12. 2025-12-08 Presentatie derivaten (UGent).pdf

# Wat zijn derivaten en hun kenmerken Dit onderwerp introduceert het concept van financiële derivaten, hun fundamentele eigenschappen en de verschillende markten en instrumenten die ermee geassocieerd worden. ### 1.1 Definitie en aard van derivaten Een derivaat is een financieel instrument waarvan de waarde is afgeleid van een onderliggende waarde. Deze onderliggende waarde kan een breed scala aan activa zijn, zoals aandelen, obligaties, rentetarieven, valuta's, grondstoffen of zelfs andere derivaten. Derivaten maken het mogelijk om specifieke economische risico's te synthetiseren en afzonderlijk te verhandelen [13](#page=13). ### 1.2 Kenmerken van derivaten Derivaten bezitten een aantal sleutelkenmerken die hun functie en gebruik in de financiële wereld bepalen: #### 1.2.1 Afgeleide aard De primaire eigenschap van een derivaat is dat de waarde ervan niet onafhankelijk is, maar is afgeleid van de waarde van een onderliggende activa of een specifieke economische gebeurtenis. Dit maakt ze tot een krachtig instrument voor het creëren van synthetische posities en het omgaan met specifieke marktrisico's [13](#page=13). #### 1.2.2 Risico-overdracht Derivaten stellen partijen in staat om bepaalde deelrisico's van een activa afzonderlijk te verhandelen. Dit betekent dat een partij zich bijvoorbeeld kan beschermen tegen renterisico's of wisselkoersrisico's, terwijl deze de onderliggende activa behoudt. Een obligatie met een variabele rente kan bijvoorbeeld worden gesplitst in een deel dat renterisico's overdraagt en een ander deel dat bijvoorbeeld kredietrisico's overdraagt [13](#page=13) [6](#page=6). #### 1.2.3 OTC versus ETD Markten voor derivaten kunnen worden onderverdeeld in twee hoofdcategorieën: * **Over-The-Counter (OTC) markten:** Dit zijn gedecentraliseerde markten waar financiële instrumenten rechtstreeks tussen twee partijen worden verhandeld, zonder tussenkomst van een beurs. De voorwaarden van deze contracten worden individueel onderhandeld en kunnen zeer specifiek zijn. Voorbeelden zijn rente swaps (IRS) en credit default swaps (CDS) [12](#page=12) [13](#page=13) [5](#page=5). * **Exchange-Traded Derivatives (ETD):** Dit zijn derivaten die op georganiseerde beurzen worden verhandeld. Deze contracten zijn gestandaardiseerd en de beurs treedt op als tegenpartij en zorgt voor clearing en afwikkeling. Voorbeelden zijn opties en futures die op effectenbeurzen worden genoteerd. #### 1.2.4 Spot versus termijn * **Spotmarkt:** Transacties die onmiddellijk worden afgewikkeld. * **Termijnmarkt:** Transacties waarbij de afwikkeling op een toekomstig tijdstip plaatsvindt. FX forwards zijn een typisch voorbeeld van een termijncontract, waarbij een valuta op een toekomstige datum wordt verhandeld tegen een vooraf bepaalde wisselkoers [9](#page=9). #### 1.2.5 Verschillende typen derivaten Binnen de wereld van derivaten bestaan er diverse instrumenten, elk met specifieke kenmerken en toepassingen: * **Swaps:** Contracten waarbij twee partijen overeenkomen om financiële stromen gedurende een bepaalde periode uit te wisselen. * **Interest Rate Swap (IRS):** Een contract waarbij de ene partij een vaste rente betaalt in ruil voor een variabele rente, of vice versa, op een bepaald nominaal bedrag. Dit wordt vaak gebruikt om renterisico's te beheren, bijvoorbeeld door een bedrijf met een lening met variabele rente te wisselen naar een vaste rente. De formule voor de betaling kan er als volgt uitzien: `betaling = nominaal bedrag x (rentevoet)% x DCF` [11](#page=11) [6](#page=6) [8](#page=8). * **Credit Default Swap (CDS):** Een contract waarbij de koper periodiek een premie betaalt aan de verkoper in ruil voor bescherming tegen het kredietrisico van een specifieke referentie-entiteit. Bij een "credit event" (zoals wanbetaling) betaalt de verkoper de koper een vooraf bepaald bedrag ter compensatie [12](#page=12). * **Forwards:** Contracten voor de levering van een activum op een toekomstige datum tegen een prijs die vandaag wordt overeengekomen. Een veelvoorkomend voorbeeld is de FX Forward, die wordt gebruikt om wisselkoersrisico's te beheren bij toekomstige internationale transacties [9](#page=9). * **Opties:** Contracten die de koper het recht, maar niet de verplichting, geven om een onderliggend activum te kopen (call optie) of te verkopen (put optie) tegen een bepaalde prijs (uitoefenprijs) vóór of op een specifieke datum. ### 1.3 Waardering van derivaten De waardering van derivaten is cruciaal voor het begrijpen van hun marktwaarde en risico's. * **Mark-to-market:** Dit is een waarderingsmethode waarbij de waarde van een financieel instrument wordt aangepast aan de huidige marktprijs. Dit is een dynamische waardering die dagelijks kan veranderen [15](#page=15). * **In-the-money vs. out-of-the-money:** Deze termen worden gebruikt om de relatieve waarde van een optie te beschrijven ten opzichte van de huidige marktprijs van het onderliggende activum. * **Belang van waardering:** Correcte waardering is essentieel voor: * **Vervroegde beëindiging:** Wanneer een contract vroegtijdig wordt beëindigd, is de marktwaarde van het derivaat bepalend voor de financiële afwikkeling, ongeacht of dit contractueel voorzien, vrijwillig, door overdracht, wanprestatie of door een gebeurtenis zoals een fiscaal evenement of wetswijziging is [15](#page=15). * **Blootstelling (exposure):** Waardering helpt bij het bepalen van de risicoblootstelling en het naleven van limieten en kapitaalvereisten [15](#page=15). * **EMIR (European Market Infrastructure Regulation):** Deze regelgeving vereist onder andere de rapportage van derivatentransacties en margestorting, wat een correcte waardering noodzakelijk maakt [15](#page=15). ### 1.4 Risico's gerelateerd aan derivaten Het gebruik van derivaten brengt diverse risico's met zich mee, die onderverdeeld kunnen worden in economische en juridische risico's. #### 1.4.1 Economische risico's * **Marktrisico:** Het risico dat de waarde van het derivaat negatief wordt beïnvloed door veranderingen in marktprijzen, zoals rentetarieven, wisselkoersen of grondstofprijzen [16](#page=16). * **Tegenpartijrisico (Counterparty Risk):** Het risico dat de wederpartij in een derivaattransactie zijn contractuele verplichtingen niet nakomt. Dit is met name relevant voor OTC-derivaten waar geen centrale clearing plaatsvindt [16](#page=16). * **Operationeel risico:** Het risico op verliezen als gevolg van onjuiste of gebrekkige interne processen, systemen, menselijke fouten of externe gebeurtenissen [16](#page=16). * **Systemisch risico:** Het risico dat het falen van één financiële instelling of markt kan leiden tot een kettingreactie die het gehele financiële systeem in gevaar brengt [16](#page=16). #### 1.4.2 Juridische risico's * **Prudentieel toezicht:** Dit omvat risico's gerelateerd aan vergunningverlening, rapportagevereisten, kapitaalbuffers en governance binnen financiële instellingen die met derivaten opereren [17](#page=17). * **Gedragsregels (zoals MiFID):** Risico's voortvloeiend uit niet-naleving van regels betreffende transparantie, eerlijke handelspraktijken en bescherming van beleggers [17](#page=17). * **Documentatie:** Onvolledige, onjuiste of onduidelijke juridische documentatie kan leiden tot geschillen en onafdwingbaarheid van contracten [17](#page=17). * **Afdwingbaarheid:** Zaken zoals netting (het verrekenen van vorderingen en schulden tussen partijen) en het gebruik van onderpand (collateral) zijn cruciaal voor de afdwingbaarheid van derivaatcontracten, maar kunnen juridische uitdagingen kennen [17](#page=17). * **Herkwalificatie:** Het risico dat een derivaatcontract door een rechtbank of toezichthouder anders wordt geclassificeerd dan oorspronkelijk bedoeld, wat juridische en fiscale consequenties kan hebben [17](#page=17). * **Wijziging van regelgeving:** Veranderingen in wet- en regelgeving, inclusief fiscale en boekhoudkundige wijzigingen, kunnen de geldigheid en de financiële impact van bestaande derivaatcontracten beïnvloeden [17](#page=17). * **Rechtszaken en jurisprudentie:** Voorbeelden zoals die met Italiaanse publieke overheden tonen aan hoe juridische interpretaties, zoals onbekwaamheid en de toepassing van specifieke testen (disclosure, speculatie, indebtedness), de geldigheid van swaps kunnen aantasten. Recente uitspraken van het High Court en Court of Appeal in het Verenigd Koninkrijk, met betrekking tot Dexia en Italiaanse regio's en gemeenten, benadrukken de complexiteit en de mogelijke juridische uitdagingen bij het afdwingen van dergelijke contracten [18](#page=18). > **Tip:** Het is essentieel om de specifieke juridische en regelgevende kaders van de relevante jurisdicties te begrijpen bij het aangaan van derivaattransacties, gezien de potentiële impact op de geldigheid en afdwingbaarheid van de contracten. --- # Contractueel kader en architectuur van derivatencontracten Dit deel behandelt de documentatie die ten grondslag ligt aan derivatentransacties, met een focus op internationale standaarden zoals de ISDA Master Agreement en de EMA, en legt de architectuur van deze documenten uit om herhaling te vermijden en een enkele overeenkomst te creëren. ### 2.1 Documentatiemodellen Er bestaan verschillende documentatiemodellen voor derivatentransacties, waaronder internationale en nationale standaarden [20](#page=20). * **ISDA Master Agreement:** Dit is een wereldwijd erkende standaardovereenkomst die vaak wordt beheerst door het Engelse of New Yorkse recht. Na Brexit is ook Frans en Iers recht van toepassing geworden. De taal van deze overeenkomst is Engels [20](#page=20). * **EMA (European Master Agreement):** Dit is een Europese variant, waarvoor de keuze van toepasselijk recht flexibeler is en het in verschillende talen beschikbaar is, zoals Engels, Frans, Duits en Nederlands [20](#page=20). * **Nationale Documentatie:** Naast internationale standaarden bestaan er ook nationale documentatiemodellen, zoals die van de FBF (Franse bankenfederatie), DRV (Duitse bankenbond) en CMOF (Comité Monétaire et Financier) [20](#page=20). * **In-house Documentatie:** Sommige financiële instellingen hanteren ook hun eigen in-house documentatie [20](#page=20). ### 2.2 Architectuur van Derivatencontracten De architectuur van derivatencontracten is ontworpen om documentatie efficiënt te maken door herhaling te vermijden en standaardisatie te bevorderen. Dit leidt tot het concept van een 'single agreement' [21](#page=21) [22](#page=22). De architectuur bestaat doorgaans uit de volgende componenten [21](#page=21): * **Master Agreement:** De overkoepelende overeenkomst die de algemene voorwaarden regelt. * **Standard Text:** Standaardbepalingen die van toepassing zijn. * **Schedule:** Een bijlage bij de Master Agreement waarin specifieke keuzes en aanvullingen worden vastgelegd. * **CSA (Credit Support Annex):** Regelt de zekerheden die partijen stellen ter dekking van hun kredietrisico. * **Confirmation:** Een transactiespecifiek document dat de details van een individuele derivatentransactie vastlegt. * **Definitions:** Een set van gedefinieerde termen die gebruikt worden in de documentatie. Deze definities kunnen betrekking hebben op specifieke markten of producttypen, zoals: * 2021 Interest Rate Definitions [21](#page=21). * 2002 Equity Definitions (en 2011 Equity Definitions) [21](#page=21). * 2014 Credit Derivatives Definitions [21](#page=21). * 1998 FX Definitions [21](#page=21). * 2005 Commodity Definitions [21](#page=21). * Andere relevante definities [21](#page=21). * **Master Confirmation Agreement:** Een overeenkomst die de voorwaarden voor het afgeven van meerdere transactiebevestigingen regelt. * **Transaction Supplement:** Een aanvullend document voor specifieke transacties. * **Standard Terms Supplement:** Een aanvullend document met gestandaardiseerde voorwaarden. Het principe achter deze architectuur is dat de Master Agreement, samen met de individuele Confirmations, wordt beschouwd als één enkele overeenkomst. Dit is cruciaal bij wanprestatie, omdat dan alle transacties die onder de overeenkomst vallen, getroffen kunnen worden, wat essentieel is voor netting [22](#page=22). ### 2.3 Doel van de Architectuur Het primaire doel van de architectuur van derivatencontracten is het creëren van een efficiënt en gestandaardiseerd documentatieproces. Door herhaling te vermijden en gebruik te maken van gestandaardiseerde documenten, wordt de administratieve last verminderd en de consistentie vergroot. Het concept van een 'single agreement' faciliteert de afwikkeling bij wanprestatie en maakt netting mogelijk [22](#page=22). ### 2.4 Voornaamste Bepalingen #### 2.4.1 Flawed Asset/Conditionality Approach Een belangrijke bepaling in derivatencontracten is de 'flawed asset/conditionality approach', zoals uiteengezet in sectie 2(a)(iii) van bepaalde overeenkomsten. Dit mechanisme is ontworpen om de blootstelling aan een potentieel in gebreke blijvende tegenpartij te beschermen tegen een (ongewenste) stijging van de waarde van een transactie. Er is jurisprudentie die dit principe heeft bevestigd, waaronder de zaken Metavante Marine Trade v Pioneer Freight Futures Co Ltd en Lomas ao v JFB Firth Rixson ao [23](#page=23). #### 2.4.2 Close-out Netting Close-out netting is een fundamentele bepaling die gericht is op het verminderen van kredietrisico. Het onderscheidt zich van payment netting, dat enkel betrekking heeft op de afwikkeling van betalingen [24](#page=24) [25](#page=25). Het proces van close-out netting omvat doorgaans drie stappen [24](#page=24): 1. **Vervroegde beëindiging:** De overeenkomst wordt vroegtijdig beëindigd, met aandacht voor de impact van regelgeving zoals de BRRD (Bank Recovery and Resolution Directive) [24](#page=24). 2. **Waarderen:** Alle openstaande transacties worden gewaardeerd op hun marktwaarde. 3. **Netting:** De openstaande vorderingen en schulden worden tegen elkaar weggestreept om tot één netto bedrag te komen. Het doel van close-out netting is onder meer het vermijden van 'cherry picking', waarbij een partij selectief transacties zou kunnen kiezen om wel of niet af te wikkelen [24](#page=24). > **Tip:** Begrijp het verschil tussen payment netting en close-out netting. Close-out netting is cruciaal voor het beheersen van kredietrisico in de derivatenmarkt. Close-out netting heeft aanzienlijke impact op verschillende aspecten: * **Blootstelling/Exposure:** Het limiteert de totale blootstelling tussen partijen en vormt de basis voor de bepaling van limieten en de vereiste collateral [27](#page=27). * **Kapitaalsvereisten:** Door het reduceren van de netto blootstelling, kunnen ook de kapitaalsvereisten voor financiële instellingen worden verlaagd [27](#page=27). * **Juridisch Risico:** De afdwingbaarheid van close-out netting is cruciaal. Legal opinions worden ingewonnen om de rechtsgeldigheid onder verschillende jurisdicties te bevestigen [27](#page=27). #### 2.4.3 Collateral Collateral speelt een centrale rol in het beheren van kredietrisico in de derivatenmarkt. De hoeveelheid collateral die vereist is, wordt beïnvloed door de netto blootstelling tussen partijen, die mede wordt bepaald door close-out netting [25](#page=25) [27](#page=27). Het Credit Support Annex (CSA) regelt de details van de collateral-overeenkomst. Er zijn verschillen tussen een CSA onder Engels recht en een CSA onder New Yorks recht [28](#page=28). > **Voorbeeld:** Een financiële instelling die derivaten verhandelt met een tegenpartij, zal een CSA opstellen die bepaalt welk type zekerheid (bijvoorbeeld cash of effecten) moet worden gesteld, de frequentie van herwaardering, en de drempelbedragen waaronder geen collateral hoeft te worden gesteld. Bij een aanzienlijke waardestijging van een transactie ten gunste van de instelling, kan dit leiden tot een hogere collateral-eis aan de tegenpartij. De Semiannual Survey of OTC Derivatives door de Bank for International Settlements (BIS) toont de omvang van de derivatenmarkt aan, waarbij het beheer van risico's via contractuele kaders en collateral essentieel is [26](#page=26). --- # De Europese verordening EMIR en haar verplichtingen De Europese verordening EMIR (European Market Infrastructure Regulation) werd ingevoerd om de transparantie en stabiliteit van de derivatenmarkten te verhogen na de financiële crisis van 2008, door verplichtingen op te leggen met betrekking tot transactieregistratie, centrale clearing en het aanhouden van marges [31](#page=31) [32](#page=32). ### 3.1 Aanleiding en doelstellingen van EMIR #### 3.1.1 De financiële crisis en de noodzaak tot regulering De financiële crisis van 2008 legde de kwetsbaarheden van de ongeclearede bilaterale over-the-counter (OTC) derivatenmarkt bloot. Kenmerken zoals een gebrek aan transparantie, concentratie van risico's bij enkele spelers, en onderlinge verbondenheid (interconnectedness) leidden tot 'spill-over'-effecten en een systeemrisico dat de financiële stabiliteit bedreigde. De crisis toonde aan dat de opaciteit van de markt het voor marktdeelnemers moeilijk maakte om de blootstelling van hun tegenpartijen te kennen, wat leidde tot wantrouwen en een liquiditeitskrimp. Ook regelgevers hadden onvoldoende inzicht om risico's tijdig te identificeren en adequaat te reageren [32](#page=32) [33](#page=33) [34](#page=34). #### 3.1.2 G20-resolutie en kernprincipes Als reactie op de crisis riep de G20 in Pittsburgh op tot het standaardiseren van niet-centraal gecllereerde OTC-derivatencontracten, handel via beurzen of elektronische platforms, en centrale clearing door centrale tegenpartijen (CCPs). Daarnaast moesten OTC-derivatencontracten worden gerapporteerd aan transactierepositoria, en moesten niet-centraal gecllereerde contracten onderworpen worden aan hogere kapitaalvereisten. Het uiteindelijke doel was het verbeteren van de transparantie, het mitigeren van systemisch risico, en het beschermen tegen marktbeurs [32](#page=32) [37](#page=37). ### 3.2 Belangrijkste verplichtingen onder EMIR EMIR legt een reeks verplichtingen op aan de verschillende marktpartijen, ingevoerd in fasen vanaf maart 2013 [38](#page=38). #### 3.2.1 Transactie-gerelateerde verplichtingen * **Tijdige bevestiging (Timely Confirmation):** De verplichting om transacties tijdig te bevestigen, werd gefaseerd ingevoerd tussen 15 maart 2013 en 1 september 2014 [38](#page=38). * **Dagelijkse waardering (Daily Valuation):** Vereist vanaf 15 maart 2013 [38](#page=38). * **Portfolio reconciliatie:** Vereist vanaf 15 september 2013. Dit houdt in dat tegenpartijen hun openstaande posities met elkaar vergelijken en afstemmen om discrepanties te identificeren [38](#page=38) [40](#page=40). * **Geschillenbeslechting (Dispute Resolution):** Vereist vanaf 15 september 2013. Dit proces stelt partijen in staat om verschillen in de waardering van transacties of marges op te lossen [38](#page=38) [40](#page=40). * **Portfolio compressie (Portfolio Compression):** Vereist vanaf 15 september 2013. Portfolio compressie reduceert het totale aantal transacties en de nominale waarde van de markt door het elimineren van compenserende transacties. De voordelen hiervan zijn onder meer een reductie van het tegenpartijrisico zonder de netto marktblootstelling te wijzigen, lagere operationele risico's en kosten, en een vermindering van de kapitaalkosten [38](#page=38) [41](#page=41). #### 3.2.2 Transactieregistratie (Trade Reporting) * **Verplichting:** Sinds 12 februari 2014 moeten OTC-derivatencontracten gerapporteerd worden aan erkende transactierepositoria (Trade Repositories - TRs) [38](#page=38) [43](#page=43). * **Doel:** Dit verhoogt de transparantie voor toezichthouders zoals ESMA (European Securities and Markets Authority) [43](#page=43). * **Vereisten:** De rapportage omvat informatie zoals de Legal Entity Identifier (LEI) van de partijen. Transactierepositoria zelf moeten voldoen aan specifieke vergunningsvereisten [43](#page=43). #### 3.2.3 Centrale clearing (Central Clearing) * **Verplichting:** De verplichting tot centrale clearing werd gefaseerd ingevoerd tussen 21 juni 2016 en 21 december 2018 [38](#page=38). * **Principe:** Bij centrale clearing treedt een CCP op als koper voor elke verkoper en als verkoper voor elke koper, waardoor de bilaterale risico's worden omgezet in een centraal risico bij de CCP [44](#page=44). * **Proces en risico's:** ESMA speelt een rol bij het bepalen welke producten onder de clearingplicht vallen, mede op basis van transactiereportages. Centrale clearing kan leiden tot concentratierisico's bij de CCP [45](#page=45). * **Beheer van het CCP-risico:** De CCP hanteert een 'loss waterfall' die bepaalt hoe verliezen worden gedekt: via de initiële marge, een 'default fund', en daarna kapitaal. Er geldt een prudentieel regime voor CCP's. Voor niet-EU CCP's geldt EMIR 3.0 [45](#page=45). #### 3.2.4 Margingeverplichtingen * **Context:** Deze verplichtingen gelden voor OTC-derivaten die niet worden ge-cleared bij een CCP [46](#page=46) [47](#page=47). * **Variation Margin (VM):** Vereist vanaf 4 februari 2017 tot 1 maart 2017. VM is de vereiste om de mark-to-market (m-t-m) blootstelling dagelijks af te dekken met collateral [38](#page=38) [46](#page=46). * **Initial Margin (IM):** Vereist vanaf 4 februari 2017 tot 1 september 2020. IM is een additionele buffer, bovenop de VM, die bij een derde partij of custodian wordt aangehouden om tegenpartijrisico's verder te beperken [38](#page=38) [47](#page=47). #### 3.2.5 Handelsobligatie (Trading Obligation) * **Invoering:** Gefaseerd ingevoerd vanaf 3 januari 2018 [38](#page=38). * **Doel:** Deze verplichting vereist dat bepaalde gestandaardiseerde derivaten worden verhandeld op gereguleerde markten of multi-laterale handelssystemen, wat de transparantie verder vergroot. > **Tip:** De gefaseerde invoering van de EMIR-verplichtingen was cruciaal om marktdeelnemers de tijd te geven zich aan te passen en de nodige infrastructuur op te zetten. Het is belangrijk de verschillende invoeringsdata per verplichting te onthouden [38](#page=38). --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Derivaten | Financiële instrumenten waarvan de waarde afgeleid is van een onderliggende waarde, zoals aandelen, obligaties, grondstoffen of rentetarieven. Ze maken het mogelijk om specifieke risico's te verhandelen. | | Rentevoorstel (Interest Rate Swap - IRS) | Een contract waarbij twee partijen overeengekomen rentebetalingen uitwisselen, typisch tussen een vaste rente en een variabele rente, gebaseerd op een overeengekomen hoofdsom. Dit wordt gebruikt om renterisico's te beheren. | | Valutatermijncontract (FX Forward) | Een contract om op een toekomstige datum een bepaalde hoeveelheid van de ene valuta te kopen of te verkopen in ruil voor een andere valuta tegen een vooraf vastgestelde wisselkoers. Dit beschermt tegen wisselkoersrisico. | | Kredietvervangingscontract (Credit Default Swap - CDS) | Een financieel derivaat waarbij de koper periodieke betalingen doet aan de verkoper in ruil voor bescherming tegen het wanbetalingsrisico van een specifieke kredietentiteit of -obligatie. Bij een kredietgebeurtenis betaalt de verkoper de koper het nominale bedrag. | | OTC (Over-the-Counter) | Een markt waar financiële instrumenten direct tussen twee partijen worden verhandeld, zonder tussenkomst van een beurs. Deze markten zijn vaak minder transparant en minder gereguleerd dan beursgenoteerde markten. | | ETD (Exchange Traded Derivatives) | Financiële derivaten die worden verhandeld op gereguleerde effectenbeurzen. Deze markten zijn doorgaans zeer transparant en gestandaardiseerd. | | Mark-to-market | Een waarderingsmethode waarbij financiële activa worden gewaardeerd tegen hun huidige marktwaarde, gebaseerd op recente transacties of vergelijkbare instrumenten. Dit wordt gebruikt om de actuele winst of verlies te bepalen. | | In-the-money / Out-of-the-money | Termen die gebruikt worden om de status van een optie te beschrijven. Een optie is "in-the-money" als deze winstgevend zou zijn als deze onmiddellijk zou worden uitgeoefend. Een optie is "out-of-the-money" als uitoefening onmiddellijk tot verlies zou leiden. | | Marktrisico | Het risico op verliezen als gevolg van veranderingen in marktfactoren zoals rentetarieven, wisselkoersen, aandelenkoersen of grondstofprijzen. Derivaten worden vaak gebruikt om dit risico af te dekken of te speculeren. | | Tegenpartijrisico (Counterparty Risk) | Het risico dat de andere partij bij een contract zijn contractuele verplichtingen niet nakomt. Dit is een belangrijk risico bij OTC-derivaten. | | ISDA Master Agreement | Een standaard juridisch document dat de algemene voorwaarden regelt voor een reeks derivatentransacties tussen twee partijen. Het dient als raamwerk en reduceert de noodzaak om voor elke transactie aparte contracten op te stellen. | | Close-out netting | Een mechanisme binnen een Master Agreement dat, bij een wanprestatie van een van de partijen, alle openstaande transacties beëindigt, hun marktwaarde bepaalt, en resulteert in één enkele betaling. Dit vermindert het kredietrisico aanzienlijk. | | EMIR (European Market Infrastructure Regulation) | Een Europese verordening die is ontworpen om de transparantie en stabiliteit van de over-the-counter (OTC) derivatenmarkten te verbeteren, systemisch risico te verminderen en markttoezicht te versterken. | | Centrale Clearing (Central Clearing) | Het proces waarbij een centrale tegenpartij (CCP) optreedt als koper voor elke verkoper en verkoper voor elke koper bij een derivatentransactie. Dit vermindert het tegenpartijrisico en verhoogt de marktstabiliteit. | | Variatiemarge (Variation Margin) | Een betaling die wordt uitgewisseld tussen de partijen bij een niet-geclearde OTC-derivatentransactie om de mark-to-market blootstelling bij te werken. Dit gebeurt meestal dagelijks. | | Initiële marge (Initial Margin) | Een aanvullende garantie die wordt aangehouden door een derde partij voor niet-geclearde OTC-derivatenposities, bovenop de variatiemarge, om een extra buffer te bieden tegen potentiële verliezen. |