4. Koop3.pptx

# Definities en toepassingsgebied van consumentenkoop Hieronder volgt een gedetailleerde studiehandleiding over de definities en het toepassingsgebied van consumentenkoop. ## 1. Consumentenkoop: definities en toepassingsgebied Dit onderdeel behandelt de kernbegrippen van consumentenkoop, zoals definities van de consument, verkoper, producent en consumptiegoederen, evenals de grenzen van het toepassingsgebied. ### 1.1 Algemene kenmerken van consumentenkoop Consumentenkoop is geen Belgische uitvinding, maar het resultaat van de omzetting van Europese richtlijnen. Het is een afwijkend recht ten opzichte van het algemeen kooprecht, wat betekent dat het dwingend van aard is. Partijen kunnen er niet van afwijken ten nadele van de beschermde partij (de consument). Het toepassingsgebied is beperkt tot specifieke situaties. De gehanteerde begrippen zijn gemeenschappelijk binnen de Europese Unie en hun interpretatie wordt mede gewaarborgd door het Hof van Justitie van de Europese Unie door middel van prejudiciële vragen. > **Tip:** Begrijp dat consumentenkoop een specifiek rechtsgebied is dat de consument extra bescherming biedt bovenop het algemene kooprecht. ### 1.2 Definities binnen de consumentenkoop Het toepassingsgebied van de consumentenkoop wordt bepaald door een reeks nauwkeurig gedefinieerde begrippen. #### 1.2.1 Consument Een consument is gedefinieerd als iedere natuurlijke persoon die handelt voor doeleinden die buiten zijn handels-, bedrijfs-, ambachts- of beroepsactiviteit vallen. Dit bestemmingscriterium is cruciaal. Bij gemengd gebruik (privé en beroepsmatig) dient de hoofdbestemming van het goed te worden nagegaan om te bepalen of de aankoop onder de consumentenkoop valt. > **Voorbeeld:** Iemand koopt een laptop die zowel voor privégebruik als voor werk wordt gebruikt. Indien het werkgebruik de hoofdbestemming is, zal de aankoop niet als consumentenkoop worden beschouwd. #### 1.2.2 Verkoper De verkoper is iedere natuurlijke persoon of rechtspersoon die consumptiegoederen verkoopt in het kader van zijn handels-, bedrijfs-, ambachts- of beroepsactiviteit. Er moet sprake zijn van een duurzaam economisch doel, wat neerkomt op een onderneming. Een privépersoon die een nest puppy's verkoopt als hobby wordt niet als verkoper in de zin van de consumentenkoop beschouwd. Echter, indien een privépersoon een professionele tussenpersoon inschakelt, kan de verkoop wel als consumentenkoop worden gezien. #### 1.2.3 Producent De producent is de fabrikant of de invoerder van consumptiegoederen naar de Europese Unie. Ook elke andere persoon die zich als producent voordoet door zijn naam, handelsmerk of ander onderscheidend teken op de goederen aan te brengen, valt onder deze definitie. #### 1.2.4 Consumptiegoederen Consumptiegoederen omvatten de volgende categorieën: * **Roerende lichamelijke zaken:** Dit omvat ook water, gas en elektriciteit wanneer deze gereed zijn gemaakt voor verkoop in een beperkt volume of in een bepaalde hoeveelheid. * **Goederen met digitale elementen:** Dit zijn roerende lichamelijke zaken waarin digitale inhoud of digitale diensten zijn verwerkt of die daarmee onderling verbonden zijn, zodanig dat het ontbreken daarvan ertoe leidt dat het goed zijn functies niet kan vervullen. * **Dieren:** Elk levend meercellig organisme, al dan niet bij de sluiting van de koop geboren, dat in staat is tot bewegen en reageren op zijn omgeving, en dat niet bestemd is voor menselijke consumptie, noch dient als aas of dierenvoer. Hieronder vallen met name huisdieren. Onroerende goederen vallen buiten het toepassingsgebied van de consumentenkoop en vallen onder het algemeen kooprecht of specifieke wetgeving zoals de woningbouwwet. Ook aannemingscontracten vallen niet onder de consumentenkoop. #### 1.2.5 Commerciële garantie Een commerciële garantie is een verbintenis van een verkoper of producent jegens de consument, die verder gaat dan de wettelijke verplichtingen inzake conformiteit. Deze garantie kan betrekking hebben op het terugbetalen van de prijs, het vervangen, herstellen of onderhouden van de goederen indien deze niet overeenstemmen met de beschrijving in het garantiebewijs of de reclame. Commerciële garanties zijn vaak aanvullend op de wettelijke garantie en kunnen een prijs hebben voor de consument. #### 1.2.6 Duurzaamheid Duurzaamheid verwijst naar de geschiktheid van een consumptiegoed om zijn vereiste functies en prestaties bij normaal gebruik te behouden. Het kan worden gezien als de levensduur van het product. #### 1.2.7 Kosteloos Kosteloos betekent vrij van de noodzakelijke kosten die zijn gemaakt om het consumptiegoed conform te maken, met inbegrip van kosten voor verzending, vervoer, werkuren of materiaal. ### 1.3 Toepassingsgebied en uitgesloten overeenkomsten De consumentenkoop is van toepassing op overeenkomsten tot levering van te vervaardigen of voort te brengen consumptiegoederen, die ook als koopovereenkomsten worden beschouwd. Het Hof van Justitie hanteert hierbij de absorptietheorie: als de dienstverlening bijkomstig is aan de verkoop, valt de overeenkomst onder de consumentenkoop. Er zijn echter ook overeenkomsten die uitdrukkelijk zijn uitgesloten van de consumentenkoop: * Overeenkomsten voor het leveren van digitale inhoud of digitale diensten, tenzij deze inhoud of diensten verwerkt zijn in of onderling verbonden met consumptiegoederen die met die goederen worden meegeleverd. Bij twijfel wordt de digitale inhoud of dienst geacht onder de koopovereenkomst te vallen. * Materiële gegevensdragers die uitsluitend als drager van digitale inhoud dienen. * Goederen die executoriaal of anderszins gerechtelijk worden verkocht. > **Tip:** Voor overeenkomsten die digitale inhoud of diensten betreffen, is er een aparte wetgeving. De consument geniet echter wel nog steeds bescherming. ### 1.4 Handhaving en rechtsmiddelen De Economische Inspectie, verbonden aan de FOD Economische Zaken, is verantwoordelijk voor de handhaving van de consumentenkoopwetgeving. Zij kunnen administratieve en strafrechtelijke sancties opleggen. ### 1.5 Vrijwaring voor gebrek aan conformiteit De verkoper is verplicht vrij te waren voor gebreken aan conformiteit. Dit omvat zowel de conforme levering als de verborgen gebreken. Er wordt onderscheid gemaakt tussen subjectieve en objectieve conformiteitsvereisten. #### 1.5.1 Subjectieve conformiteitsvereisten Deze vereisten hebben betrekking op de overeenkomst tussen partijen: 1. De goederen moeten voldoen aan de beschrijving, het type, de hoeveelheid, kwaliteit, functionaliteit, compatibiliteit, interoperabiliteit en andere kenmerken zoals bepaald in de koopovereenkomst. Bij huisdieren betreft dit zaken als leeftijd, geslacht, ras en herkomst. 2. De goederen moeten geschikt zijn voor elk bijzonder gebruik dat de consument aan de verkoper heeft meegedeeld en dat de verkoper heeft aanvaard. 3. De goederen moeten worden geleverd met alle toebehoren en instructies, inclusief installatie-instructies, zoals bepaald in de koopovereenkomst. 4. Er moeten updates worden voorzien zoals bepaald in de koopovereenkomst. Bij huisdieren impliceert dit ook dat de juiste informatie met betrekking tot verzorging en voeding moet worden verstrekt. #### 1.5.2 Objectieve conformiteitsvereisten Deze vereisten beschrijven wat een consument redelijkerwijs mag verwachten: 1. Geschiktheid voor de doeleinden waarvoor consumptiegoederen van hetzelfde type gewoonlijk worden gebruikt, rekening houdend met huidig recht, technische normen en toepasselijke gedragscodes. 2. Beschikken over de kwaliteit van en beantwoorden aan de beschrijving van een monster of model dat de verkoper vóór de sluiting van de overeenkomst ter beschikking heeft gesteld. 3. Levering met alle toebehoren, verpakking, installatie-instructies of andere instructies die de consument redelijkerwijs mag verwachten. Bij huisdieren omvat dit instructies over vaccinatie, leefruimte, voeding en verzorging. 4. De hoeveelheid, kwaliteiten en andere kenmerken (duurzaamheid, functionaliteit, compatibiliteit, beveiliging) die normaal zijn voor hetzelfde type consumptiegoederen en die de consument redelijkerwijs mag verwachten, gelet op de aard van het goed en publieke mededelingen van de verkoper (reclame, etikettering). Bij dieren gaat het om kenmerken die normaal zijn voor die soort, rekening houdend met leeftijd, geslacht, ras, herkomst, afwezigheid van infectieziekten en aangeboren afwijkingen, en de aanwezigheid van wettelijk vereiste vaccinaties. > **Voorbeeld:** Een reclame die stelt dat een stofzuiger een levensduur van 10 jaar heeft, kan deel uitmaken van de redelijke verwachting van de consument. #### 1.5.3 Uitzonderingen en geen gebrek aan conformiteit De verkoper kan zijn aansprakelijkheid beperken of uitsluiten indien: * De mededeling niet bekend was bij de verkoper en redelijkerwijs ook niet bekend kon zijn. * De mededeling op het moment van de contractsluiting werd rechtgezet. * De beslissing tot aankoop niet door de mededeling kon worden beïnvloed. Er is geen sprake van een gebrek aan conformiteit indien: * De consument het gebrek kende op het moment van de aankoop. * De consument redelijkerwijs op de hoogte moest zijn van het gebrek. * Het een tweedehandskoop betreft op een rommelmarkt, waarbij de consument rekening moet houden met de aard van het goed. * Het gebrek voortvloeit uit door de consument geleverd materiaal. * De consument uitdrukkelijk en afzonderlijk in kennis is gesteld dat een specifiek kenmerk afweek van de objectieve conformiteitsvereisten en dit heeft aanvaard. #### 1.5.4 Vermoeden van conformiteitsgebrek Er geldt een weerlegbaar vermoeden dat een gebrek aan conformiteit bestond op het tijdstip van levering indien dit zich manifesteert binnen een termijn van twee jaar na levering. Voor dieren geldt een termijn van één jaar. De aard van het goed of het gebrek kan dit vermoeden weerleggen. Bij tweedehandse goederen wordt rekening gehouden met de aard van het goed; men mag niet dezelfde kwaliteiten verwachten als bij een nieuw goed. De consument hoeft enkel het conformiteitsgebrek te bewijzen, niet de oorzaak ervan. #### 1.5.5 Commerciële garantie en gelijkstelling Commerciële garanties zijn bindend voor de garant onder de voorwaarden die in het garantiebewijs en de bijbehorende reclame staan vermeld. Reclame heeft voorrang op het garantiebewijs. Producenten kunnen rechtstreeks aansprakelijk zijn jegens de consument met betrekking tot duurzaamheid. Het garantiebewijs moet op een duurzame gegevensdrager worden geleverd en in duidelijke en begrijpelijke taal de volgende informatie bevatten: 1. De wettelijke rechten van de consument op kosteloze remedies bij conformiteitsgebreken, en dat deze niet worden aangetast door de commerciële garantie. 2. De naam en het adres van de garant. 3. De te volgen procedure door de consument. 4. De aanduiding van het consumptiegoed. 5. De commerciële garantievoorwaarden. Verkeerde installatie, een fout in de handleiding, of foutieve instructies met betrekking tot de verzorging van een dier worden gelijkgesteld met een conformiteitsgebrek. ### 1.6 Uitoefening van vrijwaring en remedies #### 1.6.1 Verhoudingen en acties De consument richt zich in principe tot de eindverkoper, waarbij de regels van consumentenkoop van toepassing zijn. De eindverkoper kan zich vervolgens richten tot de producent, waarbij geen beperking van aansprakelijkheid van de producent kan worden ingeroepen voor klachten van consumenten. Voor deze verhouding geldt het algemeen kooprecht, inclusief de klassieke regels voor verborgen gebreken. De consument kan ook rechtstreeks de producent aanspreken (jump action), waarbij de regels van het algemeen kooprecht gelden. #### 1.6.2 Garantietermijn De verkoper is aansprakelijk voor conformiteitsgebreken die bestaan bij de levering en die zich manifesteren binnen een termijn van twee jaar vanaf de levering. Voor dieren geldt een termijn van één jaar. Voor de continue levering van digitale inhoud of diensten geldt een termijn van twee jaar na levering, zolang de levering plaatsvindt. Een kortere termijn is mogelijk voor tweedehandse goederen, maar niet korter dan één jaar. De consument moet geïnformeerd worden over een eventuele kortere garantietermijn. De termijn van twee jaar wordt opgeschort tijdens herstel of vervanging, of tijdens onderhandelingen. #### 1.6.3 Kennisgevingstermijn en verjaring De consument moet de verkoper binnen twee maanden vanaf de ontdekking van het gebrek op de hoogte brengen. Voor dieren geldt een onverwijlde kennisgevingsplicht. De rechtsvordering verjaart één jaar na de vaststelling van het gebrek aan conformiteit. #### 1.6.4 Primaire remedies De consument heeft recht op kosteloos herstel of vervanging binnen een redelijke termijn en zonder ernstige overlast. De kosten voor verwijdering en installatie van het vervangingsgoed vallen ten laste van de verkoper. De verkoper kan geen vergoeding eisen voor normaal gebruik dat de consument heeft gemaakt van een niet-conform goed. * Bij dieren geldt een plafonnering van de kosten voor herstel of vervanging, en de consument kan onmiddellijk tussenkomst van een dierenarts naar keuze eisen. Vervanging van een dier leidt tot een automatische ontbinding en een nieuwe consumentenkoop. * Herstel of vervanging dient plaats te vinden op de plek die de verkoper bepaalt. * De consument heeft de keuze tussen herstel of vervanging, tenzij dit onevenredig is. #### 1.6.5 Secundaire remedies Indien de primaire remedies niet mogelijk zijn of niet worden ingeroepen, kan de consument kiezen voor secundaire remedies: * **Prijsvermindering:** De prijsvermindering houdt rekening met het gebruik dat de consument van het conforme goed had kunnen maken. * **Ontbinding van de koop:** Dit is niet mogelijk indien het gebrek van geringe betekenis is. De verkoper moet dit bewijzen. De ontbinding is een eenzijdige wilsverklaring van de consument. Bij overlijden van een dier is ontbinding mogelijk indien de consument de verkoper vooraf in kennis stelde van een voorgenomen autopsie en de identiteit van een onafhankelijke expert. De verkoper betaalt de kosten van een noodzakelijke, vastgestelde autopsie terug. #### 1.6.6 Hiërarchie van remedies De consument heeft de keuze van de remedie, met voorrang voor herstel en vervanging, tenzij dit onmogelijk of onevenredig is. Prijsvermindering of ontbinding zijn secundaire remedies. De verkoper kan de keuze van de consument doorbreken op grond van onevenredigheid. #### 1.6.7 Schadevergoeding Schadevergoeding is een aanvullende remedie en kan integraal worden gevorderd, zonder dat kwade trouw van de verkoper hoeft te worden bewezen. #### 1.6.8 Na garantietermijn Na het verstrijken van de garantietermijn van twee jaar, wordt het algemeen kooprecht toegepast. Tijdens de garantietermijn sluit de consumentenkoop het gemeenrechtelijk regime uit. Er is wel de mogelijkheid tot een 'jump action' tegen eerdere schakels in de verkoopketen op grond van het algemeen kooprecht. ### 1.7 Dwingend recht en beperkingen De consumentenkoop is dwingend recht. Afwijkende bedingen ten nadele van de consument zijn relatief nietig en worden ambtshalve door de rechter toegepast. Dit geldt ook voor rechtskeuzebedingen. De regels ter bescherming van de consument worden als gelijkwaardig aan nationale regels van openbare orde beschouwd, met een effect dat een rechter ambtshalve moet nagaan of een consument bescherming geniet. --- # Conformiteitseisen en vrijwaring Dit document vat de conformiteitseisen en vrijwaringsregels samen binnen het consumentenkooprecht, met specifieke aandacht voor de subjectieve en objectieve vereisten, uitzonderingen en de bewijslast. ## 2. Consumentenkoop: conformiteitseisen en vrijwaring Consumentenkoop is een specifieke wettelijke regeling die afwijkt van het algemeen kooprecht en dwingend rechtelijke bepalingen bevat ter bescherming van de consument. Het toepassingsgebied is beperkt tot de verkoop van consumptiegoederen door een verkoper aan een consument. Commundaire begrippen, zoals gedefinieerd door het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ), garanderen een eenvormige interpretatie in alle lidstaten. ### 2.1 Toepassingsgebied en definities * **Consument:** Elke natuurlijke persoon die handelt voor doeleinden buiten zijn handels-, bedrijfs-, ambachts- of beroepsactiviteit. Bij gemengd gebruik wordt de hoofdbestemming van het goed bepaald. * **Verkoper:** Iedere natuurlijke of rechtspersoon die consumptiegoederen verkoopt in het kader van zijn professionele activiteit. * **Producent:** De fabrikant of invoerder van consumptiegoederen in de Unie, of elke persoon die zich als zodanig voordoet. * **Consumptiegoederen:** * Roerende lichamelijke zaken. * Water, gas en elektriciteit wanneer zij gereed zijn gemaakt voor verkoop in een beperkt volume of in een bepaalde hoeveelheid. * Goederen met digitale elementen: roerende lichamelijke zaken met verwerkte of onderling verbonden digitale inhoud of digitale diensten, essentieel voor de functionaliteit van het goed. * Levende dieren (huisdieren). * **Commerciële garantie:** Een verbintenis van de verkoper of producent die verder gaat dan de wettelijke garantie voor conformiteit, met betrekking tot terugbetaling, vervanging, herstel of onderhoud. * **Duurzaamheid:** De geschiktheid van een consumptiegoed om zijn vereiste functies en prestaties bij normaal gebruik te behouden. * **Kosteloos:** Vrij van noodzakelijke kosten voor conformiteitsherstel, inclusief verzending, vervoer, werkuren of materiaal. Overeenkomsten tot levering van te vervaardigen of voort te brengen consumptiegoederen, zoals aannemings- of dienstencontracten, worden als koopovereenkomsten beschouwd onder de consumentenkoopwetgeving, mits de dienstverlening bijkomstig is aan de verkoop. De absorptietheorie kan hierbij een rol spelen. **Uitgesloten overeenkomsten:** * Overeenkomsten voor het leveren van digitale inhoud of digitale diensten, tenzij deze integraal deel uitmaken van een koopovereenkomst voor consumptiegoederen. * Materiële gegevensdragers die uitsluitend als drager van digitale inhoud dienen. * Goederen die executoriaal of gerechtelijk worden verkocht. Boek VI van de WER en Boek XV van de WER (handhaving) zijn relevant voor de consumentenkoop. ### 2.2 Vrijwaring voor gebrek aan conformiteit De verkoper is gehouden tot vrijwaring voor elk gebrek aan conformiteit. Dit omvat zowel de subjectieve als de objectieve conformiteitsvereisten. #### 2.2.1 Subjectieve conformiteitsvereisten Het goed moet voldoen aan de koopovereenkomst op de volgende punten: 1. **Beschrijving, type, hoeveelheid, kwaliteit, functionaliteit, compatibiliteit, interoperabiliteit en andere kenmerken.** * Bij huisdieren: leeftijd, geslacht, ras, herkomst. 2. **Geschiktheid voor elk bijzonder door de consument gewenst gebruik**, dat de consument aan de verkoper heeft meegedeeld en de verkoper heeft aanvaard. 3. **Levering met alle toebehoren en instructies**, inclusief installatie-instructies, zoals bepaald in de koopovereenkomst. * Bij huisdieren: specifieke informatie over verzorging en voeding. 4. **Voorziening van updates**, zoals bepaald in de koopovereenkomst. #### 2.2.2 Objectieve conformiteitsvereisten Het goed moet voldoen aan wat de consument redelijkerwijs mag verwachten: 1. **Geschiktheid voor de doeleinden waarvoor consumptiegoederen van hetzelfde type gewoonlijk worden gebruikt**, rekening houdend met bestaand recht, technische normen of gedragscodes. 2. **Kwaliteit en beantwoording aan de beschrijving van een monster of model**, dat de verkoper aan de consument heeft ter beschikking gesteld vóór de sluiting van de overeenkomst. 3. **Levering met alle toebehoren, inclusief verpakking, installatie-instructies of andere instructies**, die de consument redelijkerwijs mag verwachten. * Bij huisdieren: instructies m.b.t. vaccinatie, leefruimte, voeding en verzorging. 4. **Hoeveelheid, kwaliteiten en andere kenmerken (duurzaamheid, functionaliteit, compatibiliteit, beveiliging)** die normaal zijn voor hetzelfde type consumptiegoederen en die de consument redelijkerwijs mag verwachten, gelet op de aard van het goed en publieke mededelingen van de verkoper (reclame, etikettering). * Bij dieren: specifieke kwaliteiten en kenmerken, inclusief afwezigheid van infectieziektes, aangeboren afwijkingen en aanwezigheid van wettelijk vereiste vaccinaties. #### 2.2.3 Uitzonderingen m.b.t. publiekelijk afgelegde mededelingen De verkoper is niet gebonden aan publieke mededelingen indien: * De mededeling de verkoper niet bekend was en redelijkerwijs ook niet kon zijn. * De mededeling op het tijdstip van sluiting van de overeenkomst rechtgezet was. * De beslissing tot aankoop door de mededeling niet kon zijn beïnvloed. #### 2.2.4 Geen gebrek aan conformiteit Er is geen gebrek aan conformiteit wanneer: * De consument het gebrek kent. * De consument redelijkerwijs op de hoogte kon zijn van het gebrek. * Het een tweedehandsgoed betreft (rommelmarkt), tenzij specifiek anders overeengekomen. * Het gebrek voortvloeit uit door de consument geleverd materiaal. * De consument uitdrukkelijk in kennis is gesteld van een specifieke afwijking van de objectieve conformiteitsvereisten en deze afwijking bij sluiting van de koop uitdrukkelijk en afzonderlijk heeft aanvaard. ### 2.3 Vermoeden van gebrek aan conformiteit Er bestaat een weerlegbaar vermoeden dat een gebrek aan conformiteit reeds bestond op het tijdstip van levering indien dit gebrek zich manifesteert binnen een termijn van twee jaar na levering (één jaar voor dieren). De verkoper kan dit vermoeden weerleggen door aan te tonen dat de aard van het goed of het gebrek dit vermoeden onverenigbaar maakt, of dat de oorzaak van het gebrek dateert van na de levering. Bij tweedehandsgoederen wordt rekening gehouden met de aard van het goed en de redelijke verwachtingen van de consument. De consument hoeft enkel het conformiteitsgebrek te bewijzen, niet de oorzaak of oorsprong ervan. ### 2.4 Commerciële garantie Een commerciële garantie is bindend voor de garant onder de voorwaarden van het garantiebewijs en de desbetreffende reclame. De reclame heeft voorrang op het garantiebewijs indien deze gunstiger is voor de consument. De producent kan rechtstreeks aansprakelijk zijn jegens de consument met betrekking tot duurzaamheid. Het garantiebewijs moet op een duurzame gegevensdrager bij levering worden verstrekt en in duidelijke en begrijpelijke taal zijn opgesteld. Het moet de volgende elementen bevatten: 1. Een duidelijke verklaring dat de consument wettelijk recht heeft op kosteloze remedies van de verkoper bij conformiteitsgebreken, die niet worden aangetast door de commerciële garantie. 2. De naam en het adres van de garant. 3. De procedure die de consument moet volgen. 4. De aanduiding van het consumptiegoed. 5. De commerciële garantievoorwaarden. #### 2.4.1 Gelijkstelling met conformiteitsgebrek Volgende situaties worden gelijkgesteld met een conformiteitsgebrek: * Verkeerde installatie door de verkoper, indien het onderdeel van de koop was. * Fouten in de handleiding, verstrekt door de verkoper, met betrekking tot verdere vaccinaties, leefruimte, voeding en verzorging van het dier. ### 2.5 Uitoefening vrijwaring * **Consument tot eindverkoper:** De regels van de consumentenkoop zijn van toepassing. * **Eindverkoper tot producent:** Geen beperking van de aansprakelijkheid van de producent is mogelijk. Op deze verhouding is het algemeen kooprecht van toepassing, met de klassieke regels voor verborgen gebreken. * **Consument tot producent (jump action):** De consument kan de producent rechtstreeks aanspreken, waarbij de regels van het algemeen kooprecht van toepassing zijn. De verkoper is jegens de consument aansprakelijk voor elk gebrek aan conformiteit dat bestaat bij de levering en zich manifesteert binnen twee jaar na levering (één jaar voor dieren, tenzij specifieke wettelijke voorwaarden niet zijn gerespecteerd). Voor de continue levering van digitale inhoud of diensten geldt de termijn van twee jaar na levering, zolang de levering plaatsvindt. De garantietermijn kan worden opgeschort tijdens herstel of vervanging, of tijdens onderhandelingen. Voor tweedehandsgoederen kan een kortere termijn gelden, maar niet korter dan één jaar. De consument moet geïnformeerd worden over een kortere garantietermijn; bij gebreke hieraan geldt de normale termijn van twee jaar. #### 2.5.1 Kennisgevingstermijn en verjaring * **Kennisgeving:** De consument moet de verkoper op de hoogte brengen van het gebrek binnen twee maanden vanaf de dag waarop het gebrek werd vastgesteld (onverwijld voor dieren). * **Verjaring:** De rechtsvordering verjaart één jaar vanaf de dag waarop het gebrek aan conformiteit werd vastgesteld. Voor tweedehandsgoederen geldt dezelfde verjaringstermijn. ### 2.6 Remedies #### 2.6.1 Primaire remedies 1. **Kosteloos herstel of vervanging:** Binnen een redelijke termijn en zonder ernstige overlast voor de consument. De kosten van verwijdering en installatie van een vervangingsgoed zijn ten laste van de verkoper. De verkoper kan geen vergoeding eisen voor normaal gebruik dat de consument van het niet-conforme goed heeft gemaakt. * Voor dieren: Kosteloos herstel (genezing) of vervanging, met plafonnering van de kosten op basis van de aankoopprijs. Onmiddellijke tussenkomst van een dierenarts naar keuze van de consument. Vervanging van een dier leidt tot automatische ontbinding en een nieuwe consumentenkoop. * De consument heeft de keuze tussen herstel of vervanging, tenzij dit onmogelijk of onevenredig is (bv. bij tweedehandsgoederen). De verkoper kan het absoluut onevenredigheidscriterium inroepen. #### 2.6.2 Secundaire remedies Deze komen aan bod indien de primaire remedies niet mogelijk of niet worden gehonoreerd: 1. **Evenredige prijsvermindering:** Rekening houdend met het gebruik door de consument. 2. **Ontbinding van het koopcontract:** Tenzij het gebrek van geringe betekenis is. Dit is een eenzijdige wilsverklaring van de consument. Terugzending is kosteloos, tenzij het dier overleden is en de verkoper vooraf is ingelicht over een autopsie door een onafhankelijke expert. De kosten van een noodzakelijke autopsie die tot vaststelling van het gebrek leidt, worden terugbetaald. 3. **Schadevergoeding:** Een aanvullende remedie voor integrale vergoeding, zonder bewijs van kwade trouw van de verkoper. ### 2.7 Hiërarchie van remedies De consument heeft in principe de keuze tussen herstel of vervanging. De verkoper kan deze keuze doorbreken indien deze remedie onmogelijk of onevenredig is (bv. gezien de waarde van het goed, de omvang van het gebrek, of de ernstige overlast voor de consument). Prijsvermindering of ontbinding zijn secundaire remedies. ### 2.8 Dwingend recht De bepalingen inzake consumentenkoop zijn van dwingend recht en afwijkende bedingen ten nadele van de consument zijn relatief nietig. Dit geldt ook voor rechtskeuzebedingen. Deze regels worden ambtshalve door de rechter toegepast en zijn gelijkwaardig aan nationale regels van openbare orde. Het effectiviteitsbeginsel vereist dat nationale rechters ambtshalve nagaan of de koper als consument wordt beschouwd. --- # Garanties en remedies bij non-conformiteit Oké, hier is een gedetailleerde en uitgebreide samenvatting over "Garanties en remedies bij non-conformiteit", opgesteld als een examenklaar studieoverzicht. ## 3 Garanties en remedies bij non-conformiteit Dit deel van de studie behandelt de commerciële garantie, de verschillende remedies waarover de consument beschikt (primair en secundair) en de aansprakelijkheidsregels na het verstrijken van de garantietermijn. ### 3.1 Commerciële garantie De commerciële garantie is een verbintenis die door een verkoper of producent wordt aangegaan ten opzichte van de consument. Deze verbintenis gaat verder dan wat wettelijk verplicht is op grond van het recht op conformiteit. De commerciële garantie houdt in dat de verkoper of producent de betaalde prijs terugbetaalt, of de consumptiegoederen vervangt, herstelt of onderhoudt, indien de goederen niet overeenstemmen met de beschrijving in het garantiebewijs of in de desbetreffende reclame. #### 3.1.1 Voorwaarden en reikwijdte * De commerciële garantie is bindend voor de garant, onder de voorwaarden die vastgelegd zijn in het garantiebewijs en in de daarmee samenhangende reclame die beschikbaar was op het moment van of vóór de sluiting van het contract. * Indien er uitspraken worden gedaan over de duurzaamheid van het consumptiegoed in reclame, kan de consument zich hierop beroepen. De producent kan hiervoor rechtstreeks aansprakelijk worden gesteld. * Bij een conflict tussen de reclame en het garantiebewijs, gaat de reclame voor. #### 3.1.2 Garantiebewijs Het garantiebewijs dient op een duurzame gegevensdrager bij de levering te worden verstrekt en moet in duidelijke en begrijpelijke taal zijn opgesteld. Het dient ten minste de volgende elementen te bevatten: 1. Een duidelijke verklaring dat de consument wettelijk recht heeft op kosteloze remedies van de verkoper in geval van een conformiteitsgebrek, en dat deze remedies niet worden aangetast door de commerciële garantie. 2. De naam en het adres van de garant. 3. De procedure die de consument moet volgen. 4. De aanduiding van het consumptiegoed. 5. De commerciële garantievoorwaarden. #### 3.1.3 Gelijkstelling met conformiteitsgebrek Bepaalde situaties worden wettelijk gelijkgesteld met een conformiteitsgebrek in de context van de commerciële garantie: * **Verkeerde installatie:** Wanneer de installatie een deel uitmaakt van de koopovereenkomst en is uitgevoerd door de verkoper. * **Fout in handleiding:** Fouten in de handleiding die door de verkoper zijn verstrekt, met betrekking tot verdere vaccinaties, de leefruimte, voeding en verzorging van een dier, worden beschouwd als een conformiteitsgebrek. ### 3.2 Aansprakelijkheid van de verkoper en de garantietermijn De verkoper is jegens de consument aansprakelijk voor elk gebrek aan conformiteit dat bestaat bij de levering van de goederen en dat zich manifesteert binnen een termijn van twee jaar te rekenen vanaf de levering. Dit geldt als een monistisch systeem, wat betekent dat er slechts één vordering is wegens gebrek aan conformiteit. #### 3.2.1 Garantietermijn * **Standaard termijn:** Twee jaar vanaf de levering. * **Dieren:** Eén jaar, tenzij de verkoper de door of krachtens de wet vereiste erkennings-, vergunnings-, quarantaine- of kwekerijvoorwaarden niet heeft gerespecteerd. * **Continue levering digitale inhoud/dienst:** Twee jaar na levering en zolang de levering plaatsvindt. > **Tip:** De richtlijn staat langere garantietermijnen toe, maar de Belgische wetgever heeft deze beperkt tot twee jaar. Er is kritiek op deze termijn, omdat deze kort kan zijn voor bepaalde duurzame consumptiegoederen. * **Tweedehandsgoederen:** Een kortere termijn is mogelijk, maar deze mag niet korter zijn dan één jaar. De consument moet wel geïnformeerd worden over deze kortere termijn; indien dit niet gebeurt, geldt de standaardtermijn van twee jaar. #### 3.2.2 Opschorting van de termijn De termijn van twee jaar wordt opgeschort tijdens de periode die nodig is voor de herstelling of de vervanging van het goed, of in geval van onderhandelingen tussen de partijen. #### 3.2.3 Kennisgevingstermijn en verjaring * **Kennisgevingstermijn:** De consument moet de verkoper binnen twee maanden vanaf de dag waarop het gebrek is vastgesteld op de hoogte brengen van het gebrek aan overeenstemming. * Voor dieren geldt een kortere termijn: de consument moet de verkoper **onverwijld** informeren. * Contractuele verlenging van deze termijn is mogelijk. * **Verjaring rechtsvordering:** De rechtsvordering verjaart één jaar vanaf de dag waarop het gebrek aan conformiteit wordt vastgesteld. * Voor tweedehandsgoederen geldt dezelfde verjaringstermijn. > **Tip:** Volgens het HvJ Faber hoeft de consument bij de kennisgeving enkel het gebrek aan conformiteit te vermelden, niet de oorzaak ervan. > **Voorbeeld:** Een auto vat vuur tijdens een rit op de autosnelweg. De consument hoeft enkel te melden dat de auto vuur heeft gevat, niet de specifieke oorzaak van het defect. #### 3.2.4 Geen gebrek aan conformiteit Een gebrek aan conformiteit wordt niet aangenomen in de volgende gevallen: * De consument kent het gebrek op het moment van de aankoop. * De consument kon redelijkerwijs op de hoogte zijn van het gebrek. * Bij de aankoop van tweedehandse goederen, waarbij de normale slijtage in acht wordt genomen. * Het gebrek vloeit voort uit door de consument geleverd materiaal. * De consument is uitdrukkelijk in kennis gesteld dat een specifiek kenmerk van het consumptiegoed afweek van de objectieve conformiteitsvereisten, en de consument heeft die afwijking bij sluiting van de koop uitdrukkelijk en afzonderlijk aanvaard. > **Tip:** Door de consument tijdig te informeren over mogelijke afwijkingen, kan de verkoper zijn vrijwaringsplicht beperken of uitsluiten. #### 3.2.5 Vermoeden van non-conformiteit bij levering Er bestaat een weerlegbaar vermoeden dat het gebrek aan conformiteit op het tijdstip van levering bestond, indien dit zich manifesteert binnen twee jaar na de levering (één jaar voor dieren). * **Weerlegging door de verkoper:** De verkoper kan dit vermoeden weerleggen door aan te tonen dat de aard van het goed of het gebrek onverenigbaar is met het vermoeden, of dat de oorzaak van het gebrek ligt in een handelen of nalaten van de consument dat dateert van na de levering. * **Tweedehandsgoederen:** Bij tweedehandsgoederen wordt rekening gehouden met de aard van het goed. Men mag niet dezelfde kwaliteiten, functionaliteiten en levensduur verwachten als bij een nieuw consumptiegoed. * **Bewijs van oorsprong:** Er is geen bewijs van de oorzaak of oorsprong van het gebrek vereist door de consument; het volstaat dat het conformiteitsgebrek wordt aangetoond. ### 3.3 Remedies voor de consument De consument beschikt over primaire en secundaire remedies in geval van non-conformiteit. #### 3.3.1 Primaire remedies De consument heeft primair recht op kosteloos herstel of kosteloze vervanging van het consumptiegoed. * **Voorwaarden:** Dit moet gebeuren binnen een redelijke termijn en zonder ernstige overlast voor de consument. De kosten voor verwijdering en installatie van het vervangende goed vallen ten laste van de verkoper. * **Keuze consument:** De consument heeft de keuze tussen herstel en vervanging. * **Uitzondering voor de verkoper:** De verkoper kan zich beroepen op een **absoluut onevenredigheidscriterium** om de keuze van de consument te doorbreken. Dit kan als de gekozen remedie onmogelijk is of onevenredig zou zijn gelet op: * De waarde van het consumptiegoed in de niet-gebrekkige staat. * De omvang van het conformiteitsgebrek. * De andere remedie zonder ernstige overlast voor de consument. * **Dieren:** * Kosteloos herstel (genezing) of vervanging. * Er geldt een plafonnering van de kosten voor genezing, afhankelijk van de aankoopprijs: * Tot € 500: 300% van de aankoopprijs. * Tussen € 500,01 en € 1.500: 200% van de aankoopprijs. * Boven € 1.500,01: 100% van de aankoopprijs. * De consument kan onmiddellijke tussenkomst van een dierenarts naar keuze eisen, waarvan de kosten de verkoper draagt. * Bij vervanging van een dier ontstaat er automatisch een nieuwe consumentenkoop, en de garantie vangt opnieuw aan. * **Plaats:** Het goed moet ter beschikking worden gesteld van de verkoper. * **Overlast:** De remedie mag geen ernstige overlast veroorzaken voor de consument. > **Tip:** De verkoper hoeft de kosten van terugzending niet vooraf te voorschieten, maar de consument kan deze later wel terugvorderen. #### 3.3.2 Secundaire remedies Indien de primaire remedies (herstel of vervanging) niet mogelijk zijn of niet binnen een redelijke termijn of zonder ernstige overlast worden verricht, kan de consument overgaan tot secundaire remedies: * **Evenredige prijsvermindering:** De prijs wordt verminderd in verhouding tot het conformiteitsgebrek. Hierbij wordt rekening gehouden met het normale gebruik dat de consument van het niet-gebrekkige goed had kunnen maken. * **Ontbinding van het koopcontract:** Dit is mogelijk, tenzij het gebrek aan overeenstemming van geringe betekenis is. De verkoper moet het geringe belang van het gebrek bewijzen. * De ontbinding gebeurt via een eenzijdige wilsverklaring van de consument aan de verkoper. * Teruggave van de koopprijs, met aftrek van het voordeel dat de consument heeft genoten door het gebruik van het goed. * **Overleden dier:** Indien het dier is overleden, kan de consument de ontbinding inroepen mits hij de verkoper vooraf in kennis stelt van zijn voornemen om autopsie te laten uitvoeren en de identiteit van een onafhankelijke expert doorgeeft. De verkoper betaalt de kosten terug van een noodzakelijke, onafhankelijke autopsie die daadwerkelijk tot de vaststelling van het conformiteitsgebrek heeft geleid. #### 3.3.3 Schadevergoeding Schadevergoeding is een aanvullende remedie die de consument kan vorderen naast de primaire of secundaire remedies. De consument heeft recht op integrale vergoeding van de geleden schade. Er is geen bewijs van kwade trouw van de verkoper vereist. ### 3.4 Verhouding met de verkoper en producent * **Consument en eindverkoper:** In principe richt de consument zijn vordering tot de eindverkoper. Op deze verhouding zijn de regels van de consumentenkoop van toepassing. * **Eindverkoper en producent:** De eindverkoper kan zich richten tot zijn producent. Hierbij gelden specifieke regels: er kunnen geen bevrijdingsbedingen worden ingeroepen in de verhouding tussen eindverkoper en producent voor klachten van consumenten m.b.t. conformiteitsgebreken. Op deze verhouding is het algemeen kooprecht van toepassing. * **Rechtstreekse aanspraak (jump action) tegen de producent:** De consument kan ook rechtstreeks de producent aanspreken. In dit geval zijn de regels van het algemeen kooprecht van toepassing, aangezien de consument in feite de vordering van de eindverkoper uitoefent. ### 3.5 Na het verstrijken van de garantietermijn Na het verstrijken van de garantietermijn van twee jaar, valt de overeenkomst terug onder het algemeen kooprecht. Echter, tijdens de garantietermijn sluit de consumentenkoop het gemeenrechtelijk regime uit. > **Tip:** In het wetsvoorstel voor Boek 7 BW wordt voorgesteld om de garantietermijn te verlengen tot 10 jaar na levering, wat de duurzaamheid van goederen zou kunnen bevorderen. ### 3.6 Dwingend recht en rechtskeuzebedingen De consumentenkoop is van dwingend recht, wat betekent dat partijen er niet ten nadele van de consument van kunnen afwijken. * **Afwijkende bedingen:** Bedoelde afwijkende bedingen zijn relatief nietig. Dit betekent dat ze buiten werking worden gesteld. Beperking of reductie van deze bedingen is niet mogelijk. * **Rechtskeuzebedingen:** Ook rechtskeuzebedingen die de consument benadelen, zijn verboden. * **Ambtshalve toepassing:** De regels van dwingend recht worden ambtshalve door de rechter toegepast. * **Gelijkheid met openbare orde:** Deze regels ter bescherming van de consument worden als gelijkwaardig beschouwd aan nationale regels van openbare orde, wat een verregaande bescherming garandeert. > **Tip:** Het effectiviteitsbeginsel, zoals benadrukt door het HvJ in zaken als Oceano Gruppo, Cofidis en Faber, vereist dat de nationale rechter controleert of de koper als consument wordt beschouwd, zelfs als de koper zich niet uitdrukkelijk op het consumentenrecht beroept. --- # Dwingend recht en effectiviteitsbeginsel Dit onderwerp focust op de dwingende aard van de consumentenkoopwetgeving, de nietigheid van afwijkende bedingen en de rol van het effectiviteitsbeginsel in de rechtspraak. ### 4.1 De dwingende aard van de consumentenkoopwetgeving De wetgeving inzake consumentenkoop is van dwingend recht, wat betekent dat partijen niet ten nadele van de consument van deze regels kunnen afwijken. Dit onderscheidt het van het algemeen kooprecht, dat grotendeels van aanvullend recht is. Het toepassingsgebied van de consumentenkoopwetgeving is specifiek en beperkt tot bepaalde overeenkomsten. #### 4.1.1 Communautaire begrippen en interpretatie De consumentenkoopwetgeving is gebaseerd op communautaire begrippen, die EU-breed een uniforme toepassing garanderen. Het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ) speelt hierbij een cruciale rol door middel van prejudiciële vragen om de draagwijdte van bepalingen te verduidelijken en een richtlijnconforme interpretatie te waarborgen. #### 4.1.2 Toepassingsgebied en definities De consumentenkoopwetgeving is van toepassing op de verkoop van consumptiegoederen door een verkoper aan een consument. * **Consument:** Elke natuurlijke persoon die handelt voor doeleinden buiten zijn handels-, bedrijfs-, ambachts- of beroepsactiviteit. Bij gemengd gebruik (zowel privé als professioneel) wordt de hoofdbestemming van het goed bepaald om te beoordelen of het onder de consumentenkoop valt. * **Verkoper:** Iedere natuurlijke persoon of rechtspersoon die consumptiegoederen verkoopt in het kader van een handels-, bedrijfs-, ambachts- of beroepsactiviteit met een duurzaam economisch doel. * **Producent:** De fabrikant of invoerder van consumptiegoederen naar de Unie, of elke persoon die zich als zodanig voordoet. * **Consumptiegoederen:** * Roerende lichamelijke zaken. * Water, gas en elektriciteit wanneer deze gereed zijn voor verkoop in een beperkt volume of in een bepaalde hoeveelheid. * Goederen met digitale elementen: roerende lichamelijke zaken waarin digitale inhoud of digitale diensten zijn verwerkt of die daarmee onderling verbonden zijn, zodanig dat het ontbreken ervan de functionaliteit van het goed aantast. * Levende dieren (huisdieren): elk levend meercellig organisme, niet bestemd voor menselijke consumptie of als aas/dierenvoer, dat kan bewegen en reageren op zijn omgeving. Onroerende goederen vallen buiten de scope van de consumentenkoopwetgeving en vallen onder het algemeen kooprecht of de woningbouwwet. * **Commerciële garantie:** Elke verbintenis van een verkoper of producent jegens de consument, bovenop de wettelijke verplichtingen inzake conformiteit, om de betaalde prijs terug te betalen of de goederen te vervangen, herstellen of onderhouden indien ze niet overeenstemmen met de beschrijving. #### 4.1.3 Gemengde overeenkomsten en de absorptietheorie Overeenkomsten tot levering van te vervaardigen of voort te brengen consumptiegoederen (aanneming/dienstencontracten) kunnen ook als koopovereenkomsten worden beschouwd, mits de dienstverlening bijkomstig is aan de verkoop. Het HvJ past hierbij de absorptietheorie toe: indien de dienstverlening economisch het voornaamste is, valt de overeenkomst onder het regime van de dienstverlening en niet onder de consumentenkoop. #### 4.1.4 Uitgesloten overeenkomsten Bepaalde overeenkomsten zijn uitgesloten van de consumentenkoop, waaronder: * Overeenkomsten voor de levering van digitale inhoud of digitale diensten, tenzij deze verwerkt zijn in of onderling verbonden met consumptiegoederen die meegeleverd worden met die goederen. Bij twijfel wordt de digitale inhoud of dienst geacht onder de koopovereenkomst te vallen. * Materiële gegevensdragers die uitsluitend als drager van digitale inhoud dienen. * Goederen die executoriaal of anderszins gerechtelijk worden verkocht. Deze uitgesloten overeenkomsten kunnen onder andere geregeld worden door specifieke wetten op digitale inhoud en diensten, waarbij de tegenprestatie niet altijd een prijs in geld is. #### 4.1.5 Handhaving De handhaving van de consumentenkoopwetgeving geschiedt deels via Boek VI van de Wetboek Economisch Recht (WER). De Economische Inspectie is bevoegd voor administratieve en strafrechtelijke handhaving, inclusief het opstellen van processen-verbaal. ### 4.2 Vrijwaring voor gebrek aan conformiteit De verkoper is verplicht vrij te waren voor elk gebrek aan conformiteit van het consumptiegoed. Dit omvat zowel de conformiteit bij levering als verborgen gebreken. #### 4.2.1 Subjectieve conformiteitsvereisten De consumptiegoederen moeten voldoen aan de koopovereenkomst wat betreft: * Beschrijving, type, hoeveelheid en kwaliteit. * Functionaliteit, compatibiliteit, interoperabiliteit en andere kenmerken. * Bij huisdieren: leeftijd, geslacht, ras en herkomst. * Geschiktheid voor elk bijzonder door de consument gewenst gebruik dat aan de verkoper is meegedeeld en door deze is aanvaard. * Levering met alle toebehoren en instructies, inclusief installatie-instructies. * Updates indien bepaald in de koopovereenkomst. #### 4.2.2 Objectieve conformiteitsvereisten Naast de subjectieve vereisten moeten de goederen ook voldoen aan objectieve normen: * Geschiktheid voor de doeleinden waarvoor goederen van hetzelfde type gewoonlijk worden gebruikt, rekening houdend met bestaand recht, technische normen en gedragscodes. * Kwaliteit en beschrijving die overeenkomen met een monster of model dat aan de consument is voorgelegd. * Levering met toebehoren, verpakking en instructies die de consument redelijkerwijs mag verwachten. * Bij huisdieren: instructies m.b.t. vaccinatie, leefruimte, voeding en verzorging. * Normale hoeveelheid, kwaliteit en andere kenmerken (waaronder duurzaamheid, functionaliteit, compatibiliteit en beveiliging) die voor hetzelfde type goederen normaal zijn en die de consument redelijkerwijs mag verwachten, rekening houdend met publieke mededelingen van de verkoper (bv. in reclame of op etiketten). * Bij dieren: kwaliteiten en kenmerken die normaal zijn voor hun soort, rekening houdend met leeftijd, geslacht, ras, herkomst, en de afwezigheid van infectieziekten en aangeboren afwijkingen, alsmede de aanwezigheid van wettelijk vereiste vaccinaties. Publieke mededelingen door of namens de verkoper die niet overeenstemmen met de realiteit, kunnen leiden tot een conformiteitsgebrek. #### 4.2.3 Uitzonderingen m.b.t. publieke mededelingen De verkoper is niet gebonden aan publieke mededelingen indien: * De verkoper de mededeling niet kende en redelijkerwijs niet kon kennen. * De mededeling op het tijdstip van de sluiting van de overeenkomst rechtgezet was. * De beslissing tot aankoop niet door de mededeling beïnvloed kon zijn. #### 4.2.4 Geen gebrek aan conformiteit Er is geen sprake van een gebrek aan conformiteit indien: * De consument het gebrek kende op het moment van sluiting van de overeenkomst. * De consument redelijkerwijs op de hoogte had moeten zijn van het gebrek. * Het een tweedehandsgoed betreft waarbij het gebrek kenbaar was, bijvoorbeeld op een rommelmarkt. * Het gebrek voortvloeit uit materiaal dat door de consument is geleverd. * De consument uitdrukkelijk en afzonderlijk in kennis is gesteld dat een specifiek kenmerk afweek van de objectieve conformiteitsvereisten, en dit uitdrukkelijk heeft aanvaard. #### 4.2.5 Vermoeden van conformiteitsgebrek Er geldt een weerlegbaar vermoeden dat een gebrek aan conformiteit bestond op het tijdstip van levering indien dit zich manifesteert binnen een termijn van twee jaar na levering (één jaar voor dieren). De verkoper kan dit vermoeden weerleggen door aan te tonen dat de aard van het goed of het gebrek onverenigbaar is met dit vermoeden, of dat de oorzaak van het gebrek dateert van na de levering. Bij tweedehandsgoederen wordt rekening gehouden met de aard van het goed; men mag niet dezelfde kwaliteiten verwachten als bij een nieuw goed. De consument hoeft enkel het gebrek te bewijzen, niet de oorzaak of oorsprong ervan. #### 4.2.6 Commerciële garantie Een commerciële garantie is bindend voor de garant onder de voorwaarden vermeld in het garantiebewijs en de daarmee samenhangende reclame. De duurzaamheid van een product kan eveneens onderdeel zijn van een commerciële garantie, waarbij de producent rechtstreeks aansprakelijk kan zijn jegens de consument. Reclame kan voorrang hebben op de voorwaarden in het garantiebewijs. Het garantiebewijs moet, op een duurzame gegevensdrager bij levering, in duidelijke en begrijpelijke taal vermelden: * Dat de consument wettelijk recht heeft op kosteloze remedies van de verkoper bij conformiteitsgebreken, en dat deze remedies niet worden aangetast door de commerciële garantie. * De naam en het adres van de garant. * De procedure die de consument moet volgen. * De aanduiding van het consumptiegoed. * De commerciële garantievoorwaarden. #### 4.2.7 Gelijkstelling met conformiteitsgebrek Bepaalde situaties worden gelijkgesteld met een conformiteitsgebrek: * Verkeerde installatie, indien de installatie onderdeel was van de koop en door de verkoper is uitgevoerd. * Een fout in de handleiding of instructies, met name met betrekking tot de verdere vaccinaties, leefruimte, voeding en verzorging van een dier, indien deze door de verkoper zijn verstrekt. ### 4.3 Uitoefening vrijwaring en remedies #### 4.3.1 Verhoudingen * **Consument naar eindverkoper:** De consument richt zijn vordering tot de eindverkoper. De regels van de consumentenkoop zijn hier van toepassing. * **Eindverkoper naar producent:** De eindverkoper kan zich richten tegen zijn producent. Hierbij kunnen geen bevrijdingsbedingen worden ingeroepen die de aansprakelijkheid beperken bij klachten van consumenten inzake conformiteitsgebreken. Op deze verhouding is het algemeen kooprecht van toepassing. * **Consument naar producent (jump action):** De consument kan de producent rechtstreeks aanspreken op grond van het algemeen kooprecht, waarbij de consument feitelijk de vordering van de eindverkoper uitoefent. #### 4.3.2 Garantietermijn De verkoper is aansprakelijk voor elk gebrek aan conformiteit dat bestaat bij de levering en zich manifesteert binnen een termijn van twee jaar vanaf de levering (één jaar voor dieren, tenzij de verkoper specifieke voorwaarden niet heeft gerespecteerd). Voor de continue levering van digitale inhoud of diensten geldt de termijn van twee jaar na levering en zolang er wordt geleverd. De termijn van twee jaar wordt opgeschort gedurende de periode vereist voor herstelling of vervanging, of tijdens onderhandelingen. Voor tweedehandsgoederen kan een kortere termijn worden overeengekomen, maar deze mag niet korter zijn dan één jaar. Indien er geen garantie wordt gegeven, blijft de termijn van twee jaar van toepassing, tenzij de consument hierover correct is geïnformeerd. #### 4.3.3 Kennisgevingstermijn en verjaring De consument dient de verkoper op de hoogte te brengen van een gebrek aan overeenstemming binnen twee maanden vanaf de dag waarop het gebrek is vastgesteld (voor dieren geldt een onmiddellijke melding). De rechtsvordering verjaart één jaar vanaf de dag waarop het gebrek aan conformiteit wordt vastgesteld. Voor tweedehandsgoederen geldt dezelfde verjaringstermijn. Het HvJ heeft bepaald dat bij de kennisgeving enkel het gebrek aan conformiteit hoeft te worden vermeld, niet de oorzaak. #### 4.3.4 Primaire remedies De consument heeft recht op kosteloos herstel of vervanging binnen een redelijke termijn en zonder ernstige overlast. De kosten voor verwijdering en installatie van een vervangingsgoed zijn ten laste van de verkoper. * **Voor dieren:** Herstel (genezing) of vervanging is kosteloos. Er geldt een plafonnering van de kosten, afhankelijk van de aankoopprijs. De consument kan een dierenarts naar keuze inschakelen en de kosten verhalen op de verkoper. Vervanging van een dier leidt tot automatische ontbinding en een nieuwe consumentenkoop met bijbehorende garantie. * De plaats terbeschikkingstelling van het goed voor herstel of vervanging is bij de verkoper. * De keuze van de remedie ligt bij de consument, maar de verkoper kan een beroep doen op het criterium van absolute onevenredigheid. Indien de verkoper niet binnen een redelijke termijn of zonder ernstige overlast herstelt of vervangt, kan de consument overgaan op secundaire remedies. #### 4.3.5 Secundaire remedies Indien de primaire remedies niet mogelijk of niet toereikend zijn, kan de consument kiezen voor: * **Evenredige prijsvermindering:** Rekening houdend met het gebruik dat de consument van het conforme goed had kunnen maken. * **Ontbinding van het koopcontract:** Dit is niet mogelijk indien het gebrek van geringe betekenis is. De consument moet dit eenzijdig meedelen aan de verkoper. Terugzending van het goed is vereist, tenzij het dier is overleden. De koopprijs wordt terugbetaald, met aftrek van het gebruik dat de consument van het goed heeft genoten. * **Bij een overleden dier:** De consument dient de verkoper vooraf in kennis te stellen van een voorgenomen autopsie en de identiteit van de onafhankelijke expert. De verkoper betaalt de kosten terug van een noodzakelijke en daadwerkelijk tot vaststelling van het conformiteitsgebrek leidende onafhankelijke autopsie. #### 4.3.6 Hiërarchie van remedies De keuze van de remedie ligt primair bij de consument. Er is echter een hiërarchie: herstelling of vervanging heeft voorrang, tenzij dit onmogelijk of onevenredig is. Prijsvermindering of ontbinding zijn secundaire remedies. De verkoper kan de keuze van de consument doorbreken indien deze onevenredig is. #### 4.3.7 Schadevergoeding Schadevergoeding is een aanvullende remedie die de consument kan vorderen naast de primaire of secundaire remedies, voor integrale vergoeding. Er is geen bewijs van kwade trouw van de verkoper vereist. #### 4.3.8 Na garantietermijn Na het verstrijken van de garantietermijn van twee jaar wordt het algemeen kooprecht toegepast. Tijdens de garantietermijn sluit het consumentenrecht het gemeenrechtelijk regime uit. Er is wel een mogelijkheid tot rechtstreekse aanspraak tegen eerdere schakels in de verkoopketen op grond van het algemeen kooprecht (jump action). ### 4.4 Dwingend recht en het effectiviteitsbeginsel #### 4.4.1 Bescherming consument en nietigheid De bedingen die afwijken van de consumentenkoopwetgeving ten nadele van de consument zijn relatief nietig. Dit betekent dat de bedingen buiten werking worden gesteld, zonder mogelijkheid tot beperking of reductie. Bepalingen die deze bescherming ondermijnen, zoals rechtskeuzebedingen, zijn eveneens nietig. Deze regels zijn van dwingend recht en worden ambtshalve door de rechter toegepast. #### 4.4.2 Gelijkwaardigheid met openbare orde De consumentenbeschermingsregels worden als gelijkwaardig aan nationale regels van openbare orde beschouwd. Dit impliceert een zeer vergaande bescherming en toepassing. #### 4.4.3 Effectiviteitsbeginsel Het effectiviteitsbeginsel, zoals benadrukt door het HvJ (onder meer in de zaken Oceano Gruppo, Cofidis en Faber), eist dat de nationale rechter die geconfronteerd wordt met een mogelijk afwijkend beding, ambtshalve moet nagaan of de koper als consument wordt beschouwd, zelfs indien de koper zich niet uitdrukkelijk op het consumentenrecht heeft beroepen. Dit waarborgt dat de beschermende bepalingen van de consumentenkoopwetgeving daadwerkelijk effect hebben en niet omzeild kunnen worden. > **Tip:** Begrijpen hoe de consumentenkoopwetgeving afwijkt van het algemeen kooprecht is cruciaal. Focus op de dwingende aard, de specifieke definities en de remedies die exclusief voor de consument gelden. Het effectiviteitsbeginsel is een krachtig instrument voor de consumentenbescherming. --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Consumentenkoop | Een specifieke wettelijke regeling die afwijkt van het algemeen kooprecht en gericht is op de bescherming van consumenten bij de aankoop van consumptiegoederen. Het is dwingend recht met een beperkt toepassingsgebied. | | Richtlijn | Een EU-wetgevend instrument dat lidstaten verplicht een bepaald resultaat te bereiken, maar de nationale instanties de vrijheid laat om de vorm en de middelen te kiezen om dit te bewerkstelligen. | | HvJ (Hof van Justitie van de Europese Unie) | Het hoogste gerechtshof van de Europese Unie, dat zorgt voor de uniforme interpretatie en toepassing van het EU-recht, onder andere door middel van prejudiciële vragen. | | Dwingend recht | Rechtsregels waarvan partijen niet mogen afwijken, zelfs niet bij overeenkomst, teneinde de zwakkere partij te beschermen. | | Communautaire begrippen | Juridische begrippen die binnen de gehele Europese Unie een uniforme betekenis en toepassing hebben, ter bevordering van rechtszekerheid en eenmaking. | | Consument | Iedere natuurlijke persoon die handelt voor doeleinden die buiten zijn handels-, bedrijfs-, ambachts- of beroepsactiviteit vallen; dit criterium is gebaseerd op de bestemming van de aankoop. | | Verkoper | Iedere natuurlijke persoon of rechtspersoon die consumptiegoederen verkoopt in het kader van zijn handels-, bedrijfs-, ambachts- of beroepsactiviteit en op duurzame wijze een economisch doel nastreeft. | | Consumptiegoederen | Omvatten roerende lichamelijke zaken, goederen met digitale elementen, en levende dieren die niet bestemd zijn voor menselijke consumptie, aas of dierenvoer. | | Goed met digitale elementen | Een roerende lichamelijke zaak waarin digitale inhoud of digitale diensten zijn verwerkt of die daarmee onderling verbonden is, zodat het goed zonder deze elementen zijn functies niet kan vervullen. | | Commerciële garantie | Elke verbintenis van een verkoper of producent jegens de consument die verder gaat dan de wettelijke verplichtingen met betrekking tot conformiteit, en die voorziet in terugbetaling, vervanging, herstel of onderhoud van het goed. | | Duurzaamheid | De geschiktheid van een consumptiegoed om zijn vereiste functies en prestaties bij normaal gebruik gedurende een redelijke periode te behouden. | | Kosteloos | Vrij van de noodzakelijke kosten die gemaakt moeten worden om het consumptiegoed conform te maken, inclusief verzendings-, vervoerskosten, werkuren en materiaal. | | Conformiteit | De mate waarin een consumptiegoed overeenkomt met de koopovereenkomst, zowel qua subjectieve (overeenkomst) als objectieve (redelijke verwachtingen) eisen. | | Subjectieve conformiteitsvereisten | Vereisten waaraan een consumptiegoed moet voldoen op basis van de overeenkomst, zoals beschrijving, hoeveelheid, kwaliteit, functionaliteit, compatibiliteit en interoperabiliteit. | | Objectieve conformiteitsvereisten | Vereisten waaraan een consumptiegoed moet voldoen die redelijkerwijs verwacht mogen worden voor consumptiegoederen van hetzelfde type, rekening houdend met publieke mededelingen en technische normen. | | Vermoeden van non-conformiteit | Een wettelijk vermoeden dat een gebrek aan conformiteit dat zich binnen twee jaar na levering manifesteert, reeds bestond op het moment van levering, tenzij het tegendeel wordt bewezen. | | Primaire remedies | De eerste reeks oplossingen waarvoor de consument kan kiezen bij een conformiteitsgebrek, waaronder kosteloos herstel of vervanging. | | Secundaire remedies | De tweede reeks oplossingen die beschikbaar komen indien de primaire remedies niet mogelijk zijn, niet worden toegepast, of ernstige overlast veroorzaken, zoals prijsvermindering of ontbinding van de overeenkomst. | | Ontbinding | Een remedie waarbij de koopovereenkomst wordt beëindigd, de koopprijs wordt terugbetaald en de goederen worden teruggegeven, indien het conformiteitsgebrek van voldoende belang is. | | Relatieve nietigheid | De ongeldigheid van een rechtshandeling die slechts ten voordele van bepaalde personen kan worden ingeroepen; in dit geval, bedingen die afwijken van de dwingende consumentenkoopwetgeving. | | Effectiviteitsbeginsel | Een algemeen beginsel van EU-recht dat vereist dat nationale rechters de volle werking van het EU-recht waarborgen, inclusief de ambtshalve toepassing van consumentenbeschermingsregels. |