5. Ppt_(wk1-1u) AB1 Partogram en Voorbereiding baring-2324 (1).pptx

# Begeleiding van de normale baring Deze sectie biedt een gedetailleerd overzicht van de zorgtaken en fasen die komen kijken bij de begeleiding van een normale baring, inclusief de opname, ontsluitingsfase, uitdrijvingsfase, placentaire fase en postplacentaire fase, met nadruk op rapportage en voorbereiding. ### 1.1 Opname van de barende op de verlosafdeling De opname van een barende vrouw op de verlosafdeling omvat verschillende essentiële stappen om een soepele start van de bevalling te garanderen. Dit proces omvat: * **Onthaal en administratie:** Het verwelkomen van de barende en het afhandelen van de benodigde administratieve formaliteiten. * **Verzamelen van gegevens:** Het inwinnen van relevante informatie over de zwangerschap, medische voorgeschiedenis en de huidige situatie. * **Hygiënische zorgen:** Het uitvoeren van noodzakelijke hygiënische procedures. * **Informatie toekomstige ouders:** Het voorzien van de aanstaande ouders van duidelijke en omvattende informatie over het verloop van de bevalling, mogelijke interventies en de organisatie van de kraamkliniek. Dit draagt bij aan bewuste keuzes en het verminderen van angst. * **Verwerken van gegevens:** Het vastleggen van de verzamelde informatie in het medisch dossier. ### 1.2 Ontsluitingsfase Tijdens de ontsluitingsfase is voortdurende observatie en zorg cruciaal. De belangrijkste aspecten zijn: * **Verzamelen van gegevens:** Continue monitoring van de voortgang van de ontsluiting, weeënactiviteit, hartslag van de baby en de algemene toestand van de barende. * **Verwerken van gegevens:** Het nauwkeurig documenteren van alle observaties en metingen in het partogram en het medisch dossier. * **Rapportage:** Het tijdig en duidelijk communiceren van bevindingen aan collega's en het multidisciplinaire team. * **Hygiënische zorgen:** Handhaving van een optimale hygiëne. * **Voorbereiding verloskamer en babykamer:** Zorgen dat de verloskamer en de babykamer klaar zijn voor de uitdrijvingsfase en de pasgeborene. ### 1.3 Uitdrijvingsfase Deze fase kenmerkt zich door de daadwerkelijke geboorte van de baby. De zorgtaken komen grotendeels overeen met de ontsluitingsfase, met specifieke aandacht voor: * **Verzamelen van gegevens:** Nauwkeurige observatie van de persdrang, de positie van de baby, de voortgang van de uitdrijving en de vitale functies van moeder en kind. * **Verwerken van gegevens:** Gedetailleerde registratie van de gebeurtenissen en metingen. * **Rapportage:** Essentieel voor continuïteit van zorg en overdracht. * **Hygiënische zorgen:** Adequate hygiënemaatregelen. ### 1.4 Placentaire fase Na de geboorte van de baby volgt de geboorte van de placenta. De zorg en rapportage in deze fase zijn vergelijkbaar met die van de uitdrijvingsfase: * **Verzamelen van gegevens:** Observatie van de loslating en geboorte van de placenta, beoordeling van de placenta op volledigheid en eventuele afwijkingen, en controle op nabloedingen. * **Verwerken van gegevens:** Vastleggen van de bevindingen. * **Rapportage:** Belangrijk voor de evaluatie van het kraambed. * **Hygiënische zorgen:** Handhaving van hygiëne. ### 1.5 Postplacentaire fase De postplacentaire fase, ook wel bekend als het directe kraambed, omvat de eerste uren na de geboorte van de placenta. De zorg en rapportage zijn in deze periode vergelijkbaar met de voorgaande fasen, met een specifieke focus op: * **Overdracht naar kraamafdeling:** Zorgvuldige overdracht van informatie en zorg aan de kraamafdeling, inclusief de toestand van moeder en kind en eventuele bijzonderheden tijdens de bevalling. ### 1.6 Schriftelijke rapportage Gedetailleerde en accurate schriftelijke rapportage is van fundamenteel belang gedurende het gehele proces van baring en bevalling. Dit omvat: * **1. Verloskundig dossier:** Dit medisch dossier, conform de ziekenhuiswetgeving en het beroepsgeheim, bevat alle relevante informatie over de patiënte en haar zorgtraject. Moderne praktijken maken vaak gebruik van een elektronisch patiëntendossier (EPD). * **2. Partogram:** * **Omschrijving:** Een grafisch hulpmiddel dat wordt gebruikt om de voortgang van de arbeid visueel weer te geven. Er is geen universeel standaardmodel; het partogram wordt vaak aangepast aan de specifieke dienst of gewoonten. * **Inhoud:** Registreert onder andere weeënactiviteit, ontsluiting, hoofdligging, hartslag van de baby en maternale vitale parameters. * **Voordelen:** * Bevordert nauwkeurige observatie. * Dient als hulpmiddel, waarbij de begeleiding centraal blijft staan en respect voor de individuele voortgang van de arbeid. * Faciliteert de evaluatie van het eigen handelen na de partus. * Draagt bij aan kwaliteitscontrole. * Helpt bij het interpreteren van de voortgang ("kaart lezen"). * Kan aanleiding geven tot beleidsaanpassingen. > **Tip:** Het partogram is een waardevol instrument voor observatie en registratie, maar de professionele beoordeling en klinische expertise van de zorgverlener blijven te allen tijde leidend. * **3. Verloskundige Registratie:** Initiatieven zoals de VVOG verloskundige registratieformulieren verzamelen gegevens over bevallingen in Vlaanderen, ondernomen door het Studiecentrum voor Perinatale Epidemiologie (SPE). Dit biedt inzicht in de algemene bevalpraktijken en helpt bij het vormgeven van het verloskundig beleid. * **4. Geboorteaangifte:** Dit is de formele registratie van de geboorte na de bevalling. ### 1.7 Voorbereiding zwangere en partner Een goede voorbereiding van de zwangere en haar partner is essentieel voor een positieve bevallingservaring en draagt bij aan empowerment. Dit concept wordt weerspiegeld in zorgmodellen zoals Midwifery Led Care, die uitgaan van de normale zwangerschap en bevalling en de eigen kracht van de vrouw benadrukken met een minimum aan interventies. * **Informatievoorziening:** Het KCE benadrukt het belang van uitgebreide informatie over de organisatie van de kraamkliniek, de stadia van de bevalling, mogelijke handelingen (zoals het inleiden van de bevalling, pijnstilling) en de verschillende houdingen tijdens de bevalling. Deze informatie moet integraal deel uitmaken van de zwangerschapsopvolging, zodat bewuste keuzes gemaakt kunnen worden. * **Geboortewens/plan:** Het opstellen van een geboorteplan, waarbij erkend wordt dat er niet één "juiste" keuze is en meerdere opties acceptabel zijn. * **Zelfmanagement en empowerment:** Het bevorderen van de autonomie en zelfredzaamheid van de zwangere vrouw tijdens het proces. * **Ondersteuning door een gekozen persoon:** De zwangere wordt aangemoedigd om zich tijdens de bevalling te laten bijstaan door een persoon naar keuze. > **Voorbeeld:** Een zwangere vrouw die zich goed heeft ingelezen over de verschillende pijnbestrijdingsmethoden en haar voorkeur voor een natuurlijke aanpak duidelijk heeft gecommuniceerd in haar geboorteplan, is beter in staat om zelfmanagement toe te passen tijdens de bevalling en zich empowered te voelen. --- # Schriftelijke rapportage en registratie in de verloskunde Dit deel behandelt de essentiële vormen van schriftelijke documentatie tijdens en na de bevalling, waaronder het verloskundig dossier, het partogram en registratieformulieren, en benadrukt het belang van accurate registratie. ### 2.1 Het verloskundig dossier Het verloskundig dossier is een cruciaal document dat voldoet aan de ziekenhuiswetgeving en fungeert als het medische dossier van de patiënt. De inhoud van dit dossier is omvangrijk en valt onder het beroepsgeheim. Met de opkomst van digitale systemen wordt steeds vaker gebruik gemaakt van een Elektronisch Patiëntendossier (EPD). ### 2.2 Het partogram Het partogram is een visueel hulpmiddel dat wordt gebruikt om de voortgang van de arbeid nauwkeurig te observeren. Het is belangrijk te benadrukken dat het partogram een hulpmiddel is en niet centraal staat in de begeleiding; de begeleiding zelf en de individuele voortgang van de arbeid blijven primair. #### 2.2.1 Voordelen van het partogram * **Bevordert nauwkeurige observatie:** Het partogram biedt een gestructureerde manier om de belangrijkste parameters van de bevalling bij te houden. * **Evaluatiemiddel:** Het kan na de bevalling worden gebruikt als middel voor evaluatie van het eigen handelen. * **Kwaliteitscontrole:** Het draagt bij aan kwaliteitscontrole van de geboden zorg. * **Inzicht in beleid:** Het kan aanleiding geven tot beleidsaanpassingen door inzicht te verschaffen in de gevolgde protocollen en resultaten. #### 2.2.2 Inhoud en vorm van het partogram Er is geen standaardmodel voor het partogram; het kan worden aangepast aan de specifieke diensten of gewoonten binnen een instelling. > **Tip:** Hoewel het partogram een waardevol hulpmiddel is, mag de menselijke factor en de individuele aandacht voor de barende nooit ondersneeuwen. ### 2.3 Verloskundige registratie Verloskundige registratieformulieren, zoals het VVOG verloskundig registratieformulier, zijn essentieel voor het verzamelen van gegevens over bevallingen. Dit initiatief, ontstaan vanuit het Studiecentrum voor Perinatale Epidemiologie vzw (SPE), streeft ernaar een beeld te krijgen van de bevallingen in Vlaanderen. #### 2.3.1 Doel van registratie Het doel van deze registratie is het verkrijgen van inzicht in hoe bevallingen verlopen ("Hoe bevalt Vlaanderen") en het informeren van het verloskundig beleid. ### 2.4 Voorbereiding van de zwangere en partner Een essentieel onderdeel van de begeleiding is de adequate voorbereiding van de zwangere en haar partner. #### 2.4.1 Informeren en keuzevrijheid Het is cruciaal om de zwangere vrouw en haar partner goed te informeren over de organisatie van de kraamkliniek, de verschillende stadia van de bevalling, en mogelijke ingrepen zoals het kunstmatig opwekken van de bevalling, pijnstilling, en bevallingshoudingen. Deze informatie moet integraal deel uitmaken van de zwangerschapsopvolging om bewuste keuzes mogelijk te maken. #### 2.4.2 Geboortewens/plan Het opmaken van een geboortewens of geboorteplan, zoals het KNOV-geboorteplan, wordt aangemoedigd. Dit plan biedt ruimte voor de wensen van de aanstaande ouders en erkent dat er meerdere acceptabele opties zijn voor een bevalling. #### 2.4.3 Zelfmanagement en empowerment De nadruk ligt op zelfmanagement en empowerment van de vrouw, waarbij haar eigen kracht centraal staat. Dit principe is ook terug te vinden in zorgmodellen zoals "Midwifery Led Care", dat uitgaat van een normale zwangerschap en bevalling, met een minimum aan interventies, en sterk gelooft in de eigen kracht van de vrouw, met continuïteit van zorg door één vroedvrouw. > **Tip:** Goede voorlichting en het ondersteunen van zelfmanagement zijn sleutels tot een positieve bevalervaring en empowerment van de vrouw. #### 2.4.4 Rol van de partner/begeleider De zwangere vrouw wordt aangemoedigd om zich tijdens de bevalling te laten bijstaan door een persoon naar keuze, wat de rol van de partner of een andere gekozen begeleider benadrukt. ### 2.5 Geboorteaangifte Hoewel niet gedetailleerd uitgewerkt in dit specifieke fragment, wordt geboorteaangifte genoemd als een vorm van schriftelijke registratie na de bevalling. Dit wettelijke proces documenteert de geboorte van een kind. ### 2.6 Belang van schriftelijke rapportage Schriftelijke rapportage en registratie zijn van fundamenteel belang in de verloskunde om verschillende redenen: * **Continuïteit van zorg:** Het waarborgt dat alle betrokken zorgverleners op de hoogte zijn van de status en geschiedenis van de patiënt. * **Juridische documentatie:** Het dient als bewijs van de geboden zorg en de gemaakte afspraken. * **Kwaliteitsverbetering:** Gegevens uit registratieformulieren en dossiers kunnen worden geanalyseerd om de kwaliteit van de zorg te evalueren en te verbeteren. * **Wetenschappelijk onderzoek:** Geregistreerde gegevens vormen de basis voor epidemiologisch onderzoek en beleidsontwikkeling binnen de perinatale zorg. * **Patiëntveiligheid:** Nauwkeurige registratie minimaliseert de kans op fouten en draagt bij aan de veiligheid van zowel moeder als kind. > **Example:** Een partogram dat nauwkeurig de ontsluitingscurve bijhoudt, kan een vroege indicatie geven van een stagnatie in de arbeid, waardoor tijdig kan worden ingegrepen of alternatieve strategieën kunnen worden overwogen. Dit draagt direct bij aan de patiëntveiligheid. --- # Voorbereiding van de zwangere op arbeid en baring Hier is de studiegids voor het onderwerp "Voorbereiding van de zwangere op arbeid en baring". ## 3. Voorbereiding van de zwangere op arbeid en baring Een goede voorbereiding van de zwangere en haar partner op de arbeid en bevalling is essentieel en bevordert zelfmanagement en empowerment. ### 3.1 Het belang van voorlichting en informatie Het informeren van de zwangere vrouw en haar partner is cruciaal voor een bewuste deelname aan het proces van arbeid en baring. Dit omvat het verstrekken van informatie over: * De organisatie van de kraamkliniek. * De verschillende stadia van de bevalling. * Mogelijke handelingen tijdens de bevalling, zoals: * Het eventueel kunstmatig op gang brengen van de bevalling. * Pijnmanagementopties. * Verschillende houdingen tijdens de bevalling. Deze informatie moet een integraal onderdeel zijn van de zwangerschapsbegeleiding, zodat de zwangere weloverwogen keuzes kan maken. Partners worden aangemoedigd om de zwangere bij te staan tijdens de bevalling. ### 3.2 Het geboortewens/plan Het opmaken van een geboortewens of geboorteplan is een belangrijk onderdeel van de voorbereiding. Dit document biedt ruimte voor de voorkeuren en wensen van de zwangere en haar partner met betrekking tot de bevalling. Het erkent dat er niet één "juiste" manier is om te bevallen en dat meerdere opties acceptabel zijn. ### 3.3 Zelfmanagement en empowerment Centraal in de voorbereiding staat het concept van zelfmanagement en empowerment. Dit betekent dat de zwangere vrouw wordt aangemoedigd om actief deel te nemen aan haar eigen zorgproces en beslissingen te nemen. > **Tip:** Een sterk geloof in de eigen kracht van de vrouw is de basis voor een goede voorbereiding op arbeid en baring, vooral binnen zorgmodellen die uitgaan van een normale zwangerschap, arbeid en bevalling met minimale interventies. ### 3.4 Midwifery-led care Het model van midwifery-led care benadrukt het vertrouwen in de eigen kracht van de vrouw en streeft naar een zo minimaal mogelijke hoeveelheid interventies. Dit model gaat ervan uit dat zwangerschap, arbeid en baring normaal verlopen totdat het tegendeel bewezen is. Het biedt zorg met een zo groot mogelijke continuïteit door één vroedvrouw en is bedoeld voor alle vrouwen met een laag-risicoprofiel. ### 3.5 Schriftelijke rapportage in de zorg De schriftelijke rapportage is een cruciaal element in de begeleiding van de normale baring. Dit omvat diverse documenten en registraties: * **Verloskundig dossier:** Dit volgt de ziekenhuiswetgeving en medische dossiers. Belangrijke aspecten zijn het beroepsgeheim en de mogelijkheid van elektronische patiëntendossiers (EPD). * **Partogram:** * **Omschrijving:** Een hulpmiddel voor nauwkeurige observatie van de vordering van de arbeid. Het is belangrijk te onthouden dat het partogram een hulpmiddel is en niet centraal staat; de begeleiding van de barende blijft dat wel. Het respecteert de individuele voortgang van de arbeid. * **Voordelen:** Het bevordert nauwkeurige observatie, dient als evaluatiemiddel van het eigen handelen na de partus, draagt bij aan kwaliteitscontrole en kan aanleiding geven tot beleidsaanpassingen. Er is geen standaardmodel; het kan worden aangepast aan de dienst of gewoonten. * **Verloskundige Registratie:** Dit omvat registratieformulieren, zoals die van de VVOG (Vereniging van Vlaamse Vroedvrouwen), die inzicht geven in hoe zwangerschappen en bevallingen in Vlaanderen verlopen en bijdragen aan het verloskundig beleid. * **Geboorteaangifte:** De formele registratie van een geboorte. --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Partogram | Een partogram is een grafisch hulpmiddel dat gebruikt wordt om de voortgang van de arbeid tijdens de bevalling nauwkeurig te observeren en te documenteren. Het helpt bij het monitoren van vitale functies van de moeder en de foetus, evenals de contracties en de ontsluiting. | | Verloskundig dossier | Het verloskundig dossier is een verzameling van alle medische en verloskundige gegevens van een zwangere vrouw en haar kind gedurende de zwangerschap, baring en kraambed. Het dient als een essentieel communicatiemiddel tussen zorgverleners en is cruciaal voor continuïteit van zorg. | | Onthaal en administratie | Dit verwijst naar het initiële proces bij opname van de barende op de afdeling, waarbij identificatie, registratie van gegevens en administratieve formaliteiten worden afgehandeld om de zorg efficiënt te kunnen starten. | | Ontsluitingsfase | De ontsluitingsfase is het eerste stadium van de bevalling, gekenmerkt door het geleidelijk wijder worden van de baarmoederhals (dilatatie) om plaats te maken voor de baby om geboren te worden. Deze fase kan lang duren en vereist nauwkeurige monitoring. | | Uitdrijvingsfase | De uitdrijvingsfase, ook wel persfase genoemd, is het tweede stadium van de bevalling waarin de barende actief perst om de baby door het geboortekanaal naar buiten te drijven. Deze fase eindigt met de geboorte van het kind. | | Placentaire fase | De placentaire fase is het derde en laatste stadium van de bevalling, waarbij de placenta (moederkoek) en vliezen na de geboorte van de baby worden uitgedreven. Dit proces is essentieel om bloedingen te minimaliseren en de baarmoeder weer in een normale toestand te brengen. | | Postplacentaire fase | De postplacentaire fase volgt direct na de geboorte van de placenta en omvat de eerste uren na de bevalling. In deze periode wordt de moeder en de baby nauwlettend gevolgd op tekenen van complicaties, en vindt de overdracht naar de kraamafdeling plaats. | | Elektronisch Patiëntendossier (EPD) | Een Elektronisch Patiëntendossier (EPD) is een digitale versie van het medische dossier van een patiënt. Het stelt zorgverleners in staat om medische informatie efficiënt te delen, op te slaan en te beheren, wat de kwaliteit en veiligheid van zorg kan verbeteren. | | Verloskundige registratie | Verloskundige registratie betreft het systematisch verzamelen en vastleggen van gegevens over zwangerschappen, bevallingen en pasgeborenen. Dit gebeurt vaak via gestandaardiseerde formulieren en is bedoeld voor epidemiologische studies, kwaliteitsverbetering en beleidsvorming. | | Geboorteplan | Een geboorteplan is een document waarin de wensen en voorkeuren van de zwangere en haar partner ten aanzien van de bevalling worden vastgelegd. Het fungeert als leidraad voor de zorgverleners en bevordert een gepersonaliseerde en respectvolle bejegening. | | Empowerment | Empowerment, in de context van de verloskunde, verwijst naar het proces waarbij vrouwen worden aangemoedigd en ondersteund om controle te krijgen over hun zwangerschap en bevalling. Het richt zich op het vergroten van zelfvertrouwen, kennis en participatie in besluitvorming. | | Midwifery Led Care | Midwifery Led Care is een zorgmodel waarbij de verloskundige centraal staat in de begeleiding van laag-risico zwangerschappen en bevallingen. Dit model benadrukt natuurlijke processen, minimale interventies en de kracht van de vrouw zelf. |