. #### 5.5.1 Adoptieverlof Adoptieverlof biedt adoptieouders de mogelijkheid om verlof op te nemen na de adoptie van een kind. Per adoptieouder is er een maximum van 6 weken verlof, of 8 weken bij gelijktijdige adoptie van meerdere kinderen. Deze bijkomende weken kunnen onderling verdeeld worden tussen de adoptieouders. Voor werknemers geldt een regeling die vergelijkbaar is met ouderschapsverlof, met een opname binnen 2 maanden na inschrijving van het kind in het bevolkingsregister. Voor zelfstandigen geldt eveneens een gelijkaardige regeling. De uitkering tijdens adoptieverlof wordt geregeld door het ziekenfonds. > **Tip:** Het is cruciaal om de specifieke voorwaarden en aanvraagprocedures voor elk type thematisch verlof nauwkeurig na te gaan, aangezien deze kunnen variëren afhankelijk van de sector, de anciënniteit en de gezinssituatie. #### 5.5.2 Verlof voor het zorgen voor een ernstig ziek kind Dit verlof is voorzien voor werknemers die de noodzakelijke zorg verlenen aan een minderjarig kind dat lijdt aan een ernstige ziekte of een ernstig ongeval. De duur van dit verlof kan maximaal 3 maanden bedragen, en kan in bepaalde gevallen worden verlengd. De uitkering tijdens dit verlof is afhankelijk van de RVA. #### 5.5.3 Reglementering en sectoren De toepasselijke reglementering voor thematische verloven kan verschillen per sector. Dit omvat de privésector, gemeenten en provincies, de openbare sector, de onderwijssector en sectorale autonome overheidsbedrijven. Het is essentieel om de specifieke regels van de eigen sector te raadplegen. --- **Casus-voorbeeld:** Michelle Vrancken, een getrouwde administratief bediende in een ziekenhuis, met een uitgerekende bevallingsdatum op 1 april 2025. De crèche kan pas opgestart worden op 1 december 2026. * **Advies voor Michelle en haar partner:** * Gedurende de 14 weken postnatale rust na de bevalling, kan Michelle hiervan gebruik maken. * Voor de periode tussen het einde van de postnatale rust en de start van de crèche (ongeveer 19 maanden), kan Michelle ouderschapsverlof opnemen. Gezien de lange periode, kan zij kiezen voor een voltijdse, halftijdse, 1/5 of 1/10 onderbreking, afhankelijk van haar financiële noden en de flexibiliteit die haar werkgever toestaat. * Haar partner kan, indien hij werknemer is en geen zelfstandige, ook ouderschapsverlof opnemen om de zorg voor het kind te delen. Dit illustreert hoe de verschillende thematische verloven gecombineerd kunnen worden om de zorg voor een kind te overbruggen. --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Wettelijke bepalingen inzake verlofstelsels | De officiële regels en wetten die van toepassing zijn op verschillende soorten verlof die werknemers kunnen opnemen, zoals zwangerschaps-, adoptie- of ouderschapsverlof. | | Zwangerschapsonderzoeken | Medische onderzoeken die worden uitgevoerd om de gezondheid van de zwangere vrouw en de foetus te monitoren gedurende de zwangerschap. | | Nachtarbeid | Werk dat plaatsvindt tussen bepaalde uren na middernacht en voor een bepaald uur in de ochtend, waarvoor specifieke regels en beschermingen gelden, met name voor zwangere werknemers. | | Profylactisch verlof | Een periode van wettelijk verlof die bedoeld is om risico's voor de gezondheid van de zwangere werknemer of het ongeboren kind te vermijden, vaak voorafgaand aan het eigenlijke moederschapsverlof. | | Moederschapsverlof | De totale periode waarin een werknemer afwezig is wegens zwangerschap, bevalling en de periode erna, bestaande uit zwangerschapsverlof (prenataal) en bevallingsrust (postnataal). | | Moederschapsrust | Het postnatale deel van het moederschapsverlof, de verplichte periode van rust na de bevalling voor de moeder. | | Borstvoedingspauzes | Korte periodes tijdens de werkdag die een werkneemster kan opnemen om borstvoeding te geven of melk af te kolven. | | Arbeidsovereenkomst | Een juridische overeenkomst tussen een werknemer en een werkgever, waarin de voorwaarden van de tewerkstelling worden vastgelegd. | | Arbeidsongeschiktheid | De situatie waarin een werknemer tijdelijk niet in staat is om te werken vanwege ziekte of een ongeval. | | Ziekte en Invaliditeitsverzekering (ZIVverz.) | Een sociaal verzekeringsstelsel dat financiële ondersteuning biedt aan personen die arbeidsongeschikt zijn verklaard. | | Moederschapsuitkering | Een financiële vergoeding die wordt uitgekeerd door het ziekenfonds aan een werknemer tijdens het moederschapsverlof om het verloren loon te compenseren. | | Postnatale verlofdagen | Extra dagen verlof die na het einde van de moederschapsrust kunnen worden opgenomen, vaak om de terugkeer naar het werk geleidelijker te maken. | | Vaderschapsverlof | Een wettelijk verlof dat de vader of mee-ouder kan opnemen bij de geboorte van een kind. | | Mee-ouderschapsverlof | Een vorm van verlof die beschikbaar is voor de partner van de moeder die geen wettelijke afstammingsband heeft met het kind, onder bepaalde voorwaarden. | | Geboorteverlof | Een algemene term die het verlof bij geboorte kan aanduiden, vaak overlappend met vaderschaps- of mee-ouderschapsverlof. | | Adoptieverlof | Wettelijk verlof dat adoptieouders kunnen opnemen wanneer zij een kind adopteren. | | Pleegouderverlof | Verlof dat pleegouders kunnen opnemen voor de zorg van een kind dat langdurig in een pleeggezin wordt opgevangen. | | Thematisch verlof | Een algemene term voor specifieke vormen van loopbaanonderbreking met een bepaald motief, zoals zorg voor kinderen of zieke familieleden. | | Ouderschapsverlof | Een specifieke vorm van thematisch verlof die ouders kunnen opnemen voor de opvoeding van hun kinderen. | | Verlof om medische bijstand (zorgverlof) | Een thematisch verlof dat kan worden opgenomen om medische bijstand te verlenen aan een gezinslid of een persoon waarmee men samenwoont. | | Palliatief verlof | Een thematisch verlof dat bedoeld is om zorg te verlenen aan iemand in de palliatieve fase van een ziekte. | | Loopbaanonderbreking | Een periode waarin een werknemer zijn of haar arbeidsprestaties tijdelijk schorst of vermindert, al dan niet met behoud van een deel van het loon of een uitkering. | | Tijdskrediet | Een regeling die werknemers in staat stelt om hun loopbaan tijdelijk te onderbreken voor specifieke doeleinden, zoals zorg voor kinderen. | | RVA (Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening) | Een overheidsinstantie die uitkeringen verstrekt bij werkloosheid, tijdskrediet en andere loopbaanonderbrekingen. | | Flexibilisering | Het proces waarbij de regels en mogelijkheden voor het opnemen van verlof of loopbaanonderbreking worden aangepast om meer keuze en aanpasbaarheid te bieden aan werknemers. | | Anciënniteit | De duur van het dienstverband van een werknemer bij een specifieke werkgever. | | Ontslagbescherming | Wettelijke bepalingen die werknemers beschermen tegen ontslag, met name tijdens bepaalde periodes zoals verlof of zwangerschap. | | ZKHopname | Ziekenhuisopname. |