2526_WERF_Werfinrichting_&_werfplanning_Ann_Eeckhout_02._cursus_-_slides,_oefeningen,_oplossingen_Hfdst._1_-_7.pdf

# Werfcoördinatie Werfcoördinatie is een cruciaal proces binnen bouwprojecten dat zich richt op het effectief beheren van de uitvoering, planning en kosten om de veiligheid, kwaliteit en efficiëntie te waarborgen [2](#page=2). ### 1.1 Wie moet er coördineren? De verantwoordelijkheid voor werfcoördinatie kan bij verschillende partijen liggen, afhankelijk van de projectstructuur en de specifieke fasen. Betrokkenen hierbij kunnen zijn: de bouwheer, de architect, studiebureaus, de veiligheidscoördinator, een pilootaannemer, een hoofdaannemer of een aangewezen coördinator [3](#page=3). ### 1.2 Met wie moet er gecoördineerd worden? Effectieve coördinatie vereist afstemming met een breed scala aan bouwparticipanten. Dit omvat, maar is niet beperkt tot: * De opdrachtgever [3](#page=3). * Het ontwerpteam (architectuur, gespecialiseerde studies, veiligheidscoördinator ontwerp) [3](#page=3). * Alle uitvoerders (onderaannemers, nevenaannemers die gelijktijdig of na elkaar werken uitvoeren) [3](#page=3). * De veiligheidscoördinator uitvoering [3](#page=3). * Controlebureau's en keuringsinstanties [3](#page=3). * De overheid (met betrekking tot vergunningen) [3](#page=3). * Beheerders van kabels en leidingen (KLB's) [3](#page=3). * Bewoners (bijvoorbeeld bij renovaties met blijvende bewoning) [3](#page=3). * De buurt (gemeente, buren) [3](#page=3). * De verzekering en hun experts (voor plaatsbeschrijvingen en vaststellingen) [3](#page=3). ### 1.3 Waarover moet er gecoördineerd worden? De coördinatie behandelt diverse aspecten van het bouwproject: #### 1.3.1 De uitvoering Dit omvat de inrichting van de bouwplaats, algemene veiligheid en de afstemming van de architecturale en technische studies. Kwaliteit is essentieel, waarbij het werk van de ene partij de basis vormt voor het werk van de andere. Ook energieprestaties en het behalen van gestelde prestatie-eisen vallen hieronder [3](#page=3). #### 1.3.2 De planning Coördinatie van de planning richt zich op kritieke fasen, de interactie tussen verschillende werkzaamheden, en de planning van proeven [3](#page=3). #### 1.3.3 De kosten Dit betreft de identificatie van welke kosten relevant zijn en hoe deze verdeeld worden, onder andere via een pro-rata-rekening [3](#page=3). Daarnaast is er ook coördinatie rond het PID (Post-Interventie-Dossier) of As-built-dossier [3](#page=3). ### 1.4 Coördineren, hoe doe je dat? Tools voor coördinatie Verschillende tools en methoden ondersteunen een effectieve werfcoördinatie: * **Contract:** Duidelijke afspraken over takenverdeling (wie doet wat?) en bevoegdheden (wie mag bevelen geven en wie moet ze opvolgen?) [4](#page=4). * **Werfleiding en controle:** Gestructureerd toezicht op de werf [4](#page=4). * **Overleg:** Essentiële communicatie via mondelinge afspraken, telefoon, e-mail en georganiseerde vergaderingen (werfvergaderingen, coördinatievergaderingen) [4](#page=4). * **Verslagen van vergaderingen:** Zorgvuldig opstellen, meedelen en laten aanvaarden (uitdrukkelijk of stilzwijgend) van werf- en coördinatievergaderingen, om ze tegenstelbaar te maken [4](#page=4). * **Planning:** Het opstellen, aanpassen en communiceren van planningen en updates, en deze tegenstelbaar maken [4](#page=4). #### 1.4.1 Bijzondere tools voor veiligheid Specifieke documenten bevorderen de veiligheidscoördinatie: * **Veiligheids- en gezondheidsplan:** Analyse van risico's en preventiemaatregelen [4](#page=4). * **Coördinatiedagboek:** Registreert opmerkingen en belangrijke gebeurtenissen gerelateerd aan veiligheidscoördinatie [4](#page=4). * **Postinterventiedossier (PID):** Informatie ter preventie van risico's bij toekomstige werkzaamheden [4](#page=4). ### 1.5 Veel voorkomende problemen i.v.m. coördinatie Diverse factoren kunnen leiden tot problemen bij de werfcoördinatie: * **Gebrek aan coördinatie:** Er wordt simpelweg niet gecoördineerd [5](#page=5). * **Te late coördinatie:** Coördinatie vindt plaats na het ontstaan van problemen [5](#page=5). * **Onduidelijke of gebrekkige communicatie:** Dit kan betrekking hebben op inhoudelijke, expressieve, relationele of appellerende aspecten (IERA). Ook kwantiteit, kwaliteit, relevantie, stijl, en zender-ontvangerproblemen spelen een rol [5](#page=5). * **Gebrek aan bevoegdheid:** De coördinator heeft niet de nodige autoriteit over de betrokkenen [5](#page=5). * **Fouten van bouwparticipanten:** Onjuiste handelingen door betrokkenen [5](#page=5). * **Onvoorzienbare omstandigheden:** Onverwachte gebeurtenissen die de planning en uitvoering beïnvloeden [5](#page=5). * **Schorsingen:** Stopzetting van de werkzaamheden op bevel of door toedoen van de opdrachtgever [5](#page=5). > **Tip:** Het Algemeen Bestek op Privé Bouwwerken bevat specifieke clausules over veiligheid, controlebureau's, uitvoeringsdossiers, planning, werfvergaderingen, kostenbeheer en materiaalinformatie die relevant zijn voor coördinatie [7](#page=7). > **Tip:** Deel 0 (Aanneming Werf) van het Bouwtechnisch Bestek Woningbouw benadrukt het belang van het ontwerpteam, veiligheidscoördinatie, een plaatbezoek waarbij rekening gehouden wordt met algemene coördinatie, en de noodzaak van goede coördinatie met onderaannemers voor gebouwprestaties zoals luchtdichtheid [7](#page=7). > **Tip:** Modelcontracten voor onderaanneming specificeren documenten uit de hoofdaanneming, programma en uitvoeringstermijn, naleving van planning, bevelen en instructies, informatie-uitwisseling, veiligheid, kostenverdeling (pro rata), meldingsplicht bij onvoorziene omstandigheden en oplevering [8](#page=8). ### 1.6 Wat zijn de gevolgen van gebrekkige coördinatie? Gebrekkige coördinatie kan leiden tot significante negatieve gevolgen: * **Financieel nadeel:** * Rendementsverliezen bij bouwplaatspersoneel [5](#page=5). * Omzetverlies en nadelen hieruit voortvloeiend [5](#page=5). * Verlenging van de uitvoeringstermijn [5](#page=5). * **Gebreken in de uitvoering:** * Noodzaak tot herdoen van werken (bv. uitsparingen in gewelven voor verlichting, dichtmaken binnenwanden na technieken) [5](#page=5). * Herstelwerken en gevolgschade [5](#page=5). * **Vertraging:** * Verstoring van de planning van nevenaannemingen [5](#page=5). * Schade voor de opdrachtgever [5](#page=5). * Potentiële vertragingsboetes [5](#page=5). > **Voorbeeld:** Als de techniekers vergeten zijn om uitsparingen te voorzien in de gewelven voor de verlichtingsarmaturen (technieken), dan moeten de ruwbouwwerken herdaan worden om deze aan te passen. Dit is een direct gevolg van een gebrek aan coördinatie tussen de ruwbouw en de technieken [5](#page=5). --- # Werfplanning en uitvoeringstermijnen Dit deel behandelt de planning van werven, de voordelen en het nut ervan, verschillende planningsmethoden en hulpmiddelen, alsook de uitvoeringstermijn en de consequenties van vertragingen [16](#page=16) [17](#page=17). ### 05.1. Bedoeling, voordelen en nut van een planning Een werfplanning is cruciaal voor een efficiënte projectuitvoering. De bedoeling ervan is om een duidelijk overzicht te bieden van de benodigde middelen zoals arbeidskrachten, onderaannemers, materialen en materieel. Daarnaast maakt een planning het mogelijk om na te gaan of de opgelegde termijnen haalbaar zijn. Hoewel niet altijd wettelijk verplicht in alle situaties, draagt een goede planning significant bij aan de beheersbaarheid van het project [17](#page=17) [31](#page=31). ### 05.2. Soorten planningen Het document specificeert de sectie over soorten planningen maar de inhoudelijke details over de verschillende types planningen worden niet uitgewerkt in de verstrekte tekstfragmenten [18](#page=18). ### 05.3. Planningshulpmiddelen De sectie over planningshulpmiddelen wordt genoemd maar de specifieke hulpmiddelen worden niet nader beschreven in de verstrekte documentatie [19](#page=19). ### 05.4. Uitvoeringstermijn De uitvoeringstermijn is een essentieel aspect van aannemingsovereenkomsten en heeft directe gevolgen bij laattijdige uitvoering [21](#page=21). #### 05.4.1. Moet er een uitvoeringstermijn bedongen worden? In private aanneming is een contract zonder expliciete uitvoeringstermijn geldig indien het temporele aspect geen grote rol speelt voor de partijen. Echter, bij aanneming onder de Wet Breyne en in overheidsopdrachten is het wel verplicht om een uitvoeringstermijn te bepalen [21](#page=21). #### 05.4.2. Hoe lang mogen de werken duren als er geen uitvoeringstermijn bedongen is? Zelfs zonder een dwingende uitvoeringstermijn mag een aannemer de werken niet eindeloos laten duren. De aannemer dient een redelijke termijn te respecteren. Bij betwisting zal de rechter soeverein oordelen, rekening houdend met de aard en omvang van het werk, de omstandigheden van de uitvoering, en het gevaar bij vertraagde uitvoering dat reeds gekend was bij het sluiten van de overeenkomst [21](#page=21). Voor consumenten geldt dat de leveringstermijn niet later mag zijn dan 30 dagen na contractsluiting, tenzij anders overeengekomen. Als er niet op tijd geleverd wordt, moet de consument eerst een aanvullende, passende termijn geven. Indien de onderneming ook dan niet levert, kan de consument de overeenkomst beëindigen. Dit geldt voor aannemingen die een "levering" inhouden, zoals schrijnwerkerij voor raamkozijnen, maar niet voor louter herstellingswerken [21](#page=21). > **Tip:** Het is altijd aan te raden een uitvoeringstermijn te voorzien en deze ruim voldoende te bepalen [21](#page=21). #### 05.4.3. Middelen om aansprakelijkheid voor vertraging of laattijdigheid te beperken De aannemer kan zijn aansprakelijkheid voor vertragingen op verschillende manieren beperken [22](#page=22): * **Bedding van een realistische uitvoeringstermijn:** Dit is het meest effectieve middel. Te korte bouwtijden kunnen leiden tot slechte uitvoering en veiligheidsproblemen, wat nadelig is voor zowel de aannemer als de bouwheer [22](#page=22). * **Bepaling in werkdagen:** Dit voorkomt discussies over kalenderdagen en feestdagen [22](#page=22). * **Benaderende of indicatieve termijn:** Dit geeft een zekere marge voor overschrijding, hoewel de aannemer nog steeds gebonden blijft aan de redelijke termijn [22](#page=22). * **Contractueel beschrijven van situaties die recht geven op termijnverlenging:** Dit omvat onder andere ontijdige aanvang, wijzigingen, meerwerk, fouten van de opdrachtgever, en onvoorziene omstandigheden. Duidelijke afspraken voorkomen achteraf veel discussies [22](#page=22). * **Voorzien van een lage vertragingsvergoeding:** Dit beperkt de financiële impact van vertraging [22](#page=22). * **Voorzien van een maximumbedrag voor vertragingsboetes:** Bijvoorbeeld, maximaal 5% van de aannemingssom [22](#page=22). Deze mogelijkheden moeten per geval bekeken worden [22](#page=22). #### 05.4.4. Hoe kan de aannemer tijdens de uitvoering de uitvoeringstermijn pro-actief bewaken? De aannemer dient de uitvoeringstermijn proactief te bewaken en te anticiperen op mogelijke betwistingen. Het is belangrijk om hinderpalen te registreren of zelf te signaleren om later bewijs te kunnen leveren [22](#page=22). ##### Aanvang uitvoeringstermijn De aannemer moet erop toezien dat de aanvangsdatum correct wordt bepaald en tijdig reageren bij een ontijdige bepaling [23](#page=23). ##### Termijnverlengingen: gronden, formaliteiten * **Termijnverlenging voor meerwerken en wijzigingen:** Bijkomende werken of wijzigingen door de opdrachtgever geven de aannemer recht op een corresponderende termijnverlenging. Dit geldt ook als deze opdrachten laat of ontijdig worden gegeven. De omvang van de verlenging hangt af van de omvang, noodzaak, aard van het werk, en de inspanningen van de aannemer. Meerwerk kan soms gecompenseerd worden door minderwerk, waardoor geen termijnverlenging nodig is. Indien wijzigingen de economie van de aanneming ingrijpend beïnvloeden, kunnen partijen de overeenkomst in zijn geheel, inclusief de uitvoeringstermijn en vertragingsbedingen, wijzigen [23](#page=23). * **Termijnverlenging voor vertragingen die niet aan de aannemer kunnen worden toegerekend:** Vertragingen door laattijdige stedenbouwkundige vergunningen, onvoorzienbare omstandigheden, uitblijven van instructies of materiaalkeuzes, slechte coördinatie van de werken, of fasering door de bouwheer, kunnen niet aan de aannemer worden toegerekend [24](#page=24). * **Termijnverlenging op grond van de contractuele voorwaarden:** Een private aannemingsovereenkomst kan specifieke situaties voorzien voor termijnverlenging, zoals laattijdige aanvang door feiten te wijten aan de bouwheer, schorsing van de werken, of niet-naleving van betalingsvoorwaarden. Overheidsopdrachten bevatten in de AUR diverse gronden voor verlenging, waaronder laattijdige goedkeuringen, betalingen, nalatigheden van de aanbestedende overheid, onderbrekingen door het bestuur, bijkomende werken, en overschrijding van hoeveelheden. Belangrijk is dat de aannemer in overheidsopdrachten de termijnverlenging moet aanvragen vóór het verstrijken van de contractuele termijn en dat er strikte vormvereisten gelden [24](#page=24). * **Termijnverlenging wegens overmacht:** De aannemer is niet verantwoordelijk voor vertragingen veroorzaakt door overmacht of toeval, indien deze aan hem niet toerekenbaar zijn. Overmacht is een gebeurtenis waar geen partij of derde iets aan kan doen [24](#page=24). ##### Einde uitvoeringstermijn De uitvoeringstermijn eindigt wanneer de aannemer zijn contractuele verbintenis heeft afgewerkt en het werk ter beschikking stelt van de opdrachtgever. Het moment van "levering" en "oplevering" vallen niet noodzakelijk samen. De voltooiing van het werk is cruciaal, maar een geringe hoeveelheid resterend werk belet de (voorlopige) oplevering niet, mits te goeder trouw geïnterpreteerd [25](#page=25). ### 05.5. Vertragingsboete zonder voorafgaande ingebrekestelling? In principe moet de opdrachtgever de aannemer eerst in gebreke stellen om een vertragingsvergoeding te eisen. Artikel 5.231 BW bepaalt dat een ingebrekestelling voorafgaat aan sancties wegens niet-nakoming. Een vertragingsvergoeding loopt dan ook meestal vanaf de datum van ingebrekestelling, tenzij de wet of overeenkomst anders bepaalt. Een ingebrekestelling moet een duidelijke en ondubbelzinnige aanmaning tot tijdige uitvoering zijn [26](#page=26). Er zijn echter uitzonderingen op deze regel: * **Bijzondere wettelijke bepalingen:** Zo bepalen artikel 46 AUR dat in overheidsopdrachten boeten voor laattijdige uitvoering eisbaar zijn door het verstrijken van de termijn, zonder ingebrekestelling [26](#page=26). * **Contractuele afspraken:** Partijen kunnen overeenkomen dat de schuldeiser vrijgesteld is van de verplichting tot ingebrekestelling, waardoor vertragingsbedingen "van rechtswege" lopen [26](#page=26). * **Nutteloosheid van ingebrekestelling:** Als de schuldenaar zelf schriftelijk heeft laten weten zijn verbintenis niet na te komen, is een ingebrekestelling overbodig [26](#page=26). ### 05.6. Verweer tegen de vordering tot betaling van een vertragingsvergoeding? De aannemer kan zich verweren tegen een vordering tot betaling van een vertragingsvergoeding door te betwisten dat de vertraging aan hem toerekenbaar is, dat er schade is geleden, of dat de ingebrekestelling correct is uitgevoerd. De opdrachtgever moet het bewijs leveren van de overeenkomst, de termijnoverschrijding, de ingebrekestelling, en de schade. De aannemer die een ingebrekestelling ontvangt, moet onmiddellijk zijn verweermiddelen uiten, op straffe van verval. Mogelijke verweermiddelen zijn onder meer [27](#page=27): * Is de uitvoeringstermijn wel overschreden? * Zijn alle termijnverlengingen in rekening gebracht? * Is de vertraging aan de aannemer toerekenbaar? * Is de vertraging niet het gevolg van overmacht of een vreemde oorzaak? * Wordt er geen schade geclaimd die dateert van voor de ingebrekestelling? * Onderzoek naar de schade en het oorzakelijk verband [27](#page=27). ### 05.7. Verweer tegen de toepassing van een vertragingsbeding? #### Het vertragingsbeding Een vertragingsbeding is een forfaitaire begroting van de schade bij laattijdige oplevering. De bouwheer hoeft dan geen bewijs van schade te leveren [28](#page=28). #### Bepalen de partijen vrij het bedrag van het vertragingsbeding? * **Privaat aannemingsrecht:** Partijen bepalen vrij het bedrag, maar een excessieve vergoeding die meer winst oplevert dan de uitvoering van de overeenkomst kan leiden tot matiging door de rechter. Het is raadzaam een contractueel plafond te voorzien, zoals 5% van de aannemingsprijs [28](#page=28). * **Wet Breyne:** Hierin zijn vertragingsvergoedingen wettelijk verplicht en moeten minstens overeenstemmen met de normale huurprijs van de afgewerkte woning. De berekening gebeurt per kalenderdag of maand [28](#page=28). * **Overheidsopdrachten:** Er is een formule voor de boete per kalenderdag vertraging, met een maximum van 5% van de oorspronkelijke aannemingssom [28](#page=28). #### Matiging van overdreven vertragingsbedingen Een vertragingsbeding moet een vergoedend karakter hebben en moet voorzienbaar zijn op het moment van contractsluiting. De rechter kan overdreven bedingen matigen op grond van artikel 5.88 § 2 BW, zelfs ambtshalve. De rechter reduceert het beding dan tot het bedrag dat zonder strafbeding verschuldigd zou zijn geweest, waarbij de werkelijke schade centraal staat [29](#page=29). #### Vermindering wegens gedeeltelijke uitvoering Op grond van artikel 5.88 § 5 BW kan de straf verminderd worden als de hoofdverbintenis gedeeltelijk is uitgevoerd. Dit is van toepassing als het vertragingsbeding niet reeds rekening houdt met de graad van afwerking en als de gedeeltelijke uitvoering nut heeft voor de opdrachtgever, oftewel de vertragingsschade heeft verminderd. Deze vermindering kan niet contractueel worden uitgesloten. In overheidsopdrachten kan een gedeeltelijke teruggave van een ingehouden boete plaatsvinden als de waarde van de nog niet uitgevoerde werken minder dan 5% van het totaalbedrag bedraagt [29](#page=29) [30](#page=30). ### 05.8. Conclusie Gezien de huidige omstandigheden zoals een tekort aan bouwpersoneel, korte uitvoeringstermijnen en just-in-time-projecten, is het belangrijk om aandacht te besteden aan de planningsaspecten en de middelen van verweer bij vertragingen [30](#page=30). --- # Prijscalculatie, verrekeningen en betalingen Dit gedeelte behandelt de opbouw van prijzen, de berekening van directe en indirecte kosten, verschillende verrekeningsmethoden en procedures voor het verkrijgen van betalingen, inclusief betalingsvoorwaarden. ## 3. Prijscalculatie, verrekeningen en betalingen ### 3.1 Prijscalculatie De prijscalculatie vormt de basis voor offertes en bepaalt de winstgevendheid van een project. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen directe en indirecte kosten [34](#page=34). #### 3.1.1 Directe kosten Directe kosten zijn kosten die rechtstreeks aan een specifiek project of een specifieke post kunnen worden toegewezen. Deze kosten worden verder onderverdeeld in [34](#page=34): * **Arbeidskosten:** De directe kostprijs van arbeid wordt berekend door de gemiddelde directe uurkost te vermenigvuldigen met de begrote uren [35](#page=35). * De **gemiddelde directe uurkost** is gelijk aan het brutoloon vermeerderd met sociale lasten [35](#page=35). * De **uurbegroting** is gebaseerd op tijdnormen (bv. uren per vierkante meter) en het rendement (bv. vierkante meters per uur) [35](#page=35). * Het **uurloon** wordt ook wel het **uurtarief** genoemd [35](#page=35). * **Materiaalkost:** Dit wordt berekend door de materiaalkost per eenheid te vermenigvuldigen met de benodigde materiaalhoeveelheid [35](#page=35). * De **materiaalkost per eenheid** omvat de aankoopprijs van de leverancier (exclusief btw) [35](#page=35). * Bij de bepaling van de aankoopprijs moet rekening worden gehouden met de catalogusprijs, de prijs bij bestelling versus levering, transportkosten, kosten voor laden en lossen, materiaalverliezen (die in de hoeveelheid verwerkt worden, niet in de prijs), voorraadkosten en een toeslag voor klein materiaal [35](#page=35). * De NBN B06-001 beschrijft een standaardmeetmethode voor de benodigde hoeveelheden materialen en werkzaamheden [35](#page=35). * **Voorbeeld berekening materiaalkost:** * Aankoopprijs: 1000 euro/m³ * Transport: inbegrepen * Laden/lossen: 2 arbeiders * 3 uur * 35 euro/uur = 210 euro voor 10 m³, dus 21 euro/m³ * Materiaalverliezen: 10% (verwerkt in de hoeveelheid) * Voorraadkosten: 3,75 euro/m³ * Toeslag klein materiaal (5%): 5% * 1000 euro/m³ = 50 euro/m³ * Totaal materiaalkost per m³ = 1000 + 21 + 3,75 + 50 = 1074,75 euro/m³ * Besluit: De toeslag op aankoop is 7,48% [35](#page=35). * **Onderaannemerskost:** Dit wordt berekend door de kost per eenheid van de onderaannemer te vermenigvuldigen met de benodigde hoeveelheid. De prijs in het contract met de onderaannemer is hierbij de basis. Soms wordt een coördinatiebedrag (bv. 10%) als toeslag berekend [36](#page=36). * **Materieelkosten:** De directe kostprijs van materieel wordt berekend door de gemiddelde directe machinekost te vermenigvuldigen met de begrote uren [36](#page=36). * De **gemiddelde directe machinekost** omvat de aanschaffingsprijs en afschrijving, de werkingskosten, onderhoud, herstellingen, verzekeringen, keuringen, nieuw hulpmaterieel en verbruikskosten [36](#page=36). * Het **machinerendement** bepaalt de uren die nodig zijn [36](#page=36). * CMK (Controle Mechanische Kosten) wordt gebruikt voor overheidsopdrachten, verhuur aan derden en regiewerken [36](#page=36). #### 3.1.2 Indirecte of algemene kosten Indirecte of algemene kosten zijn kosten die niet rechtstreeks aan een specifiek project of post kunnen worden toegewezen, maar wel noodzakelijk zijn voor de goede werking van het bouwbedrijf. Deze omvatten onder andere algemene kosten en winst [34](#page=34) [35](#page=35) [36](#page=36). #### 3.1.3 Omzet, brutomarge en nettomarge De relatie tussen omzet, brutomarge en nettomarge is cruciaal voor de winstgevendheid. De vraag die hierbij centraal staat is hoeveel omzet er gegenereerd moet worden om noch winst, noch verlies te maken [37](#page=37). ### 3.2 Verrekeningen Er zijn verschillende methoden om de prijs van een aanneming te verrekenen: * **Aanneming tegen absoluut vaste prijs:** De prijs is in dit geval absoluut vastgesteld en kan niet worden gewijzigd, ongeacht schommelingen in kosten of uitgevoerde hoeveelheden [38](#page=38). * **Aanneming tegen relatief vaste prijs:** Hierbij is de prijs vast, maar kunnen er aanpassingen gebeuren indien de werkelijk uitgevoerde hoeveelheden afwijken van de begrote hoeveelheden [38](#page=38). * **Aanneming volgens prijslijst:** De verrekening gebeurt op basis van de werkelijk uitgevoerde hoeveelheden tegen de overeengekomen prijzen per eenheid [38](#page=38). * **Aanneming in regie:** De prijs wordt bepaald op basis van de werkelijk gemaakte kosten (uren, materialen, etc.) [38](#page=38). ### 3.3 Betaling bekomen Het tijdig en correct ontvangen van betalingen is essentieel. Hiervoor zijn er verschillende aandachtspunten en procedures: #### 3.3.1 Algemene aandachtspunten * Onderzoek vooraf de kredietwaardigheid van de klant [39](#page=39). * Zorg voor een veilige offerte en maak duidelijke betaalvoorwaarden [39](#page=39). * Vermeld betaalvoorwaarden kenbaar en zorg dat ze van toepassing zijn [39](#page=39). * Leg alles schriftelijk vast om betwistingen te voorkomen [39](#page=39). * Factureer zorgvuldig [39](#page=39). * Overweeg waarborgen en zekerheden als opties bij wanbetaling [39](#page=39). #### 3.3.2 Facturatie * Facturen moeten inclusief btw zijn [39](#page=39). * Controleer op rekenfouten [39](#page=39). * Vermeld een correcte vervaldatum [39](#page=39). * Factureer in de juiste taal (taal van de maatschappelijke zetel van de onderneming) [39](#page=39). * Bewijs van verzending van de factuur is belangrijk [39](#page=39). #### 3.3.3 Betaalvoorwaarden * Betaalvoorwaarden moeten gekend en aanvaard zijn [39](#page=39). * Een gebruikelijke betaaltermijn is 30 dagen [39](#page=39). * Bij betalingsachterstand kunnen intresten van rechtswege worden aangerekend. In handelstransacties geldt een percentage van 10,5% en wettelijk 4,5% (gebaseerd op de wetgeving van 2025) [39](#page=39). * Daarnaast kunnen invorderingskosten worden aangerekend, bv. 40 euro [39](#page=39). #### 3.3.4 Omgaan met meerwerken en onvoorziene omstandigheden * Verkrijg vooraf schriftelijk akkoord over wijzigingen en meerwerken [39](#page=39). * Meld onvoorziene omstandigheden onmiddellijk [39](#page=39). * Dien onverwijld een verrekeningsvoorstel in [39](#page=39). * Bij werken in regie is het registreren en rapporteren van de werkzaamheden cruciaal [39](#page=39). #### 3.3.5 Tussentijdse facturatie * Factureer tussentijds naarmate de werken vorderen [39](#page=39). * Gebruik voorschotfacturen of facturen met een gedetailleerde vorderingsstaat [39](#page=39). #### 3.3.6 Opties bij wanbetaling * Bankgarantie [39](#page=39). * Beslag [39](#page=39). * Rechtstreekse vordering [39](#page=39). * Kredietverzekering [39](#page=39). #### 3.3.7 Model betaalvoorwaarden (Embuild) Bij overheidsopdrachten en contracten met consumenten zijn specifieke regels van toepassing, zoals gedetailleerd in modelaannemingsvoorwaarden [40](#page=40). * **Voor KMO's (Belgische wet):** Verwijlinteresten beginnen te lopen vanaf de kalenderdag die volgt op de dag waarop de kosteloze herinnering aan de consument wordt verzonden, na een betalingstermijn van 14 kalenderdagen [40](#page=40). * **Voor niet-KMO's (Belgische wet):** Verwijlinteresten beginnen pas te lopen na het verstrijken van 14 kalenderdagen na de kosteloze herinnering (ofwel de 3e werkdag na verzending, ofwel de kalenderdag na elektronische verzending) [40](#page=40). #### 3.3.8 Artikel 3 – Betaling (Model compacte versie algemene aannemingsvoorwaarden) * **Artikel 3.1:** Tenzij anders overeengekomen, wordt de prijs gefactureerd in maandelijkse schijven naarmate de werken vorderen. BTW, heffingen en lasten zijn ten laste van de Opdrachtgever [40](#page=40). * **Artikel 3.2:** Een voorschot kan worden gevraagd en moet expliciet op de offerte vermeld zijn, inclusief het tijdstip van betaling [40](#page=40). * **Artikel 3.3 (Handelstransacties):** Facturen moeten betaald worden binnen 15 kalenderdagen na verzending. Bij niet-betaling worden de bedragen van rechtswege verhoogd met [40](#page=40): * Verwijlinterest conform de wet van 2 augustus 2002 betreffende betalingsachterstand bij handelstransacties, berekend naar rato van het aantal dagen achterstand [40](#page=40). * Een forfaitaire vergoeding van 10% van het verschuldigde bedrag, met een minimum van 125 euro [40](#page=40). * **Artikel 3.4 (Consumenten):** Facturen zijn betaalbaar binnen 15 kalenderdagen na verzending. Bij niet-betaling volgt een kosteloze herinnering. Als de betaling niet plaatsvindt binnen 14 kalenderdagen na de herinnering (of de 3e werkdag na verzending, of de kalenderdag na elektronische verzending), worden de onbetaalde bedragen verhoogd met [40](#page=40): * Verwijlinterest conform de wet van 2 augustus 2002, berekend vanaf de dag na de verzending van de herinnering [40](#page=40). * Een forfaitaire vergoeding, afhankelijk van het schuldbedrag: * Tot en met 150 euro: 20 euro [40](#page=40). * Tussen 150,01 en 500 euro: 30 euro + 10% van de schijf tussen 150,01 en 500 euro [40](#page=40). * Boven 500 euro: 65 euro + 5% van de schijf boven 500 euro, met een maximum van 2.000 euro [40](#page=40). ### 3.4 Oefeningen De oefeningen op pagina 41 en 42 behandelen de toepassing van de principes van prijscalculatie, verrekeningen en betalingen in concrete scenario's. Ze omvatten het opstellen van offertes, het berekenen van verschuldigde bedragen bij betalingsachterstand en het correct toepassen van de verschillende aannemingsvormen [41](#page=41) [42](#page=42). > **Tip:** Zorg dat je de formules voor de berekening van de directe kosten (arbeid, materiaal, materieel) en de verschillende verrekeningsmethoden goed kent. Oefen met het toepassen van de betalingsvoorwaarden voor zowel handelstransacties als consumenten. > **Voorbeeld:** Bij oefening 2 wordt gevraagd het verschuldigd bedrag op een specifieke datum te berekenen, rekening houdend met hoofdsom, intresten en forfaitaire vergoedingen, zowel voor een onderneming als voor een consument. Dit vereist nauwkeurigheid in de toepassing van de verschillende rentevoeten en forfaitaire bedragen [41](#page=41) [42](#page=42). --- # Kwaliteitscontrole en oplevering Dit onderwerp behandelt de essentiële aspecten van kwaliteitscontrole tijdens de uitvoering van werken, de opeenvolgende opleveringsfasen (voorlopig en definitief), en de daaruit voortvloeiende aansprakelijkheden van de aannemer voor en na de oplevering [44](#page=44) [45](#page=45). ### 7.1 Overzicht van kwaliteitscontrole en oplevering Kwaliteitscontrole en oplevering vormen cruciale fasen in elk bouwproject, waarbij de conformiteit van het uitgevoerde werk met de contractuele afspraken en de geldende normen wordt gewaarborgd. De aansprakelijkheid van de aannemer evolueert gedurende het bouwproces, van de start van de werken tot na de definitieve oplevering [44](#page=44) [45](#page=45). #### 7.1.1 Aansprakelijkheid vóór en na oplevering * **Vóór oplevering:** De aannemer is aansprakelijk voor uitvoeringsfouten, het niet naleven van zijn waarschuwingsplicht, en voor de kwaliteit van de gebruikte materialen en producten [45](#page=45). * **Na oplevering:** De aansprakelijkheid van de aannemer blijft bestaan voor de 10-jarige aansprakelijkheid (voor ernstige gebreken die de stabiliteit aantasten) en voor verborgen gebreken [45](#page=45) [57](#page=57). #### 7.1.2 Resultaatsverbintenis versus middelenverbintenis De aard van de aansprakelijkheid van de aannemer hangt af van het type verbintenis dat hij aangaat: * **Resultaatsverbintenis:** De aannemer verbindt zich tot een specifiek, gedefinieerd resultaat [46](#page=46) [47](#page=47). * **Gevolg:** De aannemer is automatisch aansprakelijk indien het resultaat niet wordt behaald. De opdrachtgever hoeft enkel aan te tonen dat het resultaat niet is bereikt [47](#page=47). * **Ontsnappen aan aansprakelijkheid:** De aannemer kan ontsnappen door overmacht te bewijzen of een externe, niet aan hem toerekenbare oorzaak [47](#page=47). * **Voorbeelden:** Plaatsen van een niet-lekkend bubbelbad, garanderen van waterdichtheid van een zwembad voor 10 jaar, leveren van een werk conform bestelling zonder verborgen gebreken [47](#page=47). * **Middelenverbintenis (inspanningsverbintenis):** De aannemer verbindt zich ertoe om een voldoende inspanning te leveren, niet tot een gegarandeerd resultaat [46](#page=46) [48](#page=48). * **Gevolg:** De aannemer is aansprakelijk bij onzorgvuldigheid. Zijn gedrag wordt getoetst aan dat van een normaal redelijke en zorgvuldige aannemer in vergelijkbare omstandigheden ("goede huisvader") [48](#page=48). * **Bewijslast:** De opdrachtgever moet de onzorgvuldigheid (de fout) van de aannemer bewijzen; zonder bewijs van fout is de aannemer niet aansprakelijk [48](#page=48). De bepaling of een verbintenis een middelen- of resultaatsverbintenis is, hangt af van wetgeving, de wil van partijen en contractuele afspraken [46](#page=46). > **Tip:** Steeds vaker worden hoofdaannemers gedwongen om resultaatsverbintenissen aan te gaan, wat doorloopt in onderaannemingsovereenkomsten [47](#page=47). #### 7.1.3 Kwaliteitscontrole door verschillende partijen * **Bouwheer, architect en/of studiebureau t.o.v. hoofdaannemer:** * **Wat wordt gecontroleerd:** Materiaalgebruik, uitvoeringstechnieken, afwerking, kwaliteit van bouwdelen, veiligheid en milieunormen, tijdigheid, en documentatie [49](#page=49). * **Methodieken:** Visuele inspecties, meet- en beproevingen, testen, fotodocumentatie, controle materiaalkeuze, besprekingen en rapportages, controle planning, vastleggen van afwijkingen [49](#page=49). * **Samenwerking en rapportage:** Vaste controlemomenten, schriftelijke/digitale rapportage, opvolgen en afdwingen van correctieve maatregelen [49](#page=49). * **Hoofdaannemer t.o.v. onderaannemer:** * **Proces:** Contractuele afspraken, planning en afstemming, toezicht en inspecties, kwaliteitscontroles en testen, rapportage en documentatie, correctieve maatregelen, eindcontrole en oplevering, nazorg en borging [50](#page=50). * **Bij verborgen gebreken:** Reactie binnen een redelijke termijn naar de onderaannemer [50](#page=50). * **Aannemer t.o.v. leverancier:** * **Fasen:** * **Prospectie van producten:** Vraag en specificaties, leveranciersselectie, vooronderzoek (monsters, documentatie), beoordeling [51](#page=51). * **Bestelling:** Specificaties, contractuele afspraken, duidelijke communicatie [51](#page=51). * **Levering:** Ontvangstcontrole, documentcontrole, visuele inspectie, testen en meten [51](#page=51). * **Verwerking:** Kwaliteitscontrole bij verwerking/opslag, documentatie, feedback naar leverancier, correctieve acties [51](#page=51). * **Bij verborgen gebreken:** Reactie binnen een korte termijn naar de leverancier [51](#page=51). > **Tip:** Een systematische doorloop van deze stappen minimaliseert risico's op niet-conforme producten [51](#page=51). ### 7.2 De oplevering De oplevering is een eenzijdige handeling van de opdrachtgever die geldt als aanvaarding van het werk, mits het conform is aan de opdracht (plan, lastenboek, contract) en de regels van het vak [52](#page=52). #### 7.2.1 Eén of twee opleveringen? * **Privaat bouwrecht:** Geen wettelijke bepalingen; afhankelijk van het contract [52](#page=52). * **Wet Breyne:** Verplichte oplevering in twee fasen (Voorlopige en Definitieve Oplevering - VO/DO) met een minimale tussentijd van 1 jaar. Bij appartementen kan de DO van privatieve delen niet vóór de DO van gemeenschappelijke delen plaatsvinden [52](#page=52). * **Overheidsopdrachten:** Oplevering in twee fasen (VO en DO); waarborgtermijn is 1 jaar, tenzij anders bepaald in het bestek [52](#page=52). #### 7.2.2 Schriftelijke of stilzwijgende oplevering De oplevering kan schriftelijk (via een Proces-Verbaal - PV) of stilzwijgend gebeuren (bv. door zonder voorbehoud in gebruik te nemen, verder af te werken, te betalen) [53](#page=53). * **Privaat bouwrecht:** Afhankelijk van het contract [53](#page=53). * **Wet Breyne:** Standaard schriftelijke oplevering. Stilzwijgende VO door bewoning of ingebruikname. Stilzwijgende DO kan na een schriftelijke uitnodiging en het niet verschijnen van de opdrachtgever na 15 dagen. Geen stilzwijgende oplevering van gemene delen [53](#page=53). * **Overheidsopdrachten:** Standaard schriftelijk, maar stilzwijgende VO en DO zijn mogelijk [53](#page=53). #### 7.2.3 Aansprakelijkheid bij geen oplevering Indien er geen oplevering plaatsvindt, kan een contractuele vordering wegens slecht uitgevoerde werken ingesteld worden tot 10 jaar na vaststelling van het gebrek (gemeenrechtelijke verjaringstermijn). Het onterecht weigeren van oplevering kan rechtsmisbruik zijn [53](#page=53). **Criteria voor oplegbaarheid van het werk:** * De waarde van de opmerkingen (herstelkosten). * Is veilige ingebruikname mogelijk? * Functionaliteit (kan het werk dienen waarvoor het bestemd is?). #### 7.2.4 Gevolgen van de oplevering De oplevering heeft de volgende gevolgen: * **Overdracht van de risico's** [54](#page=54). * **Bevrijding van aansprakelijkheid voor zichtbare gebreken** die niet werden vermeld in het PV of waarvoor geen voorbehoud werd gemaakt. Deze bevrijding is genuanceerd: de aannemer blijft aansprakelijk indien de gebreken erger worden tijdens de waarborgtermijn of de 10-jarige aansprakelijkheid in het gedrang brengen [54](#page=54). * **Bevrijding van aansprakelijkheid voor gebreken die niet aan een fout van de aannemer te wijten zijn**. De aannemer is enkel aansprakelijk bij fout en heeft geen garantieverplichting voor gebreken die niet aan zijn handelen te wijten zijn [54](#page=54). #### 7.2.5 Inhoud van een duidelijk PV van oplevering Een Proces-Verbaal van oplevering (voorlopig of definitief) bevat doorgaans: * Datum en plaats van oplevering [55](#page=55) [56](#page=56). * Aanwezige partijen (opdrachtgever, architect, aannemer) [55](#page=55) [56](#page=56). * Vaststellingen omtrent de conformiteit van de werken [55](#page=55) [56](#page=56). * Opsomming van eventuele gebreken en de afspraken hieromtrent (hersteltermijn) [55](#page=55). * Vaststelling van herstel van gebreken uit de voorlopige oplevering [56](#page=56). * Nieuwe gebreken die zich na de VO hebben gemanifesteerd [56](#page=56). * Overhandiging van documenten [55](#page=55). * Consequenties van de oplevering (bv. vrijgave waarborg, aanvang termijnen) [55](#page=55) [56](#page=56). > **Voorbeeld:** Model PV van voorlopige oplevering [55](#page=55). > **Voorbeeld:** Model PV van definitieve oplevering [56](#page=56). ### 7.3 Aansprakelijkheid na oplevering Na oplevering kan de aannemer nog enkel aansprakelijk gesteld worden voor: 1. **Gebreken die de stabiliteit van het werk aantasten (10-jarige aansprakelijkheid):** [57](#page=57) [59](#page=59). 2. **Verborgen gebreken:** [57](#page=57) [62](#page=62). #### 7.3.1 Checklist voor aansprakelijkheid na oplevering 1. Is het werk opgeleverd [57](#page=57)? 2. Is het gebrek te wijten aan een fout van de aannemer [57](#page=57)? 3. Levert de opdrachtgever bewijs van fout van de aannemer [57](#page=57)? 4. Valt het gebrek onder de 10-jarige aansprakelijkheid [57](#page=57)? 5. Valt het gebrek onder de aansprakelijkheid voor lichte verborgen gebreken [57](#page=57)? #### 7.3.2 Bewijslast bij fout van de aannemer * **Middelenverbintenis:** Opdrachtgever moet de fout bewijzen [58](#page=58). * **Resultaatsverbintenis:** Opdrachtgever moet bewijzen dat het resultaat niet behaald is; de aannemer moet overmacht bewijzen [58](#page=58). #### 7.3.3 De 10-jarige aansprakelijkheid (art. 1792 BW & 2270 oud BW) * **Regel:** Aannemer is 10 jaar aansprakelijk voor ernstige gebreken (zichtbaar of verborgen) die de stabiliteit van het gebouw of een belangrijk onderdeel ervan in het gedrang brengen [59](#page=59). * **Aard:** Van openbare orde, contractuele beperking is niet mogelijk [59](#page=59). * **Voorwaarden:** * Aannemingsovereenkomst [59](#page=59). * Bouwwerk of groot werk (inclusief belangrijke onderdelen en eraan verbonden installaties) [59](#page=59). * Gebrek dat de stevigheid in gevaar brengt (impliceert een ernstig gebrek). De functionele opvatting is verlaten; het volstaat niet dat het werk ongeschikt is voor zijn bestemming [59](#page=59) [60](#page=60). * Fout van de aannemer [60](#page=60). * **Rechtspraak:** Voorbeelden van gebreken die stabiliteit bedreigen (bv. onaangepaste funderingen, stabiliteitsbedreigende vervormingen) versus gebreken die niet ernstig genoeg zijn (bv. diverse waterinfiltraties, louter esthetische gebreken) [60](#page=60). * **Tienjarige termijn:** * Vordering instellen binnen 10 jaar na oplevering [61](#page=61). * Termijn is van openbare orde, kan niet ingekort, gestuit of geschorst worden [61](#page=61). * Uitbreiding van de vordering kan bij conclusie na het verstrijken van de 10 jaar, mits de oorspronkelijke vordering tijdig werd ingesteld en de nieuwe gebreken van dezelfde aard en oorzaak zijn [61](#page=61). * **Wie is aansprakelijk:** Architecten, ingenieurs, aannemers, onderaannemers, studiebureaus, promotoren, projectmanagers [61](#page=61). * **Wie kan vorderen:** Bouwheer, rechtsverkrijgers (erfgenamen, kopers) [61](#page=61). #### 7.3.4 Aansprakelijkheid voor lichte verborgen gebreken * **Begrip:** "Lichte" gebreken vallen niet onder de 10-jarige aansprakelijkheid. "Verborgen" gebreken waren niet zichtbaar bij oplevering [62](#page=62). * **Grondslag:** Een gebrek dat niet zichtbaar is, kan niet worden aanvaard [62](#page=62). * **Aard:** Aanvullend recht; contractuele beperking van aansprakelijkheid is mogelijk [62](#page=62). * **Privaat bouwrecht & Wet Breyne:** Aannemer is 1 jaar aansprakelijk voor lichte verborgen gebreken. Rechtsvordering ontvankelijk mits ingesteld binnen 6 maanden na kennisname van het gebrek. Contractuele beperkingen zijn toegestaan, behalve voor opzettelijke fouten of indien ze de contractuele verbintenissen zinloos maken [62](#page=62). * **Overheidsopdrachten:** Beperking van aansprakelijkheid voor lichte verborgen gebreken tot de definitieve oplevering (art. 64 AUR), behalve de 10-jarige aansprakelijkheid [62](#page=62). * **Voorwaarden:** * Gebrek was verborgen bij oplevering. De beoordeling houdt rekening met de deskundigheid van de opdrachtgever [63](#page=63). * Gebrek werd niet aanvaard [63](#page=63). * Vordering ingesteld binnen een redelijke termijn na vaststelling van het gebrek [63](#page=63). * Fout van de aannemer [63](#page=63). * **Waarborgtermijn:** 10 jaar vanaf oplevering, tenzij contractueel beperkt [63](#page=63). * **Proceduretermijn:** "Redelijke" termijn vanaf ontdekking van het gebrek. Dit is cruciaal om te voorkomen dat een stilzwijgen wordt geïnterpreteerd als aanvaarding. De rechtspraak kent diverse voorbeelden toe van wat een te lange wachttijd is [63](#page=63) [64](#page=64). > **Let op:** De redelijkheid van de proceduretermijn wordt beoordeeld op basis van de concrete omstandigheden, waarbij de aannemer die herhaaldelijk herstellingspogingen onderneemt en de aansprakelijkheid niet betwist, een langere termijn kan rechtvaardigen [65](#page=65). #### 7.3.5 Termijnen in private aanneming * **Zonder contractuele beperking:** * Aanvang 10-jarige aansprakelijkheid en aansprakelijkheid voor lichte verborgen gebreken: vanaf definitieve oplevering (DO) [66](#page=66). * **Met contractuele beperking:** * Partijen kunnen overeenkomen dat de voorlopige oplevering (VO) geldt als aanvaarding en aanvang van de 10-jarige termijn [67](#page=67). * De aansprakelijkheid voor lichte verborgen gebreken loopt gedurende 1 jaar na de VO, met een proceduretermijn van 6 maanden na kennisname [67](#page=67). ### 7.4 Toepassingen en casussen * **Casus 1 (Betaling van werken):** De aannemer wordt betaald op basis van de eenheidsprijs voor alle voorzienbare werken beschreven in de opdrachtdocumenten, inclusief versterkingen indien vermeld in het lastenboek [68](#page=68). * **Casus 2 (Vervanging onderaannemer):** Vervanging van een onderaannemer zonder rechterlijke tussenkomst is enkel mogelijk bij hoogdringendheid, na voorafgaande ingebrekestelling, aanmaning tot herstel, tegensprekelijke vaststelling en bericht van vervanging. De meerkost valt dan ten laste van de oorspronkelijke onderaannemer [69](#page=69). * **Casus 3 (Niet-droge chape):** De parketlegger moet de werkzaamheden op een te natte chape weigeren en een aangetekende brief sturen met een voorbehoud voor moeilijkheden door de termijnverschuiving. Het enkel naleven van de informatieplicht en voorbehoud is onvoldoende; de plaatsing moet geweigerd worden om potentiële 10-jarige aansprakelijkheid te vermijden [70](#page=70). * **Casus 4 (Barstjes in parket na oplevering):** Na oplevering kan de aannemer niet meer aansprakelijk gesteld worden voor schade die voortvloeit uit een (onoordeelkundig) gebruik van het werk, zoals een te lage vochtigheidsgraad of foute temperatuur na oplevering [71](#page=71). * **Casus 5 (Schade aan trappenhal na gebruik):** Indien het werk is opgeleverd (bv. factuur zonder opmerkingen betaald, gebouw in gebruik) en de schade zichtbaar was bij oplevering of het gevolg is van (fout)gebruik na oplevering, is de aannemer niet aansprakelijk voor de herstelkosten [72](#page=72). --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Werfcoördinatie | Het proces van het organiseren, plannen en controleren van de verschillende activiteiten en partijen op een bouwplaats om een veilige, efficiënte en succesvolle uitvoering van de werkzaamheden te garanderen. Dit omvat communicatie, planning, kostenbeheer en veiligheid. | | Uitvoeringstermijn | De contractueel vastgelegde periode waarbinnen de aannemer gehouden is de overeengekomen werkzaamheden te voltooien en op te leveren aan de opdrachtgever. | | Vertragingsboete | Een contractueel vastgelegde vergoeding die de aannemer verschuldigd is aan de opdrachtgever bij het niet naleven van de overeengekomen uitvoeringstermijn, bedoeld als forfaitaire schadevergoeding. | | Prijscalculatie | Het proces van het bepalen van de kostprijs van een bouwwerk of dienst, inclusief directe kosten (arbeid, materiaal, materieel, onderaannemers) en indirecte kosten (algemene kosten), vermeerderd met winst. | | Verrekening | Het proces waarbij de uiteindelijke prijs van een aannemingsovereenkomst wordt aangepast aan de werkelijk uitgevoerde hoeveelheden, de prijs van materialen of andere contractuele afspraken, bijvoorbeeld bij aanneming tegen prijslijst of in regie. | | Betaling | De financiële transactie waarbij de opdrachtgever de aannemer voldoet voor de geleverde werken, conform de contractuele betalingsvoorwaarden zoals voorschotten, tussentijdse facturen en eindbetaling, inclusief eventuele intresten en invorderingskosten bij betalingsachterstand. | | Kwaliteitscontrole | Het systematisch controleren van de uitgevoerde werkzaamheden, materialen en processen tijdens de uitvoering van een bouwproject om te verzekeren dat deze voldoen aan de overeengekomen specificaties, normen en vereisten. | | Oplevering | Een officiële handeling waarbij de opdrachtgever het uitgevoerde werk aanvaardt als conform aan de opdracht en de regels van het vak. Dit kan plaatsvinden in twee fasen: voorlopige oplevering en definitieve oplevering, met specifieke juridische gevolgen. | | Middelenverbintenis | Een verbintenis waarbij de schuldenaar zich ertoe verbindt om de nodige inspanningen te leveren om een bepaald resultaat te bereiken, zonder garantie op het slagen ervan. De aansprakelijkheid ontstaat bij aantoonbare nalatigheid of onzorgvuldigheid. | | Resultaatsverbintenis | Een verbintenis waarbij de schuldenaar zich ertoe verbindt een specifiek, gedefinieerd resultaat te behalen. De aansprakelijkheid ontstaat automatisch als het beoogde resultaat niet wordt bereikt, tenzij overmacht of een niet aan de schuldenaar toerekenbare oorzaak kan worden bewezen. | | Tienjarige aansprakelijkheid | De wettelijk vastgelegde aansprakelijkheid van architecten en aannemers voor ernstige gebreken die de stabiliteit van een bouwwerk of een belangrijk onderdeel daarvan aantasten, gedurende een periode van tien jaar na de oplevering. | | Verborgen gebreken | Gebreken die niet zichtbaar waren op het moment van de oplevering en die pas later aan het licht komen. De aansprakelijkheid hiervoor kan contractueel worden beperkt, maar is aanvullend recht. | | Algemene Bestek op Privé Bouwwerken | Een gestandaardiseerd document dat de algemene voorwaarden en specificaties bevat voor particuliere bouwopdrachten, met bepalingen over zaken als veiligheid, controlebureaus, uitvoeringsdossiers, planning en kostenbeheer. | | Bouwtechnisch Bestek Woningbouw | Een gedetailleerd technisch document dat specifieke voorschriften en vereisten bevat voor de bouw van woningen, inclusief bepalingen over ontwerpteams, veiligheidscoördinatie, aannemingsmodaliteiten en gebouwprestaties. | | Contract van onderaanneming | Een overeenkomst tussen een hoofdaannemer en een onderaannemer, waarin de wederzijdse rechten en plichten met betrekking tot de uitvoering van specifieke werkzaamheden op de bouwplaats worden vastgelegd, inclusief afspraken over planning, kosten en veiligheid. | | Formule Flamme | Een formule die gebruikt wordt om het financiële nadeel te berekenen dat een onderneming lijdt door omzetverlies als gevolg van een verlenging van de uitvoeringstermijn. | | Directe kosten | Kosten die rechtstreeks toe te wijzen zijn aan een specifieke post of project, zoals arbeid, materiaal, materieel en onderaanneming. | | Indirecte of algemene kosten | Kosten die niet rechtstreeks aan een specifiek project kunnen worden toegewezen, maar wel noodzakelijk zijn voor de algemene werking van het bouwbedrijf, zoals administratieve kosten, huur van kantoorruimte en verzekeringen. | | Voorlopige oplevering | De eerste formele aanvaarding van het werk door de opdrachtgever, waarbij het risico overgedragen wordt en de aannemer bevrijd wordt van aansprakelijkheid voor zichtbare gebreken die niet opgemerkt zijn. | | Definitieve oplevering | De laatste formele aanvaarding van het werk door de opdrachtgever, die het einde van de waarborgtermijn markeert en de volledige ontlasting van de aannemer met uitzondering van de tienjarige aansprakelijkheid voor ernstige gebreken. |