te kennen lokale belastingen (1).pptx

# Evaluatie van de lokale belasting op circussen in Lede Hier is de studiehandleiding voor de evaluatie van de lokale belasting op circussen in Lede, opgesteld volgens de Mirrlees criteria. ## 1. Evaluatie van de lokale belasting op circussen in Lede Deze sectie analyseert de lokale belasting op circussen die op het openbaar domein worden opgesteld in de gemeente Lede, geëvalueerd aan de hand van de Mirrlees criteria. ### 1.1 Omschrijving van de lokale belasting De lokale belasting in Lede wordt geheven op uitbaters van circussen die tijdelijk gebruikmaken van het gemeentelijk openbaar domein om voorstellingen te geven. Deze belasting dient als een vergoeding aan de gemeente voor het gebruik van de openbare ruimte. #### 1.1.1 Grondslag van de belasting De grondslag van deze belasting is de duur van de activiteit, specifiek het aantal dagen waarop het circus voorstellingen geeft. #### 1.1.2 Tarief van de belasting Het tarief voor deze belasting bedraagt 12 euro per dag dat het circus vertoningen geeft. #### 1.1.3 Belastingverminderingen en -vrijstellingen Er zijn geen specifieke belastingverminderingen of -vrijstellingen voorzien voor circussen die op het openbaar domein worden opgesteld. Enkel tijdens de jaren 2020 en 2021 gold er een tijdelijke steunmaatregel als gevolg van de coronacrisis, waarbij per gemiste kermis één keer gratis een standplaats mocht worden ingenomen op een eerstvolgende kermis. ### 1.2 Evaluatie van de lokale belasting volgens de Mirrlees criteria #### 1.2.1 Mirrlees criterium: Herverdeling en rechtvaardigheid (horizontale en verticale rechtvaardigheid) * **Uitleg criterium:** Het Mirrlees-criterium 'herverdeling en rechtvaardigheid' beoordeelt de mate waarin een belasting bijdraagt aan een rechtvaardige herverdeling van middelen. Verticale rechtvaardigheid impliceert dat belastingplichtigen met een hogere draagkracht relatief meer moeten bijdragen. Horizontale rechtvaardigheid vereist dat belastingplichtigen met een gelijke draagkracht gelijk belast worden. * **Toetsing aan de belasting op circussen in Lede:** * **Verticale rechtvaardigheid:** Deze is nagenoeg afwezig. Het tarief is forfaitair en wordt per dag geheven, zonder rekening te houden met de economische draagkracht of winstcapaciteit van het circus. * **Horizontale rechtvaardigheid:** Er is sprake van horizontale rechtvaardigheid, aangezien alle circussen hetzelfde dagtarief betalen. * **Conclusie:** De belasting functioneert primair als een vergoeding voor het gebruik van het openbaar domein en minder als een instrument voor herverdeling. #### 1.2.2 Mirrlees criterium: Transparantie en eenvoud * **Uitleg criterium:** Dit criterium stelt dat belastingen eenvoudig en transparant moeten zijn, zodat belastingplichtigen de heffing begrijpen en naleven. Dit verlaagt de kosten voor zowel de overheid als de belastingplichtige en verhoogt de acceptatie. * **Toetsing aan de belasting op circussen in Lede:** * De belasting op circussen in Lede wordt als eenvoudig en makkelijk toepasbaar beschouwd. Het reglement specificeert duidelijk dat circussen 12 euro per speeldag verschuldigd zijn. * Het is ook duidelijk voor wie de belasting geldt. #### 1.2.3 Mirrlees criterium: Afwenteling en ontwijkingsmogelijkheden * **Uitleg criterium:** Afwenteling treedt op wanneer belastingplichtigen de kosten van de belasting doorberekenen aan anderen, zoals klanten of leveranciers. Ontwijkingsmogelijkheden ontstaan wanneer belastingplichtigen legale manieren vinden om de belasting te verminderen, bijvoorbeeld door belastbare situaties te vermijden. * **Toetsing aan de belasting op circussen in Lede:** * **Afwenteling:** Hoewel de circussen de belasting moeten betalen, kan deze deels worden afgewenteld op klanten via hogere tarieven. Dit hangt echter af van de prijsgevoeligheid van de klanten. * **Ontwijkingsmogelijkheden:** De belasting biedt weinig tot geen mogelijkheden tot ontwijking. De uitbater moet de belasting contant betalen voor het innemen van een standplaats op het openbaar domein. > **Tip:** Bij de evaluatie van lokale belastingen is het cruciaal om zowel de formele toepassing van de criteria als de materiële impact ervan op verschillende actoren te beschouwen. Bij de belasting op circussen in Lede is de horizontale rechtvaardigheid formeel aanwezig, maar de verticale rechtvaardigheid is zeer beperkt door het forfaitaire karakter van de belasting. --- # Evaluatie van de lokale belasting op plaatsrechten voor vaste standplaatsen op markten in Lokeren Deze sectie analyseert de lokale belasting op plaatsrechten voor marktkramers met vaste standplaatsen in Lokeren, getoetst aan de Mirrlees criteria met betrekking tot herverdeling en rechtvaardigheid, transparantie en eenvoud, afwenteling en ontwijkingsmogelijkheden. ### 2.1 Omschrijving van de lokale belasting De lokale belasting in Lokeren is een jaarlijkse heffing voor marktkramers die een vaste standplaats op de openbare markten van de stad exploiteren. De belasting wordt berekend op basis van het aantal vierkante meters van de standplaats en het aantal marktdagen per jaar dat de plaats wordt ingenomen. * **Grondslag:** Het gebruik van een vaste standplaats op de openbare markten van Lokeren. * **Tarief:** De heffing bedraagt €1,10 per vierkante meter per marktdag. ### 2.2 Tarieven en vrijstellingen Het standaardtarief is vastgesteld op €1,10 per vierkante meter per marktdag. Er zijn geen automatische belastingverminderingen of algemene vrijstellingen opgenomen in het belastingreglement. Echter, het college van burgemeester en schepenen kan in uitzonderlijke gevallen een vrijstelling of vermindering toestaan, bijvoorbeeld bij langdurige afwezigheid om medische redenen of bij stopzetting van de activiteit. Marktdagen die niet doorgaan wegens overmacht, zoals extreme weersomstandigheden of overheidsmaatregelen, zijn vrijgesteld van belasting. ### 2.3 Evaluatie volgens de Mirrlees criteria #### 2.3.1 Herverdeling en rechtvaardigheid (horizontaal <> verticaal) * **Verticale rechtvaardigheid:** De belasting is niet verticaal rechtvaardig, aangezien het tarief uniform is per vierkante meter en per marktdag, ongeacht de omzet of winst van de handelaar. Een kleine zelfstandige met lage inkomsten betaalt relatief evenveel als een grote handelaar met een hoge omzet per vierkante meter. De belasting functioneert primair als een gebruiksvergoeding voor het openbaar domein en heeft geen herverdelend karakter naar lagere inkomensgroepen. Het kan eerder een neutraal tot regressief karakter hebben, waarbij het relatief zwaarder doorweegt op kleine zelfstandigen. * **Horizontale rechtvaardigheid:** De belasting vertoont sterke horizontale rechtvaardigheid. Alle marktkramers die eenzelfde oppervlakte en op dezelfde marktdagen gebruiken, betalen hetzelfde bedrag. Dit zorgt voor een consistente en transparante behandeling van gelijke gebruikers van het openbaar domein. #### 2.3.2 Transparantie en eenvoud * **Transparantie:** De belasting is transparant. De jaarlijkse oplegging via een kohier is duidelijk, met een eenvoudige berekeningswijze: oppervlakte maal marktdagen maal tarief. Er is weinig verborgen complexiteit, aangezien er geen aftrekposten of variabele tarieven zijn. De belastingplichtige weet precies waarvoor hij betaalt. * **Eenvoud:** De heffing is eenvoudig te berekenen, te begrijpen en te innen. Er is slechts één tarief (€1,10 per m² per marktdag) en er zijn geen uitzonderingsregels of ingewikkelde formulieren. Dit maakt de administratie rechtlijnig en de inning efficiënt. > **Tip:** Een hoge score op transparantie en eenvoud, zoals bij deze belasting, verlaagt de kosten voor zowel de overheid als de belastingplichtigen en verhoogt de acceptatie van de belasting. #### 2.3.3 Afwenteling en ontwijkingsmogelijkheden * **Afwenteling:** Marktkramers kunnen de belastingkosten doorrekenen in hun verkoopsprijzen. De mate van afwenteling is echter afhankelijk van marktomstandigheden en de prijsgevoeligheid van de klanten. Bij hoge concurrentie of prijsgevoeligheid is afwenteling beperkt. * **Ontwijkingsmogelijkheden:** De mogelijkheden tot ontwijking zijn nagenoeg uitgesloten. De belasting is gekoppeld aan een geregistreerde vaste standplaats. Er zijn geen aftrekposten of alternatieve structuren om de heffing te vermijden. Ontwijking zou enkel mogelijk zijn door over te stappen naar losse standplaatsen of informeel te verkopen, wat illegaal is. > **Conclusie:** Deze lokale belasting in Lokeren scoort hoog op afdwingbaarheid en laag op ontwijkingsrisico, met contextafhankelijke mogelijkheden voor afwenteling. De horizontale rechtvaardigheid is sterk, maar de verticale rechtvaardigheid is zwakker door het ontbreken van progressiviteit. --- # Evaluatie van de lokale belasting op het exploiteren van een taxidienst in Ninove Deze sectie analyseert de gemeentelijke belasting op taxidiensten in Ninove aan de hand van de Mirrlees-criteria, met aandacht voor rechtvaardigheid, transparantie, eenvoud, afwenteling en ontwijkingsmogelijkheden. ### 3.1 Lokale belasting in Ninove: Belasting op het exploiteren van een taxidienst De stad Ninove heft een jaarlijkse belasting op entiteiten die een vergunning hebben om een taxidienst uit te baten binnen de stad. Deze belasting, van kracht van 1 januari 2020 tot en met 31 december 2025, is gebaseerd op het Vlaams decreet van 20 april 2001 over personenvervoer op de weg en dient ter ondersteuning van de stadsfinanciën. #### 3.1.1 Grondslag van de belasting De grondslag voor deze belasting is de vergunning voor het exploiteren van een taxidienst of het verhuren van voertuigen met bestuurder. De belasting wordt geheven per voertuig dat in de vergunning is vermeld. De belastingplichtige is de natuurlijke of rechtspersoon die houder is van de door de stad of het Vlaams Gewest uitgereikte vergunning. #### 3.1.2 Tarief/tarieven Het belastingtarief bedraagt 250 euro per jaar voor elk voertuig dat in de vergunning staat. Voor vergunningen voor het verhuren van voertuigen met bestuurder geldt een aanvullend bedrag zoals bepaald in het Vlaamse decreet over personenvervoer. De belasting dient integraal voor een volledig jaar betaald te worden, ongeacht de datum van aflevering van de vergunning. Terugbetalingen zijn niet voorzien bij stopzetting van de activiteit, schrapping van voertuigen of intrekking van de vergunning. De bedragen worden geïndexeerd op basis van het indexcijfer van de consumptieprijzen (met basisjaar 1996). #### 3.1.3 Belastingvermindering/belastingvrijstellingen Er zijn geen specifieke vrijstellingen of verminderingen voorzien in het belastingreglement. Opschorting van exploitatie, vermindering van voertuigen of intrekking van de vergunning leiden niet tot terugbetaling van (een deel van) de belasting. ### 3.2 Evaluatie volgens de Mirrlees-criteria #### 3.2.1 Herverdeling en rechtvaardigheid (horizontale en verticale) * **Betekenis van het criterium:** Een belasting dient eerlijk en evenwichtig te zijn. Horizontale rechtvaardigheid impliceert dat individuen in gelijke omstandigheden gelijk worden behandeld. Verticale rechtvaardigheid houdt in dat personen met een hogere draagkracht meer bijdragen. Een optimaal belastingsysteem combineert deze twee principes. * **Toepassing op de belasting in Ninove:** * **Horizontale rechtvaardigheid:** De belasting is horizontaal rechtvaardig omdat alle vergunninghouders gelijk worden behandeld en hetzelfde bedrag per voertuig betalen. * **Verticale rechtvaardigheid:** De belasting is niet verticaal rechtvaardig. Het vaste tarief per voertuig houdt geen rekening met de winst of omvang van het bedrijf. Hierdoor draagt een kleine zelfstandige relatief een zwaardere last dan een grote onderneming, wat leidt tot een gebrek aan herverdeling op basis van draagkracht of inkomen. #### 3.2.2 Transparantie en eenvoud * **Transparantie:** De belasting is transparant omdat deze via een aanslagbiljet wordt geïnd, wat de zichtbaarheid voor de belastingplichtige garandeert. De jaarlijkse inning en de procedures voor bezwaar en termijnen zijn duidelijk. Echter, de vermelding van "budgettaire redenen" als motief voor de belasting vermindert de specifieke transparantie; belastingplichtigen weten dat ze moeten betalen, maar niet precies waarom. * **Eenvoud:** De belasting scoort op eenvoud omdat het belastingreglement geen uitzonderingen of verminderingsmogelijkheden kent en er geen complexe berekeningen vereist zijn. De inning is daardoor gemakkelijk. #### 3.2.3 Afwenteling en ontwijkingsmogelijkheden * **Afwentelingsmogelijkheden:** Er is sprake van afwentelingsmogelijkheden. De uitbater van de taxidienst, die de belastingplichtige is, kan ervoor kiezen de belastinglast door te rekenen aan zijn klanten door de rittenprijzen te verhogen. * **Ontwijkingsmogelijkheden:** Het lijkt moeilijk de belasting te ontwijken, aangezien iedere houder van een taxivergunning belast wordt en de gemeente hiervan op de hoogte is. Een potentiële ontwijkingsmogelijkheid bestaat erin de zetel of inschrijving van een taxibedrijf in een gemeente met een lagere of geen taxibelasting te vestigen, terwijl men wel ritten in Ninove uitvoert. Vroeger bood het feit dat bepaalde deelplatformen zoals Uber niet onder de definitie van taxidienst vielen een ontwijkingsmogelijkheid, maar dit is inmiddels aangepast indien aan de voorwaarden wordt voldaan. > **Tip:** Bij de evaluatie van lokale belastingen is het cruciaal om onderscheid te maken tussen de formele naleving van criteria en de materiële impact ervan. Zo kan een belasting formeel horizontaal rechtvaardig zijn, maar materieel oneerlijk doorwerpen op kleine ondernemers. > **Voorbeeld:** De belasting op taxidiensten in Ninove is formeel horizontaal rechtvaardig (iedereen betaalt hetzelfde per voertuig), maar mist verticale rechtvaardigheid doordat de draagkracht van de uitbater (bv. winstgevendheid) geen rol speelt. Dit kan ertoe leiden dat een kleine taxiondernemer relatief zwaarder wordt belast dan een grote speler. --- # Evaluatie van de algemene belasting op gezinnen in Oudenaarde Deze sectie evalueert de algemene gemeentebelasting op gezinnen in Oudenaarde aan de hand van de Mirrlees-criteria, met focus op rechtvaardigheid, transparantie, eenvoud, afwenteling en ontwijkingsmogelijkheden. ### 4.1 Omschrijving van de lokale belasting De algemene gemeentebelasting in Oudenaarde is een jaarlijkse heffing die verschuldigd is voor iedere woning of woongelegenheid op het grondgebied van de gemeente. De belastbare situatie wordt vastgesteld op 1 januari van het aanslagjaar. De belasting is verschuldigd voor het volledige jaar, ongeacht eventuele verhuizingen gedurende het aanslagjaar. #### 4.1.1 Grondslag van de belasting De heffing is verschuldigd per woning of woongelegenheid die door het gezin wordt gebruikt of tot gebruik is voorbehouden, ongeacht of het een hoofd- of een ander verblijf betreft. #### 4.1.2 Tarief (tarieven) De heffing wordt per woning vastgesteld volgens een specifieke tabel (niet gespecificeerd in de brontekst). #### 4.1.3 Belastingverminderingen en -vrijstellingen De heffing wordt verminderd met 50% voor belastingplichtigen die genieten van een verhoogde verzekeringstegemoetkoming inzake geneeskundige verzorging. Er geldt een vrijstelling in de volgende gevallen: * De gezinsverantwoordelijke geniet van een pensioen. * De gezinsverantwoordelijke geniet van het recht op maatschappelijke integratie (leefloon) of financiële hulp die hiermee gelijkgesteld is. * Gezinnen die een beroeps- en/of bedrijvenactiviteit uitoefenen op hetzelfde adres waar ze gedomicilieerd zijn en waarvoor ze reeds een algemene heffing voor bedrijven verschuldigd zijn. ### 4.2 Evaluatie volgens de Mirrlees-criteria #### 4.2.1 Rechtvaardigheid en herverdeling (horizontaal en verticaal) * **Horizontale rechtvaardigheid:** Individuen in gelijkaardige situaties worden gelijk behandeld. Gezinnen met woningen van vergelijkbare oppervlakte worden op gelijke wijze belast. Er is een differentiatie op basis van de functie van de woning: woningen die ook gebruikt worden voor professionele activiteiten en waarvoor reeds een bedrijvenheffing wordt betaald, zijn vrijgesteld. Dit draagt bij aan de horizontale rechtvaardigheid. * **Verticale rechtvaardigheid:** De belasting is afhankelijk van de omvang van de woning, waarbij grotere woningen hoger belast worden. Dit kan de verticale rechtvaardigheid verbeteren, aangezien grotere woningen vaker toebehoren aan welvarendere individuen. Echter, er wordt geen rekening gehouden met de functie van de woning; een tweede verblijf en een permanente woning worden op gelijke wijze behandeld wat de bijdrage aan verticale rechtvaardigheid vermindert. * **Herverdeling:** Het oppervlaktecriterium zorgt impliciet voor een 'verticale' herverdeling, aangezien grotere oppervlaktes vaker voorkomen bij vermogendere belastingplichtigen. #### 4.2.2 Transparantie en eenvoud * **Transparantie:** De belasting is in principe transparant. De tarieven zijn duidelijk en eenvoudig te volgen op basis van de bijbehorende tabel. De berekening van de heffing is transparant door het simpele tariefsysteem. Echter, de vrijstellingen en verminderingsmogelijkheden moeten zelf bewezen worden in het gemeentehuis, wat de transparantie en eenvoud enigszins bemoeilijkt. * **Eenvoud:** De belasting is grotendeels eenvoudig. Ze telt drie vrijstellingen en één verminderingsmogelijkheid. Het feit dat deze niet automatisch worden verrekend en extra documentatie vereisen, maakt het proces complexer. De tarieven zijn echter wel duidelijk en de berekening is rechttoe rechtaan. #### 4.2.3 Afwenteling en ontwijkingsmogelijkheden * **Afwentelbaarheid:** Omdat het een vaste heffing per gezin is die niet proportioneel gekoppeld is aan gebruik of dienst, is de mogelijkheid om deze belasting door te schuiven beperkt. Een gezin kan deze heffing niet gemakkelijk aan iemand anders doorberekenen, daar het geen zakelijke kost is die kan worden doorgerekend aan klanten of gebruikers. * **Ontwijkingsmogelijkheden:** De ontwijkingsmogelijkheden zijn vrij beperkt gezien de aard van de belasting (vaste heffing per gezin). De gemeente hanteert regels voor vrijstellingen en tariefverminderingen op basis van specifieke gezinskenmerken, wat eerder neerkomt op differentiatie dan op ontwijking. De gemeente heeft ook regels en controles (bijvoorbeeld via nutsvoorzieningen) die ontwijking bemoeilijken. --- # Evaluatie van de belasting op automatenshops in Ronse Deze sectie analyseert de gemeentelijke belasting op automatenshops in Ronse aan de hand van de Mirrlees-criteria, met specifieke aandacht voor rechtvaardigheid, transparantie, eenvoud, afwenteling en ontwijkingsmogelijkheden. ### 5.1 Beschrijving van de lokale belasting De gemeentelijke belasting in Ronse richt zich op zogenaamde automatenshops. Dit zijn publiek toegankelijke handelsruimtes waar de hoofdactiviteit bestaat uit het ter beschikking stellen van automatische apparaten voor de verdeling van consumptie- en gebruiksartikelen tegen betaling. De gemeente heft twee vormen van heffing: * **Openingsbelasting:** Een eenmalige aanslag die verschuldigd is bij de opening van een nieuwe automatenshop of bij de overname van een bestaande zaak door een andere uitbater. * **Jaarlijkse belasting:** Een vaste jaarlijkse heffing per automatenshop. Het huidige belastingreglement, goedgekeurd in juni 2023, wordt verlengd tot 31 december 2025. Dit geeft het nieuwe bestuur de tijd om het beleid en de regels te evalueren en eventueel aan te passen. #### 5.1.1 Grondslag van de belasting De grondslag van deze belasting is niet gebaseerd op omzet, winst, het aantal apparaten of de oppervlakte van de vestiging, maar enkel op de aanwezigheid van een automatenshop als zaak of vestiging. * **Definities (samengevat):** * Een **automatenshop** is een publiek toegankelijke bedrijfsruimte waar de hoofdactiviteit bestaat uit het ter beschikking stellen van automatische apparaten voor de verdeling van consumptie- en gebruiksartikelen. * Een **automatisch apparaat** is elk (mechanisch, elektrisch of elektronisch) apparaat dat voor de werking een inbreng van geldstukken, penningen of een gelijk welk middel vereist. De aanslagvoet geldt per automatenshop of vestiging. Bij stopzetting van de activiteiten gedurende het aanslagjaar wordt de jaarlijkse belasting pro rata berekend op basis van de maanden van activiteit. #### 5.1.2 Tarieven Het belastingreglement kent twee vaste tarieven: 1. **Openingsbelasting (aanslagvoet bij opening/overname):** * 8.600 euro. * Deze is verschuldigd bij elke opening of overname van een dergelijk bedrijf. 2. **Jaarlijkse belasting:** * 2.150 euro per automatenshop. * Deze belasting is voor het volledige jaar verschuldigd per automatenshop en wordt geïnd vanaf het dienstjaar volgend op dat waarin de openingsbelasting verschuldigd was, of vanaf de inwerkingtreding van het reglement. * Bij stopzetting van de activiteiten gedurende het aanslagjaar wordt de jaarlijkse belasting beperkt tot de maanden van activiteit. #### 5.1.3 Belastingverminderingen en -vrijstellingen Het reglement voorziet expliciet in één vrijstelling: * **Vrijstelling voor toestellen die onder Rijksbelasting vallen:** Artikel 6 bepaalt dat automatische ontspanningstoestellen die onder de federale Rijksbelasting vallen, vrijgesteld zijn van deze gemeentelijke belasting. Dit voorkomt dubbele belasting voor dergelijke toestellen. Andere vormen van vermindering, tariefdifferentiatie, inkomens- of omzetgerelateerde vrijstellingen of kortingen voor kleine uitbaters zijn niet voorzien in het document. Procedureregels voor ambtshalve vaststelling en sancties bij onjuiste of ontbrekende aangifte zijn wel opgenomen als invorderings- en sanctiebepalingen. ### 5.2 Evaluatie volgens de Mirrlees-criteria #### 5.2.1 Rechtvaardigheid (horizontale en verticale) * **Horizontale rechtvaardigheid:** * Dit criterium stelt dat personen of ondernemingen in gelijke omstandigheden een gelijke belastingdruk moeten dragen. In Ronse geldt een vast tarief per automatenshop, ongeacht omzet, grootte of winst. * Formeel is de behandeling gelijk: iedereen betaalt hetzelfde bedrag per shop. Er wordt geen onderscheid gemaakt op basis van locatie, aantal automaten of klanten. * **Conclusie:** Vanuit formeel oogpunt is de horizontale rechtvaardigheid hoog. * **Materiële beperking:** In de praktijk kunnen er aanzienlijke verschillen bestaan in economische draagkracht tussen uitbaters. Een zelfstandige met één kleine automatenshop betaalt hetzelfde als een grote uitbater met meerdere winkels of een keten. Hierdoor drukt de belasting relatief zwaarder op de kleine ondernemer, wat leidt tot de facto ongelijkheid binnen dezelfde categorie. * **Conclusie:** Horizontale rechtvaardigheid is formeel aanwezig, maar materieel beperkt. * **Verticale rechtvaardigheid:** * Dit criterium beoordeelt of de belasting rekening houdt met de draagkracht: wie meer kan dragen, zou meer moeten bijdragen. * De belasting op automatenshops is een vlaktaks met een vast bedrag voor iedereen. Ze is niet progressief en niet gekoppeld aan inkomsten of winst. * Kleine zelfstandigen of startende ondernemers dragen hierdoor proportioneel een zwaardere last dan grote ondernemingen. * Er is geen sociale correctie of vermindering voor wie minder verdient, noch een hogere bijdrage voor wie grotere winstmarges behaalt. * **Conclusie:** De belasting scoort laag op verticale rechtvaardigheid. De regeling is administratief eenvoudig, maar sociaal niet herverdelend en heeft eerder een regressief karakter, wat zwaarder drukt op wie minder winst of kapitaal heeft. #### 5.2.2 Transparantie en eenvoud * **Transparantie:** * Het belastingreglement is duidelijk geformuleerd en bevat: * Een ondubbelzinnige omschrijving van wat onder "automatenshop" en "automatische toestellen" valt. * Vaste tarieven voor de openingsbelasting en de jaarlijkse belasting. * Duidelijke termijnen voor aangifte, betaling en bezwaar. * De gemeente vermeldt ook de rechtsgrond (decreet lokaal bestuur 2017 en decreet gemeentebelastingen 2008), wat de juridische transparantie versterkt. * **Aandachtspunt:** De communicatie over de vrijstelling voor toestellen met Rijksbelasting is kort vermeld in artikel 6, wat tot interpretatieverschillen kan leiden. * **Conclusie:** Over het algemeen is de transparantie hoog, aangezien de belastingplichtige goed kan begrijpen wat verschuldigd is, wanneer en waarom. * **Eenvoud:** * De belasting is zeer eenvoudig van structuur: * Vaste bedragen. * Eén belastingsobject per zaak. * Beperkte administratieve verplichtingen (één formulier). * De inning via een gemeentelijk kohier en de automatische hernieuwing van de aangifte (tenzij ingetrokken) minimaliseren de administratieve lasten. Er is een standaardprocedure voor ambtshalve vaststelling bij onvolledige aangifte. * **Conclusie:** Zowel voor de gemeente als voor de belastingplichtige is dit een laagcomplexe belasting, zonder nood aan boekhoudkundige berekeningen of schattingen. De belasting scoort hoog op eenvoud en transparantie, wat aansluit bij de aanbeveling om lokale belastingen begrijpelijk en uitvoerbaar te houden. #### 5.2.3 Afwenteling en ontwijkingsmogelijkheden * **Afwenteling:** * Bij een vaste jaarlijkse belasting die niet is gekoppeld aan omzet of winst, is de kans groot dat uitbaters proberen de belasting door te rekenen aan de consument. Dit kan via prijsverhoging van de producten in de automaten. * Gezien het relatief hoge bedrag (€ 2.150 per jaar plus € 8.600 openingskost) ligt afwenteling naar consumenten via hogere prijzen voor de hand. * **Conclusie:** De economische last van de belasting valt niet uitsluitend op de ondernemer, maar gedeeltelijk op de gebruiker/klant. Voor winkels met lage winstmarges kan dit leiden tot sluiting of verhuis, wat een marktafschrikkend effect kan hebben. * **Ontwijkingsmogelijkheden:** * De mogelijkheden tot echte ontwijking zijn beperkt omdat: * De belasting geldt per vestiging, niet op basis van winstcijfers die gemanipuleerd kunnen worden. * De gemeente kan ambtshalve belasten bij ontbrekende aangifte. * Er is sprake van solidaire aansprakelijkheid van de pandeigenaar, wat ontwijking nog moeilijker maakt. * **Indirecte ontwijkingsmogelijkheden bestaan wel:** * Een ondernemer kan kiezen om buiten Ronse te vestigen in een naburige gemeente zonder een dergelijke belasting. * Een ondernemer kan zijn zaak juridisch anders structureren (bijvoorbeeld automaten integreren in een ander type handelszaak) om niet als automatenshop te worden beschouwd. * **Conclusie:** Dit zijn vormen van juridische optimalisatie of grensverlegging, eerder dan echte fraude. De mogelijkheden tot ontwijking zijn beperkt, maar niet volledig uitgesloten via deze indirecte wegen. --- # Evaluatie van de lokale belasting op tweede verblijven in Geraardsbergen Deze sectie analyseert de gemeentelijke belasting op tweede verblijven in Geraardsbergen aan de hand van de Mirrlees criteria, met focus op herverdeling, rechtvaardigheid, transparantie, eenvoud, afwenteling en ontwijkingsmogelijkheden. ### 5.1 Beschrijving van de lokale belasting De belasting wordt geheven op woningen in Geraardsbergen die niet permanent bewoond worden en waarvan de gebruiker niet ingeschreven is in het bevolkingsregister. Dit omvat tweede verblijven zoals appartementen, chalets of bungalows. * **De grondslag:** Het bezit of gebruik van een private woongelegenheid die voldoet aan de voorwaarden van een tweede verblijf. Dit betekent dat de woning bemeubeld is, is aangesloten op nutsvoorzieningen en is uitgerust voor eten en slapen. * **Het/de tarief(ven):** * € 600 per jaar voor vaste constructies (woningen, chalets, bungalows, enzovoort). * € 350 per jaar voor verplaatsbare constructies (caravans, woonaanhangwagens, enzovoort). * **Belastingverminderingen / -vrijstellingen:** * Woongelegenheden die uitsluitend voor beroepsdoeleinden worden gebruikt. * Tenten, woonaanhangwagens of caravans die minder dan zes maanden per jaar opgesteld staan. * Woningen die reeds op de gemeentelijke inventarislijst voor leegstaande gebouwen staan. ### 5.2 Evaluatie volgens de Mirrlees criteria #### 5.2.1 Herverdeling en rechtvaardigheid (horizontale <> verticale) * **Criterium:** Belastingen moeten rekening houden met de draagkracht van de belastingplichtige. Sterke schouders dragen de zwaarste lasten (verticale rechtvaardigheid), en gelijke gevallen moeten gelijk worden behandeld (horizontale rechtvaardigheid). * **Toetsing:** * De belasting treft enkel personen met meer dan één woning, wat doorgaans duidt op een hogere financiële draagkracht. Dit is positief voor de verticale rechtvaardigheid. * Iedereen met een tweede verblijf betaalt hetzelfde tarief, ongeacht de waarde of ligging van de woning. Dit vermindert de rechtvaardigheid binnen de groep, omdat er geen differentiatie is naar vermogen. * De belasting zorgt voor een zekere herverdeling, omdat ze kapitaalkrachtige eigenaars meer belast dan gewone inwoners. * **Conclusie:** De belasting scoort goed op het criterium van herverdeling, maar beperkt op rechtvaardigheid door de forfaitaire tarieven. #### 5.2.2 Transparantie en eenvoud * **Criterium:** Een belasting moet eenvoudig te begrijpen en toe te passen zijn. Burgers moeten weten waarom ze betalen en hoeveel, zonder complexe regels of uitzonderingen. * **Toetsing:** * De regels en tarieven zijn duidelijk en eenvoudig: één vast bedrag per type verblijf. * De aangifte en inning verlopen jaarlijks via een voorstel van aangifte, wat de administratieve last beperkt. * De vrijstellingen zijn beperkt en goed omschreven, wat de complexiteit vermindert. * Burgers weten waarom de heffing bestaat: als bijdrage aan het onderhoud van openbare infrastructuur waar ze ook gebruik van maken. * **Conclusie:** De belasting scoort goed op transparantie en eenvoud. #### 5.2.3 Afwenteling en ontwijkingsmogelijkheden * **Criterium:** Een belasting mag niet gemakkelijk kunnen worden doorgerekend aan anderen (afwenteling) of ontweken worden via juridische of praktische trucs. * **Toetsing:** * Eigenaars kunnen de belasting eventueel doorrekenen in de huurprijs als ze het tweede verblijf verhuren. Dit impliceert beperkte afwentelingsmogelijkheden. * Ontwijking is mogelijk door de woning als hoofdverblijf te laten inschrijven of ze langdurig leeg te laten staan (waardoor ze op een andere lijst komt). * De gemeente controleert echter actief via het verbruik van nutsvoorzieningen, wat ontwijking bemoeilijkt. * **Conclusie:** De belasting scoort matig op dit criterium. Er is sprake van lichte afwenteling, maar redelijke controle door de gemeente voorkomt misbruik. --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Lokale belasting | Een belasting die door een gemeente wordt geheven, vaak met specifieke doelen zoals het dekken van kosten voor gemeentelijke diensten of het stimuleren van bepaald gedrag. | | Mirrlees criteria | Een set evaluatiecriteria voor lokale belastingen, ontwikkeld door de econoom Nicholas Mirrlees, die zich richten op rechtvaardigheid, transparantie, eenvoud, afwentelbaarheid en ontwijkingsmogelijkheden. | | Herverdeling | Het proces waarbij inkomen of welvaart wordt overgedragen van een groep naar een andere, met als doel een meer gelijkmatige verdeling te bereiken binnen een samenleving. | | Rechtvaardigheid | In fiscale context, het principe dat belastingen eerlijk moeten worden geheven. Dit omvat horizontale rechtvaardigheid (gelijke gevallen gelijk behandelen) en verticale rechtvaardigheid (ongelijke gevallen naar draagkracht behandelen). | | Horizontale rechtvaardigheid | Het principe dat belastingplichtigen die zich in vergelijkbare economische omstandigheden bevinden, gelijk moeten worden belast, ongeacht hun persoonlijke kenmerken. | | Verticale rechtvaardigheid | Het principe dat belastingplichtigen met een hogere economische draagkracht relatief meer moeten bijdragen aan belastingen dan degenen met een lagere draagkracht. | | Transparantie | Het principe dat belastingen duidelijk, begrijpelijk en inzichtelijk moeten zijn voor de belastingplichtige, inclusief de grondslag, het tarief en het doel van de heffing. | | Eenvoud | Het principe dat belastingen administratief eenvoudig moeten zijn om te berekenen, te innen en na te leven, zowel voor de overheid als voor de belastingplichtige. | | Afwenteling | Het verschijnsel waarbij de economische last van een belasting niet volledig door de direct belastingplichtige wordt gedragen, maar wordt doorberekend aan andere partijen, zoals klanten of leveranciers. | | Ontwijkingsmogelijkheden | Legale of semi-legale manieren waarop belastingplichtigen de betaling van belastingen kunnen vermijden of verminderen, bijvoorbeeld door gedragsverandering of het structureren van activiteiten om buiten de belastbare basis te vallen. | | Grondslag van de belasting | De economische of materiële basis waarop een belasting wordt geheven, zoals inkomen, vermogen, verbruik, of het gebruik van een specifieke dienst of faciliteit. | | Tarief | Het percentage of het vaste bedrag dat wordt toegepast op de grondslag om de hoogte van de te betalen belasting te bepalen. | | Belastingplichtige | De natuurlijke of rechtspersoon die wettelijk verplicht is een bepaalde belasting te betalen. | | Belastingreglement | De officiële tekst waarin de regels, tarieven, grondslagen en uitzonderingen van een specifieke lokale belasting worden vastgelegd door de gemeenteraad. | | Openingsbelasting | Een eenmalige belasting die wordt geheven bij de opening van een nieuwe zaak of bij de overname van een bestaande onderneming. | | Jaarlijkse belasting | Een belasting die periodiek, meestal jaarlijks, wordt geheven. | | Pro rata | Een berekening die een deel van een bedrag toerekent op basis van een evenredige verhouding, bijvoorbeeld voor belastingen die gedurende een deel van het jaar verschuldigd zijn. | | Vrijstelling | Een wettelijke bepaling die een belastingplichtige of een specifieke activiteit ontheft van de verplichting tot het betalen van een belasting. | | Vermindering | Een korting op het te betalen belastingbedrag, die kan worden toegepast op basis van specifieke criteria of omstandigheden. | | Consumptieprijzen | De prijzen waartegen goederen en diensten door consumenten worden aangekocht; indexeringen op basis hiervan houden rekening met inflatie. | | Aanslagbiljet | Een officiële mededeling van de belastingdienst of gemeente waarin de verschuldigde belasting wordt vermeld en de betalingstermijn wordt aangegeven. | | Kohier | Een register of lijst waarin alle belastingschuldigen en de door hen verschuldigde bedragen zijn opgenomen, dat als basis dient voor de inning van belastingen. | | Regressief karakter | Een belasting die relatief een groter deel van het inkomen van lagere inkomensgroepen opslokt dan van hogere inkomensgroepen. | | Juridische optimalisatie | Het slim gebruik maken van bestaande wet- en regelgeving om een fiscaal of anderszins voordelig resultaat te bereiken, zonder de wet te overtreden. | | Pand | Een gebouw of terrein; in fiscale context kan dit verwijzen naar de eigenaar van het onroerend goed waar een bedrijf is gevestigd. |