1) Inleiding.pptx

# INLEIDING ### 1.1 Begrip van een overeenkomst Een overeenkomst, ook wel contract genoemd, is een meerzijdige rechtshandeling waarbij ten minste twee personen wilsovereenstemming bereiken met de bedoeling rechtsgevolgen te doen ontstaan. Volgens artikel 5.4 van het Burgerlijk Wetboek is een contract een wilsovereenstemming tussen twee of meer personen met de bedoeling rechtsgevolgen te doen ontstaan. Een geldig aangegane overeenkomst bindt de partijen, conform het beginsel "pacta sunt servanda". ### 1.2 Totstandkoming van overeenkomsten Naar Belgisch recht geldt het consensualisme als algemene regel, wat betekent dat een overeenkomst in principe vormvrij tot stand komt door de loutere wilsovereenstemming. Echter, er zijn uitzonderingen: * **Zakelijke contracten:** Bij deze contracten is de overhandiging van de zaak vereist voor de geldige totstandkoming. Voorbeelden hiervan zijn bruikleen, bewaargeving en handgift. * **Plechtige contracten:** Deze contracten zijn onderworpen aan specifieke vormvereisten die door de wet worden opgelegd. Voorbeelden zijn een huwelijk of een schenking. ### 1.3 Rechtsgevolgen van overeenkomsten: Pacta sunt servanda Het principe van "pacta sunt servanda" (overeenkomsten moeten worden nagekomen) is een fundamenteel beginsel van het contractenrecht. Het houdt in dat de partijen gebonden zijn door de afspraken die ze hebben gemaakt en dat deze afspraken de kracht van wet hebben tussen hen. ### 1.4 Soorten overeenkomsten #### 1.4.1 Eenzijdige versus wederkerige overeenkomsten Dit onderscheid is gebaseerd op artikel 5.6 van het Burgerlijk Wetboek. * **Wederkerige overeenkomsten:** Beide partijen verbinden zich over en weer tot het nakomen van verbintenissen. Voorbeelden hiervan zijn de koop en de huur. * **Eenzijdige overeenkomsten:** Slechts één partij heeft een verbintenis te nakomen ten opzichte van de andere. Een voorbeeld is de schenking. Het is belangrijk dit onderscheid niet te verwarren met een eenzijdige rechtshandeling, waarvoor slechts één wilsuiting volstaat om rechtsgevolgen te doen ontstaan (bv. een testament, een aanbod, de opzegging van een overeenkomst). #### 1.4.2 Overeenkomsten om niet versus onder bezwarende titel Dit onderscheid is vastgelegd in artikel 5.7 van het Burgerlijk Wetboek. * **Overeenkomsten onder bezwarende titel:** Beide partijen verkrijgen een economisch voordeel. * **Overeenkomsten om niet:** Eén partij verkrijgt geen economisch voordeel; er is sprake van een "animus donandi" (schenkingsgezindheid). Voorbeelden zijn schenking en bruikleen. #### 1.4.3 ‘Intuitu personae’ overeenkomsten Deze overeenkomsten worden aangegaan met het oog op de specifieke persoon of de persoonlijke kwaliteiten van de contractpartij. Het overlijden van deze persoon kan ertoe leiden dat de overeenkomst eindigt. Voorbeelden zijn een overeenkomst met een profvoetballer of een overeenkomst tot kredietopening. #### 1.4.4 Benoemde versus onbenoemde overeenkomsten * **Benoemde overeenkomsten:** Deze zijn specifiek in de wet geregeld. * **Onbenoemde overeenkomsten:** Dit zijn overeenkomsten die wezenlijk verschillen van de in de wet benoemde overeenkomsten. #### 1.4.5 Raamcontracten Een raamcontract (artikel 5.9 van het Burgerlijk Wetboek) legt de algemene principes vast voor toekomstige, meer specifieke uitvoeringscontracten. > **Voorbeeld:** Een alleenverkoopovereenkomst tussen een concessiegever en een concessienemer, waarbij de producent of importeur van een merkartikel een distribiteur het exclusieve recht verleent om de producten te verkopen in een bepaald gebied. #### 1.4.6 Toetredingsovereenkomsten Bij een toetredingsovereenkomst (artikel 5.10 van het Burgerlijk Wetboek) heeft één partij, doorgaans de zwakkere partij, geen enkele invloed op de inhoud van de overeenkomst. De inhoud wordt eenzijdig vastgelegd door de andere, sterkere partij. De enige vrijheid die de zwakkere partij behoudt, is die om al dan niet te contracteren.

| Term | Definition | |------|------------| | Overeenkomst | Een overeenkomst, ook wel contract genoemd, is een meerzijdige rechtshandeling waarbij twee of meer partijen een wilsovereenstemming bereiken met de bedoeling om rechtsgevolgen te doen ontstaan, wat resulteert in afdwingbare verbintenissen tussen hen. | | Meerzijdige rechtshandeling | Een rechtshandeling waarbij de wilsuiting van twee of meer personen noodzakelijk is om rechtsgevolgen te creëren, zoals bij het sluiten van een contract. | | Wilsovereenstemming | Het concept waarbij alle betrokken partijen akkoord gaan met dezelfde inhoud en bedoeling van een rechtshandeling, wat essentieel is voor het ontstaan van een geldige overeenkomst. | | Rechtsgevolgen | De juridische consequenties die voortvloeien uit een rechtshandeling of een overeenkomst, zoals het ontstaan, wijzigen of tenietgaan van rechten en plichten. | | Pacta sunt servanda | Een fundamenteel rechtsbeginsel dat stelt dat geldig aangegane overeenkomsten verbindend zijn voor de partijen en als wet moeten worden nageleefd. | | Consensueel contract | Een type overeenkomst waarbij de enkele wilsovereenstemming van de partijen volstaat voor de geldige totstandkoming ervan, zonder dat er specifieke formaliteiten of de overhandiging van een zaak vereist is. | | Zakelijk contract | Een overeenkomst die pas tot stand komt op het moment dat de overeengekomen zaak feitelijk wordt overhandigd aan de andere partij, zoals bij bruikleen of bewaargeving. | | Plechtig contract | Een overeenkomst die aan specifieke vormvereisten moet voldoen om geldig te zijn, zoals een huwelijk of een schenking, die vaak een notariële akte vereisen. | | Eenzijdige overeenkomst | Een overeenkomst waarbij slechts één partij een verbintenis op zich neemt om na te komen, zoals bij een schenking. | | Wederkerige overeenkomst | Een overeenkomst waarbij beide partijen zich over en weer tot een prestatie verbinden, zoals bij koop of huur. | | Overeenkomst om niet | Een overeenkomst waarbij één partij een voordeel geniet zonder dat de andere partij een economisch voordeel verkrijgt, vaak met de intentie om te schenken (`animus donandi`). | | Overeenkomst onder bezwarende titel | Een overeenkomst waarbij beide partijen een economisch voordeel verkrijgen van de prestatie van de ander. | | Intuitu personae | Een overeenkomst die wordt aangegaan met het oog op de persoonlijke kwaliteiten van een specifieke partij; de overeenkomst eindigt doorgaans bij overlijden van die persoon. | | Benoemde overeenkomst | Een overeenkomst die specifiek in de wet is geregeld en een eigen wettelijke regeling heeft. | | Onbenoemde overeenkomst | Een overeenkomst die wezenlijk verschilt van de in de wet geregelde benoemde overeenkomsten en waarvoor geen specifieke wettelijke regeling bestaat. | | Raamcontract | Een overeenkomst die de algemene principes regelt voor toekomstige uitvoeringscontracten tussen partijen, vaak gebruikt in distributieovereenkomsten. | | Toetredingsovereenkomst | Een overeenkomst waarbij één partij, meestal de zwakkere partij, geen invloed kan uitoefenen op de inhoud en enkel kan kiezen om al dan niet te contracteren onder de door de sterkere partij eenzijdig vastgelegde voorwaarden. |