LES 3 Notion ER.pdf

# HOOFDSTUK 2. DE INSTELLINGEN VAN DE EUROPESE UNIE ### 2.1 De Europese Raad De Europese Raad wordt beschouwd als het hoogste orgaan binnen de EU. De instelling is opgericht door de lidstaten met het oog op het verwezenlijken van gemeenschappelijke doelstellingen [1](#page=1) [2](#page=2) [5](#page=5). #### 2.1.1 Samenstelling De Europese Raad bestaat uit: * De staatshoofden en regeringsleiders van de lidstaten [2](#page=2). * De voorzitter van de Europese Raad (Charles Michel) * Permanente functie die wordt verkozen * Voor een termijn van 2,5 jaar. * De taken van de voorzitter omvatten [2](#page=2): * Het voorzitterschap van de Europese Raad en het leiden van de werkzaamheden [2](#page=2). * Het bevorderen van samenhang en consensus binnen de Raad [2](#page=2). * Het verslag uitbrengen aan het Europees Parlement [2](#page=2). * De externe vertegenwoordiging van de Unie [2](#page=2). De voorzitter mag geen nationale functie bekleden [2](#page=2). * De voorzitter van de Europese Commissie (Ursula von der Leyen) * De Hoge Vertegenwoordiger van de Unie voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid * Wanneer de Europese Raad vergadert over buitenlands- en veiligheidsbeleid (Josep Borell) * Lid van Europese Commissie #### 2.1.2 Taken De belangrijkste taken van de Europese Raad zijn: * Het vaststellen van de algemene politieke beleidslijnen en prioriteiten van de EU [2](#page=2) [5](#page=5). * Het besluiten over het sluiten, opstellen of wijzigen van verdragen [2](#page=2). * Het vaststellen van beleidslijnen. Besluiten worden hierover meestal op basis van unanimiteit genomen [2](#page=2). > **Tip:** De rechtsbasis voor de samenstelling en taken van de Europese Raad staat in artikel 15 VEU [2](#page=2). #### 2.1.3 Werking * De Europese Raad komt minstens vier keer per jaar bijeen in Brussel, wat ook wel bekend staat als de Europese top [2](#page=2). * Besluitvorming vindt plaats bij consensus [2](#page=2). > **Let op:** De Europese Raad, de Raad en de Raad van Europa zijn drie verschillende organen [5](#page=5). ### 2.2 De Europese Commissie De Europese Commissie vertegenwoordigt de belangen van de EU . #### 2.2.1 Ontstaan De Europese Commissie is ontstaan bij het fusieverdrag en heeft haar rechtsbasis voor samenstelling en taken in artikel 17 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) [3](#page=3). #### 2.2.2 Samenstelling De rechtsbasis voor de samenstelling en taken van de Commissie is artikel 17 VEU * Voorzitter (Ursula von der Leyen) * 1 commissaris per lidstaat. * Elke commissaris beheert een eigen Directoraat-Generaal (ministerie) * Gekozen op basis van competentie en Europese betrokkenheid * Opereren geacht onafhankelijk van hun eigen lidstaat * Benoemd voor een periode van vijf jaar en zijn niet verkozen #### 2.2.3 Benoeming Het benoemingsproces van de Europese Commissie omvat twee stappen: 1. **Kiezen van de voorzitter**: De verkiezingsuitslag van het Europees Parlement is leidend; de voorzitter is doorgaans afkomstig uit de grootste fractie. De Europese Raad draagt een kandidaat voor, waarna het Europees Parlement bij meerderheid van zijn leden stemt voor of tegen [3](#page=3). 2. **Benoemen van de commissarissen**: De lidstaten dragen kandidaten voor, in nauw overleg met de nieuw gekozen voorzitter. De Europese Raad moet deze voordracht goedkeuren met een gekwalificeerde meerderheid. Vervolgens keurt het Europees Parlement de voordracht goed met een meerderheid van stemmen, na de commissarissen individueel te hebben gehoord [3](#page=3). #### 2.2.4 Taken De Europese Commissie heeft drie hoofdtaken: * **Wetgevende taak:** De Commissie bezit het "recht van initiatief", wat betekent dat zij wetgevingsvoorstellen indient [3](#page=3). * **Controlerende taak:** * **Controle op lidstaten**: Zij ziet toe op de uitvoering van de verdragen en secundaire wetgeving. Indien een lidstaat zich niet aan de Europese bepalingen houdt, kan de Commissie een verdragschendingsprocedure inleiden bij het Hof van Justitie van de Europese Unie, zoals uiteengezet in artikel 258 VWEU [3](#page=3). * **Controle op bedrijven**: De Commissie controleert of bedrijven zich houden aan het Europees mededingingsrecht [3](#page=3). * **Uitvoerende taak:** De uitvoerende taken omvatten het opstellen van de begroting en het controleren van de naleving ervan. Daarnaast beheert de Commissie EU-programma's en vertegenwoordigt zij de EU in contacten met derde landen [4](#page=4). #### 2.2.5 Werking De werking van de Europese Commissie kenmerkt zich door: * **Onafhankelijkheid**: De Commissie opereert volledig onafhankelijk, met het belang van de EU voorop [4](#page=4). * **Vergaderingen**: Er zijn wekelijkse vergaderingen [4](#page=4). * **Besluitvorming**: Beslissingen worden genomen bij meerderheid [4](#page=4). * **Beslotenheid**: Vergaderingen zijn niet openbaar [4](#page=4). * **Verantwoording**: De Commissie legt verantwoording af aan het Europees Parlement [4](#page=4). * **Ambtstermijn**: De ambtstermijn bedraagt vijf jaar [4](#page=4). ### 2.3 De Raad van de Europese Unie De Raad van de Europese Unie, in de verdragen simpelweg 'de Raad' genoemd, vertegenwoordigt de lidstaten . #### 2.3.1 Samenstelling De Raad bestaat uit één vertegenwoordiger, een minister, uit elke lidstaat. Afhankelijk van het te bespreken onderwerp wordt een specifieke vakminister afgevaardigd. Er zijn tien verschillende raadsformaties, elk gericht op een specifiek beleidsterrein : 1. Algemene Zaken . 2. Buitenlandse Zaken . 3. Economische en Financiële Zaken . 4. Werkgelegenheid, Sociaal Beleid, Volksgezondheid en Consumentenzaken . 5. Justitie en Binnenlandse Zaken . 6. Concurrentievermogen . 7. Vervoer, Telecommunicatie en Energie . 8. Landbouw en Visserij . 9. Milieu . 10. Onderwijs, Jeugd, Cultuur en Sport . De rechtsbasis voor de taken en samenstelling van de Raad is vastgelegd in artikel 16 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) . #### 2.3.2 Voorzitterschap * Roulerend: Elke zes maanden wisselt het voorzitterschap * Raad Buitenlandse Zaken: Hoge Vertegenwoordiger neemt voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid het voorzitterschap op zich #### 2.3.3 Taken * Wetgevende taak: Wetsvoorstellen goedkeuren en amenderen. * De nationale minister die deelneemt aan de Raad, behartigt de belangen van zijn land bij de totstandkoming van nieuwe richtlijnen en verordeningen. * Soms een beleidsbepalende taak, indien de verdragen hier expliciet in voorzien > **Let op:** De Raad en de Europese Raad zijn twee verschillende organen . #### 2.3.4 Werking * De Raad vergadert in Brussel of Luxemburg. * Vergaderingen zijn openbaar indien het wetgevende activiteiten betreft. * Besluitvorming geschiedt met gekwalificeerde meerderheid . #### 2.3.5 Gekwalificeerde meerderheid Sinds 1 november 2014 geldt de volgende regeling voor gekwalificeerde meerderheid: * Minimaal 55% van de leden van de Raad (wat neerkomt op minimaal 15 van de 27 lidstaten) stemt vóór . * Deze lidstaten moeten samen minstens 65% van de totale EU-bevolking vertegenwoordigen . > **Let op:** De Raad van Europa is eveneens een ander orgaan dan de Raad van de Europese Unie .

| Term | Definition | |------|------------| | Europese Unie (EU) | Een politieke en economische unie van 27 lidstaten gelegen voornamelijk in Europa, die samenwerkt op diverse beleidsterreinen en gemeenschappelijke wetgeving hanteert. | | Verdragen | Officiële akkoorden tussen EU-lidstaten die de basis vormen voor de werking en bevoegdheden van de Europese Unie en haar instellingen. | | Europese Raad | Het hoogste orgaan binnen de EU, samengesteld uit staatshoofden en regeringsleiders van de lidstaten, dat de algemene politieke beleidslijnen en prioriteiten van de Unie vaststelt. | | Europese Commissie | Het uitvoerend orgaan van de EU, verantwoordelijk voor het initiëren van wetgeving, het toezien op de naleving van EU-recht en het beheer van EU-programma's, en die de belangen van de EU vertegenwoordigt. | | Raad van de Europese Unie | Vertegenwoordigt de regeringen van de lidstaten en is samen met het Europees Parlement medewetgever; de samenstelling varieert afhankelijk van het specifieke beleidsterrein. | | Wetgevende macht | De macht die verantwoordelijk is voor het opstellen en aannemen van wetten; op EU-niveau wordt deze taak primair vervuld door de Europese Commissie, het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie. | | Uitvoerende macht | De macht die verantwoordelijk is voor de implementatie en uitvoering van wetten en beleid; op EU-niveau is de Europese Commissie hiervoor primair verantwoordelijk. | | Rechterlijke macht | De macht die toeziet op de correcte interpretatie en toepassing van EU-recht; op EU-niveau wordt deze rol vervuld door het Hof van Justitie van de Europese Unie. | | Directoraat-Generaal (DG) | Een administratieve dienst binnen de Europese Commissie die verantwoordelijk is voor een specifiek beleidsterrein, vergelijkbaar met een ministerie in een nationale regering. | | Recht van initiatief | Het exclusieve recht van de Europese Commissie om wetgevingsvoorstellen in te dienen bij het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie. | | Verdragschendingsprocedure | Een procedure die de Europese Commissie kan starten tegen een lidstaat die inbreuk maakt op het EU-recht, die kan leiden tot een oordeel van het Hof van Justitie. | | Gekwalificeerde meerderheid | Een besluitvormingsprocedure binnen de Raad van de Europese Unie waarbij een voorstel wordt aangenomen als het steun krijgt van ten minste 55% van de lidstaten die samen ten minste 65% van de EU-bevolking vertegenwoordigen. | | Unanimiteit | Een besluitvormingsprocedure waarbij alle betrokken partijen, in dit geval alle lidstaten, instemming moeten verlenen om een besluit te kunnen nemen. |