Hfst_8_Interne_marktIII__diensten.pptx

# Vrij verkeer van diensten in de EU Dit topic omvat de Europese regelgeving met betrekking tot het vrij verrichten van diensten tussen lidstaten, inclusief de aard van belemmeringen en mogelijke rechtvaardigingen daarvoor. ### 1.1 Algemene beginselen van vrij verkeer van diensten Het vrij verrichten van diensten is een fundamenteel principe van de Europese Unie, vastgelegd in de artikelen 56 tot en met 63 van het Verdrag betreffende de Werking van de Europese Unie (VWEU). Dit beginsel beoogt de economische integratie te bevorderen door het voor ondernemingen en individuen mogelijk te maken diensten te verlenen in andere lidstaten dan die waar zij gevestigd zijn. #### 1.1.1 Kernbepalingen en reikwijdte Artikel 56 VWEU stelt dat beperkingen op het vrij verrichten van diensten tussen burgers van de Unie die in verschillende lidstaten zijn gevestigd, moeten worden afgeschaft. Dit houdt in: * **Afschaffing van discriminatie op grond van nationaliteit:** Dienstverrichters mogen niet worden gediscrimineerd op basis van hun nationaliteit. * **Opheffing van beperkingen, ook indien niet-discriminerend:** Elke beperking die de werkzaamheden van een dienstverrichter uit een andere lidstaat verbiedt of belemmert, moet worden opgeheven, zelfs als deze maatregel zonder onderscheid van toepassing is. #### 1.1.2 Onderscheid met andere vrijheden Het vrij verrichten van diensten moet worden onderscheiden van de vrijheid van vestiging en het vrij verkeer van werknemers. Terwijl vestiging een duurzame aanwezigheid in een lidstaat impliceert, en werknemersverkeer gericht is op het werken in loondienst in een andere lidstaat, betreft het dienstenverkeer een tijdelijke grensoverschrijdende activiteit. > **Tip:** Het cruciale onderscheid ligt in de tijdelijkheid van de dienstverrichting ten opzichte van een permanente vestiging. #### 1.1.3 Definitie van diensten Diensten worden gedefinieerd als dienstverrichtingen die normaal gesproken tegen vergoeding geschieden, voor zover zij niet vallen onder de vrijheid van verkeer van goederen, personen of kapitaal. Diensten van niet-economisch algemeen belang zijn uitgesloten van deze regels. #### 1.1.4 Rechtvaardigingen van beperkingen Hoewel het beginsel van vrij verkeer van diensten breed is, kunnen lidstaten beperkingen opleggen indien deze gerechtvaardigd zijn door dwingende redenen van algemeen belang. Cruciaal is dat dergelijke maatregelen noodzakelijk en proportioneel moeten zijn om het nagestreefde doel te bereiken. > **Tip:** Belemmeringen moeten objectief noodzakelijk zijn en de minst ingrijpende maatregel mogen geen alternatief bieden. ### 1.2 Belemmeringen en specifieke regelgeving Diverse situaties en juridische instrumenten hebben het toepassingsgebied en de handhaving van het vrij verkeer van diensten gevormd. #### 1.2.1 Werkvergunningen en detachment Een belangrijk twistpunt betreft de eis van werkvergunningen voor werknemers van ondernemingen die diensten verlenen in een andere lidstaat. Het Hof van Justitie heeft geoordeeld dat het doel van werkvergunningen is om de toegang tot de arbeidsmarkt te regelen. Dit is niet van toepassing op tijdelijk gedetacheerde dienstverrichters. * **Gevolg:** Lidstaten mogen de toegang tot hun grondgebied voor dienstverrichters niet onmogelijk maken door onnodige vergunningseisen. #### 1.2.2 Detacheringsrichtlijn en handhavingsrichtlijn De Detacheringsrichtlijn (97/71/EG) regelt de arbeids- en loonvoorwaarden van gedetacheerde werknemers. Deze richtlijn bepaalt dat bepaalde minimale arbeidsvoorwaarden van het ontvangstland, zoals vakantiedagen, minimumloon en veiligheidsvoorschriften, van toepassing zijn, terwijl de sociale zekerheid meestal geregeld blijft volgens het land van oorsprong. > **Tip:** De Detacheringsrichtlijn creëert een spanningsveld tussen de oorsprongregels en de regels van het ontvangstland, wat met name na de EU-uitbreiding tot complexiteit leidde. De Handhavingsrichtlijn (2014/67/EU) en een voorstel tot aanpassing van de Detacheringsrichtlijn hebben tot doel de handhaving van deze regels te verbeteren, met name met betrekking tot de definitie van "bezoldiging" versus "minimumloon". #### 1.2.3 De Dienstenrichtlijn De Dienstenrichtlijn (2006/123/EG) beoogt een verdere liberalisering van de dienstenmarkt. Een kernbepaling stelt dat lidstaten de uitoefening van een dienstactiviteit niet mogen koppelen aan een vergunningstelsel, tenzij: * Dit noodzakelijk is vanwege een dwingende reden van algemeen belang. * Dit doel niet met een minder beperkende maatregel kan worden bereikt. * De maatregel zonder onderscheid van toepassing is. > **Example:** De zaak C-341/14 (Trijber en Harmsen) illustreert de toepassing van de niet-discriminerende aard van toegestane maatregelen. #### 1.2.4 Digitale diensten en markten Recente verordeningen, zoals de Wet inzake digitale diensten (DSA - Verordening (EU) 2022/2065) en de Wet inzake digitale markten (DMA - Verordening (EU) 2022/1925), leggen specifieke verplichtingen op aan zeer grote online platforms en zoekmachines (met meer dan 45 miljoen gebruikers per maand) en "poortwachters". Deze regelgevingen raken indirect aan het dienstenverkeer in de digitale economie door rechten van zakelijke gebruikers en eindgebruikers te waarborgen. --- # Detacheringsrichtlijn en arbeidsvoorwaarden Dit topic behandelt de Detacheringsrichtlijn en de bijbehorende regelgeving, die de arbeids- en loonvoorwaarden van gedetacheerde werknemers binnen de Europese Unie regelt. ### 2.1 Vrij verrichten van diensten binnen de EU Het vrij verrichten van diensten, zoals vastgelegd in de artikelen 56 tot en met 63 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU), omvat meer dan alleen het afschaffen van discriminatie op grond van nationaliteit. Het vereist ook de opheffing van elke beperking, zelfs indien deze zonder onderscheid van toepassing is, die de werkzaamheden van een dienstverrichter die in een andere lidstaat is gevestigd, verbiedt of belemmert. Dergelijke beperkingen kunnen gerechtvaardigd zijn indien ze noodzakelijk en proportioneel zijn om redenen van algemeen belang. Bij het verrichten van diensten dient rekening te worden gehouden met de regels die van toepassing zijn in de lidstaat waar de dienstverrichter is gevestigd. Het verrichten van diensten verschilt van de vrijheid van vestiging en het vrije werknemersverkeer. Een werkvergunning is primair bedoeld om de toegang tot de arbeidsmarkt te regelen en is daarom niet van toepassing op dienstverrichters. > **Tip:** Het onderscheid tussen vrij verrichten van diensten, vrijheid van vestiging en vrij werknemersverkeer is cruciaal voor het correct toepassen van EU-regelgeving. ### 2.2 De Detacheringsrichtlijn De Detacheringsrichtlijn (Richtlijn 97/71/EG) is gericht op het harmoniseren van de arbeids- en loonvoorwaarden van werknemers die door een onderneming in de ene lidstaat tijdelijk in een andere lidstaat worden gedetacheerd. De richtlijn stelt minimale standaarden vast met betrekking tot zaken als: * Minimale vakantiedagen * Minimumloon * Rustperiodes * Veiligheid en gezondheid op het werk Deze voorwaarden worden zoveel mogelijk geregeld door de wetgeving van het ontvangstland. Echter, de sociale zekerheid van de gedetacheerde werknemer blijft doorgaans geregeld volgens de wetgeving van het land van oorsprong. Met de uitbreiding van de EU is een spanningsveld ontstaan met betrekking tot de toepassing van de Detacheringsrichtlijn, zoals geïllustreerd in de zaak C-431/05, *Laval*. ### 2.3 Handhavingsrichtlijn en Aanpassing Detacheringsrichtlijn De Handhavingsrichtlijn (2014/67/EU) heeft tot doel de handhaving van de regels inzake detachering te verbeteren. Er is een voorstel geweest voor de aanpassing van de Detacheringsrichtlijn, waarbij onder meer de regels inzake 'bezoldiging' in relatie tot 'minimumloon' nader zijn gedefinieerd. Dit kader wordt verder ondersteund door de Dienstenrichtlijn (2006/123/EG), die stelt dat lidstaten de uitoefening van een dienstactiviteit niet afhankelijk mogen stellen van een vergunningstelsel, tenzij dit gerechtvaardigd is door dwingende redenen van algemeen belang die niet met minder beperkende maatregelen kunnen worden bereikt en die zonder onderscheid van toepassing zijn. De zaak C-341/14, *Trijber en Harmsen*, is relevant in dit verband. > **Voorbeeld:** Een Franse bouwonderneming detacheert werknemers naar Duitsland om een project uit te voeren. De gedetacheerde werknemers hebben recht op minimaal het Duitse minimumloon, zoals bepaald door de Detacheringsrichtlijn, ongeacht wat in Frankrijk is afgesproken. Hun sociale zekerheid blijft geregeld onder het Franse systeem. --- # Digitale diensten en markten Dit topic behandelt de Wet inzake digitale diensten (DSA) en de Wet inzake digitale markten (DMA) en hun specifieke verplichtingen voor grote online platforms. ### 3.1 De Wet inzake digitale diensten (DSA) en de Wet inzake digitale markten (DMA) De Europese Unie heeft twee belangrijke verordeningen geïntroduceerd die het digitale landschap reguleren: de Wet inzake digitale diensten (DSA) en de Wet inzake digitale markten (DMA). * **Wet inzake digitale diensten (DSA)**: Verordening (EU) 2022/2065 * **Wet inzake digitale markten (DMA)**: Verordening (EU) 2022/1925 Deze verordeningen leggen specifieke verplichtingen op aan grote online platforms, zoekmachines en andere digitale diensten die een aanzienlijk aantal gebruikers bereiken. #### 3.1.1 Zeer grote online platforms en zoekmachines Een kernonderdeel van deze regelgeving richt zich op entiteiten die meer dan 45 miljoen gebruikers per maand bedienen in de Europese Unie. Deze platforms en zoekmachines worden beschouwd als zeer grote entiteiten en zijn onderworpen aan de strengste verplichtingen onder de DSA. #### 3.1.2 Poortwachters De DMA identificeert een specifieke categorie van grote online platforms die worden aangeduid als "poortwachters". Deze poortwachters hebben een centrale rol in het digitale ecosysteem en oefenen aanzienlijke controle uit over de toegang van gebruikers tot markten of diensten. De DMA legt hen specifieke verboden en geboden op om eerlijke concurrentie en openheid op digitale markten te waarborgen. #### 3.1.3 Rechten van zakelijke gebruikers en eindgebruikers Beide verordeningen zijn gericht op het beschermen en versterken van de rechten van zowel zakelijke gebruikers als eindgebruikers die actief zijn op online platforms. Dit omvat bepalingen inzake transparantie, aansprakelijkheid en eerlijke handelspraktijken. > **Tip:** De DSA en DMA zijn ontworpen om een veiliger en eerlijker digitaal speelveld te creëren, waarbij de macht van grote technologiebedrijven wordt beperkt en de rechten van individuen en kleinere bedrijven worden versterkt. #### 3.1.4 Vergelijking met eerdere regelgeving (contextueel) Hoewel de focus van dit topic ligt op DSA en DMA, is het relevant om te weten dat deze verordeningen voortbouwen op eerdere EU-wetgeving met betrekking tot diensten. De Dienstenrichtlijn (2006/123) bijvoorbeeld, stelde al eisen aan lidstaten om de uitoefening van dienstactiviteiten niet onnodig te beperken door vergunningstelsels, tenzij dit noodzakelijk was om dwingende redenen van algemeen belang en er geen minder beperkende maatregelen beschikbaar waren. De DSA en DMA verfijnen en specifiëren deze principes verder voor de specifieke context van online diensten en markten. > **Voorbeeld:** De Dienstenrichtlijn stelde dat een lidstaat de toegang tot een bepaalde dienst niet mag beperken via een vergunningstelsel als er geen dwingende reden van algemeen belang is die niet op een minder beperkende manier kan worden bereikt. Dit principe is een voorloper van de meer gedetailleerde regels die nu gelden onder de DSA en DMA voor online platforms. --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Vrij verkeer van diensten | Dit principe, vastgelegd in Artikel 56-63 van het VWEU, stelt dat lidstaten de activiteiten van dienstverrichters uit andere lidstaten niet mogen discrimineren of onevenredig belemmeren, tenzij dit gerechtvaardigd is door redenen van algemeen belang en noodzakelijke en proportionele maatregelen betreft. | | Dienstverrichtingen tegen vergoeding | Activiteiten die door een dienstverrichter, gevestigd in een lidstaat, tijdelijk in een andere lidstaat worden uitgevoerd in ruil voor betaling. | | Diensten van niet-economisch algemeen belang | Diensten die niet primair gericht zijn op economische activiteit en vaak door de overheid worden verleend, zoals bepaalde sociale, culturele of veiligheidsdiensten. | | Werkvergunning | Een officiële toestemming die vereist kan zijn voor werknemers om legaal te werken in een lidstaat, maar die doorgaans niet van toepassing is op dienstverrichters die tijdelijk diensten verlenen. | | Vrijheid van vestiging | Het recht van natuurlijke personen of ondernemingen om zich permanent te vestigen en economisch actief te zijn in een andere lidstaat, vergelijkbaar met de vestiging van binnenlandse ondernemingen. | | Detacheringsrichtlijn (97/71/EG) | Een Europese richtlijn die de arbeids- en loonvoorwaarden van werknemers regelt die tijdelijk door hun werkgever naar een andere lidstaat worden gedetacheerd om diensten te verlenen. | | Gedetacheerde werknemers | Werknemers die door hun werkgever tijdelijk vanuit hun gebruikelijke werkplek in de ene lidstaat worden uitgezonden om diensten te verlenen in een andere lidstaat. | | Sociale zekerheid volgens land van oorsprong | Het principe dat gedetacheerde werknemers onderworpen blijven aan de sociale zekerheidswetgeving van de lidstaat waar hun werkgever gevestigd is, om dubbele premiebetaling te voorkomen. | | Bezoldiging | Alle componenten van het loon en andere voordelen die een werknemer ontvangt in ruil voor zijn arbeid, wat ruimer is dan alleen het minimumloon. | | Minimumloon | Het wettelijk vastgelegde laagste loon dat een werkgever aan een werknemer mag betalen voor verrichte arbeid. | | Vergunningstelsel | Een systeem waarbij ondernemingen of individuen voorafgaande toestemming, een vergunning, moeten verkrijgen van de bevoegde autoriteiten voordat zij een bepaalde dienstverlenende activiteit mogen uitoefenen. | | Dwingende redenen van algemeen belang | Gronden die door het Hof van Justitie erkend worden als legitieme redenen om een belemmering van het vrij verkeer te rechtvaardigen, zoals volksgezondheid, consumentenbescherming of een goed functionerende arbeidsmarkt. | | Wet inzake digitale diensten (DSA) | Een Europese verordening die regels stelt voor online tussenpersonen en platforms, met name ten aanzien van illegale inhoud, transparantie van advertenties en de bescherming van gebruikersrechten. | | Wet inzake digitale markten (DMA) | Een Europese verordening die zich richt op ‘poortwachters’, zeer grote online platforms, en hen specifieke verplichtingen oplegt om eerlijkere en meer open digitale markten te garanderen. | | Poortwachters | Zeer grote online platforms die een cruciale rol spelen als toegangspunt tot de digitale markt en die onderworpen zijn aan specifieke verplichtingen onder de DMA om concurrentie te waarborgen. | | Zeer grote online platformen en zoekmachines | Online diensten die een significant aantal maandelijkse gebruikers bereiken (meer dan 45 miljoen in de EU) en daardoor belangrijke spelers zijn op de digitale markt, met extra verplichtingen onder de DSA en DMA. |