hemşirelik bilişim pdf.pdf

# Hemşirelik bilişiminin temelleri ve kapsamı Bu bölüm, hemşirelik bilişiminin temel kavramlarını ve bu alanın geniş kapsamını ele alarak, bilginin nasıl oluşturulduğu ve yönetildiği gibi konulara odaklanmaktadır [12](#page=12). ### 1.1 Hemşirelik bilişiminin tanımı ve amacı Hemşirelik bilişimi, hemşirelik verilerini, bilgisini ve bilgisini yönetmek, işlemek ve iletişim kurmak için bilgi bilimini kullanan bir hemşirelik alanı olarak tanımlanır. Temel amacı, hemşirelik bakımını iyileştirmek, hasta sonuçlarını optimize etmek ve kanıta dayalı uygulamaları desteklemektir. Bu disiplin, hemşirelerin karar verme süreçlerini desteklemek, bakım kalitesini artırmak ve sağlık hizmetlerinin verimliliğini yükseltmek için teknolojiyi ve bilgiyi entegre eder [12](#page=12). ### 1.2 Hemşirelik bilişiminin temel kavramları Hemşirelik bilişiminin temelinde birkaç kilit kavram yatar: #### 1.2.1 Veri, bilgi, bilgelik zinciri * **Veri:** Ham, işlenmemiş olgular veya ölçümlerdir. Hemşirelik bağlamında, hasta vital bulguları, laboratuvar sonuçları veya ilaç dozları gibi girdiler veridir [12](#page=12). * **Bilgi:** Verinin anlamlı bir bağlamda organize edilmiş ve yorumlanmış halidir. Örneğin, artan bir vücut sıcaklığı ve beyaz kan hücresi sayısı, bir enfeksiyon bilgisi anlamına gelebilir [12](#page=12). * **Bilgelik:** Bilginin, deneyim ve sezgi ile birleşerek doğru kararlar alma ve eyleme geçme yeteneğidir. Hemşirenin enfeksiyon bilgisini kullanarak hastaya yönelik uygun hemşirelik girişimlerini planlaması bilgeliktir. Bu veri-bilgi-bilgelik zinciri, hemşirelik uygulamasında karar verme sürecinin temelini oluşturur [12](#page=12). #### 1.2.2 Bilgi oluşturma ve yönetimi Hemşirelik bilişimi, hemşirelik uygulamalarından elde edilen verilerin toplanması, depolanması, analizi ve yayılması süreçlerini kapsar. Bu süreçler, hasta bakım standartlarının belirlenmesi, araştırmaların yürütülmesi ve politika geliştirme gibi alanlarda kullanılır. Bilgi yönetimi, bilginin kullanılabilir, erişilebilir ve güvenilir olmasını sağlamayı hedefler [12](#page=12). ### 1.3 Hemşirelik bilişiminin kapsamı Hemşirelik bilişiminin kapsamı oldukça geniştir ve birçok alanı içine alır: #### 1.3.1 Sağlık bilgi sistemleri * **Hasta Kayıt Sistemleri (EHR/EMR):** Hastaların tıbbi geçmişini, tanısını, tedavi planlarını ve bakım notlarını dijital olarak saklayan sistemlerdir. Bu sistemler, bilgiye hızlı erişim sağlayarak bakımın sürekliliğini ve koordinasyonunu kolaylaştırır [12](#page=12). * **Karar Destek Sistemleri:** Hemşirelere hasta bakımına yönelik önerilerde bulunan, klinik kılavuzlara dayalı algoritmalar kullanan sistemlerdir. Bu sistemler, hataları azaltmaya ve bakım kalitesini artırmaya yardımcı olabilir [12](#page=12). #### 1.3.2 Veri analizi ve raporlama Toplanan hemşirelik verilerinin istatistiksel analizleri, eğilimlerin belirlenmesi, bakım etkinliğinin ölçülmesi ve kalite iyileştirme projelerinin desteklenmesi için kullanılır. Raporlama, bu analiz sonuçlarının ilgili paydaşlara sunulmasını sağlar [12](#page=12). #### 1.3.3 İletişim ve işbirliği araçları Telehealth, güvenli mesajlaşma platformları ve işbirliği yazılımları gibi teknolojiler, sağlık profesyonelleri arasında iletişimi ve hasta bakımı için işbirliğini geliştirmek için kullanılır [12](#page=12). #### 1.3.4 Hemşirelik süreç modeli ve bilişim Hemşirelik süreci (değerlendirme, tanı, planlama, uygulama, değerlendirme) bilişim teknolojileri ile desteklenir. Örneğin, hasta değerlendirme verileri elektronik olarak girilir, tanısal bilgiler sistem tarafından sunulabilir, bakım planları oluşturulabilir ve uygulamalar kaydedilebilir [12](#page=12). > **Tip:** Veri-bilgi-bilgelik zincirini anlamak, hemşirelik bilişiminin temelini oluşturan bilginin nasıl işlendiğini ve kullanıldığını kavramak için kritiktir [12](#page=12). > **Example:** Bir hemşirenin, bir hastanın tansiyon ve nabız verilerini ($Tansiyon=140/90 \text{ mmHg}$, $Nabız=90 \text{ atım/dakika}$) girdiğini düşünelim. Bu ham veriler, hemşire tarafından "yüksek tansiyon ve taşikardi" olarak yorumlandığında bilgi haline gelir. Hemşire bu bilgiyi, hastanın ilaçlarını gözden geçirme, hastaya istirahat önerme veya doktorla iletişime geçme gibi bir eyleme dönüştürdüğünde ise bilgelik devreye girmiş olur [12](#page=12). --- # Yönetim ve bilişim entegrasyonu Yönetim ve bilişim entegrasyonu, yönetim süreçlerinde bilişimin rolünü ve bu iki alanın nasıl etkili bir şekilde birleştirildiğini inceleyen bir konudur. Bu entegrasyon, stratejik yönlendirme, iş akışı optimizasyonu ve organizasyonel verimliliğin artırılması gibi temel yönetimsel faaliyetleri kapsar [21](#page=21). ### 3.1 Yönetimde bilişimin rolü Bilişim teknolojileri, günümüz yönetim anlayışının temel taşlarından biri haline gelmiştir. Bilginin toplanması, işlenmesi, analizi ve yayılması süreçlerinde bilişim, vazgeçilmez bir araç olarak öne çıkmaktadır. Bu sayede yöneticiler, daha bilinçli ve veri odaklı kararlar alabilmektedir [21](#page=21). #### 3.1.1 Karar verme süreçlerinde bilişim Bilişim sistemleri, yöneticilere karmaşık verileri analiz etme ve anlamlı içgörüler elde etme imkanı sunar. Karar destek sistemleri (KDS) ve iş zekası (BI) araçları, bu süreçte kilit rol oynar. Bu sistemler, geçmiş verilere dayanarak gelecekteki eğilimleri tahmin etmeye yardımcı olur ve potansiyel riskleri belirleyerek fırsatları ortaya çıkarır [21](#page=21). > **Tip:** Karar destek sistemleri, "eğer-o zaman" analizleri ve simülasyonlar aracılığıyla farklı senaryoların sonuçlarını değerlendirme olanağı sunar [21](#page=21). #### 3.1.2 Operasyonel verimlilik Bilişim teknolojileri, iş süreçlerinin otomasyonu ve optimizasyonu yoluyla operasyonel verimliliği önemli ölçüde artırabilir. Kurumsal Kaynak Planlama (ERP), Müşteri İlişkileri Yönetimi (CRM) ve Tedarik Zinciri Yönetimi (SCM) gibi yazılımlar, farklı departmanlar arasındaki iletişimi ve koordinasyonu güçlendirerek süreçlerin daha akıcı ilerlemesini sağlar [21](#page=21). > **Example:** Bir üretim şirketinde ERP sisteminin kullanılması, stok takibinden üretim planlamasına, muhasebeden insan kaynaklarına kadar tüm operasyonel verilerin tek bir platformda yönetilmesini sağlayarak verimliliği artırabilir [21](#page=21). #### 3.1.3 Stratejik yönetim ve bilişim Bilişim, organizasyonların stratejilerini belirleme ve uygulama süreçlerinde de önemli bir yere sahiptir. Pazar araştırmaları, rakip analizi ve müşteri geri bildirimlerinin toplanması gibi stratejik faaliyetler, bilişim araçları sayesinde daha sistematik ve verimli bir şekilde yürütülebilir [21](#page=21). ### 3.2 Yönetim ve bilişim entegrasyonu stratejileri Yönetim ve bilişim entegrasyonu, sadece teknolojiye yatırım yapmakla kalmaz, aynı zamanda bu teknolojilerin organizasyonel stratejilerle uyumlu hale getirilmesini gerektirir [21](#page=21). #### 3.2.1 İş akışı optimizasyonu Bilişim sistemleri, mevcut iş akışlarını analiz ederek darboğazları tespit etmek ve bu süreçleri iyileştirmek için kullanılabilir. Otomasyon, dijitalleştirme ve entegre platformlar, iş akışlarını daha hızlı, daha az maliyetli ve daha hatasız hale getirebilir [21](#page=21). #### 3.2.2 Bilgi yönetimi ve paylaşımı Etkili bir yönetim ve bilişim entegrasyonu, bilginin organizasyon içinde serbestçe akmasını sağlamalıdır. Bilgi yönetimi sistemleri ve işbirliği platformları, çalışanların ihtiyaç duydukları bilgilere kolayca erişmelerini ve ekip üyeleriyle etkin bir şekilde işbirliği yapmalarını sağlar [21](#page=21). #### 3.2.3 Stratejik yönlendirme ve teknoloji uyumu Teknolojinin seçimi ve uygulanması, organizasyonun genel stratejisiyle uyumlu olmalıdır. Yöneticiler, bilişim yatırımlarının stratejik hedeflere ulaşmaya nasıl katkı sağlayacağını net bir şekilde belirlemelidir [21](#page=21). > **Tip:** Bir organizasyonun bilişim entegrasyonu stratejisi geliştirilirken, çalışanların eğitimine ve değişime uyum sağlamalarına öncelik verilmelidir [21](#page=21). --- # ABD ve Avrupa'daki dijital sağlık stratejileri Bu bölüm, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki MAGNET hastaneleri ile Avrupa'daki dijital sağlık stratejilerinin liderlik, teknoloji kullanımı, hasta güvenliği ve hemşirelik sonuçları gibi temel alanlarda karşılaştırmalı bir analizini sunmaktadır. ### 3.1 Temel Karşılaştırmalar Bu analiz, her iki coğrafi bölgenin dijital sağlık yaklaşımlarındaki benzerlikleri ve farklılıkları ortaya koymaktadır. #### 3.1.1 Hemşirelik sonuçları **ABD MAGNET Hastaneleri:** MAGNET hastaneleri, hemşirelik sonuçları açısından daha yüksek iş memnuniyeti ve işe bağlılık oranları, daha düşük tükenmişlik seviyeleri, geliştirilmiş hemşire-hasta oranları ve daha güçlü mesleki gelişim desteği ile öne çıkmaktadır [31](#page=31). **Avrupa Dijital Sağlık Stratejileri:** Avrupa'da ise dijital araçlar aracılığıyla iş akışı optimizasyonuna odaklanılmakta, memnuniyetin dijital okuryazarlığa bağlı olarak değiştiği görülmektedir. Teletıp ve uzaktan bakım ile hemşirelik rolleri gelişmekte ve otomatik dokümantasyon yoluyla stres azaltılmaktadır [31](#page=31). #### 3.1.2 Liderlik **ABD MAGNET Hastaneleri:** MAGNET hastaneleri, dönüştürücü liderlik modeli, güçlendirme ve paylaşımlı yönetişim, inovasyon ve kalite iyileştirmeye odaklanma ile net vizyon ve hedefler belirleme prensiplerini benimsemektedir [32](#page=32). **Avrupa Dijital Sağlık Stratejileri:** Avrupa'da ise yukarıdan aşağıya stratejik yönlendirme (ulusal ve AB düzeyinde), dijital dönüşüm ve politika konusunda liderlik, sınırlar arası işbirliğine dayalı yaklaşım ve sistem benimsenmesi için değişim yönetimi ön plandadır [32](#page=32). #### 3.1.3 Teknoloji kullanımı **ABD MAGNET Hastaneleri:** MAGNET hastaneleri, gelişmiş Elektronik Sağlık Kaydı (EHR) sistemleri, bakım için tahmine dayalı analizler, lojistik ve destek için robotik kullanımı ve klinik iş akışını ve verimliliğini artırmaya yönelik teknolojiler kullanmaktadır [33](#page=33). **Avrupa Dijital Sağlık Stratejileri:** Avrupa'da ise sınır ötesi birlikte çalışabilirlik (MyHealth@EU), tele sağlık ve uzaktan izlemeye vurgu, tanı ve halk sağlığı için yapay zeka kullanımı ve kişisel sağlık kayıtları aracılığıyla vatandaşların güçlendirilmesi gibi teknolojiler önceliklidir [33](#page=33). #### 3.1.4 Hasta güvenliği **ABD MAGNET Hastaneleri:** Hasta güvenliği alanında, ABD'deki MAGNET hastaneleri kanıta dayalı uygulamalara, yüksek güvenilirlik ilkelerine, sağlam hata raporlamasına ve "asla olmaması gereken olaylar" felsefesiyle güçlü bir güvenlik kültürüne odaklanmaktadır [34](#page=34). **Avrupa Dijital Sağlık Stratejileri:** Avrupa'da ise hasta güvenliği, dijital veri analizi yoluyla entegre güvenlik, bölgeler arası standartlaştırılmış protokoller, ilaç güvenliğine odaklanma (e-Reçete) ve hasta güçlendirme ile veri gizliliğine (GDPR) verilen önem ile sağlanmaktadır [34](#page=34). > **Tip:** ABD'deki MAGNET hastanelerinin hemşirelik sonuçlarına ve hasta güvenliğine yönelik odaklanması, teknoloji kullanımını bu alanları iyileştirmek için bir araç olarak konumlandırırken, Avrupa'da ise teknoloji kullanımı daha çok sistem genelinde iş akışını optimize etme ve vatandaşları güçlendirme amacına hizmet etmektedir. --- # Güncel ve gelecek eğilimler Sağlık bilişimi alanı, teknolojik gelişmeler ve artan veri üretimi ile birlikte sürekli evrim geçirmekte ve gelecekte de önemli dönüşümler yaşayacaktır. ### 4.1 Yapay zeka ve makine öğrenmesi uygulamaları Yapay zeka (YZ) ve makine öğrenmesi (ML), sağlık bilişiminin geleceğinde merkezi bir rol oynamaktadır. Bu teknolojiler, karmaşık tıbbi verileri analiz etme, hastalıkları erken teşhis etme ve kişiselleştirilmiş tedavi planları oluşturma potansiyeline sahiptir [29](#page=29). #### 4.1.1 Tanı ve teşhis süreçlerinde yapay zeka YZ algoritmaları, görüntüleme verileri (röntgen, MR, BT taramaları) ve patoloji slaytları gibi tıbbi görüntüleri analiz ederek insan gözünün gözden kaçırabileceği ince anormallikleri tespit edebilir. Bu, kanser, diyabet retinopatisi ve diğer birçok hastalığın erken ve daha doğru teşhisine olanak tanır. Örneğin, derin öğrenme modelleri, mamografilerde meme kanseri lezyonlarını tespit etmede önemli başarılar göstermiştir [29](#page=29). > **Tip:** YZ'nin tanı süreçlerindeki rolü, doktorların iş yükünü azaltmakla kalmayıp, aynı zamanda teşhis doğruluğunu artırarak hasta sonuçlarını iyileştirme potansiyeli taşımaktadır. #### 4.1.2 Kişiselleştirilmiş tıp ve tedavi planlaması YZ, hasta genetik bilgileri, yaşam tarzı verileri ve geçmiş tıbbi kayıtları gibi çok çeşitli verileri analiz ederek bireye özel tedavi stratejileri geliştirebilir. Bu, "kişiselleştirilmiş tıp" olarak adlandırılır ve hastaların tedaviye daha iyi yanıt vermesini sağlayabilir. İlaç dozlarının optimize edilmesi, yan etkilerin azaltılması ve tedavi süresinin kısalatılması gibi faydalar sunar [29](#page=29). #### 4.1.3 İlaç keşfi ve geliştirilmesi YZ, yeni ilaç adaylarının keşfedilmesi ve geliştirilmesi süreçlerini hızlandırmaktadır. Moleküler yapıların analiz edilmesi, potansiyel ilaç hedeflerinin belirlenmesi ve ilaçların etkinliğinin tahmin edilmesi gibi alanlarda YZ modelleri kullanılmaktadır. Bu, hem araştırma ve geliştirme maliyetlerini düşürebilir hem de hastaların yeni tedavi yöntemlerine daha hızlı ulaşmasını sağlayabilir [29](#page=29). ### 4.2 Büyük veri analitiği ve sağlık verilerinin entegrasyonu Sağlık alanında üretilen devasa veri setlerinin (büyük veri) etkin bir şekilde analiz edilmesi, sağlık hizmetlerinin kalitesini artırmada kritik öneme sahiptir [29](#page=29). #### 4.2.1 Veri kaynaklarının çeşitliliği ve entegrasyonu Sağlık verileri, elektronik sağlık kayıtları (EHR), giyilebilir cihazlardan gelen sensör verileri, genetik bilgiler, sosyal medya verileri ve hatta çevresel faktörler gibi çok çeşitli kaynaklardan elde edilmektedir. Bu heterojen veri kümelerinin güvenli ve standartlaştırılmış bir şekilde entegre edilmesi, kapsamlı analizler için temel oluşturur [29](#page=29). > **Tip:** Veri entegrasyonunda karşılaşılan en büyük zorluklardan biri, farklı veri formatlarının ve standartlarının uyumlaştırılmasıdır. #### 4.2.2 Epidemiyoloji ve halk sağlığı araştırmaları Büyük veri analitiği, salgın hastalıkların takibi, yayılma modellerinin anlaşılması ve halk sağlığı müdahalelerinin etkinliğinin değerlendirilmesi için güçlü araçlar sunar. Örneğin, koronavirüs pandemisi sırasında, hastalık yayılımını tahmin etmek ve halk sağlığı önlemlerini yönlendirmek için büyük veri analitiği yaygın olarak kullanılmıştır [29](#page=29). ### 4.3 Giyilebilir teknolojiler ve uzaktan sağlık hizmetleri Giyilebilir sağlık cihazları ve uzaktan izleme teknolojileri, hasta bakımını geleneksel hastane ortamının dışına taşımaktadır [29](#page=29). #### 4.3.1 Giyilebilir sağlık izleyicileri Akıllı saatler, fitness takip cihazları ve diğer giyilebilir sensörler, kalp atış hızı, aktivite seviyesi, uyku düzeni ve hatta kan oksijen seviyesi gibi fizyolojik verileri sürekli olarak toplayabilir. Bu veriler, bireylerin sağlıklarını daha iyi yönetmelerine ve potansiyel sağlık sorunlarını erken fark etmelerine yardımcı olur [29](#page=29). #### 4.3.2 Tele-sağlık ve uzaktan hasta takibi Tele-sağlık, hastaların coğrafi engelleri aşarak sağlık profesyonelleriyle iletişim kurmasını ve hizmet almasını sağlar. Uzaktan hasta takibi (RPM), kronik hastalığı olan hastaların evlerinde izlenmesine olanak tanır, hastaneye yatışları azaltır ve hasta memnuniyetini artırır. Bu sistemler, sürekli veri akışıyla sağlık ekiplerinin hastaların durumunu proaktif olarak yönetmesini sağlar [29](#page=29). > **Example:** Kronik kalp yetmezliği olan bir hasta, evdeki bir cihaz aracılığıyla düzenli olarak kan basıncı ve kilo bilgilerini doktoruna iletebilir. Eğer değerlerde tehlikeli bir değişim olursa, doktor erken müdahalede bulunarak hastaneye yatışı önleyebilir. ### 4.4 Blockchain teknolojisinin sağlık bilişimindeki potansiyeli Blockchain, sağlık verilerinin güvenliğini, şeffaflığını ve birlikte çalışabilirliğini artırma potansiyeli sunan merkeziyetsiz bir defter teknolojisidir [29](#page=29). #### 4.4.1 Elektronik sağlık kayıtlarının güvenliği ve paylaşımı Blockchain, hassas hasta bilgilerinin güvenli bir şekilde saklanmasını ve yalnızca yetkili kişilerin erişimini sağlamayı mümkün kılar. Hastalar, kendi sağlık verileri üzerindeki kontrolü daha fazla elinde tutabilir ve kiminle, ne zaman ve hangi veriyi paylaşacağını belirleyebilir. Bu, veri ihlali riskini azaltır ve hasta mahremiyetini güçlendirir [29](#page=29). #### 4.4.2 Tedarik zinciri yönetimi ve ilaç sahteciliğinin önlenmesi Sağlık ürünleri ve ilaçlarının tedarik zincirinde blockchain kullanarak izlenebilirlik sağlanabilir. Bu, ürünlerin orijinalliğini doğrulamaya ve sahte ilaçların piyasaya sürülmesini engellemeye yardımcı olur [29](#page=29). ### 4.5 Siber güvenlik ve veri gizliliği endişeleri Sağlık bilişiminin dijitalleşmesiyle birlikte siber güvenlik ve veri gizliliği, giderek daha önemli hale gelen başlıca zorluklardır [29](#page=29). #### 4.5.1 Hassas hasta verilerinin korunması Elektronik sağlık kayıtları, kişisel ve hassas bilgiler içerdiği için siber saldırganların hedefi olmaktadır. Veri ihlallerini önlemek ve hasta gizliliğini sağlamak için güçlü şifreleme yöntemleri, erişim kontrolleri ve düzenli güvenlik denetimleri gereklidir [29](#page=29). #### 4.5.2 Yasal düzenlemeler ve uyumluluk Sağlık verilerinin korunmasıyla ilgili HIPAA (Sağlık Sigortası Taşınabilirlik ve Sorumluluk Yasası) gibi ulusal ve uluslararası yasal düzenlemeler, kurumların uyum sağlaması gereken katı kurallar getirir. Bu düzenlemelere uyum, hem yasal yaptırımlardan kaçınmak hem de hasta güvenini sağlamak için zorunludur [29](#page=29). ### 4.6 Birlikte çalışabilirlik ve standartlaşma Farklı sistemler ve uygulamalar arasında veri alışverişinin sorunsuz bir şekilde gerçekleşmesi için birlikte çalışabilirlik (interoperability) ve standartlaşma kritik öneme sahiptir [29](#page=29). #### 4.6.1 Veri formatları ve terminoloji standartları HL7 (Health Level Seven) gibi standartlar, sağlık bilgilerinin farklı sistemler arasında anlamlı bir şekilde iletilmesini sağlar. SNOMED CT (Systematized Nomenclature of Medicine - Clinical Terms) gibi terminoloji standartları ise tıbbi terimlerin tutarlı bir şekilde kullanılmasını temin eder [29](#page=29). > **Tip:** Birlikte çalışabilirlik eksikliği, sağlık hizmetlerinin verimliliğini düşüren ve hasta bakımında hatalara yol açabilen önemli bir engeldir. ### 4.7 Sanal ve artırılmış gerçeklik uygulamaları Sanal gerçeklik (VR) ve artırılmış gerçeklik (AR), eğitim, cerrahi planlama ve hasta tedavisi gibi alanlarda yenilikçi uygulamalar sunmaktadır [29](#page=29). #### 4.7.1 Cerrahi eğitim ve planlama Cerrahlar, VR/AR teknolojilerini kullanarak karmaşık operasyonlar öncesinde sanal ortamlarda pratik yapabilir ve cerrahi planlamalarını hassas bir şekilde gerçekleştirebilir. Bu, hasta güvenliğini artırır ve eğitim süreçlerini daha etkili hale getirir [29](#page=29). #### 4.7.2 Hasta eğitimi ve rehabilitasyon AR, ameliyat sırasında cerrahın görüş alanına ek bilgiler yansıtarak daha hassas müdahaleler yapılmasına yardımcı olabilir. VR ise hasta eğitiminde görselleştirmelerle karmaşık tıbbi durumları anlamalarını kolaylaştırabilir ve rehabilitasyon süreçlerinde motivasyonu artırabilir [29](#page=29). ### 4.8 Etik ve toplumsal etkiler Sağlık bilişimindeki hızlı gelişmeler, etik ve toplumsal konularda da önemli tartışmaları beraberinde getirmektedir [29](#page=29). #### 4.8.1 Veri sahipliği ve erişim hakları Hasta verilerinin kimin mülkiyetinde olduğu, kimin erişebileceği ve bu verilerin nasıl kullanılacağı gibi konular etik açıdan hassastır. Hasta mahremiyetinin korunması ve verilerin adil kullanımı büyük önem taşır [29](#page=29). #### 4.8.2 Algoritmik önyargı ve eşitlik YZ algoritmaları, eğitildikleri verilerdeki önyargıları yansıtabilir ve bu da belirli hasta grupları aleyhine sonuçlar doğurabilir. Algoritmik önyargının tespit edilmesi ve giderilmesi, sağlık hizmetlerinde eşitliği sağlamak için kritik bir konudur [29](#page=29). > **Example:** Eğer bir YZ teşhis modeli, ağırlıklı olarak belirli bir etnik kökene sahip hastalardan alınan verilerle eğitilirse, farklı etnik kökenlere sahip hastalarda aynı doğruluğu göstermeyebilir. Bu güncel ve gelecek eğilimler, sağlık bilişimi alanının sürekli olarak geliştiğini ve hasta bakımı, hastalık yönetimi ve sağlık sistemlerinin genel verimliliği üzerinde derin etkilere sahip olacağını göstermektedir [29](#page=29). --- ## Common mistakes to avoid - Review all topics thoroughly before exams - Pay attention to formulas and key definitions - Practice with examples provided in each section - Don't memorize without understanding the underlying concepts

| Terim | Tanım | |------|------------| | Hemşirelik Bilişimi | Hemşirelik bilimi ve bilişim biliminin entegrasyonu olup, hemşirelik bakımını desteklemek ve bilgi yönetimi yoluyla sonuçları iyileştirmek için kullanılır. Bilgi teknolojilerinin hemşirelik uygulamalarına entegrasyonunu inceler. | | Dijital Sağlık Stratejileri | Sağlık hizmetlerinde dijital teknolojilerin kullanımını yönlendiren planlar ve yaklaşımlardır. Bu stratejiler, veri yönetimi, hasta bakımı, sağlık hizmeti sunumu ve operasyonel verimliliği artırmayı hedefler. | | MAGNET Hastaneleri | Hemşirelikte mükemmelliği ve liderliği tanınan, yüksek düzeyde hemşirelik bakımı sunan Amerikan Hastaneleri Vakfı (ANCC) tarafından akredite edilmiş tesislerdir. Bu statü, kanıta dayalı uygulamalara ve hemşirelerin profesyonel gelişimine verilen önemi gösterir. | | Yapay Zeka (YZ) | Makinelerin insan benzeri zeka yetenekleri sergilemesine olanak tanıyan bir bilgisayar bilimi alanıdır. Sağlık hizmetlerinde teşhis, tedavi planlaması ve hasta izleme gibi alanlarda kullanılmaktadır. | | Birlikte Çalışabilirlik | Farklı bilgi sistemlerinin, cihazların ve uygulamaların birbirleriyle bilgi ve veri alışverişi yapabilme ve bu verileri kullanabilme yeteneğidir. Sağlıkta, hasta bilgilerinin güvenli bir şekilde paylaşılmasını sağlar. | | Teletıp | Sağlık hizmetlerinin uzaktan sunulmasıdır. Teknolojik araçlar aracılığıyla hastalarla doktorların ve diğer sağlık profesyonellerinin etkileşimde bulunmasını sağlar. | | Hasta Güvenliği | Sağlık hizmetleri sırasında hastalara zarar gelme riskini en aza indirme çabalarıdır. Hatalı uygulamaların önlenmesi, doğru teşhis ve tedavi yöntemlerinin kullanılması bu kapsamdadır. | | Kanıta Dayalı Uygulama | Karar verme süreçlerinde mevcut en iyi kanıtların, klinik uzmanlığın ve hasta tercihlerinin dikkatli bir şekilde değerlendirilmesini içeren bir yaklaşımdır. Hemşirelikte bakım kalitesini artırmak için kullanılır. | | Dönüştürücü Liderlik | Liderlerin, takipçilerini motive ederek ve ilham vererek onları dönüştürme yeteneğidir. Yenilikçiliği teşvik eder ve yüksek performanslı çalışma ortamları yaratır. | | EHR (Elektronik Sağlık Kaydı) | Hastaların sağlık bilgilerinin dijital ortamda saklandığı bir sistemdir. Tıbbi geçmişleri, teşhisleri, ilaçları ve tedavi planlarını içerir ve sağlık profesyonellerinin bilgiye erişimini kolaylaştırır. |