Les 3B

# Algemene stappen van financiële analyse Financiële analyse omvat een reeks stappen die gericht zijn op het beoordelen van de financiële toestand van een onderneming en het verstrekken van advies, ondersteund door relevante informatie [2](#page=2). ### 1.1 Overzicht van de analysefasen De financiële analyse van een onderneming kan worden opgedeeld in de volgende algemene stappen [2](#page=2): 1. **Verzamelen van gegevens**: Dit omvat het inwinnen van de jaarrekening, het jaarverslag en het controleverslag van de onderneming [2](#page=2). 2. **Herwerking van de balans en resultatenrekening (of handels- en vennootschapsbalans en resultatenrekening)**: Hierbij worden de financiële overzichten aangepast voor een betere analyse [2](#page=2). 3. **Kasstromenanalyse**: Deze stap focust op de analyse van de geldstromen binnen de onderneming [2](#page=2). 4. **Ratioanalyse**: Hierbij worden verschillende financiële ratio's berekend en geanalyseerd, waaronder toegevoegde waarde, rendabiliteit, solvabiliteit en liquiditeit [2](#page=2). 5. **Modellen voor succes en faling**: Toepassen van modellen om potentiële successen en faalrisico's van de onderneming te beoordelen [2](#page=2). 6. **Conclusie**: Het formuleren van een oordeel en het geven van advies op basis van de uitgevoerde analyses [2](#page=2). > **Tip:** Het doel van deze analyse is het ondersteunen van besluitvorming door inzicht te geven in de financiële gezondheid van de onderneming [2](#page=2). --- # Inleiding tot ratioanalyse Ratioanalyse is een fundamentele techniek in financiële analyse die helpt bij het evalueren van de financiële gezondheid en prestaties van een onderneming door middel van het berekenen en interpreteren van verschillende financiële verhoudingen [3](#page=3). ### 2.1 Het belang van ratioanalyse Het berekenen van financiële ratio's stelt analisten in staat om diepgaande inzichten te verkrijgen in diverse aspecten van een onderneming, zoals winstgevendheid, liquiditeit, solvabiliteit en efficiëntie. De keuze van de meest relevante ratio's hangt sterk af van het specifieke doel van de financiële analyse. Een kredietanalist zal bijvoorbeeld andere ratio's belangrijk vinden dan een beursanalist [3](#page=3). ### 2.2 Uitdagingen bij ratioanalyse Een belangrijke uitdaging bij het uitvoeren van ratioanalyse is het potentieel voor verschillen in definities van de onderliggende financiële posten. Dit kan ertoe leiden dat verschillende bronnen, of zelfs verschillende berekeningen binnen dezelfde organisatie, afwijkende resultaten opleveren. Om deze reden is het cruciaal om consistent te zijn in de gebruikte definities, hetzij door de definities zelf te berekenen of door de definities uit een betrouwbaar handboek te volgen [3](#page=3). ### 2.3 Vergelijken van ratio's Om de betekenis van berekende ratio's te duiden, is vergelijking essentieel. Er zijn twee primaire methoden voor het vergelijken van ratio's: #### 2.3.1 Tijdreeksanalyse Dit houdt in dat de ratio's van een onderneming door de tijd heen worden geanalyseerd om trends en ontwikkelingen te identificeren. Door de ratio's van opeenvolgende perioden te vergelijken, kan men zien hoe de financiële prestaties van de onderneming evolueren [3](#page=3). #### 2.3.2 Cross-sectionele analyse Bij deze methode worden de ratio's van een onderneming vergeleken met die van andere ondernemingen binnen dezelfde sector of met sectorgemiddelden. Dit maakt het mogelijk om de prestaties van de onderneming te evalueren in de context van haar concurrenten en de algemene marktomstandigheden. Websites zoals die van de Nationale Bank van België (www.nbb.be) bieden statistieken die voor deze sectorvergelijkingen gebruikt kunnen worden [3](#page=3). > **Tip:** Wees je bewust van verschillen in definities. Kies een consistente set definities en pas deze toe bij al je berekeningen om vergelijkbaarheid te garanderen, zowel door de tijd heen als met concurrenten. > > **Tip:** De keuze van de te analyseren ratio's moet altijd aansluiten bij de specifieke informatiebehoefte van de analist. Verschillende stakeholders hebben verschillende prioriteiten. --- # Analyse van de toegevoegde waarde Toegevoegde waarde is een cruciale maatstaf die de economische bijdrage van een onderneming aan de maatschappij weerspiegelt door middel van welvaartscreatie [5](#page=5). ### 5.1 Het begrip toegevoegde waarde Toegevoegde waarde (TW) kan worden beschouwd als een maatstaf voor de maatschappelijke bijdrage van een onderneming bij de creatie van welvaart, vergelijkbaar met het Bruto Binnenlands Product (BBP) [5](#page=5). ### 5.2 De oorsprong van de toegevoegde waarde De oorsprong van de toegevoegde waarde ligt in de operationele activiteiten van de onderneming, waarbij input wordt omgezet in output. Dit proces genereert economische waarde die vervolgens aan verschillende stakeholders wordt verdeeld [6](#page=6) [7](#page=7). ### 5.3 De verdeling van de toegevoegde waarde De door de onderneming gecreëerde toegevoegde waarde wordt verdeeld onder de verschillende belanghebbenden. Deze verdeling kan worden gevisualiseerd aan de hand van figuren die de bijdragen van personeel, de overheid, financiers en aandeelhouders tonen [7](#page=7). ### 5.4 Toegevoegde waarde, financiële en niet-recurrente resultaten en overheidssubsidies Bij de berekening van de toegevoegde waarde is het belangrijk om onderscheid te maken met het resultaat van het boekjaar. Bepaalde posten worden uitgesloten van de berekening van de toegevoegde waarde [9](#page=9): * Financiële opbrengsten [9](#page=9). * Niet-recurrente elementen [9](#page=9). * Overheidssubsidies [9](#page=9). ### 5.5 Berekening van de toegevoegde waarde op basis van de jaarrekening De berekening van de toegevoegde waarde kan worden gebaseerd op de gegevens uit de jaarrekening. Diverse tabellen geven een overzicht van de verhoudingen en absolute cijfers met betrekking tot de toegevoegde waarde, en vergelijkingen met voorgaande jaren en sectorkwartielen [10](#page=10) [11](#page=11). Enkele voorbeelden van gerapporteerde ratio's met betrekking tot de verdeling van de toegevoegde waarde zijn: * Aandeel van het personeel in de TW [11](#page=11). * Aandeel van de recurrente niet-kaskosten van bedrijfsaard excl. voorzieningen voor pensioenen en subsidies in de TW [11](#page=11). * Aandeel van de financiële vaste activa excl. subsidies in de TW [11](#page=11). * Aandeel van de belastingen in de TW [11](#page=11). * Aandeel van de toegevoegde winst of verlies in de TW [11](#page=11). ### 5.6 Analyse van de toegevoegde waarde De analyse van de toegevoegde waarde focust op verschillende aspecten om de prestaties en concurrentiekracht van een onderneming te beoordelen [12](#page=12). **Bruto toegevoegde waarde per werknemer** [12](#page=12): Dit is een belangrijke maatstaf voor de arbeidsproductiviteit en concurrentiekracht. De formule hiervoor is [12](#page=12): $$ \text{Bruto toegevoegde waarde per werknemer} = \frac{\text{Bruto toegevoegde waarde}}{\text{gemiddeld personeelsbestand (vte)}} $$ [12](#page=12). **Bruto toegevoegde waardemarge (%)**: Deze ratio geeft aan welk deel van de omzet daadwerkelijk is toegevoegd door de onderneming na aftrek van direct aan de productie gerelateerde kosten [12](#page=12). $$ \text{Bruto toegevoegde waardemarge (\%)} = \frac{\text{TW bruto}}{\text{waarde van de productie}} \times 100\% $$ [12](#page=12). **Rotatie van de vaste bedrijfsactiva in de waarde van de productie (x)**: Dit meet de efficiëntie waarmee vaste activa worden ingezet om productie te genereren [12](#page=12). $$ \text{Rotatie van de vaste bedrijfsactiva in de waarde van de productie (x)} = \frac{\text{waarde van de productie}}{\text{vaste bedrijfsactiva}} $$ [12](#page=12). **Vaste bedrijfsactiva per werknemer**: Deze indicator toont de kapitaalintensiteit van de productie per werknemer [12](#page=12). $$ \text{Vaste bedrijfsactiva per werknemer} = \frac{\text{vaste bedrijfsactiva}}{\text{gem. personeelsbestand (vte)}} $$ [12](#page=12). **Personeelskosten per werknemer per jaar (000 EUR)**: Dit geeft een beeld van de gemiddelde loonkosten per werknemer. De berekening omvat bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen [13](#page=13). $$ \text{Personeelskosten per werknemer per jaar} = \frac{\text{bezoldigin gen, sociale lasten en pensioenen}}{\text{gem. personeelsbestand (vte)}} $$ [13](#page=13). **Personeelskosten per werknemer per uur (EUR)**: Deze ratio toont de uurkosten van het personeel [13](#page=13). $$ \text{Personeelskosten per werknemer per uur} = \frac{\text{bezoldigin gen, sociale lasten en pensioenen}}{\text{aantal gepresteerde uren}} $$ [13](#page=13). **Aantal uren per werknemer per jaar**: Dit geeft inzicht in de gemiddelde arbeidstijd per werknemer [13](#page=13). **Investeringsgraad (%)**: Dit percentage geeft de omvang van investeringen in vaste activa weer ten opzichte van de brutto toegevoegde waarde [14](#page=14). $$ \text{Investeringsgraad (\%)} = \frac{\text{MVAngen van aanschaffi}}{\text{TW bruto}} \times 100\% $$ [14](#page=14). **Overheidssubsidiëringsgraad (%)**: Dit percentage toont het aandeel van overheidssubsidies in de brutto toegevoegde waarde [14](#page=14). $$ \text{Overheidssubsidiëringsgraad (\%)} = \frac{\text{overheidssubsidies}}{\text{TW bruto}} \times 100\% $$ [14](#page=14). Tabel T10 uit deel 2 van het document biedt een gedetailleerd overzicht van deze ratio's voor verschillende jaren en vergelijkt deze met sectorkwartielen voor 20X3 [11](#page=11) [15](#page=15). > **Tip:** Vergelijk de berekende ratio's altijd met historische gegevens van de onderneming en met benchmarkgegevens van de sector om de prestaties in de juiste context te plaatsen. ### 5.7 Interpretatie van de toegevoegde waarde De interpretatie van de toegevoegde waarde en de bijbehorende ratio's stelt analisten in staat om de economische efficiëntie, productiviteit en concurrentiepositie van een onderneming te beoordelen. Het geeft ook inzicht in hoe de gecreëerde waarde wordt verdeeld onder de verschillende stakeholders. Een stijging in bruto toegevoegde waarde per werknemer kan duiden op verbeterde arbeidsproductiviteit of een efficiëntere inzet van kapitaal. Een hogere investeringsgraad kan wijzen op toekomstige groeiambities. De analyse van deze cijfers helpt bij het identificeren van sterktes en zwaktes van de onderneming binnen haar economische omgeving [12](#page=12) [14](#page=14) [15](#page=15) [16](#page=16) [7](#page=7). --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Financiële Analyse | Het proces van het beoordelen van de financiële toestand van een onderneming om beslissingen te ondersteunen en advies te verstrekken, gebaseerd op gegevens zoals de jaarrekening en het jaarverslag. | | Jaarrekening | Een formele opstelling van de financiële overzichten van een entiteit, die financiële informatie presenteert over een specifieke periode. | | Jaarverslag | Een jaarlijks rapport dat door een bedrijf wordt gepubliceerd en een overzicht geeft van de activiteiten en financiële prestaties van het bedrijf gedurende het voorgaande jaar. | | Controleverslag | Een rapport opgesteld door een onafhankelijke accountant die de financiële overzichten van een entiteit heeft gecontroleerd en een oordeel uitspreekt over de getrouwheid ervan. | | Ratioanalyse | Een methode die gebruikt wordt om de financiële prestaties van een onderneming te evalueren door de relaties tussen verschillende financiële gegevensposten te berekenen en te vergelijken. | | Toegevoegde waarde | Een economische maatstaf die de bijdrage van een onderneming aan de creatie van welvaart aangeeft, vaak vergeleken met het Bruto Binnenlands Product (BBP), en waarbij financiële opbrengsten, niet-recurrente elementen en overheidssubsidies buiten beschouwing worden gelaten. | | Tijdreeksanalyse | Een statistische methode die wordt gebruikt om gegevens te analyseren die in de tijd zijn verzameld, om patronen, trends en seizoensgebondenheid te identificeren. In de financiële analyse wordt dit gebruikt om ratio's door de tijd heen te vergelijken. | | Cross-sectionele analyse | Een analysetechniek waarbij gegevens van verschillende entiteiten (bijvoorbeeld bedrijven in dezelfde sector) op een bepaald moment in de tijd worden vergeleken om prestatieverschillen te identificeren. | | Bruto toegevoegde waarde per werknemer | Een maatstaf die aangeeft hoeveel bruto toegevoegde waarde een gemiddelde werknemer genereert, en die kan worden gebruikt als indicator voor arbeidsproductiviteit en concurrentiekracht. | | Personeelskosten per werknemer | De totale kosten die aan een werknemer zijn verbonden, inclusief bezoldigingen, sociale lasten en pensioenbijdragen, uitgedrukt per werknemer per jaar of per uur. | | Investeringsgraad | Een financiële ratio die de mate van investering in vaste activa weergeeft ten opzichte van de bruto toegevoegde waarde, en die de kapitaalintensiteit van de onderneming weerspiegelt. | | Overheidssubsidiëringsgraad | Een financiële ratio die de mate van overheidssteun aan de onderneming aangeeft ten opzichte van de bruto toegevoegde waarde, en die de afhankelijkheid van externe financiële steun kan illustreren. |