Samenvatting met doelstellingen.docx

# Bedrijf en bedrijfskunde Dit hoofdstuk introduceert de basisconcepten van organisaties en bedrijven, inclusief hun definities, doelstellingen en de verschillende processen die binnen een bedrijf plaatsvinden. ## 1. Bedrijf en bedrijfskunde ### 1.1 Het bedrijf Een **organisatie** wordt gedefinieerd als een menselijke samenwerking die doelgericht en als blijvend bedoeld is. Een **bedrijf** is een specifieke vorm van organisatie die goederen en/of diensten voortbrengt of handelt in goederen en diensten, met als primair doel deze op een afzetmarkt te verkopen. Een **onderneming** is een organisatie die primair gericht is op het maken van winst door het produceren of verkopen van goederen en/of diensten. Een **sociale onderneming** streeft naast winstmaximalisatie ook een maatschappelijk doel na. Het **transformatieproces** is de kernactiviteit binnen een organisatie waarbij inputs worden omgezet in outputs om waarde te creëren. Een **synergie-effect** treedt op wanneer samenwerking tussen verschillende partijen, afdelingen of bedrijven leidt tot extra voordelen die verder gaan dan wat elk afzonderlijk zou kunnen bereiken. De **going concern gedachte** is een fundamenteel boekhoudkundig en economisch uitgangspunt dat ervan uitgaat dat een onderneming haar activiteiten in de nabije toekomst zal voortzetten. Organisaties hanteren zowel **interne hoofddoelstellingen**, die essentieel zijn voor een goed functioneren en het behalen van externe doelen, als **externe hoofddoelstellingen**, die gericht zijn op de omgeving zoals klanten, de markt en de maatschappij. De **black box-benadering** is een manier van kijken naar een systeem waarbij men zich uitsluitend richt op de input en output, zonder de interne werking te analyseren. Dit betekent dat men kijkt naar: * **Input:** Wat gaat erin? * **Output:** Wat komt eruit? Een **interdisciplinaire** benadering gebruikt meerdere vakgebieden om een probleem, onderwerp of vraagstuk te begrijpen of op te lossen. Een **multidisciplinaire** aanpak houdt in dat verschillende vakken naast elkaar werken aan hetzelfde onderwerp, elk vanuit hun eigen perspectief. #### 1.1.1 Klantvoordeel en Pijnpunten **Klantvoordeel** is de meerwaarde die een klant ervaart bij een product of dienst ten opzichte van alternatieven. **Voordeelmakers** zijn specifieke kenmerken die dit voordeel creëren, zoals lagere prijzen of hogere kwaliteit. **Pijnverlichters** daarentegen verminderen of elimineren problemen en frustraties van de klant, terwijl **klantenpijnpunten** de problemen en frustraties zijn die klanten ervaren. #### 1.1.2 Rollen binnen een bedrijf * **Aandeelhouder:** Een eigenaar die aandelen bezit en mede beslist over het bedrijf. * **Producent:** Degene die goederen of diensten maakt om te verkopen. * **Transporteur:** Verantwoordelijk voor het vervoeren van goederen. * **Verwerker:** Bewerk de grondstoffen of halffabricaten tot een eindproduct. * **Distributeur:** Koopt in bij producenten en verkoopt aan winkels, bedrijven of direct aan klanten. * **Leverancier:** Levert producten of diensten aan een ander bedrijf. Het **FAVV** (Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen) is een overheidsorganisatie die toezicht houdt op de voedselveiligheid. ## 2. De primaire processen in bedrijven ### 2.1 Wat is het primaire proces? Het primaire proces beschrijft de kernactiviteiten van een bedrijf, gericht op het leveren van producten of diensten aan de klant. Dit omvat de fasen: * **Ingaande logistiek:** Ontvangen van materialen (bv. een bakker ontvangt meel). * **Operaties (transformatie):** Verwerken van materialen tot een product (bv. meel wordt deeg en brood). * **Uitgaande logistiek:** Verpakken en gereedmaken voor verkoop (bv. brood wordt verpakt). * **Marketing en verkoop:** Promoten en verkopen van het product (bv. bakker adverteert vers brood). * **Service en dienstverlening:** Nazorg en feedback verwerken (bv. bakker ontvangt feedback). **Efficiëntie** betekent doelgericht werken met minimale verspilling, terwijl **effectiviteit** het bereiken van het gewenste doel ongeacht de gebruikte middelen betekent. **Waardetoevoeging** is het verhogen van de waarde van een product of dienst. ### 2.2 Het inkoopproces in bedrijven Het inkoopproces omvat diverse stappen: 1. **Oriëntatie:** Identificeren van de behoefte. 2. **Opstellen programma van eisen:** Specificeren van de gewenste kenmerken. 3. **Selectie van leverancier:** Onderzoeken en kiezen van geschikte leveranciers. 4. **Aanvragen van offertes:** Offertes opvragen bij geselecteerde leveranciers. 5. **Onderhandelen met leveranciers:** Afspraken maken over voorwaarden. 6. **Opstellen van een contract:** Vastleggen van de afspraken. 7. **Bestellen:** Plaatsen van een inkooporder. 8. **Ontvangst goederen of diensten:** Controleren van de levering. 9. **Inboeken in de goederenadministratie:** Registreren in de voorraad. 10. **Betaling van factuur:** Factuur voldoen aan de leverancier. 11. **Inboeken in de financiële administratie:** Verwerken van de betaling. De **functie van inkoper** is het zorgvuldig en efficiënt aanschaffen van goederen tegen de beste prijs-kwaliteitverhouding. De **functie van besteller** zorgt voor tijdige plaatsing van bestellingen. De **functie van boekhouder** registreert en verwerkt de financiële aspecten. Het **klantontkoppelpunt** is het moment waarop het standaardproces stopt en de klantvraag begint; daarna vindt maatwerk plaats. ### 2.3 Het productieproces in bedrijven De **grondvormen van productie** beïnvloeden de inrichting en efficiëntie: * **Stukproductie:** Productie van unieke of éénmalige producten (bv. een maatpak). * **Serieproductie:** Productie in beperkte aantallen per serie (bv. fietsen in batches). * **Massaproductie:** Grote aantallen identieke producten, vaak geautomatiseerd (bv. auto's). * **Continue productie:** Non-stop productieproces, vaak 24/7 (bv. elektriciteitscentrales). De **OEE-begrippen** (Overall Equipment Effectiveness) zijn gekoppeld aan functies: * **Availability:** Verantwoordelijk voor machinebeschikbaarheid (productieplanner, onderhoudsmonteur). * **Performance:** Verantwoordelijk voor optimale productiesnelheid (procesoperator, productiemedewerker). * **Quality:** Verantwoordelijk voor productkwaliteit en minimale defecten (kwaliteitsmedewerker, kwaliteitsmanager). **Doelstellingen van productiemanagement** zijn onder andere klanttevredenheid, kwaliteit en optimalisatie van middelen. **Uitbesteden van het productieproces** kan voordelen bieden zoals focus op kernactiviteiten, toegang tot expertise en flexibiliteit. Nadelen zijn minder controle, kwaliteitsrisico's en afhankelijkheid. Een **klantontkoppelpunt** in productie is het moment waarop standaardproductie stopt voor klantgerichte aanpassingen. ### 2.4 Het logistieke proces in bedrijven De **schakels in het logistieke proces** zijn: * **Aanvoer (inkomende logistiek):** Ontvangst van materialen (bv. autofabriek ontvangt onderdelen). * **Productie:** Verwerking van materialen (bv. bakker maakt brood). * **Opslag:** Tijdelijke bewaring van goederen (bv. magazijn met elektronica). * **Distributie (uitgaande logistiek):** Verzenden van goederen (bv. groothandel levert fruit). * **Transport:** Verplaatsen van goederen (bv. vrachtwagens transporteren kleding). * **Informatiebeheer:** Realtime bijhouden van voorraad en bestellingen (bv. ERP-systeem). **Economische veroudering** treedt op als nieuwe producten de waarde van oudere voorraad verminderen. **Technische veroudering** treedt op als producten hun functionele eigenschappen verliezen (bv. geroest ijzer). Het werken met een **logistieke dienstverlener** biedt voordelen zoals specialistische expertise, kostenbesparing, flexibiliteit en toegang tot technologie. De **noden in internationale handel** worden ondersteund door dienstverlenende bedrijven op gebieden als transport, opslag, douane, financiering, kwaliteitscontrole en informatiebeheer. ### 2.5 Het marketingproces in bedrijven Marketing omvat alle activiteiten gericht op het bevorderen van het succes van een bedrijf op een of meer markten. Het is de wetenschap van het creëren, communiceren, leveren en uitwisselen van producten of diensten die waarde hebben voor klanten. **Marketingmanagement** is het plannen, implementeren en controleren van programma's om nuttige ruilprocessen met klanten te ontwikkelen en te onderhouden. Volgens Philip Kotler is marketing een menselijke activiteit gericht op het voorzien in behoeften en verlangens door middel van ruilprocessen. Kenmerkend voor zijn ideeën zijn de centrale rol van de klant en de nadruk op gegevensverzameling en -analyse. De **herhaalaankopen** worden berekend met de formule: $$ \text{Herhaalaankopen} = \frac{\text{aantal klanten met herhaal aankopen}}{\text{totale aantal klanten}} \times 100\% $$ #### 2.5.1 De vijf P's (Marketingmix) De klassieke marketingmix, de vijf P's, omvat: * **Product:** Alles wat op de markt wordt aangeboden om behoeften te voorzien. * **Plaats:** Activiteiten om een product beschikbaar te maken (distributie). * **Prijs:** De vergoeding die voor een product of dienst wordt gevraagd. * **Promotie:** Communicatie om het product onder de aandacht te brengen. * **Personeel:** Goed opgeleid en vriendelijk personeel dat klantgericht werkt. #### 2.5.2 Het marketingplan Een **marketingplan** helpt bedrijven om gefundeerde beslissingen te nemen en in te spelen op veranderingen. De zes hoofdfasen in de marketingplanning zijn: 1. **Analyse van de kansen en bedreigingen:** In kaart brengen van de interne en externe omgeving. 2. **Onderzoek en selectie van de doelen:** Vaststellen van marketingdoelstellingen (omzet, marktaandeel, winst, naamsbekendheid). 3. **Definitie van de marketingstrategie:** Bepalen hoe de doelstellingen worden bereikt met behulp van de marketingmix. 4. **Planning van het marketingprogramma:** Opstellen van een activiteitenprogramma. 5. **Organisatie en implementatie van het marketingprogramma:** Uitvoeren van de plannen. 6. **Meting en evaluatie van de resultaten:** Toetsen van de behaalde doelstellingen en eventueel bijsturen. #### 2.5.3 Het marktonderzoek **Marktonderzoek** is het systematisch verzamelen en analyseren van marktgegevens (over klanten, concurrenten, trends) om marketingdoelstellingen te behalen. Dit is cruciaal voor het identificeren van kansen en het peilen van de vraag naar nieuwe producten. ### 2.6 Het verkoop- en serviceproces in bedrijven #### 2.6.1 Het verkoopproces Het **verkoopproces** vindt plaats wanneer bedrijven producten, handelswaar of diensten tegen betaling leveren. Dit kan **business-to-business (B2B)** zijn (bedrijf aan bedrijf) of **business-to-consumer (B2C)** (bedrijf aan consument). De stappen in het verkoopproces omvatten: * **Concurrentieanalyse:** Oriëntatie op de concurrentie. * **Klantenanalyse:** Identificeren van klanten en hun behoeften (inclusief de decision making unit - DMU). * **Promotieanalyse:** Vaststellen hoe klanten het bedrijfsproduct kunnen vinden en informatie verkrijgen. * **Offertetraject:** Voorstellen doen aan de klant. * **Onderhandelingstraject:** Overleggen over leveringsvoorwaarden en prijs. * **Contractfase:** Vastleggen van alle afspraken in een contract. * **Ontvangst bestelling:** Officiële opdrachtbevestiging ontvangen. * **Versturen opdrachtbevestiging met verkoopvoorwaarden:** Juridische zekerheid bieden. * **Levering (distributie):** Het product bij de klant krijgen. * **Facturering:** Verkoopfactuur opstellen. * **Ontvangst van de betaling:** Betaald worden door de klant. Verkoopbonussen die op winst zijn gebaseerd, zijn vaak effectiever dan die op omzet, om een bredere focus te stimuleren. #### 2.6.2 Service verlenen **Service verlenen** omvat de inspanningen van een bedrijf om de klant na aankoop tevreden te houden. Klanten waarderen service sterk, en tevreden klanten dragen bij aan mond-tot-mondreclame, klantloyaliteit en herhaalaankopen. **Customer Relations Management (CRM)**-software ondersteunt relatiebeheer. ### 2.7 Kleine samenvatting van de titel van het hoofdstuk De primaire processen in bedrijven omvatten het inkoopproces, productieproces, logistieke proces, marketingproces en het verkoop- en serviceproces. ## 3. De ondersteunende processen in bedrijven ### 3.1 Wat zijn ondersteunende processen? **Primaire processen** zijn de hoofdactiviteiten waarmee een organisatie producten of diensten direct aan de klant levert. **Ondersteunende processen** (ook wel secundaire processen genoemd) maken deze primaire processen mogelijk en worden uitgevoerd door gespecialiseerde afdelingen. Ze dragen niet direct bij aan het eindproduct of de dienst aan de klant. Gespecialiseerde afdelingen van ondersteunende processen zijn onder andere: * **Communicatie:** Bewaken van de beeldvorming en onderhouden van persrelaties. * **Onderzoek en ontwikkeling (R&D):** Ontwikkelen van nieuwe producten, markten en technieken. * **Personeelszaken (HRM):** Beheren van alle aspecten van personeel. * **Administratie en financiën:** Registreren van financiële zaken en beheren van financiering. * **ICT:** Beheren van informatiesystemen zoals ERP en CRM. * **Juridische zaken:** Begeleiden bij contracten, voorwaarden en geschillen. * **Facilitaire diensten (Facility management):** Zorgen voor optimale ondersteunende faciliteiten. Een **lijnfunctie** omvat directe leidinggevende verantwoordelijkheid voor medewerkers en het behalen van kerndoelstellingen. Een **staffunctie** is ondersteunend en adviserend, zonder directe leiding over de uitvoerende medewerkers. ### 3.2 Communicatie in bedrijven **Interne communicatie** vindt plaats binnen de organisatie (bv. vergaderingen, nieuwsbrieven). **Externe communicatie** vindt plaats met partijen buiten de organisatie (bv. marketingcampagnes, persberichten). Belangrijke aspecten van externe communicatie zijn mediarelaties, public relations (PR), merk- en reputatiemanagement, contentcreatie en crisiscommunicatie. Interne communicatie richt zich op informeren, betrekken, samenwerking bevorderen en verbinding creëren. Een **communicatiestrategie** is een plan voor effectieve communicatie, en een **communicatiemiddel** is het kanaal om een boodschap over te brengen (bv. e-mail, telefoon). De **communicatiestijl** is de manier waarop iemand communiceert (toon, houding). Het **communicatiemodel** omvat encoderen (boodschap verpakken), decoderen (boodschap begrijpen) en het medium (kanaal). ### 3.3 Onderzoek en ontwikkeling Een **octrooi (patent)** geeft exclusief recht op een uitvinding. Een **licentie** verleent toestemming om van bepaalde rechten gebruik te maken, waarvoor een **royalty** (vergoeding) betaald kan worden. Het belang van Onderzoek en Ontwikkeling (O&O) kan worden verklaard vanuit de **Product Life Cycle (PLC)**: * **Fundamenteel onderzoek:** Gericht op kennisvergroting zonder direct praktisch doel. * **Toegepast onderzoek:** Gericht op het oplossen van praktische problemen. **Time to market (TTM)** is de snelheid waarmee een product van idee tot markt beschikbaar is. Een korte TTM is cruciaal in de introductie- en groeifasen om concurrenten voor te blijven en marktaandeel te winnen. ### 3.4 Personeelsmanagement in bedrijven **Personeelsmanagement (HRM)** omvat activiteiten rondom instroom (werving en selectie), doorstroom (ontwikkeling, opleiding) en uitstroom (ontslag, exitgesprekken). **Diversiteitsbeleid** bevordert een gelijke en inclusieve werkomgeving. Kernactiviteiten van HRM: * **Instroom:** Werving, selectie, onboarding, stages, uitzendkrachten. * **Doorstroom:** Loopbaanontwikkeling, functioneringsgesprekken, opleidingen. * **Uitstroom:** Arbeidsbemiddeling, outplacement, exitgesprekken. * **Beloning:** Belonings- en beoordelingsbeleid, arbeidsvoorwaarden. * **Personeelsplanning:** Inzet van medewerkers op basis van behoefte. * **Personeelsadministratie:** Registratie van personeelsgegevens. * **Communicatie en voorlichting:** Contacten met ondernemingsraad, afdelingsleiders. De **personeelscyclus** omvat personeelsplanning, functieomschrijvingen, selectie en werving, bepaling van arbeidsvoorwaarden, en onboarding. **Re-integratie na ziekte** is een belangrijk onderdeel. ### 3.5 Administratie en financiën in bedrijven De behoefte aan financiële informatie is afhankelijk van de **stakeholder**. Functies zoals **bankier**, **accountant**, **treasurer**, **business controller** en **auditor** zijn direct gekoppeld aan financiële activiteiten binnen een bedrijf. ### 3.6 ICT in bedrijven **Silovorming** treedt op wanneer organisatieonderdelen geïsoleerd werken en informatie niet delen, wat leidt tot inefficiëntie, verspilling en minder innovatie. * **ERP (Enterprise Resource Planning):** Een geïntegreerd softwaresysteem dat bedrijfsprocessen beheert (financiën, voorraad, inkoop, verkoop, HRM) om efficiëntie te verhogen en kosten te verlagen. * **CRM (Customer Relationship Management):** Software voor het beheren van klantcontacten, verkoopkansen en klantenservice. * **SaaS (Software-As-A-Service):** Software die via internet wordt gebruikt zonder installatie op lokale computers. * **Cloud:** Opslag en computerkracht die online beschikbaar is, toegankelijk vanaf elke locatie. Essentiële vragen voor de ICT-afdeling zijn: welke informatiebehoefte heeft het primaire proces, welke managementinformatie is nodig, en via welk medium kan de informatie verspreid worden? ### 3.7 Juridische zaken in bedrijven Diverse functies houden zich bezig met juridische en financiële aspecten: * **Bankier:** Helpt bij financiering en betalingsverkeer. * **Notaris:** Regelt juridische oprichting en belangrijke wijzigingen. * **Gerechtsdeurwaarder:** Zorgt voor incasso en juridische handhaving. * **Curator:** Beheert de afwikkeling van failliete bedrijven. * **Corporate Secretary:** Zorgt voor governance en compliance. Een **zakenadvocaat** is een externe specialist bij complexe juridische procedures, terwijl een **bedrijfsjurist** een vaste juridische adviseur binnen het bedrijf is. Rechtbanken zoals de **arbeidsrechtbank** (geschillen over arbeid en sociale zekerheid) en de **ondernemingsrechtbank** (geschillen tussen ondernemingen, vennootschapsrecht, faillissementen) behandelen specifieke juridische zaken. ### 3.8 Facilitaire diensten **Facilitair management** zorgt voor optimale ondersteunende voorzieningen zodat medewerkers efficiënt, veilig en comfortabel kunnen werken. Werkzaamheden omvatten gebouwenbeheer, werkplekbeheer, schoonmaak, catering, beveiliging, inkoop en contractbeheer, logistiek, duurzaamheid en medewerkerondersteuning. **Outsourcing in facility management** houdt in dat facilitaire taken worden uitbesteed aan externe dienstverleners. Een **SLA (Service Level Agreement)** is een contract dat de te leveren diensten en kwaliteit vastlegt. ## 4. Het verkennen van de bedrijfsomgeving ### 4.1 Omgevingsfactoren De **transactionele omgeving** kenmerkt zich door interacties gebaseerd op afspraken en ruil. De **contextuele omgeving** omvat bredere persoonlijke en sociale contexten die gedrag beïnvloeden. De **interne omgeving** betreft zaken binnen de organisatie, terwijl de **externe omgeving** alles buiten de organisatie omvat dat invloed uitoefent. De **STEP-variabelen** (omgevingsvariabelen) zijn: * **Sociale ontwikkelingen:** Veranderingen in normen, waarden, levensgewoonten (bv. consumentisme). * **Technische ontwikkelingen:** Vooruitgang in technologie die werk en communicatie beïnvloedt. * **Economische ontwikkelingen:** Veranderingen in de economie (bv. conjunctuur, rente). * **Politieke ontwikkelingen:** Beleid, wetgeving en bestuurlijke keuzes (bv. milieuregulering, belastingklimaat). ### 4.2 Concurrentiekrachten (Porter's Vijf Krachtenmodel) Het **vijfkrachtenmodel van Porter** analyseert concurrentie binnen een bedrijfstak: 1. **Dreiging van nieuwe toetreders:** Hoe makkelijk nieuwe bedrijven de markt betreden. 2. **Onderhandelingsmacht van leveranciers:** Invloed van leveranciers op prijzen en voorwaarden. 3. **Onderhandelingsmacht van kopers:** Invloed van afnemers op prijs, kwaliteit en service. 4. **Dreiging van substituten:** Mate waarin vervangende producten/diensten een behoefte vervullen. 5. **Onderlinge rivaliteit tussen concurrenten:** Intensiteit van de concurrentiestrijd. **Intredebarrières** zijn drempels voor nieuwe toetreders (bv. schaalvoordelen), terwijl **uittredebarrières** het moeilijk maken voor bedrijven om de markt te verlaten (bv. afboekingen). Hoge intredebarrières verminderen concurrentie, hoge uittredebarrières verhogen deze. ### 4.3 Risico's en continuïteit Een **risico** is de mogelijkheid van een ongewenste gebeurtenis met potentieel verlies. Soorten risico's zijn strategisch, financieel, operationeel en juridisch. **Continuïteitsdenken** richt zich op het voortbestaan van een organisatie onder veranderende omstandigheden. Dit omvat bedrijfscontinuïteit (liquiditeit), eigendomscontinuïteit (gemeenschappelijke visie van eigenaren) en 'license to operate' (maatschappelijke acceptatie). ## 7. Kwaliteitsmanagement ### 7.1 Kernbegrippen en processen **VOC (Voice Of the Customer)** benadrukt dat de klant bepaalt wat geschiktheid is (bv. betrouwbaarheid, gebruiksvriendelijkheid). **VOP (Voice Of the Process)** beschrijft de prestaties en eigenschappen van een proces. * **Voorwaartskoppeling (feedforward):** Problemen voorkomen vóórdat ze optreden (bv. vochtigheid van meel meten). * **Terugkoppeling (feedback):** Proces bijsturen op basis van gemeten resultaten (bv. koekjeshardheid aanpassen). * **Preventie:** Het voorkomen van fouten. **Beoordelingskosten** zijn kosten voor kwaliteitscontroles. **Interne faalkosten** ontstaan door fouten die binnen het bedrijf worden ontdekt, **externe faalkosten** door fouten die de klant ontdekt. **Resultaatbeheersing** stuurt op basis van behaalde resultaten, terwijl **activiteitenbeheersing** zich richt op het correct uitvoeren van individuele stappen in een proces. **Personeelsbeheersing** begeleidt en controleert medewerkers om kwaliteit te waarborgen. **Productdoelstellingen** zijn de eisen die een product moet vervullen, **procesdoelstellingen** zijn de doelen voor de manier waarop een product wordt gemaakt. **Benchmarking** vergelijkt eigen prestaties met best practices van andere organisaties. De **best-practice methode** is het toepassen van succesvolle werkwijzen van anderen. **Kwaliteitsmanagement** omvat alle activiteiten om productkwaliteit vast te stellen, te bereiken en te behouden. Belangen van kwaliteitsverbetering zijn concurrentie, klantvertrouwen en het voldoen aan wetgeving. ### 7.2 Managementprincipes en methoden De **managementprincipes** voor kwaliteitsmanagement zijn: * Klantgerichtheid * Leiderschap * Betrokkenheid van personen * Procesbenadering * Verbetering * Op bewijs gebaseerde besluitvorming ## Tabel: Interne logistiek en software-ondersteuning | Begrip | Activiteiten personeelsmanagement | Toelichting | | :--------------------- | :-------------------------------- | :----------------------------------------------------------------------------------------------------------- | | Instroom | Werving en selectie | Alle activiteiten om nieuwe medewerkers aan te trekken en binnen te halen. | | Doorstroom | Opleiding en ontwikkeling | Activiteiten gericht op groei, ontwikkeling en doorgroeimogelijkheden van medewerkers. | | Uitstroom | Ontslag en vertrek | Begeleiding bij het vertrek van medewerkers, vrijwillig of onvrijwillig. | | Diversiteitsbeleid | Gericht beleid om diversiteit te bevorderen | Bevordert een inclusieve werkvloer waar iedereen gelijk behandeld wordt. | ## Tabel: Stakeholder en behoefte aan financiële informatie | Stakeholder | Behoefte aan financiële informatie | | :----------------------- | :---------------------------------- | | Klanten | Continuïteit, betrouwbaarheid | | Partners | Stabiliteit, investeringskracht | | Concurrenten | Prestaties, marktpositie | | Leveranciers/onderaannemers | Betalingscapaciteit, kredietrisico | | Nieuwe producten concurrenten | Financiële ruimte voor innovatie | | Vakbonden | Gezondheid bedrijf, winsten | | Overheid/politiek | Jaarrekening, belasting | | Pers/media | Resultaten, risico’s | | Belangenverenigingen | Sectorcijfers, prijs- en marge-inzicht | | Omwonenden/buurt | Continuïteit, investeringen | | Medewerkers | Werkzekerheid, financiële stabiliteit | | Aandeelhouders/financiers | Winst, cashflow, waarde | ## Tabel: Functie en koppeling aan financiële activiteiten | Functie | Focus | Koppeling aan financiële activiteiten | | :------------------ | :------------------------------------ | :--------------------------------------------------------------------- | | Bankier | Financiering & betalingen | Kredieten, betaalverkeer, investeringen, risico’s afdekken | | Accountant | Administreren & rapporteren | Boekhouding, jaarrekening, belasting, compliance | | Treasurer | Cash, financiering, risico’s | Cashflow, liquiditeit, valuta- & renterisico’s | | Business Controller | Analyseren & sturen | Budgetten, forecasts, managementinformatie | | Auditor | Controleren & beoordelen | Betrouwbaarheid cijfers, interne controle, risico’s | ## Tabel: Functie en bedrijfsstadia | Functie | Activiteiten / Bedrijfsstadia | Toelichting | | :------------------- | :--------------------------------------------- | :------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ | | Bankier | Opstart, groei, financiering, dagelijkse bedrijfsvoering | Verstrekt leningen en kredieten, helpt bij betalingsverkeer en investeringen. | | Notaris | Oprichting en belangrijke juridische wijzigingen | Richt bedrijven juridisch op, stelt statuten op, registreert eigendom. | | Gerechtsdeurwaarder | Incasso en juridische handhaving | Voert deurwaardersactiviteiten uit bij niet-betaling, zoals aanmaningen en beslaglegging. | | Curator | Faillissement / insolventie | Neemt beheer over bij faillissement, verkoopt activa en verdeelt opbrengsten onder schuldeisers. | | Corporate Secretary | Governance, compliance en communicatie | Zorgt voor naleving van wet- en regelgeving, organiseert aandeelhoudersvergaderingen, adviseert bestuur en directie. | --- # Ondersteunende processen in bedrijven Ondersteunende processen zijn de secundaire activiteiten die de primaire processen van een bedrijf mogelijk maken en optimaliseren. ### 3.1 Wat zijn ondersteunende processen? Ondersteunende processen, ook wel secundaire processen genoemd, zijn activiteiten die niet direct bijdragen aan het eindproduct of de dienst die aan de klant wordt geleverd. Ze creëren echter wel de noodzakelijke voorwaarden en middelen om de primaire processen effectief te laten functioneren. **Gespecialiseerde afdelingen van ondersteunende processen omvatten:** * **Communicatie:** Richt zich op de beeldvorming van het bedrijf, zowel intern als extern, en onderhoudt vaak contacten met de pers. * **Onderzoek en ontwikkeling (R&D):** Houdt zich bezig met het ontwikkelen van nieuwe producten, markten en technieken, evenals procesinnovaties. * **Personeelszaken (HRM):** Beheert alle aspecten van personeel, van werving en selectie tot ontwikkeling en uitstroom. * **Administratie en financiën:** Registreert alle bedrijfsactiviteiten, beheert financiële zaken en verzorgt de financiering van het bedrijf. * **ICT:** Zorgt voor de informatievoorziening, beheert systemen zoals ERP en CRM, en ondersteunt de digitale infrastructuur. * **Juridische zaken:** Behandelt juridische vraagstukken, contractvorming, het opstellen van voorwaarden en de voorbereiding op geschillen. * **Facilitaire diensten:** Zorgt voor optimale ondersteunende faciliteiten, zoals huisvesting, werkplekbeheer, beveiliging en catering. **Lijnfunctie vs. Staffunctie:** * **Lijnfunctie:** Directe leidinggevende rol gericht op het realiseren van kerndoelstellingen. * **Staffunctie:** Ondersteunende en adviserende rol zonder directe leidinggevende verantwoordelijkheid over medewerkers die het primaire werk uitvoeren. ### 3.2 Communicatie in bedrijven Communicatie is cruciaal voor zowel interne als externe relaties van een organisatie. * **Interne communicatie:** Communicatie die plaatsvindt binnen de organisatie tussen medewerkers, teams, afdelingen en management. Doelen zijn informeren, betrekken en samenwerking bevorderen. * **Externe communicatie:** Communicatie van de organisatie naar de buitenwereld, zoals klanten, leveranciers, media en het publiek. Dit omvat mediarelaties, public relations (PR), merk- en reputatiemanagement, contentcreatie en crisiscommunicatie. **Communicatiestrategie:** Een plan dat beschrijft hoe een organisatie haar communicatie effectief organiseert om specifieke doelen te bereiken. **Communicatiemiddel:** Het kanaal waarmee een boodschap wordt overgebracht (bv. e-mail, brief, vergadering). **Communicatiestijl:** De manier waarop een boodschap wordt overgebracht (toon, houding, spreek- of schrijfstijl). **Communicatiemodel:** * **Encoderen:** Het verpakken van een boodschap door de zender. * **Decoderen:** Het begrijpen van de boodschap door de ontvanger. * **Medium:** Het kanaal van overdracht (bv. stem). ### 3.3 Onderzoek en ontwikkeling Onderzoek en ontwikkeling (R&D) is essentieel voor innovatie en het behouden van concurrentievoordeel. * **Octrooi (patent):** Een officieel recht op een uitvinding, dat aangevraagd en verdedigd moet worden. * **Licentie:** Officiële toestemming om gebruik te maken van rechten zoals een product of patent. * **Royalty:** Een vergoeding voor het gebruik van rechten. **Noodzaak van R&D in relatie tot de Product Levenscyclus (PLC):** * **Fundamenteel onderzoek:** Gericht op kennisvergroting zonder direct praktisch doel. * **Toegepast onderzoek:** Gericht op het oplossen van praktische problemen of het ontwikkelen van nieuwe producten/processen. * **Time to market:** De snelheid waarmee een productidee op de markt komt. Een korte time to market is cruciaal, vooral in de introductie- en groeifasen van de PLC, om concurrenten voor te blijven en marktaandeel te winnen. In de volwassenheidsfase is het minder kritisch, maar in de terugvalfase belangrijk voor het introduceren van opvolgers. ### 3.4 Personeelsmanagement in bedrijven Personeelsmanagement (HRM) omvat alle activiteiten rondom het personeel binnen een organisatie. **Kernactiviteiten van HRM:** * **Instroom:** Werving, selectie en introductie van nieuwe medewerkers. * **Doorstroom:** Opleiding, ontwikkeling, loopbaanplanning en functionerings-/beoordelingsgesprekken. * **Uitstroom:** Begeleiding bij ontslag, vertrek en exitgesprekken. * **Diversiteitsbeleid:** Het bevorderen van een gelijke en inclusieve werkomgeving. **Andere belangrijke HRM-activiteiten:** * **Personeelsplanning:** Behoeftenanalyse van personeel qua aantal en competenties. * **Functie- en taakomschrijvingen:** Definiëren van rollen en verantwoordelijkheden. * **Beloningsbeleid:** Vaststellen van salarissen, arbeidsvoorwaarden en beoordelingssystemen. * **Personeelsadministratie:** Beheer van alle personeelsgegevens. * **Communicatie en voorlichting:** Contacten met de ondernemingsraad en afdelingen. * **Re-integratie na ziekte:** Begeleiding van zieke medewerkers terug naar werk. **Arbeidsvoorwaarden:** Concrete afspraken over zaken als bedrijfswagen, vakantieuren, etc. ### 3.5 Administratie en financiën in bedrijven Administratie en financiën zorgen voor het vastleggen en beheren van alle financiële stromen en informatie binnen een bedrijf. **Behoefte aan financiële informatie vanuit stakeholders:** Verschillende partijen (klanten, partners, concurrenten, leveranciers, vakbonden, overheid, media, aandeelhouders, financiers) hebben uiteenlopende informatiebehoeften met betrekking tot de financiële gezondheid, prestaties en stabiliteit van een bedrijf. **Functies binnen financiële activiteiten:** * **Bankier:** Helpt bij financiering, betalingen en investeringen. * **Accountant:** Administreert en rapporteert financiële gegevens, zorgt voor compliance. * **Treasurer:** Beheert cashflow, liquiditeit en financiële risico's (valuta, rente). * **Business Controller:** Analyseert en stuurt op basis van managementinformatie, budgetten en forecasts. * **Auditor:** Controleert en beoordeelt de betrouwbaarheid van cijfers en interne controle. ### 3.6 ICT in bedrijven ICT ondersteunt vrijwel alle bedrijfsprocessen door middel van systemen en software. * **Silovorming:** Geïsoleerde organisatieonderdelen die onvoldoende informatie delen, wat leidt tot inefficiëntie, verspilling en minder innovatie. **Belangrijke ICT-systemen:** * **ERP (Enterprise Resource Planning):** Een geïntegreerd softwarepakket dat diverse bedrijfsprocessen (financiën, voorraad, inkoop, verkoop, HRM) automatiseert en centraliseert voor efficiëntie en verbeterde bedrijfsprestaties. * **CRM (Customer Relationship Management):** Software voor het beheren van klantgegevens, communicatie, verkoopkansen en klantenservice. **Moderne ICT-concepten:** * **SaaS (Software-As-A-Service):** Software die via internet wordt gebruikt zonder installatie op lokale computers. * **Cloud:** Online opslag en computerkracht die data en software toegankelijk maken vanaf elke locatie en elk apparaat. **Kernvragen voor de ICT-afdeling:** 1. Welke informatiebehoefte heeft het primaire proces? 2. Welke managementinformatie is nodig voor sturing? 3. Via welk medium kan deze informatie verspreid worden? ### 3.7 Juridische zaken in bedrijven Juridische afdelingen zorgen voor naleving van wet- en regelgeving en minimaliseren juridische risico's. **Belangrijke juridische functies en instanties:** * **Bankier, Notaris, Gerechtsdeurwaarder, Curator, Corporate Secretary:** Diverse professionals die specifieke juridische en financiële taken uitvoeren bij oprichting, groei, geschillen en faillissementen. * **Zakenadvocaat:** Externe juridische specialist voor complexe zaken en procedures. * **Bedrijfsjurist:** Interne juridische adviseur die juridische risico's beheert en naleving waarborgt. **Gerechtelijke instanties:** * **Arbeidsrechtbank:** Behandelt geschillen over arbeidsovereenkomsten, sociale zekerheid en werkgerelateerde zaken. * **Ondernemingsrechtbank:** Behandelt geschillen tussen ondernemingen, vennootschapsrecht, faillissementen en economisch recht. ### 3.8 Facilitaire diensten Facilitair management zorgt voor de ondersteunende voorzieningen die nodig zijn voor een efficiënte, veilige en comfortabele werkomgeving. **Werkzaamheden van facilitair management:** * Gebouwen- en huisvestingsbeheer * Werkplekbeheer * Schoonmaak en catering * Beveiliging en veiligheid * Inkoop en contractbeheer * Logistiek en middelenbeheer * Duurzaamheid en milieu * Ondersteuning van medewerkers **Outsourcing in facility management:** Het uitbesteden van facilitaire taken aan externe specialisten. **SLA (Service Level Agreement):** Een contract dat de te leveren diensten, kwaliteit en kwantiteit nauwkeurig vastlegt tussen een opdrachtgever en een dienstverlener. --- # De bedrijfsomgeving en concurrentieanalyse Dit hoofdstuk behandelt de verschillende omgevingen waarin een bedrijf opereert en introduceert het vijfkrachtenmodel van Porter voor concurrentieanalyse binnen een bedrijfstak, inclusief risico's en continuïteitsdenken. ## 4 Het verkennen van de bedrijfsomgeving De omgeving van een bedrijf kan opgedeeld worden in de interne en externe omgeving. ### 4.1 De interne omgeving De interne omgeving omvat alle factoren die zich binnen een organisatie afspelen en van invloed zijn op gedrag, beslissingen en functioneren. ### 4.2 De externe omgeving De externe omgeving bestaat uit alle factoren buiten de organisatie die invloed uitoefenen op haar gedrag, beslissingen en functioneren. Dit kan verder worden onderverdeeld in: #### 4.2.1 De transactionele omgeving Een omgeving waarin interacties voornamelijk gebaseerd zijn op duidelijke afspraken, ruil en tegenprestaties, in plaats van op persoonlijke relaties. #### 4.2.2 De contextuele omgeving De omstandigheden die een rol spelen in de omgeving van organisaties. Gedrag, beslissingen en prestaties worden begrepen en beoordeeld vanuit de bredere persoonlijke en sociale context. ### 4.3 STEP-variabelen (omgevingsvariabelen) STEP staat voor Sociale, Technische, Economische en Politieke variabelen, die belangrijke externe factoren vertegenwoordigen die invloed hebben op bedrijven: * **Sociale ontwikkelingen:** Veranderingen in maatschappelijke normen, waarden, relaties, rollen en structuren. Dit omvat demografie, inkomensverdeling, levensstijl, houding ten opzichte van werk en vrije tijd, consumentisme en opleidingsniveau. Ook maatschappelijk verantwoord ondernemen valt hieronder. * **Technische ontwikkelingen:** Veranderingen en vooruitgang in technologie die invloed hebben op werk, leven en communicatie. Belangrijke factoren zijn overheidsuitgaven aan research, de focus van overheid en industrie op technologie, nieuwe uitvindingen, de snelheid van technologische overdracht en de snelheid van technologische veroudering. * **Economische ontwikkelingen:** Veranderingen in de economie die invloed hebben op hoe mensen werken, consumeren en rondkomen, en hoe organisaties en overheden functioneren. Dit omvat de conjunctuur, de levensfase van de bedrijfstak, de trend van het bruto nationaal product (BNP), rentestanden, de monetaire situatie, besteedbaar inkomen van klanten en de beschikbaarheid en kosten van energie. * **Politieke ontwikkelingen:** Veranderingen in beleid, macht, wetgeving en bestuurlijke keuzes die invloed hebben op de samenleving en organisaties. Denk aan anti-monopolie- en antikartelwetgeving, milieubeschermende maatregelen, belastingklimaat en -wetgeving, regulering van buitenlandse handel, arbeidsrecht en politieke stabiliteit. ### 4.4 Het vijfkrachtenmodel van Porter Dit model analyseert de concurrentie binnen een bedrijfstak op basis van vijf krachten: 1. **Dreiging van nieuwe toetreders:** De mogelijkheid dat nieuwe concurrenten de markt betreden waarop een bedrijf actief is. Dit wordt beïnvloed door toetredingsbarrières. * **Toetredingsbarrières:** Drempels die nieuwe bedrijven tegenhouden om toe te treden tot een markt. Voorbeelden zijn schaalvoordelen, productdifferentiatie, kapitaalvereisten, toegang tot distributiekanalen, overheidsbeleid, regelgeving en de reacties van bestaande spelers. Hoge toetredingsbarrières verminderen de dreiging van nieuwe concurrentie. 2. **Onderhandelingsmacht van leveranciers:** De invloed die leveranciers hebben op prijzen, kwaliteit en leveringsvoorwaarden. 3. **Onderhandelingsmacht van kopers:** De invloed die afnemers of klanten hebben op prijs, kwaliteit en service. 4. **Dreiging van substituten:** De mate waarin vervangende producten of diensten dezelfde klantbehoefte kunnen vervullen. 5. **Onderlinge rivaliteit tussen concurrenten:** De intensiteit van de concurrentiestrijd tussen bestaande bedrijven binnen de bedrijfstak. #### 4.4.1 Uittredingsbarrières Obstakels of kosten die het moeilijk maken voor bestaande bedrijven om de markt te verlaten. Hoge uittredingsbarrières kunnen ertoe leiden dat bedrijven langer in een markt blijven opereren, zelfs als dit nadelig is, wat de concurrentie kan intensiveren. Voorbeelden zijn hoge afboekingen, contractuele verplichtingen en sociale gevolgen zoals banenverlies. ### 4.5 Risico en continuïteitsdenken * **Risico:** De mogelijkheid dat er iets misgaat of een ongewenste gebeurtenis plaatsvindt, met potentieel verlies, schade of problemen tot gevolg. * **Soorten risico's:** * **Strategisch risico:** Markt verdwijnt, technologie veroudert, verkeerde investeringen. * **Financieel risico:** Klanten betalen niet, verlieslatende activiteiten, tekort aan financiële middelen. * **Operationeel risico:** Verdwijnen of vernietiging van activa, slechte productkwaliteit, inefficiëntie in processen. * **Juridisch risico:** Inbreuk op patent, wijziging milieu- of sociale wetgeving. * **Continuïteitsdenken:** Nadenken over het voortbestaan of blijvend functioneren van een persoon, organisatie of systeem, zelfs in veranderende omstandigheden. * **Soorten continuïteit:** * **Bedrijfscontinuïteit:** Een onderneming beschikt niet meer over liquide middelen om schulden te betalen. * **Eigendomscontinuïteit:** Een onderneming beschikt niet meer over eigenaren met een gemeenschappelijke visie. * **License to operate (maatschappelijk niveau):** Een onderneming krijgt geen toestemming meer van de maatschappij om te opereren. ## 7 Kwaliteitsmanagement (Relevant voor context) Hoewel dit hoofdstuk niet direct centraal staat voor de kernvraag, raakt kwaliteitsmanagement aan de bedrijfsomgeving door de focus op klantverwachtingen en procesprestaties. * **Voice of the Customer (VOC):** De klant bepaalt wat geschiktheid is, gebaseerd op factoren zoals betrouwbaarheid, gebruiksvriendelijkheid, vormgeving, prijs en smaak. * **Voice of the Process (VOP):** De prestatie, kwaliteit en eigenschappen van een proces zoals die daadwerkelijk plaatsvinden. Dit meet bijvoorbeeld hoeveel procent van de producten binnen de gestelde toleranties valt. * **Kwaliteitsmanagement:** Alle activiteiten en beslissingen gericht op het vaststellen, bereiken en behouden van de nagestreefde productkwaliteit, inclusief de benodigde methoden en middelen. > **Tip:** Het begrijpen van de externe omgeving en de concurrentiekrachten is cruciaal voor het ontwikkelen van een effectieve bedrijfsstrategie. Het vijfkrachtenmodel van Porter biedt een gestructureerd kader om deze analyse uit te voeren. Continuïteitsdenken helpt bij het anticiperen op en beheersen van potentiële risico's. --- # Kwaliteitsmanagement Kwaliteitsmanagement omvat alle activiteiten en beslissingen gericht op het vaststellen, bereiken en behouden van de gewenste productkwaliteit, evenals de methoden en middelen die hiervoor nodig zijn. ## 7.1 Principes van kwaliteitsmanagement De kern van kwaliteitsmanagement wordt gevormd door de "Voice Of the Customer" (VOC), wat betekent dat de klant bepaalt wat geschikt is. Dit omvat aspecten als betrouwbaarheid, gebruiksvriendelijkheid, vormgeving, prijs en smaak. De "Voice Of the Process" (VOP) meet de daadwerkelijke prestaties, kwaliteit en eigenschappen van een proces. ### 7.1.1 Kwaliteitsbeheersing en -verbetering Kwaliteitsbeheersing kan op verschillende manieren plaatsvinden: * **Voorwaartskoppeling (feedforward):** Problemen worden voorkomen voordat ze optreden door proactief te sturen. > **Voorbeeld:** Het meten van de vochtigheid van meel voordat het gebakken wordt, om te voorkomen dat de koekjes te zacht of te hard worden. * **Terugkoppeling (feedback):** Het proces wordt bijgestuurd op basis van gemeten resultaten. > **Voorbeeld:** De hardheid van gebakken koekjes meten en bij te hoge hardheid de oventemperatuur verlagen voor de volgende batch. * **Preventie:** Het proactief voorkomen van problemen en fouten. > **Voorbeeld:** Het invoeren van veiligheidsregels om ongevallen te vermijden. ### 7.1.2 Kosten van kwaliteit De kosten gerelateerd aan kwaliteit kunnen worden onderverdeeld in: * **Beoordelingskosten:** Kosten om te controleren of een product, dienst of proces aan de kwaliteitseisen voldoet (bv. inspectiekosten). * **Interne faalkosten:** Kosten door fouten die binnen het bedrijf worden ontdekt voordat het product de klant bereikt (bv. kosten van afgekeurde producten). * **Externe faalkosten:** Kosten door fouten die pas worden ontdekt nadat het product de klant heeft bereikt (bv. garantie- en reparatiekosten). ### 7.1.3 Beheersing van processen en resultaten * **Resultaatbeheersing:** Sturen en controleren op basis van behaalde resultaten om aan gestelde doelen te voldoen. > **Voorbeeld:** Een bedrijf controleert afgewerkte producten en past het productieproces aan bij gevonden fouten om de kwaliteit te verbeteren. * **Activiteitbeheersing:** Het sturen en bewaken van afzonderlijke activiteiten binnen een proces om het gewenste resultaat te bereiken. Dit kan **preventief** (vooraf en tijdens) of **curatief** (na afloop) plaatsvinden. > **Voorbeeld:** Medewerkers volgen vaste werkinstructies en elke stap wordt gecontroleerd om fouten te voorkomen. * **Personeelsbeheersing:** Het sturen, begeleiden en controleren van medewerkers om werk naar behoren, veilig en volgens kwaliteitseisen uit te voeren. > **Voorbeeld:** Medewerkers opleiden in kwaliteitsnormen. ### 7.1.4 Doelstellingen en methoden * **Productdoelstellingen:** Specifieke eisen, kenmerken en prestaties die een product moet hebben om aan verwachtingen te voldoen. > **Voorbeeld:** Een smartphone met een batterijduur van 24 uur. * **Procesdoelstellingen:** Specifieke doelen voor hoe een proces moet verlopen om het gewenste resultaat te bereiken. > **Voorbeeld:** Een schoonmaakproces waarbij elke ruimte dagelijks volgens schema wordt schoongemaakt. * **Benchmarking:** Het vergelijken van eigen prestaties met die van andere organisaties om te leren en te verbeteren. > **Voorbeeld:** Een bedrijf onderzoekt hoe een concurrent klanttevredenheid meet. * **Best-practice methode:** Het identificeren, bestuderen en toepassen van de meest succesvolle werkwijzen van anderen. > **Voorbeeld:** Een fabriek neemt de productiemethode van een marktleider over die minder fouten maakt. ## 7.2 Belang van kwaliteitsverbetering Kwaliteitsverbetering is essentieel door: * Concurrentiedruk die voldoening aan minimum kwaliteitseisen afdwingt. * Het scheppen van vertrouwen in kwaliteitssystemen van toeleveranciers door middel van certificering (bv. ISO 9000). * Europese wetgeving rond productaansprakelijkheid. * Het belang van het beheersen van foutenpercentages in elk deelproces (yield). ## 7.3 Managementprincipes voor kwaliteit Er zijn zeven managementprincipes die centraal staan in kwaliteitsmanagement: 1. **Klantgerichtheid:** Voldoen aan en streven naar het overtreffen van de klantverwachtingen. 2. **Leiderschap:** Creëren van een duidelijke richting en motiveren van medewerkers. 3. **Betrokkenheid van personen:** Het betrekken en in staat stellen van medewerkers op alle niveaus. 4. **Procesbenadering:** Beheren van activiteiten als onderling verbonden processen. 5. **Verbetering:** Nastreven van continue verbetering als vast onderdeel van de bedrijfsvoering. 6. **Op bewijs gebaseerde besluitvorming:** Beslissingen nemen op basis van data en informatie. 7. **Relatiemanagement:** Het beheren van relaties met relevante belanghebbenden. --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Organisatie | Een menselijke samenwerking die doelgericht en als blijvend bedoeld is, waarbij mensen samenwerken om bepaalde doelen te bereiken. | | Bedrijf | Organisaties die goederen en/of diensten voortbrengen of handeldrijven met het doel deze op een afzetmarkt te verkopen. | | Onderneming | Een organisatie die gericht is op het maken van winst door het produceren of verkopen van goederen en/of diensten. | | Transformatieproces | Het proces waarbij input wordt omgezet in output binnen een organisatie om waarde te creëren en te leveren aan de klant. | | Synergie-effect | Een effect waarbij de samenwerking tussen verschillende partijen, afdelingen of bedrijven leidt tot extra voordelen die groter zijn dan de som van de individuele bijdragen. | | Going concern gedachte | Een boekhoudkundig en economisch uitgangspunt dat ervan uitgaat dat een onderneming haar activiteiten in de nabije toekomst blijft voortzetten en aan haar verplichtingen kan voldoen. | | Black box-benadering | Een manier van kijken naar een systeem waarbij men zich uitsluitend richt op de input en output, zonder de interne werking van het systeem te analyseren. | | Interdisciplinair | Een benadering waarbij meerdere vakgebieden worden gebruikt om één probleem, onderwerp of vraagstuk te begrijpen of op te lossen. | | Multidisciplinair | Een benadering waarbij verschillende vakken naast elkaar werken aan hetzelfde onderwerp, elk vanuit hun eigen specifieke perspectief en expertise. | | Primair proces | De kernactiviteiten van een bedrijf die direct bijdragen aan het creëren en leveren van producten of diensten aan de klant. | | Inkoopproces | De reeks activiteiten die een organisatie doorloopt om de benodigde goederen of diensten aan te schaffen, van oriëntatie tot betaling. | | Productieproces | Het proces waarbij grondstoffen of halffabricaten worden omgezet in eindproducten, wat kan variëren van stukproductie tot continue productie. | | Logistieke proces | De activiteiten die zorgen voor de efficiënte stroom van goederen en informatie van het punt van oorsprong tot het punt van consumptie, inclusief aanvoer, opslag en distributie. | | Marketingproces | Alle activiteiten gericht op het creëren, communiceren, leveren en uitwisselen van producten of diensten die waarde hebben voor klanten. | | Verkoop- en serviceproces | De activiteiten die plaatsvinden bij de overdracht van producten of diensten aan een klant, inclusief de nazorg en ondersteuning om klanttevredenheid te waarborgen. | | Ondersteunende processen | Secundaire processen die de primaire processen mogelijk maken en ondersteunen, zoals communicatie, HR, ICT en financiën. | | Communicatie in bedrijven | De uitwisseling van informatie binnen een organisatie (intern) en met de buitenwereld (extern), essentieel voor interne samenwerking en externe beeldvorming. | | Onderzoek en ontwikkeling (O&O) | Activiteiten gericht op het creëren van nieuwe kennis, producten, diensten of processen, vaak beschermd door octrooien en gelicentieerd via royalty's. | | Personeelsmanagement (HRM) | Het beleid en de praktijken gericht op het aantrekken, ontwikkelen, behouden en uitstromen van medewerkers binnen een organisatie. | | Administratie en financiën | Het registreren, rapporteren en beheren van financiële transacties en de financiële gezondheid van een bedrijf, essentieel voor stakeholders. | | ICT in bedrijven | De toepassing van informatietechnologie, zoals ERP- en CRM-systemen, om bedrijfsprocessen te beheren, te optimaliseren en data te integreren. | | Juridische zaken | Alle juridische aspecten van een bedrijf, inclusief contractvorming, geschillenbeheer en compliance met wet- en regelgeving, vaak ondersteund door bedrijfsjuristen of externe adviseurs. | | Facilitaire diensten | Alle ondersteunende voorzieningen die nodig zijn voor een efficiënte, veilige en comfortabele werkomgeving, zoals gebouwbeheer, werkplekonderhoud en catering. | | Transactionele omgeving | Een omgevingsfactor die de directe interacties tussen een bedrijf en zijn actoren kenmerkt, gebaseerd op ruil en afspraken. | | Contextuele omgeving | De bredere omgeving waarin een organisatie opereert, bestaande uit factoren zoals sociale, technische, economische en politieke ontwikkelingen die invloed hebben op beslissingen en prestaties. | | STEP-variabelen | Een acroniem dat staat voor Sociale, Technologische, Economische en Politieke ontwikkelingen, die belangrijke omgevingsfactoren vormen voor een bedrijf. | | Vijfkrachtenmodel van Porter | Een model dat de intensiteit van concurrentie binnen een bedrijfstak analyseert aan de hand van de dreiging van nieuwe toetreders, de onderhandelingsmacht van leveranciers en kopers, de dreiging van substituten en de onderlinge rivaliteit. | | Risico | De mogelijkheid dat zich een ongewenste gebeurtenis voordoet met negatieve gevolgen voor een organisatie, zoals strategische, financiële, operationele of juridische risico's. | | Continuïteitsdenken | Het nadenken over het voortbestaan en blijvend functioneren van een organisatie, ook onder veranderende omstandigheden, met aandacht voor bedrijfscontinuïteit, eigendomscontinuïteit en maatschappelijke acceptatie. | | Kwaliteitsmanagement | Het geheel van activiteiten en beslissingen gericht op het vaststellen, bereiken en behouden van de gewenste product- of dienstkwaliteit, met een sterke focus op klantgerichtheid en continue verbetering. | | VOC (Voice of the Customer) | Het principe waarbij de klant bepaalt wat als geschiktheid of kwaliteit wordt ervaren, gebaseerd op hun behoeften en verwachtingen. | | VOP (Voice of the Process) | De prestaties, kwaliteit en eigenschappen van een proces zoals die daadwerkelijk plaatsvinden en gemeten worden. | | Voorwaartskoppeling (Feedforward) | Een vorm van kwaliteitscontrole waarbij problemen worden voorkomen voordat ze optreden, door het proces aan te passen op basis van proactieve metingen. | | Terugkoppeling (Feedback) | Een vorm van procesbeheersing waarbij het proces wordt bijgestuurd op basis van het gemeten resultaat of de output. | | Preventie | Het voorkomen van problemen, fouten of ongewenste situaties voordat ze ontstaan, door middel van proactieve maatregelen. | | Beoordelingskosten | Kosten die worden gemaakt om te controleren of een product, dienst of proces voldoet aan de kwaliteitseisen, zoals inspectie- en testkosten. | | Interne faalkosten | Kosten die ontstaan door fouten die binnen het bedrijf worden ontdekt voordat het product of de dienst de klant bereikt, zoals kosten voor afkeur of herstel. | | Externe faalkosten | Kosten die ontstaan door fouten die pas worden ontdekt nadat het product of de dienst aan de klant is geleverd, zoals garantie-, reparatie- en retourkosten. | | Resultaatbeheersing | Het sturen en controleren van een proces of organisatie op basis van de behaalde resultaten om te zorgen dat deze aan de gestelde doelen voldoen. | | Activiteitsbeheersing | Het sturen, controleren en bewaken van de afzonderlijke activiteiten binnen een proces om fouten te voorkomen en het gewenste resultaat te bereiken. | | Personeelsbeheersing | Het sturen, begeleiden en controleren van medewerkers om ervoor te zorgen dat zij hun werk goed, veilig en volgens de gestelde kwaliteitseisen uitvoeren. | | Productdoelstelling | De specifieke eisen, kenmerken en prestaties die een product moet hebben om te voldoen aan de verwachtingen van de klant en/of de organisatie. | | Procesdoelstellingen | De specifieke doelen die gesteld worden voor het proces waarmee een product of dienst wordt gemaakt, gericht op de efficiëntie en effectiviteit van de uitvoering. | | Benchmarking | Het proces waarbij een organisatie haar eigen prestaties, processen of producten vergelijkt met die van andere organisaties om te leren en te verbeteren. | | Best practice | De meest succesvolle en effectieve werkwijzen of processen die worden geïdentificeerd, bestudeerd en toegepast om eigen prestaties te verbeteren. | | SLA (Service Level Agreement) | Een contractuele afspraak tussen een opdrachtgever en een dienstverlener die de te leveren diensten, de kwaliteit, de responstijden en andere specificaties gedetailleerd vastlegt. | | ERP (Enterprise Resource Planning) | Een softwaretoepassing die verschillende bedrijfsprocessen (zoals financiën, voorraadbeheer, inkoop, verkoop) integreert in één geautomatiseerd systeem om efficiëntie te verhogen en kosten te verlagen. | | CRM (Customer Relationship Management) | Software waarmee een bedrijf de contacten en relaties met klanten beheert, inclusief klantgegevens, communicatie, verkoopkansen en klantenservice. | | SAAS (Software-As-A-Service) | Een model waarbij software via het internet wordt aangeboden en gebruikt, zonder dat installatie op de eigen computer nodig is. | | Cloud | Een infrastructuur voor internet-opslag en -computers waar data en software veilig online worden gebruikt, toegankelijk vanaf elke locatie en elk apparaat. |