9. L&T_2025-26_guest lecture DSA.pptx

# Basisprincipes en governance van de Digital Services Act Dit onderwerp behandelt de kernprincipes van de Digital Services Act (DSA), inclusief de nationale Digital Services Coordinators, de European Board for Digital Services en de rol van de Europese Commissie bij de governance en handhaving van digitale diensten. ## 1. Algemene informatie over de Digital Services Act De Digital Services Act (DSA) vertegenwoordigt een significante stap in de Europese wetgeving met betrekking tot digitale technologie. Sinds 17 februari 2024 zijn alle bepalingen van de DSA volledig van kracht, ook voor kleinere platforms. ### 1.1 Aanstelling van Very Large Online Platforms (VLOPs) Een cruciaal element bij de aanstelling van platforms als VLOP is het aantal maandelijkse actieve gebruikers in de Europese Unie. Platforms met meer dan 45.000.000 maandelijkse gebruikers worden door de Commissie aangemerkt als VLOPs en vallen onder de zwaarste categorie van verplichtingen onder de DSA. ### 1.2 Governance van het toezicht op digitale diensten De governance van het toezicht op digitale diensten is gestructureerd op drie niveaus: #### 1.2.1 Nationaal niveau: Digital Services Coordinator (DSC) * **Rol:** Onafhankelijke autoriteiten die directe supervisie en handhaving uitoefenen op platforms met minder dan 45 miljoen maandelijkse gebruikers in de EU. * **Coördinatie:** Zij zorgen voor coördinatie en uitwisseling van informatie met andere nationale bevoegde autoriteiten. * **Harmonisatie:** De DSA streeft naar volledige harmonisatie met direct effect op nationaal niveau. > **Tip:** De variatie in de aanstelling van DSC's onder de lidstaten (bv. telecomautoriteit vs. mededingingsautoriteit) kan een zwakte van de DSA vormen, wat kan leiden tot inconsistentie in de handhaving. #### 1.2.2 Europees niveau: European Board for Digital Services * **Samenstelling:** Bestaat uit de nationale Digital Services Coordinators. * **Voorzitterschap:** Wordt voorgezeten door de Europese Commissie. * **Functie:** * Adviseert de DSC's en de Commissie. * Geeft aanbevelingen uit. * Zorgt voor een consistente toepassing van de DSA. * Draagt bij aan de ontwikkeling van richtlijnen en analyses. * Faciliteert informatie-uitwisseling over nationale ontwikkelingen en die van de Commissie. * Organiseert werkgroepen en maandelijkse plenaire vergaderingen. #### 1.2.3 Europees niveau: Europese Commissie * **Rol:** Het uitvoerend orgaan van de EU dat directe handhaving van de regels voor VLOPSEs (Very Large Online Platforms and Search Engines) verzorgt. * **Advies:** Adviseert bij grensoverschrijdende geschillen. * **Interventie:** Treedt op na verzoeken van DSC's. * **Beleid:** Stelt nieuwe wetgeving en beleid voor en monitort de implementatie en toepassing. > **Tip:** Binnen de Commissie zijn er specifieke directoraten (binnen DG CONNECT) die zich volledig richten op de handhaving van de DSA en DMA, ondersteund door technologisch geavanceerde eenheden (ECAT) en onderzoekseenheden (JRC). ### 1.3 Toezichtskosten en Superivisiefees Platforms die als VLOPSE worden aangemerkt, moeten een toezichtskost betalen aan de Commissie. Dit bedrag dekt de geschatte kosten voor de toezichthoudende taken van de Commissie. * **Berekening:** De vergoeding is gebaseerd op het aantal gemiddelde maandelijkse actieve ontvangers van de dienst, uitgedrukt in miljoenen eenheden en afgerond naar beneden op honderdduizenden. Hoe meer gebruikers een platform heeft, hoe hoger de te betalen vergoeding. ## 2. Handhaving ten aanzien van VLOPSEs De aanstelling als VLOPSE brengt aanzienlijke gevolgen met zich mee op het gebied van handhaving. ### 2.1 Risicomanagementcyclus VLOPSEs moeten een gestructureerde risicomanagementcyclus hanteren, bestaande uit: * **Risicobeoordeling (Artikel 34 DSA):** Identificatie en beoordeling van risico's die verband houden met illegale inhoud, fundamentele rechten, openbare veiligheid en volksgezondheid. * **Risicobeperkende maatregelen (Artikel 35 DSA):** Implementatie van maatregelen om de geïdentificeerde risico's te verminderen. * **Rapportage (Artikelen 15, 24 en 42 DSA + Uitvoeringswet):** Periodieke rapportage over de genomen maatregelen en naleving. * **Interne compliancefunctie (Artikel 41 DSA):** Een interne functie die erop toeziet dat de regels van de DSA worden nageleefd. Deze functie moet onafhankelijk zijn, voldoende autoriteit, statuur en middelen hebben, en toegang hebben tot het leidinggevende orgaan. * **Onafhankelijke audit (Artikel 37 DSA):** VLOPSEs moeten jaarlijks een externe audit laten uitvoeren door onafhankelijke experts (bv. "Big 4" accountantskantoren) die expertise hebben op dit gebied. De kosten hiervan zijn voor rekening van het VLOPSE. De bevindingen van deze audits worden gebruikt door de Commissie voor handhavingsdoeleinden. > **Tip:** De interne compliancefunctie en de externe audits werken complementair: de compliancefunctie zorgt voor de interne naleving, terwijl de audits een externe validatie bieden. ### 2.2 Onderzoeksbevoegdheden van de Commissie De Europese Commissie beschikt over diverse onderzoeksbevoegdheden om naleving te controleren: * **Verzoek om informatie (RFI) (Artikel 67 DSA):** De Commissie kan informatie opvragen die relevant is voor een vermoedelijke inbreuk. Dit kan een 'simpel' verzoek zijn, waar een platform zelf de keuze heeft om te antwoorden, of een RFI per besluit, waarbij een antwoord verplicht is. * **Onderhoud/verklaringen (Artikel 68 DSA):** Mogelijkheid om betrokkenen te interviewen. * **Ter plaatse inspectie (Artikel 69 DSA):** Inspecties op locatie bij de onderzochte entiteit. * **Voorlopige maatregelen (Artikel 70 DSA):** Indien er een *prima facie* bevinding is van een inbreuk en er urgentie is om ernstige schade voor de gebruikers te voorkomen, kan de Commissie voorlopige maatregelen opleggen voor een bepaalde periode. * **Bindende toezeggingen (Artikel 71 DSA):** Platforms kunnen bindende toezeggingen doen om naleving te garanderen. * **Toezichtsacties (Artikel 72 DSA):** Continue monitoring van activiteiten. > **Tip:** Een RFI per besluit is een dwingender instrument dan een simpel RFI, en de Commissie moet bij de keuze van het instrument de proportionaliteit in acht nemen. ### 2.3 Beslissing tot niet-naleving en boetes Na afronding van de onderzoeksfase kan de Commissie beslissingen nemen over niet-naleving en het opleggen van sancties: * **Voorlopige bevindingen (Artikel 79 DSA):** Voordat een beslissing tot niet-naleving, boetes, periodieke dwangsommen of voorlopige maatregelen wordt genomen, krijgt het VLOPSE de gelegenheid om gehoord te worden. Dit waarborgt het recht op een eerlijke behandeling. * **Formele procedures:** De Commissie kan formele procedures starten om te onderzoeken of er sprake is van een schending van de DSA. Voorbeelden hiervan zijn de procedures tegen Temu, Meta en TikTok met betrekking tot verschillende aspecten zoals illegale producten, verslavende ontwerpen en datatoegang voor onderzoekers. * **Boetes:** Bij een vastgestelde inbreuk kan de Commissie aanzienlijke boetes opleggen. ## 3. Politiek en recht De implementatie en handhaving van de DSA is ook een politiek proces, waarbij verschillende instellingen (Commissie, Raad, Parlement) agenda's nastreven die invloed hebben op de richting van de digitale regelgeving. De Commission streeft ernaar om een coherente digitale wetgeving te creëren, zoals blijkt uit initiatieven als de "digital omnibus". ### 3.1 Juridische uitdagingen Er zijn diverse juridische procedures geweest bij het Hof van Justitie van de Europese Unie (CJEU) met betrekking tot de aanstelling als VLOPSE, de methodologie voor de berekening van de toezichtskost, en de verplichtingen die voortvloeien uit de DSA. * **Dossiers:** Er zijn zaken aangespannen tegen de aanstelling als VLOPSE (o.a. Amazon, Zalando), de berekening van de toezichtskost (o.a. TikTok, Meta, Google), en specifieke verplichtingen zoals toegang tot documenten en het openbaar maken van advertentiegegevens. * **Uitspraken van het CJEU:** Het CJEU heeft in verschillende zaken uitspraken gedaan die de interpretatie en toepassing van de DSA verduidelijken, waarbij de proportionaliteit van de DSA-verplichtingen en de rechtvaardiging ervan door het algemeen belang (bv. preventie van systeemrisico's) centraal staan. De rechterlijke toetsing bevestigt de evenredigheid van de DSA-maatregelen met de bescherming van fundamentele rechten en maatschappelijke belangen. --- # Handhaving tegen Very Large Online Platforms and Services (VLOPSEs) Dit gedeelte behandelt de specifieke handhavingsmechanismen en juridische procedures die van toepassing zijn op Very Large Online Platforms and Services (VLOPSEs) onder de Digital Services Act (DSA). ### 2.1 Handhavingsstructuur onder de DSA De handhaving van de DSA kent een gelaagde structuur op nationaal en Europees niveau, met specifieke rollen voor Digitale Diensten Coördinatoren (DSC's), de Europese Raad voor Digitale Diensten en de Europese Commissie. #### 2.1.1 Nationaal niveau: Digitale Diensten Coördinator (DSC) * **Rol:** Onafhankelijke autoriteiten die direct toezicht houden op en handhaven ten aanzien van platforms met minder dan 45 miljoen maandelijkse actieve gebruikers in de EU. * **Coördinatie:** DSC's werken samen en wisselen informatie uit met andere nationale bevoegde autoriteiten. * **Implementatie:** Sinds 17 februari 2024 zijn alle bepalingen van de DSA volledig van kracht, ook voor kleinere platforms. De Commissie heeft echter inbreukprocedures gestart tegen lidstaten die er niet in slaagden een DSC aan te wijzen en/of deze volledig te bevoegdheid. Sommige lidstaten hebben hierop gereageerd met aanpassingen, die nog door de Commissie worden beoordeeld. #### 2.1.2 Europees niveau: Europese Raad voor Digitale Diensten * **Samenstelling:** Bestaat uit hoge functionarissen van de nationale DSC's en wordt voorgezeten door de Commissie. * **Adviesrol:** Adviseert DSC's en de Commissie, en geeft aanbevelingen om een consistente toepassing van de DSA te waarborgen. * **Coördinatie:** Draagt bij aan de coördinatie van richtlijnen en analyses, en assisteert DSC's en de Commissie bij het toezicht op VLOPSEs. * **Frequentie:** Werkt via werkgroepen en maandelijkse plenaire vergaderingen, gericht op informatie-uitwisseling over nationale ontwikkelingen en Commissie-initiatieven. #### 2.1.3 Europees niveau: Europese Commissie * **Rol:** Het uitvoerende orgaan van de EU met directe handhavingsbevoegdheden ten aanzien van VLOPSEs. * **Toezicht en handhaving:** Houdt toezicht op de implementatie en toepassing van de DSA, en verleent advies bij grensoverschrijdende geschillen. * **Ondersteuning:** Kan ingrijpen op verzoek van DSC's. Binnen DG CONNECT zijn twee directoraten specifiek belast met de handhaving van de DSA en de Digital Markets Act (DMA), ondersteund door ECAT (voor technische analyses van gebruikersaantallen en algoritmen) en JRC (onderzoekseenheid). ##### 2.1.3.1 Toezichtskosten en Supervisory Fees * **Principe:** VLOPSEs met meer dan 45 miljoen maandelijkse actieve gebruikers betalen een toezichtskost aan de Commissie. * **Doel:** Deze vergoeding dekt de geschatte kosten van de toezichtstaken van de Commissie onder de DSA. * **Berekening:** De hoogte van de vergoeding is gekoppeld aan het aantal gemiddelde maandelijkse actieve ontvangers per service, uitgedrukt in miljoenen eenheden, afgerond naar beneden op de dichtstbijzijnde honderdduizend. #### 2.1.4 Juridische procedures voor VLOPSEs Meerdere zaken voor het Hof van Justitie van de Europese Unie (CJEU) hebben betrekking op de aanwijzing van VLOPSEs en de daaruit voortvloeiende verplichtingen. * **Aanwijzing als VLOPSE:** Zaken zoals *Amazon*, *Zalando 1*, *Pornhub*, *Stripchat*, *XVideos*, en *XNXX* betroffen de uitdaging van de VLOPSE-aanwijzing en de bijbehorende verplichtingen. * **Supervisory Fee Methodologie:** Zaken zoals *TikTok 1*, *Meta 1*, *TikTok 2*, *Meta 2*, en *Google* betwistten de methodologie voor de berekening van de toezichtskost. * **Toegang tot Documenten:** *Zalando 2* betrof een zaak met betrekking tot een verzoek om toegang tot documenten. * **Tussentijdse Maatregelen:** Vier zaken (*Amazon*, *Pornhub*, *XVideos*, *XNXX*) met betrekking tot tijdelijke opschorting om een advertentierepositor publiek toegankelijk te maken (Art. 39 DSA) werden allemaal afgewezen. ##### 2.1.4.1 CJEU-zaak T-367/23 (Amazon EU v Commission) Deze zaak onderstreept de geldigheid van de VLOPSE-aanwijzing en de daaraan verbonden verplichtingen: * **Vrijheid van bedrijfsuitoefening:** Een inmenging in dit recht is gerechtvaardigd ter bescherming van maatschappelijke belangen, zoals het voorkomen van de verspreiding van illegale content of inbreuken op fundamentele rechten. * **Eigendomsrecht:** De DSA-verplichtingen worden beschouwd als administratieve lasten die geen ontneming van eigendom behelzen en zijn proportioneel ten opzichte van het doel de systemische risico's te voorkomen. * **Gelijkheid voor de wet:** VLOPSEs, inclusief marktplaatsen, dienen uniform te worden behandeld aangezien zij ook systemische risico's kunnen opleveren. De indeling op basis van gebruikersaantallen is niet willekeurig, gezien het potentieel om een groot aantal personen bloot te stellen. * **Vrijheid van meningsuiting:** De beperking van commerciële uitingen, met name wat betreft aanbevelingssystemen die niet op profilering zijn gebaseerd, is gerechtvaardigd door de afweging tussen commerciële vrijheid en consumentenbescherming. * **Recht op privéleven en bescherming van vertrouwelijke informatie:** De verplichtingen inzake transparantie van advertenties en toegang voor onderzoekers vormen een inmenging, maar zijn wettelijk voorzien, proportioneel en gerechtvaardigd door een objectief van algemeen belang. De publieke aard van het archief is strikt gereguleerd, en de toegang door onderzoekers is gebonden aan strikte beveiligings- en vertrouwelijkheidsgaranties. ### 2.2 Handhaving tegen VLOPSEs: Specifieke Maatregelen De handhaving van de DSA jegens VLOPSEs omvat een cyclus van risicobeheer, onderzoeksbevoegdheden, en beslissingen bij niet-naleving. #### 2.2.1 Risicobeheer cyclus De aanwijzing als VLOPSE impliceert zware verplichtingen op het gebied van risicobeheer: * **Risicobeoordeling (Artikel 34 DSA):** VLOPSEs moeten systemische risico's identificeren en beoordelen die verband houden met de verspreiding van illegale content, inbreuken op fundamentele rechten, en negatieve effecten op de volksgezondheid en veiligheid. * **Risicobeperkende maatregelen (Artikel 35 DSA):** Maatregelen moeten worden geïmplementeerd om de geïdentificeerde risico's te verminderen. * **Rapportage (Artikelen 15, 24 en 42 DSA + Uitvoeringsbesluit):** Verplichte transparantierapportage over diverse aspecten, inclusief de werking van aanbevelingssystemen. * **Interne compliance functie (Artikel 41 DSA):** Een interne functie die toeziet op de naleving van de DSA-vereisten, vergelijkbaar met een DPO onder de AVG, met voldoende autoriteit, status en middelen. * **Onafhankelijke audit (Artikel 37 DSA):** Periodieke (minimaal jaarlijkse) audits door externe, onafhankelijke experts (bijv. "Big 4") op kosten van de VLOPSE. Deze audits controleren de naleving van de DSA en leiden tot operationele aanbevelingen. Onafhankelijkheid vereist specifieke expertise en beperkingen op langdurige samenwerking. > **Tip:** De interne compliance functie en de externe audits fungeren als cruciale mechanismen om bewijs te genereren voor de Commissie in geval van handhavingsactiviteiten. De aanbevelingen uit audits moeten door de platforms worden opgevolgd. #### 2.2.2 Onderzoeksbevoegdheden van de Commissie De Commissie beschikt over een reeks bevoegdheden om de naleving van de DSA door VLOPSEs te onderzoeken: * **Verzoek om informatie (RFI) (Artikel 67 DSA):** * Kan betrekking hebben op informatie gerelateerd aan een vermoedelijke inbreuk, noodzakelijk voor de taken van de Commissie. * Kan gericht zijn aan VLOPSEs of aan elke natuurlijke of rechtspersoon die redelijkerwijs op de hoogte kan zijn van de informatie. * Onderscheid tussen 'simpele' RFIs (vrijwillige respons) en RFIs per besluit (verplichtende respons met een termijn en vereiste van relevantie). De keuze is aan de Commissie, met inachtneming van proportionaliteit. * **Onderhoud met personen (Artikel 68 DSA):** Verzamelen van verklaringen. * **Ter plaatse inspectie (Artikel 69 DSA):** Onderzoek op locatie. * **Tussentijdse maatregelen (Artikel 70 DSA):** * **Voorwaarden:** Vereist een *prima facie* bevinding van een inbreuk en urgentie vanwege het risico op ernstige schade voor dienstgebruikers. * **Duur:** Geldig voor een gespecificeerde periode, hernieuwbaar indien nodig. * **Belang:** De Commissie moet hierbij rekening houden met het recht op een eerlijk proces. * **Bindende toezeggingen (Artikel 71 DSA):** Mogelijkheid voor platforms om toezeggingen te doen ter naleving (bv. AliExpress in juni 2025). * **Monitoringacties (Artikel 72 DSA):** Doorlopend toezicht. > **Voorbeeld:** Een 'simpele' RFI zou kunnen zijn dat de Commissie een VLOPSE vraagt naar de methodologie van hun advertentiebeleid. Een 'RFI per besluit' zou kunnen zijn dat de Commissie eist dat een VLOPSE binnen twee weken gedetailleerde technische logboeken verstrekt met betrekking tot verwijderingsbeslissingen. #### 2.2.3 Beslissingen bij niet-naleving en boetes Wanneer de Commissie een inbreuk vaststelt, kan zij beslissingen nemen en boetes opleggen. * **Voorlopige bevindingen (Artikel 79 DSA):** * Voordat een beslissing over niet-naleving, een boete, periodieke dwangsom, of een tussentijdse maatregel wordt aangenomen, krijgt de VLOPSE de gelegenheid om gehoord te worden. * Dit proces waarborgt het recht op een eerlijk proces en een redelijke termijn, conform Artikel 41 van het EU-Handvest van de grondrechten. * **Formele Procedures:** * **Temu (oktober 2024):** Onderzoek naar verkoop van illegale producten, potentieel verslavend design, aanbevelingssystemen en data-toegang. * **Meta (mei 2024):** Onderzoek naar gedragsverslavingen bij kinderen, leeftijdsverificatie en -borging. * **TikTok (april 2024):** Onderzoek naar mentale gezondheid en verslavend design (TikTok Lite en beloningsprogramma's). * **Voorlopige bevindingen voor TikTok en Meta (oktober 2025):** De Commissie stelde voorlopig vast dat zowel TikTok als Meta hun verplichtingen schonden om onderzoekers adequate toegang te verlenen tot openbare gegevens onder de DSA. Meta werd ook in strijd bevonden met verplichtingen inzake eenvoudige mechanismen voor het melden van illegale content en het effectief aanvechten van contentmoderatiebeslissingen. ##### 2.2.3.1 Boetes en periodieke dwangsommen De DSA voorziet in zware financiële sancties voor VLOPSEs die de regels overtreden. * **Boetes:** Kunnen oplopen tot 6% van de wereldwijde jaaromzet van de VLOPSE. * **Periodieke dwangsommen:** Kunnen oplopen tot 5% van de gemiddelde dagelijkse wereldwijde omzet per dag dat de overtreding voortduurt. > **Tip:** VLOPSEs moeten proactief investeren in robuuste compliance- en risicobeheerstructuren om het risico op dergelijke significante financiële sancties te minimaliseren. --- # Politieke en juridische aspecten van digitale regelgeving Hier is een gedetailleerde samenvatting over de politieke en juridische aspecten van digitale regelgeving, gebaseerd op de verstrekte documentatie. ## 3. Politieke en juridische aspecten van digitale regelgeving Dit deel onderzoekt de politieke dynamiek rondom digitale regelgeving, inclusief de agenda-setting door Europese instellingen en de ontwikkeling van brede digitale wetgevingsinitiatieven zoals de Digital Omnibus. ### 3.1 De rol van Europese instellingen in agenda-setting De Europese Unie kent een gelaagd systeem voor het opstellen en handhaven van digitale regelgeving, waarbij de Europese Commissie, het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie elk een cruciale rol spelen in het bepalen van de politieke agenda en de juridische kaders. Deze instellingen opereren vaak in een dynamiek waarin zij proberen invloed uit te oefenen en hun prioriteiten te stellen, wat leidt tot een constante ontwikkeling van nieuwe wetgeving. #### 3.1.1 De Europese Commissie als initiatiefnemer De Europese Commissie fungeert als het uitvoerende orgaan van de EU en is primair verantwoordelijk voor het voorstellen van nieuwe wetgeving en beleid. Binnen de Commissie zijn specifieke directoraten-generaal (DG's), zoals DG CONNECT, nauw betrokken bij digitale vraagstukken. DG CONNECT richt zich op het handhaven van de Digital Services Act (DSA) en de Digital Markets Act (DMA) en wordt hierin ondersteund door technologisch geavanceerde eenheden zoals ECAT, dat zich bezighoudt met technische analyses van platforms, en de Joint Research Centre (JRC), een onderzoekseenheid. De Commissie bepaalt de supervisie op grote online platforms (Very Large Online Platforms and Services - VLOPSEs) en stelt hiervoor een supervisievergoeding in. Deze vergoeding is bedoeld om alle geschatte en redelijkerwijs te bepalen kosten voor de toezichtstaken van de Commissie te dekken. De hoogte van de vergoeding wordt berekend op basis van het aantal gemiddelde maandelijkse actieve ontvangers van een dienst, uitgedrukt in miljoenen eenheden. ##### 3.1.1.1 Juridische procedures met betrekking tot VLOPSE-aanwijzing en vergoedingen De Commissie is betrokken bij diverse juridische procedures die voortvloeien uit aanwijzingen van VLOPSEs en de berekeningsmethodologie van de supervisievergoeding. Zo zijn er zaken aangespannen door bedrijven als Amazon, Zalando en TikTok, die de aanwijzing als VLOPSE of de berekening van de supervisievergoeding aanvechten. Het Hof van Justitie van de Europese Unie (CJEU) speelt hierbij een centrale rol in de interpretatie en handhaving van de wetgeving. > **Voorbeeld:** In zaak T-367/23 (Amazon EU v Commission) verwierp het CJEU de argumenten van Amazon dat de aanwijzing als VLOPSE inbreuk maakte op het vrije ondernemingsrecht en het eigendomsrecht. De rechters oordeelden dat deze inbreuken gerechtvaardigd zijn door het doel om systemische risico's voor de samenleving te voorkomen. ##### 3.1.1.2 Handhavingsbevoegdheden van de Commissie jegens VLOPSEs De Commissie beschikt over aanzienlijke handhavingsbevoegdheden ten opzichte van VLOPSEs, die een integrale rol spelen in het risicobeheerproces: * **Risicobeheercyclus:** Dit omvat risicobeoordeling, het implementeren van risicobeperkende maatregelen, rapportage, een interne compliancefunctie en onafhankelijke audits. * **Auditing:** VLOPSEs moeten jaarlijks externe audits laten uitvoeren door onafhankelijke experts (zoals de "Big 4") die gespecialiseerd zijn in de naleving van de DSA. De kosten hiervan dragen de VLOPSEs zelf. De bevindingen van deze audits worden gebruikt door de Commissie voor handhavingsdoeleinden. * **Compliancefunctie:** VLOPSEs moeten een interne compliancefunctie inrichten die erop toeziet dat de regels van de DSA worden nageleefd. Deze functie moet onafhankelijk zijn, met voldoende bevoegdheden, status en middelen beschikken, en toegang hebben tot het management. * **Onderzoeksbevoegdheden:** De Commissie kan informatie opvragen (Request for Information - RFI), interviews afnemen, ter plaatse inspecties uitvoeren, voorlopige maatregelen opleggen, bindende toezeggingen accepteren en monitoringacties uitvoeren. * **RFI:** Dit kan een eenvoudig verzoek zijn of een dwingend verzoek per besluit, waarbij de te verstrekken informatie gerelateerd moet zijn aan een vermoedelijke inbreuk. * **Voorlopige maatregelen (Interim measures):** Deze kunnen worden opgelegd bij een *prima facie* bevinding van een inbreuk en bij urgentie om ernstige schade voor gebruikers te voorkomen. * **Beslissingen inzake niet-naleving en boetes:** Na een preliminair onderzoek waarbij de VLOPSE de gelegenheid krijgt zich te horen, kan de Commissie besluiten tot niet-naleving, boetes of periodieke dwangsommen opleggen. > **Voorbeeld:** De Commissie heeft formele onderzoeken ingesteld tegen TikTok en Meta vanwege vermeende schendingen van hun verplichtingen onder de DSA, met name met betrekking tot gegevens-toegang voor onderzoekers, mechanismen voor het melden van illegale content en het omgaan met inhoudelijke moderatiebeslissingen. #### 3.1.2 De rol van de Europese Board for Digital Services De European Board for Digital Services is een onafhankelijke adviesgroep die bestaat uit de nationale Digital Services Coordinators (DSC's). De Raad wordt voorgezeten door de Commissie en is bedoeld om de consistente toepassing van de DSA te waarborgen door middel van advisering, het uitvaardigen van aanbevelingen en het coördineren van de samenwerking tussen nationale autoriteiten en de Commissie. De Board faciliteert informatie-uitwisseling over nationale ontwikkelingen en de aanpak van de Commissie. #### 3.1.3 Nationale Digital Services Coordinators (DSC's) Op nationaal niveau spelen de Digital Services Coordinators een cruciale rol bij het direct toezicht houden op en handhaven van de DSA ten aanzien van platforms met minder dan 45 miljoen maandelijkse gebruikers in de EU. Deze onafhankelijke autoriteiten zijn verantwoordelijk voor de handhaving van de wetgeving binnen hun lidstaat, de coördinatie met andere nationale autoriteiten en het delen van informatie. De variatie in de keuze van autoriteiten die als DSC worden aangewezen (bijvoorbeeld telecommunicatie- of mededingingsautoriteiten) kan echter leiden tot inconsistenties in de handhaving. De Europese Commissie kan inbreukprocedures starten tegen lidstaten die nalaten een effectieve DSC aan te stellen of volledig te bekrachtigen. ### 3.2 Ontwikkeling van brede digitale wetgevingsinitiatieven De EU streeft naar een alomvattende digitale regelgeving die verschillende aspecten van de digitale economie aanpakt. Initiatieven zoals de "Digital Omnibus" illustreren de ambitie om verschillende digitale wetten te stroomlijnen en te integreren. Dit beleid is gericht op het creëren van een veiliger en transparanter digitaal landschap, het beschermen van fundamentele rechten en het waarborgen van eerlijke concurrentie in de digitale ruimte. #### 3.2.1 De Digital Services Act (DSA) en de Digital Markets Act (DMA) De DSA en DMA zijn twee pijlers van de Europese digitale strategie. Terwijl de DSA zich richt op het reguleren van online diensten en het bestrijden van illegale inhoud, heeft de DMA tot doel de macht van grote technologieplatforms (poortwachters) te reguleren en eerlijkere concurrentievoorwaarden te creëren. Deze wetgevingen zijn complex en vereisen een robuust toezicht- en handhavingskader, wat leidt tot de bovengenoemde structuren op Europees en nationaal niveau. > **Tip:** De DSA en DMA bouwen voort op eerdere regelgeving en ervaringen, zoals de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG/GDPR). Begrip van deze onderlinge verbanden is essentieel voor een volledige analyse van de digitale regelgeving. --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Digital Services Act (DSA) | Een wetgevingskader van de Europese Unie dat tot doel heeft een veiligere en transparantere online omgeving te creëren door online platforms te reguleren en de rechten van gebruikers te beschermen. | | Very Large Online Platforms and Services (VLOPSEs) | Online platforms en diensten die naar verwachting een significant aantal maandelijkse actieve gebruikers in de Europese Unie hebben, waardoor ze onderworpen zijn aan strengere verplichtingen onder de DSA. | | Digital Services Coordinator (DSC) | Een onafhankelijke nationale autoriteit die is aangewezen binnen elke lidstaat om toezicht te houden op en de naleving van de Digital Services Act te handhaven voor kleinere online platforms binnen hun rechtsgebied. | | European Board for Digital Services | Een adviesorgaan dat bestaat uit nationale Digital Services Coordinators, voorgezeten door de Commissie, dat zorgt voor een consistente toepassing van de DSA en aanbevelingen doet aan de DSCs en de Commissie. | | European Commission | Het uitvoerend orgaan van de Europese Unie, verantwoordelijk voor het voorstellen van wetgeving, het monitoren van de implementatie ervan en de directe handhaving van regels voor VLOPSEs onder de DSA. | | Risicobeoordeling (Risk assessment) | Het proces waarbij VLOPSEs verplicht zijn om potentiële risico's die hun diensten kunnen veroorzaken, zoals de verspreiding van illegale inhoud of negatieve effecten op fundamentele rechten, te identificeren en te evalueren. | | Risicobeperkende maatregelen (Risk mitigation measures) | Acties die VLOPSEs moeten implementeren om de geïdentificeerde risico's aan te pakken, zoals het verbeteren van moderatieprocessen of het aanpassen van aanbevelingssystemen. | | Onafhankelijke audit (Independent audit) | Een periodieke externe controle van de naleving van de DSA-verplichtingen door een VLOPSE, uitgevoerd door een onafhankelijke deskundige om de effectiviteit van hun risicobeheer en complianceprocessen te beoordelen. | | Compliancefunctie (Compliance function) | Een interne functie binnen een VLOPSE, vergelijkbaar met een Data Protection Officer (DPO), die ervoor zorgt dat de regels van de DSA worden nageleefd en die de nodige autoriteit, middelen en toegang tot het management heeft. | | Verzoek om informatie (Request for Information - RFI) | Een bevoegdheid van de Europese Commissie om informatie op te vragen bij online platforms of andere entiteiten om mogelijke inbreuken op de DSA te onderzoeken. Dit kan zowel een eenvoudig verzoek als een bindend verzoek per besluit zijn. | | Voorlopige maatregel (Interim measure) | Een door de Commissie opgelegde tijdelijke maatregel om potentieel schadelijke situaties te voorkomen of te beperken tijdens een lopend onderzoek, wanneer er sprake is van een prima facie bevinding en urgentie. | | Niet-naleving beslissing (Non-compliance decision) | Een formele beslissing van de Europese Commissie die vaststelt dat een VLOPSE de Digital Services Act heeft overtreden, wat kan leiden tot boetes of andere sancties. | | Periodieke boetes (Periodic penalty payments) | Financiële sancties die door de Commissie kunnen worden opgelegd aan VLOPSEs die nalaten te voldoen aan bepaalde verplichtingen, om naleving af te dwingen. | | CJEU (Court of Justice of the European Union) | Het Hof van Justitie van de Europese Unie, dat verantwoordelijk is voor het interpreteren van EU-recht en het waarborgen van de uniforme toepassing ervan. Zaken met betrekking tot de DSA kunnen hier ter beoordeling komen. |