Stuvia-6789951-inleiding-tot-evidence-based-verpleegkundig-redeneren-en-handelen.pdf

# Inleiding tot evidence based verpleegkundig redeneren en handelen Dit deel introduceert het concept van evidence based verpleegkundig redeneren en handelen, waarbij de nadruk ligt op het gebruik van wetenschappelijk onderzoek in plaats van traditie en ervaring. ## 1. Wetenschappelijk onderzoek (wo) Wetenschappelijk onderzoek wordt gedefinieerd als het proces van het stellen en beantwoorden van vragen, geleid door een wetenschappelijke methode. Het kenmerkt zich door systematisch, verfijnd en objectief zoeken naar antwoorden om aannames te toetsen en nieuwe feiten te ontdekken. Wetenschappelijk onderzoek kan bestaande kennis bevestigen, wijzigen of verbreden [2](#page=2). Voorbeelden van wetenschappelijk onderzoek zijn de Costumer Satisfaction Score (CSAT) voor het meten van tevredenheid over kwaliteit op openbare plaatsen, tevredenheidsenquêtes en krantenartikelen [2](#page=2). ### 1.1 Doelen van wetenschappelijk onderzoek Naast het verbreden van kennis, heeft wetenschappelijk onderzoek diverse andere doelen: * **De werkelijkheid beschrijven**: Dit omvat het vastleggen van hoe een fenomeen zich voordoet. Een voorbeeld is het beschrijven van de toepassing van fixatie bij een verwarde patiënt [2](#page=2). * **De werkelijkheid verklaren**: Dit richt zich op het begrijpen van relaties tussen verschijnselen. Een voorbeeld is het nagaan of er een verband bestaat tussen de wijze van fixatie en de reactie van een zorgvrager [2](#page=2). * **De werkelijkheid exploreren**: Dit betreft het onderzoeken van hoe bepaalde keuzes gemaakt worden, zoals het verkennen van de overwegingen van verpleegkundigen bij het al dan niet fixeren van een patiënt [2](#page=2). * **Het toetsen van verschijnselen**: Hierbij wordt bijvoorbeeld een meetinstrument gevalideerd [2](#page=2). ### 1.2 Terreinen voor onderzoek in de verpleegkundige praktijk Wetenschappelijk onderzoek richt zich op diverse terreinen binnen de verpleegkunde, waaronder: * **De beleving van de patiënt**: Het onderzoeken van de ervaringen van patiënten met betrekking tot de zorg, zoals de ervaring van een kind wiens ouder in een woonzorgcentrum verblijft [2](#page=2). * **Diagnostiek**: Het onderzoeken van meetinstrumenten die in de praktijk worden gebruikt, met aandacht voor hun betrouwbaarheid en validiteit (bijvoorbeeld op basis van een pijnschaal) [2](#page=2). * **Interventies**: Het evalueren van de effectiviteit en veiligheid van interventies, zoals het coronaccin [2](#page=2). * **De organisatie van zorgverlening**: Onderzoek naar de efficiëntie en effectiviteit van de organisatie zelf [2](#page=2). * **Onderwijs in verpleegkunde**: Onderzoek naar bijvoorbeeld het effect van leerwerkplaatsen [2](#page=2). ## 2. Evidence based verplegen (ebv) Vroeger was verpleegkundig handelen voornamelijk gebaseerd op ervaring, traditie en autoriteit. Tegenwoordig ligt de focus op wetenschappelijk onderzoek als leidraad [3](#page=3). ### 2.1 Definitie van evidence based verplegen Evidence based verplegen (EBV) omvat het gewetensvol, expliciet en oordeelkundig gebruikmaken van de beste evidentie om beslissingen te nemen voor individuele patiënten. Dit moet geïntegreerd worden met de individuele klinische expertise van de verpleegkundige, en rekening houden met de voorkeuren, wensen en verwachtingen van de patiënt [3](#page=3). **Evidentie** wordt gedefinieerd als de meest aanbevolen onderzoeksresultaten [3](#page=3). ### 2.2 Waarom evidence based verplegen? Er is een behoefte aan kritische en systematische analyse van zorgverlening. EBV draagt bij aan [3](#page=3): * **Kwaliteitsvolle zorg**: Door het gebruik van de beste beschikbare wetenschappelijke inzichten [3](#page=3). * **Professionalisering van de verpleegkunde**: Het versterkt de status en trots van het vak, maakt zorgverlening verantwoord en de voordelen aantoonbaar [3](#page=3). * **Kosteneffectieve zorgverlening**: Zorg die gebaseerd is op bewijs is vaak efficiënter [3](#page=3). Het is belangrijk te benadrukken dat onderzoek een noodzakelijk middel is voor het oplossen van problemen, maar niet de oplossing op zich is [3](#page=3). ### 2.3 Belang van evidence based verplegen EBV is belangrijk voor verschillende belanghebbenden: * **De verpleegkundige**: * Verhoogt de professionaliteit door het leveren van effectieve zorg [3](#page=3). * Verbetert de professionele status en zorgt voor trots op het vak [3](#page=3). * Maakt zorgverlening verantwoord en de voordelen aantoonbaar [3](#page=3). * **De maatschappij**: * Zorgt voor publieke verantwoording van de zorg [3](#page=3). * Stimuleert betere kwaliteit door concurrentie tussen zorginstellingen [3](#page=3). * Maakt consistente besluitvorming mogelijk, wat leidt tot minder diversiteit in zorg [3](#page=3). * Leidt tot kosteneffectieve zorg door het leveren van de beste zorg [3](#page=3). * **De patiënt**: * Ontvangt kwaliteitsvolle en consistente zorg [3](#page=3). * Krijgt meer begrip voor de behandeling en het onderzoek [3](#page=3). * Heeft meer vertrouwen in het personeel [3](#page=3). * Ervaart meer waarde voor het geld en minder tijdsverspilling [3](#page=3). --- # De methodiek en onderzoekscyclus van evidence based verplegen De methodiek en onderzoekscyclus van evidence based verplegen omvatten een gestructureerde aanpak om verpleegkundige praktijken te onderbouwen met het beste beschikbare wetenschappelijke bewijs, wat leidt tot betere patiëntenzorg [4](#page=4). ### 2.1 De methodiek van evidence based verplegen De methodiek van evidence based verplegen kent vijf fasen, startend vanuit de verpleegkundige praktijk [4](#page=4). #### 2.1.1 Fase 1: Probleem wordt probleemstelling met onderzoeksvraag Deze fase begint met het identificeren en beschrijven van een probleem uit de praktijk, gevolgd door het aantonen van de noodzaak tot onderzoek [4](#page=4). * **Verkennende fase:** Hierin wordt algemene kennis over het probleem opgedaan door middel van literatuuronderzoek [4](#page=4). * **Fase 1:** De reeds bekende informatie wordt verder uitgewerkt en onderbouwd met cijfermateriaal [4](#page=4). * **Fase 2:** De noodzaak voor verder onderzoek wordt specifiek uiteengezet [4](#page=4). * **Fase 3:** Een concrete onderzoeksvraag wordt geformuleerd. Deze vraag moet voldoen aan de volgende criteria: onderzoekbaar (geen ja/nee-vraag), volledig, eenduidig, enkelvoudig (één vraag per zin), relevant, eenvoudig en correct geformuleerd [4](#page=4). De PICO-methode is een nuttig hulpmiddel bij het formuleren van een onderzoeksvraag: * **P** = Patients/Problem (wie of welk probleem) * **I** = Intervention (welke interventie) * **C** = Comparison (welke vergelijking, optioneel) * **O** = Outcome (welk resultaat) [4](#page=4). #### 2.1.2 Fase 2: Evidentie zoeken In deze fase wordt gezocht naar antwoorden op de onderzoeksvraag in wetenschappelijke databanken met beschikbare onderzoeksliteratuur. Dit proces omvat zes stappen [4](#page=4): 1. Identificeren van trefwoorden [4](#page=4). 2. Vertalen van trefwoorden naar de juiste zoektermen [4](#page=4). 3. Combineren van trefwoorden voor een gerichte zoekopdracht [4](#page=4). 4. Inbouwen van filters (bv. publicatiedatum, studietype) [4](#page=4). 5. Screenen en selecteren van de gevonden resultaten [4](#page=4). 6. Opslaan van de geselecteerde literatuur [4](#page=4). #### 2.1.3 Fase 3: Beoordeling evidentie Niet alle beschikbare publicaties zijn van goede kwaliteit, dus de gevonden evidentie moet beoordeeld worden. De beoordeling vindt plaats aan de hand van algemene kwaliteitskenmerken zoals [6](#page=6): * Status [6](#page=6). * Opbouw van het artikel (titel, auteur, korte inhoud, inhoud). De inhoud van een wetenschappelijk artikel volgt doorgaans de IMRAD-structuur: Introductie, Methodologie, Resultaten, en Discussie [6](#page=6). * Gehanteerd bronnenmateriaal [6](#page=6). * Argumentatie [6](#page=6). * Taalgebruik [6](#page=6). * Weergave [6](#page=6). * Houding van de onderzoeker [6](#page=6). * Relevantie van het onderzoek [6](#page=6). #### 2.1.4 Fase 4: Implementatie in praktijk De onderzoeksresultaten worden vertaald naar concrete toepassingen in de verpleegkundige praktijk, bijvoorbeeld via implementatietrajecten, richtlijnen en protocollen [6](#page=6). #### 2.1.5 Fase 5: Evaluatie en bijsturing De doorgevoerde wijzigingen op basis van de implementatie worden regelmatig geëvalueerd en waar nodig bijgestuurd [6](#page=6). ### 2.2 De onderzoekscyclus De onderzoekscyclus beschrijft de tien fasen die doorlopen worden bij het uitvoeren van onderzoek [7](#page=7). #### 2.2.1 Fasen van de onderzoekscyclus 1. **Probleem/idee:** Het startpunt is een probleem afkomstig uit de verpleegkundige praktijk, professionele vormingen of literatuur [7](#page=7). 2. **Literatuurstudie:** Een voorbereidende fase om na te gaan wat er reeds bekend is over het onderwerp [7](#page=7). 3. **Concrete probleemstelling:** Het formuleren van een specifieke probleemstelling [7](#page=7). 4. **Onderzoeksvraag:** Het opstellen van de centrale vraag van het onderzoek [7](#page=7). 5. **Methodologie:** Het kiezen van de geschikte onderzoeksmethodiek, afhankelijk van het type onderzoeksvraag [7](#page=7). * **Primair onderzoek:** Zelfstandig onderzoek uitvoeren [7](#page=7). * **Kwantitatief onderzoek:** Parameters worden omgezet in cijfers, met nadruk op meten, tellen en verbanden leggen. Het is objectief en de resultaten zijn controleerbaar en generaliseerbaar. Een veelvoorkomende vorm is de Randomised Clinical Trial (RCT), waarbij een interventie wordt vergeleken met een controlegroep via randomisatie [7](#page=7). * **Kwalitatief onderzoek:** Bestudeert meningen, opvattingen en gevoelens aan de hand van vragenlijsten, observaties en interviews. Het focust op zaken die niet in cijfers, maar in woorden uitgedrukt worden [7](#page=7). * **Secundair onderzoek:** * **Literatuuronderzoek:** Eerst een verkennende studie, gevolgd door een systematische literatuurstudie of systematic review (SR) om een antwoord op de onderzoeksvraag te vinden [7](#page=7). 6. **Toestemming:** Verkrijgen van toestemming van diverse domeinen: * Ethisch comité (beoordeelt veiligheid, ethiek en wetenschappelijke verantwoordelijkheid) [8](#page=8). * Begeleiders (opdrachtgevers, docenten, wetenschapscommissie) [8](#page=8). * Onderzoeksveld (organisatie waar het onderzoek plaatsvindt) [8](#page=8). * Informed consent (toestemming van de deelnemer) [8](#page=8). 7. **Data collectie:** De manier van gegevensverzameling varieert per onderzoeksmethodiek [8](#page=8). * Kwantitatief: gegevensverzameling voor hypothesetoetsing en het maken van onderzoeksinstrumenten [8](#page=8). * Kwalitatief: interviews, observatie, verzamelen van documenten [8](#page=8). * Literatuurstudie: doorlopen van de zoekstrategie [8](#page=8). 8. **Data-analyse:** * Kwalitatief: transcriberen van interviews en trekken van conclusies [8](#page=8). * Kwantitatief: gebruik van statistieken en statistische computerprogramma's [8](#page=8). * Literatuurstudie: opstellen van evidentietabellen om artikelen te vergelijken [8](#page=8). 9. **Interpretatie:** Het duiden van de resultaten [8](#page=8). 10. **Conclusie:** Formuleren van een antwoord op de onderzoeksvraag, inclusief aanbevelingen voor de praktijk en verder onderzoek [8](#page=8). #### 2.2.2 De piramide van bewijskracht De piramide van bewijskracht geeft de rangorde weer van de betrouwbaarheid van verschillende onderzoeksvormen, waarbij onderzoeken onderaan de piramide minder betrouwbaar zijn dan die bovenaan. Over het algemeen geldt: niet-vergelijkend/observationeel onderzoek staat lager dan RCT's [7](#page=7) [8](#page=8). > **Tip:** Voor examens is het belangrijk om de verschillende typen onderzoek (kwantitatief, kwalitatief, literatuurstudie) te kunnen herkennen op basis van hun beschrijving in een casus [8](#page=8). --- # Toepassingen van wetenschappelijk onderzoek en kwaliteitszorg in de praktijk Dit onderdeel belicht de praktische implementatie van wetenschappelijk onderzoek in de gezondheidszorg, met een focus op het overbruggen van de kloof tussen theorie en praktijk, de principes van shared decision making, en de fundamentele aspecten van kwaliteitszorg, inclusief de betrokkenen en indicatoren. ### 3.1 De kloof tussen theorie en praktijk Wetenschappelijk onderzoek genereert een aanzienlijke hoeveelheid resultaten, maar de integratie ervan in de dagelijkse praktijk verloopt vaak traag. Deze 'kloof tussen theorie en praktijk' kan worden toegeschreven aan diverse factoren [9](#page=9): * **Nieuwe inzichten zijn nog niet ingebed:** Sommige wetenschappelijke bevindingen zijn nog niet opgenomen in de bestaande werkcultuur van zorgverleners [9](#page=9). * **Informatieoverload en vaardigheidstekort:** Een overvloed aan informatie maakt het lastig om de relevante evidentie te vinden en correct te interpreteren [9](#page=9). * **Barrières op de werkplek:** Beperkingen op het gebied van tijd, benodigde vaardigheden, en een gebrek aan bewustzijn kunnen de toepassing van onderzoeksresultaten belemmeren [9](#page=9). Een mogelijke oplossing hiervoor is de **formalisering van de zorg**. Dit houdt in dat zorgprocessen worden vastgelegd in vooraf bepaalde instructies, zoals richtlijnen en protocollen [9](#page=9). **Voordelen van formalisering:** * Afname van persoonsgebonden variabiliteit in zorgverlening [9](#page=9). * Maakt de zorg voorspelbaar, controleerbaar en verbetert de algehele kwaliteit [9](#page=9). * Faciliteert de evaluatie van de geboden zorg [9](#page=9). **Nadelen van formalisering:** * Een potentieel gebrek aan open aandacht voor individuele situaties [9](#page=9). * Het risico op het verdwijnen van diepgaand inzicht in de zorg [9](#page=9). #### 3.1.1 Richtlijnen versus protocollen Het onderscheid tussen richtlijnen en protocollen is cruciaal voor hun praktische toepassing: * **Richtlijn:** Een richtlijn dient als ondersteuning voor de dagelijkse praktijkvoering [9](#page=9). * **Protocol:** Een protocol is een afgeleide van een richtlijn, specifiek afgestemd op een bepaalde patiëntengroep en instelling. Het houdt rekening met voorkeuren, gebruiksgemak en haalbaarheid binnen de specifieke context [9](#page=9). > **Tip:** Begrijp dat protocollen de operationele vertaling zijn van de bredere principes vastgelegd in richtlijnen. ### 3.2 De rol van de verpleegkundige binnen wetenschappelijk onderzoek Verpleegkundigen kunnen op verschillende manieren betrokken zijn bij wetenschappelijk onderzoek [9](#page=9): * **Onderzoeker:** Leidt het onderzoeksproces [9](#page=9). * **Onderzoeksassistent:** Verleent ondersteuning bij lopende onderzoeken [9](#page=9). * **Onderzoeksfacilitator:** Creëert de benodigde randvoorwaarden voor het succesvol uitvoeren van onderzoek [9](#page=9). * **Onderzoeksobject:** Is zelf het onderwerp van het onderzoek [9](#page=9). * **Onderzoeksgebruiker:** Maakt actief gebruik van onderzoeksresultaten in de praktijk (dit is de meest voorkomende rol voor de meeste zorgverleners) [9](#page=9). ### 3.3 Shared decision making Shared decision making (SDM) is een proces waarbij zorgverlener en patiënt gezamenlijk tot een beslissing komen over de behandeling of zorg. Dit leidt tot diverse voordelen [10](#page=10): * Grotere kans dat de patiënt de adviezen opvolgt [10](#page=10). * Meer begrip bij de patiënt voor de gekozen aanpak [10](#page=10). * Verbeterde relatie tussen zorgverlener en patiënt [10](#page=10). **Voorwaarden voor succesvolle SDM:** * **Delen van informatie:** Open en transparante communicatie over diagnoses, behandelopties, risico's en voordelen [10](#page=10). * **Nagaan van verwachtingen en prioriteiten:** Begrijpen wat voor de patiënt belangrijk is [10](#page=10). * **Gedeelde verantwoordelijkheid:** Beide partijen dragen bij aan het beslissingsproces [10](#page=10). * **Onderling vertrouwen:** Een basis van wederzijds respect en vertrouwen [10](#page=10). > **Voorbeeld:** Bij het kiezen van een medicijn kan een zorgverlener de opties presenteren, inclusief potentiële bijwerkingen en effectiviteit, waarna de patiënt, met de informatie van de zorgverlener, een keuze kan maken die het beste past bij zijn of haar levensstijl en prioriteiten. ### 3.4 Kwaliteitszorg binnen de gezondheidszorg Kwaliteitszorg wordt gedefinieerd als zorg die patiëntgericht, veilig, effectief, doelmatig en tijdig wordt toegediend, en die is aangepast aan de behoeften van de individuele patiënt [10](#page=10). #### 3.4.1 Aspecten van kwaliteitszorg De volgende aspecten zijn essentieel voor hoogwaardige zorgverlening: * **Patiëntgerichtheid:** Rekening houden met de wensen, behoeften en voorkeuren van de patiënt [10](#page=10). * **Effectief:** Het minimaliseren van fouten tijdens het bieden van zorg [10](#page=10). * **Doelmatig:** Het toepassen van de juiste behandeling voor de juiste patiënt [10](#page=10). * **Veilig:** Het waarborgen van de veiligheid van de patiënt tijdens het zorgproces [10](#page=10). * **Tijdig:** Het leveren van zorg op het optimale moment [10](#page=10). * **Gelijk:** Het behandelen van alle patiënten op een eerlijke en non-discriminerende manier [10](#page=10). > **Examenvraag:** Pas de aspecten van kwaliteitsvolle zorgverlening toe op de kwaliteitsindicator ‘patiënten identificatie’ en verklaar. > > **Antwoord:** Patiëntenidentificatie draagt bij aan effectiviteit en veiligheid door te voorkomen dat zorg aan de verkeerde persoon wordt toegediend. Patiëntgerichtheid wordt gediend doordat correcte identificatie leidt tot de juiste zorg op maat. Doelmatigheid is ermee gemoeid, omdat verspilling van middelen door verkeerde toedieningen wordt vermeden. Tijdigheid wordt gewaarborgd doordat de juiste persoon de juiste zorg krijgt wanneer deze nodig is. Gelijkheid wordt bevorderd doordat iedereen correct wordt geïdentificeerd en de passende zorg ontvangt. #### 3.4.2 Betrokkenen binnen kwaliteitszorg Verschillende actoren spelen een rol in het waarborgen van kwaliteitszorg: * **Patiënten:** Verwacht wordt dat zij deelnemen aan shared decision making, patiëntenparticipatie en informed consent [10](#page=10). * **Zorgverleners:** Moeten de basisprincipes van kwaliteitszorg toepassen, streven naar professionele ontwikkeling, en zich mogelijk aansluiten bij wetenschappelijke of beroepsverenigingen [10](#page=10). * **Directie:** Heeft de verantwoordelijkheid voor het aanstellen van een kwaliteitscoördinator, het opstellen van een kwaliteitsplanning, en het creëren van de juiste omstandigheden voor kwaliteitszorg [11](#page=11). * **Overheid:** Houdt systeemtoezicht en creëert kwaliteitslabels door middel van accreditatie via erkende internationale organisaties [11](#page=11). #### 3.4.3 Kwaliteitsindicatoren Kwaliteitsindicatoren zijn hulpmiddelen om de kwaliteit van zorg in bijvoorbeeld Vlaamse ziekenhuizen in kaart te brengen en te verbeteren. De zes belangrijkste kwaliteitsindicatoren zijn [11](#page=11): * Medicatieveiligheid [11](#page=11). * Handhygiëne [11](#page=11). * Patiëntenidentificatie [11](#page=11). * Safe surgery checklist [11](#page=11). * MRSA-sepsis [11](#page=11). * Patiëntenbevraging [11](#page=11). --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Wetenschappelijk onderzoek | Het systematische, verfijnde en objectieve proces van het stellen en beantwoorden van vragen met behulp van een wetenschappelijke methode, met als doel kennis te bevestigen, te wijzigen of te verbreden. | | Evidence based verplegen (EBV) | Het gewetensvol, expliciet en oordeelkundig gebruik van de beste beschikbare onderzoeksresultaten om beslissingen te nemen voor individuele patiënten, geïntegreerd met individuele klinische expertise en rekening houdend met de voorkeuren van de patiënt. | | Evidentie | De meest aanbevolen resultaten verkregen uit wetenschappelijk onderzoek die als leidraad dienen voor besluitvorming in de praktijk. | | Probleemstelling | Het beschrijven van een specifiek probleem binnen de praktijk, waarbij de noodzaak tot verder onderzoek wordt aangetoond en de onderbouwing met relevante gegevens wordt geleverd. | | Onderzoeksvraag | Een duidelijke, eenduidige, onderzoekbare, enkelvoudige en relevante vraag die voortkomt uit een probleemstelling en die richting geeft aan het wetenschappelijk onderzoeksproces. | | PICO-methode | Een gestructureerde methode om een onderzoeksvraag te formuleren, waarbij P staat voor patiënt/probleem, I voor interventie, C voor vergelijking (optioneel) en O voor outcome of resultaat. | | Kwantitatief onderzoek | Een onderzoeksmethode waarbij te onderzoeken parameters worden omgezet in cijfers, met nadruk op meten, tellen en verbanden zoeken, resulterend in objectieve en veralgemeenbare resultaten. | | Kwalitatief onderzoek | Een onderzoeksmethode gericht op het bestuderen van meningen, opvattingen en gevoelens door middel van niet-numerieke gegevens zoals interviews en observaties, om zaken te beschrijven die niet in cijfers uit te drukken zijn. | | Secundair onderzoek | Onderzoek dat voortbouwt op reeds bestaand onderzoek, zoals een literatuuronderzoek, om specifieke kennisvragen te beantwoorden of bestaande evidentie te synthetiseren. | | Piramide van bewijskracht | Een hiërarchische rangschikking van verschillende onderzoeksvormen, waarbij de top van de piramide de hoogste bewijskracht vertegenwoordigt, zoals systematische reviews en randomized clinical trials. | | Informed consent | Het proces waarbij een deelnemer volledig geïnformeerd wordt over een onderzoek en vrijwillig toestemming geeft om deel te nemen, met begrip van de mogelijke risico's en voordelen. | | Data-analyse | Het proces van het onderzoeken, transformeren en modelleren van verzamelde gegevens met als doel het ontdekken van nuttige informatie, het nemen van conclusies en het ondersteunen van besluitvorming. | | Richtlijn | Een document dat aanbevelingen bevat ter ondersteuning van de dagelijkse praktijkvoering en besluitvorming in de gezondheidszorg, gebaseerd op de beste beschikbare evidentie. | | Protocol | Een gedetailleerde, stapsgewijze procedure die is afgestemd op een specifieke patiëntengroep of instelling, en die is afgeleid van een richtlijn om de uitvoering ervan te waarborgen. | | Shared decision making | Een proces waarbij zorgverleners en patiënten gezamenlijk beslissingen nemen over de behandeling en zorg, gebaseerd op gedeelde informatie, wederzijds respect en gedeelde verantwoordelijkheid. | | Kwaliteitszorg | Een systematische benadering gericht op het continu verbeteren van de zorgverlening, waarbij aspecten zoals patiëntgerichtheid, effectiviteit, doelmatigheid, veiligheid, tijdigheid en gelijkheid centraal staan. |