NV KAPITAAL.pptx

# Algemene overwegingen bij kapitaalsverhoging Hier is een gedetailleerde studiehandleiding over de algemene overwegingen bij kapitaalsverhoging, opgesteld volgens uw specificaties: ## 1. Algemene overwegingen bij kapitaalsverhoging Dit onderwerp behandelt de algemene procedures en vereisten voor een kapitaalsverhoging, inclusief de noodzakelijke statutaire wijzigingen, de uitgifte van aandelen met of zonder agio, en de rol van het bestuursorgaan. ### 1.1 Vereisten voor kapitaalsverhoging Een kapitaalsverhoging is een manier om vers geld aan te trekken voor de vennootschap en vereist een statutenwijziging die besloten wordt door een buitengewone algemene vergadering (B.A.V.). Bij een kapitaalsverhoging moeten alle vereisten die ook bij de oprichting van de vennootschap gelden, nageleefd worden. #### 1.1.1 Volledige en onvoorwaardelijke plaatsing van aandelen De uitgegeven aandelen moeten volledig en onvoorwaardelijk geplaatst zijn. Indien de uitgiftevoorwaarden dit expliciet bepalen, kan de kapitaalsverhoging doorgaan met het bedrag van de geplaatste inschrijvingen, zelfs als de kapitaalsverhoging niet volledig is geplaatst. #### 1.1.2 Uitgifte van aandelen met of zonder agio Nieuwe aandelen kunnen worden uitgegeven met een nominale waarde of een fractiewaarde. In het laatste geval kunnen aandelen worden uitgegeven tegen, onder of boven de fractiewaarde van de bestaande aandelen. De nieuwe aandelen kunnen worden uitgegeven met of zonder uitgiftepremie (agio). Dit agio is het verschil tussen de hogere uitgifteprijs en de nominale waarde van de aandelen. Het agio moet onmiddellijk volledig gestort worden bij inschrijving. #### 1.1.3 Verslag van het bestuursorgaan en controle Het bestuursorgaan is verplicht een verslag op te stellen dat de uitgifteprijs verantwoordt en de gevolgen voor de vermogens- en lidmaatschapsrechten van de aandeelhouders analyseert. Dit verslag moet gecontroleerd worden door een commissaris of bedrijfsrevisor. **Uitzonderingen op de verslagplicht:** * Een kapitaalsverhoging door omzetting van reserves vereist geen verslag van het bestuursorgaan. * Indien alle aandeelhouders aanwezig of vertegenwoordigd zijn en eenparig afstand doen van de verslagplicht, is geen verslag vereist. #### 1.1.4 Storting van aandelen en inbreng in natura Elk aandeel moet voor ten minste één vierde ($1/4$) volgestort zijn. Bij een inbreng in natura moeten de goederen binnen een termijn van vijf jaar na het besluit tot kapitaalsverhoging volledig volgestort zijn. #### 1.1.5 Notariële akte De totstandkoming van de kapitaalsverhoging moet worden vastgelegd in een notariële akte. #### 1.1.6 Verbod op inschrijving op eigen aandelen De vennootschap mag niet rechtstreeks of onrechtstreeks inschrijven op haar eigen aandelen. ### 1.2 Uitgiftepremie (Agio) Het vermogen van de vennootschap kan in de loop der jaren toenemen door bijvoorbeeld reserves of meerwaarden, waardoor de werkelijke waarde (IW) van de aandelen hoger kan zijn dan de nominale waarde (NW) die in de statuten vermeld staat. Bij een kapitaalsverhoging kan besloten worden de nieuwe aandelen uit te geven tegen een hogere waarde dan de nominale waarde. Het verschil tussen deze hogere waarde en de nominale waarde is de uitgiftepremie of agio. Dit wordt beschouwd als een soort entreegeld dat volledig gestort moet worden bij inschrijving. **Reden voor agio:** * Als bestaande aandeelhouders intekenen op de nieuwe aandelen in verhouding tot hun bestaande aandelenbezit, kunnen de voordelen en nadelen gelijk blijven, en kan besloten worden de kapitaalsverhoging zonder agio door te voeren. * Wanneer bestaande aandeelhouders niet (volledig) intekenen, of wanneer derden intekenen, zou een kapitaalsverhoging zonder agio hen onbetaald voordeel geven, aangezien de werkelijke waarde van de aandelen hoger is dan wat ze betalen. Door een uitgiftepremie te vragen, kan de waarde van de nieuwe en oude aandelen gelijk gehouden worden. ### 1.3 Nieuwe inbreng in geld De meest gebruikelijke vorm van kapitaalsverhoging is door middel van een nieuwe inbreng in geld, waarbij nieuw kapitaal wordt ingebracht in ruil voor nieuwe aandelen. #### 1.3.1 Voorkeurrecht Nieuwe aandelen moeten eerst aan de bestaande aandeelhouders worden aangeboden, naar evenredigheid van het deel van het kapitaal dat hun bestaande aandelen vertegenwoordigen. Derden kunnen pas deelnemen als de bestaande aandeelhouders hun voorkeurrecht niet of niet tijdig benutten. Dit mechanisme dient om de bestaande machtsverhoudingen binnen de vennootschap te behouden. * **Termijn voorkeurrecht:** De algemene vergadering (of het bestuursorgaan bij kapitaalsverhoging binnen het toegestane kapitaal) bepaalt de termijn waarbinnen het voorkeurrecht kan worden uitgeoefend. Deze termijn moet minimaal vijftien (15) dagen zijn vanaf de openstelling van de inschrijving. Tijdens deze termijn kan het voorkeurrecht in principe ook verhandeld worden. * **Bekendmaking:** De uitgifte en de termijn van uitoefening van het voorkeurrecht moeten, indien er gedematerialiseerde effecten zijn, minimaal acht (8) dagen voor de openstelling van de inschrijving bekendgemaakt worden in de bijlagen van het Belgisch Staatsblad (B.S.), een nationaal blad of op de website van de vennootschap. * **Statutaire beperking:** Het voorkeurrecht kan statutair niet beperkt of opgeheven worden. #### 1.3.2 Beperking of opheffing van het voorkeurrecht De B.A.V. die beslist over de kapitaalsverhoging kan, in het belang van de vennootschap, het voorkeurrecht beperken of opheffen. Dit vereist een gemotiveerd verslag van het bestuursorgaan en moet bovendien worden gecontroleerd door een commissaris of bedrijfsrevisor, of alle aandeelhouders moeten er afstand van doen. #### 1.3.3 Storting van gelden De gestorte gelden voor de kapitaalsverhoging moeten op een bijzondere bankrekening op naam van de vennootschap worden gezet. Een bankattest moet aan de notaris worden overhandigd. Het bestuursorgaan mag pas over deze gelden beschikken nadat de totstandkoming van de kapitaalsverhoging is vastgesteld bij notariële akte. #### 1.3.4 Procedure kapitaalsverhoging in twee akten Dit type kapitaalsverhoging verloopt in twee fasen: 1. **Beslissing B.A.V.:** De B.A.V. beslist over de kapitaalsverhoging en stelt de uitgiftevoorwaarden vast, zoals het bedrag van de kapitaalsverhoging, het aantal en soort nieuwe aandelen, de uitgifteprijs (met eventuele uitgiftepremie) en de termijn of beperking van het voorkeurrecht. De oproepingsbrief voor deze vergadering moet alle bijzonderheden vermelden, inclusief eventuele voorstellen tot beperking van het voorkeurrecht. 2. **Vaststelling totstandkoming:** Het bestuursorgaan voert de beslissing van de B.A.V. uit. De totstandkoming van de kapitaalsverhoging wordt vastgesteld door het verlijden van een tweede authentieke akte, op verzoek van het bestuursorgaan. #### 1.3.5 Rechtstreekse kapitaalsverhoging (één akte) De beslissing tot kapitaalsverhoging en de inschrijving hierop vinden plaats in dezelfde algemene vergadering, resulterend in één authentieke akte. De inschrijvers moeten de gelden vóór de datum van de vergadering op de bijzondere rekening storten. Deze procedure is enkel mogelijk indien van tevoren bekend is wie zal inschrijven en geldig afstand doet van het voorkeurrecht. ### 1.4 Nieuwe inbreng in natura Een nieuwe inbreng kan ook bestaan uit economisch waardeerbare goederen. Dit kan niet de inbreng van verplichtingen tot het verrichten van arbeid of diensten zijn. Een voorbeeld is de overdracht van een gebouw aan de vennootschap in ruil voor aandelen, in plaats van een contante verkoop. #### 1.4.1 Procedure inbreng in natura De B.A.V. beslist over de kapitaalsverhoging met inachtneming van de werkelijke waarde van de ingebrachte goederen. De controleprocedures voor inbreng in natura bij oprichting moeten nageleefd worden: * **Bijzonder verslag bestuursorgaan:** Dit verslag moet het belang van de inbreng voor de vennootschap en een gemotiveerde waardering bevatten, met eventuele afwijkende conclusies. * **Controleverslag commissaris/bedrijfsrevisor:** Dit verslag beschrijft de inbreng, de waarderingsmethoden en de werkelijke waarde. Deze verslagen worden, op straffe van nietigheid van de beslissing, meegestuurd met de oproepingsbrief voor de B.A.V. en openbaar gemaakt in het dossier van de rechtspersoon. ### 1.5 Kapitaalsverhoging binnen het toegestane kapitaal De statuten kunnen het bestuursorgaan of de Raad van Bestuur (RvT) de bevoegdheid toekennen om het geplaatste kapitaal in één of meerdere keren te verhogen tot een bepaald maximumbedrag, binnen daartoe in de statuten bepaalde grenzen. * **Maximaal bedrag en termijn:** De statuten moeten een maximumbedrag specificeren waarbinnen het bestuursorgaan het kapitaal kan verhogen. Deze machtiging is geldig voor een periode van vijf (5) jaar, maar kan telkens met vijf (5) jaar verlengd worden door een B.A.V. * **Motivering:** Telkens wanneer het bestuursorgaan aan de B.A.V. vraagt om deze bevoegdheid toe te kennen of te verlengen, moet dit gemotiveerd worden in een verslag dat de bijzondere omstandigheden en de doeleinden van het gebruik uiteenzet. * **Beperkingen:** Er zijn beperkingen, zoals het feit dat deze bevoegdheid in principe niet mag worden gebruikt voor een kapitaalsverhoging waarbij het voorkeurrecht wordt beperkt of uitgesloten, of voor de uitgifte van aandelen met meervoudig stemrecht. * **Jaarverslag:** Na gebruikmaking van deze bevoegdheid moet dit vermeld worden in het jaarverslag. ### 1.6 Kapitaalsverhoging ten gunste van het personeel Een naamloze vennootschap (NV) die in de laatste drie (3) boekjaren minstens twee (2) dividenden heeft uitgekeerd, kan, onder bepaalde voorwaarden, een kapitaalsverhoging geheel of gedeeltelijk voorbehouden aan het personeel. * **Voorwaarden:** * Overleg met de ondernemingsraad (OR). * De totale kapitaalsverhoging mag niet meer dan twintig procent (20%) van het kapitaal bedragen. * De aandelen moeten op naam zijn. * De aandelen zijn gedurende vijf (5) jaar niet overdraagbaar. * **Vaststelling door B.A.V.:** De B.A.V. legt vast wie in aanmerking komt en onder welke voorwaarden, zoals anciënniteit (minimaal zes (6) maanden en maximaal drie (3) jaar) en de termijn van uitoefening van het voorkeurrecht (minimaal dertig (30) dagen en maximaal drie (3) maanden vanaf opening inschrijving). Ook de termijn van volstorting en de verantwoording van de uitgifteprijs worden vastgelegd. ### 1.7 Kapitaalsverhoging door incorporatie van reserves Dit betreft een louter boekhoudkundige operatie waarbij de reserves van de vennootschap permanent worden opgenomen om het kapitaal te verhogen. Het nominale kapitaal wordt hiermee in overeenstemming gebracht met de intrinsieke waarde van de vennootschap. * **Procedure:** Dit vereist één B.A.V. en één authentieke akte. Er is geen verslag van het bestuursorgaan vereist. ### 1.8 Kapitaalsverhoging onder fractiewaarde van bestaande aandelen Dit is een mechanisme om een kapitaalsverhoging mogelijk te maken wanneer het vermogen van de vennootschap door verliezen sterk is gedaald tot onder het statutaire kapitaal. De nominale waarde van de aandelen kan worden opgeheven. ### 1.9 Aansprakelijkheid bij kapitaalsverhoging Het bestuursorgaan is aansprakelijk voor: * Het gedeelte van de kapitaalsverhoging waarvoor niet op geldige wijze is ingeschreven. In dat geval worden de bestuursleden van rechtswege als inschrijvers beschouwd. * De volstorting indien niet voldaan is aan de eis van een kwart ($1/4$) volstorting, of bij inbreng in natura binnen de vijf (5) jaar. * De schade die voortvloeit uit kennelijke overwaardering van inbrengen in natura. ### 1.10 Kapitaalvermindering Kapitaalvermindering vereist ook een statutenwijziging en moet de gelijkheid tussen de aandeelhouders waarborgen. #### 1.10.1 Kapitaalvermindering door terugbetaling of kwijtschelding Dit kan gebeuren door terugbetaling aan aandeelhouders van een deel van hun inbreng, of door vrijstelling van de volstorting van het resterende saldo van de inbreng. * **Bescherming schuldeisers:** Kapitaalvermindering moet in twee fasen gebeuren: 1. **Beslissing B.A.V. en bekendmaking:** De B.A.V. beslist tot kapitaalvermindering en dit wordt bekendgemaakt in de bijlagen van het B.S. 2. **Rechten schuldeisers:** Binnen twee (2) maanden na de bekendmaking kunnen schuldeisers (voor vaststaande vorderingen of vorderingen waarvoor een procedure is ingesteld) zekerheden eisen (tenzij betaling na aftrek van disconto). Deze zekerheden kunnen in onderling overleg worden vastgesteld of, bij gebreke daarvan, door de Ondernemingsrechtbank (ORB) in kort geding worden beslist. * **Terugbetaling/kwijtschelding verboden:** Terugbetaling of kwijtschelding aan aandeelhouders kan niet plaatsvinden zolang de schuldeisers geen voldoening hebben gekregen (via zekerheden of betaling). #### 1.10.2 Kapitaalvermindering ter aanzuivering van verliezen Dit is een louter boekhoudkundige operatie waarbij het kapitaal wordt verminderd om het in overeenstemming te brengen met het verminderde werkelijke vermogen van de vennootschap. Dit is het omgekeerde van een kapitaalsverhoging door incorporatie van reserves. * **Bescherming schuldeisers:** De bescherming van schuldeisers geldt hier niet. Dit wordt toegepast in geval van onherstelbare verliezen door oorzaken zoals aansprakelijkheidskwesties, faillissementen van debiteuren, of milieuverontreiniging met waardevermindering van gronden. ### 1.11 Instandhouding van het kapitaal: winstverdeling #### 1.11.1 Verplicht reservefonds Vennootschappen zijn verplicht jaarlijks een twintigste ($1/20$) van de netto winst aan te leggen tot een reservefonds, totdat dit fonds één tiende ($1/10$) van het kapitaal bereikt. #### 1.11.2 Uitkering van winst Er mag geen winstuitkering plaatsvinden indien het netto-actief van de vennootschap zou dalen beneden het bedrag van het gestorte of opgevraagde kapitaal, vermeerderd met alle reserves die niet mogen worden uitgekeerd. #### 1.11.3 Interimdividenden Statutair kan het bestuursorgaan de bevoegdheid krijgen om interimdividenden uit te keren, mits een staat van actief en passief door het bestuursorgaan aantoont dat de winst volstaat. Indien na vaststelling van een dividend door de gewone AV blijkt dat er te veel werd uitgekeerd, wordt het meerdere beschouwd als een voorschot op het volgende dividend. Indien de uitkering onregelmatig was, moet het bedrag terugbetaald worden, tenzij de aandeelhouders te goeder trouw waren. ### 1.12 Instandhouding van het kapitaal: inkoop van eigen effecten en financial assistance #### 1.12.1 Inkoop eigen effecten De regels voor de inkoop van eigen effecten zijn analoog aan die voor besloten vennootschappen (BV), inclusief voorwaarden, modaliteiten, vervreemdingsrecht, schorsing van stemrecht, verval van dividendrecht en de vorming van een onbeschikbare reserve. * **Uitzondering B.A.V. besluit:** Een voorafgaand besluit van de B.A.V. is niet nodig indien de inkoop noodzakelijk is om een dreigend ernstig nadeel te voorkomen. De machtiging hiervoor is slechts drie (3) jaar geldig, maar kan verlengd worden. * **Vervreemding:** Specifieke regels gelden voor de vervreemding van aldus verkregen aandelen. #### 1.12.2 Financial assistance Dit is analoog aan de regels in de BV, met de vereiste dat de transacties tegen billijke marktvoorwaarden gebeuren en de kredietwaardigheid van de partij die geholpen wordt, grondig onderzocht moet worden. ### 1.13 Instandhouding van het kapitaal: alarmbelprocedure Indien het bestuursorgaan vaststelt dat het netto-actief gedaald is tot minder dan de helft van het kapitaal, is het bestuursorgaan verplicht de algemene vergadering samen te roepen. * **Termijn en agenda:** De algemene vergadering moet binnen twee (2) maanden na de vaststelling van de daling worden samengeroepen. De agenda is identiek aan die van de BV: ontbinding van de vennootschap of maatregelen om de continuïteit te waarborgen. * **Gevolg van verzuim:** Bij verzuim is er een wettelijk weerlegbaar vermoeden dat door derden geleden schade het gevolg is van het ontbreken van de bijeenroeping. --- # Kapitaalsverhoging door nieuwe inbreng in geld Dit onderdeel behandelt de meest voorkomende methode van kapitaalsverhoging, waarbij nieuw kapitaal wordt ingebracht in ruil voor nieuwe aandelen, inclusief de rol van voorkeurrechten en verschillende procedures. ### 2.1 Algemene principes van kapitaalsverhoging door inbreng in geld De meest gebruikelijke manier om vers kapitaal aan te trekken is door de uitgifte van nieuwe aandelen in ruil voor een geldbedrag. De kernprincipes die bij de oprichting van de vennootschap golden met betrekking tot kapitaalbescherming, moeten ook bij een kapitaalsverhoging nageleefd worden. Dit betekent dat de nieuw uitgegeven aandelen volledig en onvoorwaardelijk geplaatst moeten zijn. Indien de uitgiftevoorwaarden dit bepalen, kan de kapitaalsverhoging voltooid worden met het bedrag van de reeds geplaatste inschrijvingen, zelfs als de totale kapitaalsverhoging niet volledig is geplaatst. Nieuwe aandelen kunnen worden uitgegeven met een nominale waarde of een fractiewaarde. In het laatste geval kunnen ze worden uitgegeven onder, boven of met de fractiewaarde van de bestaande aandelen. De uitgifte van nieuwe aandelen kan gebeuren met of zonder uitgiftepremie. De uitgiftepremie, ook wel agio genoemd, is het verschil tussen de hogere uitgifteprijs en de nominale waarde. Dit bedrag moet onmiddellijk bij inschrijving worden gestort. Het bestuursorgaan is verplicht een verslag op te stellen dat de uitgifteprijs en de gevolgen voor de vermogens- en lidmaatschapsrechten van de aandeelhouders verantwoordt. Een controle door een commissaris of bedrijfsrevisor is eveneens vereist. Deze verslaglegging is niet nodig bij een kapitaalsverhoging door omzetting van reserves, of wanneer alle aandeelhouders eenparig afstand doen van de verslagplicht, mits zij aanwezig of vertegenwoordigd zijn. De vennootschap mag echter niet rechtstreeks of onrechtstreeks inschrijven op eigen aandelen. Elk aandeel moet voor ten minste een vierde deel volgestort zijn. Bij inbrengen in natura geldt een stortingstermijn van vijf jaar na het besluit tot kapitaalsverhoging. De totstandkoming van de kapitaalsverhoging moet worden vastgelegd in een notariële akte. #### 2.1.1 De uitgiftepremie In de loop der jaren kan het vermogen van de vennootschap toenemen door reserves of meerwaarden, waardoor de werkelijke waarde van de aandelen hoger kan liggen dan de nominale waarde. Bij een kapitaalsverhoging kan ervoor gekozen worden om nieuwe aandelen uit te geven tegen een waarde die hoger is dan de nominale waarde. Het verschil tussen deze hogere waarde en de nominale waarde vormt de uitgiftepremie of agio. Dit dient als een soort entreegeld dat volledig bij inschrijving moet worden gestort. Als de bestaande aandeelhouders intekenen op de nieuwe aandelen in verhouding tot hun bestaande aandelenbezit, kan de kapitaalsverhoging zonder uitgiftepremie doorgaan, omdat de voordelen en nadelen proportioneel verdeeld blijven. Indien bestaande aandeelhouders echter niet intekenen of niet proportioneel inschrijven, zouden nieuwe intekenaars, die zonder uitgiftepremie instappen, een voordeel genieten waarvoor ze niet betalen, omdat de werkelijke waarde van de aandelen hoger is dan hun inleg. De betaling van een uitgiftepremie door nieuwe intekenaars zorgt ervoor dat de waarde van zowel de oude als de nieuwe aandelen gelijk blijft. > **Tip:** De uitgiftepremie is essentieel om de economische positie van bestaande aandeelhouders te beschermen wanneer nieuwe investeerders instappen. ### 2.2 Het voorkeurrecht Een cruciaal aspect bij kapitaalsverhoging door nieuwe inbreng in geld is het voorkeurrecht. Nieuwe aandelen moeten eerst aan de bestaande aandeelhouders worden aangeboden, naar evenredigheid van het deel van het kapitaal dat hun bestaande aandelen vertegenwoordigen. Derden kunnen pas deelnemen aan de kapitaalsverhoging als de bestaande aandeelhouders hun voorkeurrecht niet of niet tijdig benutten. Dit mechanisme dient om de bestaande machtsverhoudingen binnen de vennootschap te behouden. De algemene vergadering (A.V.) of het bestuursorgaan (bij kapitaalsverhoging binnen het toegestaan kapitaal) bepaalt de termijn waarbinnen het voorkeurrecht kan worden uitgeoefend. Deze termijn bedraagt minimaal vijftien dagen vanaf de openstelling van de inschrijving. Gedurende deze periode kan het voorkeurrecht in principe ook verhandeld worden. De uitgifte en de termijn van uitoefening van het voorkeurrecht moeten, indien het om gedematerialiseerde effecten gaat, minstens acht dagen voor de openstelling van de inschrijving bekend worden gemaakt. Dit gebeurt via bijlagen van het Belgisch Staatsblad, een nationaal blad of de website van de vennootschap. Statutair kan het voorkeurrecht niet beperkt of opgeheven worden. Echter, de buitengewone A.V. die beslist over de kapitaalsverhoging, kan, in het belang van de vennootschap, het voorkeurrecht beperken of opheffen. Dit vereist een gemotiveerde beslissing in een verslag van het bestuursorgaan, goedgekeurd door een controleur of bedrijfsrevisor, of de unanieme instemming van alle aanwezige of vertegenwoordigde aandeelhouders. Na de inschrijving moeten de gelden worden gestort op een bijzondere bankrekening op naam van de vennootschap. Een bankattest hiervan moet aan de notaris worden overhandigd. Het bestuursorgaan kan pas over deze gelden beschikken nadat de totstandkoming van de kapitaalsverhoging is vastgesteld in een notariële akte. > **Tip:** Het voorkeurrecht beschermt bestaande aandeelhouders tegen verdunning van hun eigendoms- en stemrecht. ### 2.3 Procedures voor kapitaalsverhoging door inbreng in geld Er zijn twee hoofdprocedures voor kapitaalsverhoging door nieuwe inbreng in geld: de kapitaalsverhoging in twee akten en de directe kapitaalsverhoging. #### 2.3.1 Kapitaalsverhoging in twee akten Deze procedure verloopt in twee fasen: 1. **Beslissing van de buitengewone A.V.:** De A.V. beslist tot kapitaalsverhoging en stelt de uitgiftevoorwaarden vast. Dit omvat het bedrag van de kapitaalsverhoging, het aantal en de soort van de nieuwe aandelen, de uitgifteprijs (eventueel met uitgiftepremie), en de termijn en eventuele beperkingen van het voorkeurrecht. De oproepingsbrief voor deze vergadering moet alle bijzonderheden vermelden, inclusief eventuele voorstellen tot beperking van het voorkeurrecht. 2. **Uitvoering door het bestuursorgaan:** In de tussenfase voert het bestuursorgaan de beslissing van de A.V. uit. De vaststelling van de totstandkoming van de kapitaalsverhoging gebeurt via een tweede authentieke akte, verleden op verzoek van het bestuursorgaan. #### 2.3.2 Directe kapitaalsverhoging Bij een directe kapitaalsverhoging vinden de beslissing van de buitengewone A.V. tot kapitaalsverhoging en de inschrijving hierop plaats tijdens dezelfde algemene vergadering. Dit resulteert in slechts één authentieke akte. Voor deze procedure moeten de inschrijvers vóór de datum van de A.V. de gelden op de bijzondere rekening storten. Deze methode kan enkel toegepast worden als men vooraf weet wie op de kapitaalsverhoging zal inschrijven en als zij geldig afstand doen van hun voorkeurrecht. > **Voorbeeld:** Een familiale vennootschap met een klein aantal aandeelhouders, die allemaal aanwezig zijn op de algemene vergadering en unaniem instemmen met de kapitaalsverhoging en afstand doen van hun voorkeurrecht, kan gebruikmaken van de directe kapitaalsverhoging. ### 2.4 Aansprakelijkheid bij kapitaalsverhoging Het bestuursorgaan is aansprakelijk voor het gedeelte van de kapitaalsverhoging waarvoor niet geldig is ingeschreven. Zij worden van rechtswege beschouwd als inschrijvers. Bovendien zijn zij gehouden tot volstorting indien niet voldaan is aan de eis van minstens een vierde deel volstorting, of bij inbreng in natura binnen de vijf jaar. Het bestuursorgaan is tevens aansprakelijk voor schade die voortvloeit uit een kennelijke overwaardering van inbrengen in natura. --- # Kapitaalsverhoging door inbreng in natura en binnen toegestaan kapitaal Dit onderwerp behandelt de procedures voor het inbrengen van goederen in plaats van geld, inclusief de benodigde rapportages en controles, en de mogelijkheid voor het bestuursorgaan om kapitaal te verhogen binnen vooraf vastgestelde statutaire grenzen. ## 3. Kapitaalsverhoging door inbreng in natura en binnen toegestaan kapitaal ### 3.1 Kapitaalsverhoging door inbreng in natura Nieuwe inbreng in een vennootschap kan niet alleen in geld plaatsvinden, maar ook in de vorm van goederen die economisch waardeerbaar zijn. Het is echter niet toegestaan om verplichtingen tot het verrichten van arbeid of diensten in te brengen. Een klassiek voorbeeld hiervan is wanneer een eigenaar van een gebouw dit gebouw overdraagt aan de vennootschap in ruil voor aandelen, in plaats van het te verkopen. De beslissing tot een kapitaalsverhoging met inbreng in natura wordt genomen door de buitengewone algemene vergadering (AV). Hierbij wordt de werkelijke waarde van de ingebrachte goederen vastgesteld. Om de rechten van aandeelhouders en schuldeisers te beschermen, zijn er specifieke controleprocedures vereist, die vergelijkbaar zijn met die bij de oprichting van de vennootschap. Deze procedures omvatten: * **Bijzonder verslag van het bestuursorgaan:** Dit verslag moet het belang van de inbreng voor de vennootschap toelichten, een gemotiveerde waardering van de ingebrachte goederen bevatten, en eventuele afwijkende conclusies vermelden. * **Controleverslag van de commissaris of bedrijfsrevisor:** Dit verslag beschrijft de inbreng, de toegepaste waarderingsmethoden, en de vastgestelde werkelijke waarde. Deze verslagen moeten, op straffe van nietigheid van de beslissing tot kapitaalsverhoging, samen met de oproepingsbrief voor de algemene vergadering worden meegestuurd en openbaar worden gemaakt in het dossier van de rechtspersoon. > **Tip:** De inbreng in natura moet een economische waarde hebben die de vennootschap ten goede komt. Het vervangen van een bestaande schuld door een aandeleninbreng is bijvoorbeeld geen echte inbreng in natura. ### 3.2 Kapitaalsverhoging binnen de grenzen van het toegestaan kapitaal De statuten van een vennootschap kunnen het bestuursorgaan of de Raad van Toezicht (RvT) de bevoegdheid toekennen om het geplaatste kapitaal in één of meerdere keren te verhogen tot een bepaald maximumbedrag. Dit staat bekend als een kapitaalsverhoging binnen de grenzen van het toegestaan kapitaal. Belangrijke kenmerken en voorwaarden van deze bevoegdheid zijn: * **Statutaire vastlegging:** De statuten moeten een maximaal bedrag specificeren waarbinnen het bestuursorgaan het kapitaal kan verhogen. * **Geldigheidsduur:** De machtiging is in principe slechts vijf jaar geldig, maar kan door een buitengewone AV telkens voor een periode van vijf jaar worden verlengd. * **Motivering:** Telkens wanneer het bestuursorgaan om deze bevoegdheid vraagt (voor toekenning of verlenging), moet dit gemotiveerd worden in een verslag. Dit verslag dient de bijzondere omstandigheden en de beoogde doeleinden van het gebruik van deze bevoegdheid toe te lichten. * **Beperkingen:** Er zijn bepaalde beperkingen aan het gebruik van deze bevoegdheid. Zo mag de bevoegdheid in principe niet worden gebruikt voor kapitaalsverhogingen waarbij het voorkeurrecht van aandeelhouders wordt beperkt of uitgesloten, noch voor de uitgifte van aandelen met meervoudig stemrecht. * **Publicatie:** Na gebruikmaking van deze bevoegdheid moet dit worden vermeld in het jaarverslag van de vennootschap. #### 3.2.1 Kapitaalsverhoging ten gunste van het personeel Een naamloze vennootschap (NV) die in de laatste drie boekjaren minstens twee dividenden heeft uitgekeerd, kan onder bepaalde voorwaarden een kapitaalsverhoging geheel of gedeeltelijk voorbehouden aan haar personeel. De voorwaarden hiervoor zijn onder andere: * **Overleg met de Ondernemingsraad (OR):** Indien aanwezig, moet er overleg plaatsvinden met de OR. * **Maximale omvang:** De totale kapitaalsverhoging ten gunste van het personeel mag niet meer dan twintig procent van het kapitaal bedragen. * **Aandelen op naam:** De aandelen moeten op naam worden uitgegeven. * **Niet-overdraagbaarheid:** De aandelen mogen gedurende vijf jaar niet worden overgedragen. De buitengewone AV legt vast wie in aanmerking komt voor deze aandelen en onder welke voorwaarden. Specifieke voorwaarden kunnen betrekking hebben op anciënniteit (minimaal zes maanden en maximaal drie jaar), de termijn voor het uitoefenen van het recht tot inschrijving (minimaal dertig dagen en maximaal drie maanden vanaf de opening van de inschrijving), de termijn voor volstorting, en de verantwoording van de uitgifteprijs. > **Tip:** De mogelijkheid om kapitaal te verhogen binnen toegestaan kapitaal biedt de vennootschap flexibiliteit om snel te reageren op financiële behoeften of strategische kansen, zonder telkens een buitengewone AV te moeten bijeenroepen voor elke specifieke kapitaalsverhoging. --- **Disclaimer:** Deze studiehandleiding is opgesteld op basis van de verstrekte documentatie en is bedoeld als een hulpmiddel voor studie. Raadpleeg altijd de officiële wetteksten en de statuten van de specifieke vennootschap voor juridisch bindende informatie. --- # Kapitaalvermindering en instandhouding van kapitaal Dit gedeelte behandelt de procedures rond kapitaalvermindering, zowel voor terugbetaling aan aandeelhouders als voor het aanzuiveren van verliezen, en de maatregelen ter instandhouding van het kapitaal, zoals winstverdeling, inkoop van eigen effecten en de alarmbelprocedure. ## 4. Kapitaalvermindering en instandhouding van kapitaal Kapitaalvermindering en instandhouding van kapitaal zijn essentiële procedures die de financiële structuur en stabiliteit van een vennootschap waarborgen. ### 4.1 Kapitaalsvermindering Kapitaalsvermindering, die altijd een statutenwijziging vereist en besloten wordt door een buitengewone algemene vergadering, kan op twee manieren gebeuren: terugbetaling aan aandeelhouders of aanzuivering van verliezen. De bescherming van de schuldeisers is hierbij cruciaal. #### 4.1.1 Kapitaalsvermindering door terugbetaling aan aandeelhouders of vrijstelling van volstorting Deze vorm van kapitaalsvermindering kan plaatsvinden door het terugbetalen van een deel van de inbreng aan de aandeelhouders, of door hen vrij te stellen van de verplichting tot volstorting van het resterende saldo van hun inbreng. * **Bescherming van schuldeisers**: De procedure verloopt in twee fasen om schuldeisers te beschermen. 1. **Beslissing en bekendmaking**: De buitengewone algemene vergadering beslist tot kapitaalsvermindering en deze beslissing wordt bekendgemaakt in de bijlagen van het Belgisch Staatsblad. 2. **Fase voor schuldeisers**: Binnen twee maanden na de bekendmaking kunnen schuldeisers, voor vaststaande vorderingen of vorderingen waarvoor een procedure is ingesteld, zekerheden eisen. Dit kan in der minne worden overeengekomen, of, bij gebrek daaraan, worden beslist door de rechtbank in kortgeding. Betaling van de zekerheden kan gebeuren na aftrek van een disconto. * **Voorwaarde voor terugbetaling/vrijstelling**: De terugbetaling aan de aandeelhouders of de vrijstelling van volstorting kan pas plaatsvinden nadat de schuldeisers hun voldoening hebben gekregen, hetzij door betaling, hetzij door het verkrijgen van zekerheden. #### 4.1.2 Kapitaalsvermindering tot aanzuivering van verliezen Deze procedure dient om het kapitaal te verminderen wanneer het werkelijke vermogen van de vennootschap door verliezen is gedaald. * **Doel**: Het doel is om het nominale kapitaal in overeenstemming te brengen met het verminderde werkelijke vermogen van de vennootschap. Dit is een boekhoudkundige operatie en staat tegenover de kapitaalsverhoging door incorporatie van reserves. * **Geen bescherming van schuldeisers**: In dit specifieke geval geldt de bescherming van de schuldeisers niet. Dit is bijvoorbeeld van toepassing bij onherstelbare verliezen als gevolg van aansprakelijkheidsgevallen, faillissementen van debiteuren, of milieuverontreiniging die leidt tot waardevermindering van gronden. * **Procedure**: Eén buitengewone algemene vergadering is vereist, gevolgd door één authentieke akte. Een verslag van het bestuursorgaan is hierbij niet nodig. ### 4.2 Instandhouding van het kapitaal Verschillende mechanismen zijn voorzien om het kapitaal van de vennootschap te beschermen en in stand te houden. #### 4.2.1 Verplichte aanleg van reservefondsen en winstverdeling Er bestaat een wettelijke verplichting om een deel van de winst te reserveren en er zijn beperkingen aan winstuitkeringen. * **Verplicht reservefonds**: Jaarlijks moet één twintigste (1/20) van de netto-winst worden toegevoegd aan een reservefonds totdat dit fonds één tiende (1/10) van het kapitaal heeft bereikt. * **Beperking op uitkeringen**: Er mogen geen winsten worden uitgekeerd indien het netto-actief van de vennootschap daardoor zou dalen onder het bedrag van het gestorte of opgevraagde kapitaal, vermeerderd met alle reserves die niet mogen worden uitgekeerd. * **Interimdividenden**: Het bestuursorgaan kan, mits statutaire bepaling, de bevoegdheid krijgen om interimdividenden uit te keren. Dit mag enkel als een staat van actief en passief aantoont dat de winst volstaat. Indien er na de vaststelling van het dividend door de gewone algemene vergadering blijkt dat er te veel is uitgekeerd, wordt het teveel uitgekeerde bedrag beschouwd als een voorschot op het volgende dividend. Bij onregelmatige uitkering moet het bedrag worden teruggestort, tenzij de aandeelhouders te kwader trouw waren. #### 4.2.2 Inkoop van eigen effecten en financiële assistentie De vennootschap kan eigen aandelen inkopen en aan financiële assistentie doen, met specifieke voorwaarden en beperkingen. * **Inkoop van eigen effecten**: Dit volgt grotendeels dezelfde regels en modaliteiten als bij de besloten vennootschap (BV). Er gelden bepalingen rond het vervreemdingsrecht, de schorsing van het stemrecht en het verval van het dividendrecht. Er moet ook een onbeschikbare reserve worden gevormd. * **Uitzondering op besluit buitengewone AV**: Statutair kan worden bepaald dat een voorafgaand besluit van de buitengewone algemene vergadering niet nodig is indien de inkoop noodzakelijk is om een dreigend ernstig nadeel te voorkomen. Deze machtiging is slechts drie jaar geldig, maar kan telkens met vijf jaar worden verlengd. * **Vervreemding van ingekochte aandelen**: Er gelden specifieke regels voor de vervreemding van de aldus verkregen aandelen. * **Financiële assistentie**: Ook hier zijn de regels analoog aan die van de BV. Essentieel is dat de transacties gebeuren tegen billijke marktvoorwaarden en dat de kredietwaardigheid van de partij die men helpt grondig wordt onderzocht. #### 4.2.3 De alarmbelprocedure Deze procedure treedt in werking wanneer de financiële situatie van de vennootschap kritiek wordt. * **Trigger**: Het bestuursorgaan moet de alarmbelprocedure starten indien het vaststelt dat het netto-actief gedaald is tot minder dan de helft van het kapitaal. * **Verplichtingen bestuursorgaan**: Het bestuursorgaan is verplicht om een algemene vergadering samen te roepen. * **Algemene vergadering**: Deze vergadering moet plaatsvinden binnen twee maanden na de vaststelling van de daling van het netto-actief. * **Agenda**: De agenda van de algemene vergadering moet, net als bij de BV, de opties van ontbinding van de vennootschap of maatregelen ter vrijwaring van de continuïteit bevatten. * **Gevolgen bij verzuim**: Bij verzuim om de algemene vergadering samen te roepen, geldt er een wettelijk weerlegbaar vermoeden dat de door derden geleden schade het gevolg is van dit verzuim. ### 4.3 Kapitaalsverhoging (ter context, besproken in relatie tot kapitaalsvermindering en instandhouding) Hoewel de kern van dit gedeelte kapitaalsvermindering en instandhouding behandelt, is het nuttig kort de principes van kapitaalsverhoging te herhalen voor context, aangezien deze procedures vaak de omgekeerde beweging maken. #### 4.3.1 Algemene principes kapitaalsverhoging Een kapitaalsverhoging vereist een statutenwijziging en beslissing van een buitengewone algemene vergadering, met naleving van de beschermingsmaatregelen voor het kapitaal. * **Uitgiftepremie (agio)**: Bij een kapitaalsverhoging kan men besluiten nieuwe aandelen uit te geven tegen een hogere waarde dan hun nominale waarde. Het verschil is de uitgiftepremie, die volledig gestort moet worden. Deze premie is bedoeld om de waarde van de nieuwe en oude aandelen gelijk te houden, vooral wanneer bestaande aandeelhouders niet in verhouding intekenen. * **Voorkeurrecht**: Bestaande aandeelhouders hebben het recht om als eersten in te tekenen op nieuwe aandelen, naar evenredigheid van hun huidige kapitaalbezit. Derden kunnen pas deelnemen als dit voorkeurrecht niet of niet tijdig wordt benut. Dit voorkeurrecht kan statutair niet worden beperkt of opgeheven, tenzij de buitengewone AV dit gemotiveerd beslist in het belang van de vennootschap en de vereiste verslagen worden opgesteld. #### 4.3.2 Methoden van kapitaalsverhoging * **Nieuwe inbreng in geld**: De meest courante methode, waarbij vers kapitaal wordt ingebracht in ruil voor nieuwe aandelen. De storting gebeurt op een bijzondere bankrekening. * **Rechtstreekse kapitaalsverhoging**: Beslissing en inschrijving vinden plaats in dezelfde algemene vergadering, wat één authentieke akte vereist. Dit is enkel mogelijk indien men vooraf weet wie zal inschrijven en er geldig afstand wordt gedaan van het voorkeurrecht. * **Inbreng in natura**: Inbreng van goederen die economisch waardeerbaar zijn (geen arbeid of diensten). De controleprocedures van inbreng in natura bij oprichting moeten worden nageleefd, inclusief bijzondere verslagen van het bestuursorgaan en een controleverslag. * **Binnen de grenzen van het toegestane kapitaal**: De statuten kunnen het bestuursorgaan de bevoegdheid geven om het kapitaal te verhogen tot een bepaald bedrag binnen een termijn van vijf jaar. Deze bevoegdheid is gebonden aan specifieke beperkingen. * **Kapitaalsverhoging ten gunste van het personeel**: Onder bepaalde voorwaarden kan een kapitaalsverhoging voorbehouden worden aan het personeel, indien de vennootschap in de laatste drie boekjaren minimaal twee dividenden heeft uitgekeerd. * **Kapitaalsverhoging door incorporatie van reserves**: Een louter boekhoudkundige operatie om het kapitaal te laten aansluiten bij de intrinsieke waarde van de vennootschap. #### 4.3.3 Aansprakelijkheid bij kapitaalsverhoging Het bestuursorgaan is aansprakelijk voor het niet-geldig ingeschreven deel van de kapitaalsverhoging en voor de volstorting van de aandelen. Tevens is het aansprakelijk voor schade door kennelijke overwaardering van inbrengen in natura. --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Kapitaalsverhoging | Een juridische en financiële operatie waarbij het maatschappelijk kapitaal van een vennootschap wordt verhoogd, doorgaans door het uitgeven van nieuwe aandelen, om extra financiering aan te trekken. | | Statutenwijziging | Een formele aanpassing van de statuten van een rechtspersoon, die vereist is voor significante beslissingen zoals een kapitaalsverhoging of -vermindering, en die moet worden vastgelegd in een notariële akte. | | Aandelen met nominale waarde | Aandelen die een vastgestelde, door de statuten bepaalde, geldbedrag vertegenwoordigen. | | Aandelen met fractiewaarde | Aandelen waarvan de waarde een breukdeel is van de totale nominale waarde, wat meer flexibiliteit biedt bij de uitgifte van nieuwe aandelen. | | Uitgiftepremie (Agio) | Het bedrag dat de uitgifteprijs van nieuwe aandelen overstijgt ten opzichte van hun nominale waarde, wat resulteert uit het verschil tussen de werkelijke waarde en de nominale waarde van de aandelen. | | Bestuursorgaan | Het orgaan binnen een vennootschap dat verantwoordelijk is voor het dagelijks bestuur en het uitvoeren van de beslissingen van de algemene vergadering. | | Verslag van het bestuursorgaan | Een document opgesteld door het bestuursorgaan dat de redenen voor bepaalde beslissingen, zoals een kapitaalsverhoging, en de gevolgen ervan toelicht, en dat vaak door een controlecommissaris wordt geverifieerd. | | Inbreng in natura | Het inbrengen van goederen of activa in plaats van geld als kapitaal, waarbij de waarde van deze goederen economisch meetbaar moet zijn. | | Voorkeurrecht | Een recht dat bestaande aandeelhouders hebben om nieuwe aandelen die worden uitgegeven, eerst aan te bieden naar evenredigheid van hun bestaande aandelenbezit, om hun machtspositie te behouden. | | Kapitaalsvermindering | Een juridische operatie waarbij het maatschappelijk kapitaal van een vennootschap wordt verlaagd, bijvoorbeeld door terugbetaling aan aandeelhouders of het aanzuiveren van verliezen. | | Netto-actief | Het verschil tussen de totale activa en de totale passiva van een vennootschap, wat de intrinsieke waarde van de vennootschap weerspiegelt. | | Alarmbelprocedure | Een wettelijke procedure die het bestuursorgaan verplicht om de algemene vergadering bijeen te roepen wanneer het netto-actief van de vennootschap onder een kritieke drempel, zoals de helft van het kapitaal, daalt. | | Interimdividend | Een tussentijds dividend dat door het bestuursorgaan kan worden uitgekeerd aan aandeelhouders op basis van een tussentijdse financiële beoordeling, indien de statuten dit toestaan en de winst dit toelaat. | | Onbeschikbare reserve | Een reserve die wettelijk of statutair niet mag worden uitgekeerd aan de aandeelhouders, vaak bedoeld voor specifieke doeleinden of als bescherming. |