Aansprakelijkheidsregimes_2025 (deel 1).pptx

# Algemene situering van aansprakelijkheidsregimes Dit onderwerp biedt een overzicht van de verschillende soorten aansprakelijkheidsregimes, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen diverse categorieën en de fundamentele concepten van aansprakelijkheid worden uitgediept. ### 1.1 Burgerrechtelijke en strafrechtelijke aansprakelijkheid Aansprakelijkheid kan op verschillende niveaus worden onderverdeeld. Enerzijds is er de **burgerrechtelijke aansprakelijkheid**, die zich richt op het herstellen van schade en het vergoeden van benadeelden. Anderzijds is er de **strafrechtelijke aansprakelijkheid**, die verband houdt met het plegen van misdrijven en kan leiden tot straffen opgelegd door de overheid. ### 1.2 Contractuele en buitencontractuele aansprakelijkheid Een andere belangrijke onderscheiding is die tussen: * **Contractuele aansprakelijkheid**: Deze ontstaat wanneer een partij zijn verbintenissen die voortvloeien uit een contract niet nakomt. De grondslag hiervoor ligt in de contractuele wanprestatie. * **Buitencontractuele aansprakelijkheid**: Deze ontstaat wanneer iemand schade veroorzaakt door een feit dat niet direct verband houdt met een voorafgaand contract. De grondslag ligt hier bij een algemeen feit dat tot aansprakelijkheid leidt. ### 1.3 Persoonlijke versus kwalitatieve aansprakelijkheid * **Persoonlijke aansprakelijkheid**: Dit is de aansprakelijkheid die iemand draagt voor eigen fouten of daden. * **Kwalitatieve aansprakelijkheid**: Hierbij is iemand aansprakelijk op grond van zijn hoedanigheid ( *qualitate qua* ). Dit kan voortvloeien uit: * Het feit dat een andere persoon, waarvan men verantwoordelijk is, een fout begaat. * Zaken of dieren die men onder zijn bewaring heeft. De wettelijke basis hiervoor is terug te vinden in de artikelen 6.12-6.17 van het Burgerlijk Wetboek. De achterliggende gedachte is een garantiegedachte, waarbij men de verantwoordelijkheid draagt voor bepaalde zaken of personen. ### 1.4 Foutaansprakelijkheid versus foutloze (objectieve) aansprakelijkheid * **Foutaansprakelijkheid**: Dit is het principe waarbij iemand aansprakelijk wordt gesteld indien er een fout wordt aangetoond. * **Foutloze of objectieve aansprakelijkheid**: Bij deze vorm van aansprakelijkheid is het bewijs van een fout niet vereist. Aansprakelijkheid ontstaat zonder dat een specifieke fout van de aangesprokene hoeft te worden bewezen. * **Wettelijk verankerd**: Voorbeelden hiervan zijn te vinden in de wet, zoals artikel 6.41 BW betreffende productaansprakelijkheid. * **Rechtspraak**: De rechtspraak kan ook objectieve aansprakelijkheidsregimes ontwikkelen, zoals bij burenhinder, wat inmiddels wettelijk is verankerd in artikel 3.101 BW. #### 1.4.1 Overheidsaansprakelijkheid De overheid, zowel de wetgevende, uitvoerende als rechterlijke macht, is onderworpen aan het buitencontractuele aansprakelijkheidsrecht. Hoewel er wettelijke uitzonderingen bestaan, zoals immuniteit in specifieke gevallen, is de algemene tendens dat overheidsacties schade kunnen veroorzaken waarvoor men aansprakelijk kan worden gesteld. ### 1.5 Gronden van aansprakelijkheid De gronden waarop aansprakelijkheid kan worden gebaseerd, kunnen worden onderverdeeld in persoonlijke en kwalitatieve aansprakelijkheid. #### 1.5.1 Persoonlijke aansprakelijkheid Persoonlijke aansprakelijkheid vereist een objectief en een subjectief bestanddeel: * **Objectief bestanddeel (de daad)**: Dit betreft de schending van een specifieke rechtsnorm of de schending van de algemene zorgvuldigheidsnorm. De norm van de "voorzichtig en redelijk persoon" is hierbij centraal. Dit is een abstract begrip dat concreet wordt ingevuld aan de hand van de specifieke omstandigheden van het geval. Interne omstandigheden van de aangesprokene spelen hierbij geen rol, enkel externe omstandigheden. > **Tip:** De norm van de voorzichtig en redelijk persoon is een abstracte standaard die de rechter helpt beoordelen of iemand zorgvuldig heeft gehandeld. Het is geen superheld, maar een gemiddeld zorgvuldig individu in dezelfde situatie. * **Subjectief bestanddeel: schuldbekwaamheid en toerekenbaarheid**: * **Schuldbekwaamheid**: * **Regel**: Iedereen wordt geacht schuldbekwaam te zijn. * **Uitzondering: Minderjarigen jonger dan twaalf jaar**: Zij zijn niet persoonlijk aansprakelijk. Wel kan de titularis van het ouderlijk gezag of de onderwijsinstelling kwalitatief aansprakelijk zijn. * **Uitzondering: Minderjarigen van twaalf jaar of ouder**: Zij zijn wel persoonlijk aansprakelijk, maar de rechter heeft een matigingsbevoegdheid. * **Uitzondering: Geestesgestoorden**: Vroeger waren zij niet aansprakelijk. Sinds de wetswijziging zijn zij wel persoonlijk aansprakelijk, met een matigingsbevoegdheid voor de rechter. * **Toerekenbaarheid**: * **Regel**: De daad moet toerekenbaar zijn aan de dader. * **Uitzondering: Gronden van uitsluiting van aansprakelijkheid**: Overmacht (art. 6.7 BW) en andere gronden (art. 6.8 BW) kunnen de toerekenbaarheid uitsluiten. #### 1.5.2 Kwalitatieve aansprakelijkheid Dit type aansprakelijkheid berust op de hoedanigheid van de persoon of de relatie tot een zaak of dier. De belangrijkste vormen zijn: * **Aansprakelijkheid van titularissen van het gezag over de persoon van minderjarigen (art. 6.12 BW)**: * **Voorwaarden**: Minderjarige, titularis van het gezag, fout of ander aansprakelijk feit, schade veroorzaakt door de minderjarige. * **Gevolg**: Voor minderjarigen < 16 jaar geldt foutloze aansprakelijkheid. Voor minderjarigen > 16 jaar is er een weerlegbaar vermoeden van fout. > **Example:** Een minderjarige patiënt beschadigt een toestel door onzorgvuldigheid. De ouder(s) of voogd kunnen hiervoor aansprakelijk worden gesteld. * **Aansprakelijkheid van personen belast met het toezicht op anderen (art. 6.13 BW)**: * **Voorwaarden**: Persoon belast met toezicht, fout of ander aansprakelijk feit, schade veroorzaakt terwijl de persoon onder toezicht stond. * **Gevolg**: Er geldt een weerlegbaar vermoeden van fout in het toezicht. > **Example:** Een student kinesitherapie brengt schade toe tijdens een les. De leidinggevende die instond voor het toezicht kan aansprakelijk zijn. * **Aansprakelijkheid van de aansteller (art. 6.14 BW)**: * **Voorwaarden**: Band van aanstelling (bv. werkgever-werknemer), fout of ander aansprakelijk feit van de werknemer, schade veroorzaakt tijdens de uitoefening van de functie. * **Gevolg**: Dit is foutloze aansprakelijkheid voor de aansteller. Speciale gevallen betreffen publiekrechtelijke rechtspersonen en stagegevers. > **Example:** Een kinesitherapeut die als werknemer schade berokkent aan een patiënt tijdens de behandeling. De praktijkhouder is hiervoor foutloos aansprakelijk. * **Aansprakelijkheid van rechtspersonen voor hun bestuursorganen en de leden ervan (art. 6.15 BW)**: * **Voorwaarden**: Bestuursorgaan van een rechtspersoon, fout of ander aansprakelijk feit, schade veroorzaakt tijdens de uitoefening van de functie. * **Gevolg**: Dit is foutloze aansprakelijkheid. Het verschil met de aansprakelijkheid van de aansteller is voornamelijk theoretisch. > **Example:** Een kinesitherapeut richt een vennootschap op voor zijn praktijk en begaat een fout bij de uitoefening van zijn functie binnen die vennootschap. De vennootschap is foutloos aansprakelijk. * **Aansprakelijkheid voor gebrekkige zaken**: De wet voorziet specifieke regels voor aansprakelijkheid inzake gebrekkige zaken. * **Aansprakelijkheid voor dieren**: Ook voor de schade veroorzaakt door dieren kan men aansprakelijk worden gesteld op basis van de hoedanigheid van de houder. ### 1.6 Uitzonderingen op aansprakelijkheid Er bestaan zowel wettelijke als contractuele uitzonderingen op aansprakelijkheid: * **Wettelijke uitzonderingen (immuniteit)**: Voorbeelden hiervan zijn artikel 18 van de Wet Arbeidsongevallen (WAO) voor werknemers, en specifieke bepalingen in het onderwijsrecht voor stagiairs. * **Contractuele uitzonderingen**: Dit kunnen bevrijdingsbedingen zijn, waarbij partijen contractueel proberen de aansprakelijkheid te beperken of uit te sluiten. De geldigheid hiervan is echter afhankelijk van de specifieke omstandigheden en wettelijke beperkingen. --- # Voorwaarden voor aansprakelijkheid Hieronder volgt een samenvatting van de voorwaarden voor aansprakelijkheid, opgesteld als een studiehandleiding voor examens. ## 2. Voorwaarden voor aansprakelijkheid Om aansprakelijkheid vast te stellen, moeten er steeds drie algemene voorwaarden vervuld zijn: er is een grondslag van aansprakelijkheid, er is schade geleden, en er is een oorzakelijk verband tussen de schade en het feit dat tot aansprakelijkheid leidt. ### 2.1 Gronden van aansprakelijkheid De gronden van aansprakelijkheid worden onderverdeeld in persoonlijke en kwalitatieve aansprakelijkheid. #### 2.1.1 Persoonlijke aansprakelijkheid Persoonlijke aansprakelijkheid vereist een objectief bestanddeel (een daad) en een subjectief bestanddeel (schuldbekwaamheid en toerekenbaarheid). **2.1.1.1 Objectief bestanddeel (de daad)** De daad houdt in de schending van een specifieke rechtsnorm, of de schending van een algemene zorgvuldigheidsnorm. De zorgvuldigheidsnorm wordt beoordeeld aan de hand van het concept van de "voorzichtige en redelijke persoon". Dit is een abstract begrip dat geconcretiseerd wordt in dezelfde omstandigheden geplaatst. Enkel externe omstandigheden, en niet interne omstandigheden, mogen hierbij in aanmerking genomen worden. > **Tip:** De beoordeling van de "voorzichtige en redelijke persoon" gebeurt steeds in de concrete omstandigheden van het geval. Denk hierbij aan de specifieke situatie, de omgeving, en de aanwezige middelen. #### 2.1.2 Subjectief bestanddeel: schuldbekwaamheid en toerekenbaarheid **2.1.2.1 Schuldbekwaamheid** * **Minderjarigen van minder dan twaalf jaar:** Zijn niet persoonlijk aansprakelijk. Wel kan de titularis van het gezag over hen (of de onderwijsinstelling) kwalitatief aansprakelijk zijn, en in sommige gevallen ook persoonlijk aansprakelijk gesteld worden op grond van artikel 6.5 van het Burgerlijk Wetboek (BW). * **Minderjarigen van twaalf jaar of meer:** Zijn wel persoonlijk aansprakelijk. De rechter kan de aansprakelijkheid wel matigen volgens artikel 6.10, leden 2 en 3 BW. * **Geestesgestoorden:** Zijn voortaan wel persoonlijk aansprakelijk (art. 6.11, lid 1 BW). De rechter kan de aansprakelijkheid wel matigen volgens artikel 6.11, lid 2 BW. **2.1.2.2 Toerekenbaarheid** * **Regel:** De daad moet toerekenbaar zijn aan de dader. * **Uitzonderingen (gronden van uitsluiting van aansprakelijkheid):** * Overmacht (art. 6.7 BW) * Andere gronden (art. 6.8 BW) #### 2.1.3 Kwalitatieve aansprakelijkheid Kwalitatieve aansprakelijkheid houdt in dat men aansprakelijk gesteld wordt op basis van een bepaalde hoedanigheid (qualitate qua), vaak voor de fout van een ander persoon of voor zaken of dieren die men onder zijn bewaring heeft. Dit type aansprakelijkheid berust op een garantiegedachte. Enkele specifieke vormen van kwalitatieve aansprakelijkheid zijn: * **Aansprakelijkheid van titularissen van het gezag over de persoon van minderjarigen (art. 6.12 BW):** * **Voorwaarden:** Er moet sprake zijn van een minderjarige, een fout of een ander tot aansprakelijkheid leidend feit door de minderjarige, en de titularis moet het gezag uitoefenen. * **Gevolg:** Voor minderjarigen jonger dan zestien jaar geldt een foutloze aansprakelijkheid. Voor minderjarigen van zestien jaar en ouder geldt een wettelijk, weerlegbaar vermoeden van fout van de titularis, tenzij tegenbewijs wordt geleverd. > **Voorbeeld:** Een minderjarige patiënt van 15 jaar beschadigt door een foutief gebruik van een medisch toestel. De kinesitherapeut (als titularis van het gezag) kan aansprakelijk worden gesteld zonder dat een eigen fout hoeft bewezen te worden. * **Aansprakelijkheid van personen belast met het toezicht op anderen (art. 6.13 BW):** * **Voorwaarden:** Er moet sprake zijn van een persoon die belast is met toezicht, een fout of een ander tot aansprakelijkheid leidend feit, en de schade moet zijn veroorzaakt terwijl de persoon onder toezicht stond. * **Gevolg:** Er geldt een wettelijk, weerlegbaar vermoeden van fout in het toezicht. > **Voorbeeld:** Een student kinesitherapie brengt schade toe tijdens een les. De persoon die belast was met het toezicht op de student kan aansprakelijk zijn. * **Aansprakelijkheid van de aansteller (art. 6.14 BW):** * **Voorwaarden:** Er moet een band van aanstelling bestaan (bijvoorbeeld werkgever-werknemer), een fout of een ander tot aansprakelijkheid leidend feit door de aangestelde, en de schade moet veroorzaakt zijn tijdens en naar aanleiding van de uitoefening van de functie. * **Gevolg:** Dit is een foutloze aansprakelijkheid voor de aansteller. Bijzondere gevallen betreffen rechtspersonen van publiek recht en stagegevers. > **Voorbeeld:** Een kinesitherapeut als werknemer veroorzaakt schade aan een patiënt tijdens de uitoefening van zijn functie. De werkgever (aansteller) is hiervoor foutloos aansprakelijk. * **Aansprakelijkheid van rechtspersonen voor hun bestuursorganen en de leden ervan (art. 6.15 BW):** * **Voorwaarden:** Een bestuursorgaan van de rechtspersoon, een fout of een ander tot aansprakelijkheid leidend feit, en de schade veroorzaakt tijdens en naar aanleiding van de uitoefening van de functie. * **Gevolg:** Dit is een foutloze aansprakelijkheid voor de rechtspersoon. Het verschil met de aansprakelijkheid van de aansteller is voornamelijk theoretisch. > **Voorbeeld:** Een kinesitherapeut richt een vennootschap op en begaat een fout in de uitoefening van zijn bestuursfunctie. De vennootschap is hiervoor foutloos aansprakelijk. * **Aansprakelijkheid voor gebrekkige zaken (art. 6.17 BW):** De bezitter van een zaak is aansprakelijk voor de schade veroorzaakt door een gebrek in die zaak. * **Aansprakelijkheid voor dieren (art. 6.16 BW):** De eigenaar of de persoon die zich van het dier bedient, is aansprakelijk voor de schade die het dier veroorzaakt. ### 2.2 Schade Schade is het nadeel dat een persoon heeft geleden als gevolg van een gebeurtenis. Dit kan materieel (vermogensschade) of moreel (immateriële schade) zijn. Om aansprakelijkheid te kunnen vaststellen, moet er sprake zijn van voldoende zekere en rechtstreekse schade. ### 2.3 Oorzakelijk verband Er moet een oorzakelijk verband bestaan tussen de fout (of het feit dat tot aansprakelijkheid leidt) en de geleden schade. Dit betekent dat de schade niet zou zijn ontstaan of in de gegeven omstandigheden niet in deze omvang zou zijn ontstaan zonder de fout. De leer van de "equivalente voorwaarden" of "conditio sine qua non" wordt hierbij toegepast. > **Tip:** Het oorzakelijk verband kan onderbroken worden door externe factoren die de schade hebben veroorzaakt of verergerd, zoals overmacht of de fout van een derde. --- # Gronden van aansprakelijkheid: persoonlijke en kwalitatieve aansprakelijkheid Dit onderdeel gaat dieper in op de specifieke grondslagen waarop aansprakelijkheid kan worden gebaseerd, met een focus op persoonlijke aansprakelijkheid (zowel objectief als subjectief bestanddeel) en diverse vormen van kwalitatieve aansprakelijkheid. ### 3.1 Algemene situering van aansprakelijkheidsregimes Burgerrechtelijke aansprakelijkheid kan worden onderverdeeld in contractuele en buitencontractuele aansprakelijkheid. Daarnaast is er een onderscheid tussen persoonlijke en kwalitatieve aansprakelijkheid, alsook tussen foutaansprakelijkheid en foutloze of objectieve aansprakelijkheid. Kwalitatieve aansprakelijkheid is gebaseerd op een hoedanigheid (*qualitate qua*) en houdt in dat men aansprakelijk is voor de fouten van anderen of voor zaken of dieren die men onder zijn bewaring heeft. Dit is vaak ingegeven door een garantiegedachte. Foutloze of objectieve aansprakelijkheid treedt op zonder dat er een fout bewezen hoeft te worden. Voorbeelden hiervan zijn productaansprakelijkheid, zoals geregeld in de wet, en burenhinder, zoals verankerd in de rechtspraak en de wet. ### 3.2 Voorwaarden voor aansprakelijkheid Om aansprakelijk te kunnen worden gesteld, moeten aan diverse voorwaarden worden voldaan. De belangrijkste gronden van aansprakelijkheid die hierbij aan bod komen zijn persoonlijke en kwalitatieve aansprakelijkheid. ### 3.3 Gronden van aansprakelijkheid #### 3.3.1 Persoonlijke aansprakelijkheid Persoonlijke aansprakelijkheid vereist zowel een objectief als een subjectief bestanddeel. ##### 3.3.1.1 Objectief bestanddeel (de daad) Dit bestanddeel omvat de schending van een specifieke rechtsnorm of de schending van de algemene zorgvuldigheidsnorm. De zorgvuldigheidsnorm wordt beoordeeld aan de hand van het begrip van de voorzichtig en redelijk persoon. Dit is een abstract begrip dat geconcretiseerd wordt door de persoon in dezelfde omstandigheden te plaatsen. Interne omstandigheden van de persoon zelf spelen hierbij geen rol, enkel externe omstandigheden zijn relevant. > **Tip:** De beoordeling van de zorgvuldigheidsnorm gebeurt objectief: de rechter kijkt niet naar wat deze specifieke persoon kon doen, maar naar wat een doorsnee, zorgvuldige persoon in dezelfde situatie had gedaan. ##### 3.3.1.2 Subjectief bestanddeel: schuldbekwaamheid en toerekenbaarheid Dit bestanddeel betreft de mentale capaciteit van de dader om de daad te begrijpen en te beheersen. * **Schuldbekwaamheid:** * **Minderjarigen van minder dan twaalf jaar:** Deze zijn niet persoonlijk aansprakelijk. Wel kan de titularis van het gezag over de minderjarige, de onderwijsinstelling, etc. kwalitatief of persoonlijk aansprakelijk worden gesteld. * **Minderjarigen van twaalf jaar of meer:** Zij zijn wel persoonlijk aansprakelijk. De rechter heeft echter een matigingsbevoegdheid wat betreft de aansprakelijkheid. * **Geestesgestoorden:** Vroeger waren zij niet persoonlijk aansprakelijk, maar met de nieuwe wetgeving zijn zij wel persoonlijk aansprakelijk. Ook hier heeft de rechter een matigingsbevoegdheid. * **Toerekenbaarheid:** Een daad is toerekenbaar tenzij er sprake is van uitsluitingsgronden. * **Overmacht:** Wanneer een onvoorzienbare en onvermijdbare gebeurtenis de nakoming van een verbintenis verhindert. * **Andere gronden:** Er kunnen andere wettelijk voorziene gronden zijn die de toerekenbaarheid uitsluiten. #### 3.3.2 Kwalitatieve aansprakelijkheid Kwalitatieve aansprakelijkheid houdt in dat men aansprakelijk is op basis van een bepaalde hoedanigheid, zonder noodzakelijk zelf een fout te hebben begaan. ##### 3.3.2.1 Aansprakelijkheid van titularissen van het gezag over de persoon van minderjarigen (art. 6.12 BW) Men is aansprakelijk voor schade veroorzaakt door een minderjarige waarover men het gezag uitoefent. * **Voorwaarden:** * Men is titularis van het gezag over de persoon van minderjarigen. * De schade is veroorzaakt door de minderjarige of door een ander feit dat tot aansprakelijkheid leidt. * **Gevolg:** * Voor minderjarigen jonger dan zestien jaar geldt een foutloze aansprakelijkheid. * Voor minderjarigen van zestien jaar en ouder geldt een wettelijk, weerlegbaar vermoeden van fout in het toezicht, wat betekent dat tegenbewijs geleverd kan worden. > **Voorbeeld:** Een minderjarige patiënt beschadigt een toestel door een onvoorzichtige handeling. De ouders of voogden kunnen hiervoor aansprakelijk worden gesteld. ##### 3.3.2.2 Aansprakelijkheid van personen belast met het toezicht op anderen (art. 6.13 BW) Dit betreft de aansprakelijkheid voor schade veroorzaakt door personen die onder iemands toezicht staan, buiten de specifieke gevallen van ouderlijk gezag. * **Voorwaarden:** * Men is belast met het toezicht op een persoon. * Er is een fout of een ander tot aansprakelijkheid leidend feit veroorzaakt door die persoon. * De schade is veroorzaakt terwijl de persoon onder toezicht stond. * **Gevolg:** Er geldt een wettelijk, weerlegbaar vermoeden van fout in het toezicht, wat inhoudt dat degene die toezicht moest houden kan proberen aan te tonen dat hij niet nalatig was. > **Voorbeeld:** Een student kinesitherapie brengt schade toe aan een patiënt tijdens een les. De instelling of de begeleidende kinesitherapeut kan aansprakelijk worden gesteld op basis van een fout in het toezicht. ##### 3.3.2.3 Aansprakelijkheid van de aansteller (art. 6.14 BW) Een aansteller (bv. werkgever) is aansprakelijk voor de fouten van zijn werknemers begaan tijdens de uitvoering van hun taken. * **Voorwaarden:** * Er bestaat een band van aanstelling (bv. arbeidsovereenkomst). * De werknemer begaat een fout of een ander tot aansprakelijkheid leidend feit. * De schade is veroorzaakt tijdens en naar aanleiding van de uitoefening van de functie. * **Gevolg:** Dit is een foutloze aansprakelijkheid voor de aansteller. > **Voorbeeld:** Een kinesitherapeut die in loondienst is bij een praktijk, maakt een fout die leidt tot schade bij een patiënt. De praktijk (de aansteller) is hiervoor aansprakelijk, ongeacht of de praktijk zelf een fout heeft gemaakt in de selectie of aansturing van de kinesitherapeut. > > **Let op:** Er zijn bijzondere gevallen, zoals de aansprakelijkheid van publieke rechtspersonen en stagegevers, waar specifieke wettelijke bepalingen van toepassing zijn. ##### 3.3.2.4 Aansprakelijkheid van rechtspersonen voor hun bestuursorganen en de leden ervan (art. 6.15 BW) Rechtspersonen kunnen aansprakelijk worden gesteld voor fouten begaan door hun bestuursorganen of leden tijdens de uitoefening van hun functie. * **Voorwaarden:** * De fout is begaan door een bestuursorgaan of een lid ervan. * De fout is begaan tijdens en naar aanleiding van de uitoefening van hun functie. * **Gevolg:** Dit is eveneens een foutloze aansprakelijkheid voor de rechtspersoon. Het verschil met de aansprakelijkheid van de aansteller is voornamelijk theoretisch van aard. > **Voorbeeld:** Een kinesitherapeut richt een vennootschap op voor zijn praktijk. Indien een lid van het bestuursorgaan een fout begaat die schade veroorzaakt, is de vennootschap hiervoor aansprakelijk. ##### 3.3.2.5 Aansprakelijkheid voor gebrekkige zaken Hoewel niet expliciet uitgewerkt in de overzichtsplannen, wordt kwalitatieve aansprakelijkheid ook erkend voor schade veroorzaakt door gebrekkige zaken die men onder zijn bewaring heeft. Dit kan voortvloeien uit de algemene bepalingen over aansprakelijkheid voor zaken, zoals uiteengezet in artikel 6.12-6.17 van het Burgerlijk Wetboek. ##### 3.3.2.6 Aansprakelijkheid voor dieren Op gelijkaardige wijze geldt een kwalitatieve aansprakelijkheid voor schade veroorzaakt door dieren die men onder zijn bewaring heeft. Ook dit valt onder de algemene regeling van artikel 6.12-6.17 van het Burgerlijk Wetboek. --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Verbintenis | Een juridische band waarbij een persoon, de schuldenaar, gehouden is tot het leveren van een bepaalde prestatie aan een andere persoon, de schuldeiser, die hier recht op heeft. | | Burgerrechtelijke aansprakelijkheid | De plicht om de schade te vergoeden die men heeft veroorzaakt aan een ander, gebaseerd op civielrechtelijke principes zoals wanprestatie of onrechtmatige daad. | | Strafrechtelijke aansprakelijkheid | De verantwoordelijkheid voor het plegen van een misdrijf, die kan leiden tot straffen opgelegd door de overheid, zoals boetes of gevangenisstraf. | | Contractuele aansprakelijkheid | Aansprakelijkheid die voortvloeit uit het niet nakomen van de afspraken die zijn vastgelegd in een overeenkomst of contract. | | Buitencontractuele aansprakelijkheid | Aansprakelijkheid die ontstaat door een handeling of nalaten die niet voortkomt uit een contract, maar wel schade veroorzaakt. Dit wordt ook wel onrechtmatige daad genoemd. | | Persoonlijke aansprakelijkheid | Aansprakelijkheid die direct voortvloeit uit eigen gedrag of nalaten van de persoon zelf, gebaseerd op een eigen fout of schending van een norm. | | Kwalitatieve aansprakelijkheid | Aansprakelijkheid die men draagt wegens een bepaalde hoedanigheid of relatie tot een persoon, zaak of dier, ongeacht eigen fout. Dit is aansprakelijkheid voor andermans daad of voor gebrekkige zaken of dieren. | | Foutaansprakelijkheid | Een aansprakelijkheidsregime waarbij de aansprakelijkheid alleen ontstaat als er een aantoonbare fout is begaan door de veroorzaker van de schade. | | Foutloze/Objectieve aansprakelijkheid | Een aansprakelijkheidsregime waarbij aansprakelijkheid kan ontstaan zonder dat er een fout hoeft te worden bewezen. De wet legt de verantwoordelijkheid bij bepaalde risico's of situaties. | | Schuldbekwaamheid | Het vermogen van een persoon om juridisch verantwoordelijk te worden gehouden voor zijn of haar daden, waarbij rekening wordt gehouden met leeftijd en geestelijke gesteldheid. | | Toerekenbaarheid | Het aspect dat beoordeelt of een bepaalde daad of nalaten aan de veroorzaker kan worden toegeschreven, zelfs indien er sprake is van een fout. Gronden van uitsluiting zoals overmacht kunnen hier een rol spelen. | | Overmacht | Een situatie of omstandigheid die buiten de wil van de veroorzaker ligt, onvoorzienbaar en onvermijdbaar is, en waardoor het onmogelijk wordt om een verbintenis na te komen of een norm te respecteren. |