gastles_EY.pdf

# Financiële rapportage en analyse Dit onderwerp onderzoekt het belang van financiële rapportage voor diverse gebruikers en introduceert het concept van financiële analyse met praktische voorbeelden [1](#page=1). ### 1.1 Het belang van financiële rapportage Financiële rapportage is cruciaal voor zowel interne als externe gebruikers [1](#page=1). * **Intern:** Het management gebruikt financiële rapporten voor het nemen van beslissingen [1](#page=1). * **Extern:** Externe partijen zoals banken, potentiële investeerders (bij een beursgang) en partijen bij kapitaaltransacties zijn afhankelijk van deze rapporten [1](#page=1). De kwaliteit van de financiële informatie is van groot belang; de uitspraak "garbage in – garbage out" benadrukt dat de kwaliteit van de output direct afhankelijk is van de kwaliteit van de inputdata. Het is daarom essentieel dat de data accuraat is om een correct beeld van de financiële situatie te kunnen geven [1](#page=1). > **Tip:** Onthoud dat de integriteit van financiële rapporten afhangt van de nauwkeurigheid van de onderliggende data. ### 1.2 Waar financiële rapporten te vinden zijn Financiële rapporten zijn toegankelijk via verschillende kanalen: * **Beursgenoteerde bedrijven:** Rapporten zijn doorgaans te vinden op de officiële website van het bedrijf [1](#page=1). * **Alle bedrijven:** Informatie is te raadplegen op de website van de Nationale Bank van België (NBB) [1](#page=1). ### 1.3 Praktisch belang van financiële analyse Financiële analyse is een essentieel instrument in de praktijk, zoals geïllustreerd wordt door de volgende voorbeelden: > **Voorbeeld:** Bpost > In 2018 kende Bpost een sterke daling van de beurskoers, van 28 naar 4 euro. De oorzaak was een mislukte overname van Radial. Bij het boekenonderzoek werd niet opgemerkt dat klantencontracten afliepen na 31 december, wat leidde tot financiële tegenvallers. Een gedegen financiële analyse had dit mogelijk kunnen voorkomen [1](#page=1). > **Voorbeeld:** Omega Pharma (Coucke & CO) > Perrigo eiste 1,9 miljard euro van Omega Pharma, stellend dat zij te veel hadden betaald. Volgens Perrigo had Omega Pharma de resultaten kunstmatig opgeblazen door middel van "channel stuffing", een techniek om kunstmatige omzet te creëren. Een grondige financiële analyse zou dit soort praktijken moeten kunnen signaleren [1](#page=1). ### 1.4 Financiële audit Een financiële audit waarborgt de volledigheid en correctheid van de financiële rapportage. Dit omvat [1](#page=1): * **Cijfers:** De gecontroleerde financiële cijfers [1](#page=1). * **Jaarverslag met toelichtingen:** De bijbehorende toelichtingen en tekstuele informatie [1](#page=1). * **Commissarisverslag:** Het verslag van de commissaris die de correctheid van de cijfers en teksten garandeert [1](#page=1). Auditors zijn verantwoordelijk voor het garanderen van de juistheid van zowel de cijfers als de tekstuele toelichtingen in het jaarverslag [1](#page=1). --- # Financiële audit en de centrale vraagstelling De financiële audit stelt centraal de vraag of de jaarrekening een correcte weergave geeft van de financiële situatie van een onderneming. Dit wordt beoordeeld aan de hand van specifieke processen en testen, zoals die met betrekking tot het verkoopproces of de voorraad. Het uiteindelijke doel van een financiële audit is om de maatschappij te kunnen garanderen dat de jaarrekening betrouwbaar is [2](#page=2). ### 2.1 Observatie van de resultatenrekening Een belangrijke component in de financiële audit is de observatie van de resultatenrekening. Hierbij wordt gekeken naar trends over de jaren heen [2](#page=2). #### 2.1.1 Trends in omzet en kosten Over het algemeen wordt geobserveerd dat de omzet ongeveer constant of stabiel blijft over de jaren. De kosten evalueren doorgaans mee met de omzet [2](#page=2). #### 2.1.2 Verloop van winst en verlies * **2009:** Er wordt een verlies genoteerd [2](#page=2). * **2010:** Het verlies wordt minder en halveert [2](#page=2). * **2011:** De onderneming lijkt richting break-even te gaan [2](#page=2). * **2012:** Het verlies neemt weer toe [2](#page=2). * **2013:** Het verlies wordt gigantisch, wat wordt aangeduid als "schip is gezonken" ] [2](#page=2). #### 2.1.3 Belangrijke overwegingen bij observatie Bij de observatie van de resultatenrekening zijn er cruciale factoren om rekening mee te houden: * **Omvang van het bedrijf:** Kijk naar de verhouding tussen het verlies en de omzet om de ware impact te begrijpen [2](#page=2). * **Sectorkenmerken:** Houd rekening met de specifieke sector waarin de onderneming opereert. Bijvoorbeeld, biotechnologiebedrijven kunnen jarenlang verliezen lijden voordat een succesvol product alle eerdere verliezen goedmaakt [2](#page=2). * **Economische situatie:** De algemene economische context is relevant. Een tegenvallend resultaat in de jaren volgend op een economische crisis, zoals in 2008, is niet per definitie abnormaal [2](#page=2). #### 2.1.4 Balansobservatie Uit de balans worden doorgaans geen bijzondere opmerkingen gemaakt in dit specifieke context [2](#page=2). > **Tip:** Een jaarrekening hoeft niet tot op de eurocent correct te zijn; het gaat om materieel correcte weergave [2](#page=2). > > **Terminologie:** VTE staat voor voltijdsequivalent en is een rekeneenheid om de omvang van personeel en werkuren uit te drukken in verhouding tot een fulltime baan. Bij een faillissement kan het aantal verloren banen dus worden uitgedrukt in VTE's [2](#page=2). --- # Methoden van resultaatsturing en de analyse van financiële ratio's Dit onderwerp behandelt diverse vormen van resultaatsturing, zoals sale en lease back en wijzigingen in waarderingsregels, en analyseert hoe financiële ratio's worden gebruikt om de financiële gezondheid te beoordelen. ### 3.1 Vormen van resultaatsturing Resultaatsturing omvat methoden die bedrijven hanteren om hun gerapporteerde resultaten te beïnvloeden, soms op manieren die de werkelijke economische realiteit niet volledig weerspiegelen. Dit kan variëren van financiële transacties tot wijzigingen in boekhoudkundige waarderingsregels [3](#page=3). #### 3.1.1 Sale en lease back Bij een sale en lease back-transactie verkoopt een bedrijf bezittingen, zoals machines of voertuigen, aan een financieringsmaatschappij en huurt deze direct terug (least). Dit wordt vaak gebruikt als een methode om de cashflow op te krikken. Hoewel dit op zichzelf geen negatieve praktijk is, is het cruciaal voor een auditor om dit in de gaten te houden. Dergelijke constructies worden soms ook door overheden toegepast wanneer zij financieringsproblemen ondervinden [3](#page=3). Een belangrijk principe bij deze methode is dat de inkomsten uit de verkoop gespreid moeten worden over de leaseperiode van het actief. Als een bedrijf het volledige verkoopbedrag direct als winst neemt, terwijl het actief nog geleaset wordt, kan dit als frauduleus worden beschouwd, omdat de omzet op een foutieve manier wordt verhoogd [3](#page=3). #### 3.1.2 Wijziging in waarderingsregels Ondernemingen kunnen besluiten om bijvoorbeeld hun voorraad minder af te waarderen. Hierdoor wordt de omzet positief beïnvloed, terwijl er geen daadwerkelijke extra gelden binnenkomen. Dergelijke wijzigingen in waarderingsregels moeten altijd zeer transparant worden gepresenteerd in de toelichtingen van de jaarrekening [3](#page=3). #### 3.1.3 Herwaarderingsmeerwaarde (in 2012) Een herwaarderingsmeerwaarde kan worden geboekt indien een actief in waarde is gestegen en de toekomstige resultaten in staat zijn om de bijkomende afschrijvingslast te dragen. In een specifiek geval waarbij een meerwaarde op een terrein werd geboekt, voldeed dit aan slechts één van de voorwaarden. Dit had een positief gevolg op het resultaat, zonder dat er nieuwe gelden binnenkwamen [3](#page=3). #### 3.1.4 Terugname voorziening (in 2010) Het inschatten van de terugname van voorzieningen is complex. Dit kan bijvoorbeeld betrekking hebben op de inschatting van kosten voor het creëren van pensioenen voor werknemers, waarbij een deel van de voorziening kan worden teruggenomen. Een ander voorbeeld betreft de vraag of een potentiële claim, zoals een aanklacht door het Witte Huis tegen de BBC voor een miljard dollars, als voorziening moet worden opgenomen in de boekhouding [3](#page=3). ### 3.2 Analyse van financiële ratio's Financiële ratio's worden gebruikt om de financiële gezondheid en prestaties van een onderneming te beoordelen. De analyse van deze ratio's kan inzicht geven in de effecten van resultaatsturingspraktijken [4](#page=4). #### 3.2.1 Rendabiliteit Een lagere voorraadrotatie in 2011 kan duiden op veranderingen in de waarderingsregels van de voorraad, waarbij de omzet niet toeneemt, wat resulteert in een relatief lagere ratio. Wanneer klanten trager betalen dan de leveranciers worden betaald, duidt dit op voorfinanciering, wat een slecht teken is [4](#page=4). #### 3.2.2 Solvabiliteit De graad van financiële onafhankelijkheid kan stagneren, wat een indicatie kan zijn van financiële druk. De dekking van vaste passiva door de cashflow kan positief lijken, maar dit kan gemanipuleerd zijn door de eerder genoemde resultaatsturingspraktijken [4](#page=4). #### 3.2.3 Conclusie en managementpraktijken Uit de analyse kan worden geconcludeerd dat de onderneming in kwestie sterk aan resultaatsturing deed. Het management had zich mogelijk beter kunnen richten op operationele aanpassingen in plaats van het resultaat kunstmatig te verbeteren [4](#page=4). > **Tip:** Het is essentieel dat ondernemingen niet alleen analyses uitvoeren, maar ook daadwerkelijk actie ondernemen op basis van deze inzichten. #### 3.2.4 Voorbeeld: Uber Een voorbeeld dat de impact van het negeren van financiële verslagen illustreert, is Uber. Ondanks de expliciete vermelding in het verslag dat het bedrijf geen winst zou maken en dus geen dividenden zou uitkeren, investeerden veel partijen, waaronder pensioenfondsen, in het bedrijf. Dit benadrukt dat investeerders soms niet zorgvuldig naar de financiële rapportages kijken, wat zeer risicovol kan zijn [4](#page=4). --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Financiële analyse | Een systematische evaluatie van de financiële gegevens van een onderneming om de prestaties, de financiële positie en de toekomstperspectieven te beoordelen. Dit helpt bij het nemen van geïnformeerde beslissingen door zowel management als externe partijen. | | Financiële rapportering | Het proces van het opstellen en presenteren van financiële overzichten en gerelateerde informatie aan belanghebbenden. Dit omvat jaarverslagen, balansen, resultatenrekeningen en toelichtingen. | | Resultaatsturing | Bewuste handelingen van het management om de gerapporteerde financiële resultaten van een onderneming te beïnvloeden, vaak om een specifiek beeld te creëren dat niet volledig overeenkomt met de economische realiteit. | | Financiële audit | Een onafhankelijke beoordeling van de financiële overzichten van een organisatie door een bevoegde auditor. Het doel is om te bepalen of de overzichten een getrouw beeld geven van de financiële situatie en prestaties. | | Jaarrekening | Een verzameling van financiële overzichten die de financiële prestaties en positie van een bedrijf gedurende een specifieke periode weergeven, meestal een jaar. | | Volledigheid van de rapportering | Het aspect dat alle relevante financiële informatie, inclusief cijfers en toelichtingen, correct en volledig wordt opgenomen in de financiële rapporten. | | Commissarisverslag | Een rapport opgesteld door een bedrijfsrevisor waarin de juistheid van de jaarrekening wordt beoordeeld en uitspraak wordt gedaan over de materiele correctheid ervan. | | Voltijdsequivalent (VTE) | Een rekeneenheid die wordt gebruikt om de omvang van personeel en werkuren uit te drukken in verhouding tot een fulltime baan. Het helpt bij het vergelijken van personeelsomvang over verschillende organisaties of perioden. | | Omzet | De totale waarde van de goederen en diensten die een onderneming in een bepaalde periode heeft verkocht. Het is een belangrijke indicator van de activiteit van een bedrijf. | | Balans | Een financieel overzicht dat de activa, passiva en eigen vermogen van een onderneming op een specifiek moment weergeeft, en de boekhoudkundige vergelijking activa = passiva + eigen vermogen illustreert. | | Sale en lease back | Een financieringsmethode waarbij een bedrijf een activum verkoopt aan een financieringsmaatschappij en dit vervolgens direct terug huurt. Het doel is om cashflow te genereren door de verkoopopbrengst te ontvangen. | | Waarderingsregels | De principes en methoden die een onderneming gebruikt om de waarde van zijn activa en voorraden te bepalen en te presenteren in de financiële overzichten. | | Herwaarderingsmeerwaarde | Een toename in de marktwaarde van een actief dat hoger is dan de boekwaarde. Deze meerwaarde kan onder bepaalde voorwaarden in de resultatenrekening worden opgenomen. | | Voorziening | Een schatting van een toekomstige verplichting of een verlies dat waarschijnlijk is. Voorzieningen worden gevormd om potentiële kosten te dekken en de financiële positie realistisch weer te geven. | | Ratio’s | Financiële indicatoren die worden berekend door verschillende posten uit de financiële overzichten met elkaar te vergelijken. Ze bieden inzichten in de prestaties, solvabiliteit en efficiëntie van een onderneming. | | Rendabiliteit | Een maatstaf die de winstgevendheid van een onderneming aangeeft in verhouding tot zijn activa, eigen vermogen of omzet. Het geeft aan hoe efficiënt het bedrijf winst genereert. | | Voorraadrotatie | Een ratio die aangeeft hoe vaak de gemiddelde voorraad van een onderneming gedurende een bepaalde periode wordt verkocht en vervangen. Een lagere rotatie kan duiden op inefficiënt voorraadbeheer. | | Solvabiliteit | De mate waarin een onderneming in staat is om aan zijn financiële verplichtingen op lange termijn te voldoen. Het geeft inzicht in de financiële onafhankelijkheid van het bedrijf. |