gastcollege Paul Vansant 29102025.pdf

# Wat is handhaving en het verschil met gerechtelijke handhaving Dit gedeelte definieert handhaving en legt de verschillen uit met gerechtelijke handhaving, inclusief de rechtsgevolgen en de procedurele aspecten [3](#page=3) [5](#page=5). ### 1.1 Wat is handhaving? Handhaving is het proces van het bijsturen van verboden gedrag, het herstellen van publieke schade en het ontraden van verboden gedrag. Het beoogt rechtsgelijkheid, rechtszekerheid en het vermijden van publieke schade. Handhaving omvat sancties en maatregelen [4](#page=4). ### 1.2 Het verschil met gerechtelijke handhaving Gerechtelijke handhaving vindt plaats via de rechterlijke macht, terwijl bestuurlijke handhaving door bestuursorganen wordt uitgevoerd [5](#page=5). #### 1.2.1 Rechtsgevolgen van bestuurlijke handhaving Het rechtsgevolg van bestuurlijke handhaving is vergelijkbaar met dat van gerechtelijke handhaving. Een straf kan vergelijkbaar zijn met een bestuurlijke sanctie, en een gerechtelijke herstel- of beveiligingsmaatregel kan gelijkstaan aan een bestuurlijke herstel- of beveiligingsmaatregel [6](#page=6). #### 1.2.2 Procedurele aspecten van bestuurlijke handhaving Een belangrijk procedureel verschil is dat bestuurlijke handhaving kan plaatsvinden zonder voorafgaande rechterlijke toetsing. Een vonnis of arrest kan uitvoerbaar zijn als bestuurlijke beslissing. Echter, bestuurlijke handhaving mag geen vrijheidsberoving inhouden [6](#page=6). > **Tip:** Begrijp dat hoewel de *gevolgen* van handhaving vergelijkbaar kunnen zijn, de *procedure* en de *instantie* die handhaaft, de belangrijkste onderscheidende factoren zijn tussen gerechtelijke en bestuurlijke handhaving. > **Example:** Een gemeente kan een dwangsom opleggen aan een eigenaar die illegaal een dakkapel heeft geplaatst (bestuurlijke handhaving). De rechter kan in een civiele procedure ook een schadevergoeding of een bevel tot afbraak opleggen (gerechtelijke handhaving), maar de initiële actie door de gemeente vindt plaats zonder tussenkomst van de rechter. --- # Waarom bestuurlijk handhaven en het doel van het kaderdecreet Bestuurlijke handhaving is een essentieel instrument geworden, met name voor de efficiënte afhandeling van kleine overtredingen en technische aangelegenheden. Het kaderdecreet, de opvolger van het eerdere KBH, heeft de reikwijdte en doelstellingen van bestuurlijke handhaving aanzienlijk uitgebreid en gemoderniseerd [16](#page=16) [8](#page=8). ### 2.1 De redenen voor bestuurlijke handhaving De keuze voor bestuurlijke handhaving, in plaats van uitsluitend gerechtelijke handhaving, kent meerdere voordelen, vooral bij kleinere inbreuken. Deze voordelen omvatten [8](#page=8): * **Geschiktheid voor kleine inbreuken:** Bestuurlijke procedures zijn doorgaans beter afgestemd op de afhandeling van minder complexe of omvangrijke overtredingen [8](#page=8). * **Snelheid:** Bestuurlijke handhaving kan vaak sneller verlopen dan gerechtelijke procedures [8](#page=8). * **Kosten:** Het is doorgaans goedkoper [8](#page=8). * **Evenredigheid:** De sancties en procedures kunnen beter worden afgestemd op de proportionaliteit van de overtreding [8](#page=8). * **Technische aangelegenheden:** Bestuurlijke handhaving is uitermate geschikt voor situaties met eenvoudig vast te stellen feiten en waar forfaitaire boetesystemen kunnen worden toegepast [8](#page=8). In Vlaanderen is er uit pure noodzaak een bredere inzet van bestuurlijke handhaving gezien. Bovendien zijn de bevoegdheden binnen het strafrechtelijke spoor zeer beperkt, wat de noodzaak voor een volwaardige bestuurlijke handhavingsbevoegdheid onderstreept [8](#page=8). ### 2.2 Het doel van het kaderdecreet Het oorspronkelijke Kaderdecreet Bestuurlijke Handhaving (KBH) van 22 maart 2019 kende een beperkte focus, voornamelijk gericht op het vaststellen, opsporen en sanctioneren van overtredingen. Het had ook een beperkte visie op digitalisering en miste een concrete implementatiestrategie. Voorbeelden van wetgeving die hierop voortbouwde waren de Vlaamse Codex Wonen en het Scheepvaartdecreet [15](#page=15). De evolutie naar het Kaderdecreet Vlaamse Handhaving van 14 juli 2023 vertegenwoordigt een significante transformatie. Dit nieuwe kader integreert zowel gerechtelijke als bestuurlijke handhaving. Een cruciaal aspect is de noodzaak van implementatiebepalingen om de effectieve werking te garanderen. Het concept van een "toolbox" werd geïntroduceerd, wat duidt op een bredere waaier aan instrumenten en mogelijkheden voor handhaving [16](#page=16). Het Kaderdecreet Vlaamse Handhaving is in essentie een uitbreiding en modernisering van het KBH, en omvat nu: * Het oorspronkelijke KBH [16](#page=16). * Verdere digitalisering van handhavingsprocessen [16](#page=16). * Een herstel- en beveiligingsluik, wat aangeeft dat het decreet niet alleen gericht is op sancties, maar ook op het herstellen van de situatie en het voorkomen van toekomstige inbreuken [16](#page=16). > **Tip:** Begrijp de overgang van KBH naar KVH als een evolutie van een puur sanctionerend kader naar een meer omvattend en modern instrument voor integraal handhavingsbeleid, met aandacht voor digitalisering en herstel. --- # Implementatie en overzicht van handhavingsbesluiten en decreten Dit onderwerp behandelt de systematiek van implementatie van het Kaderdecreet Vlaamse Handhaving (KVH), de inhoudelijke bepalingen, de diverse opties voor Hoofdstuk 10, en een overzicht van de uitrol van dit kaderdecreet [17](#page=17). ### 3.1 Systematiek van implementatie De implementatie van het Kaderdecreet Vlaamse Handhaving (KVH) omvat zowel procedurele regels als inhoudelijke bepalingen [18](#page=18). #### 3.1.1 Inhoudelijk decreet Het inhoudelijk decreet van het KVH bepaalt de procedurele regels, verboden gedragingen, strafsancties of bestuurlijke geldboetes, afwijkingen ten opzichte van het KVH, de keuze van optionele figuren, en de herstelinstanties. Een voorbeeld hiervan is Hoofdstuk 11 van het decreet betreffende de openbaredocumentclassificatie (OED), dat van 43 naar 7 artikelen werd gereduceerd [18](#page=18). #### 3.1.2 Handhavingsbesluit Het Handhavingsbesluit regelt de concrete aanstelling van functiehouders, opleidingen, regels voor monetaire waardering, herstelschikkingen voor lokale besturen, administratief beroep inzake bestuurlijke herstelbeslissingen, regels voor de Vlaamse Herstelraad (VCRO), de verdeling van handhavingsopbrengsten uit sanctionering, en regels voor beleidslijnen en het handhavingsprogramma [18](#page=18). ### 3.2 Opties hoofdstuk 10 Hoofdstuk 10 van het KVH kent diverse opties die van toepassing kunnen zijn op verschillende decreten, waaronder Dabm (Decreet Algemene Bepalingen Milieubeleid), Vcro (Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening), OED (Onroerenderfgoeddecreet), VED (Varenderfgoeddecreet), LD (Logiesdecreet) en DIHB (Decreet Integraal Handelsvestigingsbeleid). De volgende opties zijn relevant [19](#page=19): * **Onmiddellijke inning**: Van toepassing op Dabm, Vcro, OED, VED, LD, DIHB [19](#page=19). * **Bestuurlijk beslag**: Van toepassing op Dabm, Vcro, OED, VED, LD, DIHB [19](#page=19). * **Probatievoorwaarden**: Van toepassing op Dabm, Vcro, OED, VED, LD, DIHB, PRO (vermoedelijk Decreet Publieke Ruimte of een soortgelijke decretale basis), en E-books [19](#page=19). * **Uitbreiding vereenvoudigde sanctieprocedure**: Van toepassing op Dabm en Vcro [19](#page=19). * **Financiële handhaving**: Van toepassing op Dabm, Vcro, OED, VED [19](#page=19). * **Handhavingsverzoek**: Van toepassing op Dabm, Vcro, OED, VED [19](#page=19). * **Politie van rechtswege toezichthouder**: Van toepassing op Dabm, Vcro, OED, VED [19](#page=19). * **Administratief beroep herstelbeslissingen**: Van toepassing op Dabm, Vcro, OED, VED, LD, DIHB [19](#page=19). * **Bijzondere modaliteiten uitvoering maatregelen**: Van toepassing op Dabm, Vcro, OED, VED, LD, DIHB, PRO, en E-books [19](#page=19). * **Waarborgsom bij feitelijk herstel**: Van toepassing op Dabm, Vcro, OED, VED [19](#page=19). * **Stakingsbevel bij verhindering toezicht**: Van toepassing op Dabm, Vcro, OED, VED, LD, DIHB [19](#page=19). Deze opties worden aangevuld met een standaardkader [19](#page=19). ### 3.3 Overzicht uitrol Kaderdecreet Vlaamse Handhaving Het Kaderdecreet Vlaamse Handhaving is opgesteld op 14 juli 2023. De uitrol van de verschillende decreten en bijbehorende handhavingsbesluiten is gefaseerd en kent verschillende spildatums en ingangsdatums voor het handhavingsbesluit [20](#page=20). * **Decreet E-boeken**: In voorbereiding, met een spildatum van 29 maart 2024 [20](#page=20). * **Decreet Justitiehuizen**: Spilatum 3 augustus 2025, handhavingsbesluit 26 september 2025 [20](#page=20). * **Decreet Algemene Bepalingen Milieubeleid**: Spilatum 1 april 2026, handhavingsbesluit 16 mei 2025 [20](#page=20). * **Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening**: Spilatum 1 april 2026, handhavingsbesluit 16 mei 2025 [20](#page=20). * **Onroerenderfgoeddecreet**: In voorbereiding, met een spilatum van 1 april 2026 [20](#page=20). * **Varenderfgoeddecreet**: In voorbereiding, met een spilatum van 1 april 2026 [20](#page=20). * **Logiesdecreet**: Spilatum 1 april 2026, handhavingsbesluit 26 september 2025 [20](#page=20). * **Decreet Integraal Handelsvestigingsbeleid**: Spilatum 1 april 2026, handhavingsbesluit 26 september 2025 [20](#page=20). * **Vlaamse Codex Wonen**: In voorbereiding, met een spilatum van 8 september 2026 [20](#page=20). * **Scheepvaartdecreet**: In voorbereiding, met een spilatum van 8 september 2026 [20](#page=20). * **Topstukkendecreet**: In voorbereiding, met een spilatum van 8 september 2026 [20](#page=20). * **Havendecreet (Walstroom)**: In voorbereiding [20](#page=20). * **Wapenhandeldecreet**: In voorbereiding [20](#page=20). * **Decreet Bijzonder Wegtransport**: In voorbereiding [20](#page=20). * **KLIP**: In voorbereiding [20](#page=20). > **Tip:** Let op de verschillende datums van spildatum en de ingangsdatum van het handhavingsbesluit. Sommige besluiten zijn reeds ingegaan (bv. 16 mei 2025, 26 september 2025) terwijl andere nog in voorbereiding zijn of een latere spilatum hebben. Dit vereist een nauwgezette opvolging per specifiek decreet [20](#page=20). --- # Concepten binnen bestuurlijke handhaving: functies, functieshouders en procedures Dit onderdeel van het document beschrijft de kernfuncties binnen bestuurlijke handhaving, de rollen van de betrokken functionarissen en de procedures die bij deze handhaving komen kijken, inclusief de juridische waarborgen [22](#page=22) [24](#page=24) [25](#page=25) [30](#page=30) [32](#page=32) [34](#page=34) [37](#page=37) [38](#page=38) [41](#page=41). ### 4.1 De verschillende handhavingsfuncties De bestuurlijke handhaving kent vijf hoofdfuncties, die elk een specifiek doel dienen binnen het naleven van wet- en regelgeving [24](#page=24). #### 4.1.1 Toezicht Toezicht is de functie gericht op het controleren of wet- en regelgeving wordt nageleefd. Het omvat een reeks rechten die, indien nodig, ook bruikbaar zijn voor strafrechtelijke opsporing [24](#page=24) [27](#page=27). * **Rechten van de toezichthouder:** * Medewerkingsplicht van de betrokkene [27](#page=27). * Recht op bijstand [27](#page=27). * Controle van vervoermiddelen [27](#page=27). * Identiteitscontrole [27](#page=27). * Recht op informatie en inlichtingen [27](#page=27). * Controle van goederen en processen [27](#page=27). * Gebruik van audiovisuele middelen [27](#page=27). * Inbewaringneming ter ondersteuning van bewijs en verbeurdverklaring [27](#page=27). * Betredingsrecht [27](#page=27). * **Beperkingen en afdwingbaarheid:** * De rechten zijn proportioneel en doelmatig in te zetten [27](#page=27). * Tijdens de toezichtsfase kunnen deze rechten niet met geweld worden afgedwongen [27](#page=27). * **Cascade van maatregelen:** * Standaard: verhindering van toezicht kan leiden tot boetes, variërend van 20.000 tot 2.000.000 euro (penaal) of 10.000 tot 1.000.000 euro (bestuurlijk) conform artikel 104 KVH [27](#page=27). * Optie (DABM): staking van de gecontroleerde activiteit, wat een uitvoerbare beveiligingsbeslissing is (artikel 102 KVH) [27](#page=27). * Uiterste redmiddel: afwijken van artikel 11, tweede lid KVH [27](#page=27). * **Waarschuwingsbevoegdheid:** De toezichthouder kan een termijn geven om de naleving te herstellen en hiervan bewijs te leveren [28](#page=28). * **Bijkomende bestuurlijke rechten in de opsporingsfase:** * Bestuurlijke visitatie [28](#page=28). * Bestuurlijk verhoor [28](#page=28). * Heterdaad [28](#page=28). #### 4.1.2 Opsporing Opsporing richt zich op het verzamelen van bewijs ten behoeve van een eventuele vervolging. In het geval van misdrijven wordt ook een Agent van Gerechtelijke Politie ingeschakeld [24](#page=24) [27](#page=27). #### 4.1.3 Sanctioneren Sanctioneren omvat het opleggen van bestuurlijke sancties aan overtreders. De procedure en aard van sancties zijn afhankelijk van de ernst van de normschending (misdrijf, inbreuk, normschending) [23](#page=23) [24](#page=24) [30](#page=30) [31](#page=31) [36](#page=36). #### 4.1.4 Herstellen De functie van herstellen is gericht op het ongedaan maken van publieke schade die is ontstaan als gevolg van een overtreding [24](#page=24) [34](#page=34) [35](#page=35) [37](#page=37). #### 4.1.5 Beveiligen Beveiligen heeft als doel het voorkomen van verboden gedragingen of het beperken van publieke verliezen. Dit kan zowel preventief als curatief worden ingezet [24](#page=24) [38](#page=38) [39](#page=39). ### 4.2 Functiehouders Verschillende functionarissen dragen de verantwoordelijkheid voor specifieke handhavingsfuncties [25](#page=25). * **Toezichthouder:** Bevoegd voor toezicht, opsporing en beveiliging. Toezichthouders kunnen door de politiedienst zelf worden aangesteld (artikel 8 KVH) of CALOG personeel zijn. Er zijn ook toezichthouders van rechtswege (artikel 97 KVH), maar deze zijn enkel operationeel in specifieke gevallen en kunnen geen vordering van de beboetingsinstantie doen [25](#page=25) [29](#page=29). * **Herstelinstantie:** Verantwoordelijk voor beveiliging en herstel [25](#page=25). * **Beboetingsinstantie:** Is bevoegd voor bestuurlijke vervolging en sanctionering. Er geldt een cumulverbod: de toezichthouder en de beboetingsinstantie kunnen niet in hetzelfde dossier optreden [25](#page=25). ### 4.3 Procedures binnen bestuurlijke handhaving #### 4.3.1 Sanctieprocedures De sanctieprocedure start na de vaststelling van een overtreding [32](#page=32). * **Vaststellingsverslag:** Bij inbreuken en normschendingen wordt een verslag van vaststelling opgemaakt [23](#page=23). * **Proces-verbaal (PV):** Bij misdrijven wordt een PV opgesteld. Bij een mengeling van overtredingen (misdrijf en inbreuk) wordt eveneens een PV opgesteld [23](#page=23). * **Bestuurlijke sancties:** * **Hoofdsanctie:** Een bestuurlijke geldboete is de primaire sanctie [33](#page=33). * **Minima en maxima geldboete:** * Bij inbreuken: bepaald in het inhoudelijk decreet [33](#page=33). * Bij misdrijven: afgeleid van de minimum- en maximumstraffen (conform artikel 41 bis Sw.), tenzij anders bepaald in het inhoudelijk decreet [33](#page=33). * **Facultatieve aanvullende sancties:** * **Verbeurdverklaring:** Dit kan betrekking hebben op: * Voorwerpen of instrumenten van het misdrijf/de inbreuk [33](#page=33). * Producten van het misdrijf [33](#page=33). * Een bedrag gelijk aan het brutovermogensvoordeel [33](#page=33). * Expertisekosten voor de ontdekking van het misdrijf/de inbreuk [33](#page=33). * **Uitsluiting van steun:** Geheel, gedeeltelijk of voorwaardelijk [33](#page=33). * **Combinatie van beide:** Een combinatie van de hierboven genoemde aanvullende sancties [33](#page=33). #### 4.3.2 Herstelprocedures De bestuurlijke herstelprocedure is gericht op het corrigeren van de publieke schade [37](#page=37). #### 4.3.3 Beveiligingsprocedures Beveiligingsbeslissingen kunnen worden genomen om de uitvoering van handelingen te beëindigen, toegangsverboden op te leggen, gebruiksbeperkingen in te stellen, sluitingen te bevelen, zaken mee te nemen, te verwijderen of te vernietigen, en dieren elders onder te brengen of te euthanaseren. Een voorlopige beveiligingsbeslissing kan worden gevolgd door een definitieve beslissing na bekrachtiging [39](#page=39) [40](#page=40). #### 4.3.4 Rechtsbescherming Betrokkenen beschikken over juridische beschermingsmiddelen tegen bestuurlijke beslissingen [41](#page=41). * **Rechtsmiddelen:** * **Standaard:** Beroep bij de Raad van State (RvS) met reformatiebevoegdheid, met een schorsend effect voor de sanctiebeslissing [42](#page=42). * **Optioneel:** Beroep bij het Handhavingscollege (HHC) met dezelfde bevoegdheden [42](#page=42). * **Nalatenschap van het Grondwettelijk Hof (GWH):** Uitspraak GWH van 13 februari 2025 vernietigde alle verwijzingen naar het HHC [42](#page=42). ### 4.4 Overzicht van normschendingen en handhavingsinstrumenten Verschillende wetgevende decreten en besluiten bepalen de concrete toepassing van handhavingsinstrumenten [45](#page=45). * **DABM (Directe Aansturing Bestuurlijke Maatregelen):** Wordt op brede schaal ingevoerd vanaf eind 2023/begin 2024 [45](#page=45). * **VCRO (Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening):** Toepassing wordt vanaf eind 2023/begin 2024 verwacht [45](#page=45). * **VCW (Vlaamse Codex Wonen):** Toepassing wordt vanaf eind 2023/begin 2024 verwacht [45](#page=45). * **OED / VED (Omgevingsvergunningsdecreet / Vergunningsdecreet):** Toepassing wordt vanaf eind 2023/begin 2024 verwacht [45](#page=45). * **Scheepvaartdecreet:** Toepassing wordt vanaf eind 2023/begin 2024 verwacht [45](#page=45). * **DIHB (Digitalisering van de handhaving):** Vanaf 1 april 2026 [45](#page=45). * **Logies:** Vanaf 1 april 2026 [45](#page=45). * **PRO (Programmering):** Vanaf 1 april 2026 [45](#page=45). * **Terugkom:** Vanaf 1 april 2026 [45](#page=45). * **E-books:** Vanaf september 2025 [45](#page=45). * **Sociale Inspectie:** Wordt geïntegreerd [45](#page=45). * **DIHB (Digitalisering van de handhaving):** Vanaf 31 december 2026 [45](#page=45). * **Logies:** Vanaf 31 december 2026 [45](#page=45). * **PRO (Programmering):** Vanaf 31 december 2026 [45](#page=45). * **Terugkom:** Vanaf 31 december 2026 [45](#page=45). * **GAS5:** Besluit van de Vlaamse Regering over de digitalisering van de handhaving van diverse Vlaamse regelgeving (17 november 2023, gewijzigd 26 september 2025) [45](#page=45). * **Justitiehuizen (enkelbanden):** Ook van toepassing [45](#page=45). > **Tip:** Begrijp de specifieke bevoegdheden en procedures die verbonden zijn aan elk van de vijf handhavingsfuncties. Let goed op de verschillen in aanpak en de instrumenten die per functie beschikbaar zijn [24](#page=24) [25](#page=25). > > **Tip:** De cumulatieverboden tussen functies (bv. toezichthouder en beboetingsinstantie) zijn cruciaal voor een correcte procesvoering [25](#page=25). > > **Tip:** Bestudeer de verschillende sanctietypes (geldboetes, verbeurdverklaringen, etc.) en de voorwaarden waaronder ze worden opgelegd [33](#page=33). > > **Tip:** De rechtsbescherming tegen bestuurlijke beslissingen is een belangrijk aspect. Wees op de hoogte van de beschikbare beroepsmogelijkheden en de bevoegdheden van de betrokken instanties [41](#page=41) [42](#page=42). --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Handhaving | Het geheel van maatregelen en sancties dat gericht is op het verzekeren van de naleving van wetten en regelgeving, het herstellen van publieke schade en het voorkomen van verboden gedrag. | | Rechtsgelijkheid | Het principe dat iedereen gelijk behandeld moet worden voor de wet, zonder discriminatie, wat een fundamenteel aspect is van een rechtvaardig handhavingssysteem. | | Rechtszekerheid | Het principe dat burgers moeten kunnen vertrouwen op de bestaande wetgeving en de toepassing ervan, wat zorgt voor duidelijkheid en voorspelbaarheid in de rechtspositie van individuen. | | Publieke schade | Schade die niet alleen individuele belangen treft, maar de gemeenschap als geheel, zoals milieuschade, aantasting van het erfgoed of verstoring van de openbare orde. | | Bestuurlijke sanctie | Een maatregel die door een bestuursorgaan kan worden opgelegd ter sanctionering van een overtreding, zoals een geldboete of een intrekking van een vergunning, zonder voorafgaande tussenkomst van een rechter. | | Gerechtelijke handhaving | Het proces waarbij wetten en regels worden nageleefd en overtredingen worden bestraft via de rechtbanken en het openbaar ministerie, inclusief strafrechtelijke procedures. | | Vonnis / arrest | Een officiële beslissing genomen door een rechterlijke instantie, die bindend is en ten uitvoer gelegd kan worden, vergelijkbaar met een uitvoerbare bestuurlijke beslissing. | | Bestuurlijke herstel- of beveiligingsmaatregel | Een maatregel die door een bestuursorgaan kan worden opgelegd om publieke schade te herstellen of om toekomstige overtredingen te voorkomen, bijvoorbeeld een verbod op bepaalde activiteiten. | | Kaderdecreet Bestuurlijke Handhaving (KBH) | Een initiële wetgevende tekst in Vlaanderen die de basis legde voor bestuurlijke handhaving, gericht op vaststelling, opsporing en sanctionering, met een beperkte visie op digitalisering. | | Kaderdecreet Vlaamse Handhaving (KVH) | Een recenter decreet (juli 2023) dat het KBH uitbreidt met digitalisering en een herstel- en beveiligingsluik, en een meeromvattende aanpak van handhaving beoogt. | | Handhavingsbesluit | Een uitvoerend besluit dat de specifieke regels en procedures vastlegt voor de implementatie van het Kaderdecreet Vlaamse Handhaving, zoals de aanstelling van functiehouders en opleidingsvereisten. | | Toezicht | De functie binnen handhaving die gericht is op het controleren van de naleving van wet- en regelgeving door burgers en organisaties. | | Opsporing | De functie binnen handhaving die gericht is op het ontdekken van bewijsmateriaal met het oog op vervolging van overtredingen, zowel strafrechtelijk als bestuurlijk. | | Sanctionering | Het proces waarbij bestuurlijke sancties, zoals geldboeten of andere maatregelen, worden opgelegd aan overtreders na een vastgestelde inbreuk of misdrijf. | | Herstellen | De functie binnen handhaving die erop gericht is om publieke schade die reeds is ontstaan, ongedaan te maken of te verminderen, bijvoorbeeld door het uitvoeren van herstelwerken. | | Beveiligen | De functie binnen handhaving die gericht is op het voorkomen van toekomstige verboden gedragingen of publieke verliezen, vaak door middel van preventieve maatregelen of beveiligingsbeslissingen. | | Toezichthouder | Een ambtenaar of aangewezen persoon belast met de functie van toezicht, opsporing en beveiliging in het kader van de handhaving van regelgeving. | | Herstelinstantie | Een functionaris of orgaan dat bevoegd is om maatregelen te treffen ter herstel van publieke schade en het beveiligen tegen toekomstige schade. | | Beboetingsinstantie | De instantie die bevoegd is om bestuurlijke vervolging in te stellen en de bijbehorende sancties op te leggen, doorgaans in de vorm van geldboetes. | | Bestuurlijke geldboete | Een financiële sanctie die door een bestuursorgaan wordt opgelegd aan een overtreder als hoofdsanctie voor een inbreuk of misdrijf, met een vastgesteld minimum en maximum. | | Verbeurdverklaring | Een sanctie waarbij de staat eigenaar wordt van objecten of gelden die direct of indirect verband houden met een misdrijf of inbreuk, of de opbrengsten daarvan. | | Administratief beroep | Een rechtsmiddel waarbij een beslissing van een bestuursorgaan wordt voorgelegd aan een hogere instantie binnen hetzelfde bestuurskader, met het oog op een heroverweging van de beslissing. | | Rechtsbescherming | De waarborgen die de wet biedt aan burgers om zich te verdedigen tegen beslissingen van het bestuur en om hun rechten te laten erkennen en beschermen, bijvoorbeeld via beroepsprocedures. |