3.Koop2 2025.pptx

# De leveringsplicht van de verkoper Dit onderwerp behandelt de verschillende aspecten van de levering door de verkoper, inclusief het begrip levering, de materiële afgifte van de zaak, de toebehoren en vruchten, de wijzen en plaats van levering, en de tijdstippen van levering. ## 1. Levering Levering is de overdracht van de verkochte zaak in de macht en in het bezit van de koper. Het betreft een resultaatsverbintenis die ertoe strekt de koper de materiële afgifte van een conforme zaak te verschaffen, inclusief de toebehoren en vruchten die sinds de verkoop zijn verkregen. ### 1.1 Conformiteit bij levering De levering dient conform te zijn met de verkochte zaak wat betreft staat, eigenschappen en hoeveelheid. De aanvaarding door de koper omvat de beoordeling van zichtbare gebreken. #### 1.1.1 Toebehoren en vruchten Onder toebehoren vallen materiële en immateriële verbonden goederen, rechten en attesten. Vruchten omvatten opbrengsten zoals dividenden, interesten en huur die sinds de verkoop zijn verkregen. > **Tip:** Vorderingen van de koper wegens verborgen gebreken, vrijwaring, of aansprakelijkheid van de aannemer en architect worden als kwalitatieve rechten beschouwd en kunnen mee overgedragen worden. Het recht om de verkoper aan te spreken is niet steeds een "rechtstreekse" vordering. #### 1.1.2 Vordering tot vrijwaring wegens gebreken De koper kan een vordering instellen tegen de architect en aannemer wegens gebreken, waarvoor ook de tienjarige aansprakelijkheid geldt. De verkoper behoudt zijn vorderingsrecht voor gebreken die al voor de overdracht waren ontstaan, mits een uitdrukkelijk beding. ### 1.2 Het behoud van het goed tot aan de levering Indien er een tijdsverloop is tussen de wilsovereenstemming en de effectieve levering, rust op de verkoper een bijkomende inspanningsverbintenis om het goed als een zorgvuldig persoon te bewaren. > **Tip:** Alle kosten die gepaard gaan met het behoud en de bewaring van het goed tot aan de levering zijn ten laste van de verkoper. Dit is aanvullend recht en kan contractueel anders worden bepaald. #### 1.2.1 Kosten van levering en afhaling De kosten voor het behoud en de bewaring van het goed tot aan de levering zijn ten laste van de verkoper. Kosten voor verpakking en verzending zijn eveneens ten laste van de verkoper, terwijl de kosten van afhaling ten laste van de koper vallen. ### 1.3 Wijze van levering Levering geschiedt door materiële, symbolische of intellectuele overhandiging. * **Onroerend goed:** Levering gebeurt door de overhandiging van sleutels, codes of de titel. * **Roerend goed:** Hierbij is er doorgaans sprake van een feitelijke, materiële afgifte. * **Onlichamelijke goederen:** Levering gebeurt door de afgifte van de titel, een code, inschrijving in een aandeelhoudersregister, of op een effectenrekening. ### 1.4 Plaats van levering De plaats van levering wordt bepaald door het oude Burgerlijk Wetboek, tenzij anders overeengekomen. Bij internationale handelskoop met vervoer spelen de Incoterms 2020 een rol bij de overdracht van risico en de verdeling van kosten. > **Voorbeeld:** > * **EXW (Ex Works):** De koper haalt het goed op in de werkplaats van de verkoper. Risico-overdracht, transportkosten en douanekosten zijn voor rekening van de koper. > * **CIF (Cost Insurance Freight) + plaatsnaam:** Levering aan de haven van bestemming. Transportkosten en douanekosten zijn voor rekening van de koper. > * **FOB (Free On Board) + plaatsnaam:** Levering aan de haven van inscheping. De verkoper draagt de kosten van transport tot aan de inscheping; het verdere transport is voor rekening van de koper. #### 1.4.1 Gevolgen van de plaats van levering De plaats van levering heeft gevolgen voor de uitvoering van de verbintenis van de verkoper, de aanvaarding door de koper, de verdeling van kosten, de eigendomsoverdracht bij vervangbare goederen en soortzaken, de risico-overdracht bij handelskoop en de bevoegdheid van de rechtbank. ### 1.5 Tijdstip van levering Het tijdstip van levering kan vrij worden bepaald door de partijen. Bij gebreke van een overeenkomst geldt de leveringstermijn van dertig dagen na het sluiten van het contract, tenzij partijen een ander tijdstip overeenkwamen. Bij consumentenkoop mag de leveringstermijn niet eenzijdig worden bepaald of gewijzigd door de verkoper. > **Tip:** Indien de leveringstermijn verstrijkt zonder dat er geleverd is, geldt dit als ingebrekestelling indien het contract dit bepaalt. Een belangrijk juridisch gevolg hiervan is dat het risico voor het goed terug overgaat naar de verkoper. #### 1.5.1 Sancties bij niet-levering of laattijdige levering Bij niet-levering of laattijdige levering gelden de sancties van het gemeen recht, zoals ingebrekestelling en gerechtelijke ontbinding, tenzij de leveringstermijn is verstreken. De koper kan ook een schadevergoeding vorderen, tenzij er sprake is van overmacht. > **Tip:** Het wetsvoorstel Boek 7 BW voorziet in een passende aanvullende termijn na dertig dagen. Indien deze niet wordt gerespecteerd, kan een buitengerechtelijke ontbinding worden gevorderd. ### 1.6 Gevolgen van aanvaarding De aanvaarding impliceert de erkenning dat het geleverde goed overeenstemt met het verkochte goed en dat de levering conform de afspraken gebeurde wat betreft wijze, plaats en tijdstip. De koper dient de conformiteit en zichtbare gebreken zo spoedig mogelijk na levering te onderzoeken. > **Tip:** Bij niet-aanvaarding van een conforme levering vervalt de mogelijkheid tot ontbinding wegens niet-conforme levering. Het onderzoek van de conformiteit is beperkt tot wat een normaal aandachtige koper kan vaststellen. Wat niet zichtbaar is, kan niet worden afgekeurd. #### 1.6.1 Afbakening leveringsplicht en vrijwaringsplicht Zichtbare gebreken worden beoordeeld op het moment van levering. Voor gebreken die nadien aan het licht komen, kan de koper een afzonderlijke vordering instellen op basis van de vrijwaringsplicht voor verborgen gebreken. Dit vormt een duaal systeem van vorderingen. ### 1.7 Omvang van het verkochte onroerend goed De artikelen 1617-1622 oud BW bevatten specifieke regels bij ondermaat en overmaat van onroerende goederen. Deze regels zijn van aanvullend recht en worden in de praktijk vaak uitgesloten. De koper blijft beschermd door het gemeen recht inzake conformiteit en specifieke wetgeving zoals de Woningbouwwet en het WER. ## 2. Vrijwaring voor uitwinning Uitwinning ontstaat door elke stoornis die de koper het eigendomsrecht of het gebruik en genot van het goed geheel of gedeeltelijk ontneemt. De oorzaak hiervan kan de verkoper zelf zijn, door eigen daden of aanspraken. ### 2.1 Vrijwaring voor eigen daad De verkoper is gehouden tot vrijwaring voor feitelijke en rechtsstoornissen die hij zelf veroorzaakt. * **Feitelijke stoornis:** Gedragingen van de verkoper die het genot van de koper verstoren, zoals het openen van een concurrerende zaak na verkoop, of het behouden van een sleutel van een verkochte garage. * **Rechtsstoornis:** De verkoper stelt een vordering in die het eigendomsrecht van de koper aantast, bijvoorbeeld met betrekking tot erfdienstbaarheden die niet bestaan of juist wel bestaan op het goed. > **Tip:** Om de vrijwaring te kunnen inroepen, moet er sprake zijn van een actuele stoornis. Dit lukt niet indien de koper zelf medeplichtig is aan de verwerving van bepaalde rechten door de verkoper (bijvoorbeeld bij een dubbele verkoop waarbij koper 2 wist van de eerdere verkoop). #### 2.1.1 Sancties bij vrijwaring voor eigen daad Bij een rechtsstoornis kan de koper de exceptie van vrijwaring inroepen. Bevrijdingsbedingen zijn hier niet mogelijk en vormen dwingend recht, met uitzondering van daden van de verkoper die dateren van voor de verkoop en duidelijk in het koopcontract zijn vermeld. ### 2.2 Vrijwaring voor daden van derden De verkoper is gehouden tot vrijwaring voor rechtsstoornissen die voortvloeien uit de aanspraken van derden. Deze stoornis moet actueel zijn en voorafgaand aan de verkoop zijn ontstaan. * **Situaties:** Beslag, hypothecaire uitwinning door een bank, vorderingen van de overheid (bv. herstelvorderingen inzake stedenbouw), niet-bestaan van vermelde voordelen, niet-vermelden van bestaande lasten (bv. erfdienstbaarheden of huurcontracten). * **Niet-vrijwaring:** De verkoper is niet gehouden tot vrijwaring voor wettelijke en zichtbare erfdienstbaarheden. #### 2.2.1 Sancties bij vrijwaring voor daden van derden De verkoper, ook te goeder trouw, is gehouden tot vrijwaring. Bevrijdingsbedingen zijn mogelijk, maar bij uitwinning dient de verkoper de koopprijs van het uitgewonnen gedeelte terug te betalen, tenzij de koper kennis had van het gevaar van uitwinning of de koop op eigen risico heeft gedaan. > **Tip:** De vrijwaring kan worden ingeroepen vanaf het ontstaan van de koop (wilsovereenstemming), ook al is de eigendomsoverdracht nog niet voltooid. De koper en zijn rechtverkrijgenden (waaronder volgende kopers) kunnen hierop aanspraak maken. ## 3. Vrijwaring voor verborgen gebreken De verkoper is gehouden tot vrijwaring voor verborgen gebreken die het goed ongeschikt maken voor het beoogde gebruik en die reeds in de kiem aanwezig waren op het ogenblik van de koop. ### 3.1 Begrip verborgen gebrek Een verborgen gebrek is een gebrek dat: 1. Niet ontdekt kan worden bij levering, maar slechts na gebruik, proefnemingen of werken die essentieel zijn voor het goed. 2. Rekening houdend met de hoedanigheid van koper en verkoper, de aard van het goed en de omstandigheden van de levering. > **Tip:** Zichtbare gebreken of gebreken die de verkoper heeft aangewezen, vallen niet onder de vrijwaring voor verborgen gebreken. #### 3.1.1 Intrinsiek en functioneel gebrek * **Intrinsiek (structureel) gebrek:** Een gebrek eigen aan het goed dat het ongeschikt maakt voor het beoogde gebruik, of dit gebruik zodanig vermindert dat de koper het goed niet zou hebben gekocht of een lagere prijs zou hebben betaald indien hij het gebrek had gekend. * **Functioneel gebrek:** Een gebrek dat het goed ongeschikt maakt voor het specifieke gebruik waartoe de koper het bestemde, indien de verkoper hiervan op de hoogte was. #### 3.1.2 Bewijslast De bewijslast van een verborgen gebrek ligt bij de koper. Alle bewijsmiddelen zijn toegelaten, inclusief vermoedens, negatief of inductief bewijs. ### 3.2 Geen vrijwaring voor verborgen gebreken De vrijwaring voor verborgen gebreken geldt niet in bepaalde gevallen: * Koop op rechterlijk gezag of gedwongen openbare verkoop. * Conventionele afwijkingen, met beperkingen voor consumenten. * Kennis van het gebrek door de koper. * Verkoper te kwader trouw (inclusief onwetendheid door nalatigheid). > **Tip:** Bij consumentenkoop zijn bedingen die de rechten van de consument beknotten onrechtmatig. Een verkoper te kwader trouw kan zich niet beroepen op een bevrijdingsbeding voor verborgen gebreken. ### 3.3 Uitoefening recht op vrijwaring De koper heeft een keuze tussen: 1. **Actio redhibitoria (ontbinding):** Teruggave van de zaak en terugbetaling van de prijs. De waardevermindering ten laste van de verkoper geldt, tenzij veroorzaakt door de koper. 2. **Actio estimatoria (prijsvermindering):** Behoud van de zaak met een prijsvermindering, ook indien het goed reeds is doorverkocht. > **Let op:** Volgens het oude recht zijn vervanging of herstelling van het goed geen directe opties. De koper kan zijn keuze wijzigen tot een definitief vonnis, tenzij het goed is doorverkocht of de waarde ervan verminderd is door een zakelijke zekerheid. #### 3.3.1 Korte termijn voor instellen vordering De vordering tot vrijwaring voor verborgen gebreken moet worden ingesteld binnen een korte termijn, bepaald door de rechter. Deze termijn begint doorgaans te lopen vanaf de levering of de ontdekking van het gebrek. Een dagvaarding is vereist om de zaak voor de rechter te brengen. > **Tip:** De bedoeling van deze korte termijn is zekerheid te bieden dat het gebrek aanwezig was op het moment van de koop. Stilzitten van de koper wordt niet beschouwd als aanvaarding. De termijn is een vervaltermijn. ### 3.4 Vergaan van het goed Indien het goed vergaat: * **Slechte hoedanigheid (verborgen gebrek):** De verkoper moet vrijwaren. * **Toeval (overmacht):** De koper draagt het verlies (res perit domino), tenzij de verkoper in gebreke is gesteld of de eigendomsoverdracht is uitgesteld. #### 3.4.1 Vergoedingen * **Verkoper te goeder trouw:** Teruggave van de prijs en contractkosten. * **Verkoper te kwader trouw:** Teruggave van de prijs en alle geleden schade. Gespecialiseerde verkopers worden gelijkgesteld met verkopers te kwader trouw, tenzij bewijs van onoverwinnelijke onwetendheid. ## 4. Wetsvoorstel Boek 7 BW: Conformiteitsbegrip Het wetsvoorstel Boek 7 BW introduceert een nieuw conformiteitsbegrip: * Een goed is conform indien het beantwoordt aan de contractuele bepalingen en aan wat de koper redelijkerwijs kan verwachten. * De verkoper staat in voor elk conformiteitsgebrek dat minstens in de kiem bestaat bij de levering, zelfs indien dit gebrek pas later aan het licht komt en de verkoper dit niet kon weten. ### 4.1 Garantieverbintenis De garantieverbintenis is een resultaatsverbintenis waarbij toerekenbaarheid aan de verkoper niet vereist is. #### 4.1.1 Termijnen in het nieuwe recht * **Vrijwaringstermijn:** Tien jaar vanaf levering. * **Kennisgevingstermijn:** Redelijke termijn vanaf ontdekking, anders wordt het gebrek aanvaard. * **Verjaringstermijn:** Twee jaar vanaf kennisgeving. > **Tip:** De consumentenkoop is hierbij als inspiratiebron gebruikt. ### 4.2 Sanctieregeling De sanctieregeling sluit aan bij artikel 5.83 BW. Bij consumentenkoop is de regelgeving van dwingend recht. --- Dit document is een studiemateriaal en geen juridisch advies. Raadpleeg steeds de meest recente wetgeving en jurisprudentie. --- # Vrijwaring door de verkoper Hieronder volgt een gedetailleerde samenvatting over "Vrijwaring door de verkoper", die bedoeld is als een examengerichte studiegids. ## 2. Vrijwaring door de verkoper De verkoper heeft de wettelijke verplichting om de koper te vrijwaren voor uitwinning en voor verborgen gebreken, wat betekent dat hij de koper moet beschermen tegen juridische of feitelijke stoornissen die het eigendomsrecht of genot van het goed aantasten. ### 2.1 Vrijwaring voor uitwinning Uitwinning treedt op wanneer de koper het eigendomsrecht, of het gebruik en genot van het goed, geheel of gedeeltelijk wordt ontnomen door een stoornis. #### 2.1.1 Vrijwaring voor eigen daad De verkoper is aansprakelijk voor elke stoornis die voortvloeit uit zijn eigen feitelijke of juridische handelingen. * **Feitelijke stoornis:** Dit zijn handelingen van de verkoper die direct het genot van de koper verstoren. * *Voorbeeld:* Een verkoper opent een nieuwe zaak in de buurt na de verkoop van een bestaande zaak, waardoor het cliënteel van de verkochte zaak naar de nieuwe zaak trekt. * *Voorbeeld:* De verkoper behoudt een sleutel van een verkochte garage en gebruikt deze zonder toestemming. * **Rechtsstoornis:** Dit gebeurt wanneer de verkoper zelf een vordering instelt die het recht van de koper aantast. Dit kan betrekking hebben op: * Niet-bestaande erfdienstbaarheden die werden vermeld of bestaande erfdienstbaarheden die niet werden vermeld. * Dubbele verkopen waarbij de verkoper hetzelfde goed aan meerdere kopers verkoopt. * Het toestaan van een huurcontract na de verkoop van het goed. * **Voorwaarden voor vrijwaring voor eigen daad:** * De stoornis moet actueel zijn. * De koper mag niet zelf hebben meegewerkt aan de stoornis (bijvoorbeeld door medeplichtigheid aan contractbreuk bij een dubbele verkoop). * **Sancties bij eigen daad:** * **Rechtsstoornis:** De koper kan de exceptie van vrijwaring inroepen als verweer tegen de vordering van de verkoper. * **Geen bevrijdingsbeding:** Bedingen die de verkoper vrijstellen van deze vrijwaring zijn nietig, aangezien het dwingend recht betreft. * **Uitzondering:** Er is een uitzondering mogelijk indien de stoornis door de eigen daad van de verkoper dateert van vóór de verkoop en dit duidelijk in het koopcontract is vermeld. #### 2.1.2 Vrijwaring voor daden van derden De verkoper moet de koper vrijwaren voor juridische aanspraken van derden op het verkochte goed. * **Vereisten:** * De stoornis moet een **rechtsstoornis** zijn, veroorzaakt door een derde. * De aanspraak van de derde moet **actueel** zijn. * De oorzaak van de aanspraak moet **vóór de verkoop** zijn ontstaan. * **Situaties waarin vrijwaring geldt:** * Derden die zakelijke rechten op het goed laten gelden (bijvoorbeeld beslag, hypothecaire uitwinning door een bank). * Aanspraken van de overheid op het goed (bijvoorbeeld herstelvorderingen inzake stedenbouw of woningkwaliteit). * Het niet-bestaan van vermelde voordelen of het niet vermelden van bestaande lasten, zoals niet-vermelde huurcontracten of niet-zichtbare erfdienstbaarheden. * **Situaties waarin geen vrijwaring geldt:** * Wettelijke erfdienstbaarheden. * Zichtbare erfdienstbaarheden. * **Sancties bij daden van derden:** * **Vrijwaring van rechtswege:** Deze vrijwaring is van toepassing ongeacht of ze expliciet in het contract is opgenomen. * **Rol van de verkoper te goeder trouw:** Ook een verkoper te goeder trouw is gehouden tot vrijwaring. Kennis van het gevaar door de koper is niet doorslaggevend, tenzij expliciet anders bedongen (verkoop op eigen risico). * **Bevrijdingsbedingen:** Bedingen die de verkoper vrijstellen van vrijwaring voor daden van derden zijn toegestaan, mits de verkoper te goeder trouw is en de koper op de hoogte was van het gevaar van uitwinning. * **Gevolgen bij uitwinning (indien er geen bevrijdingsbeding geldt):** * Teruggave van de koopprijs voor het uitgewonnen gedeelte. * Schadevergoeding voor de geleden schade. * **Uitvoering van de vrijwaringsplicht:** * **Tussenkomst in proces:** De koper moet de verkoper in staat stellen tussen te komen in het proces om de aanspraken van de derde af te weren. * **Schadevergoeding (bij equivalent):** Indien de vrijwaring niet in natura kan worden uitgevoerd. * **Aanvang vrijwaring:** De vrijwaring kan worden ingeroepen vanaf het ontstaan van de koop (wilsovereenstemming), ook al is de eigendomsoverdracht nog niet voltooid. ### 2.2 Vrijwaring voor verborgen gebreken De verkoper staat in voor verborgen gebreken die de verkochte zaak ongeschikt maken voor het beoogde gebruik, of dit gebruik zodanig verminderen dat de koper de zaak niet had gekocht of een lagere prijs had betaald indien hij van het gebrek had geweten. #### 2.2.1 Begrip verborgen gebrek Een verborgen gebrek voldoet aan de volgende criteria: * **Niet ontdekbaar bij levering:** Het gebrek kan niet worden vastgesteld bij een normale, aandachtige inspectie van het goed op het moment van levering. Het wordt pas ontdekt na gebruik, proefnemingen, of na werken die essentieel zijn voor het goed. * **Aanwezigheid op ogenblik van de koop:** Het gebrek moet in de kiem aanwezig zijn geweest op het moment van de wilsovereenstemming, ook al manifesteert het zich pas later. * **Oorsprong:** Het gebrek kan intrinsiek of functioneel zijn. * **Intrinsiek (conceptueel, structureel) gebrek:** Een gebrek dat inherent is aan het goed zelf en het ongeschikt maakt voor het beoogde gebruik. * *Voorbeeld:* Constructiefouten in een gebouw. * **Functioneel gebrek:** Een gebrek dat het goed niet intrinsiek aantast, maar het ongeschikt maakt voor het specifieke gebruik waarvoor de koper het bestemde, en waarvan de verkoper op de hoogte was. * *Voorbeeld:* Een machine die niet voldoet aan specifieke normen die de verkoper kende en waarvoor de koper de machine aankocht. * **Voldoende ernstig:** Het gebrek moet het gebruik van het goed zodanig verminderen dat de koper de zaak niet of onder andere voorwaarden zou hebben gekocht. #### 2.2.2 Bewijslast De koper die zich op een verborgen gebrek beroept, draagt de bewijslast. Alle bewijsmiddelen zijn toegelaten, inclusief negatief of inductief bewijs. #### 2.2.3 Geen vrijwaring voor verborgen gebreken Er geldt geen vrijwaring voor verborgen gebreken in de volgende gevallen: * **Koop op rechterlijk gezag of gedwongen openbare verkoop:** Deze verkopen gebeuren vaak zonder de gebruikelijke garanties van de verkoper. * **Kennis van het gebrek door de koper:** Indien de koper op het moment van de koop op de hoogte was van het gebrek. * **Conventionele afwijkingen:** Partijen kunnen de vrijwaringsplicht conventioneel beperken, bijvoorbeeld door bepaalde gebreken uit te sluiten of een kortere meldingstermijn vast te leggen. * *Uitzondering bij consumentenkoop:* Bedingen die de rechten van de consument beknotten zijn onrechtmatig en nietig. * **Verkoper te kwader trouw:** Indien de verkoper op de hoogte was van het gebrek, kan hij zich niet beroepen op een bevrijdingsbeding. Dit geldt ook bij nalatigheid van de verkoper die tot onwetendheid leidde. * **Onwetendheid ten gevolge van nalatigheid:** De verkoper wordt geacht te kwader trouw te zijn indien zijn onwetendheid te wijten is aan nalatigheid. #### 2.2.4 Uitoefening recht op vrijwaring De koper heeft een keuze tussen twee acties, gebaseerd op artikel 1644 van het Oud Burgerlijk Wetboek: 1. **Actio redhibitoria (ontbinding van de koop):** * De koper geeft de zaak terug aan de verkoper. * De verkoper betaalt de volledige koopprijs terug. * De verkoper is aansprakelijk voor de waardevermindering van het goed, tenzij deze veroorzaakt is door de koper zelf. 2. **Actio estimator ia (prijsvermindering):** * De koper behoudt de zaak. * De koopprijs wordt verminderd met een bedrag dat overeenkomt met de waardevermindering van het goed door het gebrek. Deze waardevermindering wordt berekend door een deskundige. * Deze optie blijft mogelijk, zelfs indien het goed reeds is doorverkocht. * **Belangrijke opmerkingen:** * Vervanging of herstelling van het goed zijn momenteel geen opties onder het Oud Burgerlijk Wetboek. * De koper kan zijn initieel gemaakte keuze wijzigen in de loop van het proces, zolang er nog geen definitief vonnis is. * De koper verliest zijn recht op keuze (enkel prijsvermindering is dan nog mogelijk) indien hij het goed doorverkoopt, of indien hij de waarde van het goed vermindert door een zakelijke zekerheid te vestigen. * Het duale stelsel van vorderingen (vrijwaring voor verborgen gebreken versus vordering wegens niet-conforme levering) moet in acht worden genomen. Deze vorderingen kunnen momenteel niet gecombineerd worden. #### 2.2.5 Korte termijn voor instellen vordering * **Termijn:** Artikel 1648 van het Oud Burgerlijk Wetboek bepaalt dat de vordering tot vrijwaring binnen een "korte termijn" moet worden ingesteld. De precieze duur is een feitenkwestie die door de rechter wordt beoordeeld. * **Aanvang:** De termijn begint in principe te lopen vanaf de ontdekking van het gebrek. Soms wordt deze gekoppeld aan de levering. * **Verlenging:** De termijn kan verlengd worden bij onderhandelingen, bemiddeling, of expertiseonderzoeken. * **Verlies van de vordering:** De vordering vervalt indien de koper te lang stilzit, het gebrek aanvaardt door bepaalde handelingen te stellen zonder de verkoper te betrekken (bv. zelf herstellen). * **Contractuele regeling:** Partijen kunnen de korte termijn contractueel invullen, maar bij consumenten moet dit de rechten van de consument niet aantasten. #### 2.2.6 Vergoedingen * **Verkoper te goeder trouw:** Betaalt de koopprijs en de contractkosten terug. * **Verkoper te kwader trouw:** Betaalt de koopprijs, contractkosten en alle geleden schade terug. * **Gespecialiseerde verkoper:** Wordt door de rechtspraak gelijkgesteld met een verkoper te kwader trouw, omdat hij geacht wordt de gebreken te kennen. Hij draagt een resultaatsverbintenis en kan zich enkel ontslaan door onoverwinnelijke onwetendheid te bewijzen. Bevrijdingsbedingen zijn in dit geval nietig. #### 2.2.7 Wetsvoorstel Boek 7 BW (nieuwe regelgeving) Het wetsvoorstel Boek 7 BW introduceert een nieuw conformiteitsbegrip en een garantieverbintenis. * **Conformiteitsbegrip:** Een goed is conform indien het beantwoordt aan de contractuele bepalingen en aan wat de koper redelijkerwijs kan verwachten. * **Garantieverbintenis:** De verkoper staat in voor elk conformiteitsgebrek dat in de kiem bestaat bij de levering, zelfs indien hij daarvan geen kennis kon hebben. Toerekenbaarheid is niet vereist. * **Termijnen:** * **Vrijwaringstermijn:** Tien jaar vanaf de levering. * **Kennisgevingstermijn:** Een redelijke termijn vanaf de ontdekking van het gebrek om de verkoper in kennis te stellen. Bij gebreke hiervan wordt het gebrek aanvaard. * **Verjaringstermijn:** Twee jaar vanaf de kennisgeving. * **Sanctieregeling:** Aansluiting bij artikel 5.83 BW, met de mogelijkheid van herstelling. Bij verkoop aan consumenten is de regelgeving van dwingend recht. > **Tip:** Het is cruciaal om het onderscheid te maken tussen de leveringsplicht (zichtbare gebreken en conformiteit bij levering) en de vrijwaringsplicht voor verborgen gebreken. Deze hebben verschillende toepassingsmodaliteiten en rechtsgevolgen. > **Tip:** Bestudeer de specifieke bepalingen betreffende consumentenkoop, aangezien hier vaak afwijkende en beschermendere regels gelden ten gunste van de consumentenkoper. --- # Nieuwe wetgeving rond conformiteit en garanties Dit onderdeel behandelt de toekomstige wetgeving omtrent de conformiteit van geleverde goederen en de garantieverbintenissen van de verkoper, met aandacht voor de definitie van conformiteit, de garantie op consumptiegoederen, en de opeenvolging van relevante termijnen. ### 3.1 Conformiteit van de geleverde zaak De verkoper is verplicht een conform goed te leveren. Dit conformiteitsbegrip wordt in de toekomstige wetgeving, specifiek in wetsvoorstel Boek 7 BW, gedefinieerd in artikel 7.2.30. #### 3.1.1 Definitie van conformiteit Een goed is conform wanneer het voldoet aan twee cumulatieve voorwaarden: 1. **Contractuele bepalingen**: Het goed moet beantwoorden aan wat expliciet in het contract is vastgelegd. 2. **Redelijke verwachtingen van de koper**: Het goed moet voldoen aan wat de koper redelijkerwijs mag verwachten. Bij een verkoop op basis van een monster, dient het geleverde goed exact aan dat monster te beantwoorden. #### 3.1.2 Aansprakelijkheid voor conformiteitsgebreken De verkoper staat in voor elk conformiteitsgebrek dat minstens in de kiem aanwezig was op het moment van levering. Dit geldt zelfs als het gebrek pas later aan het licht komt en de verkoper er op het moment van levering geen kennis van kon hebben. Dit betekent dat de verkoper aansprakelijk is voor gebreken die bij levering reeds aanwezig waren, ongeacht zijn wetenschap ervan. ### 3.2 De garantieverbintenis De nieuwe wetgeving introduceert een expliciete garantieverbintenis. Dit is een resultaatsverbintenis, wat inhoudt dat toerekenbaarheid aan de verkoper niet vereist is. De verkoper staat in voor de conformiteitsvereisten, ongeacht de oorzaak van het gebrek. #### 3.2.1 Toepassingsgebied van de garantie De garantieverbintenis geldt met name voor: * Consumentengoederen * Huisdieren * Digitale producten #### 3.2.2 Garantie en consumentenrecht De bepalingen inzake garantie voor consumptiegoederen, digitale producten en huisdieren mogen niet worden aangetast. Deze regelgeving, die voortkomt uit Europese richtlijnen, beoogt maximale harmonisatie en biedt een verhoogde bescherming aan de consument. ### 3.3 Opeenvolging van termijnen De nieuwe wetgeving voorziet in een specifieke opeenvolging van termijnen met betrekking tot de vrijwaring voor gebreken en de aansprakelijkheid van de verkoper. #### 3.3.1 Vrijwaringstermijn De algemene vrijwaringstermijn bedraagt tien jaar, te rekenen vanaf het moment van levering van het goed. Dit is een aanzienlijke beperking ten opzichte van het huidige recht, waar geen expliciete uiterste termijn bestaat voor het aan het licht komen van verborgen gebreken. #### 3.3.2 Kennisgevingstermijn Na ontdekking van een conformiteitsgebrek, dient de koper de verkoper hiervan binnen een redelijke termijn in kennis te stellen. Het nalaten van deze kennisgeving leidt tot de aanvaarding van het gebrek door de koper, waardoor deze geen vordering meer kan instellen. Wat een redelijke termijn is, wordt per geval beoordeeld. #### 3.3.3 Verjaringstermijn De verjaringstermijn voor het instellen van een vordering bedraagt twee jaar, te rekenen vanaf het moment van de kennisgeving aan de verkoper. > **Tip:** De opeenvolging van deze termijnen is cruciaal: eerst de vrijwaringstermijn (10 jaar vanaf levering) waarbinnen een gebrek kan optreden, daarna de kennisgevingstermijn (redelijke termijn vanaf ontdekking) om de verkoper te informeren, en tot slot de verjaringstermijn (2 jaar vanaf kennisgeving) om effectief een vordering in te stellen. #### 3.3.4 Schorsing van de termijnen De verjaringstermijn kan worden geschorst in geval van ernstige onderhandelingen tussen partijen of bij het uitvoeren van een deskundigenonderzoek. Dit geldt vergelijkbaar met de regeling inzake consumentenkoop. ### 3.4 Sanctieregeling De sanctieregeling sluit grotendeels aan bij artikel 5.83 van het Burgerlijk Wetboek. #### 3.4.1 Recht op herstelling Een belangrijk aspect is dat de koper recht heeft op herstelling van het goed. Dit biedt een alternatief voor de huidige regeling waar vervanging of herstelling niet als primaire optie voorhanden is onder het oud Burgerlijk Wetboek. #### 3.4.2 Dwaling en conformiteitsgebreken De nietigheid van de koop wegens dwaling omtrent een doorslaggevende eigenschap die voortvloeit uit een conformiteitsgebrek, wordt niet toegestaan. Dit beoogt te voorkomen dat partijen zijsporen bewandelen en de focus te behouden op de conformiteitsregels. #### 3.4.3 Dwingend recht bij B2C In B2C (Business-to-Consumer) relaties is de nieuwe regelgeving van dwingend recht. Dit garandeert dat de consument niet kan afwijken van de beschermende bepalingen. In andere gevallen (B2B, C2C) is de regelgeving van aanvullend recht, wat betekent dat partijen er contractueel van kunnen afwijken. --- # Verbintenissen van de koper Dit hoofdstuk bespreekt de verplichtingen die voortvloeien uit de koopovereenkomst voor de koper. ### 5.1 Het goed in ontvangst nemen De primaire verbintenis van de koper is het in ontvangst nemen van het verkochte goed. Dit impliceert niet enkel een fysieke acceptatie, maar ook de erkenning dat het geleverde goed overeenstemt met het verkochte goed, alsook akkoord met de wijze, plaats en tijdstip van levering. * **Begrip aanvaarding:** Aanvaarding gebeurt uitdrukkelijk of stilzwijgend. Stilzwijgende aanvaarding kan blijken uit de inontneming van het goed en de betaling van de koopprijs. Dit is echter niet het geval bij bedrog of verborgen gebreken; hierbij kan de koper zich steeds beroepen op de gebreken. * **Sanctie voor niet-inontneming:** Indien de koper weigert het goed in ontvangst te nemen, kan de verkoper gedwongen uitvoering vorderen. Dit kan door middel van een aanmaning, het goed in bewaring te geven, en het vorderen van een moratoire schadevergoeding. Daarnaast kan gerechtelijke ontbinding worden gevraagd na een aanmaning, tenzij een ontbindend beding is overeengekomen. * **Speciaal geval:** Voor bederfelijke waren en snel waardeverminderende roerende goederen geldt een specifieke regel waarbij de verkoper, na verloop van de gebruikelijke afhalingstermijn en bij fout van de koper, gerechtelijke ontbinding kan vorderen zonder aanmaning. Deze specifieke regel wordt in wetsvoorstel Boek 7 BW afgeschaft, waarbij de algemene regels van artikel 5.93 BW volstaan. * **Protest bij niet-conforme levering:** Bij een niet-conforme of incorrecte levering dient de koper onmiddellijk protest aan te tekenen. Dit kan door de levering te weigeren, een voorbehoud te maken, of bewarende maatregelen te nemen om het goed te behouden of de slechte toestand ervan vast te stellen. ### 5.2 Prijs betalen De betaling van de overeengekomen prijs is de hoofdverbintenis van de koper. * **Contante betaling:** Tenzij anders overeengekomen, dient de betaling contant te gebeuren bij de levering van het goed. * **Uitgestelde betaling:** Indien de leveringstermijn door de verkoper wordt uitgesteld, wordt de betalingstermijn voor de koper eveneens uitgesteld. * **Interesten:** Contractuele interesten kunnen vrij worden bepaald, met uitzondering van consumentenkredieten en B2C-relaties, waar specifieke regelgeving uit boek XIX WER geldt. Indien er geen contractuele regeling is, kan de verkoper bij wanbetaling aanspraak maken op wettelijke of contractuele interesten vanaf de ingebrekestelling. In verkoopvoorwaarden kan een vrijstelling van aanmaning worden voorzien, wat betekent dat het verstrijken van de betalingstermijn automatisch een ingebrekestelling inhoudt. Voor consumenten is een aanmaning echter steeds verplicht. * **Schorsing van de betalingsplicht:** De koper kan zijn betalingsplicht rechtmatig schorsen middels de exceptie 'non adimpleti contractus' (ENAC) indien hij gegronde vrees heeft voor uitwinning of een eis tot uitwinning wordt ingesteld. * **Uitdoving van de betalingsplicht:** De betalingsplicht dooft uit door betaling, kwijtschelding, schuldvergelijking, of verjaring. De algemene verjaringstermijn bedraagt tien jaar, met een specifieke termijn van één jaar voor de verkoop van handelswaren door een handelaar aan een niet-handelaar. ### 5.3 Kosten dragen De kosten die gepaard gaan met de koopovereenkomst worden, tenzij anders overeengekomen, als volgt verdeeld: * **Kosten tot behoud en bewaring:** Deze zijn ten laste van de verkoper. * **Kosten van levering (verpakking, verzending):** Deze zijn eveneens ten laste van de verkoper. * **Kosten van afhaling:** Deze zijn ten laste van de koper. ### 5.4 Meewerken aan de authentieke akte Bij de verkoop van onroerende goederen is de koper gehouden mee te werken aan het verlijden van de authentieke akte. ### 5.5 Sancties bij niet-betaling van de koopprijs Bij niet-betaling van de koopprijs kan de verkoper verschillende sancties inroepen: * **Niet-uitvoeringsexceptie en retentierecht:** De verkoper kan de niet-uitvoeringsexceptie inroepen en het goed behouden (retentierecht). Dit wordt in wetsvoorstel Boek 7 BW afgeschaft. * **Ontbinding:** Specifiek voor de koop kan de verkoper gerechtelijke ontbinding vorderen. * **Gevaar voor verlies zaak en prijs:** Indien er gevaar is voor het verlies van de zaak en de prijs, kan de ontbinding worden gevorderd zonder uitstel van beoordeling door de rechter. * **Ontbindend beding bij onroerende goederen:** Bij verkoop van onroerende goederen kan een ontbindend beding worden opgenomen. Na het verstrijken van de betalingstermijn en een aanmaning door de verkoper, treedt de ontbinding van rechtswege in, zonder beoordelingsvrijheid voor de rechter. Ook deze specifieke regel wordt in wetsvoorstel Boek 7 BW afgeschaft. * **Bijkomende waarborgen eigen aan de koop:** * **Voorrecht van de niet-betaalde verkoper:** Dit voorrecht wordt gevestigd bij de overschrijving van de koopakte in het hypotheekregister voor onroerende goederen. Voor roerende goederen kan de verkoper het goed terugvorderen middels beslag (oneigenlijke revindicatie), wat de wederverkoop belet en strekt tot behoud van het voorrecht van de onbetaalde verkoper. Dit geldt enkel indien het goed onveranderd in bezit is van de koper en dit binnen acht dagen na de levering wordt ingesteld. Tegenstelbaarheid aan derden is beperkt indien het voorrecht of de revindicatie niet tijdig is aangewend. --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Levering | De overdracht van de verkochte zaak in de macht en in het bezit van de koper, waarbij materiële afgifte, symbolische of intellectuele overhandiging kan plaatsvinden. | | Resultaatsverbintenis | Een verbintenis waarbij de schuldenaar gehouden is om een bepaald resultaat te bereiken, en waarbij de niet-realisatie van dit resultaat volstaat om een tekortkoming aan te nemen. | | Toedracht leveringsplicht | De plicht van de verkoper om de verkochte zaak te leveren in een staat die overeenkomt met wat partijen zijn overeengekomen, inclusief de eigenschappen, hoeveelheid en toebehoren. | | Conformiteit | De overeenstemming tussen het geleverde goed en de afspraken die in het contract zijn vastgelegd, alsook de redelijke verwachtingen van de koper. | | Toebehoren | Materiële en immateriële goederen, rechten en attesten die bij de verkochte zaak horen en die mee overgedragen worden. | | Vruchten | De opbrengsten die de zaak genereert sinds het moment van de verkoop, zoals dividenden, interesten of huurinkomsten. | | Vrijwaring voor uitwinning | De verplichting van de verkoper om de koper te beschermen tegen elke stoornis die het eigendomsrecht of het bezit van het goed geheel of gedeeltelijk ontneemt. | | Vrijwaring voor verborgen gebreken | De verplichting van de verkoper om de koper te beschermen tegen gebreken die het goed ongeschikt maken voor het beoogde gebruik en die bestonden op het ogenblik van de koop. | | Inspanningsverbintenis | Een verbintenis waarbij de schuldenaar gehouden is om zich in te zetten om een bepaald doel te bereiken, maar waarbij het bereiken van dat doel niet gegarandeerd is. | | Materiële afgifte | De daadwerkelijke fysieke overhandiging van de verkochte zaak aan de koper. | | Symbolische afgifte | Een vorm van levering waarbij de zaak niet fysiek wordt overhandigd, maar symbolisch wordt overgedragen, bijvoorbeeld door de sleutels van een onroerend goed te overhandigen. | | Intellectuele overhandiging | Een vorm van levering waarbij de koper toegang krijgt tot de zaak, bijvoorbeeld door het meedelen van codes of de titel van het goed. | | Incoterms | Internationale handelstermen die de verdeling van kosten en risico"s regelen bij internationaal transport van goederen, van toepassing bij internationale handelskoop. | | Risico-overdracht | Het moment waarop het risico van verlies of beschadiging van het goed overgaat van de verkoper op de koper, vaak gekoppeld aan het tijdstip van levering. | | Ingebrekestelling | Een formele kennisgeving aan de schuldenaar dat deze tekortkomt in de nakoming van zijn verbintenissen, met als doel hem in de gelegenheid te stellen alsnog na te komen. | | Gerechtelijke ontbinding | De ontbinding van een overeenkomst door een rechterlijke uitspraak, wegens een toerekenbare tekortkoming van een van de partijen. | | Buitengerechtelijke ontbinding | De ontbinding van een overeenkomst buiten de tussenkomst van een rechter, door een eenzijdige verklaring van de schuldeiser. | | Conformiteitsgebrek | Een gebrek dat ervoor zorgt dat een goed niet voldoet aan de contractuele bepalingen of aan de redelijke verwachtingen van de koper. | | Garantieverbintenis | Een verbintenis waarbij de verkoper instaat voor de conformiteit van het goed, ongeacht de toerekenbaarheid van het gebrek aan de verkoper. | | Verjaringstermijn | De periode waarbinnen een rechtsvordering kan worden ingesteld, waarna het recht om te procederen vervalt. | | Consumentenkoop | Een koopovereenkomst tussen een verkoper die handelt in het kader van zijn commerciële of beroepsactiviteit en een koper, de consument, die handelt voor doeleinden buiten zijn handels- of beroepsactiviteit. | | Dwaling | Een onjuiste voorstelling van de werkelijkheid die een partij ertoe brengt een overeenkomst aan te gaan. | | Onrechtmatig beding | Een contractueel beding dat in strijd is met de wet of de openbare orde, en dat daarom nietig is. | | Voorrecht niet-betaalde verkoper | Een wettelijk recht dat de verkoper beschermt wanneer de koopprijs niet is betaald, en dat hem een bevoorrechte positie geeft bij een eventuele gedwongen verkoop van het goed. | | Oneigenlijke revindicatie | Een juridische actie waarmee een verkoper, onder bepaalde voorwaarden, een onbetaald goed kan terugvorderen dat zich nog in het bezit van de koper bevindt. | | Koper | De partij die zich in een koopovereenkomst verbindt om de prijs van een goed te betalen. | | Verkoper | De partij die zich in een koopovereenkomst verbindt om de eigendom van een goed over te dragen tegen betaling van een prijs. |