samenvatting Deel 3 NV.docx

# Oprichting en kapitaal van de naamloze vennootschap De oprichting van een naamloze vennootschap (NV) en de structuur van haar kapitaal vormen de kern van dit onderwerp, met aandacht voor de wettelijke vereisten en de verschillende vormen van kapitaalinbreng. ## 1. Oprichting van de naamloze vennootschap De oprichting van een naamloze vennootschap (NV) vereist de opmaak van een authentieke akte door een notaris. Deze oprichtingsakte dient specifieke, door de wet voorgeschreven vermeldingen te bevatten. De belangrijkste sanctie op het niet naleven van deze formaliteiten is de nietigheid van de vennootschap. ### 1.1 Wettelijke vereisten van de oprichtingsakte De oprichtingsakte moet minimaal de volgende elementen bevatten: * De naam van de vennootschap. * Het aantal aandelen dat wordt uitgegeven. * De maatschappelijke zetel van de vennootschap. * De identiteit van de oprichters. ### 1.2 Aansprakelijkheid van oprichters De oprichters zijn de personen die bij de oprichtingsakte verschijnen. Zij zijn hoofdelijk en onbeperkt aansprakelijk voor de verbintenissen die bij de oprichting worden aangegaan. Dit verschilt van de loutere inschrijvers, die geen oprichtersaansprakelijkheid dragen. Het is cruciaal om de rol van de oprichters duidelijk te onderscheiden van die van bestuurders en aandeelhouders. De wet vereist niet langer dat oprichters een minimumaandeel van de aandelen bezitten, maar in het geval van inbreng in natura wordt dit toch uitdrukkelijk vermeld in de akte. > **Tip:** Het is essentieel om het onderscheid te maken tussen oprichters en andere betrokkenen bij de vennootschap, aangezien hun aansprakelijkheden significant verschillen. ## 2. Kapitaal van de naamloze vennootschap Het kapitaal van een NV kan worden ingebracht in geld of in natura. Inbreng in nijverheid (arbeid of diensten) is niet toegestaan voor een NV. ### 2.1 Inbreng in geld Voor een inbreng in geld gelden specifieke minimumvereisten: * Het minimum geplaatst kapitaal bedraagt zestigduizend vijfhonderd euro ($61.500$). * Per aandeel moet minimaal een kwart van de nominale waarde worden ingebracht. * Er geldt een minimum volstorting van zestigduizend vijfhonderd euro ($61.500$). ### 2.2 Inbreng in natura Bij inbreng in natura geldt eveneens een minimum van een kwart per aandeel. Het volledige bedrag van de inbreng in natura moet echter binnen vijf jaar na de oprichting volledig worden ingebracht. De oprichters zijn in dit geval onbeperkt en hoofdelijk aansprakelijk. Om de correctheid van de inbreng in natura te waarborgen, is de opmaak van een financieel plan verplicht. ### 2.3 Quasi-inbreng De quasi-inbreng, die nog steeds bestaat bij de NV, is bij de BV afgeschaft. Dit doet zich voor wanneer de vennootschap een vermogensbestanddeel verwerft van een oprichter, aandeelhouder of bestuurder binnen de twee jaar na haar oprichting, tegen een vergoeding van ten minste tien procent van het kapitaal. De procedure vereist: * Een verslag van een commissaris-revisor (of bedrijfsrevisor) die het aangekochte goed beschrijft en de correctheid van de tegenprestatie beoordeelt. * Een verslag van het bestuursorgaan dat het nut van de transactie voor de vennootschap toelicht. * Goedkeuring door de algemene vergadering. Het bestuursorgaan kan aansprakelijk worden gesteld voor schade die ontstaat door overwaardering van het ingebrachte goed. > **Example:** Een vennootschap koopt een machine van een van haar oprichters voor 10.000 euro. Deze machine vertegenwoordigt 10% van het kapitaal van de vennootschap. De transactie valt onder de regels van de quasi-inbreng en vereist de opmaak van de eerder genoemde verslagen en goedkeuring door de algemene vergadering. ## 3. Aandelen en effecten Aandelen zijn de effecten die deel uitmaken van het kapitaal van de NV. De NV kan diverse soorten effecten uitgeven, waaronder aandelen, obligaties, warrants en winstbewijzen. ### 3.1 Aandelen Aandeelhouders zijn mede-eigenaars van de vennootschap en hebben recht op een deel van de winst (dividend), participatie in verliezen en stemrecht op de algemene vergadering, evenredig met de waarde van hun aandelen. Statuten kunnen hierover afwijken, met name voor niet-beursgenoteerde vennootschappen. Er bestaan ook aandelen zonder stemrecht, die echter in specifieke omstandigheden, zoals bij fusies, toch stemrecht kunnen verkrijgen. Aandelen kunnen op naam staan (met een aandeelhoudersregister) of gematerialiseerd zijn (via boeking op een effectenrekening). De overdracht van aandelen is in principe vrij, zelfs voor niet-volstorte aandelen, hoewel de overdrager en overnemer nog steeds aansprakelijk kunnen blijven. Contractuele beperkingen, zoals onvervreemdbaarheidsclausules, goedkeuringsclausules of voorkooprechten, kunnen de overdracht van aandelen aan banden leggen. ### 3.2 Andere effecten * **Obligaties:** Houders van obligaties zijn schuldeisers van de vennootschap en ontvangen een vaste rente. Zij hebben geen stemrecht op de algemene vergadering, maar mogen wel aanwezig zijn. * **Warrants:** Dit zijn inschrijvingsrechten op nieuwe aandelen. * **Winstbewijzen:** Deze geven recht op een deel van de winst, maar vertegenwoordigen geen deel van het kapitaal. De rechten worden bepaald in de statuten en kunnen al dan niet (beperkt) stemrecht met zich meebrengen, vaak als vergoeding voor diensten. ## 4. Organen van de NV De belangrijkste organen van de NV zijn het bestuursorgaan en de algemene vergadering van aandeelhouders (AvA). ### 4.1 Bestuursorgaan Sinds recente wetswijzigingen zijn er verschillende bestuursmodellen mogelijk: #### 4.1.1 Monistisch bestuur De vennootschap wordt bestuurd door een raad van bestuur (RvB), een collegiaal orgaan. Eén bestuurder is voldoende. De benoeming gebeurt door de AvA, die ook de bestuurders te allen tijde, bij gewone meerderheid, kan ontslaan. De statuten kunnen echter afwijken en een einde wegens wettige reden (zonder vergoeding of termijn) blijft mogelijk, zelfs indien statutair anders bepaald. Zelfs bij statutaire afwijkingen kan de AvA ontslag verlenen om wettige redenen. Benoeming bij coöptatie is mogelijk indien statutair niet uitgesloten. #### 4.1.2 Duaal bestuur Dit model bestaat uit een raad van toezicht en een directieraad. Beide zijn collegiale organen met minimaal drie leden. Leden van het ene orgaan kunnen niet tegelijkertijd lid zijn van het andere. De directieraad wordt aangesteld en ontslagen door de raad van toezicht. De raad van toezicht, benoemd en ontslagen door de AvA, is bevoegd voor het algemeen beleid en de strategie, en voor alle wettelijk aan het bestuursorgaan voorbehouden handelingen. De directieraad beheert de overige bestuursbevoegdheden en stelt het dagelijks bestuur aan. > **Tip:** Het kiezen van het juiste bestuursmodel is cruciaal voor de governance en de operationele efficiëntie van de NV. #### 4.1.3 Enige bestuurder Een enkele bestuurder kan statutair worden benoemd, en de statuten kunnen een opvolger aanduiden. Het mandaat eindigt bij overlijden, insolventie, ontbinding van de vennootschap, of wegens wettige reden door de AvA met een drievierdemeerderheid. #### 4.1.4 Beperking van de bestuurdersaansprakelijkheid De aansprakelijkheid van bestuurders is begrensd, waarbij de limiet afhangt van de grootte van de vennootschap (gemiddelde omzet en balanstotaal over drie jaar). De grenzen variëren van honderdvijfentwintigduizend euro ($125.000$) voor kleine vennootschappen tot twaalf miljoen euro ($12.000.000$) voor grote vennootschappen. Belangrijke uitzonderingen op deze beperking zijn onder meer bedrieglijk opzet, oogmerk om te schaden, achterstallige sociale zekerheidsbijdragen, bedrijfsvoorheffing en btw, een lichte fout die eerder gewoonlijk dan toevallig voorkomt, en een zware fout. #### 4.1.5 Schriftelijke bestuursbesluiten Schriftelijke bestuursbesluiten zijn mogelijk mits unanimiteit van de bestuurders. De statuten kunnen hier echter van afwijken en voor bepaalde besluiten een formele vergadering voorschrijven. ### 4.2 Algemene vergadering van aandeelhouders (AvA) De AvA heeft wettelijk bepaalde bevoegdheden, waaronder het goedkeuren van de jaarrekening en het bepalen van de winstbestemming. De AvA wordt opgeroepen door het bestuursorgaan, tenzij dit weigert of op vraag van aandeelhouders die ten minste een tiende van de aandelen bezitten (minderheidsvordering). #### 4.2.1 Soorten algemene vergaderingen * **Gewone Algemene Vergadering:** Moet minstens één keer per jaar plaatsvinden en is bevoegd voor onder andere het verlenen van kwijting aan het bestuursorgaan. * **Buitengewone Algemene Vergadering:** Vereist specifieke vermelding in de agenda, de aanwezigheid van een notaris, en een meerderheid van drievierde van de stemmen bij statutenwijziging. Wijzigingen van het vennootschapsvoorwerp vereisen een meerderheid van vier vijfde. #### 4.2.2 Vraagstelling op de AvA Aandeelhouders hebben het recht om vragen te stellen aan het bestuursorgaan en de commissaris, die verplicht zijn te antwoorden, tenzij de mededeling van gegevens de vennootschap schade kan berokkenen. #### 4.2.3 Documenten De jaarrekening, het jaarverslag en het verslag van de commissaris moeten aan de aandeelhouders worden overgemaakt. ## 5. Kapitaalverhoging en -vermindering ### 5.1 Kapitaalverhoging Een kapitaalverhoging vereist de toestemming van de AvA en een statutenwijziging, aangenomen met een meerderheid van drievierde, waarbij een notaris aanwezig moet zijn. #### 5.1.1 Via inbreng in geld Bij inbreng in geld genieten bestaande aandeelhouders een voorkeurrecht om nieuwe aandelen te kopen binnen een door de AvA bepaalde termijn van minstens vijftien dagen. Dit voorkeurrecht mag statutair niet worden opgeheven. #### 5.1.2 Via inbreng in natura Bij inbreng in natura maken het bestuursorgaan en de commissaris een verslag op dat het in te brengen goed beschrijft en de waardering ervan toelicht. De commissaris (of een aangewezen bedrijfsrevisor) controleert de waarderingsmethoden van het bestuursorgaan. #### 5.1.3 Het toegestane kapitaal Het bestuursorgaan kan, mits statutaire bepaling en binnen bepaalde grenzen (bedrag en een uitoefeningsperiode van maximaal vijf jaar, hernieuwbaar), het kapitaal verhogen. De bevoegdheden en omstandigheden hiervoor worden in een verslag opgenomen en vermeld in het jaarverslag. ### 5.2 Kapitaalvermindering Kapitaalvermindering kan op verschillende manieren gebeuren: * Terugbetaling of vrijstelling van verdere volstorting van inbrengen. * Aansuivering van een geleden verlies (met kapitaal). * Aanleggen van een reserve voor voorzienbaar verlies of een onbeschikbare reserve. Een statutenwijziging is vereist, aangenomen met een meerderheid van drievierde. Schuldeisers kunnen zekerheid eisen voor hun vaste vorderingen bij kapitaalvermindering. ## 6. Alarmbelprocedure De alarmbelprocedure treedt in werking wanneer, als gevolg van een geleden verlies, het netto-actief van de vennootschap is gedaald tot minder dan de helft van het kapitaal. Het bestuursorgaan roept dan de AvA samen binnen twee maanden na vaststelling van het verlies. De AvA beraadslaagt over de continuïteit van de vennootschap of de ontbinding ervan. Het bestuursorgaan maakt een verslag op en de bestuurdersaansprakelijkheid kan worden ingeroepen bij niet-naleving van deze procedure. ## 7. Duur en ontbinding Een NV wordt geacht voor onbepaalde duur te zijn opgericht, tenzij de statuten anders bepalen. NV's met een beperkte duur kunnen worden verlengd. --- # Effecten en overdracht van aandelen Dit onderdeel behandelt de verschillende soorten effecten die een naamloze vennootschap (NV) kan uitgeven, met name aandelen, obligaties, warrants en winstbewijzen, en legt vervolgens de nadruk op de overdracht van aandelen, inclusief eventuele contractuele beperkingen. ### 2.1 Soorten effecten Een NV kan, tenzij de wet dit verbiedt, diverse soorten effecten uitgeven. Deze kunnen worden ingedeeld in de volgende categorieën: #### 2.1.1 Aandelen Aandelen vertegenwoordigen een (mede)eigendom in de vennootschap. Ze kunnen op naam worden uitgegeven, wat betekent dat de aandeelhouder wordt geregistreerd in het aandeelhoudersregister, of gematerialiseerd, waarbij de eigendom wordt geregistreerd op een effectenrekening. Aandeelhouders hebben recht op een deel van de winst (dividend) en nemen deel aan het verlies, in evenredigheid met de waarde van hun aandelen. Tevens hebben zij stemrecht op de algemene vergadering, hoewel dit statutair kan worden beperkt in niet-beursgenoteerde vennootschappen. Er bestaan ook aandelen zonder stemrecht, die echter in bepaalde omstandigheden, zoals bij een fusie, wel stemrecht kunnen krijgen. Deze aandelen geven doorgaans geen recht op preferent dividend. #### 2.1.2 Obligaties Obligatiehouders zijn schuldeisers van de vennootschap. Zij verstrekken een lening aan de vennootschap en ontvangen daarvoor een vaste jaarlijkse vergoeding (interest). Obligatiehouders hebben geen stemrecht op de algemene vergadering van aandeelhouders, maar mogen wel aanwezig zijn. #### 2.1.3 Warrants Warrants geven de houder het recht om nieuwe aandelen in te schrijven. Dit zijn in feite inschrijvingsrechten. #### 2.1.4 Winstbewijzen Winstbewijzen geven recht op een deel van de winst, maar vertegenwoordigen geen deel van het kapitaal van de vennootschap. De specifieke rechten verbonden aan winstbewijzen worden in de statuten bepaald en kunnen al dan niet gekoppeld zijn aan stemrecht, zij het beperkt. Winstbewijzen worden vaak toegekend als vergoeding voor bewezen diensten (personeel) of te bewijzen diensten (knowhow), en kunnen zo fungeren als een vorm van inbreng in nijverheid. ### 2.2 Overdracht van aandelen #### 2.2.1 Principe van vrije overdracht In beginsel zijn aandelen vrij overdraagbaar. Dit geldt ook voor aandelen die nog niet volledig zijn volgestort. De overdrager en de overnemer blijven echter wel aansprakelijk voor de nog openstaande stortingen. #### 2.2.2 Contractuele beperkingen op overdracht De vrije overdraagbaarheid van aandelen kan contractueel worden beperkt. Dit gebeurt door middel van clausules in de statuten of een aandeelhoudersovereenkomst. Veelvoorkomende beperkingen zijn: * **Onvervreemdbaarheidsclausule:** Dit clausule legt een tijdelijk verbod op de verkoop van aandelen. De duur van dit verbod moet in het belang van de vennootschap zijn. * **Goedkeuringsclausule:** Deze clausule vereist goedkeuring van het bestuursorgaan om aandelen te kunnen overdragen. De beperking geldt doorgaans voor een termijn van zes maanden vanaf het verzoek tot goedkeuring. * **Voorkooprecht:** Bestaande aandeelhouders krijgen het eerste recht om aandelen te kopen die door een andere aandeelhouder worden aangeboden. Dit onderscheidt zich van een voorkeurrecht, dat betrekking heeft op de uitgifte van nieuwe aandelen. > **Tip:** Het is cruciaal om bij het opstellen van statuten of aandeelhoudersovereenkomsten de precieze formulering van deze beperkingen zorgvuldig te overwegen, aangezien ze een aanzienlijke impact kunnen hebben op de liquiditeit van de aandelen. #### 2.2.3 Aansprakelijkheid bij overdracht Hoewel aandelen vrij overdraagbaar zijn, blijven de oorspronkelijke overdrager en de nieuwe overnemer hoofdelijk en onbeperkt aansprakelijk voor de nog te verrichten stortingen op de aandelen. De vennootschap kan zich dus zowel tot de overdrager als de overnemer wenden indien de volstorting uitblijft. --- # Organen van de naamloze vennootschap Dit deel behandelt de essentiële organen van de naamloze vennootschap (NV): het (raad van) bestuur en de algemene vergadering van aandeelhouders, inclusief verschillende bestuursstructuren en hun bijbehorende bevoegdheden en aansprakelijkheden. ### 3.1 Het (raad van) bestuur Het (raad van) bestuur is verantwoordelijk voor het dagelijks beheer en de strategie van de vennootschap. Sinds recente wetswijzigingen zijn er verschillende bestuursstructuren mogelijk: #### 3.1.1 Monistisch bestuur Bij een monistisch bestuursmodel wordt de vennootschap bestuurd door een Raad van Bestuur (RvB), die fungeert als een collegiaal orgaan. * **Samenstelling:** Eén bestuurder is voldoende, maar een raad van bestuur kan ook uit meerdere leden bestaan. Deze worden benoemd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AvA). De AvA kan bestuurders te allen tijde ontslaan, zonder opgave van reden (ad nutum afzetbaarheid). * **Bevoegdheden:** De RvB heeft een restbevoegdheid; dit betekent dat alle bevoegdheden die niet expliciet aan de AvA zijn toegewezen, tot de bevoegdheid van de RvB behoren. Bij tegenstrijdige belangen van bestuurders dienen specifieke regels te worden gevolgd. * **Aanstelling en ontslag:** De AvA benoemt de bestuurders. De AvA kan te allen tijde, bij gewone meerderheid, het mandaat van de bestuurders beëindigen, zonder motief. Einde wegens wettige reden blijft echter mogelijk. Bestuurders kunnen ook zelf ontslag nemen en blijven in functie totdat een vervanger is aangesteld. Benoeming bij coöptatie is mogelijk, tenzij statutair uitgesloten. #### 3.1.2 Enige bestuurder In deze structuur is er slechts één bestuurder, die statutair wordt benoemd. * **Benoeming:** De enige bestuurder wordt statutair benoemd. De statuten kunnen ook een opvolger aanduiden. * **Einde mandaat:** Het mandaat eindigt bij overlijden, insolventie of ontbinding van de vennootschap. De AvA kan de bestuurder ook ontslaan wegens een wettige reden met een drievierdemeerderheid. #### 3.1.3 Duaal bestuur Het duaal bestuursmodel kent twee aparte, collegiale organen: een Raad van Toezicht en een Directieraad. * **Raad van Toezicht:** * **Samenstelling:** Telt minstens drie leden. Leden van de Raad van Toezicht kunnen geen lid zijn van de Directieraad en omgekeerd. * **Bevoegdheden:** Verantwoordelijk voor het algemeen beleid en de strategie van de vennootschap, alsook voor handelingen die door de wet aan het bestuursorgaan zijn voorbehouden. De Raad van Toezicht roept ook de AvA samen. * **Aanstelling en ontslag:** Wordt benoemd en ontslagen door de AvA. De maximale ambtstermijn is zes jaar, met de mogelijkheid tot onbeperkte hernieuwing. * **Directieraad:** * **Samenstelling:** Telt minstens drie leden. Leden van de Directieraad kunnen geen lid zijn van de Raad van Toezicht en omgekeerd. * **Bevoegdheden:** Oefent alle overige bestuursbevoegdheden uit (restbevoegdheid) en stelt het dagelijks bestuur aan. * **Aanstelling en ontslag:** Wordt aangesteld en ontslagen door de Raad van Toezicht. #### 3.1.4 Beperking van de bestuurdersaansprakelijkheid De aansprakelijkheid van bestuurders wordt beperkt, waarbij de omvang afhankelijk is van de grootte van de vennootschap. * **Grootte van de vennootschap:** Bepaald op basis van de gemiddelde omzet en het gemiddeld balanstotaal over een periode van drie jaar. * **Aansprakelijkheidsgrenzen:** Variëren tussen 125.000 euro voor kleine vennootschappen en 12 miljoen euro voor grote vennootschappen. * **Uitzonderingen (volledige aansprakelijkheid):** De beperking geldt niet in geval van bedrieglijk opzet, oogmerk om te schaden, bij achterstallige sociale zekerheidsbijdragen, bedrijfsvoorheffing en btw, of bij een zware fout. Een lichte fout die eerder gewoonlijk dan toevallig voorkomt, leidt ook tot volledige aansprakelijkheid. * **Schriftelijke bestuursbesluiten:** Vereisen unanimiteit. De statuten kunnen voor specifieke besluiten wel een fysieke vergadering voorschrijven. ### 3.2 Algemene vergadering van aandeelhouders (AvA) De AvA is het hoogste besluitvormingsorgaan van de vennootschap, bestaande uit alle aandeelhouders. * **Bevoegdheden:** * Goedkeuren van de jaarrekening. * Bepalen van de bestemming van de winst. * Statutenwijzigingen. * Wijzigen van het voorwerp van de vennootschap. * Besluiten over kapitaalverhogingen en kapitaalverminderingen. * **Bijeenroeping:** De AvA wordt bijeengeroepen door de RvB. Bij weigering van de RvB kan de commissaris of op vraag van aandeelhouders (met minstens een tiende van de aandelen) de AvA worden bijeengeroepen. * **Soorten algemene vergaderingen:** * **Gewone Algemene Vergadering:** Moet minstens één keer per jaar plaatsvinden. Aandeelhouders kunnen hier kwijting verlenen aan de RvB. * **Buitengewone Algemene Vergadering:** Noodzakelijk voor statutenwijzigingen (met drievierdemeerderheid) en wijziging van het voorwerp van de vennootschap (met vier vijfde meerderheid). Een notaris moet aanwezig zijn bij statutenwijzigingen. Minstens de helft van de aandeelhouders moet aanwezig zijn. * **Vraagstelling op AvA:** Aandeelhouders hebben het recht om vragen te stellen aan het bestuur en de commissaris, die verplicht zijn te antwoorden, tenzij dit de vennootschap zou schaden. * **Documenten:** De jaarrekening, het jaarverslag en het verslag van de commissaris moeten aan de aandeelhouders worden overgemaakt. * **Schriftelijke algemene vergadering:** Mogelijk mits eenparigheid van alle aandeelhouders. #### 3.2.1 Kapitaalverhoging Een kapitaalverhoging vereist een beslissing van de AvA en kan op verschillende manieren gebeuren: * **Via inbreng in geld:** * De RvB en de commissaris maken een verslag op. * De AvA neemt de beslissing met een drievierdemeerderheid. * **Voorkeurrecht:** Bestaande aandeelhouders hebben het eerste recht om nieuwe aandelen te kopen binnen een door de AvA bepaalde termijn (minimum 15 dagen). Dit voorkeurrecht kan niet statutair worden opgeheven. * **Via inbreng in natura:** * Vereist een verslag van de RvB waarin het goed en de waardering worden beschreven. * De commissaris (of een aangestelde bedrijfsrevisor) controleert de waarderingsmethoden van de RvB. * De verslagen van de RvB en de commissaris kunnen afwijken. * **Toegestaan kapitaal:** Het bestuursorgaan kan, indien statutair voorzien en binnen bepaalde grenzen (bedrag), het kapitaal verhogen voor een periode van maximaal vijf jaar (hernieuwbaar). Dit vereist vermelding in het jaarverslag. #### 3.2.2 Kapitaalvermindering Een kapitaalvermindering kan op verschillende manieren plaatsvinden: * Terugbetaling of vrijstelling van de (verdere) volstorting van de inbreng. Schuldeisers kunnen hierbij zekerheid eisen voor hun vorderingen. * Azuivering van een geleden verlies. * Aanleggen van een reserve voor voorzienbaar verlies of een onbeschikbare reserve. * Een statutenwijziging (vereist drievierdemeerderheid) is hiervoor nodig. ### 3.3 Alarmbelprocedure De alarmbelprocedure is een mechanisme om tijdig een negatieve financiële situatie in de vennootschap aan te kaarten. * **Situatie:** Treedt in werking wanneer het netto-actief door geleden verlies is gedaald tot minder dan de helft van het kapitaal. * **Procedure:** De RvB roept de AvA samen binnen twee maanden na vaststelling van het verlies. De RvB stelt een verslag op en de AvA beraadslaagt over de continuïteit van de vennootschap of de ontbinding ervan. * **Sanctie:** Bestuurdersaansprakelijkheid bij niet-naleving van deze procedure. ### 3.4 Duur en ontbinding NV's worden opgericht voor onbepaalde duur, tenzij de statuten anders bepalen. Een NV met een beperkte duur kan verlengd worden. --- # Kapitaalwijzigingen en financiële procedures Dit onderwerp behandelt de financiële procedures rond kapitaalwijzigingen binnen een naamloze vennootschap (NV), inclusief de mechanismen bij financiële moeilijkheden en de duur van de vennootschap. ## 4 Kapitaalwijzigingen en financiële procedures Een naamloze vennootschap (NV) is een vennootschap waarbij de aandeelhouders hun aansprakelijkheid beperken tot hun inbreng. ### 4.1 Oprichting en kapitaal De oprichting van een NV vereist een authentieke akte, opgemaakt door een notaris. De aansprakelijkheid van de aandeelhouders is beperkt tot hun inbreng, met nietigheid als sanctie bij niet-naleving. De oprichtingsakte moet verplicht de naam van de vennootschap, het aantal aandelen, de zetel en de namen van de oprichters vermelden. Het kapitaal van de NV kan worden ingebracht in geld of in natura, maar niet in nijverheid (arbeid of kennis). * **Inbreng in geld:** * Minimum geplaatst kapitaal: 61.500 euro. * Minimum per aandeel: een vierde van de nominale waarde. * Minimum volstorting: 61.500 euro. * **Inbreng in natura:** * Minimum per aandeel: een vierde van de nominale waarde. * Volledige inbreng moet binnen vijf jaar na de oprichting gebeuren. * De oprichters zijn hoofdelijk en onbeperkt aansprakelijk voor de inbreng in natura. Er is een verplichting tot het opmaken van een financieel plan. #### 4.1.1 Quasi-inbreng Quasi-inbreng, waarbij de vennootschap een vermogensbestanddeel koopt van een oprichter, aandeelhouder of bestuurder binnen twee jaar na oprichting tegen een vergoeding die minimaal tien procent van het kapitaal bedraagt, is nog steeds mogelijk bij de NV. Dit vereist een verslag van een commissaris-revisor (of bedrijfsrevisor) die de beschrijving van het goed en de correctheid van de tegenprestatie beoordeelt, alsook een verslag van het bestuursorgaan dat het nut voor de vennootschap aangeeft. Goedkeuring door de algemene vergadering is vereist. Het bestuursorgaan is aansprakelijk voor schade door overwaardering. #### 4.1.2 Oprichters Oprichters zijn de personen die bij de oprichtingsakte verschijnen. Zij onderscheiden zich van bestuurders en aandeelhouders. Er is slechts één oprichter vereist (afschaffing van de pluraliteitsvereiste). Oprichters hebben een hoofdelijke en onbeperkte aansprakelijkheid, wat hen onderscheidt van loutere inschrijvers. De inbreng in natura ontslaat de oprichter niet van deze aansprakelijkheid. Oprichters moeten minstens een derde van de aandelen bezitten. #### 4.1.3 Effecten De NV kan effecten uitgeven die niet door de wet verboden zijn. * **Aandelen:** * Op naam (houders worden geregistreerd in een aandeelhoudersregister) of gematerialiseerd (via boeking op een effectenrekening). * Aandeelhouders zijn mede-eigenaar van de vennootschap en hebben recht op een deel van de winst (dividend), deelname in het verlies, en stemrecht op de algemene vergadering, evenredig aan de waarde van hun aandelen. Statutair kan hiervan worden afgeweken bij niet-beursgenoteerde vennootschappen. * Aandelen zonder stemrecht bestaan ook, maar de houder heeft wel stemrecht in specifieke omstandigheden, zoals bij fusies. Deze aandelen geven geen recht meer op preferent dividend. * **Obligaties:** * De houder is schuldeiser van de vennootschap. * Ze vertegenwoordigen een lening aan de vennootschap, met een vaste jaarlijkse vergoeding (intrest). * Obligatiehouders mogen wel aanwezig zijn op de algemene vergadering, maar kunnen niet stemmen. * **Warrants:** * Inschrijvingsrechten op nieuwe aandelen. * **Winstbewijzen:** * Geven recht op een deel van de winst, maar vertegenwoordigen geen deel van het kapitaal. * Het al dan niet verbonden stemrecht wordt bepaald in de statuten. * Worden vaak toegekend als vergoeding voor bewezen of te bewijzen diensten (personeel, know-how). #### 4.1.4 Overdracht van aandelen In principe zijn aandelen vrij overdraagbaar, ook als ze niet volledig volgestort zijn. De overdrager en overnemer blijven echter nog aansprakelijk. De overdracht kan contractueel worden beperkt via: * **Onvervreemdbaarheidsclausule:** Een tijdelijk verbod om aandelen te verkopen, in het belang van de vennootschap. * **Goedkeuringsclausule:** Goedkeuring van het bestuursorgaan is vereist voor de overdracht, beperkt tot zes maanden na het verzoek. * **Voorkooprecht:** Bestaande aandeelhouders hebben het eerste recht om aandelen te kopen. Dit is te onderscheiden van een voorkeurrecht bij de uitgifte van nieuwe aandelen. ### 4.2 Organen van de NV De belangrijkste organen van een NV zijn het (Raad van) Bestuur en de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AvA). #### 4.2.1 (Raad van) Bestuur Er zijn verschillende bestuursmodellen: * **Monistisch bestuur:** * De vennootschap wordt bestuurd door een Raad van Bestuur (RvB), een collegiaal orgaan. * Eén bestuurder is voldoende. * Benoeming gebeurt door de AvA, met de mogelijkheid tot (niet-verplichte) bezoldiging. * Bestuurders kunnen te allen tijde en zonder opgave van reden door de AvA worden ontslagen (ad nutum afzetbaarheid). * Einde wegens wettige reden blijft mogelijk, zelfs indien statutair anders bepaald. * Benoeming bij coöptatie is mogelijk indien statutair niet uitgesloten. * Restbevoegdheid: alle bevoegdheden die niet expliciet aan de AvA zijn toegewezen. Regels inzake tegenstrijdige belangen moeten gevolgd worden. * **Duaal bestuur:** * Bestaat uit een Raad van Toezicht en een Directieraad. * Beide organen zijn collegiaal en tellen minstens drie leden. * Leden van het ene orgaan kunnen geen lid zijn van het andere. * De Directieraad wordt aangesteld en ontslagen door de Raad van Toezicht. * De Raad van Toezicht wordt benoemd en ontslagen door de AvA en is bevoegd voor het algemeen beleid en de strategie, en voor handelingen die bij wet aan het bestuursorgaan zijn voorbehouden. * De Directieraad oefent alle overige bestuursbevoegdheden uit, inclusief het aanstellen van het dagelijks bestuur. #### 4.2.2 Beperking van de bestuurdersaansprakelijkheid De aansprakelijkheid van bestuurders wordt begrensd, afhankelijk van de grootte van de vennootschap (gemeten naar gemiddelde omzet en balanstotaal over drie jaar). De grenzen variëren tussen 125.000 euro (kleine vennootschappen) en 12 miljoen euro (grote vennootschappen). Uitzonderingen waarbij de aansprakelijkheid niet wordt beperkt, omvatten: * Bedrieglijk opzet of oogmerk om te schaden. * Achterstallige sociale zekerheidsbijdragen, bedrijfsvoorheffing en btw. * Lichte fouten die eerder gewoonlijk dan toevallig voorkomen. * Zware fouten. #### 4.2.3 Schriftelijke bestuursbesluiten Schriftelijke bestuursbesluiten zijn mogelijk met unanimiteit, tenzij de statuten anders bepalen voor specifieke besluiten. #### 4.2.4 Algemene vergadering van Aandeelhouders (AvA) De AvA heeft specifieke bevoegdheden, waaronder het goedkeuren van de jaarrekening en het bepalen van de bestemming van de winst. * **Bijeenroeping:** * Gebeurt door het (Raad van) Bestuur. * Uitzonderlijk door de commissaris (indien het bestuur weigert) of op vraag van aandeelhouders die minimaal een tiende van de aandelen bezitten (minderheidsvordering). * **Soorten algemene vergaderingen:** * **Gewone Algemene Vergadering:** Minstens één keer per jaar, voor het goedkeuren van de jaarrekening en het verlenen van kwijting aan het bestuursorgaan. * **Buitengewone Algemene Vergadering:** Voor statutenwijzigingen (vereist notaris, een halve aandeelhouders aanwezig, drievierde meerderheid) of het wijzigen van het voorwerp van de vennootschap (vier vijfde meerderheid). Statutenwijzigingen kunnen ook op een gewone AvA gebeuren. * **Vraagstelling op AvA:** Aandeelhouders mogen vragen stellen aan het bestuur en de commissaris, die verplicht zijn te antwoorden, tenzij de mededeling van bepaalde gegevens de vennootschap schade kan berokkenen. * **Documenten:** Jaarrekening, jaarverslag en verslag van de commissaris moeten aan de aandeelhouders worden overgemaakt. * **Schriftelijke algemene vergadering:** Mogelijk indien unaniem besloten. ### 4.3 Kapitaalwijzigingen #### 4.3.1 Kapitaalverhoging Een kapitaalverhoging vereist de toestemming van de AvA met een drievierde meerderheid en een statutenwijziging. Het (Raad van) Bestuur en de commissaris maken hiervoor een verslag op. * **Via inbreng in geld:** * Bestaande aandeelhouders hebben een voorkeurrecht op de aankoop van nieuwe aandelen, met een door de AvA bepaalde termijn (minimaal vijftien dagen). Dit recht kan niet statutair worden opgeheven. * **Via inbreng in natura:** * Vereist een verslag van het RvB over het in te brengen goed en de waardering ervan. * Een commissaris (of bedrijfsrevisor) controleert de waarderingsmethoden van het RvB. * De verslagen van het RvB en de commissaris kunnen afwijken. #### 4.3.2 Toegestaan kapitaal De statuten kunnen bepalen dat het bestuursorgaan, binnen bepaalde grenzen (bedrag), bevoegd is het kapitaal te verhogen zonder AvA-beslissing. Deze bevoegdheid is beperkt in tijd (maximaal vijf jaar, hernieuwbaar) en de omstandigheden moeten in een verslag worden opgenomen en vermeld in het jaarverslag. #### 4.3.3 Kapitaalvermindering Een kapitaalvermindering kan op verschillende manieren: * Terugbetaling of vrijstelling van (verdere) volstorting van de inbreng. Schuldeisers kunnen zekerheid eisen voor hun vorderingen. * Azuivering van een geleden verlies met kapitaal. * Aanleggen van een reserve voor voorzienbaar verlies of een onbeschikbare reserve. Een kapitaalvermindering vereist een statutenwijziging (driemaal drievierde meerderheid). ### 4.4 Alarmbelprocedure De alarmbelprocedure heeft tot doel een negatieve financiële situatie in de vennootschap tijdig aan te kaarten. * **Wanneer:** Als het netto-actief als gevolg van geleden verlies is gedaald tot minder dan de helft van het kapitaal. * **Procedure:** De RvB roept de AvA samen binnen twee maanden na vaststelling van het verlies. * **Verslag RvB:** De RvB maakt een verslag op waarin wordt gebogen over continuïteit of ontbinding, en eventuele maatregelen om continuïteit te waarborgen. * **Niet-naleving:** Niet-naleving van deze procedure kan leiden tot bestuurdersaansprakelijkheid. ### 4.5 Duurtijd en ontbinding Een NV kan worden opgericht voor onbepaalde of bepaalde duur. Een NV met beperkte duur kan worden verlengd. De ontbinding van de vennootschap is een gevolg van verschillende factoren, waaronder de alarmbelprocedure indien de continuïteit niet kan worden gewaarborgd. --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Naamloze Vennootschap (NV) | Een vennootschap waarvan de aandeelhouders slechts tot het bedrag van hun inbreng verbonden zijn, opgericht met een authentieke akte en met een kapitaal opgedeeld in aandelen. | | Authentieke akte | Een door een notaris opgemaakte en bekrachtigde akte, die wettelijke bewijskracht heeft en als officieel document dient bij de oprichting van bepaalde rechtspersonen zoals een NV. | | Beperkte aansprakelijkheid | Het principe waarbij de aansprakelijkheid van de aandeelhouders beperkt is tot hun inbreng in de vennootschap, waardoor hun privévermogen beschermd is tegen schulden van de vennootschap. | | Sanctie is nietigheid | Indien de oprichtingsakte van een NV niet voldoet aan de wettelijke vormvereisten, kan dit leiden tot de nietigheid van de vennootschap, wat betekent dat de vennootschap juridisch nooit bestaan heeft. | | Inbreng in natura | Een inbreng in een vennootschap die niet in geld geschiedt, maar in goederen, zoals bedrijfsmiddelen, onroerend goed of knowhow, die een waarde vertegenwoordigen en aan de vennootschap worden overgedragen. | | Quasi-inbreng | Een transactie waarbij een vennootschap een vermogensbestanddeel verwerft van een oprichter, aandeelhouder of bestuurder binnen een bepaalde termijn na oprichting, waarvoor een specifieke procedure met verslaglegging geldt. | | Commissaris revisor (bedrijfsrevisor) | Een onafhankelijke professional die belast is met de controle van de financiële toestand van een vennootschap, het opstellen van verslagen bij bijzondere transacties en het toezien op de naleving van de wetgeving. | | Oprichters | De personen die de initiële oprichtingsakte van een NV ondertekenen en de vennootschap in het leven roepen; zij hebben specifieke aansprakelijkheden en rechten. | | Effectenregister | Een register waarin de gegevens van houders van aandelen op naam worden bijgehouden, met vermelding van de naam, het adres en het aantal aandelen dat elke aandeelhouder bezit. | | Stemrecht | Het recht van aandeelhouders om deel te nemen aan besluitvorming binnen de algemene vergadering van aandeelhouders, meestal evenredig aan het aantal aandelen dat zij bezitten. | | Obligaties | Financiële instrumenten die door een vennootschap worden uitgegeven om kapitaal aan te trekken; de houder van een obligatie is een schuldeiser van de vennootschap en ontvangt een vaste rente. | | Winstbewijzen | Stukken die recht geven op een deel van de winst van een vennootschap, maar geen deel van het kapitaal vertegenwoordigen en waarvan de rechten statutair worden bepaald. | | Onvervreemdbaarheidsclausule | Een contractuele bepaling die het voor aandeelhouders tijdelijk verbiedt om hun aandelen te verkopen, vaak opgenomen in het belang van de vennootschap. | | Goedkeuringsclausule | Een bepaling in de statuten die vereist dat het bestuursorgaan goedkeuring verleent alvorens aandelen overgedragen kunnen worden. | | Monistisch bestuur | Een bestuursmodel waarbij de vennootschap wordt geleid door een raad van bestuur, die als een collegiaal orgaan functioneert en de algemene leiding van de vennootschap op zich neemt. | | Duaal bestuur | Een bestuursmodel dat bestaat uit een raad van toezicht en een directieraad, waarbij de raad van toezicht toezicht houdt op het beleid en de strategie, en de directieraad de dagelijkse leiding en operationele beslissingen neemt. | | Belangenconflict (tegenstrijdig belang) | Een situatie waarin een bestuurder of werknemer persoonlijk belang heeft bij een beslissing van de vennootschap, wat de objectiviteit van de besluitvorming kan beïnvloeden en specifieke procedures vereist. | | Algemene vergadering van Aandeelhouders (AvA) | Het hoogste besluitvormende orgaan van een vennootschap, waarin aandeelhouders hun stemrecht uitoefenen om belangrijke beslissingen te nemen, zoals de goedkeuring van de jaarrekening en statutenwijzigingen. | | Alarmbelprocedure | Een wettelijke procedure die geactiveerd wordt wanneer de financiële toestand van een vennootschap verslechtert, met als doel tijdig maatregelen te nemen om de continuïteit te waarborgen of tot ontbinding over te gaan. | | Kapitaalverhoging | Een proces waarbij het maatschappelijk kapitaal van een vennootschap wordt vergroot, door middel van nieuwe inbrengen in geld of natura, met goedkeuring van de algemene vergadering. | | Kapitaalvermindering | Een proces waarbij het maatschappelijk kapitaal van een vennootschap wordt verkleind, bijvoorbeeld door terugbetaling aan aandeelhouders of door een geleden verlies aan te zuiveren. |