TMO_topic 2 toegepast op SBP_kwalitatief onderzoek.pdf

# Het nut van kwalitatief vooronderzoek voor SBP Dit onderwerp beschrijft het belang en de concrete aanpak van kwalitatief vooronderzoek binnen het vak TMO, gericht op het verkrijgen van bruikbare data voor SBP, inclusief de fasen van deskresearch en fieldresearch. Kwalitatief vooronderzoek is essentieel om een solide basis te leggen voor het SBP-project door diepgaand inzicht te verkrijgen in de opdrachtgever en de context [1](#page=1) [4](#page=4). ### 1.1 De fasen van kwalitatief vooronderzoek Kwalitatief vooronderzoek binnen TMO bestaat uit twee hoofdfasen: deskresearch en kwalitatief fieldresearch [2](#page=2). #### 1.1.1 Deskresearch De deskresearch is de eerste stap zodra de SBP-opdracht bekend is. Het doel is om zoveel mogelijk informatie te verzamelen over het bedrijf van de opdrachtgever om een goed beeld te krijgen. Belangrijke aspecten om te onderzoeken tijdens de deskresearch zijn [2](#page=2): * De bedrijfsactiviteit (productie, handel, dienst) [3](#page=3). * De grootte van het bedrijf (aantal werknemers, organogram) [3](#page=3). * Financiële gegevens (omzet, winst) [3](#page=3). * De sector en locatie [3](#page=3). * Of het een nichemarkt betreft [3](#page=3). * Het type product of dienst [3](#page=3). * Concurrenten (wie, hoeveel, hoe bekend) [3](#page=3). * De inhoud en afleidbare informatie van hun website [3](#page=3). * Wie de klanten zijn (B2B, B2C) [3](#page=3). * De houding ten opzichte van duurzaamheid [3](#page=3). > **Tip:** Deskresearch helpt je om voorbereid te zijn op je eerste bezoek bij de opdrachtgever [2](#page=2). #### 1.1.2 Kwalitatief fieldresearch Na de deskresearch volgt de kwalitatieve fieldresearch. Hierbij controleer je de verzamelde informatie en verkrijg je meer en diepgaandere inzichten. Het doel is om antwoorden te vinden op vragen die tijdens de deskresearch open bleven, zodat er een zeer goed zicht is op wat er binnen het SBP-project ondernomen moet worden [4](#page=4). > **Tip:** Maak gebruik van de deskresearch-resultaten om gerichtere vragen te stellen tijdens het veldonderzoek [4](#page=4). ### 1.2 Structureren van het gesprek met de opdrachtgever Een gestructureerd gesprek met de opdrachtgever is cruciaal voor het verkrijgen van bruikbare data. De introductie van het gesprek moet duidelijk zijn [5](#page=5): * Laat de opdrachtgever zichzelf voorstellen [5](#page=5). * Introduceer het eigen team en wie jullie zijn [5](#page=5). * Geef toelichting op wat SBP inhoudt als vak [5](#page=5). De vragen kunnen gegroepeerd worden in clusters voor een logische flow [6](#page=6): 1. Vragen over het bedrijf [6](#page=6). 2. Vragen over het project [6](#page=6). 3. Vragen rond diverse onderzoeksdomeinen (bv. klanten, concurrenten, financieel) [6](#page=6). #### 1.2.1 Vragen over het bedrijf Deze vragen bouwen voort op de bevindingen van de deskresearch en dienen ter verduidelijking of verdieping [7](#page=7). #### 1.2.2 Vragen over het project Deze vragen richten zich op de kern van de opdracht [8](#page=8): * Wat houdt het project precies in? [8](#page=8). * Wat verwacht de opdrachtgever van het team? [8](#page=8). * Wat wil de opdrachtgever bereiken met het project? [8](#page=8). #### 1.2.3 Vragen rond onderzoeksdomeinen Dit zijn specifiekere vragen die gericht zijn op diverse assen van het bedrijfsonderzoek: ##### 1.2.3.1 Klanten * **Klantprofiel:** Wie zijn de huidige klanten/doelgroep (B2B/B2C)? Wie is de doelgroep voor het kwantitatief onderzoek? Op welke wijze kan deze doelgroep het best bereikt worden (digitaal, telefonisch, F2F)? Via welk medium (welk digitaal platform, telefoonlijsten, locaties)? Worden klanten gesegmenteerd (deeldoelgroepen)? [9](#page=9). * **Klantbehoeften:** Wat vinden klanten belangrijk in een klant-leveranciersrelatie? Wat zijn hun specifieke behoeften ten aanzien van het product/dienst? Hoe belangrijk is de prijs? Welke andere factoren zijn belangrijk (service, levertijd, etc.)? [10](#page=10). ##### 1.2.3.2 Marketingcommunicatie * Hoe verloopt de communicatie met de klant voor, tijdens en na verkoop? [11](#page=11). * Hoe sterk staat de opdrachtgever op vlak van marketingcommunicatie (MC)? [11](#page=11). * Hoe belangrijk vindt de opdrachtgever MC? Welke mix van kanalen wordt gebruikt? [11](#page=11). * Wordt er voldoende budget voorzien voor MC? [11](#page=11). ##### 1.2.3.3 Concurrentie * Wie zijn de concurrenten (veel/weinig, direct/indirect)? [12](#page=12). * Wat is de marktpositie van de opdrachtgever? [12](#page=12). * Wat zijn de sterke/zwakke punten van de concurrentie in vergelijking met de opdrachtgever? [12](#page=12). ##### 1.2.3.4 Financieel * Wat zijn de jaarrekeningen van de laatste drie jaren? [13](#page=13). * Wat is het winstmodel? [13](#page=13). * Welke financiële kengetallen zijn relevant? [13](#page=13). ##### 1.2.3.5 Overige onderwerpen Bepaal zelf welke andere onderwerpen relevant zijn in functie van de projectopdracht [14](#page=14). ### 1.3 Afronding van het gesprek Tijdens het gesprek is het belangrijk om alles wat gezegd wordt te noteren; de structuur van de notities kan achteraf uitgewerkt worden. Vraag de opdrachtgever wie gecontacteerd mag worden voor bijkomende informatie indien nodig [15](#page=15). ### 1.4 Succes en opbrengst van het vooronderzoek Alle informatie die tijdens het bezoek wordt vergaard, kan gebruikt worden voor de start van het kwantitatief marktonderzoek. Het kwalitatieve vooronderzoek levert concrete voordelen op [16](#page=16): * Een duidelijk inzicht in tot welke doelgroep men zich moet richten (afbakening doelgroep) [16](#page=16). * Inzicht in welke enquêtemethode het best aangewezen is [16](#page=16). * De mogelijkheid om het onderzoeksdoel duidelijk te definiëren en af te bakenen, zodat men weet welke onderwerpen in de vragenlijst moeten uitgewerkt worden [16](#page=16). * Inzicht in zowel vragen die gesteld kunnen worden, als antwoorden die gegeven kunnen worden, wat essentieel is voor een gestructureerde vragenlijst met geprecodeerde antwoorden [16](#page=16). > **Succes!** [16](#page=16). --- # Structureren van een gesprek met de opdrachtgever Dit onderdeel biedt een gedetailleerde leidraad voor het opzetten en voeren van een effectief gesprek met een opdrachtgever, gericht op het verzamelen van essentiële informatie [5](#page=5) [6](#page=6). ### 2.1 Introductie van het gesprek Een gestructureerd gesprek begint met een duidelijke introductie. Zorg ervoor dat de opdrachtgever zichzelf kan voorstellen, introduceer jullie teamleden en leg uit wie jullie zijn. Geef ook toelichting op wat SBP (Strategische Business Planning of een vergelijkbaar vak) inhoudt als vakgebied [5](#page=5). ### 2.2 Groeperen van vragen in clusters Om de informatieverzameling te optimaliseren, worden de vragen gegroepeerd in logische clusters. Dit zorgt voor een systematische aanpak en voorkomt dat belangrijke gebieden onbesproken blijven. De hoofdcategorieën zijn [6](#page=6): * Vragen over het bedrijf [6](#page=6) [7](#page=7). * Vragen over het project [6](#page=6) [8](#page=8). * Vragen rond diverse onderzoeksdomeinen (zoals klanten, concurrenten, financieel, etc.) [6](#page=6). Nadat deze structuur is opgesteld, kan er gestart worden met het stellen van de vragen [6](#page=6). #### 2.2.1 Vragen over het bedrijf Bij het stellen van vragen over het bedrijf is het nuttig om aan te sluiten bij de informatie die reeds via deskresearch is verzameld. Gebruik deze bestaande kennis om aanvullende vragen te stellen die ter verduidelijking dienen of om de informatie te verdiepen [7](#page=7). #### 2.2.2 Vragen over het project Deze vragen richten zich specifiek op de aard en doelstellingen van het project. Belangrijke vragen zijn [8](#page=8): * Wat houdt het project precies in [8](#page=8)? * Wat verwacht de opdrachtgever concreet van jullie [8](#page=8)? * Wat wil de opdrachtgever bereiken met het project [8](#page=8)? #### 2.2.3 Vragen rond onderzoeksdomeinen Dit is een brede categorie die verschillende aspecten van het bedrijf en zijn omgeving kan omvatten. Enkele belangrijke sub-domeinen zijn: ##### 2.2.3.1 Klanten Vragen over klanten kunnen verder worden onderverdeeld in het klantenprofiel en de klantenbehoeften [10](#page=10) [9](#page=9). * **Klantenprofiel:** * Wie zijn de huidige klanten of doelgroep van het projectopdracht (B2B, B2C) [9](#page=9)? * Wie is de doelgroep die het best bereikt kan worden voor kwantitatief onderzoek (enquêtes) [9](#page=9)? * Op welke wijze kan deze doelgroep het best benaderd worden (digitaal, telefonisch, face-to-face) [9](#page=9)? * Via welk medium (digitaal platform, telefoonlijsten, locaties) [9](#page=9)? * Worden klanten gesegmenteerd (deeldoelgroepen) [9](#page=9)? * **Klantenbehoeften:** * Wat vinden klanten belangrijk in een klant-leveranciersrelatie [10](#page=10)? * Wat zijn hun specifieke behoeften met betrekking tot het product/de dienst [10](#page=10)? * Hoe belangrijk vinden ze de prijs [10](#page=10)? * Welke andere factoren zijn belangrijk (service, levertijd, etc.) [10](#page=10)? ##### 2.2.3.2 Marketingcommunicatie Vragen met betrekking tot marketingcommunicatie (MC) omvatten: * Hoe verloopt de communicatie met de klant (voor, tijdens en na de verkoop) [11](#page=11)? * Hoe sterk staat de opdrachtgever op het vlak van marketingcommunicatie [11](#page=11)? * Hoe belangrijk vindt de opdrachtgever marketingcommunicatie en welke mix wordt gehanteerd [11](#page=11)? * Wordt er voldoende budget voorzien voor marketingcommunicatie [11](#page=11)? ##### 2.2.3.3 Concurrentie De concurrentieanalyse richt zich op het in kaart brengen van de concurrentieomgeving: * Wie zijn de concurrenten (veel/weinig, direct/indirect) [12](#page=12)? * Wat is de marktpositie van de opdrachtgever [12](#page=12)? * Wat zijn de sterke en zwakke punten van de concurrentie in vergelijking met de opdrachtgever [12](#page=12)? ##### 2.2.3.4 Financieel Voor de financiële analyse wordt gekeken naar de huidige financiële situatie: * De jaarrekeningen van de laatste drie jaren [13](#page=13). * Het winstmodel [13](#page=13). * Financiële kengetallen [13](#page=13). #### 2.2.4 Overige onderwerpen Bepaal zelf welke andere onderwerpen relevant zijn voor jullie specifieke projectopdracht [14](#page=14). ### 2.3 Afronding van het gesprek Bij de afronding van het gesprek is het cruciaal om alle gesproken informatie nauwkeurig te noteren. De structuur van deze notities kan later worden uitgewerkt. Vraag de opdrachtgever ook wie gecontacteerd mag worden voor eventuele bijkomende informatie indien nodig [15](#page=15). > **Tip:** Zorg ervoor dat de introductie helder is en dat de opdrachtgever zich comfortabel voelt om open te communiceren. Een goede groepering van vragen helpt om efficiënt door het gesprek te gaan en alle benodigde informatie te verkrijgen [5](#page=5) [6](#page=6). > > **Voorbeeld:** Voor een project over klanttevredenheid, zou een vraag over het klantenprofiel kunnen zijn: "Welke demografische kenmerken van uw klanten zijn het meest relevant voor het succes van dit project?". Een vervolgvraag over behoeften zou kunnen zijn: "Welke specifieke pijnpunten ervaren uw klanten momenteel met uw product/dienst?" [10](#page=10) [9](#page=9). --- # Fasen van kwalitatief vooronderzoek Het kwalitatief vooronderzoek bestaat uit twee essentiële fasen: deskresearch en kwalitatief fieldresearch, met als doel een grondig begrip van de opdrachtgever te verkrijgen [2](#page=2). ### 3.1 Deskresearch Deskresearch omvat het verzamelen van bestaande informatie over het bedrijf van de opdrachtgever. Het doel is om een breed beeld van de organisatie te vormen alvorens direct contact te leggen. Hierbij worden diverse aspecten van het bedrijf onderzocht [2](#page=2) [3](#page=3): * **Bedrijfsactiviteit:** Is het productie, handel of een dienstverlenend bedrijf [3](#page=3)? * **Grootte en structuur:** Aantal werknemers, organogram [3](#page=3). * **Financiële gegevens:** Omzet, winst [3](#page=3). * **Sector en locatie:** In welke sector is het bedrijf actief en waar is het gevestigd [3](#page=3)? * **Marktpositie:** Is het een nichemarkt [3](#page=3)? * **Product/Dienst:** Wat voor type product of dienst wordt aangeboden [3](#page=3)? * **Concurrentie:** Wie zijn de concurrenten en hoe bekend zijn zij [3](#page=3)? * **Online aanwezigheid:** Hoe ziet de website eruit en welke informatie kan daaruit worden afgeleid [3](#page=3)? * **Klantengroep:** Richt het bedrijf zich op B2B of B2C klanten [3](#page=3)? * **Duurzaamheid:** Hoe staat het bedrijf tegenover duurzaamheid [3](#page=3)? > **Tip:** Verzamel zoveel mogelijk informatie via deskresearch om een solide basis te leggen voor het verdere onderzoek [2](#page=2). ### 3.2 Kwalitatief fieldresearch Kwalitatief fieldresearch vindt plaats na de deskresearch en is gericht op het verifiëren en verdiepen van de verkregen informatie door direct contact met de opdrachtgever [4](#page=4). Het doel is om antwoorden te krijgen op vragen die niet via deskresearch beantwoord konden worden, zodat er een zeer duidelijk beeld ontstaat van de te ondernemen stappen binnen het SBP-project. Deze fase benut de reeds verzamelde deskresearch-informatie om diepgaandere inzichten te verkrijgen [4](#page=4). > **Voorbeeld:** Als de deskresearch aangeeft dat een bedrijf concurrenten heeft, kan tijdens het fieldresearch specifiek gevraagd worden naar de strategieën die het bedrijf hanteert om zich te onderscheiden van deze concurrenten. --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Kwalitatief vooronderzoek | Een onderzoeksmethode die wordt gebruikt om diepgaande inzichten te verkrijgen in een onderwerp of situatie, vaak door middel van interviews en observaties. Het doel is om "waarom" vragen te beantwoorden en onderliggende motivaties te begrijpen. | | Desk research | Het verzamelen en analyseren van bestaande informatie uit secundaire bronnen, zoals rapporten, websites, databases en publicaties, om een probleem of onderwerp te onderzoeken voordat primair onderzoek wordt gestart. | | Field research | Onderzoek dat ter plaatse wordt uitgevoerd, waarbij direct contact wordt gelegd met de bronnen van informatie, zoals interviews met klanten of het observeren van processen binnen een bedrijf. Dit levert primaire data op. | | SBP | Een afkorting die verwijst naar een Specifiek Bedrijfsproject of een soortgelijk project binnen een academische context, waarvoor onderzoek wordt uitgevoerd. | | Opdrachtgever | De persoon of organisatie die een opdracht verstrekt voor een onderzoeksproject of een andere vorm van dienstverlening. Zij zijn degenen die de informatie of oplossing nodig hebben. | | Klantenprofiel | Een gedetailleerde beschrijving van de ideale klant, inclusief demografische, geografische, psychografische en gedragsmatige kenmerken. Dit helpt bij het richten van marketinginspanningen. | | Marketingcommunicatie (MC) | Alle communicatieactiviteiten die een bedrijf onderneemt om zijn doelgroepen te informeren, overtuigen en herinneren aan producten, diensten of het merk. Dit omvat reclame, public relations, directe marketing en sales promotion. | | Concurrentieanalyse | Het proces van het identificeren en evalueren van concurrenten, hun producten, diensten, prijsstelling, marketingstrategieën en marktaandelen om de eigen positie en strategie te verbeteren. | | Financiële as-is situatie | Een analyse van de huidige financiële toestand van een bedrijf, inclusief de balans, winst- en verliesrekening en kasstroomoverzichten, om inzicht te krijgen in de prestaties en financiële gezondheid. |