20251203_Bezoek_UGent.pdf

# De Dienst van de Bestuursrechtscolleges (DBRC) De Dienst van de Bestuursrechtscolleges (DBRC) is een koepelorganisatie die sinds 2014 de administratieve en inhoudelijke ondersteuning verzorgt voor vier Vlaamse bestuursrechtscolleges [4](#page=4) [5](#page=5). ### 1.1 Oprichting en doelstellingen De DBRC werd opgericht in 2014. De voornaamste doelstellingen omvatten het stroomlijnen en uniformiseren van de werking van de afzonderlijke bestuursrechtscolleges. Dit moet leiden tot efficiëntiewinsten door de centralisering van middelen en personeel. Verder streeft de DBRC naar een eenvormige structuur en organisatie, alsook naar het uniformiseren van procedures. Het is belangrijk op te merken dat er geen sprake is van een eengemaakt Vlaams bestuursrechtscollege (VBRC) vanwege grondwettigheidsbezwaren [5](#page=5). ### 1.2 Organisatie en ondersteuning De DBRC fungeert als een gemeenschappelijke ondersteunende dienst voor de vier Vlaamse bestuursrechtscolleges. Deze ondersteuning kan onderverdeeld worden in verschillende eenheden [49](#page=49) [4](#page=4). #### 1.2.1 Juridische ondersteuning Juridische ondersteuning wordt geboden door de units rechtspraakondersteuning en het coördinatie- en kennisbureau [51](#page=51). #### 1.2.2 Algemene ondersteuning De algemene ondersteuning wordt verzorgd door verschillende units [59](#page=59): * **Omkadering:** Deze unit omvat HR, communicatie, beleidscoördinatie, en logistiek & hospitality [60](#page=60). * **Financiën:** Financiële aspecten vallen eveneens onder de verantwoordelijkheid van deze unit [60](#page=60). * **ICT en digitalisering:** Deze unit is gericht op het ondersteunen van de dagelijkse werking van de dienst en de rechtscolleges, alsook op het verbeteren van de te leveren diensten [61](#page=61). > **Tip:** De focus op ICT en digitalisering binnen de DBRC indiceert het belang van moderne technologische oplossingen voor een efficiënte rechtspraak [61](#page=61). ### 1.3 Communicatie Om op de hoogte te blijven van de activiteiten van de DBRC, kan men de volgende kanalen raadplegen: * dbrc\_vlaanderen [63](#page=63). * dienst-van-de-bestuursrechtscolleges [63](#page=63). --- # Bevoegdheden en Procedures van de Bestuursrechtscolleges Dit hoofdstuk geeft een overzicht van de bevoegdheden van verschillende bestuursrechtscolleges, de soorten beslissingen waarover zij oordelen, en de gedetailleerde procedures die worden gevolgd [2](#page=2). ### 2.1 Overzicht van de bestuursrechtscolleges Verschillende colleges beoordelen beslissingen van administratieve overheden. De Raad van State (Afdeling Bestuursrechtspraak) heeft een algemene vernietigingsbevoegdheid voor rechtshandelingen van administratieve overheden [2](#page=2). Regionale bestuursrechtscolleges, zoals de Vlaamse colleges, zijn opgericht met het doel specialisatie te bevorderen en de werklast van de Raad van State te verminderen. Tegen beslissingen van deze regionale colleges kan men een cassatieberoep instellen bij de Raad van State. Andere rechterlijke instanties kunnen eveneens betrokken zijn [2](#page=2). #### 2.1.1 Raad voor Vergunningsbetwistingen (RvVB) De RvVB behandelt beroepen tegen verschillende soorten beslissingen met betrekking tot omgevingsvergunningen, registratiebeslissingen, aktename van meldingen en onteigeningen. De bevoegdheid voor ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP's), stedenbouwkundige verordeningen en besluiten over complexe projecten werd echter vernietigd door het Grondwettelijk Hof [9](#page=9). ##### 2.1.1.1 Vergunningsprocedure en bevoegdheid RvVB De procedure voor vergunningen kent een fase in eerste aanleg, waarbij de aanvraag wordt nagekeken op ontvankelijkheid en volledigheid, gevolgd door eventuele adviezen en een openbaar onderzoek, waarna de bevoegde overheid een beslissing neemt. Daarna kan een bestuurlijk beroep worden ingesteld binnen dertig dagen, mits er belang bij is en met inachtneming van vormvereisten. Dit beroep wordt nagekeken op ontvankelijkheid, gevolgd door eventuele adviezen en soms een bijkomend openbaar onderzoek, waarna opnieuw een beslissing door de bevoegde overheid wordt genomen. Deze beslissing, genomen in laatste aanleg, is aanvechtbaar bij de Raad [10](#page=10). Per werkjaar behandelt de RvVB ongeveer 1100 zaken. Een standaard dossier heeft een doorlooptijd van ongeveer 11 maanden. Voor schorsingsprocedures bedraagt de doorlooptijd maximaal 4 maanden, en voor UDN-procedures (uiterst dringende noodzakelijkheid) is dit maximaal 8 dagen [11](#page=11). #### 2.1.2 Handhavingscollege (HHC) Het Handhavingscollege is bevoegd voor beroepen die ingesteld worden tegen beslissingen betreffende milieumisdrijven en -inbreuken, stedenbouwkundige misdrijven en -inbreuken, overtredingen inzake onroerend erfgoed, en inbreuken op de wetgeving over kleinhandelsactiviteiten. Een toekomstige uitbreiding van de bevoegdheid n.a.v. het kaderdecreet handhaving werd vernietigd door het Grondwettelijk Hof [18](#page=18). ##### 2.1.2.1 Exclusieve bestuurlijke geldboete Bij een inbreuk (milieu/stedenbouw) die wordt vastgesteld door een toezichthouder, kan bestuurlijke handhaving leiden tot een bestuurlijke geldboete die door het HHC wordt opgelegd. De inbreuken waarvoor het HHC bevoegd is, zijn specifiek omschreven in de wetgeving: stedenbouw (6.2.2 VCRO), milieu (16.1.2 DABM + Handhavingsbesluit), en kleinhandel (artikel 18 decreet kleinhandelsactiviteiten). De maximale geldboetes bedragen 400.000 EUR voor stedenbouw en milieu, en 10.000 EUR voor kleinhandel [19](#page=19). ##### 2.1.2.2 Alternatieve bestuurlijke geldboete Voor misdrijven (milieu/stedenbouw), vastgesteld in een proces-verbaal, kan het Openbaar Ministerie beslissen om geen strafrechtelijke vervolging in te stellen, waarna bestuurlijke handhaving kan volgen met een bestuurlijke geldboete door het HHC. De relevante misdrijven zijn opgesomd in artikel 6.2.1 VCRO en artikelen 16.6.1 tot 16.6.4 DABM. De maximale geldboete in dit geval bedraagt 2.000.000 EUR [20](#page=20). Per werkjaar behandelt het HHC ongeveer 60 zaken. Een standaard dossier heeft een doorlooptijd van ongeveer 10 maanden [21](#page=21). #### 2.1.3 Regionaal Stilzwijgende en Vertragingen Bestuursrechtscollege (RSTVB) Het RSTVB is bevoegd voor beroepen tegen studievoortgangsbeslissingen uit het hoger onderwijs. Voorbeelden hiervan zijn examenbeslissingen, examentuchtbeslissingen, weigering tot inschrijving wegens ontoereikend leerkrediet, en erkenning van buitenlandse diploma's. Daarnaast behandelt het college verzoeken tot teruggave van leerkrediet wegens overmacht [26](#page=26). Per werkjaar behandelt het RSTVB ongeveer 1000 zaken. Betwistingen over studievoortgang worden doorgaans binnen 4 maanden behandeld [27](#page=27). #### 2.1.4 Raad voor Verkiezingsbetwistingen (RVERKB) De RVERKB is bevoegd voor beroepen die ingesteld worden tegen beslissingen met betrekking tot lokale verkiezingen. Dit omvat de verkiezing van gemeente-, provincie- en stadsdistrictsraden, de verkiezing en benoeming van schepenen en leden van de deputatie, en verkiezingsuitgaven door kandidaten en lijsttrekkers. Ook schending van verkiesbaarheidsvoorwaarden en tussentijdse benoemingen vallen onder de bevoegdheid [31](#page=31). De RVERKB behandelt ongeveer 50 zaken per legislatuur. De wettelijke behandelingstermijn bedraagt 35 of 40 dagen, met een gemiddelde doorlooptijd van 29 dagen [32](#page=32). ### 2.2 Rechtspleging bij de RvVB De rechtspleging bij de RvVB omvat de volgende stappen: instellen van beroep, vooronderzoek, zitting en arrest [36](#page=36). #### 2.2.1 Instellen van beroep Een beroep wordt ingesteld middels een verzoekschrift, uitsluitend door belanghebbenden. Dit verzoekschrift moet tijdig, binnen 45 dagen, worden ingediend via beveiligde zending. Het verzoekschrift dient te voldoen aan vormvereisten en een rolrecht is vereist. Het moet argumenten (middelen) bevatten tegen de bestreden beslissing. Regelmatige inzending is mogelijk [37](#page=37). Belanghebbenden die beroep kunnen instellen omvatten de aanvrager, het betrokken publiek, de lokale autoriteit van de adviesinstantie en het Departement Omgeving, en de Commissie voor Ruimtelijke Ordening (CBS) als adviesverlener [37](#page=37). #### 2.2.2 Vooronderzoek Tijdens het vooronderzoek worden de overheid (auteur bestreden beslissing of meldingsplichtige), de vergunninghouder, en belanghebbenden betrokken. De verzoekende partij wordt automatisch betrokken en kan reageren met een antwoordnota, waarbij deze fungeert als verwerende partij. De vergunninghouder kan eveneens reageren met een schriftelijke uiteenzetting en treedt op als tussenkomende partij van rechtswege. Belanghebbenden kunnen tussenkomen en reageren op de antwoordnota en schriftelijke uiteenzetting via een wederantwoordnota, wat de schriftelijke procedure afsluit [38](#page=38). #### 2.2.3 Zitting en Arrest De zitting kan plaatsvinden in een meervoudige kamer bij maatschappelijke relevantie, juridische complexiteit, of voor de eenheid van rechtspraak. De procedure is in beginsel schriftelijk, hoewel er een tendens is om het zittingsprincipe te keren. Partijen hoeven niet vertegenwoordigd te zijn door een advocaat, maar advocaten pleiten sinds maart 2024 met toga [39](#page=39). Het arrest volgt na de zitting en is een gemotiveerde uitspraak. Er geldt een ordetermijn van 60 dagen voor het arrest. Het arrest omvat een uitspraak over de kosten van het geding en eventuele rechtsplegingsvergoeding [40](#page=40). ### 2.3 Bevoegdheid van de Raad (RvVB) De RvVB heeft de bevoegdheid om onregelmatige beslissingen te vernietigen. De toetsingsbevoegdheid is marginaal, en ambtshalve middelen zijn mogelijk. In principe verleent de Raad zelf geen vergunningen of weigeringen, maar er is een beperkte substitutiebevoegdheid [41](#page=41). Daarnaast beschikt de Raad over een schorsingsbevoegdheid, zowel voor gewone schorsing als voor schorsing bij uiterst dringende noodzakelijkheid. De voorwaarden hiervoor zijn hoogdringendheid of uiterst dringende noodzaak, en het bestaan van een ernstig middel [41](#page=41). ### 2.4 Bijzondere rechtspleging bij de RvVB Er zijn bijzondere procedures die kunnen worden toegepast: 1. **Beroep wordt geacht niet te zijn ingediend:** Dit gebeurt wanneer het verzoekschrift niet voldoet aan vormvereisten (bv. ondertekening, afschrift bestreden beslissing). Regularisatie is mogelijk. Indien niet, onvolledig of laattijdig geregulariseerd wordt, treedt een sanctie op [42](#page=42). 2. **Beroep is klaarblijkelijk onontvankelijk, doelloos of de Raad is onbevoegd:** Wanneer het verzoekschrift niet voldoet aan ontvankelijkheidsvereisten (bv. beveiligde zending, tijdig ingesteld, middelen). Regularisatie is hier niet mogelijk. Een vereenvoudigde procedure wordt opgestart waarbij de verzoekende partij een verantwoordingsnota kan indienen. De Raad kan het beroep onmiddellijk beëindigen zonder verdere rechtspleging [42](#page=42). 3. **Korte debatten:** Het verzoek wordt behandeld via korte, gelijktijdige notatermijnen met een daaropvolgende zitting, zonder verdere rechtspleging [43](#page=43). 4. **Versnelde rechtspleging:** Voortzetting van de rechtspleging na behandeling van een vordering tot schorsing bij uiterst dringende noodzakelijkheid. Bij niet voortzetten (afstand van beroep of onmiddellijke vernietiging) treedt een sanctie op. Er is een mogelijkheid om gehoord te worden [43](#page=43). ### 2.5 Procedurele verschillen met andere rechts Colleges Er zijn procedurele verschillen tussen de RvVB en andere colleges zoals het RSTVB, HHC en RVERKB [44](#page=44). * **Tussenkomende partij:** Bij het RSTVB en het HHC is er momenteel geen tussenkomende partij, in tegenstelling tot de RvVB [44](#page=44). * **Samenstelling college:** Het RSTVB bestaat uit een voorzitter en twee bijzitters, terwijl de RVERKB een college van 3 rechters telt [44](#page=44). * **Schorsing:** Bij het RSTVB, de RVERKB en het HHC is er momenteel geen schorsing mogelijk, terwijl dit bij de RvVB wel het geval is [44](#page=44). ### 2.6 Bemiddeling Bemiddeling kan plaatsvinden op gezamenlijk verzoek van de partijen of op vraag van de Raad, mits akkoord van alle partijen. De uitspraak over het beroep wordt uitgesteld, telkens maximaal 6 maanden. Een interne of externe bemiddelaar wordt aangeduid. Indien de bemiddeling slaagt, wordt het bemiddelingsakkoord bekrachtigd door de Raad of volgt er afstand van het beroep na een dadingsovereenkomst tussen de partijen. Indien de bemiddeling niet slaagt, wordt de vernietigingsprocedure verdergezet [45](#page=45). --- # Cijfers en Statistieken Dit hoofdstuk presenteert statistische gegevens over de instroom, uitstroom en lopende dossiers van verschillende rechtscolleges, met specifieke aandacht voor de doorlooptijden van standaarddossiers, schorsingsprocedures en UDN-procedures [11](#page=11) [12](#page=12) [13](#page=13) [21](#page=21) [22](#page=22) [27](#page=27) [28](#page=28) [32](#page=32). ### 3.1 Algemene cijfers rechtscolleges De algemene instroom en einduitspraken voor rechtscolleges worden weergegeven over meerdere werkjaren [12](#page=12). * **Instroom:** De instroom varieert door de jaren heen, met een piek van 1168 in werkjaar 2425 [12](#page=12). * **Einduitspraken:** Het aantal einduitspraken volgt de instroom redelijk, met 1133 in werkjaar 2425 [12](#page=12). #### 3.1.1 Lopende dossiers De status van lopende dossiers geeft een beeld van de doorlooptijd en werkdruk [13](#page=13) [22](#page=22). * **Rechtscolleges (algemeen):** * Het aantal ingediende dossiers is significant, met 1168 in werkjaar 2425 [13](#page=13). * Het aantal afgesloten dossiers varieert, maar stijgt ook, naar 940 in werkjaar 2425 [13](#page=13). * Hierdoor is het aantal lopende dossiers gestegen naar 940 in werkjaar 2425 [13](#page=13). * **Specifieke rechtscolleges:** * Voor een specifiek rechtscollege bedroeg de instroom 95 dossiers in werkjaar 2425 [22](#page=22). * Het aantal afgesloten dossiers was 18, wat resulteerde in 77 lopende dossiers [22](#page=22). ### 3.2 Doorlooptijden van procedures De doorlooptijden voor verschillende soorten procedures variëren aanzienlijk [11](#page=11) [21](#page=21) [27](#page=27) [32](#page=32). #### 3.2.1 Standaard dossier * Voor algemene rechtscolleges bedraagt de doorlooptijd van een standaard dossier ongeveer 11 maanden [11](#page=11). * Voor specifieke rechtscolleges bedraagt deze doorlooptijd ongeveer 10 maanden [21](#page=21). #### 3.2.2 Schorsingsprocedure Schorsingsprocedures hebben een kortere doorlooptijd dan standaarddossiers [11](#page=11). * De doorlooptijd voor schorsingsprocedures is vastgesteld op maximaal 4 maanden [11](#page=11). #### 3.2.3 UDN-procedure UDN-procedures (Ongeval, Dood, Natuurramp) zijn de meest urgente procedures [11](#page=11). * De doorlooptijd voor UDN-procedures is zeer kort, maximaal 8 dagen [11](#page=11). #### 3.2.4 Studievoortgangsbetwisting Specifiek voor studievoortgangsbetwistingen geldt een andere doorlooptijd [27](#page=27). * De verwachte doorlooptijd voor deze dossiers is minder dan 4 maanden [27](#page=27). * De uitstroom van deze zaken, opgesplitst in studievoortgang en leerkrediet, toont fluctuaties, met 860 zaken in 2024-2025 [28](#page=28). #### 3.2.5 Wettelijke behandelingstermijn Voor bepaalde procedures is een wettelijke behandelingstermijn vastgelegd [32](#page=32). * Deze wettelijke termijn bedraagt 35 of 40 dagen [32](#page=32). * De gemiddelde doorlooptijd in deze gevallen is 29 dagen [32](#page=32). > **Tip:** Het is belangrijk om het onderscheid te maken tussen wettelijke maximumtermijnen en de daadwerkelijke gemiddelde doorlooptijden, aangezien deze laatste vaak korter zijn door efficiënte procedures. > **Tip:** De cijfers over lopende dossiers zijn cruciaal voor het inschatten van de werkdruk en de effectiviteit van de rechtscolleges. Een stijgend aantal lopende dossiers kan wijzen op knelpunten in de afhandeling. --- # Digitalisering en Innovatie Dit hoofdstuk bespreekt de implementatie van het digitaliseringsbesluit en de impact daarvan op de digitale procesvoering bij de rechtscolleges, inclusief de gefaseerde inwerkingtreding en de wijzigingen in procedures en communicatie [46](#page=46) [47](#page=47) [48](#page=48). ### 4.1 Het digitaliseringsbesluit en de gefaseerde inwerkingtreding Het digitaliseringsbesluit van 5 september 2025 geeft uitvoering aan het Digitaliseringsdecreet van 23 november 2023. Dit besluit leidt tot diverse ingrepen in het burgerlijk procesrecht om de praktische ingebruikname van het digitale platform en digitale procesvoering mogelijk te maken [46](#page=46). De inwerkingtreding van het besluit verloopt gefaseerd per rechtscollege. Initieel geldt de digitale procesvoering enkel voor de Rechtbank van verbreking en het Hof van cassatie (RVVB en HHC), terwijl de Raad van State (RSTVB) en de rechtbanken van koophandel (RVERKB) later volgen. De inwerkingtreding is gepland voor 12 januari 2026. Dit geldt voor alle vorderingen die vanaf die datum worden ingediend, met uitzondering van aanvullende vorderingen bij een hoofdberoep dat reeds vóór deze datum was ingesteld [46](#page=46). > **Tip:** De gefaseerde inwerkingtreding is cruciaal om de overgang soepel te laten verlopen en de continuïteit van de rechtspraak te waarborgen. Let goed op de specifieke invoeringsdata per rechtscollege [46](#page=46). ### 4.2 Concrete wijzigingen in procedures en communicatie Het digitaliseringsbesluit introduceert diverse concrete wijzigingen in de procesvoering: * **Uniformisering betaling rolrecht:** Het rolrecht dient nu te worden betaald bij het indienen van het verzoekschrift [47](#page=47). * **Stuiting van proceduretermijnen:** Bij een bestuurlijke lus en bemiddeling worden proceduretermijnen gestuit in plaats van geschorst [47](#page=47). * **Omkering zittingsprincipe:** Het zittingsprincipe kan op eenvoudig verzoek van een partij of de kamervoorzitter worden omgekeerd [47](#page=47). * **Verplicht digitaal procederen:** Op straffe van onontvankelijkheid is digitaal procederen verplicht voor: * Partijen die vertegenwoordigd worden door een advocaat [47](#page=47). * Overheden [47](#page=47). * Iedere partij die haar eerste processtuk digitaal indient (deze eerste keuze is definitief) [47](#page=47). Het Grondwettelijk Hof heeft geoordeeld dat deze verplichtingen geen ongeoorloofde beperking vormen van de toegang tot de rechter (GwH 20 februari 2025, nr. 26/2025) noch een beperking van de uitoefening van het beroep van advocaat (GwH 20 februari 2025, nr. 29/2025) [47](#page=47). * **Adreskeuze:** Er wordt slechts één adreskeuze gehanteerd in plaats van een woonplaatskeuze, en dit adres wordt niet langer vermeld in arresten [47](#page=47). * **Vermoeden betekening door griffie:** * Bij analoge betekening geldt het vermoeden van kennisname de werkdag na de poststempel van de aangetekende brief [48](#page=48). * Bij digitale betekening geldt dit vermoeden de werkdag na de datum van verzending op het digitale platform [48](#page=48). * **Inzage in dossier:** Dossiers kunnen worden ingezien via het Digitale Platform voor digitale partijen, of ter griffie [48](#page=48). * **Vereenvoudigde benaming van nota's:** De benamingen van nota's zijn vereenvoudigd tot "antwoordnota" en "laatste nota" [48](#page=48). > **Example:** Stel, een partij met een advocaat dient een vordering in na 12 januari 2026. Deze partij zal verplicht zijn om digitaal te procederen, omdat zij onder de categorie "partijen met advocaat" valt. Als deze partij echter haar eerste processtuk analoog zou indienen, zou haar eerste keuze om analoog te procederen definitief zijn, tenzij de wet anders bepaalt voor specifieke uitzonderingen [47](#page=47). > **Tip:** Het is van essentieel belang om de regels rond de verplichte digitale procesvoering grondig te begrijpen, aangezien het negeren ervan kan leiden tot de onontvankelijkheid van de vordering [47](#page=47). --- # Ondersteunende Diensten en Functies Dit onderdeel beschrijft de essentiële ondersteunende diensten en functies die cruciaal zijn voor de effectieve werking van de bestuursrechtscolleges, met specifieke aandacht voor de rollen van referendarissen, griffiers en het Coördinatie- en Kennisbureau (CKB) [52](#page=52). ### 5.1 De rol van referendarissen Referendarissen spelen een sleutelrol in de inhoudelijke voorbereiding en de afhandeling van dossiers binnen de bestuursrechtscolleges. Hun takenpakket omvat diverse cruciale werkzaamheden [52](#page=52): #### 5.1.1 Voorbereiden en afwerken ontwerparresten Referendarissen zijn primair verantwoordelijk voor het opstellen van ontwerparresten. Dit houdt in dat zij de juridische argumenten uitwerken, de relevante wet- en regelgeving analyseren en een conceptversie van de uitspraak formuleren. Na de zitting nemen zij het ontwerparrest ter hand om dit te controleren en bij te sturen, vaak in overleg met de bestuursrechters [54](#page=54) [58](#page=58). #### 5.1.2 Screening van dossiers Een belangrijk deel van hun werkzaamheden betreft het screenen van dossiers. Dit proces omvat het grondig doornemen van alle ingediende stukken, het identificeren van de kernvragen en het verzamelen van relevante jurisprudentie en juridische literatuur [54](#page=54). #### 5.1.3 Taalnazicht van arresten Naast de juridische inhoudelijke controle, voeren referendarissen ook een taalnazicht uit op de arresten. Dit waarborgt de helderheid, correctheid en consistentie van de taal in de uitspraken [54](#page=54). #### 5.1.4 Opstellen van persberichten In sommige gevallen zijn referendarissen ook betrokken bij het opstellen van persberichten. Dit is met name relevant bij uitspraken die maatschappelijk veel belang hebben en waarover de media en het publiek geïnformeerd moeten worden [54](#page=54). > **Tip:** De rol van referendaris vereist een sterke analytische vaardigheid, juridische kennis en oog voor detail, evenals uitstekende schrijfvaardigheden. ### 5.2 De rol van griffiers Griffiers leveren voornamelijk administratieve ondersteuning en faciliteren de communicatie en redactie binnen de rechtscolleges [52](#page=52) [53](#page=53). #### 5.2.1 Administratieve voorbereiding en opvolging Griffiers zijn belast met de administratieve taken rondom de dossiers. Dit omvat onder andere het registreren van beroepen, het versturen van stukken, het beheren van termijnen en het archiveren van documenten. Zij zorgen ervoor dat de procedurele stappen correct worden gevolgd [52](#page=52) [56](#page=56). #### 5.2.2 Organisatie, communicatie en redactie Binnen de griffie is er sprake van een duidelijke taakverdeling op het gebied van organisatie, communicatie en redactie. Griffiers coördineren de werkzaamheden, communiceren met partijen en zorgen voor de correcte redactie van procedurele documenten. Zij leiden ook de zitting, hoewel dit hoofdzakelijk plaatsvindt in schriftelijke procedures [53](#page=53) [58](#page=58). > **Tip:** Griffiers fungeren als de spil in de organisatie van de procesgang en zijn essentieel voor een soepel verloop van de procedures. ### 5.3 Het Coördinatie- en Kennisbureau (CKB) Het Coördinatie- en Kennisbureau (CKB) heeft een cruciale functie in het waarborgen van de eenheid van rechtspraak en het bevorderen van kennisdeling [55](#page=55). #### 5.3.1 Waarborgen eenheid van rechtspraak (EVR) Het CKB is primair gericht op het waarborgen van de eenheid van rechtspraak. Dit is van groot belang om gelijke gevallen gelijk te behandelen en rechtsonzekerheid te voorkomen. De eenheid wordt nagestreefd zowel binnen de afzonderlijke kamers van een rechtscollege als tussen de verschillende rechtscolleges onderling, zoals het RVVB, HHC, RSTVB en RVERKB. Het CKB screent ontwerparresten met het oog op deze eenheid [55](#page=55) [56](#page=56). #### 5.3.2 Kennisdeling Naast het waarborgen van de eenheid van rechtspraak, bevordert het CKB ook actief kennisdeling. Dit kan gebeuren via diverse kanalen, zoals het onderhouden van een 'Rechtspraaknavigator' interne publicaties, en het organiseren van bijeenkomsten [55](#page=55) [57](#page=57). #### 5.3.3 Regelgeving en beleid Het CKB houdt zich tevens bezig met regelgeving en beleid. Dit kan inhouden dat zij adviseren over wetsvoorstellen, beleidsnotities opstellen of zorgen voor de implementatie van nieuwe wetgeving binnen de rechtspraak [55](#page=55). > **Tip:** De rol van het CKB is essentieel voor de kwaliteit en consistentie van de rechtspraak, waardoor het vertrouwen in de rechtsgang wordt versterkt. ### 5.4 Procesgang en de rol van ondersteunende diensten De ondersteunende diensten zijn gedurende de gehele procesgang van een zaak betrokken. Vanaf het instellen van het beroep, via het vooronderzoek, de zitting, tot aan de uiteindelijke uitspraak [56](#page=56) [58](#page=58). * **Instellen beroep:** Administratieve verwerking door griffiers [56](#page=56). * **Vooronderzoek:** Dossiers worden gescreend, voorbereid en besproken met de referendaris [58](#page=58). * **Zitting:** Griffier leidt de zitting (voornamelijk schriftelijke procedures) [58](#page=58). * **Ontwerparrest:** Screening door het CKB ter waarborging van de eenheid van rechtspraak. Vervolgens wordt het ontwerparrest door de referendaris nagekeken en bijgestuurd [56](#page=56) [58](#page=58). * **Uitspraak:** De uiteindelijke beslissing wordt genomen. > **Example:** Wanneer een complexe juridische kwestie aan de orde komt, zal de referendaris een diepgaande analyse maken van de wetgeving en jurisprudentie. Het CKB zal vervolgens beoordelen of de voorgestelde uitspraak in lijn is met eerdere jurisprudentie van andere rechtbanken of hogere colleges, om zo de eenheid van rechtspraak te bewaren. De griffier zorgt ondertussen voor de correcte afhandeling van alle procedurele stappen. --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Bestuursrechtscollege | Een onafhankelijke rechterlijke instantie die zich buigt over geschillen met betrekking tot beslissingen genomen door bestuursinstanties. Deze colleges toetsen de rechtmatigheid van overheidsbeslissingen. | | DBRC | Dienst van de Bestuursrechtscolleges; een koepelorganisatie die administratieve en inhoudelijke ondersteuning biedt aan vier Vlaamse bestuursrechtscolleges ter bevordering van efficiëntie en uniformiteit. | | Raad van State (Afdeling Bestuursrechtspraak) | De hoogste administratieve rechtbank in België, die bevoegd is voor het vernietigen van rechtshandelingen van administratieve overheden en voor cassatieberoepen tegen uitspraken van lagere rechtscolleges. | | Raad voor Vreemdelingenzaken (RVVB) | De rechtbank die bevoegd is voor geschillen inzake vreemdelingenrecht, zoals asielprocedures en verblijfsvergunningen. | | Handhavingscollege (HHC) | Een bestuursrechtscollege dat bevoegd is voor beroepen tegen beslissingen met betrekking tot diverse overtredingen en misdrijven, waaronder milieumisdrijven, stedenbouwkundige misdrijven en inbreuken op onroerend erfgoed. | | Registratiebeslissingen | Beslissingen die betrekking hebben op de registratie van bepaalde zaken of activiteiten, bijvoorbeeld in het kader van vergunningen of meldingen. | | Aktename van meldingen | Het formeel registreren van een melding die door een burger of organisatie wordt gedaan bij een bestuursinstantie, wat vaak een voorwaarde is voor bepaalde activiteiten. | | Omgevingsvergunning | Een vergunning die nodig is voor werken of handelingen met impact op de omgeving, zoals bouwen of bepaalde industriële activiteiten, en die de milieueffecten reguleert. | | Vergunningsprocedure | Het volledige proces dat gevolgd moet worden om een vergunning te verkrijgen, inclusief de aanvraag, adviezen, openbaar onderzoek en de uiteindelijke beslissing van de bevoegde overheid. | | Bestuurlijk beroep | Een rechtsmiddel dat kan worden ingesteld tegen een beslissing van een bestuursorgaan, waarbij een hoger bestuursorgaan de beslissing opnieuw beoordeelt. | | Instroom | Het aantal zaken of aanvragen dat gedurende een bepaalde periode bij een rechtbank of bestuursinstantie wordt ingediend. | | Einduitspraken | Het aantal zaken dat door een rechtbank of bestuursinstantie gedurende een bepaalde periode definitief wordt afgehandeld met een uitspraak. | | Lopende dossiers | Zaken die aanhangig zijn bij een rechtbank of bestuursinstantie en nog niet definitief zijn afgerond. | | Bestuurlijke strafrechter | Een instantie die binnen het bestuursrecht optreedt bij bepaalde overtredingen en misdrijven, en bevoegd is om administratieve geldboetes op te leggen. | | Procureur des Konings | De openbare aanklager die namens de staat optreedt in strafzaken en in sommige gevallen ook betrokken is bij bestuurlijke handhaving. | | Rechtspleging | Het geheel van regels en procedures dat van toepassing is op een juridische procedure voor een rechtbank of college. | | Schorsing | De tijdelijke opschorting van de uitvoering van een beslissing, die kan worden gevraagd bij een bestuursrechtscollege in afwachting van een definitieve uitspraak. | | UDN-procedure | Procedure voor Uiterst Dringende Noodzakelijkheid, een versnelde procedure bij de Raad van State om onomkeerbare schade te voorkomen. | | Rolrecht | Een griffierecht dat betaald moet worden bij het aanhangig maken van een zaak bij een rechtbank of college. | | Verzoekschrift | Een schriftelijk verzoek dat wordt ingediend bij een rechtbank of college om een procedure te starten of een bepaalde beslissing aan te vechten. | | Belanghebbenden | Partijen die een direct en persoonlijk belang hebben bij de uitkomst van een juridische procedure of een bestuurlijke beslissing. | | Tussenkomende partij | Een derde partij die zich voegt in een lopende procedure omdat deze een rechtstreeks belang heeft bij de uitkomst van het geschil. | | Zitting | De formele bijeenkomst van een rechtbank of college waar de zaak mondeling wordt behandeld, hoewel in veel bestuursrechtelijke procedures de nadruk ligt op schriftelijke procedures. | | Arrest | De definitieve uitspraak van een rechtbank of college in een zaak, die bindend is voor de partijen. | | Marginaletoetsingsbevoegdheid | De bevoegdheid van een rechter om een bestreden beslissing te beoordelen op basis van de wettelijke voorschriften, zonder de discretionaire bevoegdheid van het bestuursorgaan volledig te vervangen. | | Ambtshalve middelen | Juridische argumenten die de rechter zelf aanvoert om een beslissing te beoordelen, zonder dat deze door de partijen zijn ingebracht. | | Substitutiebevoegdheid | De bevoegdheid van een rechter om een beslissing van een bestuursorgaan te vervangen door een eigen beslissing, wat in bestuursrechtelijke procedures beperkt is. | | Griffier | Een ambtenaar van de rechtbank of het college die verantwoordelijk is voor de administratieve ondersteuning van de rechters, het bijhouden van de processtukken en het opmaken van de notulen van de zittingen. | | Referendaris | Een juridisch specialist die de rechter(s) bijstaat bij de voorbereiding van de uitspraken, door onderzoek te doen, advies uit te brengen en concept-uitspraken op te stellen. | | Coördinatie- en Kennisbureau (CKB) | Een afdeling binnen de DBRC die instaat voor de eenheid van rechtspraak, kennisdeling en de opvolging van regelgeving en beleid. | | Eenheid van rechtspraak (EVR) | Het principe dat gelijke gevallen gelijk behandeld moeten worden en dat er consistentie moet zijn in de interpretatie en toepassing van de wet door verschillende rechtbanken en kamers. | | Bemiddeling | Een alternatieve geschillenoplossingsmethode waarbij een neutrale derde partij, de bemiddelaar, de partijen helpt om tot een minnelijke schikking te komen. | | Digitaliseringsdecreet | Een wetgevend besluit dat de digitalisering van de overheidsprocessen, inclusief die van de rechtspraak, regelt. | | Digitale procesvoering | Het voeren van juridische procedures met behulp van digitale middelen, zoals online indiening van stukken en digitale communicatie tussen partijen en de rechtbank. |