Les 3A

# Inleiding tot financiële analyse en de cyclus van financiële stromen Het proces van financiële analyse omvat het verzamelen van gegevens, het beoordelen van de financiële toestand en het geven van advies, terwijl financiële stromen de basisprincipes van de cyclus van geld in een onderneming volgen. ## 1. Inleiding tot financiële analyse en de cyclus van financiële stromen Financiële analyse van een onderneming heeft als doel de financiële toestand ervan te beoordelen en advies te verstrekken ter ondersteuning van beslissingen. Dit proces begint met het verzamelen van relevante gegevens [2](#page=2). ### 1.1 Het proces van financiële analyse Het proces van financiële analyse kent een gestructureerde aanpak, bestaande uit meerdere stappen: * **Stap 1: Analyse van CV, JV, WR:** Dit omvat de initiële analyse van de jaarrekening (CV), het jaarverslag (JV) en het controleverslag (WR) [2](#page=2). * **Stap 2: Herwerking B & RR / HA & VA:** Dit impliceert een herwerking van de balans (B) en resultatenrekening (RR), ofwel de historisch verantwoorde (HA) en vastgestelde (VA) cijfers [2](#page=2). * **Stap 3: Kasstromenanalyse:** De analyse van de geldstromen binnen de onderneming [2](#page=2). * **Stap 4: Ratioanalyse:** Dit omvat de analyse van diverse financiële ratio's, zoals toegevoegde waarde, rendabiliteit, solvabiliteit en liquiditeit [2](#page=2). * **Stap 5: Modellen voor succes & faling:** Het toepassen van modellen om zowel succes als faalrisico's van de onderneming te beoordelen [2](#page=2). * **Stap 6: Conclusie (oordeel & advies):** Het formuleren van een eindoordeel en het geven van passend advies op basis van de analyse [2](#page=2). ### 1.2 Financiële stromen en de cyclus van financiële stromen Financiële stromen verwijzen naar de beweging van geld binnen en buiten een onderneming. Deze stromen volgen een specifieke cyclus. De basisprincipes hiervan vormen een essentieel onderdeel van de financiële analyse [4](#page=4). > **Tip:** De jaarrekening, het jaarverslag en het controleverslag zijn de primaire bronnen voor het starten van een financiële analyse. Het correct interpreteren van deze documenten is cruciaal voor een accurate beoordeling van de financiële gezondheid van een onderneming [2](#page=2). > **Voorbeeld:** De ratioanalyse (Stap 4) verschaft inzicht in de prestaties van de onderneming op verschillende gebieden. Een hoge liquiditeitsratio kan bijvoorbeeld wijzen op een goede kortetermijnbetrekkingskracht [2](#page=2). --- # Kasstromenanalyse Kasstromenanalyse richt zich op de analyse van de verschillende componenten van kasstromen, waaronder die uit operationele activiteiten, investeringen en financiering, met specifieke aandacht voor de berekening van diverse cashflows en het nettobedrijfskapitaal [3](#page=3). ### 2.1 Het kasstromenoverzicht Het kasstromenoverzicht presenteert een gedetailleerd beeld van de bewegingen van liquide middelen binnen een onderneming gedurende een bepaalde periode, onderverdeeld in drie hoofdcategorieën: kasstroom uit operaties, kasstroom uit (des-)investeringen in uitgebreide vaste activa, en kasstroom uit financiering [18](#page=18) [5](#page=5). #### 2.1.1 Kasstroom uit operaties De kasstroom uit operaties betreft de kasbewegingen die voortvloeien uit de reguliere bedrijfsactiviteiten. Dit omvat de ontvangsten uit verkopen en de uitgaven aan leveranciers, personeel en belastingen [18](#page=18) [5](#page=5) [7](#page=7). * **Formule voor cashflow van het eigen vermogen na belastingen (ook wel "boekhoudkundige" of "klassieke" cashflow genoemd):** $$ \text{Cashflow EV ná belastingen} = \text{Winst ná belastingen} + (\text{niet-kaskosten} - \text{niet-kasopbrengsten}) $$ Dit is equivalent aan: $$ \text{Cashflow EV ná belastingen} = (\text{Kasopbrengsten} - \text{kaskosten}) - \text{belastingen} $$ * **Financiële KAS-kosten van het vreemd vermogen:** Dit zijn de werkelijke kasuitgaven gerelateerd aan het vreemd vermogen, exclusief afschrijvingen op kosten bij uitgifte van leningen en disagio [15](#page=15) [7](#page=7). $$ \text{Financiële KAS-kosten van het VV} = \text{FKVV} - \text{afschrijvingen van kosten bij uitgifte van leningen en van disagio} $$ * **Operationele cashflow na belastingen:** Deze wordt berekend door de cashflow van het eigen vermogen na belastingen op te tellen bij de financiële KAS-kosten van het vreemd vermogen [7](#page=7). $$ \text{Operationele cashflow na belastingen} = \text{Cashflow van het EV ná belastingen} + \text{financiële KAS-kosten van het VV} $$ #### 2.1.2 Kasstroom uit (des-)investeringen in uitgebreide vaste activa Deze categorie omvat de uitgaven voor de aankoop van nieuwe vaste activa (investeringen) en de ontvangsten uit de verkoop van bestaande vaste activa (desinvesteringen) [13](#page=13) [18](#page=18) [5](#page=5). #### 2.1.3 Kasstroom uit financiering Deze component weerspiegelt de kasstromen die voortkomen uit transacties met financiers, zowel vreemd vermogen als eigen vermogen [15](#page=15) [16](#page=16) [18](#page=18) [5](#page=5). * **Kasstroom uit financiering met financieel vreemd vermogen:** Omvat kasstromen gerelateerd aan leningen, obligaties en andere vormen van financieel vreemd vermogen. Dit betreft onder andere de financiële KAS-kosten van het VV, financiering met voorzieningen en uitgestelde belastingen, schulden op meer dan één jaar, en schulden op ten hoogste één jaar [15](#page=15). * **Kasstroom uit financiering met extern eigen vermogen:** Dit omvat de kasstromen die verband houden met de verschaffing en terugbetaling van eigen vermogen door externe partijen. Hieronder vallen onder andere uit te keren winst, tussenkomst van vennoten in verlies, nieuw kapitaal/nieuwe inbreng of terugbetaling van kapitaal/inbreng aan vennoten, voorschotten op de verdeling van het netto-actief en kapitaalsubsidies [16](#page=16) [17](#page=17). * **Berekening van nieuw kapitaal/nieuwe inbreng of terugbetaling van kapitaal/inbreng aan de vennoten:** Dit wordt afgeleid uit de nettoverandering van het eigen vermogen, exclusief kapitaalsubsidies en voorschotten aan vennoten op de verdeling van het netto-actief, en houdt rekening met niet-uitgekeerde winst, geboekte/afgeboekte meerwaarden en tussenkomst van vennoten in het verlies [17](#page=17). ### 2.2 Vrije kasstromen Het kasstromenoverzicht toont twee belangrijke concepten van vrije kasstromen: * **Vrije kasstroom ter beschikking van de vennootschap:** Dit is de kasstroom die overblijft na aftrek van investeringen in vaste activa, en die de vennootschap vrij kan gebruiken voor bijvoorbeeld schuldaflossing of dividenduitkering [18](#page=18) [5](#page=5). * **Vrije kasstroom ter beschikking van de houders van het eigen vermogen:** Dit is de kasstroom die overblijft na aftrek van zowel investeringen in vaste activa als aflossingen op vreemd vermogen, en die in principe beschikbaar is voor de aandeelhouders [18](#page=18) [5](#page=5). ### 2.3 Nettobedrijfskapitaalbehoefte Het nettobedrijfskapitaal (NBK) is een cruciale component van de operationele kasstromen [10](#page=10). * **Definitie van nettobedrijfskapitaalbehoefte (NBK):** $$ \text{NBK} = \text{vlottende bedrijfsactiva} - \text{operationeel VVKT} $$ Waarbij VVKT staat voor **vreemd vermogen korte termijn**. * **Verandering (D) van de NBK-behoefte:** De verandering in de NBK-behoefte beïnvloedt de kasstroom uit operaties. Een stijging in de NBK-behoefte leidt tot een negatieve kasstroom (uitstroom), terwijl een daling resulteert in een positieve kasstroom (instroom) [10](#page=10). * **Formule voor kasstroom uit operaties met verandering in NBK:** $$ \text{Kasstroom uit operaties} = \text{Operationele cashflow na belastingen} + \Delta \text{van NBK-behoefte} $$ Hierbij geldt: stijging (-) en daling (+). ### 2.4 Mutatiebalans De mutatiebalans biedt een beeld van de veranderingen in de balansposten over een periode [6](#page=6). * Een **vermogensstijging** duidt op een stijging in passiva of een daling in activa [6](#page=6). * Een **vermogensdaling** duidt op een stijging in activa of een daling in passiva [6](#page=6). > **Tip:** De mutatiebalans geeft echter een onvolledig beeld van de werkelijke kasstromen, omdat het geen rekening houdt met alle niet-kaskosten en -opbrengsten die wel de winst beïnvloeden maar niet de kas [6](#page=6). ### 2.5 Belang van Kasstromenanalyse De analyse van kasstromen is essentieel om de liquiditeit, solvabiliteit en financiële gezondheid van een onderneming te beoordelen. Het biedt inzicht in hoe een bedrijf zijn operationele activiteiten financiert, hoe het investeert en hoe het omgaat met zijn schulden en eigen vermogen. Het totale resultaat van de kasstromen uit operaties, investeringen en financiering leidt tot de verandering in de liquide middelen en geldbeleggingen [18](#page=18) [3](#page=3) [5](#page=5). --- # Gebruik en toepassingen van kasstromenanalyse Kasstromenanalyse is een veelzijdig instrument dat wordt ingezet voor het analyseren van de financiële prestaties van een vennootschap in het verleden, het faciliteren van financiële planning en het bepalen van de waarde van de onderneming [19](#page=19). ### 3.1 Onderzoek van het verleden De analyse van historische kasstromen biedt inzicht in de operationele prestaties en financiële stabiliteit van een vennootschap door de tijd heen. Dit helpt om trends te identificeren, de effectiviteit van strategische beslissingen te evalueren en potentiële risico's of verbeterpunten te signaleren [19](#page=19). ### 3.2 Financiële planning Vooruitkijkende kasstromenanalyse is essentieel voor een effectieve financiële planning. Door toekomstige inkomsten en uitgaven te projecteren, kunnen ondernemingen beter geïnformeerde beslissingen nemen over investeringen, financiering en operationele strategieën [19](#page=19). ### 3.3 Waardebepaling van de vennootschap Kasstromenanalyse vormt de basis voor verschillende methoden om de waarde van een vennootschap te bepalen. Twee belangrijke benaderingen zijn: #### 3.3.1 Waarde van het eigen vermogen (EV) De waarde van het eigen vermogen kan worden bepaald aan de hand van de vrije kasstroom die beschikbaar is voor de vennootschap of specifiek voor de houders van het eigen vermogen [20](#page=20). * **Vrije kasstroom ter beschikking van de vennootschap ($A_t$)**: Dit vertegenwoordigt de totale waarde van de vennootschap min de marktwaarde van het financieel vreemd vermogen. De formule hiervoor is: $$Totale \ waarde \ van \ de \ vennootschap - marktwaarde \ van \ het \ financieel \ VV$$ [20](#page=20). * **Vrije kasstroom ter beschikking van de houders van het eigen vermogen ($B_t$)**: Dit is de kasstroom die na alle verplichtingen, inclusief die aan financiers van vreemd vermogen, overblijft voor de aandeelhouders. De waarde van het eigen vermogen ($A$) kan worden berekend door de contante waarde van deze toekomstige kasstromen te nemen, met een disconteringsvoet ($r$) die overeenkomt met het rendementseis van het eigen vermogen: $$A = \sum_{t=1}^{n} \frac{B_t}{(1+r)^t}$$ [20](#page=20). #### 3.3.2 Voorbeeld: Waarde van één aandeel Om de waarde van één aandeel te bepalen, kan men de totale waarde van het eigen vermogen delen door het aantal uitstaande aandelen. > **Example:** Gegeven een constante vrije kasstroom ter beschikking van de houders van het eigen vermogen van 2.255.000 dollars, een rendementseis van het eigen vermogen ($r$) van 10%, en een totaal aantal aandelen van 715.050. Gevraagd is de waarde van één aandeel in dollars. De oplossing zou de toepassing van de bovenstaande formule vereisen, waarbij de totale waarde van het eigen vermogen eerst wordt berekend en vervolgens wordt gedeeld door het aantal aandelen [22](#page=22). --- # Vergelijking van VOL, VKT en MIC Dit hoofdstuk vergelijkt drie methoden (VOL, VKT en MIC) voor het analyseren van kasstromen, met specifieke aandacht voor de verschillen in de berekening van kasstromen uit operaties, investeringen en financiering [23](#page=23) [24](#page=24) [25](#page=25). ### 4.1 Kasstroom uit operaties Bij de analyse van kasstromen uit operaties (ook wel kasstroom uit operationele activiteiten genoemd) zijn er verschillen in de details die per methode worden gepresenteerd [23](#page=23) [24](#page=24) [25](#page=25). #### 4.1.1 Kasstroom uit operaties volgens VOL De VOL-methode (vermoedelijk de 'verrekening van openstaande leningen' of een vergelijkbare interpretatie) integreert verschillende elementen direct in de kasstroom uit operaties. Dit omvat afschrijvingen en waardeverminderingen op vaste activa, berekend op basis van de toelichting. Ook waardeverminderingen op vlottende activa (niet-voorraden, bestellingen in uitvoering, handelsvorderingen) worden meegenomen evenals toevoegingen aan en terugnemingen van voorzieningen met financieel karakter. Gegevens over voorzieningen voor uitzonderlijke risico's en kosten worden ook hierin opgenomen. Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa worden meegeteld alsook kapitaalsubsidies die worden aangerekend op de resultatenrekening. Een belangrijk verschil is dat recurrente financiële kosten worden opgenomen in plaats van de financiële kaskosten van het vreemd vermogen. De behoefte aan dividend-en belasting- kredieten (DNBK) wordt ook in de berekening meegenomen, met een herhaling van de waardeverminderingen op vlottende activa [23](#page=23). #### 4.1.2 Kasstroom uit operaties volgens VKT en MIC De VKT- en MIC-methoden presenteren de kasstroom uit operaties mogelijk anders, met minder detail voor bepaalde posten [24](#page=24) [25](#page=25). > **Tip:** Het is cruciaal om de specifieke definities en de manier van verwerking van posten zoals afschrijvingen, waardeverminderingen en voorzieningen per methode te achterhalen voor een nauwkeurige analyse. ### 4.2 Kasstroom uit (des-)investeringen in (uitgebreide) vaste activa De presentatie van kasstromen gerelateerd aan investeringen in en desinvesteringen uit vaste activa verschilt eveneens tussen de methoden [24](#page=24). #### 4.2.1 Kasstroom uit investeringen volgens VOL Onder de VOL-methode is er geen afzonderlijk detail voor oprichtingskosten, inbreng van vaste activa (IVA) en meerwaarden op vaste activa (MVA); deze worden samengevoegd gepresenteerd in de toelichting. Ook de financiële activa (FVA) worden zonder detail voor de drie types (meerwaarden en waardeverminderingen) samengevat. Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa, die wel in de kasstroom uit operaties werden opgenomen, worden hier mogelijk ook expliciet benoemd of verwerkt [24](#page=24). #### 4.2.2 Kasstroom uit investeringen volgens VKT en MIC Voor de VKT- en MIC-methoden worden de details rondom investeringen mogelijk anders geaggregeerd of gepresenteerd, hoewel dit in het verstrekte document niet expliciet gedetailleerd wordt voor deze specifieke categorieën in vergelijking met VOL [24](#page=24) [25](#page=25). ### 4.3 Kasstroom uit financiering De analyse van kasstromen uit financiering, zowel met eigen vermogen als vreemd vermogen, kent eveneens specifieke verschillen [25](#page=25). #### 4.3.1 Kasstroom uit financiering met financieel vreemd vermogen Bij de kasstroom uit financiering met financieel vreemd vermogen (onder VOL) is er een herhaling van posten die ook bij de kasstroom uit operaties genoemd werden. Dit zijn recurrente financiële kosten (in plaats van financiële kaskosten van het VV) en toevoegingen aan/terugnemingen en bestedingen van voorzieningen met financieel karakter. Ook de gegevens betreffende voorzieningen voor uitzonderlijke risico's en kosten worden hier opnieuw vermeld [25](#page=25). #### 4.3.2 Kasstroom uit financiering met extern eigen vermogen Voor de berekening van de inbreng (en terugbetaling) van kapitaal met extern eigen vermogen, biedt de VOL-methode minder detail over de geboekte (en afgeboekte) meerwaarden, in vergelijking met wat mogelijk bij VKT of MIC wel wordt getoond [25](#page=25). > **Tip:** Het nauwkeurig volgen van de herkomst en bestemming van kasstromen is essentieel. Vergelijk de presentatie van financiële kosten en de behandeling van voorzieningen tussen de verschillende methoden om een volledig beeld te krijgen. > **Voorbeeld:** Stel dat een bedrijf financiële kosten van 100 dollars heeft. Onder de VOL-methode worden deze direct als 'recurrente financiële kosten' opgenomen in de kasstroom uit operaties. Hoe VKT of MIC deze kosten classificeert, kan een significant verschil maken in de gepresenteerde kasstromen uit operaties versus financiering [23](#page=23) [25](#page=25). --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Financiële Analyse | Het proces van het beoordelen van de financiële toestand van een onderneming, door middel van het analyseren van financiële gegevens zoals de jaarrekening en het jaarverslag, om advies te verstrekken en beslissingen te ondersteunen. | | Jaarrekening | Een verzameling van financiële overzichten die de financiële prestaties en positie van een onderneming gedurende een bepaalde periode weergeven, waaronder de balans, winst- en verliesrekening, en kasstromenoverzicht. | | Jaarverslag | Een document dat door de directie van een vennootschap wordt gepubliceerd waarin de financiële prestaties, activiteiten en toekomstplannen van de vennootschap worden beschreven. | | Controleverslag | Een rapport opgesteld door een externe accountant dat een oordeel geeft over de getrouwheid van de financiële overzichten van een onderneming. | | Kasstromenanalyse | Een methode om de financiële gezondheid van een onderneming te beoordelen door de in- en uitstroom van liquide middelen over een bepaalde periode te analyseren. | | Kasstroom uit operaties | De cashflow die wordt gegenereerd uit de normale bedrijfsactiviteiten van een onderneming, exclusief inkomsten en uitgaven gerelateerd aan investeringen en financiering. | | (Des-)investeringen in uitgebreide vaste activa | De kasstromen die voortvloeien uit de aankoop of verkoop van langetermijnactiva zoals gebouwen, machines en installaties die worden gebruikt in de bedrijfsvoering. | | Vrije kasstroom ter beschikking van de vennootschap | Het deel van de kasstroom uit operaties dat beschikbaar is voor alle financiers van de onderneming, na aftrek van de nodige herinvesteringen. | | Kasstroom uit financiering met financieel vreemd vermogen | De cashflow die verband houdt met het aangaan en terugbetalen van schulden, zoals leningen en obligaties. | | Vrije kasstroom ter beschikking van de houders van het EV | Het deel van de kasstroom dat beschikbaar is voor de aandeelhouders na alle verplichtingen aan schuldeisers te hebben voldaan. | | Kasstroom uit financiering met extern eigen vermogen | De cashflow die voortkomt uit transacties met eigen vermogensverschaffers, zoals de uitgifte van nieuwe aandelen of de terugbetaling van kapitaal. | | Mutatiebalans | Een balans die de veranderingen in de activa en passiva van een onderneming weergeeft tussen twee opeenvolgende periodes. | | Nettobedrijfskapitaalbehoefte (NBK) | Het verschil tussen de vlottende bedrijfsactiva en het operationeel kortlopend vreemd vermogen; het vertegenwoordigt de middelen die nodig zijn om de dagelijkse operationele activiteiten te financieren. | | Operationele cashflow na belastingen | De kasstroom gegenereerd uit de operationele activiteiten van een onderneming na aftrek van de betaalde belastingen. | | Waardebepaling van de vennootschap | Het proces van het schatten van de economische waarde van een onderneming, vaak gebaseerd op de verwachte toekomstige kasstromen. |