Oefeningen Inleiding Privaatrecht - 16.12.25 (2) - Tagged.pdf

# Verbintenissenrechtelijke kwesties bij overeenkomsten Dit document behandelt diverse verbintenissenrechtelijke vraagstukken die voortvloeien uit verschillende soorten overeenkomsten, waaronder huur-, koop- en volmachtovereenkomsten, met de focus op beëindiging en aansprakelijkheid [1](#page=1) [2](#page=2) [3](#page=3). ### 1.1 Huurovereenkomsten #### 1.1.1 Beëindiging van huurovereenkomsten Een huurovereenkomst voor bepaalde tijd kan in beginsel niet tussentijds worden beëindigd, tenzij de overeenkomst hierin voorziet of de wet anders bepaalt. Mondelinge huurovereenkomsten hebben, net als schriftelijke, een bindende kracht. De wet kan specifieke regels bevatten omtrent de beëindiging van huurovereenkomsten, afhankelijk van het type huur (bv. woninghuur, handelshuur) [1](#page=1). > **Tip:** Bij mondelinge overeenkomsten is het belangrijk om bewijs te kunnen leveren van de afspraken. #### 1.1.2 Huurachterstal en aansprakelijkheid Bij huurachterstal kan de verhuurder de huurder aanspreken op de betaling van de achterstallige huur. Afhankelijk van de omstandigheden kan ook de tussenpersoon (bv. een lasthebber die een huurovereenkomst sloot) aansprakelijk zijn, met name indien hij buiten de grenzen van zijn volmacht is getreden [3](#page=3). ### 1.2 Koopovereenkomsten #### 1.2.1 Conformiteit van de geleverde zaak Bij een koopovereenkomst moet de geleverde zaak conform zijn aan wat overeengekomen werd. Indien de zaak niet de verwachte eigenschappen bezit, kan de koper verschillende stappen ondernemen. Dit geldt zowel bij aankopen van particulieren als van professionele verkopers [2](#page=2). #### 1.2.2 Aansprakelijkheid voor gebreken De verkoper is aansprakelijk voor verborgen gebreken die de zaak ongeschikt maken voor het gebruik waartoe deze doorgaans bestemd is, of die de waarde van de zaak zodanig verminderen dat de koper deze, indien hij de gebreken kende, niet of slechts tegen een mindere prijs zou hebben gekocht. De koper kan in dergelijke gevallen beroep doen op de remedies voorzien in het verbintenissenrecht, zoals ontbinding van de overeenkomst of een vermindering van de prijs [2](#page=2). > **Voorbeeld:** Maarten koopt een rode Ferrari, maar krijgt een groene geleverd. Dit is een non-conformiteit. Indien de Ferrari later problemen heeft met de remmen, kan dit als een gebrek beschouwd worden waarvoor de verkoper aansprakelijk is [2](#page=2). ### 1.3 Volmachten #### 1.3.1 Totstandkoming en grenzen van de volmacht Een volmacht geeft een persoon (de lasthebber) de bevoegdheid om in naam en voor rekening van een ander (de lastgever) rechtshandelingen te stellen. De lasthebber dient binnen de grenzen van de hem verleende volmacht te blijven [3](#page=3). #### 1.3.2 Aansprakelijkheid bij overschrijding van de volmacht Wanneer de lasthebber de grenzen van zijn volmacht overschrijdt, kan hij persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor de rechtshandeling die hij heeft gesteld. In het geval van een huurovereenkomst die door een lasthebber buiten de toegestane huurprijs werd gesloten, kan de verhuurder mogelijk zowel de lastgever (indien de handeling wordt bekrachtigd) als de lasthebber aanspreken [3](#page=3). > **Voorbeeld:** Anouk krijgt volmacht om een appartement te huren voor maximaal 450 euro, maar huurt het voor 850 euro. Zij treedt buiten de grenzen van haar volmacht [3](#page=3). ### 1.4 Aansprakelijkheid voor daden van anderen (ondergeschikten en kinderen) #### 1.4.1 Aansprakelijkheid voor minderjarigen Ouders of personen die de opvoeding uitoefenen, zijn aansprakelijk voor de schade die door hun minderjarige kinderen wordt veroorzaakt, voor zover deze minderjarigen nog onder hun toezicht staan. De leeftijd van de minderjarige is hierbij een belangrijke factor. Kinderen die jonger zijn dan 12 jaar worden doorgaans minder snel aansprakelijk geacht dan oudere kinderen of volwassenen [1](#page=1) [2](#page=2). > **Tip:** De aansprakelijkheid voor minderjarigen is gebaseerd op een vermoeden van fout in het toezicht. #### 1.4.2 Aansprakelijkheid van leidinggevenden (bv. leerkrachten) Leidinggevenden, zoals leerkrachten die toezicht houden op leerlingen, kunnen aansprakelijk gesteld worden voor schade die ontstaat onder hun toezicht. De vraag is of de toezichthouder zijn toezichtplicht heeft nageleefd. Het feit dat de toezichthouder zich tijdelijk onttrekt aan zijn plicht (bv. om een sigaret te roken of om hulp te verlenen) kan relevant zijn voor de beoordeling van zijn aansprakelijkheid. Echter, de aard van de activiteit waarvoor de toezichthouder zich onttrekt (bv. EHBO verlenen versus roken) kan een verschil maken in de beoordeling [2](#page=2). > **Voorbeeld:** In Casus 2 snijdt Michaël (12 jaar) per ongeluk Robbe (zijn vriendje) in de hand tijdens het bouwen van een boomhut. Bompa Jef, die toezicht hield, kan aansprakelijk zijn. Artikel 6.13 BW zou hier van toepassing kunnen zijn [1](#page=1). #### 1.4.3 Aansprakelijkheid voor hinder (bv. lawaaihinder) Hinder veroorzaakt door een fabriek kan leiden tot aansprakelijkheid op basis van onrechtmatige daad, met name door het schenden van de zorgvuldigheidsnormen. Dit geldt ook indien de activiteiten plaatsvinden binnen de uren dat machines mogen draaien, maar toch een ernstige hinder veroorzaken. Indien de fabriek niet over de nodige vergunningen beschikt om 's nachts machines te laten draaien, verhoogt dit de kans op aansprakelijkheid. De nabuur kan eisen dat de hinder wordt beëindigd of beperkt [1](#page=1). --- # Buitencontractuele aansprakelijkheid bij onrechtmatige daad Dit hoofdstuk behandelt de aansprakelijkheid die ontstaat uit daden van minderjarigen en de nalatigheid van hun begeleiders, met specifieke focus op artikel 6.13 van het Burgerlijk Wetboek (BW) en gerelateerde bepalingen [1](#page=1) [2](#page=2). ### 2.1 Aansprakelijkheid voor minderjarigen #### 2.1.1 Algemene principes De wet voorziet in specifieke aansprakelijkheidsregels wanneer schade wordt veroorzaakt door minderjarigen. De centrale bepaling hierbij is artikel 6.13 BW, dat stelt dat de ouders, of degene die ouderlijk gezag uitoefent, aansprakelijk zijn voor de schade die hun minderjarige kinderen veroorzaken door hun fout. Deze aansprakelijkheid is een kwalitatieve aansprakelijkheid, wat betekent dat deze niet afhangt van een persoonlijke fout van de ouders, maar van de hoedanigheid waarin zij zich bevinden (nl. die van ouder) [1](#page=1) [2](#page=2). #### 2.1.2 De rol van de begeleider Naast de aansprakelijkheid van ouders, is er ook aandacht voor de aansprakelijkheid van personen die de zorg en het toezicht hebben over minderjarigen, zoals leerkrachten of begeleiders. Artikel 6.12 BW regelt de aansprakelijkheid van onderwijzers, kosthouders en andere personen die de opdracht hebben om toezicht uit te oefenen op minderjarigen. Zij zijn aansprakelijk voor de schade die deze minderjarigen toebrengen aan derden, tenzij zij kunnen bewijzen dat zij hun toezicht hebben uitgeoefend zoals het een goede huisvader betaamt, of dat de schade ook zou zijn ontstaan indien zij dit toezicht wel correct hadden uitgeoefend [1](#page=1) [2](#page=2). > **Tip:** Bij de beoordeling van de aansprakelijkheid van de begeleider is het cruciaal om te onderzoeken of er sprake was van nalatigheid in het toezicht. De omstandigheden waaronder de gebeurtenis plaatsvond (bv. een activiteit met veel leerlingen, de afwezigheid van de begeleider) zijn hierbij van belang. #### 2.1.3 Toepassing in casuïstiek **Casus 2: Verjaardagsfeestje met minderjarigen** In casus 2 snijdt Michaël (12 jaar) per ongeluk de vinger van zijn vriendje Robbe tijdens het bouwen van een boomhut. Robbe kan de grootvader van Michaël aanspreken op grond van artikel 6.13 BW. De grootvader en grootmoeder (Chantal en Jef) oefenen immers ouderlijk gezag uit over Michaël, omdat de ouders er niet bij zijn. Zij zijn dus aansprakelijk voor de schade die Michaël als minderjarige veroorzaakt [1](#page=1) [2](#page=2). De mogelijke antwoorden zijn: * a) artikel 6.5 en 6.6 BW: Dit artikel gaat over de algemene regels van buitencontractuele aansprakelijkheid en fouten van personen die men ten dienste heeft. Niet direct van toepassing hier [1](#page=1) [2](#page=2). * b) artikel 6.12 BW: Dit artikel regelt de aansprakelijkheid van onderwijzers, kosthouders en anderen die belast zijn met toezicht. Hier is bompa Jef de begeleider, maar de primare aansprakelijkheid ligt bij de ouders/voogden [1](#page=1) [2](#page=2). * c) artikel 6.13 BW: Dit artikel regelt de aansprakelijkheid van ouders voor hun minderjarige kinderen. Dit is de meest directe grondslag [1](#page=1) [2](#page=2). * d) artikel 6.16 BW: Dit artikel regelt de aansprakelijkheid voor zaken die men onder zijn hoede heeft. Niet van toepassing hier [1](#page=1) [2](#page=2). De meest correcte grondslag is dus artikel 6.13 BW [1](#page=1) [2](#page=2). **Casus 4: Schooluitstap en mishandeling door leerlingen** Deze casus verkent de aansprakelijkheid in verschillende scenario's betreffende een schooluitstap [2](#page=2). * **Hypothese a): Zevende jaar, 17-jarigen** Het slachtoffer, Joachim N., kan zich wenden tegen enerzijds de dader, Stefaan W., op grond van artikel 6.16 BW (fout van de dader zelf). Aangezien Stefaan waarschijnlijk nog minderjarig is (eind 17de jaar), zijn zijn ouders aansprakelijk op grond van artikel 6.13 BW. Daarnaast kan Joachim zich wenden tegen de school (het SOL te Lier) en de begeleider, Nel V., op grond van artikel 6.12 BW voor het gebrek aan toezicht. Op welke grondslag hij aanspraak kan maken, hangt af van de fout die kan worden bewezen. Dit kan schadevergoeding zijn voor de geleden lichamelijke en psychische schade, medische kosten, verlies aan inkomen etc. [1](#page=1) [2](#page=2). * **Hypothese b): 3e jaar Secundair Onderwijs, 15-jarigen** Het antwoord is hier hetzelfde als bij hypothese a). De leeftijd van 15 jaar betekent dat de jongens nog steeds minderjarig zijn, waardoor zowel de ouders (artikel 6.13 BW) als de begeleider en school (artikel 6.12 BW) aansprakelijk kunnen worden gesteld [2](#page=2). * **Hypothese c): 3e Kleuterklas, 5-jarigen** Bij 5-jarige kinderen ligt de aansprakelijkheid nog sterker bij de ouders (artikel 6.13 BW). De kans dat een begeleider succesvol een beroep kan doen op de disculpatiegrond van artikel 6.12 BW is kleiner, gezien de leeftijd en de kwetsbaarheid van kleuters, wat een verhoogd toezicht vereist. De school blijft echter ook aansprakelijk op grond van artikel 6.12 BW [1](#page=1) [2](#page=2). * **Hypothese d): Begeleider als EHBO-verantwoordelijke** Indien Nel V. de groep verliet om als EHBO-verantwoordelijke een ander kind te helpen, kan dit haar ontslaan van aansprakelijkheid op grond van artikel 6.12 BW. De reden voor haar afwezigheid (noodsituatie) kan aangemerkt worden als een externe omstandigheid die haar had verhinderd het toezicht correct uit te oefenen, mits zij kon aantonen dat de schade waarschijnlijk niet vermeden kon worden, zelfs met aanwezigheid. De aansprakelijkheid van de ouders van Stefaan W. (artikel 6.13 BW) blijft echter bestaan [1](#page=1) [2](#page=2). ### 2.2 Aansprakelijkheid voor eigen daad #### 2.2.1 Algemene principes (referentie naar Casus 3) Hoewel niet expliciet behandeld in de kern van dit hoofdstuk over minderjarigen, is het belangrijk om de algemene buitencontractuele aansprakelijkheid te onthouden. In Casus 3 veroorzaakt de fabriek Metallergie lawaaioverlast. Hier is sprake van een onrechtmatige daad die hinder veroorzaakt aan Jens. De grondslag hiervoor ligt in artikel 6.16 BW, de algemene bepaling inzake buitencontractuele aansprakelijkheid, die stelt dat eenieder verplicht is de schade die hij aan een ander veroorzaakt, te vergoeden [1](#page=1). #### 2.2.2 Nalatigheid en fout (referentie naar Casus 5) Casus 5 behandelt situaties van non-conformiteit en verborgen gebreken bij de aankoop van een auto. Hier is de grondslag van de aansprakelijkheid echter primair **contractueel** en niet buitencontractueel. De rode Ferrari die groen blijkt te zijn, of de wagen met remproblemen, zijn voorbeelden waarbij Maarten zich kan beroepen op de garanties voortvloeiend uit de verkoopovereenkomst. Maarten kan de verkoper (Kristof of NV Cars Antwerp) aanspreken op basis van niet-nakoming van de overeenkomst of verborgen gebreken. Dit valt onder het contractenrecht, niet onder buitencontractuele aansprakelijkheid wegens onrechtmatige daad, tenzij er sprake zou zijn van bedrog of andere onrechtmatige handelingen naast de contractuele wanprestatie [2](#page=2). > **Tip:** Maak een duidelijk onderscheid tussen contractuele en buitencontractuele aansprakelijkheid. Contractuele aansprakelijkheid ontstaat uit een schending van een overeenkomst, terwijl buitencontractuele aansprakelijkheid ontstaat uit een schending van een wettelijke plicht, zonder dat er een contractuele band bestaat tussen de partijen. --- # Recht op privacy en omgevingshinder Dit onderdeel behandelt de juridische positie van een omwonende die hinder ondervindt van een fabriek die 's nachts machines laat draaien, en de mogelijke stappen die ondernomen kunnen worden. ### 3.1 De problematiek van omgevingshinder Jens woont al meer dan 20 jaar in de druivenlaan en ondervindt sinds een half jaar ernstige hinder van een fabriek gespecialiseerd in metaalverwerking, genaamd Metallergie. De hinder bestaat erin dat de machines van Metallergie ook 's nachts draaien, wat de nachtrust van Jens ernstig verstoort. Ondanks herhaaldelijke pogingen van Jens om Metallergie aan te sporen om de nachtelijke machines uit te schakelen of geluidsbeperkende maatregelen te treffen, is er geen verandering gekomen. Jens vermoedt bovendien dat Metallergie mogelijk geen vergunning heeft om 's nachts machines te laten draaien [1](#page=1). > **Tip:** In dergelijke gevallen is het cruciaal om na te gaan of de veroorzaakte hinder de normale ongemakken van het nabuurschap overschrijdt en of er specifieke wettelijke bepalingen of vergunningsvoorschriften geschonden worden. ### 3.2 Mogelijke juridische stappen en overwegingen Hoewel het document niet diep ingaat op de specifieke juridische stappen die Jens kan ondernemen, worden er wel een aantal mogelijke invalshoeken gesuggereerd of impliciet gelaten in de casusomschrijving. #### 3.2.1 Gemoedsrust en privacy Het recht op rust en privacy kan geschonden worden door ernstige en voortdurende geluidsoverlast, vooral tijdens de nacht. Dit valt onder de bredere noemer van het hinderlijk gedrag van naburige percelen [1](#page=1). #### 3.2.2 Vergunningsvereisten Het vermoeden van Jens dat Metallergie mogelijk geen geldige vergunning heeft voor nachtelijke activiteiten is een belangrijk aanknopingspunt. Schending van vergunningsvoorschriften kan leiden tot administratieve en eventueel civielrechtelijke sancties [1](#page=1). #### 3.2.3 Verwijzing naar wettelijke bepalingen (impliciet) De vermelding van mogelijke rechtsgronden in Casus 2 (zoals artikel 6.5, 6.6, 6.12, 6.13 en 6.16 BW) suggereert dat ook voor de situatie van Jens vergelijkbare bepalingen uit het Burgerlijk Wetboek (BW) relevant kunnen zijn, met name die betrekking hebben op buren- en burenhinder. Hoewel deze specifieke artikelen niet direct in Casus 3 worden genoemd, is het aannemelijk dat regels rond onrechtmatige daad en nabuurschap hier van toepassing zijn [1](#page=1). > **Tip:** Het is raadzaam om bewijsmateriaal te verzamelen, zoals een logboek van de geluidsoverlast, getuigenverklaringen en eventueel metingen van geluidsniveaus. Ook het opvragen van informatie over de vergunningsstatus bij de bevoegde overheid is een belangrijke eerste stap. --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Huurovereenkomst | Een overeenkomst waarbij de ene partij (de verhuurder) zich verbindt om het genot van een zaak te verstrekken aan de andere partij (de huurder) tegen een bepaalde prijs. | | Mondelinge overeenkomst | Een overeenkomst die niet schriftelijk is vastgelegd, maar tot stand komt door uitwisseling van wilsuitingen tussen partijen, bijvoorbeeld door spreken. | | Beëindiging van overeenkomst | Het stopzetten van de rechtsband tussen partijen die door een overeenkomst is ontstaan, doorgaans gebaseerd op de overeengekomen duur, opzegging of ontbinding. | | Verjaardagfeestje | Een feest ter viering van de geboortedag van een persoon, vaak met vrienden en familie. | | Bomma en Bompa | Informele benamingen voor grootmoeder en grootvader in het Vlaamse taalgebied. | | Boomhut | Een constructie die in een boom wordt gebouwd en vaak dient als speelhuisje of schuilplaats voor kinderen. | | Zaag | Een gereedschap met een gekarteld blad, gebruikt om materialen zoals hout of metaal door te snijden. | | Verwonding | Lichamelijk letsel dat ontstaat door een schadelijke invloed van buitenaf, zoals een snijwond of kneuzing. | | Aansprakelijkheid | De juridische verplichting om de gevolgen van eigen daden of nalatigheden te dragen, vaak in de vorm van schadevergoeding. | | Artikel 6.5 en 6.6 BW | Verwijzing naar specifieke wetsartikelen in het Belgische Burgerlijk Wetboek die waarschijnlijk betrekking hebben op aansprakelijkheid voor daden van anderen of zaken. | | Artikel 6.12 BW | Verwijzing naar een specifiek wetsartikel in het Belgische Burgerlijk Wetboek dat mogelijkerwijs een grondslag voor aansprakelijkheid beschrijft. | | Artikel 6.13 BW | Verwijzing naar een specifiek wetsartikel in het Belgische Burgerlijk Wetboek dat mogelijkerwijs een grondslag voor aansprakelijkheid beschrijft. | | Artikel 6.16 BW | Verwijzing naar een specifiek wetsartikel in het Belgische Burgerlijk Wetboek dat mogelijkerwijs een grondslag voor aansprakelijkheid beschrijft. | | Privaatrecht | Het gedeelte van het recht dat de rechtsbetrekkingen tussen burgers onderling regelt, zoals overeenkomstenrecht en aansprakelijkheidsrecht. | | Druivenlaan | Een straatnaam, mogelijk duidend op de aanwezigheid van wijngaarden of druivenstruiken in de omgeving. | | Fabriek | Een gebouw of complex waar goederen machinaal en op grote schaal worden geproduceerd. | | Metaalverwerking | Een industrieel proces waarbij metaal wordt omgevormd of bewerkt om nieuwe producten te maken. | | Nachtrust | De periode van slaap die gedurende de nacht plaatsvindt en essentieel is voor herstel en welzijn. | | Lawaaioverlast | Overmatige geluidsproductie die hinder veroorzaakt en de normale leefomstandigheden negatief beïnvloedt. | | Vergunning | Een officiële toestemming die door een bevoegd gezag wordt verleend om een bepaalde handeling te verrichten die anders verboden zou zijn. | | Zevende jaar ‘Thuis- en bejaardenzorg’ | Een specifieke studierichting in het secundair onderwijs gericht op zorgverlening aan huis en in bejaardentehuizen. | | Lichamelijke Opvoeding | Een schoolvak dat gericht is op het bevorderen van fysieke activiteit, sport en gezondheid. | | Kalmthoutse heide | Een specifiek geografisch gebied, een natuurgebied gelegen in Kalmthout, bekend om zijn heidevegetatie. | | Begeleider | Persoon die toezicht houdt op een groep, bijvoorbeeld leerlingen tijdens een uitstap, en verantwoordelijk is voor hun veiligheid en welzijn. | | EHBO-verantwoordelijke | Persoon die getraind is in het verlenen van eerste hulp bij ongevallen en daarvoor de verantwoordelijkheid draagt binnen een groep of organisatie. | | Onrechtmatige daad | Een handeling of nalaten die in strijd is met de wet of de zorgvuldigheid die in het maatschappelijk verkeer betaamt, en die schade veroorzaakt waarvoor aansprakelijkheid kan worden gesteld. | | Kleuterklas | De klas in het onderwijs voor kinderen van ongeveer 2,5 tot 6 jaar oud. | | Ferrari | Een Italiaans merk van sportauto's, bekend om hun hoge prestaties en luxueuze uitstraling. | | Advertentie | Een openbare bekendmaking van een aanbod, product of dienst, bedoeld om publiek te informeren en aan te zetten tot aankoop of actie. | | Proefrit | Een rit die met een voertuig wordt gemaakt voorafgaand aan de aankoop, om het functioneren en de rijervaring te beoordelen. | | Levering | De feitelijke overdracht van een verkochte zaak van de verkoper aan de koper. | | Remmen | Een mechanisme in een voertuig dat dient om de snelheid te verminderen of het voertuig tot stilstand te brengen. | | Professionele verkoper | Een handelaar die in de uitoefening van zijn beroep goederen verkoopt, in tegenstelling tot een particulier. | | NV | Afkorting voor "Naamloze Vennootschap", een rechtsvorm voor een vennootschap met een kapitaal verdeeld in aandelen. | | Volmacht | Een juridische handeling waarbij iemand (de volmachtgever) een ander (de gevolmachtigde) de bevoegdheid verleent om in zijn naam en voor zijn rekening rechtshandelingen te verrichten. | | Appartement | Een zelfstandige woning die deel uitmaakt van een groter gebouw. | | Huurprijs | Het bedrag dat de huurder periodiek betaalt aan de verhuurder voor het genot van de gehuurde zaak. | | Huurachterstal | De achterstand in de betaling van de huur door de huurder aan de verhuurder. | | Verhuurder | De persoon of entiteit die een zaak in huur geeft aan een ander. | | Huurder | De persoon of entiteit die een zaak huurt van een ander. |