2526_BTE_THEMA 2_Opgaande muren_deel2.pdf

# Metselwerkverbanden Metselwerkverbanden bepalen de sterkte en stabiliteit van een constructie door de belasting gelijkmatiger te verdelen en zijn essentieel voor het omgaan met kleine uitzettingen [3](#page=3). ### 1.1 Begrippen en Maatvoering #### 1.1.1 Basisbegrippen * **Strek:** Een volledige steen [4](#page=4). * **Kop:** Een halve steen [4](#page=4). * **Legvlak:** Het oppervlak waarop de steen ligt [4](#page=4). * **Dikte (hoogte):** De hoogte van de steen [4](#page=4). * **Kopvoeg (stootvoeg):** De verticale voeg tussen twee stenen in dezelfde laag [4](#page=4). * **Lintvoeg:** De horizontale voeg tussen twee lagen stenen [4](#page=4). #### 1.1.2 Modulering van Steen en Voeg De maatvoering van bakstenen en voegen is cruciaal voor de uiteindelijke lengte en hoogte van metselwerk, met name bij gevels. Bij gevelstenen zijn de afmetingen van de lintvoeg en de stootvoeg niet noodzakelijk gelijk. Vaak wordt de lintvoeg iets dikker genomen om optisch een egale dikte te creëren in het gevelmetselwerk [5](#page=5) [6](#page=6). > **Tip:** De maatvoering van metselwerk dient, volgens de regels der kunst, afgestemd te zijn op de maatvoering van de baksteen zelf, in tegenstelling tot gelijmde gevelstenen [7](#page=7). #### 1.1.3 Koppenmaat De **koppenmaat** is de helft van de steenbreedte plus de voeg. Deze maat bepaalt de exacte lengte van de muur en eventuele openingen daarin [8](#page=8). > **Voorbeeld:** Een toepassing van de koppenmaat wordt getoond bij het bepalen van de exacte maten van metselwerkpenanten en openingen in een muur, gebaseerd op een M50 steen [9](#page=9). #### 1.1.4 Lagenmaat De **lagenmaat** is de dikte (hoogte) van de steen plus de dikte van de lintvoeg. Deze maat bepaalt de exacte hoogte van het gevelmetselwerk, dat altijd een veelvoud van de lagenmaat is [10](#page=10). > **Voorbeeld:** Een muur met een geschatte hoogte van 3 meter en een lintvoeg van 1,2 cm, gebruikmakend van M50 gevelstenen, vereist berekening van de exacte hoogte door middel van de lagenmaat. Een andere toepassing vraagt de dikte van de lintvoeg en de lagenmaat te berekenen voor een muur van exact 1 meter hoog met M50 stenen [11](#page=11) [12](#page=12). #### 1.1.5 Toepassing in Ontwerp (AutoCad) Een gedetailleerde oefening omvat het ontwerpen van een brievenbus in halfsteensverband met M50 stenen, waarbij rekening gehouden moet worden met modulematen voor lengte en breedte, een exacte hoogte (bepaald door de lagenmaat), een gleuf en een afwerking met een arduin tablet. Dit omvat het maken van vooraanzichten, horizontale doorsneden, het toepassen van tekennormen en het afwerken van de tekening op schaal. Er wordt ook gewezen op het correct aanmaken van een titelkader in Paperspace voor de tekening [14](#page=14) [15](#page=15). ### 1.2 Metselwerkverbanden en Toepassingen #### 1.2.1 Algemeen Metselwerk De eerste laag, de aanzetlaag, wordt altijd in de mortel gelegd, zelfs bij gelijmde blokken. Dit zorgt voor een betere waterpas legging en een betere omhulling van het waterdichte membraan aan de muurvoet [3](#page=3). #### 1.2.2 Binnenmetselwerk Bij binnenmetselwerk is het niet altijd mogelijk om te voldoen aan een breedtemaat die overeenkomt met een koppenmaat plus voeg. Om toch het halfsteensverband te behouden, wordt in dergelijke gevallen gewerkt met drieklezoren (stenen van driekwart lengte) [17](#page=17). #### 1.2.3 Stabiliteit bij Haakse Muren Een goede onderlinge vervlechting is essentieel bij twee haakse muren om stabiliteit te garanderen en barstvorming te voorkomen [18](#page=18). --- # Metselwerkwapening Metselwerk kan uitsluitend drukspanningen opvangen, maar is niet bestand tegen trekspanningen, wat het gebruik van metselwerkwapening noodzakelijk maakt in specifieke situaties [20](#page=20). ### 2.1 Het belang van metselwerkwapening Metselwerk is structureel beperkt tot het weerstaan van drukspanningen. Wanneer een constructie echter belastingen ondergaat die trekspanningen in het metselwerk genereren, zoals door buiging, temperatuurschommelingen of zetting, kan het metselwerk scheuren of bezwijken. Metselwerkwapening, vaak bestaande uit stalen profielen of netten, wordt ingebed in de mortelvoegen om deze trekspanningen op te vangen en de stabiliteit van de muur te verhogen. Hierdoor wordt barstvorming voorkomen en de algehele duurzaamheid en belastbaarheid van het metselwerk verbeterd [20](#page=20). ### 2.2 Toepassingsprincipes De toepassing van metselwerkwapening volgt specifieke richtlijnen om de effectiviteit te garanderen. De breedte van de wapening dient afgestemd te zijn op de breedte van de muur. Qua plaatsing wordt de wapening doorgaans om de laag, om de twee lagen, of om de drie lagen aangebracht, afhankelijk van de te verwachten belasting die het metselwerk zal ondervinden [22](#page=22). > **Tip:** Het is raadzaam om technische fiches van specifieke metselwerkwapeningproducten, zoals Murfor, op te zoeken en te bewaren in een persoonlijke materiaaldatabank voor toekomstig gebruik [22](#page=22). Bovendien dient metselwerkwapening om verschillende delen van het metselwerk beter aan elkaar te verankeren, wat bijdraagt aan de structurele integriteit [23](#page=23). --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Halfsteensverband | Een metselverband waarbij de stenen half in de lengte worden versprongen ten opzichte van de onderliggende laag. Dit verband wordt vaak toegepast vanwege de sterkte en stabiliteit die het aan het metselwerk verleent door een gelijkmatige spreiding van belastingen. | | Strek | Een metselsteen die volledig in de lengterichting van de muur ligt. Dit is de standaardmaat van een steen die gebruikt wordt bij het metselen. | | Kop | Een metselsteen die dwars op de lengterichting van de muur ligt, waarbij slechts een halve steenbreedte zichtbaar is aan de gevel. Dit type steen wordt gebruikt om verbanden te creëren en de muur te verbinden. | | Legvlak | Het oppervlak van een metselsteen waarop deze in de mortel wordt gelegd. Dit vlak bepaalt de ligging van de steen in de muur en draagt bij aan de stabiliteit. | | Kopvoeg (stootvoeg) | De verticale voeg tussen de koppen van twee metselstenen in een muur. De afmeting van de kopvoeg is cruciaal voor de lengtebepaling van het metselwerk. | | Lintvoeg | De horizontale voeg tussen twee lagen metselstenen. De dikte van de lintvoeg, samen met de steenhoogte, bepaalt de lagenmaat en daarmee de totale hoogte van het metselwerk. | | Maatvoering | De bepaling van de afmetingen van metselstenen en voegen, wat essentieel is voor de totale lengte en hoogte van gevels en andere metselwerkconstructies. Een correcte maatvoering zorgt voor esthetische en structurele consistentie. | | Koppenmaat | De maat die wordt bepaald door een halve steenbreedte plus de breedte van de kopvoeg. Deze maat is bepalend voor de exacte lengte van metselwerk, inclusief openingen en penanten. | | Lagenmaat | De maat die wordt bepaald door de dikte van de steen plus de dikte van de lintvoeg. Deze maat bepaalt de exacte hoogte van het gevelmetselwerk en is altijd een veelvoud hiervan. | | Drieklezoren | Een metselsteen die in drie kwart van de lengte wordt gebruikt, vaak toegepast in binnenmetselwerk wanneer de standaard breedtematen van een halfsteensverband niet haalbaar zijn, om het verband toch te behouden. | | Metselwerkwapening | Materiaal, zoals staal, dat in metselwerk wordt aangebracht om de constructie te versterken, met name ter opvang van trekspanningen die metselwerk zelf niet kan weerstaan. | | Drukspanning | De spanning die ontstaat wanneer een materiaal wordt samengedrukt. Metselwerk is van nature sterk in het weerstaan van drukspanningen. | | Trekspanning | De spanning die ontstaat wanneer een materiaal wordt uitgerekt. Metselwerk is zwak in het weerstaan van trekspanningen, waardoor wapening vaak nodig is. |