OPL_Oefenreeks_7.5._Aansprakelijkheids-_en_rechtsbijstandverzekeringen.pdf

# Aansprakelijkheids- en rechtsbijstandverzekeringen Dit gedeelte van de studiehandleiding behandelt de artikelen uit de Verzekeringswet die betrekking hebben op aansprakelijkheids- en rechtsbijstandverzekeringen en de bijbehorende oefeningen, met een focus op de juridische bepalingen en de praktische implicaties ervan. ### 1.1 Aansprakelijkheidsverzekeringen #### 1.1.1 Kernbegrippen en wettelijke bepalingen De aansprakelijkheidsverzekering beoogt de vergoeding van schade die de verzekerde aan derden heeft toegebracht. Het is een schadeverzekering, wat betekent dat het een indemnitair karakter heeft [1](#page=1) [3](#page=3). ##### 1.1.1.1 Eigen recht van de benadeelde Artikel 150 van de Verzekeringswet (WV) verleent de benadeelde een eigen recht tegen de verzekeraar van de aansprakelijke verzekerde. Dit betekent dat de benadeelde rechtstreeks de verzekeraar kan aanspreken voor de schadevergoeding, en niet enkel de verzekerde. Dit is essentieel omdat er in principe geen contractuele relatie bestaat tussen de benadeelde en de verzekeraar van de verzekerde. Zonder dit eigen recht zou de benadeelde afhankelijk zijn van de verzekerde om de uitkering door te storten, wat tot misbruik kon leiden [1](#page=1) [4](#page=4). > **Tip:** Het eigen recht van de benadeelde is specifiek van toepassing op aansprakelijkheidsverzekeringen en niet op zaakverzekeringen [1](#page=1). De benadeelde beschikt vrij over de door de verzekeraar verschuldigde schadevergoeding; het bedrag mag niet verschillen naargelang het gebruik ervan [1](#page=1). ##### 1.1.1.2 Recht van verhaal van de verzekeraar De verzekeraar kan, onder bepaalde voorwaarden, een recht van verhaal uitoefenen tegen de verzekeringnemer en, indien daartoe grond bestaat, tegen de verzekerde die niet de verzekeringnemer is. Dit recht van verhaal is een mogelijkheid, geen verplichting, en moet expliciet in de polis worden voorzien. De verzekeraar kan zich slechts beroepen op dit recht voor zover hij de prestaties volgens de wet of de verzekeringsovereenkomst had kunnen weigeren of verminderen [1](#page=1) [2](#page=2) [4](#page=4). De verzekeraar is verplicht de verzekeringnemer (of de verzekerde) kennis te geven van zijn voornemen om verhaal in te stellen, zodra hij op de hoogte is van de feiten waarop dit besluit gegrond is. Dit is een strikte modaliteit met betrekking tot het tijdstip en de bestemmeling van de kennisgeving, op straffe van verval van het recht van verhaal [2](#page=2). > **Tip:** Het recht van verhaal wordt contractueel bepaald en kan niet worden uitgeoefend indien de verzekeraar dit niet uitdrukkelijk in de polis heeft voorbehouden [1](#page=1). ##### 1.1.1.3 Excepties, vrijstellingen, nietigheid en verval Bij verplichte burgerrechtelijke aansprakelijkheidsverzekeringen kunnen excepties, vrijstellingen, nietigheid en verval van recht, die hun oorzaak vinden in feiten die zich voor of na het schadegeval hebben voorgedaan, niet aan de benadeelde worden tegengeworpen. Echter, nietigverklaring, opzegging, beëindiging of schorsing van de overeenkomst die vóór het schadegeval plaatsvond, kan wel aan de benadeelde worden tegengeworpen [2](#page=2) [3](#page=3). De BA-autoverzekering is een wettelijk verplichte BA-verzekering, waardoor de hiervoor genoemde excepties niet tegenwerpelijk zijn aan de derde benadeelde. De verzekeraar moet de derde benadeelde vergoeden, met de mogelijkheid om vervolgens regres uit te oefenen op de eigen verzekeringsnemer of verzekerde [2](#page=2) [3](#page=3). #### 1.1.2 Soorten aansprakelijkheidsverzekeringen en hun dekking ##### 1.1.2.1 BA-autoverzekering De BA-autoverzekering dekt schade geleden door derden, niet de eigen geleden schade van de verzekerde. Het is een verplichte burgerrechtelijke aansprakelijkheidsverzekering [2](#page=2) [3](#page=3). ##### 1.1.2.2 BA-familiale verzekering (BA-privéleven) Dit is een aansprakelijkheidsverzekering die de schade vergoedt waarvoor men in het privéleven burgerlijk aansprakelijk is wanneer deze schade aan een derde is veroorzaakt. De BA-autoverzekering is geen BA-privéleven [3](#page=3). ##### 1.1.2.3 BA-beroepsaansprakelijkheidsverzekering Deze verzekering dekt zowel de contractuele als de extracontractuele aansprakelijkheid die voortvloeit uit de uitoefening van een beroep. Ze dekt de gevolgen van activiteiten zoals adviesverstrekking en zuiver intellectuele dienstverlening door professionals zoals juristen, accountants, artsen, architecten en IT-consultants [5](#page=5). De dekking kan op twee manieren worden geregeld: * **Loss occurrence:** De verzekeringswaarborg slaat op schade voorgevallen tijdens de duur van de overeenkomst en strekt zich uit tot vorderingen die na het einde van deze overeenkomst worden ingediend. Dit is de basisregel voor BA-auto, BA-privéleven en BA-brand voor kleine risico's [5](#page=5). * **Claims made:** Indien overeengekomen, dekt deze regeling schade voorgevallen tijdens de duur van de overeenkomst, maar de vordering moet schriftelijk worden ingesteld tijdens de duur van de overeenkomst. Er is een wettelijk beperkte posterioriteitsdekking, waarbij vorderingen die schriftelijk worden ingesteld binnen 36 maanden na het einde van de overeenkomst ook in aanmerking kunnen komen onder specifieke voorwaarden [5](#page=5). > **Tip:** Bij een beroepsaansprakelijkheidsverzekering is de verzekeraar niet gebonden door een voorstel van de verzekerde aan het slachtoffer zonder toestemming van de verzekeraar [6](#page=6). #### 1.1.3 Risicoverzwaring Bij risicoverzwaring, die ongekend was bij het aangaan van de overeenkomst, zijn er verschillende scenario's afhankelijk van de verwijtbaarheid van de verzekeringnemer (VN) [7](#page=7). * **Niet verwijtbaar aan VN:** De overeengekomen prestatie is verschuldigd, zelfs indien het een zogenaamd onverzekerbaar risico betreft [7](#page=7). * **Wel verwijtbaar aan VN:** De prestatie wordt verminderd in verhouding tot de betaalde premie ten opzichte van de normaal verschuldigde premie. Tenzij de verzekeraar bewijst dat het risico onverzekerbaar zou zijn, in welk geval de betaalde premies worden teruggegeven [7](#page=7). * **Bedrieglijk opzet van VN:** De verzekeraar kan de dekking weigeren en de betaalde premies behouden als schadevergoeding [7](#page=7). ### 1.2 Rechtsbijstandverzekeringen #### 1.2.1 Kenmerken en wettelijke bepalingen De rechtsbijstandsverzekering is eveneens een schadeverzekering, met een indemnitair karakter. Artikel 156 van de Verzekeringswet is van toepassing op rechtsbijstandverzekeringen. Het objectiviteitsbeding is een belangrijk aspect bij rechtsbijstandverzekeringen [1](#page=1) [2](#page=2). ### 1.3 Algemene bepalingen van de Verzekeringswet #### 1.3.1 Totstandkoming van de verzekeringsovereenkomst De verzekeringsovereenkomst komt tot stand bij ondertekening van de verzekeringsaanvraag of de polis door de verzekeringnemer. Tenzij anders bedongen, gaat de waarborg in de dag volgend op de ontvangst door de verzekeraar van de ondertekende aanvraag of polis. De verzekeraar deelt de verzekeringnemer de ingangsdatum mede [2](#page=2). #### 1.3.2 Melding van schadegevallen en inlichtingenverstrekking De verzekerde moet het schadegeval zo spoedig mogelijk, en in ieder geval binnen de overeengekomen termijn, aan de verzekeraar melden. Daarnaast moet de verzekerde zonder verwijl alle nuttige inlichtingen verstrekken en vragen beantwoorden om de omstandigheden en omvang van de schade vast te stellen [4](#page=4). ##### 1.3.2.1 Sancties bij niet-nakoming Niet-nakoming van de meldings- en inlichtingenverplichtingen kan leiden tot: * Een vermindering van de prestatie door de verzekeraar, ten belope van het door hem geleden nadeel [4](#page=4). * Verlies van het recht op verzekeringsprestaties indien de verplichtingen met bedrieglijk opzet zijn nagekomen en er een oorzakelijk verband bestaat tussen de tekortkoming en het schadegeval [4](#page=4). > **Tip:** Deze verplichtingen tot aangifte staan doorgaans ook in de verzekeringspolis opgenomen [4](#page=4). #### 1.3.3 Samenloop van verzekeringen Samenloop van verzekeringen treedt op wanneer de verzekeraars niet van elkaar weten dat er meerdere verzekeringen lopen voor hetzelfde verzekerbare belang en risico bij verschillende verzekeraars [6](#page=6). * **Buiten schadegeval:** Bij gelijktijdige verzekeringen wordt het verzekerd bedrag herleid tot de werkelijke waarde. Indien de verzekeraars hierover geen akkoord bereiken, kan de jongste overeenkomst worden opgezegd met teruggave van de premie voor het ongebruikte deel [6](#page=6). * **Schadegeval:** De verzekerde kiest zelf welke verzekeraar hij aanspreekt; de verzekeraar kan de dekking niet weigeren door te verwijzen naar andere verzekeringen. De schadelast wordt verdeeld onder de betrokken verzekeraars (omslag) [6](#page=6). * **Verzekerbare waarde bepaalbaar:** Verdeling naar evenredigheid met de respectieve verplichtingen van de verzekeraars [6](#page=6). * **Verzekerbare waarde onbepaalbaar:** Gelijk aandeel ten belope van het hoogste bedrag, gemeenschappelijk verzekerd [6](#page=6). #### 1.3.4 Beëindiging van de verzekering na een schadegeval (WAM-verzekering) Voor de verplichte burgerrechtelijke aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen (WAM-verzekering) geldt een speciale regeling voor beëindiging na een schadegeval. Opzegging is enkel mogelijk wanneer de verzekerde aansprakelijk is en de verzekeraar de benadeelden heeft moeten vergoeden. Opzegging is niet mogelijk in geval van de regeling voor de "zwakke weggebruiker" (objectieve aansprakelijkheid), waarbij de BA-autoverzekeraar het slachtoffer moet vergoeden ongeacht de aansprakelijkheid van de automobilist [4](#page=4). --- # Rechten en plichten van de benadeelde en verzekeraar Dit onderdeel behandelt de rechten die een benadeelde partij heeft ten opzichte van een verzekeraar, met name het eigen recht op uitkering, en de plichten die rusten op de verzekeraar, zoals het recht van verhaal en de kennisgevingsplicht. ### 2.1 Het eigen recht van de benadeelde tegen de verzekeraar De wet voorziet in een specifieke regeling die de benadeelde beschermt in het kader van aansprakelijkheidsverzekeringen. #### 2.1.1 Ontstaan van het eigen recht Artikel 150 van de Verzekeringswet (WV) stelt expliciet dat de verzekering de benadeelde een eigen recht tegen de verzekeraar verleent. Dit artikel is specifiek van toepassing op aansprakelijkheidsverzekeringen. De ratio legis achter dit recht is om te voorkomen dat de benadeelde benadeeld wordt doordat de verzekerde, na ontvangst van de verzekeringsuitkering, deze niet doorstort aan de benadeelde [1](#page=1) [3](#page=3). #### 2.1.2 Vrijheid van de benadeelde in de besteding van de schadevergoeding De benadeelde beschikt vrij over de door de verzekeraar verschuldigde schadevergoeding. Het bedrag van de schadevergoeding mag niet verschillen naargelang het gebruik dat de benadeelde ervan zal maken. Dit betekent dat de benadeelde de schadevergoeding mag gebruiken voor bijvoorbeeld een reis, in tegenstelling tot de verzekerde [1](#page=1) [2](#page=2). #### 2.1.3 Excepties en vrijstellingen niet-tegenwerpelijk aan de benadeelde Bij verplichte burgerrechtelijke aansprakelijkheidsverzekeringen kunnen bepaalde excepties, vrijstellingen, nietigheden of vervallen van recht, voortvloeiend uit de wet of de overeenkomst, niet aan de benadeelde worden tegengeworpen. Dit geldt voor feiten die zich zowel voor als na het schadegeval hebben voorgedaan. Echter, indien de nietigverklaring, opzegging, beëindiging of schorsing van de overeenkomst plaatsvond vóór het schadegeval, kan dit wel aan de benadeelde worden tegengeworpen [2](#page=2) [3](#page=3). > **Tip:** De BA-autoverzekering is een wettelijk verplichte BA-verzekering. Hierdoor zijn de excepties die de verzekeraar tegen zijn eigen verzekeringsnemer of verzekerde kan inroepen, niet-tegenwerpelijk aan de derde benadeelde. De verzekeraar zal de derde benadeelde vergoeden, met de mogelijkheid van regres tegen de verzekeringsnemer of verzekerde [2](#page=2). ### 2.2 Plichten van de verzekeraar en rechten tot verhaal De verzekeraar heeft diverse plichten en kan onder bepaalde voorwaarden verhaal uitoefenen. #### 2.2.1 Het recht van verhaal van de verzekeraar De verzekeraar kan zich, voor zover hij de prestaties had kunnen weigeren of verminderen op grond van de wet of de verzekeringsovereenkomst, voorbehouden tot verhaal tegen de verzekeringnemer en, indien daartoe grond bestaat, tegen de verzekerde die niet de verzekeringnemer is. Dit verhaal is beperkt tot het persoonlijk aandeel in de aansprakelijkheid van de verzekerde [1](#page=1) [2](#page=2) [3](#page=3) [4](#page=4). > **Let op:** Het recht van verhaal is een mogelijkheid en geen verplichting voor de verzekeraar. Dit recht moet uitdrukkelijk in de polis worden voorzien om uitgeoefend te kunnen worden [1](#page=1). #### 2.2.2 De kennisgevingsplicht van de verzekeraar De verzekeraar is verplicht, op straffe van verval van zijn recht van verhaal, de verzekeringnemer of, indien van toepassing, de verzekerde die niet de verzekeringnemer is, kennis te geven van zijn voornemen om verhaal in te stellen zodra hij op de hoogte is van de feiten waarop dit besluit gegrond is [2](#page=2) [3](#page=3) [4](#page=4). > **Tip:** Deze kennisgevingsplicht is onderworpen aan strikte modaliteiten met betrekking tot het tijdstip van kennisgeving en de bestemmeling ervan [2](#page=2). #### 2.2.3 Wettelijk verplichte BA-verzekeringen en beëindiging na schadegeval Voor de verplichte burgerrechtelijke aansprakelijkheidsverzekeringen inzake motorrijtuigen (WAM-verzekering) geldt een speciale regeling inzake beëindiging na een schadegeval. De verzekeraar kan de overeenkomst slechts opzeggen na een schadegeval indien hij de schadeloosstellingen aan de benadeelden heeft betaald of zal moeten betalen. Een uitzondering hierop zijn betalingen die verricht zijn met toepassing van artikel 29bis van de WAM, betreffende de regeling voor de "zwakke weggebruiker". In dat geval, waarbij de BA-autoverzekeraar het slachtoffer moet vergoeden ongeacht de aansprakelijkheid van de automobilist (objectieve aansprakelijkheid), is opzegging niet mogelijk. Opzegging is enkel mogelijk wanneer de verzekerde aansprakelijk is (subjectieve aansprakelijkheid) [4](#page=4). #### 2.2.4 Contractuele bepalingen inzake de dekkingstermijn In polissen voor beroepsaansprakelijkheidsverzekeringen, die niet betrekking hebben op motorrijtuigen, kunnen partijen overeenkomen dat de waarborg enkel geldt voor vorderingen die schriftelijk worden ingesteld tegen de verzekerde of de verzekeraar tijdens de duur van de overeenkomst voor schade die tijdens diezelfde duur is voorgevallen. Dit staat bekend als het "CLAIMS MADE" regime, een afwijkend regime van de basisregel "LOSS OCCURENCE" [5](#page=5). > **Detail:** In het "CLAIMS MADE" regime worden, mits schriftelijke instelling binnen zesendertig maanden na het einde van de overeenkomst, ook vorderingen tot vergoeding in aanmerking genomen die betrekking hebben op schade voorgevallen tijdens de duur van de overeenkomst, indien het risico op dat moment niet door een andere verzekeraar werd gedekt, of op daden of feiten die aanleiding kunnen geven tot schade en die tijdens de duur van de overeenkomst zijn voorgevallen en aan de verzekeraar zijn aangegeven [5](#page=5). #### 2.2.5 Erkennen van feiten door de verzekerde Indien de verzekerde de benadeelde heeft vergoed of een vergoeding heeft toegezegd zonder de toestemming van de verzekeraar, kan dit niet tegen de verzekeraar worden ingeroepen. Het erkennen van feiten of het verstrekken van eerste geldelijke of medische hulp door de verzekerde kan voor de verzekeraar geen grond opleveren om zijn dekking te weigeren [6](#page=6). > **Voorbeeld:** De verzekeraar is niet gebonden door het voorstel van Youssef aan het slachtoffer, omdat wat de verzekerde zonder toestemming van zijn verzekeraar belooft, de verzekeraar niet hoeft na te komen [6](#page=6). #### 2.2.6 Samenloop van verzekeringen Bij samenloop van verzekeringen, waarbij verzekeraars niet van elkaars bestaan weten, zijn er specifieke regels van toepassing [6](#page=6). ##### 2.2.6.1 Definitie van samenloop Samenloop ontstaat wanneer er gelijktijdige verzekeringen zijn van éénzelfde verzekerbaar belang (zaak of aansprakelijkheid) bij verschillende verzekeraars tegen éénzelfde risico [6](#page=6). ##### 2.2.6.2 Gevolgen van samenloop * **Buiten schadegeval (art. 96, lid 2 WV):** Het verzekerde bedrag wordt verminderd tot de werkelijke waarde. Indien de verzekeraars onderling geen akkoord bereiken, wordt de overeenkomst opgezegd met terugwerkende kracht, waarbij de jongste verzekering eerst wordt opgezegd en er premiekrediet wordt verleend voor het niet-gebruikte deel [6](#page=6). * **Schadegeval (art. 99 WV):** 1. **Keuze van de verzekerde:** De verzekerde kiest zelf welke verzekeraar hij aanspreekt. Een verzekeraar kan niet weigeren dekking te verlenen door te verwijzen naar andere verzekeringen voor hetzelfde risico [6](#page=6). 2. **Omslag (verdeling van de schadelast):** Indien er geen afspraak is inzake de verdeelsleutel, wordt de schadelast wettelijk verdeeld naar evenredigheid met de respectievelijke verplichtingen van de betrokken verzekeraars. Dit geldt zowel voor zaakverzekeringen als voor aansprakelijkheidsverzekeringen met een conventioneel plafond [6](#page=6). ### 2.3 Plichten van de verzekerde De verzekerde heeft eveneens plichten ten aanzien van de verzekeraar, met name op het gebied van melding en informatieverstrekking. #### 2.3.1 Melding en informatieverstrekking De verzekerde is verplicht, zodra mogelijk en in elk geval binnen de in de overeenkomst bepaalde termijn, het schadegeval aan de verzekeraar te melden. Daarnaast moet de verzekerde zonder verwijl alle nuttige inlichtingen verstrekken en antwoorden op vragen van de verzekeraar om de omstandigheden en omvang van de schade vast te stellen. Deze verplichting tot aangifte is doorgaans ook opgenomen in de verzekeringspolis [3](#page=3) [4](#page=4). #### 2.3.2 Sancties bij niet-nakoming Het niet respecteren van de meldingsplicht kan gesanctioneerd worden [4](#page=4): * Minstens op basis van artikel 76 WV: vermindering van de prestatie van de verzekeraar [4](#page=4). * Indien de verzekeraar tevens de dubbele voorwaarden van artikel 65 WV kan bewijzen (oorzakelijk verband tussen tekortkoming en schadegeval, en een specifieke in de overeenkomst opgelegde verplichting), kan het recht op verzekeringsprestaties vervallen, waardoor de verzekeraar de dekking kan weigeren [4](#page=4). ### 2.4 Specifieke verzekeringstypes #### 2.4.1 Rechtsbijstandsverzekering Een rechtsbijstandsverzekering is een schadeverzekering, wat betekent dat deze strekt tot vergoeding van schade. Er bestaat een specifieke wettelijke bepaling voor de rechtsbijstandsverzekering in artikel 156 WV [1](#page=1) [2](#page=2). #### 2.4.2 BA-beroepsaansprakelijkheidsverzekering Deze verzekering dekt zowel contractuele als extracontractuele aansprakelijkheid die voortvloeit uit de uitoefening van een beroep. Ze beschermt tegen de gevolgen van daden en diensten, zoals adviesverstrekking en intellectuele dienstverlening door onder andere juridische beroepen, accountants en artsen. De toepasselijke regelgeving (bv. "LOSS OCCURENCE" of "CLAIMS MADE") hangt af van wat in de polis is overeengekomen [5](#page=5). --- # Specifieke verzekeringstypes en hun dekking Dit onderdeel van de studiegids behandelt de dekking van verschillende specifieke verzekeringstypes, waaronder BA-auto, BA-familiale, BA-privéleven, brandverzekering en BA-beroepsaansprakelijkheid, met aandacht voor de relevante wettelijke bepalingen. ### 3.1 Burgerrechtelijke Aansprakelijkheidsverzekeringen (BA) #### 3.1.1 Algemeen principe en BA-autoverzekering De wettelijk verplichte burgerrechtelijke aansprakelijkheidsverzekeringen, zoals de BA-autoverzekering, bieden een specifieke bescherming aan benadeelden. Volgens artikel 151, § 1 van de Wetboeken Verzekeringen (WV) kunnen excepties, vrijstellingen, nietigheid of verval van recht die de verzekeraar ten aanzien van zijn verzekeringnemer kan inroepen, niet aan de benadeelde worden tegengeworpen, tenzij de nietigverklaring, opzegging, beëindiging of schorsing van de overeenkomst reeds vóór het schadegeval heeft plaatsgevonden. Dit betekent dat de BA-autoverzekeraar in principe de benadeelde derde zal vergoeden, waarna de verzekeraar de mogelijkheid heeft om regres uit te oefenen op de eigen verzekeringnemer of verzekerde. Het recht van verhaal van de verzekeraar tegen de verzekeringnemer of verzekerde is wel gebonden aan strikte modaliteiten, waaronder de verplichting om tijdig kennis te geven van het voornemen tot verhaal [2](#page=2) [3](#page=3). > **Tip:** Onthoud dat bij verplichte BA-verzekeringen de bescherming van de benadeelde centraal staat, waardoor de verzekeraar minder mogelijkheden heeft om dekking te weigeren op basis van interne overeenkomsten of feiten. ##### 3.1.1.1 Dekking en eigen schade De BA-autoverzekering dekt enkel de schade geleden door de derde-benadeelde, en niet de eigen geleden schade aan bijvoorbeeld de eigen auto [3](#page=3). > **Voorbeeld:** Als Alida door haar nalatigheid schade veroorzaakt aan de poort van haar buurvrouw, dekt haar BA-autoverzekeraar de schade aan de poort. De schade aan Alida's eigen auto valt hier niet onder. ##### 3.1.1.2 Kennisgevingsplicht en aangifte van schade De verzekerde is verplicht om zodra mogelijk en binnen de afgesproken termijn het schadegeval aan de verzekeraar te melden. Ook moet de verzekerde alle nuttige inlichtingen verstrekken om de omvang van de schade te kunnen vaststellen. Niet-nakoming van deze verplichtingen kan leiden tot een vermindering van de verzekeringsprestatie tot beloop van het geleden nadeel voor de verzekeraar. Bij bedrieglijk opzet in de niet-nakoming kan de verzekeraar de dekking zelfs weigeren. Er kan een geheel of gedeeltelijk verval van het recht op verzekeringsprestatie worden bedongen wegens niet-nakoming van een in de overeenkomst opgelegde verplichting, mits er een oorzakelijk verband is tussen de tekortkoming en het schadegeval [3](#page=3) [4](#page=4). ##### 3.1.1.3 Beëindiging van de overeenkomst na schadegeval (WAM-verzekering) Voor de BA-autoverzekering (WAM-verzekering) geldt een speciale regeling inzake beëindiging na een schadegeval. Opzegging is enkel mogelijk wanneer de verzekerde aansprakelijk is en de verzekeraar de benadeelden moet vergoeden. Opzegging is niet mogelijk in geval van de regeling "zwakke weggebruiker" (objectieve aansprakelijkheid), waarbij de BA-autoverzekeraar het slachtoffer moet vergoeden, ongeacht de aansprakelijkheid van de automobilist [5](#page=5). #### 3.1.2 BA-familiale verzekering (of BA-privéleven) De BA-familiale verzekering, ook wel BA-privéleven genoemd, is een aansprakelijkheidsverzekering die de schade vergoedt waarvoor men in het privéleven burgerrechtelijk aansprakelijk is, wanneer die schade aan een derde is veroorzaakt. Net als bij andere aansprakelijkheidsverzekeringen, geeft deze verzekering de benadeelde een eigen recht tegen de verzekeraar. Regres door de verzekeraar tegen de verzekeringnemer is mogelijk indien dit uitdrukkelijk in de polis is opgenomen [3](#page=3) [4](#page=4). > **Voorbeeld:** De BA-privéleven verzekering dekt bijvoorbeeld schade die uw kind veroorzaakt aan iemands eigendom tijdens het spelen, of schade die uw hond aanbrengt aan een derde. ##### 3.1.2.1 Toepasselijkheid De BA-privéleven verzekering is relevant voor situaties waarin iemand in zijn privéleven onopzettelijk schade berokkent aan derden. Deze verzekering is niet van toepassing in de hoedanigheid van huurder of verhuurder; daarvoor zijn andere verzekeringen relevant [3](#page=3). #### 3.1.3 BA-beroepsaansprakelijkheidsverzekering De BA-beroepsaansprakelijkheidsverzekering dekt zowel de contractuele als de extracontractuele aansprakelijkheid die voortvloeit uit de uitoefening van een beroep. Deze verzekering beschermt tegen de gevolgen van handelingen die betrekking hebben op adviesverstrekking en zuiver intellectuele dienstverlening, zoals bij juridische beroepen, accountants, artsen, architecten en IT-consultants [5](#page=5). ##### 3.1.3.1 Dekkingsduur en vorderingen De verzekeringswaarborg slaat op schade die voorgevallen is tijdens de duur van de overeenkomst en strekt zich uit tot vorderingen die na het einde van de overeenkomst worden ingediend (de "loss occurrence" regel), wat de basisregel is voor BA-auto, BA-privéleven en BA-brand voor kleine risico's. Partijen kunnen echter overeenkomen dat de waarborg enkel geldt voor vorderingen die schriftelijk worden ingesteld tegen de verzekerde of verzekeraar tijdens de duur van de overeenkomst voor schade voorgevallen tijdens diezelfde duur ("claims made" regel). Er geldt in dat geval een wettelijk beperkte posterioriteitsdekking, waarbij vorderingen die schriftelijk worden ingesteld binnen 36 maanden na het einde van de overeenkomst, ook in aanmerking kunnen worden genomen onder specifieke voorwaarden [5](#page=5). > **Tip:** Het onderscheid tussen "loss occurrence" en "claims made" is cruciaal voor de BA-beroepsaansprakelijkheidsverzekering. Controleer altijd de polisvoorwaarden om te weten welke regel van toepassing is. ##### 3.1.3.2 Toestemming van de verzekeraar Wat de verzekerde belooft aan het slachtoffer zonder toestemming van zijn verzekeraar, hoeft de verzekeraar niet na te komen. Het erkennen van feiten of het verstrekken van eerste hulp door de verzekerde kan de verzekeraar echter niet weerhouden van dekking te verlenen [6](#page=6). ##### 3.1.3.3 Samenloop van verzekeringen Bij samenloop, wanneer de verzekeraars van elkaars bestaan niet op de hoogte zijn, is de dekking cumulatief. Er is sprake van samenloop bij gelijktijdige verzekeringen van hetzelfde verzekerbaar belang bij verschillende verzekeraars tegen hetzelfde risico. Bij fraude (wetens en willens verzekeren bij meerdere verzekeraars) is artikel 97 WV van toepassing. Indien er geen sprake is van fraude, wordt naar een billijke oplossing gezocht. Buiten een schadegeval kan het verzekerde bedrag worden verminderd tot de werkelijke waarde. Bij een schadegeval kiest de verzekerde welke verzekeraar hij aanspreekt, en de verzekeraar kan de dekking niet weigeren op basis van het bestaan van andere verzekeringen. De schadelast wordt verdeeld onder de betrokken verzekeraars volgens een afgesproken of wettelijke verdeelsleutel, waarbij bij zaken- en aansprakelijkheidsverzekeringen met een conventioneel plafond de verdeling evenredig gebeurt met de respectievelijke verplichtingen [6](#page=6). ### 3.2 Brandverzekering #### 3.2.1 Dekking De brandverzekering dekt de verzekerde goederen tegen schade veroorzaakt door brand, blikseminslag, ontploffing, implosie, alsook door het neerstorten van luchtvaartuigen of voorwerpen daaruit, en door het getroffen worden door voertuigen of dieren, tenzij anders bedongen [3](#page=3). > **Voorbeeld:** Als er brand ontstaat in uw woning, zal de brandverzekering de schade aan het gebouw en de inboedel dekken, mits deze specifiek verzekerd zijn. ##### 3.2.1.1 Toepasselijkheid De brandverzekering is relevant voor de bescherming van goederen tegen de genoemde risico's. Het is belangrijk om na te gaan of de specifieke dekking in de basispolis is opgenomen [3](#page=3). ### 3.3 Rechtsbijstandsverzekering #### 3.3.1 Algemeen principe De rechtsbijstandsverzekering is een specifieke verzekering die juridische bijstand verleent. Artikel 156 WV is hierbij relevant. De precieze dekking en voorwaarden kunnen afhangen van het objectiviteitsbeding en de specifieke clausules in de overeenkomst [2](#page=2). ### 3.4 Verzekeringsaanvraag en totstandkoming overeenkomst Een verzekeringsovereenkomst komt tot stand bij ondertekening van een polis of een verzekeringsaanvraag door de verzekeringnemer. Tenzij anders bedongen, gaat de waarborg in de dag volgend op de ontvangst door de verzekeraar van de getekende polis of de aanvraag, waarbij de verzekeraar de verzekeringnemer hiervan op de hoogte zal stellen. Dit impliceert dat, indien een ongeval plaatsvindt de dag nadat de aanvraag is overgemaakt en er geen specifieke afspraken zijn gemaakt, de waarborg kan ingaan [2](#page=2) [3](#page=3). --- # Schadegevallen en meldingen Dit onderwerp behandelt de verplichtingen van de verzekerde bij schadegevallen, de mogelijke sancties bij niet-nakoming, en de gevolgen daarvan voor de verzekeraar. ### 4.1 Verplichtingen van de verzekerde bij schade De verzekerde heeft een wettelijke verplichting om zonder verwijl alle nuttige inlichtingen te verstrekken aan de verzekeraar en te antwoorden op diens vragen, teneinde de omstandigheden en de omvang van een schadegeval te kunnen vaststellen. Deze verplichting tot aangifte van een schadegeval is doorgaans ook opgenomen in de verzekeringspolis [4](#page=4). ### 4.2 Sancties bij niet-nakoming van de meldingsplicht Het niet naleven van de meldingsplicht kan leiden tot verschillende sancties voor de verzekerde, afhankelijk van de ernst van de overtreding en de bewijslast van de verzekeraar. #### 4.2.1 Vermindering van de verzekeringsprestatie Indien de verzekerde een van de hem door de artikelen 74 en 75 van de Wet Boek 6 (WV) opgelegde verplichtingen niet nakomt, en hierdoor een nadeel ontstaat voor de verzekeraar, kan de verzekeraar aanspraak maken op een vermindering van zijn prestatie. De omvang van deze vermindering is dan gelijk aan het door de verzekeraar geleden nadeel [4](#page=4). #### 4.2.2 Weigering van dekking De verzekeraar kan zijn dekking weigeren indien de verzekerde de verplichtingen bedoeld in de artikelen 74 en 75 WV met bedrieglijk opzet niet is nagekomen [4](#page=4). #### 4.2.3 Vervallen van het recht op verzekeringsprestatie Volgens artikel 65 WV mag in een verzekeringsovereenkomst geen geheel of gedeeltelijk verval van het recht op verzekeringsprestatie worden bedongen, tenzij er sprake is van niet-nakoming van een bepaalde, in de overeenkomst opgelegde verplichting. Bovendien moet er een oorzakelijk verband bestaan tussen de tekortkoming en het schadegeval [4](#page=4). M.a.w., indien de verzekeraar de dubbele voorwaarden van art. 65 WV kan bewijzen (een bepaalde verplichting is niet nagekomen én er is een oorzakelijk verband tussen die tekortkoming en het schadegeval), vervalt het recht op verzekeringsprestaties, waardoor de verzekeraar dekking kan weigeren [4](#page=4). ### 4.3 Eigen recht van de benadeelde en regres #### 4.3.1 Eigen recht tegen de verzekeraar Een verzekering geeft de benadeelde een eigen recht tegen de verzekeraar zoals bepaald in artikel 150 WV [4](#page=4). #### 4.3.2 Recht van verhaal (regres) door de verzekeraar De verzekeraar kan, voor zover hij volgens de wet of de verzekeringsovereenkomst de prestaties had kunnen weigeren of verminderen, een recht van verhaal voorbehouden tegen de verzekeringnemer. Indien daartoe grond bestaat, kan dit verhaal ook ingesteld worden tegen de verzekerde die niet de verzekeringnemer is, ten belope van diens persoonlijk aandeel in de aansprakelijkheid [4](#page=4). De verzekeraar is op straffe van verval van zijn recht van verhaal verplicht de verzekeringnemer of de verzekerde (die niet de verzekeringnemer is) kennis te geven van zijn voornemen om verhaal in te stellen zodra hij op de hoogte is van de feiten waarop dat besluit gegrond is. M.a.w., regres is mogelijk indien dit uitdrukkelijk in de polis is opgenomen [4](#page=4). #### 4.3.3 Specifieke regels voor motorrijtuigenverzekeringen Bij een verzekering die de verplichte burgerrechtelijke aansprakelijkheid inzake motorrijtuigen dekt, kan de verzekeraar zich slechts het recht voorbehouden de overeenkomst op te zeggen na een schadegeval, als hij de schadeloosstellingen ten gunste van de benadeelden heeft betaald of zal moeten betalen. Hierop zijn uitzonderingen van toepassing met betrekking tot betalingen verricht met toepassing van artikel 29bis van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen. Wanneer een opzegging niet is toegestaan volgens de voorgaande bepaling, kan de verzekeraar zich niet beroepen op de bepalingen van artikel 66 WV om de overeenkomst op te zeggen [4](#page=4). --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Verzekeringswet (WV) | De Verzekeringswet is een wet die regels vaststelt met betrekking tot verzekeringsovereenkomsten, inclusief rechten en plichten van verzekerden, verzekeraars en benadeelden. | | Eigen recht van de benadeelde | Een wettelijk recht dat een benadeelde heeft om rechtstreeks de verzekeraar van de aansprakelijke persoon aan te spreken voor de schadevergoeding, zonder tussenkomst van de verzekerde. | | Recht van verhaal | Het recht van een verzekeraar om, onder bepaalde voorwaarden, de betaalde schadevergoeding te verhalen op de verzekeringnemer of de verzekerde die de schade heeft veroorzaakt. | | Schadeverzekering | Een type verzekering dat tot doel heeft om financiële schade te vergoeden die de verzekerde lijdt, zoals bij een onvoorziene gebeurtenis. | | Indemnitaire verzekering | Een verzekering die erop gericht is de verzekerde financieel schadeloos te stellen tot het niveau van het geleden verlies, zonder dat de verzekerde er financieel beter van wordt. | | BA-autoverzekering | Een wettelijk verplichte verzekering burgerrechtelijke aansprakelijkheid die schade dekt die door een motorrijtuig aan derden wordt toegebracht. | | BA-familiale verzekering (BA-privéleven) | Een verzekering burgerrechtelijke aansprakelijkheid die schade dekt die een persoon in zijn privéleven aan derden toebrengt. | | Rechtsbijstandsverzekering | Een verzekering die dekking biedt voor de kosten van juridische bijstand bij geschillen of claims. | | Verzekeringsaanvraag | Een formulier of document dat door een potentiële verzekeringnemer wordt ingevuld om een verzekering aan te vragen, waarop de verzekeraar een beslissing neemt. | | Verzekeringspolis | Het contractuele document dat de voorwaarden van de verzekeringsovereenkomst vastlegt tussen de verzekeraar en de verzekeringnemer. | | Clausule ‘Loss Occurrence’ | Een bepaling in een verzekeringspolis die bepaalt dat de verzekering dekt schade die is voorgevallen tijdens de looptijd van de overeenkomst, zelfs als de vordering pas na afloop wordt ingediend. | | Clausule ‘Claims Made’ | Een bepaling in een verzekeringspolis die bepaalt dat de verzekering dekt vorderingen die tijdens de looptijd van de overeenkomst worden ingediend, voor schade die tijdens diezelfde looptijd is voorgevallen. | | Risicoverzwaring | Een situatie waarbij het risico dat gedekt is door de verzekering toeneemt na het aangaan van de overeenkomst, wat gevolgen kan hebben voor de dekking of de premie. | | Bonus pater familias | Een juridische term die verwijst naar de zorgvuldigheid die van een "goede huisvader" mag worden verwacht; een norm van zorgvuldigheid. | | Samenloop van verzekeringen | Een situatie waarin meerdere verzekeringen dezelfde zaak, aansprakelijkheid of risico dekken. | | Verzekerde waarde | De waarde van het verzekerde object of belang op het moment van het schadegeval, zoals vastgelegd in de verzekeringsovereenkomst. |