BAS 1 Anatomie.pdf

# Botstructuren van de knie Dit gedeelte van de studiehandleiding beschrijft de specifieke botstructuren die deel uitmaken van het complexe kniegewricht, inclusief belangrijke benamingen voor delen van de tibia, fibula, femur en patella [1](#page=1). ### 1.1 Botstructuren van de tibia en fibula De tibia (scheenbeen) en fibula (kuitbeen) vormen de distale componenten van het kniegewricht. #### 1.1.1 Tibia * **Condylus medialis tibiae**: Het mediale (binnenste) gewrichtsoppervlak van de bovenkant van de tibia, dat articuleert met de mediale condylus van het femur [1](#page=1). * **Condylus lateralis tibiae**: Het laterale (buitenste) gewrichtsoppervlak van de bovenkant van de tibia, dat articuleert met de laterale condylus van het femur [1](#page=1). * **Tibiaplateau**: Dit verwijst naar de proximale gewrichtsoppervlakken van de tibia, gevormd door de mediale en laterale condylen, die de "kom" vormen voor de "kop" van de femurcondylen [1](#page=1). * **Tuberositas tibiae**: Een verheven gebied aan de anterieure zijde van de tibia, waar de pees van de quadriceps femoris aanhecht [1](#page=1). #### 1.1.2 Fibula * **Caput fibulae**: De kop van de fibula, gelegen proximaal en posterieur ten opzichte van de tibia. Hoewel het deel uitmaakt van het kniegebied, articuleert het niet direct met het femur op het niveau van het kniegewricht zelf, maar is het belangrijk voor stabiliteit [1](#page=1). ### 1.2 Botstructuren van het femur en de patella Het femur (dijbeen) en de patella (knieschijf) vormen de proximale componenten van het kniegewricht. #### 1.2.1 Femur * **Condylus medialis femoris**: Het mediale (binnenste) gewrichtsoppervlak van de distale femur, dat articuleert met de mediale condylus van de tibia [1](#page=1). * **Condylus lateralis femoris**: Het laterale (buitenste) gewrichtsoppervlak van de distale femur, dat articuleert met de laterale condylus van de tibia [1](#page=1). * **Epicondylus medialis femoris**: Een botuitsteeksel aan de mediale zijde van de distale femur, boven de mediale condylus. Het dient als aanhechtingspunt voor ligamenten en spieren [1](#page=1). * **Epicondylus lateralis femoris**: Een botuitsteeksel aan de laterale zijde van de distale femur, boven de laterale condylus. Het dient als aanhechtingspunt voor ligamenten en spieren [1](#page=1). * **Facies patellaris femoris (trochlea femoris)**: Het groefvormige gewrichtsoppervlak aan de voorzijde van de distale femur, waarin de patella glijdt [1](#page=1). * **Trochanter major femoris**: Een prominente botuitsteeksel aan de proximale, laterale zijde van het femur, dat een belangrijk oriëntatiepunt is voor anatomische identificatie en waar spieren aanhechten [1](#page=1). #### 1.2.2 Patella * **Patella (knieschijf)**: Een sesambeen dat in de pees van de quadriceps femoris is ingebed en articuleert met de facies patellaris femoris (trochlea femoris) [1](#page=1). ### 1.3 Gewrichten en gewrichtsspleten van de knie Het kniegewricht omvat verschillende articulerende oppervlakken en de bijbehorende gewrichtsspleten. * **Art. genus**: De algemene benaming voor het gehele kniegewricht [1](#page=1). * **Art. tibiofemoralis**: Het belangrijkste gewricht van de knie, gevormd door de articulatie tussen de condylen van het femur (kop) en het tibiaplateau (kom) [1](#page=1). * **Art. patellofemoralis**: Het gewricht gevormd door de articulatie tussen de patella en de facies patellaris femoris (trochlea femoris) [1](#page=1). * **Gewrichtsspleet art. tibiofemoralis**: De ruimte tussen de femurcondylen en het tibiaplateau die de glijdende beweging van het tibiofemorale gewricht mogelijk maakt [1](#page=1). * **Gewrichtsspleet art. genus**: Een algemene term die de ruimte van het kniegewricht aanduidt en ook als oriëntatiepunt bij palpatie kan dienen [1](#page=1). --- # Gewrichten, ligamenten, menisci en kapselstructuren van de knie Dit onderdeel behandelt de anatomie en de stabiliserende structuren van het kniegewricht, waaronder de gewrichtsverbindingen, de ligamenten, de menisci en de kapselstructuren. ### 2.1 Botstructuren van de knie Het kniegewricht is samengesteld uit delen van het femur, de tibia, de fibula en de patella [1](#page=1). #### 2.1.1 Botstructuren van de tibia en fibula De proximale uiteinden van de tibia en fibula vormen belangrijke structuren voor het kniegewricht [1](#page=1): * **Condylus medialis tibiae** [1](#page=1). * **Condylus lateralis tibiae** [1](#page=1). * **Tibiaplateau**: Het proximale gewrichtsoppervlak van de tibia [1](#page=1). * **Tuberositas tibiae**: Waar de patellapees aanhecht [1](#page=1). * **Caput fibulae**: Het kopje van de fibula [1](#page=1). #### 2.1.2 Botstructuren van het femur en de patella Het distale femur en de patella vormen de andere componenten van het kniegewricht [1](#page=1): * **Condylus medialis femoris** [1](#page=1). * **Condylus lateralis femoris** [1](#page=1). * **Epicondylus medialis femoris** [1](#page=1). * **Epicondylus lateralis femoris** [1](#page=1). * **Facies patellaris femoris (trochlea femoris)**: Het gewrichtsoppervlak van het femur waar de patella overheen glijdt [1](#page=1). * **Patella (knieschijf)**: Een sesambeen dat de aanhechting van de quadriceps pees versterkt [1](#page=1). * **Trochanter major femoris**: Een proximaal oriëntatiepunt op het femur [1](#page=1). ### 2.2 Gewrichten en gewrichtsspleten van de knie De knie bestaat uit twee hoofdfunctiegerichte gewrichten en een gecombineerd geheel [1](#page=1): * **Art. genus**: Het gehele kniegewricht [1](#page=1). * **Art. tibiofemoralis**: Het gewricht tussen de condylen van het femur en het tibiaplateau [1](#page=1). * **Art. patellofemoralis**: Het gewricht tussen de patella en de facies patellaris femoris [1](#page=1). * **Gewrichtsspleet art. tibiofemoralis**: De ruimte tussen de femurcondylen en het tibiaplateau [1](#page=1). * **Gewrichtsspleet art. genus**: Wordt gebruikt als palpatie-oriëntatiepunt [1](#page=1). ### 2.3 Stabiliserende structuren van de knie De stabiliteit van het kniegewricht wordt gewaarborgd door een complex van ligamenten, menisci en het gewrichtskapsel [2](#page=2). #### 2.3.1 Ligamenten De knie wordt gestabiliseerd door zowel intrinsieke (binnen het kapsel) als extrinsieke (buiten het kapsel) ligamenten [2](#page=2). * **Lig. patellae**: De voortzetting van de gezamenlijke eindpees van de quadriceps spier, die aanhecht op de tuberositas tibiae [2](#page=2). * **Lig. cruciatum anterius (ACL)**: Het voorste kruisband, dat voorkomt dat de tibia naar ventraal subluxeeert ten opzichte van het femur [2](#page=2). * **Lig. cruciatum posterius (PCL)**: Het achterste kruisband, dat voorkomt dat de tibia naar dorsaal subluxeeert ten opzichte van het femur [2](#page=2). * **Lig. collaterale mediale (tibiale collaterale ligament)**: Een breed ligament aan de mediale zijde van de knie [2](#page=2). * **Lig. collaterale laterale (fibulaire collaterale ligament)**: Een meer peesachtig ligament aan de laterale zijde van de knie [2](#page=2). #### 2.3.2 Menisci De menisci zijn kraakbeenstructuren die de congruëntie tussen de femurcondylen en het tibiaplateau verbeteren, de schokdemping verhogen en de stabiliteit bevorderen [2](#page=2). * **Meniscus medialis**: De mediale meniscus, C-vormig [2](#page=2). * **Meniscus lateralis**: De laterale meniscus, meer O-vormig [2](#page=2). #### 2.3.3 Kapselstructuren Het gewrichtskapsel omhult het kniegewricht en biedt stabiliteit en bescherming [2](#page=2). * **Corpus adiposum infrapatellare (Hoffa-vetlichaam)**: Een vetlichaam gelegen onder de patella, dat deel uitmaakt van de intra-articulaire structuren en kan bijdragen aan inklemming bij inflammatie [2](#page=2). ### 2.4 Spieren rond de knie Verschillende spieren dragen bij aan de beweging en stabiliteit van de knie [2](#page=2). * **M. quadriceps femoris**: Een spiergroep aan de voorzijde van het bovenbeen, verantwoordelijk voor knie-extensie [2](#page=2). * **M. rectus femoris**: Origineert op het bekken en draagt bij aan zowel heupflexie als knie-extensie [2](#page=2). * **M. vastus medialis**: Origineert op het femur en draagt primair bij aan knie-extensie. De gezamenlijke eindpees van de quadriceps insertieert via de patella en het lig. patellae aan de tuberositas tibiae [2](#page=2). --- # Spieren rond de knie Dit gedeelte behandelt de spieren aan de voor- en achterzijde van het bovenbeen die functies rond het kniegewricht uitvoeren, met vermelding van hun origo, insertie en functie [2](#page=2) [3](#page=3) [4](#page=4). ### 3.1 De musculus quadriceps femoris De musculus quadriceps femoris is een spiergroep die aan de voorzijde van het bovenbeen ligt en voornamelijk verantwoordelijk is voor de extensie van de knie [2](#page=2). #### 3.1.1 M. rectus femoris * **Origo:** Spina iliaca anterior superior en de bovenrand van het acetabulum van het bekken [2](#page=2). * **Insertie:** Gezamenlijke eindpees die via de patella en het lig. patellae aan de tuberositas tibiae insereert [2](#page=2). * **Functie:** Extensie van de knie en anterflexie van de heup [2](#page=2). #### 3.1.2 M. vastus medialis * **Origo:** Linae intertrochanterica, het labium mediale van de linea aspera van het femur, en het septum intermusculare mediale van het bovenbeen [2](#page=2). * **Insertie:** Gezamenlijke eindpees die via de patella en het lig. patellae aan de tuberositas tibiae insereert [2](#page=2). * **Functie:** Extensie van de knie [2](#page=2). #### 3.1.3 M. vastus lateralis * **Origo:** Linae intertrochanterica, trochanter major, tuberositas glutea, het labium laterale van de linea aspera van het femur, en het septum intermusculare laterale van het bovenbeen [3](#page=3). * **Insertie:** Gezamenlijke eindpees die via de patella en het lig. patellae aan de tuberositas tibiae insereert [3](#page=3). * **Functie:** Extensie van de knie [3](#page=3). ### 3.2 De hamstrings (Ischiocrurale spiergroep) De hamstrings zijn gelegen aan de achterzijde van het bovenbeen en spelen een rol bij de flexie van de knie [3](#page=3). #### 3.2.1 M. semitendinosus * **Origo:** Tuber ischiadicum [3](#page=3). * **Insertie:** Facies medialis van de tibia [3](#page=3). * **Functie:** Retroflexie van de heup, en flexie en endorotatie van de knie [3](#page=3). #### 3.2.2 M. semimembranosus * **Origo:** Tuber ischiadicum [3](#page=3). * **Insertie:** Condylus medialis tibiae, lig. popliteum obliquum, en fascia cruris [3](#page=3). * **Functie:** Retroflexie van de heup, en flexie en endorotatie van de knie [3](#page=3). #### 3.2.3 M. biceps femoris, caput longum De origo, insertie en specifieke functie van de M. biceps femoris, caput longum rond de knie zijn niet gedetailleerd beschreven op de opgegeven pagina's [2](#page=2) [3](#page=3). ### 3.3 Overige spieren rond de mediale knie #### 3.3.1 M. sartorius * **Origo:** Spina iliaca anterior superior van het bekken [4](#page=4). * **Insertie:** Mediaal van de tuberositas aan de facies medialis van de tibia en de fascia cruris [4](#page=4). * **Functie:** Anterflexie en exorotatie van de heup, en flexie en endorotatie van de knie [4](#page=4). > **Tip:** Het is essentieel om de origo en insertie nauwkeurig te onthouden, aangezien dit de basis vormt voor het begrijpen van de functies van de spieren. Door de locatie van de spier ten opzichte van het gewricht te visualiseren, kunt u de beweging voorspellen [2](#page=2) [3](#page=3) [4](#page=4). --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Condylus medialis tibiae | Het mediale, ronde uitsteeksel aan de bovenzijde van het scheenbeen (tibia) dat deel uitmaakt van het kniegewricht. | | Condylus lateralis tibiae | Het laterale, ronde uitsteeksel aan de bovenzijde van het scheenbeen (tibia) dat deel uitmaakt van het kniegewricht. | | Tibiaplateau | Het bovenste gewrichtsoppervlak van het scheenbeen (tibia), dat de kom vormt voor de gewrichtscondylen van het dijbeen (femur). | | Caput fibulae | De kop van het kuitbeen (fibula), gelegen aan de proximale (bovenste) zijde, die deel uitmaakt van het bovenste kniegewricht. | | Condylus medialis femoris | Het mediale, ronde uitsteeksel aan de onderste zijde van het dijbeen (femur) dat deel uitmaakt van het kniegewricht. | | Condylus lateralis femoris | Het laterale, ronde uitsteeksel aan de onderste zijde van het dijbeen (femur) dat deel uitmaakt van het kniegewricht. | | Epicondylus medialis femoris | Een botuitsteeksel aan de mediale zijde van het distale femur, nabij de knie, waaraan ligamenten en spieren hechten. | | Epicondylus lateralis femoris | Een botuitsteeksel aan de laterale zijde van het distale femur, nabij de knie, waaraan ligamenten en spieren hechten. | | Facies patellaris femoris (trochlea femoris) | Het gootvormige gewrichtsoppervlak aan de voorzijde van het distale femur, waarin de knieschijf (patella) beweegt. | | Patella (knieschijf) | Een sesambotje aan de voorzijde van de knie dat de pees van de quadriceps femoris spier beschermt en de hefboomwerking voor knie-extensie verbetert. | | Art. genus | De Latijnse benaming voor het volledige kniegewricht, dat de verbinding vormt tussen het femur, de tibia en de patella. | | Art. tibiofemoralis | Het gewricht tussen de condylen van het dijbeen (femur) en het tibiaplateau van het scheenbeen (tibia), voornamelijk verantwoordelijk voor flexie en extensie van de knie. | | Art. patellofemoralis | Het gewricht tussen de achterzijde van de knieschijf (patella) en de groeve in het dijbeen (trochlea femoris) waarin de patella beweegt. | | Lig. patellae | Een krachtig ligament dat de onderrand van de knieschijf (patella) verbindt met de tuberositas tibiae op het scheenbeen. | | Lig. cruciatum anterius (VKB) | Het voorste kruisband, een ligament binnen het kniegewricht dat voorkomt dat de tibia te ver naar voren schuift ten opzichte van het femur. | | Lig. cruciatum posterius (AKB) | Het achterste kruisband, een ligament binnen het kniegewricht dat voorkomt dat de tibia te ver naar achteren schuift ten opzichte van het femur. | | Lig. collaterale mediale | Het mediale collaterale ligament, een band aan de binnenzijde van de knie die zorgt voor stabiliteit tegen valguskrachten. | | Lig. collaterale laterale | Het laterale collaterale ligament, een band aan de buitenzijde van de knie die zorgt voor stabiliteit tegen varuskrachten. | | Meniscus medialis | De mediale meniscus, een C-vormige kraakbeenschijf aan de binnenzijde van het kniegewricht die de pasvorm tussen femur en tibia verbetert en schokken absorbeert. | | Meniscus lateralis | De laterale meniscus, een C-vormige kraakbeenschijf aan de buitenzijde van het kniegewricht die de pasvorm tussen femur en tibia verbetert en schokken absorbeert. | | Corpus adiposum infrapatellare (Hoffa-vetlichaam) | Een vetkussen gelegen achter het knieschijfband (lig. patellae) en voor het onderste deel van het kniegewricht, dat dient als schokdemper en bijdraagt aan proprioceptie. | | M. quadriceps femoris | Een grote spiergroep aan de voorzijde van het bovenbeen, bestaande uit vier delen (rectus femoris, vastus medialis, vastus lateralis, vastus intermedius), die primair verantwoordelijk is voor de extensie van de knie. | | M. rectus femoris | Een van de vier spieren van de quadriceps femoris, die zowel de heup flexeert als de knie strekt. | | M. vastus medialis | Een van de vier spieren van de quadriceps femoris, die voornamelijk de knie strekt en bijdraagt aan de stabiliteit van de patella. | | M. vastus lateralis | Een van de vier spieren van de quadriceps femoris, die voornamelijk de knie strekt en bijdraagt aan de stabiliteit van de patella. | | Hamstrings (Ischiocrurale spiergroep) | Een groep spieren aan de achterzijde van het bovenbeen (biceps femoris, semitendinosus, semimembranosus) die verantwoordelijk zijn voor flexie van de knie en extensie van de heup. | | M. semitendinosus | Een van de hamstrings, die de knie buigt en de heup strekt. | | M. semimembranosus | Een van de hamstrings, die de knie buigt en de heup strekt, en ook bijdraagt aan endorotatie van de knie. | | M. sartorius | Een lange, dunne spier die diagonaal over het bovenbeen loopt en betrokken is bij flexie en exorotatie van de heup, en flexie en endorotatie van de knie. |