Cover
Aloita nyt ilmaiseksi MBV.docx
Summary
# De Wet Aansprakelijkheid Motorrijtuigen (WAM) en de verplichte BA Motorrijtuigenverzekering
Deze sectie geeft een gedetailleerd overzicht van de Wet Aansprakelijkheid Motorrijtuigen (WAM) en de bijbehorende verplichte Burgerlijke Aansprakelijkheidsverzekering (BA Motorrijtuigen), inclusief de doelstellingen, de reikwijdte, de uitzonderingen, de sancties bij niet-naleving, en de rol van het Gemeenschappelijk Motorwaarborgfonds.
## 1. De wet aansprakelijkheid motorrijtuigen (WAM) en het doel ervan
De Wet Aansprakelijkheid Motorrijtuigen (WAM) heeft tot primair doel de bescherming van slachtoffers van verkeersongevallen te verbeteren. Dit wordt gerealiseerd door middel van drie belangrijke pijlers:
* De verplichte BA Motorrijtuigenverzekering.
* Het Gemeenschappelijk Motorwaarborgfonds (BGWF) dat optreedt wanneer de BA-verzekeraar niet kan tussenkomen.
* De invoering van objectieve aansprakelijkheid ten aanzien van zwakke weggebruikers.
## 2. De verplichte BA motorrijtuigenverzekering
### 2.1 Wettelijk verplichte verzekering en ingangsdatum
De BA Motorrijtuigenverzekering is een wettelijk verplichte verzekering die onmiddellijk van kracht is. Voertuigen mogen pas aan het verkeer deelnemen nadat hun aansprakelijkheid is gedekt door een geldige verzekering bij een toegelaten verzekeraar. Het bewijs van een dergelijke verzekering is vereist bij de inschrijving van een voertuig.
### 2.2 Welke voertuigen vallen onder de verplichting?
#### 2.2.1 Motorvoertuigen
De WAM is van toepassing op rij- of voertuigen die:
* Bestemd zijn om zich over de grond te bewegen.
* Door mechanische kracht kunnen worden aangedreven.
* Niet aan spoorstaven gebonden zijn.
Voorbeelden hiervan zijn motorfietsen, auto's, bussen, vrachtwagens, bromfietsen (klasse A en B), quads, en bepaalde lichte gemotoriseerde voertuigen zoals Ligier en Aixam. Ook motorrijtuigen met rupsbanden of ski's vallen hieronder. Treinen en trams vallen niet onder de WAM, hoewel trams wel onder de regels voor zwakke weggebruikers kunnen vallen.
#### 2.2.2 Uitzonderingen op de verplichte verzekering
* **Elektrische fietsen met trapondersteuning tot 25 km/u en een maximaal vermogen van 250 watt** worden gelijkgesteld aan fietsen en zijn vrijgesteld van de verplichte BA-verzekering. De aansprakelijkheid wordt hierbij doorgaans gedekt door een BA Privéleven of Familiale verzekering.
* **Elektrische fietsen boven 25 km/u tot 45 km/u (Speed Pedelecs)** moeten ingeschreven worden en vereisen een helm. Indien deze fietsen autonoom kunnen rijden, vallen ze onder de WAM. Enkel trapondersteuning volstaat om onder de familiale verzekering te vallen.
* **Andere voortbewegingstoestellen** zoals monowheels, e-steps, en hoverboards zijn in beginsel vrijgesteld, tenzij ze autonoom kunnen rijden en aan de definitie van een motorvoertuig voldoen.
#### 2.2.3 Aanhangwagens
Aanhangwagens worden gelijkgesteld met motorrijtuigen wat betreft de verzekeringsplicht, ongeacht of ze gekoppeld zijn.
* **MTM (Maximaal Toegelaten Massa) < 750 kg:** Standaard meeverzekerd bij de BA Motorrijtuigenverzekering van de autopolis.
* **MTM > 750 kg:** Vereist een bijpremie, afhankelijk van het gewicht (tot maximaal 3.500 kg).
Indien een aanhangwagen gekoppeld is aan een trekkend voertuig op het moment van het schadegeval, dekt de BA-verzekering van het trekkend voertuig de aansprakelijkheid. Wanneer de aanhangwagen niet gekoppeld is, moet de BA-verzekering van de aanhangwagen zelf tussenkomen. In de praktijk is het vaak zo dat de BA van het trekkende voertuig ook de aanhangwagen dekt, zowel gekoppeld als niet-gekoppeld, tenzij anders bepaald.
### 2.3 Waar geldt de verzekeringsplicht?
De verzekeringsplicht geldt **overal**, inclusief op private terreinen.
**Uitzondering:** Voertuigen die op een privé-terrein worden gebruikt en waarvan het gebruik op de openbare weg niet is toegestaan (bv. niet-ingeschreven of niet-gehomologeerde voertuigen zoals tractoren, bulldozers, vorkheftrucks, zitmaaiers, raceauto's). Beide voorwaarden moeten gelijktijdig voldaan zijn.
### 2.4 Om welke risico's te dekken?
De verzekering dekt uitsluitend **'verkeersongevallen'**. Dit betekent dat het ongeval zich moet voordoen in het verkeer en verband moet houden met een verkeersrisico. Zelfs stilstaande of geparkeerde voertuigen kunnen deel uitmaken van het verkeer en een verkeersongeval veroorzaken.
* **Voorbeelden van verkeersongevallen:** Een inzittende die een portier opent tegen een fietser, een LPG-tank die ontploft bij het starten van een motor (zelfs in een privé-garage), of het verlies van lading tijdens het rijden.
* **Voorbeelden van geen verkeersongevallen:** Schade bij het laden van een voertuig, of schade door een windstoot aan een geparkeerd voertuig die geen verband houdt met een verkeersrisico.
### 2.5 Verplichting voor wie?
De verzekeringsplicht rust in principe op de **eigenaar** van het voertuig. Deze plicht kan echter geschorst worden als een andere persoon de verzekering afsluit. De eigenaar blijft echter strafrechtelijk aansprakelijk als de verzekeringsplicht niet wordt nageleefd.
**Vrijstellingen:** Bepaalde officiële instellingen, zoals de Staat, Gewesten, Gemeenschappen en de NMBS, zijn vrijgesteld van de verplichte verzekering. Zij kunnen er echter voor kiezen om een verzekering af te sluiten of de slachtoffers zelf te vergoeden.
## 3. Sancties bij niet-verzekering
Het niet naleven van de verzekeringsplicht kan leiden tot zware strafrechtelijke gevolgen, waaronder:
* Inbeslagname van het voertuig.
* Verkoop van het voertuig door de rechter indien geen bewijs van verzekering wordt voorgelegd.
* Gevangenisstraf (8 dagen tot 6 maanden).
* Geldboetes.
* Intrekking van het rijbewijs (8 dagen tot 5 jaar).
Deze straffen gelden voor de eigenaar, houders en bestuurders die wisten of konden weten dat het voertuig niet geldig verzekerd was.
## 4. Het Gemeenschappelijk Motorwaarborgfonds (BGWF)
Het BGWF treedt op als vangnet wanneer een motorrijtuig niet verzekerd is, de verzekeraar failliet is, of in andere specifieke gevallen. Het Fonds wordt gefinancierd door bijdragen van motorrijtuigenverzekeraars en heeft als hoofdtaken de vergoeding van slachtoffers en het informeren van benadeelden.
### 4.1 Gevallen van tussenkomst door het BGWF
Het BGWF komt tussen in de vergoeding van schade veroorzaakt door een motorrijtuig onderworpen aan de verplichte BA verzekering, in de volgende gevallen:
1. **Niet-verzekering:** Geen geldig contract afgesloten, of de verzekering werd geschorst of opgezegd.
2. **Niet-geïdentificeerd voertuig:** Eigenaar of verzekeringnemer is onbekend. Materiele schade wordt enkel vergoed bij aanzienlijke lichamelijke schade.
3. **Toevallig feit (overmacht):** Een onvoorzienbare, onweerstaanbare gebeurtenis, onafhankelijk van de menselijke wil.
* *Let op:* Niet alles wordt als overmacht beschouwd (bv. wild in de Ardennen).
* Bij overmacht is er geen aansprakelijkheid, maar de BA-verzekeraar moet toch tussenkomen voor lichamelijke schade en kledijschade van zwakke weggebruikers.
* Het BGWF vergoedt enkel schade aan derden, niet aan de bestuurder.
4. **Diefstal, geweldpleging of heling:** Indien de aansprakelijkheid van de dief/heler wordt aangetoond. De verzekeraar moet echter tussenkomen als de rechtmatige bestuurder/houder aansprakelijk wordt gesteld (bv. sleutels laten zitten).
5. **Faillietverklaring:** Van de verzekeraar.
6. **Buitenlandse verzekeraar:** Zonder vertegenwoordiger in België.
7. **Onvoldoende reactie verzekeraar:** Binnen drie maanden na een schadevergoedingsverzoek.
### 4.2 Vergoeding door het BGWF
Het Fonds vergoedt zowel **lichamelijke schade** als **stoffelijke schade**. Uitzonderingen hierop gelden bij niet-geïdentificeerde voertuigen (enkel aanzienlijke lichamelijke schade).
**Niet vergoed** worden onder andere:
* De aansprakelijke personen (tenzij als zwakke weggebruiker).
* Dieven, helers en medeplichtigen.
* Personen die de verzekeringsplicht niet hebben nageleefd of daarvan op de hoogte waren.
Het BGWF kan de betaalde vergoeding verhalen op de aansprakelijke derde.
### 4.3 Informatieopdracht van het BGWF (BMIC)
Het Belgian Motor Insurance Information Centre (BMIC), een afdeling van het BGWF, beheert een register met voertuiggegevens, verzekeringspolissen en schaderegelaars. Het verstrekt ook informatie aan benadeelde personen.
## 5. De bescherming van de zwakke weggebruiker (artikel 29bis WAM)
### 5.1 Begrip 'zwakke weggebruiker'
Dit omvat elke persoon die deelneemt aan het verkeer, **uitgezonderd** de bestuurder van een motorvoertuig. Voorbeelden zijn passagiers, voetgangers, fietsers, ruiters, skateboarders, en personen in mindervalidewagens.
### 5.2 Objectieve aansprakelijkheid
Sinds 1 januari 1995 genieten zwakke weggebruikers van een stelsel van objectieve aansprakelijkheid voor **lichamelijke schade** en **kledijschade** (indien er ook lichamelijke schade is). Dit betekent dat de aansprakelijke partij de schade moet vergoeden, ongeacht of er een fout is bewezen. Enkel schade die opzettelijk door zwakke weggebruikers ouder dan 14 jaar is veroorzaakt, wordt niet vergoed (bv. zelfmoord).
**Voorwaarden en bewijslast:**
* De zwakke weggebruiker moet **lichamelijke en kledijschade** bewijzen.
* De **'betrokkenheid' van een motorrijtuig** moet worden aangetoond. Dit is een ruim begrip, waarbij het voertuig een rol heeft gespeeld, ook onrechtstreeks. Contact met het voertuig of beweging ervan is niet altijd vereist.
* Het ongeval moet plaatsvinden op een plaats waar de verzekering verplicht is.
## 6. De minimumvoorwaarden van de BA Motorrijtuigenpolis
De wettelijk opgelegde voorwaarden voor de BA Motorrijtuigenverzekering zijn vastgelegd in een koninklijk besluit. Deze voorwaarden zijn van openbare orde en vormen de minimale waarborgen.
### 6.1 Welke voertuigen zijn verzekerd?
* Het **omschreven rijtuig** zoals vermeld in de bijzondere voorwaarden.
* Alles wat aan het motorrijtuig is gekoppeld, zoals **aanhangwagens**, wordt als onderdeel ervan beschouwd.
* **Tijdelijke vervangingsvoertuigen** en **nieuwe rijtuigen** (gedurende 16 dagen na overdracht) kunnen onder bepaalde voorwaarden ook gedekt zijn.
### 6.2 Het verzekeringsbewijs (groene/witte kaart)
Het verzekeringsbewijs, ook wel de groene of (sinds 01/07/2020) witte kaart genoemd, is een verplicht boorddocument dat het bestaan van de verzekering bewijst.
### 6.3 Territoriale uitgestrektheid
De landen waarvoor dekking wordt verleend, staan vermeld op het verzekeringsbewijs. Verzekeraars mogen enkel landen buiten de Europese Economische Ruimte (EER) doorstrepen. Voor niet-gedekte landen kan een grensverzekering nodig zijn. Binnen de EER is dekking gedurende de volledige duur van de overeenkomst gegarandeerd. Bij een schadegeval in het buitenland gelden de regels van het land waar het ongeval plaatsvond, tenzij de Belgische wetgeving gunstiger is.
### 6.4 Omvang van de dekking
De bedragen van de dekking zijn in principe **onbeperkt**, met enkele specifieke uitzonderingen zoals een maximumbedrag per vervoerde persoon voor kleding en bagage.
### 6.5 Personen waarvan de aansprakelijkheid is verzekerd
De verzekering dekt de aansprakelijkheid van:
* De **verzekeringnemer**.
* De **eigenaar** van het voertuig.
* Iedere **houder** (bv. huurder, garagehouder).
* Iedere **bestuurder**.
* Iedere **persoon die met het rijtuig wordt vervoerd** (voor zover het ongeval toe te schrijven is aan het gebruik van het motorrijtuig).
* Personen die burgerlijk aansprakelijk zijn voor de voorgaande personen (bv. werkgever).
* Personen die **toevallig een ander voertuig slepen** bij pech.
### 6.6 Personen waarvan de aansprakelijkheid niet is verzekerd
De aansprakelijkheid van personen die zich door **diefstal, geweld of heling** van het voertuig meester hebben gemaakt, is uitgesloten. Dit geldt ook voor carjacking en gebruiksdiefstal (joyriding). Het BGWF kan in deze gevallen tussenkomen.
De aansprakelijkheid van de **dief en heler** is uitgesloten.
### 6.7 Uitgesloten schade
* **Eigen schade aan het verzekerde voertuig** (kan wel via omniumverzekering).
* **Eigen schade aan gekoppelde voertuigen** (bv. aanhangwagen), met uitzondering van schade bij toevallig slepen bij pech.
* **Eigen beroepsmatig vervoerde goederen**.
* Schade veroorzaakt door **gebruik van het voertuig** (bv. loskomende lading).
* Deelname aan **toegelaten wedstrijden** (vereist aparte BA Organisatie-verzekering). Bij niet-toegelaten wedstrijden geldt de BA Motorrijtuigen, met verhaalsrecht van de verzekeraar op de bestuurder.
### 6.8 Verplichtingen van de verzekeringnemer en verzekerde
* Nauwkeurig meedelen van het risico en verzwaringen daarvan.
* Betalen van de premie.
* Aangeven van schadegevallen binnen de 8 dagen.
* Overmaken van gerechtelijke en buitengerechtelijke documenten binnen 48 uur.
* Zich onthouden van erkenning van aansprakelijkheid.
* Persoonlijk verschijnen indien de procedure dit vereist.
### 6.9 Verhaalrecht van de verzekeraar
De verzekeraar kan de betaalde schadevergoeding verhalen op de verzekeringnemer of de verzekerde in specifieke gevallen, zoals:
* **Niet-betaling van de premie** door de verzekeringnemer.
* **Opzettelijk verzwijgen of onjuist meedelen van het risico** (oorzakelijk verband niet vereist).
* **Opzettelijk veroorzaakt schadegeval** door de verzekerde.
* Schade veroorzaakt in **staat van dronkenschap** (of gelijkaardig).
* Gebruik van het rijtuig ten gevolge van **misbruik van vertrouwen, oplichting of verduistering**.
* Deelname aan **snelheidswedstrijden**.
* Voertuig voldoet niet aan **technische controle** (met causaal verband).
* Vervoer van **meer personen dan toegestaan**.
Er zijn beperkingen aan het verhaalbedrag, afhankelijk van de omvang van de schadevergoeding.
### 6.10 Opzegging door de verzekeraar na schadegeval
De verzekeraar mag het contract opzeggen na een schadegeval, mits aan bepaalde voorwaarden is voldaan (bv. betaling van schadevergoeding, foutaansprakelijkheid). De minimale opzegtermijn bedraagt drie maanden.
## 7. De opmaak van de polis
### 7.1 Formaliteiten bij het sluiten van de overeenkomst
Naast risicomededeling, zijn er formaliteiten zoals het opvragen van schadestatistieken, het invullen van een informatiefiche, het afleveren van het verzekeringsbewijs en het inschrijven van het voertuig.
### 7.2 Hoe wordt de premie bepaald?
De premie wordt bepaald op basis van diverse factoren, waaronder:
* Merk en type wagen.
* Kilowatt (kW) of paardenkracht (pk).
* Gebruik van het voertuig (privé, beroepsdoeleinden).
* Beroep en woonplaats van de verzekeringnemer.
* Waarborgen (bv. rechtsbijstand, omnium).
* Aantal gereden kilometers per jaar.
* Leeftijd en rijbewijsdatum van de hoofdbestuurder.
* CO2-uitstoot.
* Veiligheidsvoorzieningen.
* Schadeverleden (bonus-malus systeem).
* Aantal zitplaatsen.
Het **bonus-malus systeem** beloont goede bestuurders met premiekortingen en bestraft slechte bestuurders met premieverhogingen na een schadegeval in fout. Elk verzekeringsjaar zonder schadegeval moet bewezen worden.
### 7.3 Het voertuig inschrijven
Voertuigen kunnen vaak via online toepassingen (zoals WEBDIV) worden ingeschreven. Voor ingevoerde voertuigen uit het buitenland zijn er specifieke procedures.
### 7.4 Het verzekeringsbewijs
De afgifte van het verzekeringsbewijs gebeurt doorgaans pas na betaling van de premie. Een voorlopig verzekeringsbewijs biedt echter juridische dekking in afwachting van de definitieve overeenkomst.
## 8. De waarborgen
### 8.1 Wettelijk verplichte waarborgen
* **Burgerlijke Aansprakelijkheid (BA)**
* **Rechtsbijstand**
### 8.2 Facultatieve waarborgen
* **Omnium** (volledig, klein/mini/beperkt)
* **Pechverhelping**
* **Lichamelijke ongevallen / bestuurdersverzekering**
### 8.3 De rechtsbijstand
Deze waarborg biedt administratieve en juridische hulp na een ongeval of verkeersovertreding. Dit omvat expertisekosten, strafrechtelijke borgstelling in het buitenland, erelonen van advocaten en deurwaarders, en voorschotten op vrijstellingen. Uitsluitingen zijn onder meer boetes, opzet en deelname aan races.
### 8.4 De omniumverzekering
De omniumverzekering dekt schade aan het verzekerde voertuig zelf. Er zijn verschillende vormen, zoals de volledige omnium (eigen schade, brand, diefstal, glasbreuk, natuurkrachten) en de kleine omnium (alles behalve eigen schade).
* **Waarde van het verzekerde voertuig:** Cataloguswaarde, aankoopwaarde of factuurwaarde, en de waarde conform expertise.
* **Franchise:** Het deel van de schade dat voor eigen rekening blijft (vast, of een Engelse franchise).
* **Vergoedingssystemen:** Vergoeding in aangenomen waarde (met afschrijving) of werkelijke waarde (onmiddellijke afschrijving).
### 8.5 Lichamelijke Ongevallen / Bestuurdersverzekering
Deze verzekering beschermt de bestuurder bij overlijden, blijvende invaliditeit of medische kosten. De bestuurder kan zijn eigen schade immers niet verhalen op de tegenpartij of zijn BA-verzekering. Passagiers genieten reeds bescherming als zwakke weggebruiker.
## 9. De schaderegeling
### 9.1 Het Europees Aanrijdingsformulier (EAF)
Het EAF moet **altijd** worden ingevuld bij een ongeval voor rechtszekerheid en een snellere afhandeling. Het is een internationaal standaarddocument. Bij onenigheid over de toedracht moet het EAF niet worden ondertekend.
### 9.2 De RDR-Conventie (Reglement Direct)
De RDR-conventie maakt een snelle afhandeling van materiële schade mogelijk, waarbij de verzekeraar van het slachtoffer de schade regelt namens de verzekeraar van de aansprakelijke partij. Dit is van toepassing indien het ongeval aan strikte voorwaarden voldoet (bv. in België gebeurd, met contact, tussen geïdentificeerde motorvoertuigen, onbetwistbare aansprakelijkheid).
### 9.3 De Expertiseovereenkomst (EO)
Wanneer niet aan alle voorwaarden voor de RDR-conventie is voldaan, kan de Expertiseovereenkomst van toepassing zijn. Hierbij is een vermoeden van aansprakelijkheid vereist, en de schade mag een bepaald bedrag niet overschrijden.
### 9.4 Afhandeling volgens gemeen recht
Indien geen van de bovenstaande conventies van toepassing is, wordt de schade afgehandeld volgens het gemeen recht, waarbij de eisende partij de schade en de aansprakelijkheid moet bewijzen.
### 9.5 Totaal verlies
Bij economisch of technisch totaal verlies wordt de waarde voor ongeval, de wrakwaarde, de BTW, derving, en eventuele andere kosten vergoed. De BIV (Belasting op InVerkeerstelling) moet ook worden vergoed om de aanschaf van een gelijkaardig voertuig mogelijk te maken.
### 9.6 De bestuurdersverzekering (vervolg)
De vergoeding wordt berekend volgens het gemeen recht, waarbij de werkelijke schade wordt vergoed tot het bedrag vermeld in de bijzondere voorwaarden (bv. kapitaal overlijden, kapitaal invaliditeit, behandelingskosten).
---
# Het Belgisch Gemeenschappelijk Waarborgfonds (BGWF)
Het Belgisch Gemeenschappelijk Waarborgfonds (BGWF) speelt een cruciale rol in het verzekeringslandschap voor motorrijtuigen door te fungeren als vangnet voor slachtoffers wanneer de gebruikelijke verzekeringsmechanismen tekortschieten.
## 2. Rol en opdrachten van het BGWF
De opdrachten en de voorwaarden voor de tussenkomst van het BGWF worden geregeld door de wet van 21 november 1989. Het Fonds wordt gefinancierd door bijdragen van motorrijtuigenverzekeraars, gebaseerd op hun premieontvangsten in deze tak.
### 2.1 De twee belangrijkste opdrachten
De primaire functies van het BGWF zijn:
* **Schadevergoeding aan slachtoffers:** Het vergoeden van schade die is veroorzaakt door een motorrijtuig dat onderworpen is aan de verplichte burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering (BA Motorrijtuigen), in specifieke gevallen bepaald door de wet.
* **Informatieverstrekking aan slachtoffers:** Het informeren van benadeelde personen over hun rechten en de mogelijke procedures.
### 2.2 Bijkomende opdrachten
Naast de kernopdrachten heeft het BGWF ook andere taken, waaronder:
* Het identificeren van niet-verzekerde voertuigen.
* Het verzorgen van het secretariaat van het Tariferingsbureau.
## 3. Vergoedingsopdracht van het BGWF
Het BGWF komt tussen om de schade veroorzaakt door een motorrijtuig dat onderworpen is aan de verplichte BA-verzekering te vergoeden, voornamelijk in de volgende situaties:
### 3.1 Gevallen van tussenkomst
1. **Niet-verzekering:** Dit doet zich voor wanneer er geen geldig verzekeringscontract is afgesloten, of wanneer de bestaande verzekering is geschorst of opgezegd.
2. **Niet-geïdentificeerd voertuig:** Een voertuig is niet geïdentificeerd wanneer de eigenaar of de verzekeringnemer onbekend is. In dit geval treedt het Fonds in de plaats van de aansprakelijke persoon. Als de niet-identificatie enkel de bestuurder betreft, maar niet het motorrijtuig, blijft de WAM-verzekeraar wel verplicht tot vergoeding.
> **Tip:** Materiële schade wordt in dit geval enkel vergoed bij aanzienlijke lichamelijke schade.
3. **Toevallig feit (overmacht) bij de veroorzaker:** Overmacht is een gebeurtenis die onafhankelijk is van de menselijke wil, onvoorzienbaar en onweerstaanbaar. Klassieke voorbeelden zijn een plotselinge hartstilstand van de bestuurder, of schade door een erkende natuurramp (storm, overstroming). Echter, niet alles wordt als overmacht beschouwd; zo kan wild dat plots op de weg verschijnt in de Ardennen wel als overmacht gelden, maar in een stedelijke omgeving minder snel.
> **Let op:** Bij toeval en overmacht is er geen aansprakelijkheid. De BA Motorrijtuigen-verzekeraar hoeft de slachtoffers dan niet te vergoeden, behalve voor lichamelijke schade en kledijschade van zwakke weggebruikers.
> **Tip:** Het BGWF vergoedt enkel schade aan derden, niet aan de bestuurder van het ongeval. De passagiers worden wel vergoed.
4. **Diefstal, geweldpleging of heling:** Het Fonds komt tussen als de aansprakelijkheid van de dief of heler aangetoond kan worden. Echter, de normaal rechtmatige bestuurder of houder van het voertuig moet wel worden vergoed door de BA Motorrijtuigen-verzekeraar als deze aansprakelijk wordt gesteld na diefstal (bv. door de sleutels in het contact te laten).
5. **Faillietverklaring:** Indien de verzekeraar van het aansprakelijke voertuig failliet gaat.
6. **Buitenlandse verzekeraar zonder vertegenwoordiger:** Als een buitenlandse verzekeraar geen vertegenwoordiger heeft aangesteld voor schadeafhandeling in België.
7. **Geen reactie van de verzekeraar:** Wanneer de verzekeraar niet adequaat reageert binnen drie maanden na een verzoek tot schadevergoeding.
### 3.2 Vergoeding van de slachtoffers
Het BGWF vergoedt de volledige lichamelijke en materiële schade, met de volgende uitzonderingen:
* **Bij een niet-geïdentificeerd voertuig:** Materiële schade wordt enkel vergoed bij aanzienlijke lichamelijke letsels.
* **Uitgesloten personen:** Personen die door het modelcontract zijn uitgesloten (bv. de aansprakelijke zelf, tenzij als zwakke weggebruiker), dieven, helers en hun medeplichtigen, personen die de verzekeringsplicht niet zijn nagekomen of daarvan op de hoogte waren.
Het BGWF heeft het recht om het volledige bedrag van de vergoeding te verhalen op de aansprakelijke derde.
## 4. Informatieopdracht van het BGWF
Het BGWF, via haar afdeling het BMIC (Belgian Motor Insurance Information Center), houdt een register bij met gedetailleerde informatie over voertuigen en verzekeringen.
### 4.1 Het BMIC register
Dit register bevat onder andere:
* Inschrijvingsnummer voertuig en geldigheidsduur.
* Naam en adres van de inschrijver.
* Kenmerken van het voertuig (merk, type, chassisnummer, etc.).
* Verzekeringspolisnummers en einddatums.
* Gegevens van verzekeringsondernemingen en aangestelde schade-experts.
* Lijsten van voertuigen waarvoor een uitzondering geldt op de verplichte verzekering en de verantwoordelijke instanties.
* Identificatie van schade-experts in de Europese Economische Ruimte.
### 4.2 Wie kan zich tot het Fonds wenden?
Elke partij die betrokken is bij een verkeersongeval, inclusief hun rechthebbenden, kan zich tot het Fonds wenden. Dit geldt ook voor rechtspersonen, instellingen, organisaties met een recht van indeplaatsstelling of een eigen recht ingevolge het ongeval. Tevens kunnen gelijkaardige buitenlandse informatiecentra binnen de EER en buitenlandse centra die gebonden zijn door beroepsgeheim een beroep doen op het Fonds.
## 5. Het Tariferingsbureau
Het Tariferingsbureau heeft als doel het voorkomen van niet-verzekering. Het stelt de premie en verzekeringsvoorwaarden vast voor personen die bij minstens drie verzekeraars werden geweigerd, of die zich enkel tegen te hoge premies of te hoge vrijstellingen kunnen verzekeren. Elke verzekeraar is verplicht de consument hierover te informeren. Het Bureau zelf is geen verzekeraar, maar een orgaan bestaande uit vertegenwoordigers van verzekeraars en consumenten, met een onafhankelijke voorzitter. De effectieve dossiers worden beheerd door wisselende verzekeraars.
## 6. Artikel 29bis: De zwakke weggebruiker
Dit artikel beschermt zwakke weggebruikers door middel van een stelsel van objectieve aansprakelijkheid.
### 6.1 Begrip 'zwakke weggebruikers'
Dit omvat elke persoon die deelneemt aan het verkeer, met uitzondering van de bestuurder van een motorvoertuig. Voorbeelden zijn voetgangers, fietsers, ruiters, skaters, en mindervaliden in een gemotoriseerde mindervalidewagen.
### 6.2 Bescherming van zwakke weggebruikers
Zij genieten sinds 1 januari 1995 van objectieve aansprakelijkheid voor lichamelijke schade, inclusief functionele protheses of overlijden, en voor kledijschade indien er ook lichamelijke schade is. Andere schade kan op basis van het gemeen recht, dus op basis van een fout, worden verhaald.
* **Principe van objectieve aansprakelijkheid:** De verplichting om schade te vergoeden, zelfs zonder schuld van de derde partij.
* **Vereist bewijs:** Enkel schade en een causaal verband met de feiten hoeven bewezen te worden; een fout niet.
Dit stelsel is van toepassing op schade toegebracht door motorrijtuigen, gelijkgestelde voertuigen, spoorvoertuigen, en rolstoelen met eigen aandrijving.
> **Tip:** Zelfs indien de zwakke weggebruiker zelf aansprakelijk is voor het ongeval, of bij zware fout, wordt hij vergoed voor lichamelijke en kledijschade.
### 6.3 Uitzonderingen op de bescherming van zwakke weggebruikers
Enkel schade die opzettelijk door zwakke weggebruikers ouder dan 14 jaar is veroorzaakt, wordt niet vergoed. Dit geldt bij bewust uitgelokte zelfverminking of zelfmoord. In geval van krankzinnigheid is er doorgaans geen sprake van vrijwillige schade.
### 6.4 Voorwaarden en bewijslast voor de zwakke weggebruiker
De zwakke weggebruiker moet het volgende bewijzen:
* De lichamelijke en kledijschade.
* De 'betrokkenheid' van een motorrijtuig. Dit is ruim, waarbij het voertuig een rol heeft gespeeld, ook onrechtstreeks. Er is geen contact nodig, noch moet het voertuig in beweging zijn. Het motorrijtuig moet zich op een plaats bevinden waar de verzekering verplicht is.
**Voorbeelden van situaties waarbij het BGWF tussenkomt:**
* Een auto geeft geen voorrang aan een fietser.
* Een voetganger wordt aangereden door een bromfiets na het oversteken op rood licht.
* Een fietser botst tegen een stilstaande wagen.
* Een ruiter te paard schrikt van een voorbijrijdende vrachtwagen.
* Een fietser botst met een invalidewagen, elektrische fiets of step.
---
# Artikel 29bis: de zwakke weggebruiker en objectieve aansprakelijkheid
Hieronder volgt een gedetailleerde studiehandleiding over Artikel 29bis: de zwakke weggebruiker en objectieve aansprakelijkheid.
## 3. Artikel 29bis: de zwakke weggebruiker en objectieve aansprakelijkheid
Dit hoofdstuk behandelt de bescherming die zwakke weggebruikers genieten via het systeem van objectieve aansprakelijkheid, de voorwaarden hiervoor en de geldende uitzonderingen.
### 3.1 Het begrip 'zwakke weggebruiker'
Onder 'zwakke weggebruikers' wordt verstaan:
* Iedere persoon die deelneemt aan het verkeer, met uitzondering van de bestuurder van een motorvoertuig.
* Voorbeelden hiervan zijn passagiers, voetgangers, fietsers, ruiters, personen op een skateboard of rolschaatsen.
* Personen die zich verplaatsen in een motorisch aangedreven mindervalidewagen worden wettelijk gelijkgesteld aan zwakke weggebruikers.
### 3.2 Bescherming van de zwakke weggebruikers: objectieve aansprakelijkheid
Sinds 1 januari 1995 genieten zwakke weggebruikers een speciaal beschermingsstelsel: de objectieve aansprakelijkheid. Dit stelsel geldt voor:
* **Lichamelijke schade:** Dit omvat schade als gevolg van lichamelijke letsels, inclusief functionele protheses, of overlijden.
* **Kledijschade:** Deze schade wordt vergoed indien er ook sprake is van lichamelijke schade.
Schade die niet onder lichamelijke schade of kledijschade valt, kan enkel op basis van het gemeen recht (foutaansprakelijkheid) worden verhaald.
#### 3.2.1 Principe van objectieve aansprakelijkheid
Het principe van objectieve aansprakelijkheid houdt in dat de aansprakelijke partij verplicht is schade te vergoeden, zelfs indien deze partij geen burgerlijke fout heeft begaan. De wetgever stelt de derde partij aansprakelijk zonder dat er een bewijs van fout geleverd hoeft te worden.
* **Definitie:** Aansprakelijkheid zonder dat een burgerlijke fout bewezen moet worden.
* **Doel:** Vooral de fysieke bescherming van specifieke benadeelden.
* **Te bewijzen:** Enkel de schade en het oorzakelijk verband met de feiten zijn vereist; een fout hoeft niet bewezen te worden.
Dit aansprakelijkheidsstelsel wordt geregeld door de wet van 21 november 1989 (WAM) en is van toepassing op schade toegebracht door:
* Motorrijtuigen en daarmee gelijkgestelde voertuigen die onderworpen zijn aan de WAM-verzekeringsplicht.
* Spoorvoertuigen.
Rolstoelen met eigen aandrijving die door gehandicapten in het verkeer worden gebracht, vallen buiten deze definitie, aangezien zij zelf tot de groep van de zwakke weggebruikers behoren.
#### 3.2.2 Vergoeding en bewijslast voor de zwakke weggebruiker
De zwakke weggebruiker of diens rechthebbende wordt voor lichamelijke en kledijschade vergoed:
* Zonder dat de burgerlijke fout van de aansprakelijk gestelde persoon bewezen moet worden.
* Ook indien de zwakke weggebruiker zelf aansprakelijk is voor het ongeval.
* Ook in geval van zware fout van de aansprakelijke partij.
**Voorwaarden en bewijslast:**
Om vergoed te worden, moet de zwakke weggebruiker of diens erfgerechtigde het volgende bewijzen:
1. **De lichamelijke en kledijschade.**
2. **De 'betrokkenheid' van een motorrijtuig:** Dit is een ruim begrip. Het volstaat dat een voertuig een rol heeft gespeeld in het verkeersongeval, zelfs onrechtstreeks. Het is niet vereist dat er contact is tussen het slachtoffer en het voertuig, noch dat het voertuig in beweging is.
3. **Intentie van deelname aan het verkeer:** Er is sprake van een ongeval in het verkeer indien het motorrijtuig zich op het ogenblik van het ongeval bevond op een plaats waar de verzekering verplicht is.
> **Voorbeeld:** Een ruiter te paard schrikt van een voorbijrijdende vrachtwagen en valt. De vrachtwagen is betrokken bij het ongeval, ook al is er geen fysiek contact geweest.
#### 3.2.3 Uitzonderingen op de objectieve aansprakelijkheid
De objectieve aansprakelijkheid geldt niet, en de schade wordt dus niet vergoed, in de volgende gevallen:
* **Opzettelijk veroorzaakte schade door zwakke weggebruikers ouder dan 14 jaar:** Er is sprake van opzet als de zwakke weggebruiker het ongeval en de gevolgen ervan bewust heeft uitgelokt. Dit betreft concreet opzettelijk veroorzaakte zelfverminking en zelfmoord. Bij krankzinnigheid is er doorgaans geen sprake van vrijwillige schade.
> **Tip:** Het bewijzen van 'opzet' is cruciaal. Gewone nalatigheid of zelfs een grove fout van de zwakke weggebruiker leidt niet tot uitsluiting van vergoeding voor lichamelijke en kledijschade.
### 3.3 Betrokkenheid van motorrijtuigen en gelijkgestelde voertuigen
De objectieve aansprakelijkheid is van toepassing op schade veroorzaakt door:
* Motorrijtuigen en daarmee gelijkgestelde voertuigen die onder de WAM-verzekeringsplicht vallen.
* Spoorvoertuigen.
#### 3.3.1 Gelijkstelling met motorrijtuigen
Aanhangwagens worden gelijkgesteld met motorrijtuigen wat betreft de verzekeringsplicht, zelfs indien ze niet gekoppeld zijn aan een motorvoertuig.
* MTM (Maximum Totaal Massa) < 750 kg: Standaard meeverzekerd bij de BA Motorvoertuigen van de autopolis.
* MTM > 750 kg: Een bijpremie kan vereist zijn, afhankelijk van het gewicht (tot maximaal 3.500 kg).
Indien een aanhangwagen gekoppeld is aan een trekkend voertuig, dekt de BA-verzekering van het trekkende voertuig de aansprakelijkheid. Indien de aanhangwagen niet gekoppeld is op het moment van het schadegeval, dekt de BA-verzekering van de aanhangwagen zelf de aansprakelijkheid. In de praktijk verzekeren veel BA-verzekeringen van trekkende voertuigen ook de aanhangwagen, ongeacht of deze gekoppeld is.
#### 3.3.2 Situaties die als 'betrokkenheid' worden beschouwd
De betrokkenheid van een motorrijtuig kan ook onrechtstreeks zijn. Enkele voorbeelden zijn:
* Een voetganger die valt tegen een aanhangwagen.
* Een fietser die valt als gevolg van de luchtverplaatsing veroorzaakt door een passerende vrachtwagen.
* Een ruiter te paard die opschrikt door een voorbijrijdende vrachtwagen.
> **Tip:** Het begrip 'betrokkenheid' is dus breed en vereist geen fysiek contact. De aanwezigheid van het motorvoertuig in het verkeersgebeuren is voldoende.
### 3.4 Vergoeding door het Gemeenschappelijk Motorwaarborgfonds (BGWF)
Het BGWF treedt tussenkomst in de vergoeding van schade veroorzaakt door een motorrijtuig onderworpen aan de verplichte BA-verzekering, met name in de volgende gevallen:
1. **Niet-verzekering:** Indien er geen geldig verzekeringscontract werd gesloten, of indien de verzekering werd geschorst of opgezegd.
2. **Niet-geïdentificeerd voertuig:** Wanneer de eigenaar of verzekeringnemer van het voertuig niet gekend is.
3. **Toevallig feit (overmacht) in hoofde van de veroorzaker:** Een gebeurtenis die onafhankelijk is van de menselijke wil, onvoorzienbaar en onweerstaanbaar is. Klassieke voorbeelden zijn een plotselinge hartstilstand van de bestuurder of schade door erkende natuurrampen.
> **Belangrijk:** Het BGWF vergoedt enkel schade aan derden (niet aan de bestuurder zelf, tenzij als zwakke weggebruiker). Bij niet-geïdentificeerde voertuigen wordt materiële schade enkel vergoed bij aanzienlijke lichamelijke schade.
#### 3.4.1 Specifieke gevallen van tussenkomst van het BGWF
* **Diefstal, geweldpleging of heling:** Het BGWF komt tussen indien de aansprakelijkheid van de dief of heler wordt aangetoond. Echter, indien de rechtmatige bestuurder of houder aansprakelijk wordt gesteld bij diefstal (bijvoorbeeld door sleutels te laten zitten), moet de BA-verzekeraar tussenkomen.
* **Faillietverklaring:** Indien de verzekeraar failliet gaat.
* **Buitenlandse verzekeraar zonder vertegenwoordiger:** Indien een buitenlandse verzekeraar geen vertegenwoordiger heeft belast met de schadeafhandeling.
* **Onvoldoende reactie van de verzekeraar:** Indien de verzekeraar niet binnen drie maanden reageert op een verzoek tot schadevergoeding.
### 3.5 Verzekeringsplicht en sancties
De verzekeringsplicht geldt overal, ook op private terreinen (vanaf april 2024).
**Vrijstellingen:**
* Voertuigen op privéterrein waarvan het gebruik op de openbare weg niet is toegestaan (bv. niet-ingeschreven of niet-gehomologeerde voertuigen zoals tractors, bulldozers, vorkheftrucks). Beide voorwaarden moeten gelijktijdig vervuld zijn.
**Sancties bij niet-verzekering:**
Het niet naleven van de verzekeringsplicht kan leiden tot:
* Inbeslagname van het voertuig.
* Verkoop van het voertuig bij rechterlijk bevel.
* Gevangenisstraf en geldboetes.
* Intrekking van het rijbewijs.
Deze sancties gelden voor de eigenaar, maar ook voor houders en bestuurders die wisten of konden weten dat het voertuig niet verzekerd was.
### 3.6 De Minimumvoorwaarden van de BA Motorrijtuigen
De minimumvoorwaarden voor de burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering voor motorrijtuigen zijn vastgelegd in het Koninklijk Besluit van 14 december 1992, recentelijk vervangen door de minimumvoorwaarden van 2018 en 2019. Deze voorwaarden vormen de minimale waarborgen, zijn van openbare orde en kunnen enkel worden afgeweken ten voordele van de verzekeringnemer, verzekerden of derden.
#### 3.6.1 Welke voertuigen zijn verzekerd?
De dekking geldt voor:
* Het in de bijzondere voorwaarden omschreven motorrijtuig.
* Alles wat aan het motorrijtuig is gekoppeld (wordt als onderdeel beschouwd).
* Tijdelijke vervangingsvoertuigen onder strikte voorwaarden.
* Nieuwe voertuigen gedurende 16 dagen na overdracht van het omschreven rijtuig.
#### 3.6.2 Welke risico's worden gedekt?
De verzekering dekt 'verkeersongevallen', dat wil zeggen ongevallen die verband houden met een verkeersrisico. Dit omvat ook stilstaande of geparkeerde voertuigen.
* **Geen verkeersongevallen:** Schade die geen verband houdt met verkeersrisico's (bv. schade tijdens het laden van een voertuig op privé-terrein).
#### 3.6.3 Wie is aansprakelijk en verzekerd?
De verzekering dekt de aansprakelijkheid van:
* De verzekeringnemer.
* De eigenaar van het omschreven rijtuig.
* Iedere houder (feitelijke heerschappij).
* Iedere bestuurder (degene die het voertuig bestuurt of in beweging brengt).
* Iedere persoon die met het rijtuig wordt vervoerd (voor zover het ongeval toe te schrijven is aan het gebruik van het motorrijtuig).
* Personen die burgerlijk aansprakelijk zijn voor bovenvermelde personen (bv. werkgevers).
* Personen die toevallig een ander voertuig slepen bij pech.
#### 3.6.4 Wie is niet verzekerd?
* Degenen die zich door diefstal, geweld of heling meester hebben gemaakt van het voertuig.
> **Tip:** De bewijslast voor diefstal, geweld of heling ligt bij de verzekeraar.
#### 3.6.5 Uitgesloten schade
* Eigen schade aan het verzekerde voertuig.
* Schade aan beroepsmatig vervoerde goederen.
* Schade veroorzaakt door vervoerde goederen die loskomen, tenzij het voertuig in beweging is.
* Deelname aan toegelaten wedstrijden (hiervoor is een aparte BA Organisatie-verzekering vereist).
### 3.7 De schadeafhandeling
#### 3.7.1 Europese Aanrijdingsformulier (EAF)
* **Wanneer in te vullen:** Altijd, zelfs indien de politie ter plaatse komt.
* **Indienen:** Zo snel mogelijk, idealiter binnen 8 dagen.
* **Verplichting:** Niet verplicht, maar sterk aanbevolen voor eenvoud en rechtszekerheid.
* **Belangrijk:** Niet ondertekenen bij niet-akkoord. De schets primeert boven de toedracht.
#### 3.7.2 De RDR-Conventie (Reglement Direct)
Dit systeem maakt snelle afhandeling van schade mogelijk doordat de eigen verzekeraar van het slachtoffer de schade regelt.
* **Voorwaarden:** Ongeval gebeurde in België, met contact, tussen geïdentificeerde motorvoertuigen, met een maximale schade van 25.000 euro exclusief BTW. De aansprakelijkheid moet onbetwistbaar vastliggen.
#### 3.7.3 De Expertise Overeenkomst (EO)
Wordt toegepast wanneer niet aan alle voorwaarden voor de RDR-conventie is voldaan. Er is een vermoeden van aansprakelijkheid vereist en de schade mag niet meer bedragen dan 8.500 euro.
#### 3.7.4 Afhandeling volgens gemeen recht
Dit geldt wanneer de RDR of EO niet van toepassing is, bijvoorbeeld bij ongevallen in het buitenland of bij complexe aansprakelijkheidsgeschillen. De eisende partij moet zowel de schade als de aansprakelijkheid bewijzen.
#### 3.7.5 Totaal verlies
* **Economisch totaal verlies:** Kostprijs herstelling > (waarde voor ongeval – wrakwaarde).
* **Technisch totaal verlies:** Technisch niet mogelijk om de wagen te herstellen.
Bij totaal verlies worden de waarde voor ongeval, wrakwaarde, BTW, derving, huurwagenkosten, staangeld, depannagekosten en BIV vergoed.
---
# De Minimumvoorwaarden van de BA Motorrijtuigenverzekering
Dit document belicht de essentiële vereisten en dekkingen van de verplichte burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering voor motorrijtuigen (BA Motorrijtuigen), inclusief de bescherming van zwakke weggebruikers.
## 4. De minimumvoorwaarden van de BA motorrijtuigenverzekering
De BA Motorrijtuigenverzekering is een wettelijk verplichte verzekering die tot doel heeft slachtoffers van verkeersongevallen beter te beschermen. De kern van deze verplichting wordt gevormd door drie pijlers: de verplichte BA-verzekering zelf, het Gemeenschappelijk Motorwaarborgfonds (BGWF) voor gevallen waarin de BA-verzekeraar niet kan tussenkomen, en de objectieve aansprakelijkheid ten opzichte van zwakke weggebruikers.
### 4.1 Wettelijk verplichte verzekering
#### 4.1.1 Verplichting en reikwijdte
De verplichting tot het afsluiten van een BA Motorrijtuigenverzekering is onmiddellijk van kracht. Motorrijtuigen mogen pas tot het verkeer worden toegelaten indien hun aansprakelijkheid vooraf is gedekt door een geldige verzekering bij een toegelaten verzekeraar. Dit betekent dat een verzekeringsaanvraag noodzakelijk is vóór de inschrijving van het voertuig en het verkrijgen van een nummerplaat.
#### 4.1.2 Welke voertuigen zijn verzekeringsplichtig?
De wet is van toepassing op 'motorrijtuigen', gedefinieerd als rij- of voertuigen:
* Bestemd om zich over de grond te bewegen.
* Aangedreven door een mechanische kracht.
* Niet gebonden aan spoorstaven.
Voorbeelden hiervan zijn motorfietsen, auto's, bussen, vrachtwagens, bromfietsen (klasse A en B), quads, en bepaalde gemotoriseerde rijdende toestellen. Treinen en trams vallen buiten de WAM, hoewel trams wel onderworpen zijn aan de regels voor zwakke weggebruikers.
**Uitzonderingen:**
* Elektrische fietsen met trapondersteuning tot 25 km/u en een maximumvermogen van 250 watt zijn vrijgesteld; ze worden gelijkgesteld aan fietsen en vallen onder de familiale verzekering.
* Fietsen met trapondersteuning boven 25 km/u en tot 45 km/u (Speed Pedelecs) moeten ingeschreven worden. Indien ze autonoom kunnen rijden, vallen ze onder de WAM; anders volstaat de familiale verzekering.
* Andere voortbewegingstoestellen zoals monowheels, e-steps en hoverboards kunnen ook vrijgesteld zijn, afhankelijk van hun specifieke kenmerken.
#### 4.1.3 Aanhangwagens
Aanhangwagens worden voor de verzekeringsplicht gelijkgesteld met motorrijtuigen.
* **MTM < 750 kg:** Standaard meeverzekerd bij de BA Motorvoertuigenverzekering van de autopolis.
* **MTM > 750 kg:** Vereist een bijpremie, afhankelijk van het gewicht (tot maximaal 3.500 kg).
**Dekking aanhangwagens:**
* **Gekoppeld:** De BA-verzekering van het trekkend voertuig dekt de aansprakelijkheid.
* **Niet gekoppeld:** De BA-verzekering van de aanhangwagen zelf moet tussenkomen.
In de praktijk verzekeren de meeste BA-verzekeringen van trekkende voertuigen ook de aanhangwagen, zowel gekoppeld als ontkoppeld, met uitzondering van specifieke gevallen.
#### 4.1.4 Plaats van het ongeval
De verzekeringsplicht geldt **overal**, ook op private terreinen.
**Vrijstelling:** Voertuigen op private terreinen die niet voor gebruik op de openbare weg zijn toegelaten (bv. niet-ingeschreven/niet-gehomologeerde voertuigen zoals tractors, bulldozers, vorkheftrucks, zitmaaiers, raceauto's). Beide voorwaarden (privéterrein én gebruik op openbare weg niet toegestaan) moeten gelijktijdig vervuld zijn.
#### 4.1.5 Welke risico's worden gedekt?
De verzekering dekt enkel **verkeersongevallen**, dit wil zeggen ongevallen die verband houden met een verkeersrisico. Het begrip 'verkeer' is ruim, en omvat ook stilstaande of geparkeerde voertuigen die een verkeersongeval kunnen veroorzaken.
**Voorbeelden van verkeersongevallen:**
* Inzittende opent portier bij uitstappen tegen fietser/auto.
* Ontploffing LPG-tank bij starten motor (ook in privégarage).
* Verlies van lading tijdens het rijden.
**Ongevallen die GEEN verkeersongevallen zijn:**
* Schade tijdens het laden van een motorrijtuig (bv. vallende bagagekoffer).
* Schade door een windstoot aan een surfplank op een bagagedrager van een geparkeerd voertuig.
#### 4.1.6 Verzekeringsplicht voor wie?
De verzekeringsplicht rust in principe op de **eigenaar** van het voertuig. Deze verplichting wordt echter geschorst als een andere persoon de overeenkomst heeft afgesloten. De eigenaar blijft strafrechtelijk aansprakelijk bij niet-naleving.
**Vrijstellingen:**
* Staat, Gewesten, Gemeenschappen, NMBS, etc. Deze instellingen kunnen zelf verzekeren of slachtoffers vergoeden.
#### 4.1.7 Sancties bij niet-verzekering
Niet-naleving van de verzekeringsplicht kan leiden tot:
* Inbeslagname en verkoop van het voertuig.
* Gevangenisstraf (8 dagen tot 6 maanden).
* Geldboetes.
* Intrekking van het rijbewijs (8 dagen tot 5 jaar).
Deze sancties gelden voor eigenaars, houders en bestuurders die wisten of konden weten van de niet-verzekering.
#### 4.1.8 Het Gemeenschappelijk Motorwaarborgfonds (BGWF)
Het BGWF vergoedt slachtoffers wanneer een BA-verzekeraar niet kan tussenkomen. Het wordt gefinancierd door de motorrijtuigenverzekeraars.
**Belangrijkste opdrachten:**
* Vergoeden van slachtoffers bij verkeersongevallen met een verzekeringsplichtig voertuig.
* Informeren van slachtoffers.
**Gevallen van tussenkomst van het BGWF:**
1. **Niet-verzekering:** Geen geldig contract, schorsing of opzegging.
2. **Niet-geïdentificeerd voertuig:** Eigenaar of verzekeringnemer onbekend. Materiële schade wordt enkel vergoed bij aanzienlijke lichamelijke schade.
3. **Toevallig feit (overmacht):** Een onvoorzienbare, onweerstaanbare gebeurtenis onafhankelijk van de menselijke wil (bv. plotselinge hartstilstand, natuurramp, plotseling wild dier). In principe geen aansprakelijkheid, tenzij lichamelijke schade en kledijschade van zwakke weggebruikers. Het BGWF vergoedt enkel schade aan derden, niet aan de bestuurder.
4. **Diefstal, geweldpleging of heling:** Indien de aansprakelijkheid van de dief/heler wordt aangetoond. Indien de rechtmatige bestuurder/houder aansprakelijk wordt gesteld (bv. sleutels laten zitten), moet de BA-verzekeraar wel tussenkomen.
5. **Faillietverklaring van de verzekeraar.**
6. **Buitenlandse verzekeraar zonder vertegenwoordiger.**
7. **Geen geschikte reactie van de verzekeraar binnen drie maanden.**
Het BGWF kan het betaalde bedrag verhalen op de aansprakelijke derde.
#### 4.1.9 Informatieopdracht BMIC
Het Belgian Motor Insurance Centre (BMIC), een afdeling van het BGWF, beheert een register met voertuig- en verzekeringsgegevens.
#### 4.1.10 Het Tariferingsbureau
Het Tariferingsbureau legt premies en voorwaarden vast voor personen die bij minstens drie verzekeraars werden geweigerd of die extreem hoge premies/vrijstellingen zouden moeten betalen.
### 4.2 De Minimumvoorwaarden van de BA Motorrijtuigenverzekering
De minimumvoorwaarden, vastgelegd in koninklijk besluit, regelen de rechten en plichten van de partijen en vormen de minimale waarborgen die van openbare orde zijn.
#### 4.2.1 De burgerrechtelijke aansprakelijkheid
De verzekering dekt de **extracontractuele aansprakelijkheid** die voortvloeit uit een schadegeval veroorzaakt door het verzekerde voertuig.
#### 4.2.2 Welke voertuigen zijn verzekerd?
* Het **omschreven rijtuig** in de bijzondere voorwaarden.
* **Alles wat aan het motorrijtuig is gekoppeld** (bv. aanhangwagens) wordt als deel ervan beschouwd.
* **Tijdelijk vervangingsvoertuig** (onder strikte voorwaarden).
* **Nieuw rijtuig** gedurende 16 dagen na overdracht.
#### 4.2.3 Het verzekeringsbewijs (groene/witte kaart)
Het internationaal verzekeringsbewijs (vroeger groen, nu wit) is een verplicht boorddocument en bewijst het bestaan van de verzekering. Contracten kunnen echter met alle bewijsmiddelen worden bewezen.
#### 4.2.4 Territoriale uitgestrektheid
De landen waarvoor dekking geldt, staan vermeld op het verzekeringsbewijs. Verzekeraars mogen enkel landen buiten de EER doorstrepen. Landen buiten de EER die niet gedekt zijn, vereisen doorgaans een **grensverzekering**. De verzekeraar moet ieder verblijf in de EER waarborgen. Bij schade in het buitenland gelden de regels van dat land, tenzij de Belgische wetgeving gunstiger is voor beide Belgische voertuigen.
#### 4.2.5 Omvang van de dekking
* **Lichamelijke schade:** Onbeperkt.
* **Stoffelijke schade:** Een maximumbedrag per schadegeval is van toepassing, met uitzonderingen voor brand/ontploffing en kernongevallen.
* Er geldt een limiet van 2.478,94 EUR per vervoerde persoon voor persoonlijke kleding en bagage.
#### 4.2.6 Personen wier aansprakelijkheid is verzekerd
* De **verzekeringnemer** (kan enkel aansprakelijk zijn in specifieke hoedanigheden).
* De **eigenaar** van het omschreven rijtuig.
* Iedere **houder** (persoon met feitelijke heerschappij).
* Iedere **bestuurder**.
* Iedere **persoon die met het rijtuig wordt vervoerd** (voor zover het ongeval aan het gebruik van het rijtuig te wijten is).
* De personen **burgerlijk aansprakelijk voor bovenvermelde personen** (bv. werkgevers van werknemers, mits geen kwaad opzet, zware fout of herhaaldelijke lichte fout).
* Personen die **toevallig een ander voertuig slepen** met pech.
#### 4.2.7 Personen wier aansprakelijkheid NIET is verzekerd
* Degenen die zich door **diefstal, geweld of heling** meester hebben gemaakt van het voertuig (incl. carjacking en gebruiksdiefstal/joyriding). De bewijslast hiervan ligt bij de verzekeraar.
* De **diefstal- of helende medeplichtigen**.
* Personen die zich **niet aan de verzekeringsverplichting hebben gehouden** of daarvan op de hoogte zijn.
**Uitzonderingen op de uitsluiting van benadeelden:**
* Zwakke weggebruikers worden vergoed voor lichamelijke en kledijschade, zelfs indien zij een fout begingen, tenzij de schade opzettelijk is veroorzaakt door personen ouder dan 14 jaar.
#### 4.2.8 Uitgesloten schade
* **Eigen schade aan het verzekerde voertuig** (kan gedekt worden door een omniumverzekering).
* **Eigen schade aan gekoppelde voertuigen** (bv. aanhangwagen), met uitzondering van schade aan een gesleept voertuig bij pech.
* **Schade aan beroepsmatig vervoerde goederen** (kan apart verzekerd worden via transportverzekering/CMR).
* Schade veroorzaakt door **gebruik van het voertuig** wanneer dit niet het directe gevolg is van een verkeersrisico (bv. verlies van lading tijdens stilstand).
* Deelname aan **toegelaten wedstrijden** (vereist een aparte BA Organisatieverzekering).
* Niet-toegelaten wedstrijden: Dekking geldt wel, maar de verzekeraar kan verhaal uitoefenen op de bestuurder.
#### 4.2.9 Verplichtingen van de verzekeringnemer en verzekerde
* **Verzekeringnemer:** Nauwkeurige mededeling van risico en verzwaringen, en betaling van de premie.
* **Verzekerde:** Aangeven van schadegevallen (binnen 8 dagen), overmaken van documenten (binnen 48 uur), onthouden van erkenning van aansprakelijkheid, en verschijnen indien de procedure dit vereist.
#### 4.2.10 Verhaalrecht van de verzekeraar
De verzekeraar kan na het betalen van een schadevergoeding aan derden, het betaalde bedrag verhalen op de verzekeringnemer of verzekerde onder bepaalde voorwaarden:
* **Op verzekeringnemer:** Niet-betaling van premie; opzettelijk verzwijgen of onjuist meedelen van risico (oorzakelijk verband niet vereist). Onopzettelijk verzwijgen/onjuist meedelen leidt tot een beperkt verhaalbedrag.
* **Op verzekerde:** Opzettelijk veroorzaken van schade; schade veroorzaakt onder invloed van dronkenschap (of gelijkaardig); gebruik van het rijtuig bij misbruik van vertrouwen, oplichting of verduistering.
**Modaliteiten van verhaal:**
* Integraal verhaal mogelijk tot 10.411,53 euro.
* Bij hogere bedragen: maximaal de helft van de vergoeding, met een minimum van 10.411,53 euro en een maximum van 30.986,69 euro.
#### 4.2.11 Opzegging door de verzekeraar na schadegeval
De verzekeraar kan het contract opzeggen na een schadegeval (met foutaansprakelijkheid) indien hij een schadevergoeding heeft betaald of moet betalen, met een minimum opzegtermijn van 3 maanden.
### 4.3 De zwakke weggebruiker (Artikel 29bis)
#### 4.3.1 Begrip 'zwakke weggebruiker'
Dit omvat iedere weggebruiker, met uitzondering van bestuurders van motorrijtuigen. Voorbeelden zijn passagiers, voetgangers, fietsers, ruiters, personen op skateboards/rolschatsen, en mindervaliden in gemotoriseerde mindervalidewagens.
#### 4.3.2 Bescherming via objectieve aansprakelijkheid
Zwakke weggebruikers genieten sinds 1 januari 1995 van een stelsel van **objectieve aansprakelijkheid** voor:
* **Lichamelijke schade** (inclusief protheses en overlijden).
* **Kledijschade** (enkel indien er ook lichamelijke schade is).
Andere schade wordt verhaald op basis van gemeen recht (foutaansprakelijkheid).
**Principe:** Verplichting tot vergoeding van schade, zelfs zonder schuld van de veroorzaker.
**Wat dient bewezen te worden?** Schade en oorzakelijk verband met de feiten (niet de fout).
#### 4.3.3 Toepassingsgebied
Dit stelsel is van toepassing voor schade toegebracht door motorrijtuigen en gelijkgestelde voertuigen, spoorvoertuigen, en gemotoriseerde rolstoelen.
#### 4.3.4 Vergoedingsvoorwaarden zwakke weggebruiker
De zwakke weggebruiker wordt vergoed voor lichamelijke en kledijschade:
* Zonder bewijs van burgerlijke fout van de aansprakelijke partij.
* Zelfs indien de zwakke weggebruiker zelf aansprakelijk is.
* Ook in geval van zware fout.
**Uitzondering:** Schade opzettelijk veroorzaakt door zwakke weggebruikers ouder dan 14 jaar (bv. zelfverminking, zelfmoord).
#### 4.3.5 Bewijslast voor de zwakke weggebruiker
* Lichamelijke en kledijschade.
* De 'betrokkenheid' van een motorrijtuig (ruim begrip, ook indirecte rol). Er is geen contact of beweging van het voertuig vereist.
* Intentie van deelname aan het verkeer.
Dit omvat situaties zoals een voetganger die tegen een aanhangwagen valt, of een fiets die omvalt door de luchtverplaatsing van een vrachtwagen.
### 4.4 De waarborgen
#### 4.4.1 Wettelijk verplichte waarborgen
* Burgerlijke Aansprakelijkheid (BA)
* Rechtsbijstand
#### 4.4.2 Aanvullende waarborgen
* Omnium (volledig, klein/mini/beperkt)
* Pechverhelping
* Lichamelijke ongevallen/bestuurdersverzekering
#### 4.4.3 Rechtsbijstand
Biedt administratieve en juridische hulp na een ongeval of verkeersovertreding. Prestaties omvatten expertisekosten, strafrechtelijke borgstelling in het buitenland, erelonen van advocaten, deurwaarders, etc.
**Uitsluitingen:** Boetes, kosten voor ademtest/bloedafname, valse verklaringen, opzet, roekeloze daden, deelname aan wedstrijden.
#### 4.4.4 Omniumverzekering
Dekt de schade aan het **verzekerde voertuig** zelf.
* **Cataloguswaarde:** Officiële aankoopprijs nieuw, exclusief BTW, zonder kortingen.
* **Aankoopwaarde/factuurwaarde:** Aankoopprijs, inclusief kortingen.
* De waarde wordt bepaald door expertise.
**Franchise:** Het deel van de schade dat ten laste van de verzekerde blijft (vast of percentage).
**Onderscheid:**
* **Volledige omnium:** Eigen schade, brand, diefstal, glasbreuk, natuurkrachten.
* **Kleine omnium:** Brand, diefstal, glasbreuk, natuurkrachten.
**Eigen schade:** Stoffelijke schade aan het verzekerde voertuig door een plotselinge, externe gebeurtenis, ongeacht de schuldige (derde of verzekerde zelf, tenzij opzet/grove schuld). Slijtage en technische defecten zijn uitgesloten.
#### 4.4.5 Pechverhelping
Biedt hulpverlening aan personen en voertuigen, zowel in België als internationaal (afhankelijk van de formule). Prestaties omvatten medische kosten, repatriëring, bijstand bij overlijden, verlenging van verblijf, vervangchauffeur, verzenden van bagage/documenten/medicijnen, en pechverhelping/sleepdienst voor het voertuig.
**Belangrijk:** Leeftijd en gewicht van het voertuig kunnen beperkingen opleggen.
#### 4.4.6 Lichamelijke ongevallen / bestuurdersverzekering
Dekt het **persoonlijke letsel** van de bestuurder (en soms ook inzittenden/andere weggebruikers afhankelijk van de formule). Nuttig omdat de aansprakelijke bestuurder zijn eigen schade niet kan verhalen.
Prestaties omvatten kapitaal bij overlijden, kapitaal bij blijvende invaliditeit (berekend op basis van de 'Indicatieve Tabel'), en vergoeding van medische kosten.
### 4.5 De schaderegeling
#### 4.5.1 Europees Aanrijdingsformulier (EAF)
Het invullen van het EAF is **essentieel** voor een vlotte schaderegeling, zelfs bij kleine ongevallen of tussenkomst van de politie. Het biedt rechtszekerheid en is een internationaal standaarddocument.
* **Niet akkoord?** Niet ondertekenen. De schets primeert boven de toedracht, tenzij de toedracht zelf inculperend is.
#### 4.5.2 RDR-Conventie (Reglement Direct)
Een overeenkomst tussen verzekeraars voor snelle afhandeling van **materiële schade** in België. De verzekeraar van het slachtoffer regelt en vergoedt de schade, en wordt nadien vergoed via een compensatiekas.
**Voorwaarden:** Ongeval in België, met contact, tussen geïdentificeerde motorvoertuigen, onderworpen aan de verzekeringsplicht, met onbetwistbare gegevens en een duidelijk EAF. De schade mag een bepaald bedrag niet overschrijden.
#### 4.5.3 Expertiseovereenkomst (EO)
Toegepast wanneer niet aan alle RDR-voorwaarden is voldaan, maar er een **vermoeden van aansprakelijkheid** is. De verzekeraar van het slachtoffer regelt de schade na akkoord van de tegenpartij's verzekeraar. Grensbedrag is 8.500 euro.
#### 4.5.4 Afhandeling volgens gemeen recht
Wanneer geen van de bovenstaande regelingen van toepassing is. De eisende partij moet zowel de schade als de aansprakelijkheid bewijzen.
#### 4.5.5 Totaal verlies
* **Economisch totaal verlies:** Kostprijs herstelling > waarde voor ongeval - wrakwaarde.
* **Technisch totaal verlies:** Wagen is technisch niet herstelbaar.
De waarde voor ongeval, wrakwaarde, BTW, derving, huurwagenkosten, staangeld, depannagekosten en BIV worden vergoed.
#### 4.5.6 De BTW
Particulieren hebben recht op de volledige BTW, BTW-plichtigen op de niet-aftrekbare BTW.
#### 4.5.7 Bestuurdersverzekering
Vergoedt de economische gevolgen van lichamelijke letsels van de bestuurder tot het bedrag vermeld in de bijzondere voorwaarden.
---
# De verschillende waarborgen binnen de mobiliteitsverzekering
Hier volgt een gedetailleerd overzicht van de verschillende waarborgen binnen de mobiliteitsverzekering.
## 5. De verschillende waarborgen binnen de mobiliteitsverzekering
Dit overzicht behandelt de essentiële waarborgen die deel uitmaken van een mobiliteitsverzekering, waaronder de Burgerlijke Aansprakelijkheid, rechtsbijstand, omniumverzekeringen, pechverhelping en de verzekering lichamelijke ongevallen.
### 5.1 Burgerlijke aansprakelijkheid (BA) motorrijtuigen
De Burgerlijke Aansprakelijkheid (BA) motorrijtuigen is een wettelijk verplichte verzekering voor motorrijtuigen die betrokken zijn bij het verkeer. Het primaire doel van de Wet Aansprakelijkheid Motorrijtuigen (WAM) is de bescherming van slachtoffers.
#### 5.1.1 Wettelijke verplichting en voertuigen
De verplichting tot het afsluiten van een BA motorrijtuigenverzekering geldt onmiddellijk bij de inschrijving van het motorrijtuig en is vereist alvorens het voertuig tot het verkeer wordt toegelaten.
**Motorrijtuigen omvatten:**
* Rij- of voertuigen die bestemd zijn om zich over de grond te bewegen, aangedreven door een mechanische kracht, en die niet aan spoorstaven gebonden zijn.
* Voorbeelden: motorfietsen, auto's, bussen, vrachtwagens, bromfietsen (klasse A en B), quads, Ligier/Aixam. Ook motorrijtuigen met rupsbanden of ski's vallen hieronder.
**Uitzonderingen op de verplichting:**
* Elektrische fietsen met trapondersteuning tot 25 km/u en een maximaal vermogen van 250 watt worden gelijkgesteld aan fietsen en zijn vrijgesteld. Een BA-verzekering privéleven dekt eventuele aansprakelijkheid.
* Fietsen met trapondersteuning van meer dan 25 km/u tot 45 km/u worden gelijkgesteld aan bromfietsen (Speed Pedelec). Indien de fiets autonoom kan rijden, is deze onderworpen aan de WAM.
**Aanhangwagens:**
Aanhangwagens worden gelijkgesteld met motorrijtuigen wat betreft de verzekeringsplicht.
* MTM (Maximum Toelaatbare Massa) < 750 kg: Standaard meeverzekerd bij de BA Motorvoertuigen van de autopolis.
* MTM > 750 kg: Er dient een bijpremie betaald te worden, afhankelijk van het gewicht (maximaal 3.500 kg).
* **Gekoppelde aanhangwagen:** De BA-verzekering van het trekkende voertuig dekt de aansprakelijkheid.
* **Niet-gekoppelde aanhangwagen:** De BA-verzekering van de aanhangwagen dekt de aansprakelijkheid. In de praktijk verzekeren de meeste BA-verzekeringen van trekkende voertuigen ook de aanhangwagen, zowel gekoppeld als niet-gekoppeld.
**Plaats van verzekeringsplicht:**
De verzekeringsplicht geldt overal, inclusief private terreinen (sinds april 2024).
**Vrijstelling op private terreinen:** Voertuigen die op een privéterrein gebruikt worden en waarvan het gebruik op de openbare weg niet is toegestaan (bv. niet ingeschreven of niet gehomologeerde voertuigen zoals tractors, bulldozers, vorkheftrucks, zitmaaiers, raceauto's) zijn vrijgesteld. Beide voorwaarden (privéterrein én geen gebruik op openbare weg) moeten gelijktijdig vervuld zijn.
**Gedekte risico's:**
De verzekering dekt enkel 'verkeersongevallen', dat wil zeggen ongevallen die verband houden met een verkeersrisico. Dit omvat ook stilstaande of geparkeerde voertuigen.
* **Voorbeelden van verkeersongevallen:** Inzittende opent portier tegen fietser, ontploffing LPG-tank bij starten motor (ook in garage), verlies lading tijdens het rijden.
* **Niet-verkeersongevallen (geen verband met verkeersrisico's):** Val van bagagekoffer tijdens laden motorrijtuig, val surfplank van bagagedrager door windstoot.
**Verzekeringsplicht voor wie?**
In principe rust de plicht op de eigenaar. Deze plicht wordt geschorst als een andere persoon de verzekering sluit. Bij niet-naleving is de eigenaar strafrechtelijk aansprakelijk. Bepaalde officiële instellingen (Staat, Gewesten, Gemeenschappen, NMBS) zijn vrijgesteld.
**Sancties bij niet-verzekering:**
Inbeslagname en verkoop van het voertuig, gevangenisstraf, geldboetes, intrekking van het rijbewijs. Deze sancties gelden voor eigenaars, houders en bestuurders die wisten of konden weten dat het voertuig niet verzekerd was.
#### 5.1.2 Het Gemeenschappelijk Motorwaarborgfonds (BGWF)
Het BGWF vergoedt slachtoffers wanneer een BA-verzekeraar niet kan tussenkomen. Het wordt gefinancierd door bijdragen van motorrijtuigenverzekeraars.
**Opdrachten BGWF:**
* Vergoeden van slachtoffers bij verkeersongevallen met een verplicht verzekerd voertuig, in de door de wet bepaalde gevallen.
* Informeren van slachtoffers.
* Identificeren van niet-verzekerde voertuigen.
* Secretariaat van het Tariferingsbureau.
**Gevallen van tussenkomst BGWF:**
1. **Niet-verzekering:** Geen geldig contract afgesloten, of schorsing/opzegging.
2. **Niet-geïdentificeerd voertuig:** Eigenaar of verzekeringnemer onbekend. Materiële schade wordt enkel vergoed bij aanzienlijke lichamelijke schade.
3. **Toevallig feit (overmacht):** Onvoorzienbare en onweerstaanbare gebeurtenis, onafhankelijk van de menselijke wil. Het BGWF vergoedt enkel schade aan derden, niet aan de bestuurder, tenzij lichamelijke schade en kledijschade van zwakke weggebruikers (volgens 29bis).
4. **Diefstal, geweldpleging of heling:** Indien de aansprakelijkheid van de dief/heler wordt aangetoond. De normaal rechthebbende bestuurder/houder kan ook aansprakelijk gesteld worden bij diefstal indien hij nalatig was (bv. sleutel in contact laten).
5. **Faillietverklaring:** Van de verzekeraar.
6. **Buitenlandse verzekeraar:** Geen vertegenwoordiger belast met schadeafhandeling.
7. **Geen geschikte reactie verzekeraar:** Binnen drie maanden na verzoek tot schadevergoeding.
**Vergoeding door BGWF:**
Het Fonds vergoedt de volledige lichamelijke en stoffelijke schade, met uitzondering van:
* Personen uitgesloten door het modelcontract (waaronder de aansprakelijke, tenzij als zwakke weggebruiker).
* Dieven, helers en hun medeplichtigen.
* Personen die de verzekeringsplicht niet hebben nageleefd of hiervan op de hoogte waren.
#### 5.1.3 Het Tariferingsbureau
Het Tariferingsbureau legt premies en voorwaarden vast voor personen die bij minstens drie verzekeraars werden geweigerd of zich enkel tegen te hoge premies/vrijstellingen kunnen verzekeren. Het Bureau is geen verzekeraar, maar een orgaan met vertegenwoordigers van verzekeraars en consumenten.
#### 5.1.4 Artikel 29bis: De zwakke weggebruiker
Zwakke weggebruikers (iedere persoon die deelneemt aan het verkeer, met uitzondering van bestuurders van motorvoertuigen) genieten een stelsel van objectieve aansprakelijkheid voor lichamelijke schade en kledijschade.
* **Begrip 'zwakke weggebruiker':** Voetgangers, fietsers, ruiters, personen op skateboards/rolschaatsen, mindervaliden in gemotoriseerde mindervalidewagens.
* **Objectieve aansprakelijkheid:** Verplichting tot vergoeding van schade, ook zonder bewezen fout van de aansprakelijke partij. Enkel schade die opzettelijk werd veroorzaakt door zwakke weggebruikers ouder dan 14 jaar wordt niet vergoed (zelfverminking, zelfmoord).
* **Bewijslast:** De zwakke weggebruiker moet schade en oorzakelijk verband met een motorrijtuig bewijzen. De 'betrokkenheid' van een motorrijtuig is ruim te interpreteren.
#### 5.1.5 De Minimumvoorwaarden van de polis BA Motorrijtuigen
De wettelijk opgelegde voorwaarden (KB van 14 december 1992, vervangen door minimumvoorwaarden 2018/2019) vormen de minimale waarborgen van een BA-polis.
* **Gedekte voertuigen:** Het omschreven rijtuig en alles wat eraan gekoppeld is. Tijdelijke vervangingsvoertuigen en nieuwe rijtuigen onder specifieke voorwaarden.
* **Verzekeringsbewijs (groene/witte kaart):** Een verplicht boorddocument dat het bestaan van de verzekering bewijst.
* **Territoriale uitgestrektheid:** Gedekt in de landen vermeld op het verzekeringsbewijs. Landen buiten de EER kunnen doorstrepen zijn. Voor niet-gedekte landen is een grensverzekering nodig. In de EU gelden de regels van het land waar het ongeval plaatsvond, tenzij Belgische wetgeving gunstiger is.
* **Omvang van de dekking:** Wettelijk onbeperkt, met uitzonderingen voor kledij/bagage (bv. 2.478,94 EUR per persoon) en specifieke stoffelijke schadegevallen.
* **Personen waarvan de aansprakelijkheid verzekerd is:** Verzekeringnemer, eigenaar, houder, bestuurder, vervoerde personen en personen die burgerlijk aansprakelijk zijn voor de voornoemden (bv. werkgevers, onder bepaalde voorwaarden). Ook personen die toevallig een ander voertuig slepen bij pech.
* **Personen waarvan de aansprakelijkheid niet is verzekerd:** Degenen die zich door diefstal, geweld of heling meester hebben gemaakt van het voertuig. Het BGWF treedt hier tussen.
* **Uitgesloten schade:** Eigen schade aan het verzekerde voertuig, schade aan beroepsmatig vervoerde goederen (tenzij door aansprakelijke tegenpartij), schade door vervoerde goederen (tenzij voertuig in beweging is), deelname aan toegelaten wedstrijden.
* **Verplichtingen verzekeringnemer/verzekerde:** Nauwkeurige risicomededeling, premiebetaling, schadeaangifte, overmaken van documenten, onthouden van erkenning van aansprakelijkheid, persoonlijk verschijnen.
* **Verhaalrecht van de verzekeraar:** Compensatie voor de niet-tegenstelbaarheid van excepties. De verzekeraar kan verhaal uitoefenen op de verzekeringnemer (bv. niet-betaling premie, opzettelijk verzwijgen risico) en op de verzekerde (bv. opzettelijk veroorzaakte schade, rijden onder invloed, misbruik van vertrouwen). De omvang van het verhaal is afhankelijk van het schadebedrag en de oorzaak.
* **Opzegging door de verzekeraar na schadegeval:** Mogelijk mits betaling van schadevergoeding of bij een foutaansprakelijkheid, met een opzegtermijn van minimaal 3 maanden (verkortbaar).
#### 5.1.6 Opmaak van de polis BA Motorrijtuigen
* **Premiebepaling:** Vrij bepaald door verzekeraars, rekening houdend met factoren als merk/type wagen, vermogen, gebruik, woonplaats, schadeverleden, bonus-malus systeem.
* **Schadeverleden / Bonus-malus:** Goede bestuurders beloond met korting, slechte bestuurders gestraft met premieverhoging. Elk gereden verzekeringsjaar moet bewezen worden.
* **Opzegging contract:** Per aangetekend schrijven, met vermelding van polisnummer, vervaldatum, nieuwe verzekeraar.
* **Verzekeringsbewijs:** Aflevering na betaling van de premie.
### 5.2 Rechtsbijstand
De rechtsbijstandverzekering biedt administratieve en juridische hulp na een ongeval of verkeersovertreding met het verzekerde voertuig.
* **Meest gebruikte prestaties:** Expertisekosten, strafrechtelijke borgstelling (terugbetaalbaar), erelonen advocaat/deurwaarder, voorschotten op vrijstelling, tussenkomst bij onvermogen van de aansprakelijke.
* **Uitsluitingen:** Boetes, kosten voor ademtest/bloedafname, valse verklaringen, opzet, roekeloze daden, oorlog, ongevallen tijdens races/wedstrijden.
### 5.3 Omniumverzekering
De omniumverzekering dekt schade aan het eigen voertuig.
* **Welk voertuig verzekerd:** Het voertuig vermeld in de bijzondere voorwaarden, plus tijdelijke vervangingsvoertuigen.
* **Te verzekeren waarde:** Cataloguswaarde (nieuwprijs excl. btw, zonder korting), aankoopprijs/factuurwaarde (incl. korting). Bij tweedehandswagens is oplettendheid geboden. De niet-terugvorderbare btw wordt doorgaans vergoed.
* **De franchise:** Het deel van de schade dat voor eigen rekening blijft (vast of Engels).
* **Vergoedingssystemen:** Vergoeding in aangenomen waarde (met afschrijving na bepaalde periode) of werkelijke waarde (onmiddellijke afschrijving).
* **Onderscheid:**
* **Volledige omnium:** Dekt eigen schade, brand, diefstal, glasbreuk, natuurkrachten.
* **Kleine omnium (beperkte omnium):** Dekt brand, diefstal, glasbreuk, natuurkrachten (exclusief eigen schade).
* **Eigen schade / voertuigschade:** Dekt materiële schade aan het verzekerd voertuig door een ongeval (botsing, omkantelen). Slijtage, technische defecten, schade door laden/lossen (tenzij voertuig in beweging) zijn uitgesloten.
* **Brand:** Dekt schade door vuur. Schroeischade door eigen nalatigheid is uitgesloten.
* **Diefstal:** Dekt schade bij diefstal, carjacking, gebruiksdiefstal (joyriding). De verzekeraar moet diefstal bewijzen.
* **Glasbreuk:** Dekt barsten in ruiten, koplampen, kunststof koepels.
* **Natuurkrachten en bijkomende gevaren:** Dekt schade door wind, hagel, overstroming, marters.
* **Kettingbotsingen:** Bij veel betrokken wagens kan de Assuralia-overeenkomst van toepassing zijn (50% materiële schade, 100% lichamelijke schade aan eigen verzekerden). Bij een omniumverzekering komt deze tussen, met 50% tussenkomst in de vrijstelling.
### 5.4 Pechverhelping (Assistance)
De tak 'hulpverlening' biedt bijstand bij pech of ongeval.
* **Marktaanbod:** Aparte verzekering of bijkomende waarborg bij andere polissen.
* **Territorialiteit:** Hulp aan personen meestal wereldwijd, hulp aan voertuig in Europa of landen op groene kaart. Hulp thuis enkel in België.
* **Algemene uitsluitingen:** Opzettelijke daden, kernongevallen, terrorisme, alcohol/drugs, oorlog. Ook deelname aan motorwedstrijden en gevaarlijke sporten zijn vaak uitgesloten.
* **Verzekerde personen:** Individuele of gezinsformules.
* **Belangrijkste prestaties bij hulpverlening aan personen:** Medische kosten, repatriëring, bijstand bij overlijden, verlenging verblijf op medisch advies, verplaatsing familielid bij hospitalisatie, vervroegde terugkeer, vervangchauffeur, verzenden van bagage/documenten/geneesmiddelen/dringende boodschappen.
* **Belangrijkste prestaties bij hulpverlening aan het verzekerde voertuig:** Pechverhelping (depannage), sleepdienst, kosten van onderkomen, repatriëring van voertuig/inzittenden/bagage indien onherstelbaar, kosten van bewaring, verzending van onderdelen, vervangingsvoertuig.
* **Uitsluitingen bij hulpverlening voertuig:** Herhaaldelijke defecten, brandstofkosten, kosten vervangingsstukken/herstellingen, tol.
### 5.5 Lichamelijke Ongevallen in het verkeer / Bestuurdersverzekering
Deze verzekering dekt prestaties bij overlijden, blijvende of tijdelijke ongeschiktheid en medische kosten van de bestuurder.
* **Nut:** De aansprakelijke bestuurder kan zijn eigen schade niet verhalen op de tegenpartij of zijn eigen BA-verzekering. Een persoonlijke ongevallenverzekering is dus essentieel. Passagiers zijn als zwakke weggebruiker automatisch vergoed.
* **Omvang dekking:** Kapitaal overlijden, kapitaal tijdelijke/blijvende ongeschiktheid (bepaald percentage volgens indicatieve tabel), medische kosten (na tussenkomst mutualiteit/ziekenfonds).
### 5.6 Schaderegeling
Een correcte schaderegeling is cruciaal voor een vlotte afhandeling.
#### 5.6.1 Europees Aanrijdingsformulier (EAF)
* **Wanneer invullen:** Altijd, zelfs bij politie tussenkomst of kleine ongevallen.
* **Waarom invullen:** Biedt rechtszekerheid en is een internationaal standaarddocument.
* **Hoe invullen:** Duidelijk en leesbaar, met zorgvuldige schets en opmerkingen. Bij niet-akkoord niet ondertekenen.
* **E-Aanrijdingsformulier:** Digitale versie via smartphone/tablet.
#### 5.6.2 RDR-Conventie (Reglement Direct)
* **Doel:** Snelle afhandeling van materiële schade aan voertuigen door de eigen verzekeraar van het slachtoffer.
* **Voorwaarden:** Ongeval in België, met contact, tussen geïdentificeerde motorvoertuigen, met standplaats in België, onderworpen aan verzekeringsverplichting (of verzekerd bij toegetreden verzekeraar), met onbetwistbare gegevens (bv. duidelijk EAF), en overeenkomstig het 'Barema van de aansprakelijkheid'. Schadebedrag max. 25.000 EUR excl. btw.
* **Toepassing:** Indien voldaan aan de voorwaarden, wordt het slachtoffer vergoed door zijn eigen BA-verzekeraar, die zich nadien terugbetaalt via de RDR-compensatiekas.
#### 5.6.3 Expertiseovereenkomst (EO)
* **Toepassing:** Wanneer niet aan alle RDR-voorwaarden is voldaan (bv. aansprakelijkheid betwist, schade > 8.500 EUR, ongeval in buitenland met buitenlandse partij).
* **Procedure:** De verzekeraar van het slachtoffer vraagt een erkende expert aan met akkoord van de tegenpartij om de schade te vergoeden.
#### 5.6.4 Afhandeling volgens gemeen recht
* **Toepassing:** Wanneer RDR of EO niet van toepassing zijn.
* **Procedure:** De eisende partij bewijst zijn schade en aansprakelijkheid met alle middelen. De verzekeraar van de tegenpartij stelt een expert aan.
#### 5.6.5 Totaal verlies
* **Soorten:** Economisch (herstelkosten > waarde voor ongeval - wrakwaarde) of technisch (niet herstelbaar).
* **Bepaling:** Door een onafhankelijk expert die de waarde voor ongeval en wrakwaarde bepaalt.
* **Vergoeding:** Omvat o.a. waarde voor ongeval, wrakwaarde, niet-terugvorderbare btw, derving (wachttijd + mutatie), huurwagenkosten, staangeld, depannagekosten, BIV.
#### 5.6.6 Bestuurdersverzekering in schaderegeling
* **Vergoeding:** Berekend volgens gemeen recht, de werkelijke schade wordt vergoed tot het maximumbedrag in de polis. Prestaties omvatten kapitaal overlijden, kapitaal ongeschiktheid en behandelingskosten.
---
# Schaderegeling in de mobiliteitsverzekering
Dit deel behandelt de stappen en regels rondom de afhandeling van schadegevallen in de mobiliteitsverzekering, met specifieke aandacht voor het Europees Aanrijdingsformulier, de RDR-conventie, expertiseovereenkomsten, afhandeling volgens gemeen recht en de berekening van vergoedingen bij totaal verlies.
## 6 Schaderegeling in de mobiliteitsverzekering
Een correcte schaderegeling is essentieel voor een vlotte en eerlijke afwikkeling van schadegevallen in de mobiliteitsverzekering. Dit proces omvat verschillende aspecten, van de initiële aangifte tot de uiteindelijke vergoeding.
### 6.1 Het Europees Aanrijdingsformulier (EAF)
Het Europees Aanrijdingsformulier (EAF) is een gestandaardiseerd internationaal document dat dient als aangifteformulier bij verkeersongevallen.
#### 6.1.1 Wanneer een EAF invullen?
* **Altijd:** Zelfs wanneer de politie ter plaatse komt en een proces-verbaal wordt opgesteld. Het opvragen van een PV kan lang duren.
* **Bij elk ongeval:** Ook bij de kleinste incidenten. Een EAF biedt rechtszekerheid.
* **Aanbevelenswaardig:** Hoewel niet wettelijk verplicht, wordt het sterk aangeraden vanwege het gebruiksgemak en de geboden rechtszekerheid.
#### 6.1.2 Eenvoud en rechtszekerheid van het EAF
* **Eenvoud:** Beide partijen vullen gezamenlijk één aangifteformulier in. Elke partij ontvangt een kopie voor de eigen verzekeraar.
* **Rechtszekerheid:** Het EAF is een internationaal standaarddocument. Een gemeenschappelijk ondertekende aangifte heeft dezelfde waarde als een proces-verbaal van de politie.
#### 6.1.3 Invullen van het EAF
* **Niet akkoord? Niet tekenen!** Tekenen impliceert akkoord met de toedracht, schets en eigen opmerkingen. Vermeld bij niet-akkoord "NIET AKKOORD MET SCHETS" bij de opmerkingen of deel de schets op in twee vakken.
* **Duidelijkheid:** Schrijf duidelijk en leesbaar. Zorg voor een duidelijke schets en vul de opmerkingen in.
* **E-Aanrijdingsformulier:** Een digitale versie die via smartphone of tablet naar de verzekeraar kan worden gestuurd. Verzekeringsattesten (groene kaarten) bevatten een QR-code die de app kan scannen voor relevante gegevens.
#### 6.1.4 Oefening met het EAF
Een concrete casus illustreert het belang van het EAF bij een aanrijding, waarbij de informatie over de betrokken voertuigen, bestuurders, schade en verzekeringen cruciaal is voor de verdere afhandeling.
### 6.2 De RDR-Conventie (Règlement Direct / Directe Regeling)
De RDR-conventie, opgericht in 1972, beoogt een snelle afhandeling van materiële schade aan voertuigen door de eigen verzekeraar van het slachtoffer te laten instaan voor de schade.
#### 6.2.1 Principe van de RDR-conventie
In tegenstelling tot het gemeen recht, waar de BA-verzekeraar van de aansprakelijke de schade regelt, neemt bij de RDR de eigen BA-verzekeraar van het slachtoffer dit initiatief. Dit leidt tot een snellere schadevergoeding en een afhandeling met de eigen verzekeringsmaatschappij.
#### 6.2.2 Voorwaarden voor toepassing van de RDR-conventie
Om de RDR-conventie toe te passen, moet het ongeval aan een reeks voorwaarden voldoen:
* **Locatie:** Gebeurd in België.
* **Contact:** Er moet contact zijn geweest tussen de motorvoertuigen.
* **Identificatie:** De motorvoertuigen moeten geïdentificeerd zijn.
* **Standplaats:** De voertuigen moeten een standplaats in België hebben.
* **Verzekeringsplicht:** De voertuigen moeten onderworpen zijn aan de verzekeringsplicht of verzekerd zijn bij een toegetreden verzekeraar.
* **Aansprakelijkheid:** De aansprakelijkheid moet vaststaan op basis van overeenstemmende en onbetwistbare gegevens (een duidelijk onbetwistbaar EAF is hiervoor noodzakelijk).
* **Schadebedrag:** De materiële schade mag niet meer bedragen dan 25.000 euro (exclusief BTW).
* **Situatieschema:** De omstandigheden moeten passen binnen het "Barema van de aansprakelijkheid", dat verschillende verkeerssituaties categoriseert.
#### 6.2.3 Toepassing in de praktijk
Bij toepassing van de RDR-conventie wordt het slachtoffer vergoed door zijn eigen BA-verzekeraar, die de schade schat. De eigen verzekeraar laat zich vervolgens terugbetalen via de RDR-compensatiekas. Als niet aan alle voorwaarden is voldaan, wordt gekeken naar de Expertiseovereenkomst (EO) of het gemeen recht.
### 6.3 De Expertiseovereenkomst (EO)
De Expertiseovereenkomst (EO) is vergelijkbaar met de RDR-conventie, maar wordt toegepast wanneer niet aan alle RDR-voorwaarden is voldaan.
#### 6.3.1 Voorwaarden voor de Expertiseovereenkomst
* **Vermeden aansprakelijkheid:** Er moet een vermoeden van aansprakelijkheid zijn ten laste van de tegenpartij.
* **Toetreding:** Beide betrokken maatschappijen moeten tot de EO zijn toegetreden.
* **Schadebedrag:** Het schadebedrag mag niet hoger zijn dan 8.500 euro.
* **Internationale aspecten:** Bij ongevallen in het buitenland, met buitenlandse tegenpartijen of niet-toegetreden maatschappijen, wordt het schadegeval volgens gemeen recht afgehandeld.
Bij de EO wordt een expert ingeschakeld door de verzekeraar van het slachtoffer, met akkoord van de tegenpartij, alvorens de schade te vergoeden.
### 6.4 Afhandeling volgens gemeen recht
Wanneer de RDR-conventie en de Expertiseovereenkomst niet van toepassing zijn, wordt de schade afgehandeld volgens het gemeen recht.
#### 6.4.1 Principe van gemeen recht
De eisende partij moet zowel de schade als de aansprakelijkheid bewijzen. Meestal wordt een bestek van de garage van het slachtoffer opgemaakt, dat vervolgens wordt nagekeken door een expert van de verzekeraar van de tegenpartij.
#### 6.4.2 Situaties voor gemeen recht
Dit geldt onder andere voor:
* Ongevallen waarbij een kind met de fiets tegen een geparkeerde wagen valt.
* Ongevallen in het buitenland, zelfs tussen Belgen.
* Schade veroorzaakt door dieren.
* Ongevallen waarbij de aansprakelijkheid betwist wordt of de schade hoger is dan de limieten van RDR of EO.
### 6.5 Totaal verlies
Een voertuig wordt als "totaal verlies" beschouwd wanneer de herstelkosten hoger zijn dan de waarde van het voertuig vóór het ongeval, minus de wrakwaarde (economisch totaal verlies), of wanneer herstel technisch onmogelijk is (technisch totaal verlies).
#### 6.5.1 Vaststelling van totaal verlies
Een onafhankelijke expert stelt het totaal verlies vast en bepaalt:
* **Waarde vóór ongeval:** De marktwaarde gebaseerd op algemene toestand, kilometerstand en marktonderzoek.
* **Wrakwaarde:** Het hoogste bod van potentiële kopers van het wrak.
* **BTW:** De niet-terugvorderbare BTW wordt vergoed. Particulieren ontvangen de volledige BTW, BTW-plichtigen de niet-aftrekbare BTW.
* **Derving:** Vergoeding voor de dagen nodig voor schadebegroting en aanschaf van een ander voertuig.
* **Huurwagenkosten:** Vergoeding voor de huur van een vervangend voertuig, tot een bepaald maximum.
* **Staangeld:** Kosten voor het bewaren van het voertuig door de garage tot verkoop van het wrak.
* **Depannagekosten:** Kosten voor het slepen van het voertuig.
* **BIV (Belasting op InVerkeerstelling):** Deze belasting moet worden betaald om een vergelijkbaar voertuig aan te schaffen.
* **Technische keuring:** Indien nodig, wordt dit vermeld op het expertiseverslag.
#### 6.5.2 Vergoeding bij totaal verlies
De vergoeding wordt berekend op basis van de waarde vóór ongeval, met aftrek van de wrakwaarde. De verzekeraar vergoedt de economische gevolgen van het lichamelijke letsel tot het bedrag vermeld in de overeenkomst.
### 6.6 Berekening van vergoedingen
De berekening van de uiteindelijke vergoeding hangt af van de specifieke dekkingen, de vastgestelde schade en de toepasselijke regels (RDR, EO, gemeen recht).
#### 6.6.1 Vergoedingen bij lichamelijke schade
* **Bestuurdersverzekering:** Vergoedt overlijden, tijdelijke en blijvende invaliditeit, en medische kosten. De hoogte van de vergoeding is afhankelijk van de verzekerde bedragen en de mate van invaliditeit volgens de 'Indicatieve Tabel'.
* **Zwakke weggebruikers:** Worden vergoed voor lichamelijke en kledijschade op basis van objectieve aansprakelijkheid, zelfs indien ze zelf (mede)schuldig zijn.
#### 6.6.2 Vergoedingen bij materiële schade
* **Eigen schade:** Vergoeding voor schade aan het eigen verzekerde voertuig, zoals bepaald in de polis (volledige omnium, kleine omnium).
* **Schade aan derden:** Vergoeding door de BA-verzekeraar van de aansprakelijke partij, conform de geldende regels.
#### 6.6.3 Uitsluitingen en verhaal
De verzekeraar kan onder bepaalde omstandigheden verhaal uitoefenen op de verzekerde (bv. bij opzet, dronkenschap, niet-betaling premie) of de verzekeringnemer. Bepaalde schades en benadeelden zijn uitgesloten van dekking.
---
## Veelgemaakte fouten om te vermijden
- Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens
- Let op formules en belangrijke definities
- Oefen met de voorbeelden in elke sectie
- Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen
Glossary
| Term | Definition |
|------|------------|
| Wet aansprakelijkheid motorrijtuigen (WAM) | Wet die de verplichte verzekering voor motorrijtuigen regelt ter bescherming van slachtoffers, met bepalingen zoals de BA Motorrijtuigenverzekering, het Gemeenschappelijk Motorwaarborgfonds, en objectieve aansprakelijkheid voor zwakke weggebruikers. |
| BA Motorrijtuigenverzekering | De wettelijk verplichte aansprakelijkheidsverzekering voor motorrijtuigen die de schade vergoedt die de verzekerde met zijn motorrijtuig aan derden veroorzaakt. |
| Gemeenschappelijk Motorwaarborgfonds (BGWF) | Een fonds dat slachtoffers vergoedt wanneer de BA-verzekeraar van de aansprakelijke partij niet kan tussenkomen, bijvoorbeeld bij niet-verzekerde of niet-geïdentificeerde voertuigen. |
| Objectieve aansprakelijkheid | Een aansprakelijkheidsregime waarbij de schade vergoed moet worden, ongeacht of er een fout is begaan door de aansprakelijke partij, specifiek ter bescherming van zwakke weggebruikers. |
| Zwakke weggebruiker | Elke persoon die deelneemt aan het verkeer, met uitzondering van de bestuurder van een motorvoertuig, zoals voetgangers, fietsers, en passagiers. |
| Motorrijtuigen | Rij- of voertuigen bestemd om zich over de grond te bewegen, aangedreven door een mechanische kracht, en niet gebonden aan spoorstaven. |
| Verzekeringsplicht | De wettelijke verplichting om een specifieke verzekering af te sluiten, zoals de BA Motorrijtuigenverzekering, alvorens een motorrijtuig tot het verkeer toe te laten. |
| Sancties bij niet-verzekering | Juridische gevolgen die kunnen voortvloeien uit het niet naleven van de verzekeringsplicht, zoals inbeslagname van het voertuig, geldboetes, gevangenisstraffen en intrekking van het rijbewijs. |
| Verhaalrecht | Het recht van de verzekeraar om de betaalde schadevergoeding te verhalen op de aansprakelijke verzekerde, onder bepaalde voorwaarden en beperkingen. |
| Rechtsbijstandverzekering | Een verzekering die administratieve en juridische hulp biedt na een ongeval of verkeersovertreding, ter verdediging en verhaal van de verzekerde persoon. |
| Omniumverzekering | Een verzekering die niet alleen de schade aan derden dekt (burgerlijke aansprakelijkheid), maar ook de eigen schade aan het verzekerde voertuig, zoals brand, diefstal en glasbreuk. |
| Kleine omnium | Een type omniumverzekering die dekking biedt voor brand, diefstal, glasbreuk en natuurkrachten, maar niet voor de eigen schade veroorzaakt door een ongeval. |
| Volledige omnium | Een omniumverzekering die dekking biedt voor alle schade aan het eigen voertuig, inclusief de eigen schade door ongevallen, brand, diefstal, glasbreuk en natuurkrachten. |
| Franchise | Het deel van de schade die de verzekeringnemer voor eigen rekening neemt na een schadegeval, uitgedrukt als een vast bedrag of percentage. |
| Pechverhelping | Een dienstverlening die hulp biedt bij mechanische defecten of ongevallen met het voertuig, zoals depannage, sleepdienst en kosten voor onderkomen. |
| Lichamelijke ongevallenverzekering (Bestuurdersverzekering) | Een verzekering die dekking biedt voor overlijden, blijvende of tijdelijke ongeschiktheid, en medische kosten van de bestuurder van het voertuig, ongeacht aansprakelijkheid. |
| Europees Aanrijdingsformulier (EAF) | Een gestandaardiseerd formulier dat beide partijen na een ongeval gezamenlijk invullen om de toedracht en omstandigheden vast te leggen, wat rechtszekerheid biedt. |
| RDR-Conventie (Reglement Direct) | Een overeenkomst tussen verzekeraars die een snelle afhandeling van stoffelijke schade mogelijk maakt doordat de eigen verzekeraar van het slachtoffer de schade regelt, voor rekening van de BA-verzekeraar van de aansprakelijke partij. |
| Expertiseovereenkomst (EO) | Een overeenkomst die de procedure regelt voor de expertise en vergoeding van schade wanneer niet aan alle voorwaarden voor de RDR-conventie is voldaan, waarbij een vermoeden van aansprakelijkheid van de tegenpartij vereist is. |
| Gemeen recht | Het algemene recht dat van toepassing is wanneer specifieke conventies zoals RDR of EO niet van toepassing zijn; hierbij moet zowel de schade als de aansprakelijkheid bewezen worden. |
| Totaal verlies | Een situatie waarin een voertuig economisch of technisch niet meer te herstellen is na een ongeval, wat leidt tot een uitkering gebaseerd op de waarde voor het ongeval. |
| Waarde voor ongeval | De werkelijke marktwaarde van het voertuig vlak voor het ongeval, bepaald door een expert op basis van de algemene toestand, kilometerstand en vraag en aanbod. |
| Wrakwaarde | De hoogste bieding verkregen voor het beschadigde voertuig na een ongeval, nadat het als totaal verlies is verklaard. |
| BTW (Belasting over de Toegevoegde Waarde) | Een indirecte belasting die verschuldigd is bij de inschrijving van een voertuig; bij totaal verlies heeft het slachtoffer recht op de vergoeding van de niet-terugvorderbare BTW. |
| Derving | Een vergoeding voor het verlies aan gebruik van het voertuig gedurende de periode die nodig is voor schadebegroting en de aanschaf van een ander voertuig. |
| Staangeld | Vergoeding voor de kosten die een garage aanrekent voor de bewaring van een voertuig, doorgaans tot aan de verkoop van het wrak. |
| BIV (Belasting op InVerkeerstelling) | Een eenmalige belasting die betaald moet worden bij de inschrijving van bepaalde voertuigen in België en die ook bij totaal verlies vergoed moet worden om een gelijkwaardig voertuig te kunnen aanschaffen. |