SV Consolidatie.docx

De consolidatie van jaarrekeningen is een essentieel proces waarbij de financiële resultaten van een groep van met elkaar verbonden ondernemingen worden samengevoegd tot één enkele financiële verklaring. ## Wettelijk kader en regelgeving De consolidatiepraktijk wordt in België geregeld door diverse wettelijke bepalingen: * **Artikel III.91 van het Wetboek van Economisch Recht**: Dit artikel vormt de basis voor de algemene consolidatieverplichtingen. * **Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (WVV) van 23 maart 2019**: Specifiek de artikelen **1:11 tot 1:26**, **3:21 tot 3:36** en **3:76 tot 3:82** behandelen de consolidatieplicht, de definities van moedervennootschap, dochteronderneming, controlebevoegdheid, en consortia. * **Koninklijk Besluit (KB) van 29 april 2019 tot uitvoering van het WVV**: De artikelen **3:64 en 3:65** en **3:96 tot 3:158** bevatten de gedetailleerde uitvoeringsregels voor consolidatie, inclusief de consolidatiekring, weglatingen en verschillende consolidatiemethoden. De **Commissie voor Boekhoudkundige Normen (CBN)** heeft tevens meerdere adviezen gepubliceerd die verduidelijking bieden bij de consolidatiewetgeving in België. Op Europees niveau zijn er ook belangrijke voorschriften: * **Europese Verordening van 19 juli 2002**: Vereist dat Europese beursgenoteerde ondernemingen hun geconsolideerde jaarrekening opstellen conform de **International Financial Reporting Standards (IFRS)**. * **KB van 18 januari 2005**: Niet-beursgenoteerde ondernemingen hebben de mogelijkheid om hun geconsolideerde jaarrekening op te stellen conform IFRS. Deze keuze is echter onomkeerbaar. ## Consolidatieplicht Elke moedervennootschap is verplicht een geconsolideerde jaarrekening en een geconsolideerd jaarverslag op te stellen indien zij, alleen of gezamenlijk met andere ondernemingen, één of meer dochterondernemingen controleert (artikel 3:23 WVV). Een onderneming die een consortium vormt met andere ondernemingen, is eveneens verplicht een geconsolideerde jaarrekening en jaarverslag op te stellen. Deze consolidatie omvat alle ondernemingen die deel uitmaken van het consortium, evenals hun dochterondernemingen, gemeenschappelijke dochterondernemingen en geassocieerde vennootschappen (artikel 3:24 WVV). ### Moedervennootschap, dochtervennootschap en controlebevoegdheid * **Moedervennootschap**: Een vennootschap die controle uitoefent over een andere vennootschap. * **Dochteronderneming**: Een vennootschap ten opzichte waarvan een controlebevoegdheid bestaat. * **Controlebevoegdheid**: De bevoegdheid, in rechte of in feite, om beslissende invloed uit te oefenen op de aanstelling van de meerderheid van de bestuurders of zaakvoerders, of op de oriëntatie van het beleid van een onderneming. Dit wordt vaak beoordeeld aan de hand van stemrechten versus aandelenbezit. #### Gezamenlijke controle Gezamenlijke controle bestaat wanneer een beperkt aantal vennoten samen controle uitoefenen en overeengekomen zijn dat beleidsbeslissingen niet zonder hun gemeenschappelijke instemming (unanimiteit) genomen kunnen worden. * **Gemeenschappelijke dochteronderneming**: Een onderneming ten aanzien waarvan gezamenlijke controle bestaat. #### Exclusieve controle Exclusieve controle is de controle die een vennootschap alleen uitoefent, of samen met één of meer van haar eigen dochterondernemingen. #### Samenstelling van controlebevoegdheid Bij het vaststellen van controlebevoegdheid worden volgende elementen in acht genomen: * **Onrechtstreekse bevoegdheid**: De controlebevoegdheid die wordt uitgeoefend via een dochteronderneming, wordt meegeteld bij de rechtstreekse bevoegdheid. * **Indirecte controle**: De bevoegdheid van een tussenpersoon wordt geacht in het bezit te zijn van de persoon die deze tussenpersoon controleert. Volgende elementen worden **niet** in rekening genomen: * Schorsing van stemrechten. * Stemrechtbesprekingen (tenzij deze leiden tot een feitelijke controle). #### Stemrechten aan aandelen De stemrechten verbonden aan het totaal van de aandelen van een dochtervennootschap worden verminderd met: * Stemrechten verbonden aan eigen aandelen van de dochteronderneming. * Stemrechten verbonden aan aandelen die worden aangehouden door haar (klein)dochterondernemingen. ### Consolidatiemethoden en kring * **Consoliderende vennootschap**: De vennootschap die de geconsolideerde jaarrekening opstelt. * **Vennootschappen opgenomen in de consolidatie**: * Inclusief: de consoliderende vennootschap, integraal geconsolideerde vennootschappen en evenredig geconsolideerde vennootschappen. * Exclusief: vennootschappen waarvoor de vermogensmutatiemethode wordt toegepast. * **Geconsolideerd geheel (consolidatiekring)**: Het geheel van vennootschappen dat in de consolidatie is opgenomen. ## Het consortium of de horizontale groep Een consortium ontstaat wanneer een vennootschap (of vennootschappen) en één of meer andere vennootschappen, die geen dochterondernemingen van elkaar zijn, onder een gezamenlijke centrale leiding staan. **Centrale leiding wordt onweerlegbaar vermoed indien:** * Dit voortvloeit uit overeenkomsten of statutaire bepalingen. * Het bestuursorgaan voor het merendeel uit dezelfde personen bestaat. **Centrale leiding wordt behoudens tegenbewijs (weerlegbaar) vermoed indien:** * De meerderheid van de stemrechten verbonden aan hun effecten wordt gehouden door dezelfde personen (natuurlijke personen of rechtspersonen). > **Tip:** Bij de beoordeling van centrale leiding is het cruciaal om te kijken naar de feitelijke uitoefening van invloed, niet enkel naar juridische structuren. ### Geassocieerde vennootschap Een geassocieerde vennootschap (artikel 1:21 WVV) is elke vennootschap die geen dochter- of gemeenschappelijke dochteronderneming is, maar waarin een andere vennootschap een deelneming bezit en waarop zij een invloed van betekenis uitoefent op de beleidsoriëntatie. * **Invloed van betekenis**: Behoudens tegenbewijs wordt deze invloed vermoed indien het stemrechtpercentage 20% of meer bedraagt. * **Deelneming waarmee een deelnemingsverhouding bestaat (10% drempel)**: Elke geassocieerde vennootschap is een deelneming waarmee een deelnemingsverhouding bestaat. Het omgekeerde is niet noodzakelijk waar. ## Vrijstelling van consolidatie Er zijn verschillende situaties waarin een vrijstelling van de consolidatieplicht mogelijk is. ### Vrijstelling omwille van subconsolidatie Een Belgische vennootschap die dochter is van een andere onderneming op een hoger niveau, kan vrijgesteld worden van consolidatie mits aan volgende voorwaarden wordt voldaan (artikel 3:26 WVV): * De vennootschap is dochter van een onderneming (Belgisch of buitenlands) die een geconsolideerde jaarrekening opstelt, laat controleren en openbaar maakt. * Goedkeuring door 9/10de van de stemmen (NV/EV) of 8/10de (andere vennootschapsvormen), geldig voor 2 boekjaren en hernieuwbaar. * De geconsolideerde jaarrekening van de moederonderneming moet opgesteld, gecontroleerd en openbaar gemaakt zijn conform de Europese richtlijn 2013/34 of een gelijkwaardig regime. * De geconsolideerde jaarrekening en het jaarverslag van de moederonderneming moeten binnen 2 maanden na verkrijgbaarheid en uiterlijk 7 maanden na boekjaar einde worden neergelegd. * De neergelegde jaarrekening moet in de taal zijn waarin de vrijgestelde vennootschap haar enkelvoudige jaarrekening opstelt. * Vermelding in de toelichting van de vrijgestelde onderneming over het gebruik van deze vrijstellingsmogelijkheid, inclusief gegevens over de alternatieve geconsolideerde informatie. **De vrijstelling omwille van subconsolidatie kan niet worden toegepast indien:** * Een van de ondernemingen in consolidatie beursgenoteerd is (artikel 3:27 WVV). * De consolidatie wordt gevraagd door de ondernemingsraad, de overheid of een rechter (artikel 3:28 WVV). ### Vrijstelling voor groepen van beperkte omvang Een moederonderneming vormt met haar dochterondernemingen (of vennootschappen binnen een consortium) een groep van beperkte omvang indien op geconsolideerde basis niet meer dan één van de volgende criteria wordt overschreden (artikel 3:25 WVV): * Jaaromzet (exclusief BTW): 42.500.000 EUR (voor april 2024: 34.000.000 EUR). * Balanstotaal: 21.250.000 EUR (voor april 2024: 17.000.000 EUR). * Personeelsbestand: 250 werknemers. De toetsing gebeurt over **twee opeenvolgende boekjaren**. De vrijstelling kan worden toegepast vanaf het boekjaar dat volgt op de twee boekjaren waarin de criteria werden overschreden. Voor de bepaling van de vrijstelling voor groepen van beperkte omvang kunnen geconsolideerde cijfers worden gehanteerd. Een vereenvoudigde methode laat toe de grensbedragen van omzet en balanstotaal met 20% te verhogen. **Vrijstelling voor groepen van beperkte omvang kan niet worden toegepast indien:** * Een van de ondernemingen in consolidatie beursgenoteerd is. * De consolidatie wordt gevraagd door de ondernemingsraad, de overheid of een rechter. ### Vrijstelling dochteronderneming van te verwaarlozen betekenis Een moedervennootschap kan vrijgesteld worden van het opstellen van een geconsolideerde jaarrekening indien al haar dochterondernemingen individueel of gezamenlijk van verwaarloosbare betekenis zijn voor de beoordeling van het geconsolideerd vermogen, de financiële positie en de geconsolideerde resultaten (artikel 3:23 WVV). ## Consolidatiekring De consolidatiekring omvat: * De consoliderende vennootschap. * Integraal opgenomen dochterondernemingen. * Evenredig opgenomen dochterondernemingen. * In geval van consortium: alle ondernemingen die onder centrale leiding staan. **Exclusief** van de consolidatiekring zijn: * Geassocieerde vennootschappen die volgens de vermogensmutatiemethode worden opgenomen (dit is een waarderingsmethode, geen consolidatiemethode). ### Controlepercentage versus belangpercentage * **Controlepercentage**: Bepaalt de consolidatiekring en de consolidatiemethode. * **Belangenpercentage**: Geeft het financiële belang weer in het netto-vermogen en het resultaat van een andere onderneming. Dit percentage wordt gebruikt bij de uitwerking van de consolidatie en bepaalt welk percentage van de activa, passiva, opbrengsten en kosten wordt opgenomen. Bij onrechtstreekse deelneming wordt het belangpercentage verkregen door vermenigvuldiging van de percentages op de verschillende niveaus. ## Weglating uit de consolidatiekring Vennootschappen mogen onder bepaalde voorwaarden uit de consolidatiekring worden weggelaten, mits dit gemotiveerd wordt in de toelichting. ### Weglating mits motivatie in de toelichting Een dochteronderneming mag worden weggelaten indien: * De onderneming van verwaarloosbare betekenis is (te beoordelen voor alle ondernemingen die op deze basis worden weggelaten). * De effectieve controle of de aanwending van het vermogen ingrijpend en duurzaam wordt beperkt. * De benodigde gegevens niet zonder onevenredig hoge kosten of onverantwoorde vertraging kunnen worden verkregen. * De aandelen uitsluitend met het oog op latere vervreemding worden gehouden (geldbelegging). ### Weglating mits opname volgens vermogensmutatiemethode en motivatie in de toelichting Een dochteronderneming waarover de consoliderende vennootschap een feitelijke controle bezit, kan buiten consolidatie worden gelaten indien opname ervan indruist tegen het beginsel van het getrouw beeld. Dit is enkel mogelijk mits: * Opname van de dochteronderneming volgens de vermogensmutatiemethode. * Motivatie in de toelichting. Deze weglatingsmogelijkheid veronderstelt continuïteit: er moet van uitgegaan kunnen worden dat het bedrijf zijn activiteiten zal kunnen blijven voortzetten. ### Weglating mits opname volgens vermogensmutatiemethode Een dochteronderneming moet buiten consolidatie worden gelaten indien: * De onderneming in vereffening is. * Er een beslissing is genomen om de onderneming stop te zetten. * Er niet meer van uitgegaan kan worden dat het bedrijf van de onderneming wordt voortgezet. Ook hier is opname volgens de vermogensmutatiemethode vereist, met motivatie in de toelichting. Belangrijk is dat deze ondernemingen wel nog worden opgenomen, maar niet geconsolideerd. ### Wijzigingen consolidatiekring Dochterondernemingen die buiten de consolidatiekring worden gerealiseerd, worden vanaf de datum van realisatie niet langer opgenomen. Indien de samenstelling van het geconsolideerd geheel in de loop van het boekjaar aanmerkelijk wijzigt, moet de toelichting informatie bevatten om een zinvolle vergelijking met voorgaande jaren mogelijk te maken (artikel 3:102 KB 29/04/2019). ## Consolidatiemethodes Er zijn drie hoofdbeginselen voor consolidatiemethodes: integrale consolidatie, evenredige (proportionele) consolidatie en de vermogensmutatiemethode. ### Integrale consolidatie * **Toepassingsgebied**: Exclusieve dochterondernemingen. * **Werkwijze**: Alle elementen van het actief en passief, alle rechten en verplichtingen, en alle opbrengsten en kosten worden integraal (100%) opgenomen. Het aandeel van minderheidsaandeelhouders in het EV en de resultaten wordt apart vermeld. * **Eliminaties**: Onderlinge saldi en transacties worden integraal geëlimineerd om dubbeltellingen te vermijden. * **Groepswaarderingsregels**: Inclusief herwerking van het eigen vermogen, eliminatie van deelnemingen en onderlinge vorderingen/schulden, en eliminatie van winsten/verliezen in activa. * **Uitzonderingen op integrale eliminatie**: Mogelijk met eliminatie a rato van het belangenpercentage. ### Evenredige of proportionele consolidatie * **Toepassingsgebied**: Gemeenschappelijke dochterondernemingen of joint ventures. * **Werkwijze**: Alle posten van actief, passief, rechten, verplichtingen, opbrengsten en kosten worden opgenomen a rato van de rechten in het kapitaal die door de consoliderende vennootschap worden gehouden. * **Eliminaties**: Onderlinge saldi en transacties worden geëlimineerd ten belope van maximaal het aandeel van de groep in deze verrichtingen, tenzij de eliminaties verwaarloosbaar zijn. * **Alternatief**: Gemeenschappelijke dochterondernemingen mogen worden gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode als hun bedrijf niet nauw geïntegreerd is. ### Vermogensmethode (of vermogensmutatiemethode) * **Toepassingsgebied**: Deelnemingen in geassocieerde vennootschappen. * **Werkwijze**: De historische aanschaffingsprijs van de deelneming wordt vervangen door het aandeel van de consoliderende vennootschap in het eigen vermogen van de geassocieerde vennootschap. Dit is een bijzondere waarderingsmethode en geen consolidatiemethode in strikte zin. * **Geen consolidatie**: Indien een onderneming enkel deelnemingen heeft in geassocieerde vennootschappen, wordt er geen geconsolideerde jaarrekening opgemaakt. > **Tip:** De vermogensmutatiemethode wordt ook toegepast bij de weglating van bepaalde dochterondernemingen uit de consolidatiekring, zoals dochterondernemingen die in vereffening zijn, of wanneer opname indruist tegen het getrouw beeld. ## Het consolidatieverschil Het consolidatieverschil is het verschil tussen de aanschaffingswaarde van een deelneming en de waarde van het eigen vermogen van de dochteronderneming dat aan de groep toekomt op de datum van verwerving. * **Boekwaarde deelneming**: De aanschaffingsprijs van de aandelen. * **Overgenomen eigen vermogen**: Het eigen vermogen van de dochteronderneming op datum van verwerving, herwerkt volgens groepswaarderingsregels. **Oorzaken van het consolidatieverschil:** * **Positief consolidatieverschil**: Onderwaardering van activa, overwaardering van passiva, verwachte gunstige resultaten, strategische keuze. * **Negatief consolidatieverschil**: Overwaardering van activa, onderwaardering van passiva, verwachte ongunstige resultaten. **Toewijzing van consolidatieverschillen:** Zoveel mogelijk worden deze toegewezen aan activa en passiva. Er wordt onderscheid gemaakt tussen het eerste consolidatieverschil (directe vergelijking) en het tweede consolidatieverschil (na herwerking van het EV). **Boekhoudkundige verwerking:** * **Positief consolidatieverschil**: Opgenomen op het actief, afgeschreven over een passende periode (meestal 5 jaar, met motivatie indien langer). * **Negatief consolidatieverschil**: Opgenomen onder het eigen vermogen voor de duur van de participatie. Kan in resultaat worden genomen indien te verklaren door verwachte negatieve resultaten die zich voordoen. * **Compensatie**: Verbonden positieve en negatieve consolidatieverschillen zijn verboden, tenzij met betrekking tot dezelfde dochteronderneming. ## De geconsolideerde jaarrekening De geconsolideerde jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde balans en de geconsolideerde resultatenrekening. De totstandkoming ervan vereist diverse consolidatietechnieken en eliminaties. ### Consolidatietechnieken * Integrale consolidatie * Proportionele (evenredige) consolidatie * Vermogensmutatiemethode (wordt beschouwd als een waarderingsmethode) ### Integrale consolidatie * **Toepassingsgebied**: Moederonderneming en exclusieve dochterondernemingen. * **Werkwijze**: Alle elementen van actief, passief, opbrengsten, kosten, rechten en verplichtingen worden integraal (100%) opgenomen. Onderlinge saldi en transacties worden integraal geëlimineerd. * **Consolidatie van de balans**: Vereist groepswaarderingsregels, eliminatie van deelneming, belangen van derden, onderlinge vorderingen/schulden, en winsten/verliezen in activa. * **Consolidatie van de resultatenrekening**: Vereist groepswaarderingsregels, resultaatbestemming, eliminatie van onderlinge opbrengsten/kosten, en winsten/verliezen in activa. * **Uitzonderingen**: Eliminatie a rato van het belangenpercentage is mogelijk. ### Consolidatieverschil (vervolg) * **Eerste consolidatieverschil**: Dit wordt berekend op het moment van de eerste consolidatie van een dochteronderneming. Het vertegenwoordigt het verschil tussen de aanschaffingswaarde van de deelneming en het aandeel van de groep in het eigen vermogen van de dochter op dat moment. * **Tweede consolidatieverschil**: Dit ontstaat door herwaarderingen van activa en passiva van de dochteronderneming op het moment van de overname. Het is het verschil tussen de herwaardeerde waarde van het eigen vermogen en de boekwaarde. Dit wordt ook vermenigvuldigd met het belang van de groep. ### Belangen van derden Bij integrale consolidatie worden de activa en passiva van de dochteronderneming volledig opgenomen, zelfs als de moedervennootschap niet alle aandelen bezit. Het deel van het eigen vermogen en het resultaat dat niet toebehoort aan de moedervennootschap of de groep, wordt apart weergegeven als 'belangen van derden'. ### Consolidatie van de resultaatverwerking Het doel is om het geconsolideerde resultaat te bepalen en op te splitsen in het deel dat toekomt aan de groep en het deel dat toekomt aan derden. Dit gebeurt aan de hand van een resultaatsbestemmingstabel. * **Pre-acquisitiewinst**: Winst gerealiseerd vóór de datum van verwerving, die moet worden geëlimineerd bij de bepaling van het consolidatieverschil en het bestembaar resultaat. ### Eliminatie van vorderingen en schulden Onderlinge saldi van vorderingen en schulden tussen geconsolideerde ondernemingen moeten worden geëlimineerd om dubbeltellingen te voorkomen. Dit geldt voor onderlinge leveringen, leningen, en andere intragroepstransacties. ### Eliminatie in de resultatenrekening Onderlinge opbrengsten en kosten, evenals winsten en verliezen die begrepen zijn in de waarde van een actief, moeten worden geëlimineerd. Dit omvat ook: * Gerealiseerde intragroep meer- of minwaarden op deelnemingen. * Dividenden. * Waardeverminderingen op deelnemingen. #### Eliminatie van het resultaat bij verkoop van vaste activa Wanneer vaste activa binnen de groep worden doorverkocht met winst of verlies, moet deze intragroepswinst of -verlies worden geëlimineerd. De afschrijvingen op deze activa moeten eveneens gecorrigeerd worden in de consolidatie. #### Eliminatie bij onderlinge verkopen van goederen die tot de voorraden behoren Intragroepswinsten die nog begrepen zijn in de eindvoorraad, moeten worden geëlimineerd. Als goederen volledig zijn doorverkocht vóór de jaarafsluiting, is er geen resterende intragroepswinst in de voorraad. ### Eliminatie van intragroepsdividenden Dividenden uitgekeerd door een dochteronderneming aan haar moedervennootschap (of andere groepsleden) moeten worden geëlimineerd om dubbeltellingen te voorkomen en de werkelijke economische realiteit weer te geven. ### Eliminatie van waardeverminderingen op deelnemingen Waardeverminderingen op deelnemingen, geboekt in de enkelvoudige jaarrekening, moeten in de consolidatie correct worden verwerkt, rekening houdend met het consolidatieverschil en de eventuele afschrijvingen daarop. ### Uitgestelde belastingen en belastinglatenties De geconsolideerde jaarrekening moet rekening houden met de verschillen tussen de toe te rekenen belastingen en de werkelijk betaalde of te betalen belastingen, voor zover deze kosten in de toekomst waarschijnlijk zullen voortvloeien. Dit omvat permanente verschillen, tijdelijke verschillen, actieve en passieve belastinglatenties, en overdraagbare verliezen. ## Proportionele of evenredige consolidatie * **Toepassingsgebied**: Gemeenschappelijke dochterondernemingen of joint ventures. * **Werkwijze**: Opname van activa, passiva, rechten, verplichtingen, opbrengsten en kosten a rato van het belangenpercentage. Er zijn geen 'belangen van derden' in de zin van integrale consolidatie, maar het aandeel van de groep in de resultaten wordt wel bepaald. * **Eliminaties**: Deelnemingen, consolidatieverschillen, en onderlinge saldi worden geëlimineerd beperkt tot het aandeel van de groep. * **Resultaatverwerking**: Analoog aan integrale consolidatie, maar zonder toevoeging van 'belangen van derden'. ## Consortium Bij een consortium, dat gekenmerkt wordt door centrale leiding zonder dat er sprake is van moeder-dochterrelaties, wordt de integrale consolidatiemethode toegepast. De geconsolideerde jaarrekening bestaat uit de optelsom van alle ondernemingen die het consortium vormen. * **Centrale leiding**: Kan onweerlegbaar (statuten, gedeelde bestuurders) of weerlegbaar (gedeelde meerderheid stemrechten) vermoed worden. * **Consolidatieverschillen en belangen van derden**: In een *zuiver* consortium komen deze doorgaans niet voor, tenzij er sprake is van verticale consolidatie binnen een lid van het consortium. De consolidatie van een consortium verloopt stapsgewijs: afstemming van waarderingsregels, verticale consolidatie (indien van toepassing), en vervolgens de horizontale consolidatie waarbij onderlinge saldi worden geëlimineerd en balansen en resultatenrekeningen horizontaal worden opgesteld. ## Step acquisitions en step disposals ### Step acquisitions Dit betreft het stapsgewijs verhogen van een belang in een onderneming. * **Drempelverschuiving**: De consolidatietechniek verandert pas wanneer een drempel voor invloed wordt overschreden. Bij een stijging naar controle (> 50%) wordt integrale consolidatie toegepast vanaf de datum van controle. * **Consolidatieverschil**: Dit wordt berekend op basis van de totale betaalde prijs voor alle stappen samen, verminderd met het aandeel van de groep in het eigen vermogen aan boekwaarde. ### Step disposals Dit betreft het stapsgewijs verlagen van een belang. * **Verkoop met behoud van controle**: De dochteronderneming blijft volledig geconsolideerd. De verkoop resulteert in een resultaat op de transactie. Het consolidatieverschil blijft ongewijzigd. * **Verkoop met verlies van controle**: De dochteronderneming wordt uit de consolidatie geweerd. Alle activa, passiva, het volledige consolidatieverschil en minderheidsbelangen worden uitgeboekt. Het resterende bedrag wordt geboekt als financiële vaste activa. ## Veelvoorkomende fouten om te vermijden * **Verkeerde classificatie van controle**: Het onjuist beoordelen van controle in rechte versus controle in feite, wat leidt tot verkeerde consolidatiemethoden. * **Niet-eliminatie van intragroepstransacties**: Het vergeten of incorrect elimineren van onderlinge vorderingen, schulden, winsten en verliezen, wat de geconsolideerde resultaten verteken. * **Onjuiste berekening consolidatieverschil**: Fouten in de bepaling van het eigen vermogen van de dochteronderneming op de datum van verwerving, of het niet correct verwerken van herwaarderingen. * **Incorrecte behandeling van belangen van derden**: Het niet correct berekenen of presenteren van het aandeel van minderheidsaandeelhouders, met name bij integrale consolidatie. * **Verwaarlozen van pre-acquisitiewinsten/verliezen**: Deze moeten correct worden geïdentificeerd en verwerkt, zowel bij de bepaling van het consolidatieverschil als bij de resultaatverwerking. * **Onderlinge afhankelijkheid van boekingen**: Het niet inzien dat boekingen in de balans (bv. eliminatie van activa) een direct gevolg hebben op de resultatenrekening en vice versa. * **Negeer de datum van verwerving**: Zeker bij stapacquisities en -disposals, is de exacte datum cruciaal voor de correcte berekening van pre-acquisitiewinsten en het bepalen van de consolidatieperiode.

## Woordenlijst | Term | Definitie | | :------------------------ | :------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ | | Moedervennootschap | Een vennootschap die directe of indirecte controle uitoefent over één of meerdere andere vennootschappen. Deze controle stelt de moedervennootschap in staat om beslissende invloed uit te oefenen op het beleid van de dochteronderneming. | | Dochteronderneming | Een vennootschap ten aanzien waarvan een moedervennootschap een controlebevoegdheid uitoefent. Dit betekent dat de moedervennootschap de mogelijkheid heeft om de besluitvorming en het beleid van de dochteronderneming te beïnvloeden. | | Controlebevoegdheid | De bevoegdheid, zowel in rechte als in feite, om doorslaggevende invloed uit te oefenen op de aanstelling van de meerderheid van de bestuurders of zaakvoerders, of op de algemene oriëntatie van het beleid van een vennootschap. Dit kan gebaseerd zijn op stemrechten of andere contractuele afspraken. | | Gezamenlijke controle | Controle die een beperkt aantal vennoten gezamenlijk uitoefenen, wanneer zij overeengekomen zijn dat beleidsbeslissingen enkel met wederzijdse instemming (unanimiteit) genomen kunnen worden. Dit impliceert een gedeelde sturingsmacht over de onderneming. | | Gemeenschappelijke dochteronderneming | Een onderneming ten aanzien waarvan gezamenlijke controle bestaat. Dit betekent dat de besluitvorming en het beleid worden bepaald door een gezamenlijke inspanning van twee of meer controlerende partijen. | | Exclusieve controle | Controle die een vennootschap alleen uitoefent, of samen met één of meer van haar eigen dochterondernemingen. Dit impliceert dat de moedervennootschap de volledige zeggenschap heeft over de dochteronderneming. | | Consortium | Een groep van ondernemingen die, hoewel ze geen dochterondernemingen van elkaar zijn of onder dezelfde moedermaatschappij vallen, toch onder een gezamenlijke centrale leiding staan. Dit kan voortvloeien uit contracten, statuten of gedeelde bestuurders. | | Geassocieerde vennootschap | Een andere vennootschap dan een dochteronderneming of gemeenschappelijke dochteronderneming, waarin een onderneming een deelneming bezit en significante invloed uitoefent op de beleidsoriëntatie. Deze invloed wordt vermoed bij een stemrechtpercentage van 20% of meer. | | Consolidatiekring | Het geheel van vennootschappen die in de geconsolideerde jaarrekening worden opgenomen. Dit omvat de consoliderende vennootschap, integraal en evenredig geconsolideerde dochterondernemingen. | | Consolidatieverschil | Het verschil tussen de aanschaffingswaarde van een deelneming in een dochteronderneming en het deel van het eigen vermogen van die dochteronderneming dat aan de consoliderende vennootschap toekomt op de datum van verwerving. Dit kan zowel positief (meer betaald dan de waarde van het eigen vermogen) als negatief zijn. | | Vermogensmutatiemethode | Een waarderingsmethode waarbij deelnemingen in geassocieerde vennootschappen worden gewaardeerd op basis van het aandeel van de consoliderende vennootschap in het eigen vermogen van de geassocieerde vennootschap, aangepast met het consolidatieverschil. | | Integrale consolidatie | Een methode waarbij alle activa, passiva, opbrengsten en kosten van een exclusieve dochteronderneming volledig worden opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening. Het aandeel van minderheidsaandeelhouders wordt apart vermeld. | | Evenredige consolidatie | Een methode waarbij activa, passiva, opbrengsten en kosten van een gemeenschappelijke dochteronderneming worden opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening naar rato van het belang van de consoliderende vennootschap in het kapitaal van die dochteronderneming. | | Belangen van derden | Het deel van het eigen vermogen en het resultaat van een dochteronderneming dat niet toebehoort aan de moedervennootschap of de groep. Dit wordt apart vermeld in de geconsolideerde jaarrekening, met name bij integrale consolidatie. | | Pre-acquisitieresultaat | De winst of het verlies dat een dochteronderneming heeft gerealiseerd tussen de start van het boekjaar en de datum van verwerving van de deelneming door de moedervennootschap. Dit wordt meegenomen bij de bepaling van het consolidatieverschil. |