Deel3_EU_instellingen 2.pptx

# De institutionele structuur van de Europese Unie Dit onderwerp beschrijft het institutionele kader van de Europese Unie, de belangrijkste instellingen, hun bevoegdheden en onderlinge samenwerking. ## 1. Het institutionele kader van de Europese Unie De Europese Unie (EU) beschikt over een institutioneel kader dat dient ter bevordering van haar waarden, het nastreven van haar doelstellingen, het dienen van de belangen van de Unie, haar burgers en de lidstaten, en het verzekeren van de samenhang, doeltreffendheid en continuïteit van haar beleid en optreden. De belangrijkste instellingen van de Unie zijn: * Het Europees Parlement * De Europese Raad * De Raad * De Europese Commissie * Het Hof van Justitie van de Europese Unie * De Europese Centrale Bank * De Rekenkamer Deze instellingen opereren binnen de grenzen van de bevoegdheden die hen door de Verdragen zijn toegekend en volgen de daarin vastgelegde procedures, voorwaarden en doelstellingen. Er is sprake van loyale samenwerking tussen de instellingen. Verdere bepalingen inzake de Europese Centrale Bank, de Rekenkamer en andere instellingen zijn te vinden in het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VwEU). Het Europees Parlement, de Raad en de Commissie worden bijgestaan door het Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's, die een adviserende functie hebben. ### 1.1 De Europese Raad De Europese Raad, die oorspronkelijk niet in de basisverdragen was opgenomen maar sinds 1974 de facto bijeenkwam op initiatief van Valéry Giscard d’Estaing, werd pas met het Verdrag van Lissabon erkend als een volwaardige instelling van de Europese Unie. #### 1.1.1 Samenstelling De Europese Raad bestaat uit de staatshoofden en regeringsleiders van de lidstaten, zijn voorzitter en de voorzitter van de Commissie. De Hoge Vertegenwoordiger van de Unie voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid neemt deel aan de werkzaamheden. #### 1.1.2 Bevoegdheden De Europese Raad geeft impulsen voor de ontwikkeling van de Unie en definieert de algemene beleidslijnen en prioriteiten. De instelling heeft geen wetgevingstaken. Specifieke institutionele functies omvatten onder andere de benoeming van de Commissie, de directie van de Europese Centrale Bank en de schorsing van een lidstaat. De Europese Raad speelt ook een rol in de herzieningsprocedure van de verdragen. #### 1.1.3 Besluitvorming De besluitvorming binnen de Europese Raad geschiedt doorgaans bij consensus, met uitzondering van specifieke gevallen waarin een gekwalificeerde meerderheid vereist is, zoals bij de verkiezing van de voorzitter. #### 1.1.4 De voorzitter van de Europese Raad De voorzitter wordt verkozen bij gekwalificeerde meerderheid door de leden van de Europese Raad voor een periode van tweeëneenhalf jaar. De taken omvatten het leiden van de Europese Raad, het bevorderen van cohesie en consensus, en het vertegenwoordigen van de EU op zijn niveau inzake aangelegenheden betreffende het Gemeenschappelijk Buitenlands en Veiligheidsbeleid (GBVB). ### 1.2 De Europese Commissie De Europese Commissie wordt beschouwd als het kloppend hart en het dagelijks bestuur van de EU. #### 1.2.1 Samenstelling De Commissie wordt geleid door een college van commissarissen, waarbij elke lidstaat één commissaris levert. Deze commissarissen moeten onafhankelijk zijn en werken met een specifieke portefeuille voor één of meer beleidsdomeinen. De ambtstermijn bedraagt vijf jaar. De kandidaat-voorzitter wordt voorgedragen door de Europese Raad, rekening houdend met het Europees Parlement, waarna het Europees Parlement goedkeuring verleent bij gewone meerderheid. De resterende kandidaat-commissarissen worden door de lidstaten voorgedragen en moeten, samen met de kandidaat-voorzitter, een examen en hoorzittingen doorstaan voor het Europees Parlement over hun bevoegdheden en visie. Pas na goedkeuring van het gehele college door het Europees Parlement en de Europese Raad kan de Commissie van start gaan. #### 1.2.2 Bevoegdheden Een van de belangrijkste bevoegdheden van de Commissie is het formuleren van EU-wetgevingsvoorstellen, zoals de Green Deal met het doel klimaatneutraliteit in 2050. Daarnaast beheert de Commissie het Europees budget, vertegenwoordigt zij de EU op het internationale toneel en is zij verantwoordelijk voor de handhaving van het Europees recht. Zij onderzoekt of lidstaten voldoen aan hun verplichtingen en kan, bij niet-nakoming, een lidstaat dagvaarden voor het Hof van Justitie. De Commissie ziet tevens toe op vrije concurrentie binnen de EU en kan boetes opleggen aan bedrijven die prijsafspraken maken. Verder controleert zij of bedrijven geen misbruik maken van hun macht op de Europese markt en of lidstaten geen illegale staatsteun toekennen. De Commissie streeft het algemeen Europees belang na. De Hoge Vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid bekleedt een drievoudige functie: mandataris van de Raad voor uitvoering van het GBVB, vicevoorzitter van de Commissie en voorzitter van de Raad Buitenlandse Zaken. Deze functie zorgt voor samenhang in het extern beleid van de EU. #### 1.2.3 Besluitvorming De besluitvorming binnen de Commissie geschiedt bij consensus of, in bepaalde gevallen, bij meerderheid. ### 1.3 De Raad De Raad, ook wel de Raad van de Europese Unie genoemd, is een cruciale instelling voor de wetgeving en het beleidscoördinatie. #### 1.3.1 Samenstelling De Raad bestaat uit één vertegenwoordiger van elke lidstaat op ministerieel niveau. Er zijn tien verschillende Raadsformaties, elk met een eigen focus. Soms vinden er informele bijeenkomsten plaats, zoals de Eurogroep en de Gymnich. Het voorzitterschap van de Raad rouleert, met uitzondering van de Raad Buitenlandse Zaken. #### 1.3.2 Bevoegdheden De Raad deelt de wetgevende en begrotingsbevoegdheid met het Europees Parlement. Daarnaast heeft de Raad beleidsbepalende en coördinerende taken en sluit hij internationale akkoorden. #### 1.3.3 Besluitvorming De besluitvorming geschiedt doorgaans bij gekwalificeerde meerderheid, waarbij 55% van de leden (minimaal 15 lidstaten) nodig is die ten minste 65% van de bevolking van de Unie vertegenwoordigen. Bij besluiten die niet op voorstel van de Commissie zijn genomen, gelden de percentages van 72% van de leden en 65% van de bevolking. Voor bepaalde domeinen, zoals sociale zekerheid en fiscaliteit, is eenparigheid van stemmen vereist. De "noodremprocedure" is van toepassing in specifieke gevallen. Het Comité van Permanente Vertegenwoordigers (COREPER I en II) bereidt het werk van de Raad voor, en comitologie zorgt voor de vaststelling van uitvoeringsmaatregelen met behulp van comités met experts uit de lidstaten. ### 1.4 Het Europees Parlement Het Europees Parlement vertegenwoordigt de burgers van de EU en speelt een centrale rol in de wetgeving en controle van de Unie. #### 1.4.1 Samenstelling Sinds 1979 worden de leden van het Europees Parlement (MEP's) rechtstreeks verkozen voor een periode van vijf jaar. Het maximumaantal leden is 751. De zetels zijn niet verdeeld per lidstaat, maar georganiseerd rond politieke fracties, die gebaseerd zijn op Europese politieke partijen. Leden die geen deel uitmaken van een fractie worden "niet-ingeschrevenen" genoemd. Er vinden twaalf plenaire vergaderingen per jaar plaats, meestal in Straatsburg, met andere vergaderingen in Brussel. #### 1.4.2 Bevoegdheden Het Europees Parlement deelt de wetgevende bevoegdheid met de Raad en is mede verantwoordelijk voor de begroting. Het Parlement heeft een belangrijke controlerende rol ten aanzien van de Commissie, waaronder het indienen van een motie van afkeuring. Het Parlement speelt ook een rol bij de aanstelling van de Commissie en bespreekt de bijeenkomsten van de Europese Raad. Burgers kunnen petities indienen. #### 1.4.3 Besluitvorming De besluitvorming in het Parlement geschiedt doorgaans bij een meerderheid van de uitgebrachte stemmen. Uitzonderingen hierop zijn onder andere amendementen op de begroting of standpunten ten aanzien van de Raad, waarvoor een meerderheid van de leden vereist is, en een motie van wantrouwen tegen de Commissie, waarvoor twee derde van de uitgebrachte stemmen plus een meerderheid van de leden nodig is. #### 1.4.4 Politieke fracties en partijen Politieke fracties vereisen minimaal 23 leden en vertegenwoordiging van minimaal een kwart van de lidstaten. Formele samenwerkingsverbanden tussen verwante politieke partijen uit verschillende lidstaten vormen Europese politieke partijen. ### 1.5 Het Hof van Justitie van de Europese Unie Het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ-EU) waarborgt de uniforme interpretatie en toepassing van het EU-recht. #### 1.5.1 Samenstelling Het Hof van Justitie bestaat uit 27 rechters en 11 advocaten-generaal. Kamers bestaan uit 3, 5 of 15 rechters, of de plenaire vergadering. De rechters worden benoemd voor een periode van zes jaar, die verlengbaar is. Het Gerecht telt 54 rechters. #### 1.5.2 Rol en Bevoegdheden Lidstaten verbinden zich ertoe geschillen betreffende de uitlegging of toepassing van de Verdragen uitsluitend via de in de Verdragen voorgeschreven procedures te laten beslechten. Het Hof behandelt prejudiciële vragen, directe procedures tegen lidstaten, en geschillen tussen instellingen. Het Gerecht behandelt bepaalde prejudiciële vragen, alle directe procedures tegen instellingen (met uitzondering van die tussen lidstaten en de Raad/EP, of interinstitutionele conflicten). #### 1.5.3 Hogere voorziening en Kort geding Tegen beslissingen van het Gerecht kan binnen twee maanden hoger beroep worden ingesteld bij het Hof van Justitie, indien partijen geheel of gedeeltelijk in het ongelijk zijn gesteld. Dit hoger beroep is enkel gericht op rechtsvragen en niet op de feiten. Het Hof kan ook voorlopige maatregelen vaststellen om de volledige doeltreffendheid van een eindbeslissing te waarborgen, inclusief het opleggen van een dwangsom, indien aangetoond wordt dat de maatregelen op het eerste gezicht gerechtvaardigd zijn en spoedeisend zijn. #### 1.5.4 Directe procedures Een belangrijke directe procedure is het beroep wegens niet-nakoming (Art. 260 VwEU), waarbij een lidstaat verplicht is maatregelen te nemen ter uitvoering van een arrest van het Hof. Een veroordeling van het HvJ verklaart nationaal recht niet nietig, maar nationale rechters moeten rekening houden met de uitspraak. De Commissie kan bij niet-nakoming een forfaitaire som of dwangsom eisen. #### 1.5.5 Prejudiciële procedure Nationale rechters beslissen of en hoe een prejudiciële vraag wordt gesteld en zijn verplicht een vraag te stellen bij twijfel over de toepassing van EU-recht in laatste aanleg, tenzij er sprake is van een 'acte clair' of 'acte éclairé'. Alleen het HvJ kan de ongeldigheid van EU-wetgeving vaststellen. ### 1.6 De Europese Centrale Bank (ECB) De Europese Centrale Bank, gevestigd in Frankfurt, is verantwoordelijk voor het monetaire beleid voor de eurozone en voor bankentoezicht. ### 1.7 De Rekenkamer De Rekenkamer controleert de rekeningen van de EU en stelt jaarverslagen op. ### 1.8 Andere instellingen Naast de bovengenoemde hoofdinstellingen zijn er diverse andere organen en instellingen: * **Europees Economisch en Sociaal Comité:** Bestaat uit 353 leden die vertegenwoordigers zijn van werkgevers, werknemers en belangengroepen, benoemd voor vijf jaar. * **Comité van de Regio's:** Bevat 353 leden die vertegenwoordigers zijn van lokale en regionale overheden, benoemd voor vijf jaar. * **Eurogroep:** Informele bijeenkomsten van ministers van Financiën van de eurozone. * **Europese Investeringsbank:** Verstrekt financiering voor projecten die bijdragen aan de doelstellingen van de EU. * **Europese Ombudsman:** Behandelt klachten over de werking van de EU-instellingen. * **Europees Bureau voor de Fraudebestrijding (OLAF):** Onderzoekt fraude met EU-fondsen. * **Europees Parlementair Centrum voor Onderwijs en Training in Mensenrechten:** Biedt opleidingen op het gebied van mensenrechten. * **Agentschappen:** Gespecialiseerde instellingen die specifieke taken uitvoeren (bv. Frontex voor grensbeheer). * **Europees Parlementair Centrum voor Onderwijs en Training in Mensenrechten:** Biedt opleidingen op het gebied van mensenrechten. * **Europees Defensiebureau:** Ondersteunt lidstaten bij de ontwikkeling van hun defensiecapaciteiten. * **Europees Stabiliteitsmechanisme:** Zorgt voor financiële stabiliteit in de eurozone. * **Europese Dienst voor Extern Optreden:** Het diplomatieke korps van de EU. --- # De Europese Commissie De Europese Commissie vormt het dagelijks bestuur van de Europese Unie en is belast met het initiëren van wetgevingsvoorstellen, het uitvoeren van beleid, het beheren van de begroting en het handhaven van het EU-recht. ## 2. De Europese Commissie De Europese Commissie wordt ook wel het "kloppend hart van de EU" genoemd en is verantwoordelijk voor het dagelijks bestuur. Ze streeft het algemeen Europees belang na en werkt onafhankelijk. ### 2.1 Samenstelling en aanstelling * **Samenstelling:** De Commissie bestaat uit een college van commissarissen, waarbij elke lidstaat één commissaris levert. Elke commissaris is verantwoordelijk voor één of meerdere beleidsdomeinen (portefeuilles) en moet te allen tijde onafhankelijk handelen, ondanks de afkomst uit een specifieke lidstaat. * **Aanstellingsprocedure:** 1. De Europese Raad stelt, rekening houdende met de resultaten van de Europese Parlementsverkiezingen en na passende raadplegingen, een kandidaat-voorzitter voor. Dit gebeurt met gekwalificeerde meerderheid van stemmen. 2. Het Europees Parlement keurt de voorgestelde kandidaat-voorzitter goed bij gewone meerderheid van stemmen. 3. De Raad en de Commissievoorzitter stellen vervolgens een lijst op van de overige kandidaat-commissarissen. 4. Elke kandidaat-commissaris ondergaat een hoorzitting in het Europees Parlement, waar de kandidaat wordt bevraagd over zijn of haar bevoegdheid en visie op Europa. 5. Het gehele college van commissarissen wordt vervolgens door het Europees Parlement goedgekeurd bij gewone meerderheid. 6. Na goedkeuring door het Europees Parlement wordt het college definitief benoemd door de Europese Raad bij gekwalificeerde meerderheid. * **Aantal leden:** Vanaf 1 november 2014 is het aantal leden van de Commissie gelijk aan tweederde van het aantal lidstaten, tenzij de Europese Raad met eenparigheid van stemmen besluit dit aantal te wijzigen. * **Ambtstermijn:** De ambtstermijn van de Commissie bedraagt vijf jaar. * **Versterkte rol voorzitter:** De rol van de voorzitter van de Commissie is versterkt, wat onder andere blijkt uit de aanstellingsprocedure en de coördinatie van het werk van het college. #### 2.1.1 De Hoge Vertegenwoordiger van de Unie voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid De Hoge Vertegenwoordiger bekleedt een drievoudige functie: * Hij of zij is mandataris van de Raad voor de uitvoering van het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid (GBVB). * Hij of zij is vice-voorzitter van de Commissie. * Hij of zij is voorzitter van de Raad Buitenlandse Zaken. De Hoge Vertegenwoordiger zorgt voor de samenhang van het externe beleid van de EU. De aanstelling gebeurt door de Europese Raad met gekwalificeerde meerderheid van stemmen, met instemming van de Commissievoorzitter. De Hoge Vertegenwoordiger wordt tevens aangesteld als lid van de Commissie. ### 2.2 Bevoegdheden van de Europese Commissie De Commissie heeft een breed scala aan bevoegdheden, essentieel voor het functioneren van de Unie: * **Initiator van EU-besluitvorming:** De Commissie heeft het exclusieve recht om wetgevingsvoorstellen te formuleren. Dit is een van haar belangrijkste bevoegdheden. > **Tip:** Dit exclusieve initiatiefrecht benadrukt de centrale rol van de Commissie in het wetgevingsproces en haar functie als motor van Europese integratie. * **Wetgevende bevoegdheden:** Hoewel de Commissie primair initiatiefrecht heeft, kan zij ook gedelegeerde en/of uitvoeringshandelingen vaststellen. Dit betreft meer gedetailleerde regels ter uitvoering van reeds bestaande wetgeving. * **Onderhandelingen met derde landen:** De Commissie onderhandelt namens de Unie met derde landen over internationale akkoorden en vertegenwoordigt de EU op het internationale toneel, met uitzondering van GBVB-kwesties. * **Externe vertegenwoordiging:** De Commissie vertegenwoordigt de EU in internationale fora, behalve op het gebied van het GBVB, waar de Hoge Vertegenwoordiger een sleutelrol speelt. * **Adviezen en aanbevelingen:** De Commissie kan adviezen en aanbevelingen uitbrengen aan de Raad, het Parlement en de lidstaten. * **Toezicht op de toepassing van EU-recht:** Dit is een cruciale bevoegdheid. De Commissie ziet erop toe dat de lidstaten hun verplichtingen onder het EU-recht nakomen. * **Tegen lidstaten:** Als een lidstaat niet voldoet aan het EU-recht, kan de Commissie een inbreukprocedure starten en de betreffende lidstaat voor het Hof van Justitie van de Europese Unie dagen. * **Tegen ondernemingen:** De Commissie handhaaft de regels inzake mededinging en concurrentie. * **Prijsafspraken en kartels:** Als ondernemingen prijsafspraken maken of markten verdelen, kan de Commissie boetes opleggen. De relevante artikelen van het VwEU zijn hierbij van toepassing (bijv. Artikel 101 VwEU). * **Misbruik van machtspositie:** De Commissie controleert of bedrijven geen misbruik maken van hun machtspositie op de Europese markt. * **Staatssteun:** De Commissie houdt toezicht op de naleving van de regels inzake staatssteun om eerlijke concurrentie te waarborgen. Lidstaten mogen geen illegale staatssteun verlenen aan bepaalde bedrijven. * **Beheer van het Europees budget:** De Commissie is verantwoordelijk voor het beheer van de begroting van de Europese Unie. * **State of the Union:** Jaarlijks legt de Commissie verantwoording af over de stand van de Unie en presenteert zij plannen voor de toekomst. Een recent voorbeeld van een ambitieus plan is de "Green Deal" met als doel klimaatneutraliteit tegen 2050. > **Voorbeeld:** De "Green Deal" is een duidelijk voorbeeld van de initiërende en beleidsbepalende rol van de Commissie. Het is een omvangrijk pakket maatregelen dat de economie en samenleving van de EU fundamenteel wil transformeren richting duurzaamheid. ### 2.3 Rol van de Hoge Vertegenwoordiger (nadere toelichting) De Hoge Vertegenwoordiger coördineert het externe beleid van de EU en zorgt voor de samenhang tussen de verschillende beleidsinstrumenten op buitenlands gebied. De aanstelling van de Hoge Vertegenwoordiger vereist instemming van de Commissievoorzitter, wat de nauwe band met de Commissie benadrukt. ### 2.4 Institutionele samenwerking De Europese Commissie werkt nauw samen met andere EU-instellingen, zoals het Europees Parlement en de Raad, in het wetgevings- en beleidsproces. Het Hof van Justitie speelt een cruciale rol bij de handhaving van het EU-recht, vaak na actie van de Commissie. > **Tip:** Begrijp de 'checks and balances' tussen de Commissie, het Parlement en de Raad. De Commissie initieert, het Parlement en de Raad wetgeven en controleren. Het Hof van Justitie waakt over de correcte toepassing. --- # De Raad van de Europese Unie De Raad van de Europese Unie, ook wel de Raad van Ministers genoemd, is een centrale instelling binnen de Europese Unie, verantwoordelijk voor wetgeving, begroting, en beleidsvorming, waarbij hij nauw samenwerkt met het Europees Parlement. ### 3.1 Samenstelling en structuur van de Raad De Raad bestaat uit één vertegenwoordiger van elke lidstaat op ministerieel niveau. De specifieke minister die deelneemt, hangt af van het onderwerp dat op de agenda staat. Hierdoor kent de Raad tien verschillende formaties, elk gericht op een specifiek beleidsterrein, zoals economische en financiële zaken (Ecofin), landbouw, of buitenlandse zaken. Naast deze formele bijeenkomsten vinden er ook informele bijeenkomsten plaats, zoals de Eurogroep voor de lidstaten van de eurozone en de Gymnich-bijeenkomsten voor informele besprekingen over buitenlandse zaken. De Raad wordt voor een periode van zes maanden voorgezeten door een van de lidstaten, het zogenaamde roterende voorzitterschap. Dit voorzitterschap wisselt per 1 januari en 1 juli van elk jaar. Er is één uitzondering op deze regel: de Raad Buitenlandse Zaken wordt altijd voorgezeten door de Hoge Vertegenwoordiger van de Unie voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid. De dagelijkse werkzaamheden van de Raad worden voorbereid door het Comité van Permanente Vertegenwoordigers (COREPER), dat bestaat uit de ambassadeurs van de lidstaten bij de EU. COREPER I behandelt meer technische en sociale aangelegenheden, terwijl COREPER II zich richt op economische, financiële, buitenlandse en juridische vraagstukken. De zogenaamde A-punten worden ter goedkeuring voorgelegd aan de Raad, terwijl de B-punten, die meer politieke discussie vereisen, eerst door COREPER worden besproken. Daarnaast is er de comitologie, een systeem van comités met experts uit de lidstaten die de Commissie bijstaan bij de uitvoering van EU-wetgeving. Dit geldt bijvoorbeeld voor het vaststellen van visquota binnen het gemeenschappelijk visserijbeleid. ### 3.2 Besluitvormingsprocedures De belangrijkste besluitvormingsprocedure binnen de Raad is de gekwalificeerde meerderheid. Dit betekent dat een besluit wordt aangenomen als ten minste 55 procent van de lidstaten die ten minste 65 procent van de totale EU-bevolking vertegenwoordigen, voor stemmen. Wanneer een voorstel niet is ingediend op initiatief van de Commissie, is de drempel hoger: 72 procent van de lidstaten die ten minste 65 procent van de bevolking vertegenwoordigen. Er is echter een blokkeringsminderheid: als ten minste vier lidstaten (die ten minste 35 procent van de bevolking vertegenwoordigen) tegen stemmen, kan een besluit niet worden aangenomen. Voor specifieke gevoelige domeinen, zoals sociale zekerheid en fiscaliteit, is nog steeds eenparigheid van stemmen vereist. De Raad kent ook een 'noodremprocedure', die kan worden ingeroepen als een lidstaat meent dat een voorgesteld besluit ernstige gevolgen kan hebben voor zijn nationale soevereiniteit. Dit kan leiden tot een pauze in de besluitvorming en een politieke discussie op het niveau van de Europese Raad. ### 3.3 Bevoegdheden van de Raad De Raad heeft een breed scala aan bevoegdheden, waaronder: * **Wetgeving:** De Raad is, samen met het Europees Parlement, medewetgever. Dit betekent dat wetgevende voorstellen van de Commissie door beide instellingen moeten worden goedgekeurd. * **Begroting:** De Raad speelt een cruciale rol bij de vaststelling van de EU-begroting, in nauwe samenwerking met het Europees Parlement. * **Beleidsvorming en coördinatie:** De Raad stelt het algemene beleid van de EU vast en coördineert de economische en andere beleidsmaatregelen van de lidstaten. * **Internationale akkoorden:** De Raad is bevoegd om namens de EU internationale akkoorden te sluiten met derde landen of internationale organisaties. > **Tip:** Het is belangrijk om de gekwalificeerde meerderheid goed te begrijpen, inclusief de percentages voor zowel lidstaten als bevolking, en de concepten van de blokkeringsminderheid en de noodremprocedure. Dit zijn veelvoorkomende examenonderwerpen. > **Voorbeeld:** Wanneer de Raad een verordening goedkeurt die de normen voor de veiligheid van speelgoed binnen de hele EU bepaalt, oefent hij zijn wetgevende bevoegdheid uit. Als de lidstaten het niet eens kunnen worden over een nieuw gemeenschappelijk landbouwbeleid, kan dit resulteren in een politieke discussie binnen de Raad Buitenlandse Zaken. --- # Het Europees Parlement Dit onderwerp geeft een overzicht van het Europees Parlement, inclusief de samenstelling, verkiezingen, politieke fracties, besluitvormingsprocessen, bevoegdheden en de rol in de aanstelling van de Europese Commissie. ### 4.1 Samenstelling en verkiezingen Het Europees Parlement vertegenwoordigt de burgers van de Europese Unie. Sinds 1979 vinden er rechtstreekse, vrije en algemene verkiezingen plaats in elke lidstaat. Het Parlement telt momenteel maximaal 705 leden. De zetels zijn niet per lidstaat verdeeld, maar volgens politieke partijen. Dit betekent dat we bij verkiezingen stemmen op nationale partijen die leden aanstellen, en niet direct op Europese politieke partijen. De parlementsleden (MEPs) zetelen in fracties, die vertegenwoordiging bieden aan Europese politieke partijen. Nationale partijen kunnen lid zijn van een Europese politieke partij, maar de parlementsleden ervan kunnen in het Europees Parlement bij een andere fractie zitten. Parlementsleden die niet tot een fractie behoren, worden beschouwd als "niet-ingeschrevenen". Fracties spelen een cruciale rol in de samenstelling van parlementaire commissies en de benoeming van rapporteurs. Het Europees Parlement houdt twaalf plenaire vergaderingen per jaar in Straatsburg. Andere vergaderingen vinden plaats in Brussel, wat in het verleden tot kritiek en ophef heeft geleid vanwege de kosten en de reisbewegingen. ### 4.2 Politieke fracties en partijen Om een fractie te vormen in het Europees Parlement, zijn minimaal 23 leden nodig die vertegenwoordigers zijn van minimaal een kwart van de lidstaten. "Niet-ingeschrevenen" behoren tot geen enkele fractie. Fracties zijn belangrijk voor de samenstelling van parlementaire commissies en de aanstelling van rapporteurs. Formeel gezien is er sprake van politieke partijen op Europees niveau wanneer er een samenwerkingsverband is tussen verwante politieke partijen uit verschillende lidstaten. ### 4.3 Besluitvormingsprocedures en bevoegdheden Het Europees Parlement is, samen met de Raad, bevoegd voor de aanneming van EU-wetgeving. Daarnaast heeft het Parlement een belangrijke controlerende rol. De controle op de Commissie is hierin essentieel. Een rapporteur, een lid van het Europees Parlement dat is aangewezen om een bepaald voorstel inhoudelijk uit te werken, legt een verslag voor aan de plenaire vergadering. Voor de wetgevingsprocedures, zoals die voor handel, milieu en consumentenbescherming, geldt de gewone wetgevingsprocedure. Hierbij moeten zowel de Raad als het Europees Parlement akkoord gaan met een voorstel van de Commissie. #### 4.3.1 Wetgevende bevoegdheden Het Europees Parlement oefent zijn wetgevende bevoegdheden uit in de gewone en bijzondere besluitvormingsprocedures. #### 4.3.2 Controlerende bevoegdheden Het Parlement beschikt over aanzienlijke controlerende bevoegdheden. Een van de belangrijkste is de motie van afkeuring tegen de Commissie, die kan leiden tot het ontslag van de gehele Commissie. #### 4.3.3 Budgettaire bevoegdheden Samen met de Raad is het Europees Parlement mede-verantwoordelijk voor de EU-begroting. #### 4.3.4 Rol in de aanstelling van de Commissie Het Parlement speelt een cruciale rol in de aanstelling van de Europese Commissie. De Commissievoorzitter wordt door de Europese Raad voorgedragen, rekening houdend met de uitslag van de Europese verkiezingen en na passende raadplegingen. Het Europees Parlement keurt vervolgens de voorgedragen kandidaat-voorzitter goed bij gewone meerderheid. Daarna stellen de Raad en de voorzitter van de Commissie een lijst van kandidaat-commissarissen op. Deze lijst wordt ter goedkeuring voorgelegd aan het Parlement. De kandidaat-commissarissen moeten hoorzittingen doorstaan in het Parlement, waarin zij hun bevoegdheden, visie en inzet voor Europa toelichten. Pas na goedkeuring door het Parlement wordt het college van commissarissen door de Europese Raad bij gekwalificeerde meerderheid goedgekeurd. ### 4.4 Besluitvorming in het Europees Parlement De besluitvorming in het Europees Parlement geschiedt meestal bij meerderheid van de uitgebrachte stemmen. Voor specifieke aangelegenheden, zoals amendementen op de begroting of het vaststellen van een standpunt ten opzichte van de Raad, is een meerderheid van de parlementsleden vereist. Bij een motie van wantrouwen tegen de Commissie is een tweederdemeerderheid van de uitgebrachte stemmen plus een meerderheid van de parlementsleden nodig. > **Tip:** Begrijp dat de politieke fracties een zeer belangrijke rol spelen in het Europese Parlement. Ze beïnvloeden de agendasetting, de werkzaamheden van de commissies en de uiteindelijke stemmingen over wetgeving. > **Example:** Een nationaal parlementslid van de N-VA mag dan wel individueel gekozen zijn, maar in het Europees Parlement zal het lid vaak deel uitmaken van een fractie (bv. de Europese Conservatieven en Reformisten), wat de politieke invloed en de mogelijkheden om wetgevende initiatieven te ontplooien aanzienlijk vergroot. --- # Het Hof van Justitie van de Europese Unie Dit onderwerp omvat de structuur, samenstelling, benoemingsprocedures en de belangrijkste procedures van het Hof van Justitie van de Europese Unie en het Gerecht, evenals de gevolgen van rechterlijke veroordelingen. ### 5.1 Structuur en Samenstelling van het Hof van Justitie van de Europese Unie Het Hof van Justitie van de Europese Unie is een van de instellingen van de Europese Unie en is belast met de eerbiediging van het recht bij de uitlegging en toepassing van de Verdragen. Het Hof van Justitie en het Gerecht vormen samen het Hof van Justitie van de Europese Unie. #### 5.1.1 Het Hof van Justitie * **Samenstelling:** Bestaat uit 27 rechters en 11 advocaten-generaal. * **Kamers:** Rechters kunnen worden ingedeeld in kamers van drie, vijf of vijftien rechters, of in de voltallige vergadering. * **Benoeming:** Rechters en advocaten-generaal worden benoemd voor een periode van zes jaar, met de mogelijkheid tot herbenoeming. De benoeming geschiedt in onderlinge overeenstemming door de regeringen van de lidstaten, na raadpleging van een panel dat de geschiktheid van de kandidaten beoordeelt. #### 5.1.2 Het Gerecht * **Oprichting:** Opgericht in 1989. * **Samenstelling:** Bestaat uit 54 rechters. Het Gerecht heeft geen advocaten-generaal. * **Benoeming:** Rechters van het Gerecht worden op dezelfde wijze benoemd als de rechters van het Hof van Justitie. * **Rol:** Het Gerecht is bevoegd kennis te nemen van een breed scala aan zaken, met name directe beroepen ingesteld door natuurlijke of rechtspersonen. ### 5.2 Benoemingsprocedures De benoeming van rechters en advocaten-generaal voor zowel het Hof van Justitie als het Gerecht volgt een zorgvuldig proces om onafhankelijkheid en bekwaamheid te waarborgen. De regeringen van de lidstaten nemen de uiteindelijke beslissing, na een adviesprocedure. ### 5.3 Procedures voor het Hof van Justitie en het Gerecht Het Hof van Justitie en het Gerecht behandelen diverse soorten procedures om de uniforme interpretatie en toepassing van het EU-recht te waarborgen. #### 5.3.1 Prejudiciële Procedure * **Doel:** Dit is de belangrijkste procedure voor de uniforme interpretatie van het EU-recht. Nationale rechters kunnen of, in laatste aanleg, moeten een prejudiciële vraag stellen aan het Hof van Justitie. * **Vraagstelling:** Nationale rechters vragen het Hof om uitleg over de interpretatie of geldigheid van EU-recht. * **Verplichting tot vraagstelling:** Rechters in laatste aanleg zijn verplicht een prejudiciële vraag te stellen, tenzij de juiste toepassing van het EU-recht zo duidelijk is dat er geen redelijke twijfel over bestaat (acte clair of acte éclairé). * **Gevolgen:** Het Hof van Justitie geeft een uitleg die bindend is voor de nationale rechter. Het Hof kan echter geen nationale wetgeving ongeldig verklaren; dit is de bevoegdheid van de nationale rechter, die de EU-wetgeving moet toepassen. #### 5.3.2 Directe Procedures Dit zijn procedures waarbij partijen rechtstreeks een beroep instellen bij het Hof van Justitie of het Gerecht. * **Beroep wegens niet-nakoming (Art. 258 VWEU):** De Commissie of een lidstaat kan een lidstaat voor het Hof van Justitie dagen wegens schending van het EU-recht. * **Arrest van het Hof:** Indien een lidstaat wordt veroordeeld, moet deze de noodzakelijke maatregelen nemen om het arrest na te komen. Het arrest heeft een declaratoir karakter. * **Gevolgen van veroordeling:** Strijdig nationaal recht wordt niet automatisch nietig verklaard. Nationale rechters moeten rekening houden met de uitspraak van het Hof. * **Forfaitaire som of dwangsom (Art. 260 VWEU):** Indien een lidstaat na een eerdere veroordeling nog steeds niet voldoet, kan de Commissie een forfaitaire som of een dwangsom vorderen. * **Beroep tot nietigverklaring:** Gericht tegen rechtshandelingen van de EU-instellingen die onrechtmatig zouden zijn. Dit kan worden ingesteld door lidstaten, het Europees Parlement, de Raad, de Commissie, of natuurlijke/rechtspersonen onder bepaalde voorwaarden. * **Beroep wegens nalaten:** Gericht tegen het nalaten van een instelling om een handeling te stellen die zij krachtens het EU-recht geacht wordt te hebben gesteld. * **Interinstitutionele geschillen:** Geschillen tussen EU-instellingen over bevoegdheden of procedures. #### 5.3.3 Relatie tussen het Hof van Justitie en het Gerecht * **Verwijzing van zaken:** Bepaalde prejudiciële vragen en alle directe beroepen tegen EU-instellingen die niet onder de exclusieve bevoegdheid van het Hof van Justitie vallen, worden eerst bij het Gerecht ingesteld. * **Hogere voorziening:** Partijen die geheel of gedeeltelijk in het ongelijk zijn gesteld voor het Gerecht, evenals lidstaten en instellingen die niet zijn tussengekomen, kunnen binnen twee maanden na de uitspraak een 'hogere voorziening' instellen bij het Hof van Justitie. * **Beperkte toetsing door het Hof van Justitie:** Het Hof van Justitie beoordeelt bij een hogere voorziening enkel rechtsvragen, zoals onbevoegdheid, onregelmatigheden in de procedure, of schending van het EU-recht. Het Hof van Justitie herziet de feitelijke beoordeling van het Gerecht niet. #### 5.3.4 Kort Geding (Voorlopige Maatregelen) * **Doel:** Het waarborgen van de volledige doeltreffendheid van een (toekomstige) eindbeslissing door het nemen van voorlopige maatregelen. * **Bevoegdheid:** Het Hof van Justitie is bevoegd alle noodzakelijke voorlopige maatregelen vast te stellen, inclusief het opleggen van een dwangsom. * **Voorwaarden:** 1. **Fumus boni juris:** Aantonen dat de voorlopige maatregelen op het eerste gezicht feitelijk en rechtens gerechtvaardigd zijn. 2. **Spoedeisendheid:** Noodzakelijkheid om ernstige schade aan de belangen van de verzoeker te voorkomen. ### 5.4 Gevolgen van een Veroordeling Een veroordeling door het Hof van Justitie heeft aanzienlijke gevolgen voor de veroordeelde lidstaat of instelling. * **Nietigverklaring van nationaal recht:** Een veroordeling door het Hof van Justitie verklaart nationaal recht dat strijdig is met het EU-recht niet automatisch nietig. Nationale rechters moeten echter de uitspraak van het Hof van Justitie in acht nemen en de strijdige nationale bepalingen niet toepassen. * **Noodzaak tot maatregelen:** De veroordeelde lidstaat is verplicht de maatregelen te nemen die nodig zijn ter uitvoering van het arrest. * **Financiële sancties:** In geval van herhaalde niet-nakoming na een eerdere veroordeling kan de Commissie een forfaitaire som of een dwangsom vorderen. > **Tip:** Begrijp het onderscheid tussen het Hof van Justitie en het Gerecht, en de specifieke rol van de prejudiciële procedure bij de handhaving van de uniforme toepassing van het EU-recht door nationale rechters. > **Voorbeeld:** Een lidstaat past een EU-richtlijn niet correct toe. De Commissie stelt een beroep wegens niet-nakoming in. Het Hof van Justitie veroordeelt de lidstaat. Deze lidstaat moet dan zijn nationale wetgeving aanpassen of anderszins actie ondernemen om aan het arrest te voldoen. Als de lidstaat dit nalaat, kan de Commissie een nieuw beroep instellen en een dwangsom of forfaitaire som vorderen. --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Institutioneel kader | Het geheel van regels, organen en procedures dat de werking van een organisatie, zoals de Europese Unie, structureert en bepaalt hoe doelstellingen worden nagestreefd en belangen gediend. | | Europees Parlement | Een van de belangrijkste instellingen van de EU, rechtstreeks verkozen door de burgers, met bevoegdheden op het gebied van wetgeving, begroting en controle op de andere instellingen. | | Europese Raad | Een instelling van de EU die bestaat uit de staatshoofden en regeringsleiders van de lidstaten, de voorzitter van de Europese Raad en de voorzitter van de Commissie. Deze raad geeft de algemene politieke beleidslijnen en prioriteiten aan. | | Raad | De Raad van de Europese Unie, ook wel de ministerraad genoemd, is samengesteld uit vertegenwoordigers van elke lidstaat op ministerieel niveau en heeft wetgevende en coördinerende bevoegdheden. | | Europese Commissie | Het uitvoerend orgaan van de EU, verantwoordelijk voor het formuleren van wetgevingsvoorstellen, het beheer van het budget en het toezicht op de naleving van het EU-recht. | | Hof van Justitie van de Europese Unie | De rechterlijke macht van de EU, die zorgt voor de uniforme interpretatie en toepassing van het EU-recht in alle lidstaten. | | Europese Centrale Bank | De centrale bank van de eurozone, verantwoordelijk voor het monetaire beleid en bankentoezicht in de lidstaten die de euro gebruiken. | | Rekenkamer | De Europese Rekenkamer controleert de financiële verslagen van de EU-instellingen en de uitvoering van de EU-begroting, en stelt jaarverslagen op. | | Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VwEU) | Een van de belangrijkste verdragen van de EU, die de bevoegdheden en procedures van de Unie op diverse beleidsterreinen vastlegt. | | Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) | Een adviserend orgaan dat vertegenwoordigers van werkgevers, werknemers en belangengroepen uit de lidstaten verenigt. | | Comité van de Regio’s (CvdR) | Een adviserend orgaan dat vertegenwoordigers van lokale en regionale overheden uit de lidstaten samenbrengt. | | Gekwalificeerde meerderheid | Een besluitvormingsprocedure waarbij een voorstel wordt aangenomen als het gesteund wordt door een bepaald percentage van de lidstaten en een bepaald percentage van de bevolking van de Unie. | | Consensus | Een besluitvormingsproces waarbij overeenstemming wordt bereikt door middel van overleg en waar alle partijen instemmen met de uitkomst, vaak door middel van een niet-bindende stemming. | | Wetgevingstaken | De bevoegdheid om wetten of regels op te stellen, zoals verordeningen en richtlijnen. | | Institutionele functies | Specifieke taken en rollen die zijn toegekend aan de instellingen van de EU binnen het politieke systeem. | | Hoge Vertegenwoordiger van de Unie voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid | Een hoge functionaris die belast is met de coördinatie van het buitenlands beleid van de EU en de vertegenwoordiging van de Unie op het wereldtoneel. | | College van Commissarissen | De verzameling van alle individuele commissarissen binnen de Europese Commissie, die gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor het beleid van de Commissie. | | Portefeuille | Het specifieke beleidsdomein dat aan een individuele commissaris binnen de Europese Commissie is toegewezen. | | State of the Union | Een jaarlijkse toespraak door de voorzitter van de Europese Commissie voor het Europees Parlement, waarin de balans wordt opgemaakt van het afgelopen jaar en de plannen voor de toekomst worden gepresenteerd. | | Europees recht | Het geheel van juridische regels die bindend zijn voor de lidstaten en de instellingen van de Europese Unie. | | Vrije concurrentie | Een economisch principe waarbij bedrijven vrijelijk kunnen concurreren zonder ongeoorloofde beperkingen, zoals prijsafspraken of misbruik van machtsposities. | | Onafhankelijke instelling | Een orgaan dat is ingesteld om taken uit te voeren zonder inmenging van politieke of commerciële belangen, en dat handelt in het algemeen belang. | | Conventie | In de context van EU-verdragen, een vergadering van vertegenwoordigers om een nieuw verdrag of een wijziging van een bestaand verdrag op te stellen. | | Prejudiciële vraag | Een vraag over de interpretatie of geldigheid van EU-recht die door een nationale rechter wordt voorgelegd aan het Hof van Justitie van de EU om een uniforme toepassing van het recht te waarborgen. | | Hogere voorziening | Het recht om in beroep te gaan tegen een uitspraak van een lagere rechter bij een hogere rechterlijke instantie. | | Benoeming | Het proces waarbij een persoon officieel wordt aangesteld in een bepaalde functie. | | Advocaat-generaal | Een ambt binnen het Hof van Justitie van de EU die onpartijdige juridische adviezen uitbrengt over zaken die voor het Hof worden gebracht. | | Gerecht | Een instelling binnen het Hof van Justitie van de EU die bevoegd is voor bepaalde directe procedures en prejudiciële vragen. | | Acte clair / Acte éclairé | Juridische doctrines die bepalen wanneer een nationale rechter niet verplicht is een prejudiciële vraag te stellen aan het Hof van Justitie omdat de betekenis van het EU-recht duidelijk is. | | Forfaitaire som | Een vastgesteld bedrag dat als boete wordt opgelegd, in plaats van een bedrag dat afhankelijk is van de daadwerkelijke schade. | | Dwangsoms | Een bedrag dat een partij verplicht is te betalen voor elke dag dat een gerechtelijk bevel niet wordt nageleefd. | | Eurogroep | Informele bijeenkomsten van de ministers van Financiën van de landen van de eurozone om economische kwesties te bespreken. | | Ombudsman | Een onafhankelijke functionaris die klachten over wangedrag van overheidsinstanties onderzoekt. | | Externe vertegenwoordiging | De rol van een instelling of persoon in het vertegenwoordigen van een entiteit op internationaal niveau. | | Gemeenschappelijk visserijbeleid | Het beleid van de EU dat gericht is op het duurzaam beheren van visbestanden en de visserijsector. | | Interinstitutionele conflicten | Geschillen die ontstaan tussen verschillende instellingen van de Europese Unie. | | Gedelegeerde handelingen | Handelingen die door de Commissie worden aangenomen om niet-essentiële elementen van een wetgevingshandeling aan te vullen of te wijzigen. | | Uitvoeringshandelingen | Handelingen die door de Commissie of, in bepaalde gevallen, door de Raad worden aangenomen om EU-recht in de praktijk te brengen. | | Loyale samenwerking | Een principe binnen het EU-recht dat de lidstaten verplicht om de Unie en haar instellingen te steunen bij het nastreven van de doelstellingen van de Unie. | | Declaratoir karakter | Een kenmerk van een gerechtelijke uitspraak die een bestaande juridische situatie vaststelt, zonder deze te creëren. | | Verduistering | Het opzettelijk onthouden van informatie of het geven van valse informatie om een rechter of andere autoriteit te misleiden. | | Naleving | Het gehoorzamen van wetten, regels of bevelen. | | Europees budget | Het financiële plan van de Europese Unie voor een bepaald jaar, dat de inkomsten en uitgaven van de Unie vastlegt. | | Motie van wantrouwen | Een parlementaire procedure waarbij het parlement zijn afkeuring uitspreekt over de regering of een individuele minister, wat kan leiden tot hun aftreden. | | Petities van burgers | Verzoeken of klachten die burgers rechtstreeks bij het Europees Parlement kunnen indienen. | | Omzetting (nationaal recht) | Het proces waarbij een lidstaat een EU-richtlijn omzet in nationaal recht, zodat deze in de lidstaat van kracht wordt. | | Nationale rechter | Een rechter die werkzaam is binnen de rechtbanken van een lidstaat. | | EU-wetgeving | Het geheel van verordeningen, richtlijnen, besluiten en aanbevelingen die zijn aangenomen door de instellingen van de Europese Unie. | | Institutionele vertegenwoordiging | Het optreden namens een instelling in formele of informele contexten. | | Raad Buitenlandse Zaken | Een van de 10 Raadsformaties, samengesteld uit de ministers van Buitenlandse Zaken van de lidstaten, die het buitenlands beleid van de EU coördineert. | | Noodremprocedure | Een mechanisme dat een lidstaat toestaat om een besluitvormingsprocedure te stoppen als een bepaald nationaal belang in gevaar komt. | | Comitologie | Een systeem van comités die de Europese Commissie bijstaan bij de uitvoering van EU-recht, bestaande uit experts uit de lidstaten. | | Geautomatiseerde gegevensverwerking | Het verwerken van gegevens door middel van computers en software. | | Gegevensbescherming | Het beschermen van persoonlijke gegevens tegen ongeoorloofde toegang, gebruik, openbaarmaking, wijziging of vernietiging. | | Rechtstreekse procedures | Juridische procedures die rechtstreeks bij het Hof van Justitie van de EU worden aangespannen, in plaats van via een nationale rechter. | | Lidstaat t. Raad/EP | Een juridische procedure waarbij een lidstaat een beroep instelt tegen een handeling van de Raad of het Europees Parlement. | | Interne markt | De markt binnen de Europese Unie waar goederen, diensten, kapitaal en personen vrij kunnen bewegen. | | Eerlijke concurrentie | Een economisch systeem waarin alle spelers op de markt dezelfde regels moeten volgen en gelijke kansen hebben. | | Rechtvaardigheid | Het principe van het toepassen van wetten en regels op een eerlijke en onpartijdige manier. | | Rechtmatigheid | Het voldoen aan de geldende wetten en regels. | | Bestuurlijke rechtsprekende organen | Organen die zowel administratieve als rechterlijke taken uitoefenen. | | Hof van Cassatie | De hoogste rechterlijke instantie in een bepaald rechtssysteem, belast met de controle op de correcte toepassing van het recht door lagere rechtbanken. | | Administratieve rechtspraak | De rechtspraak die betrekking heeft op geschillen tussen burgers en de overheid. | | Rechtszekerheid | Het principe dat wetten en beslissingen duidelijk, voorspelbaar en consistent moeten zijn, zodat burgers weten waar ze aan toe zijn. | | Onafhankelijke rechtspraak | Een rechtssysteem waarin rechters vrij zijn van politieke of andere externe invloeden bij het nemen van hun beslissingen. | | Monetaire beleid | Het beleid dat wordt gevoerd door een centrale bank om de geldhoeveelheid, rentetarieven en kredietomstandigheden te beïnvloeden, met als doel de economische stabiliteit te handhaven. | | Bankentoezicht | Het toezicht dat wordt uitgeoefend op banken en andere financiële instellingen om hun stabiliteit en solvabiliteit te waarborgen. | | Jaarverslagen | Rapporten die jaarlijks worden opgesteld door instellingen of bedrijven om verslag te doen van hun activiteiten, financiële prestaties en andere relevante informatie. | | Belangengroepen | Organisaties die opkomen voor de belangen van specifieke groepen in de samenleving, zoals werknemers, werkgevers of consumenten. | | Lokale en regionale overheden | Bestuurslagen die onder het nationale niveau vallen, zoals gemeenten en provincies. | | Adviserende instellingen | Organen die advies uitbrengen aan de beleidsmakers van de EU, maar geen bindende beslissingen kunnen nemen. | | Europees extern optreden | De manier waarop de EU zich op het internationale toneel gedraagt en haar belangen behartigt. | | Agentschappen | Organisaties die door de EU zijn opgericht om specifieke taken uit te voeren, zoals het beheren van programma's of het verstrekken van deskundige adviezen. | | Extern optreden | De activiteiten die een land of organisatie onderneemt op het internationale toneel, zoals diplomatie, handel en veiligheid. |