4) De instellingen van de Europese Unie.pdf

# Instellingen van de Europese Unie De Europese Unie (EU) heeft verschillende instellingen die, op basis van taken die door de lidstaten via verdragen zijn opgedragen, de Unie besturen en de beleidslijnen uitvoeren. Op EU-niveau kunnen, net als in nationale staten, de drie machten (wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht) worden ontward, aangevuld met andere belangrijke instellingen [2](#page=2) [4](#page=4). ### 1.1 De Europese Raad De Europese Raad is een belangrijke instelling die beleidslijnen vaststelt en verdragen opstelt of wijzigt. De samenstelling ervan omvat de staatshoofden en regeringsleiders van de lidstaten, de voorzitter van de Europese Raad, de voorzitter van de Europese Commissie en de Hoge vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid [5](#page=5) [7](#page=7). #### 1.1.1 De voorzitter van de Europese Raad De voorzitter van de Europese Raad wordt permanent aangesteld voor een termijn van 2,5 jaar. Zijn of haar taken omvatten het voorzitterschap van de Europese Raad, het voorbereiden van de werkzaamheden, het bevorderen van samenhang en consensus, het verslag uitbrengen aan het Europees Parlement en de externe vertegenwoordiging van de Unie. Deze functie is onafhankelijk van een nationale functie [6](#page=6). #### 1.1.2 Werking van de Europese Raad De Europese Raad komt minstens vier keer per jaar bijeen in Brussel voor een Europese top. Beslissingen worden doorgaans genomen bij consensus [7](#page=7). ### 1.2 De Europese Commissie De Europese Commissie, met wortels in de 'Hoge autoriteit' van de EGKS, is de uitvoerende instelling van de EU [9](#page=9). #### 1.2.1 Samenstelling en Benoeming De Commissie bestaat uit één commissaris per lidstaat, gekozen op basis van competentie en Europese betrokkenheid. De commissarissen zijn onafhankelijk en worden benoemd voor een termijn van vijf jaar. De procedure voor de benoeming begint met het kiezen van de voorzitter, die wordt voorgedragen door de Europese Raad en goedgekeurd door het Europees Parlement. Daarna dragen de lidstaten, in samenspraak met de voorzitter, de commissarissen voor, waarna deze worden gehoord en gestemd door het Europees Parlement [10](#page=10) [9](#page=9). #### 1.2.2 Taken van de Europese Commissie De Commissie heeft drie hoofd-taken [14](#page=14) [15](#page=15): * **Wetgevende taak:** De Commissie bezit het recht van initiatief voor de totstandkoming van secundair EU-recht [14](#page=14). * **Controlerende taak:** Zij controleert de naleving van EU-regels door zowel lidstaten als bedrijven [14](#page=14). * **Uitvoerende taak:** De Commissie voert de begroting uit, beheert programma's en vertegenwoordigt de Unie in contacten met derde landen [15](#page=15). #### 1.2.3 Werking van de Europese Commissie De Commissie werkt volkomen onafhankelijk en handelt in het belang van de EU. Wekelijkse vergaderingen bepalen de beslissingen, die bij meerderheid worden genomen. De vergaderingen zijn niet openbaar. De Commissie is verantwoording verschuldigd aan het Europees Parlement [16](#page=16). ### 1.3 De Raad van de Europese Unie De Raad van de Europese Unie, ook wel de 'Raad' genoemd, is een cruciale wetgevende instelling [17](#page=17) [20](#page=20). #### 1.3.1 Samenstelling De Raad bestaat uit één vertegenwoordiger (minister) uit elke lidstaat. Er zijn tien verschillende raadsformaties die afhankelijk van het onderwerp bijeenkomen, waaronder Algemene Zaken, Buitenlandse Zaken, Economische en Financiële Zaken, en Werkgelegenheid, Sociaal Beleid, Volksgezondheid en Consumentenzaken. Het voorzitterschap van de Raad roteert elke zes maanden en wordt nu georganiseerd in trio's. De Raad Buitenlandse Zaken staat onder leiding van de Hoge vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid [17](#page=17) [18](#page=18). #### 1.3.2 Werking van de Raad De Raad vergadert in Brussel of Luxemburg. Vergaderingen zijn alleen openbaar wanneer er wetgevende activiteiten plaatsvinden. Beslissingen worden genomen met gekwalificeerde meerderheid, wat inhoudt dat minstens 55% van de leden van de Raad, met minimaal 15 lidstaten, die ten minste 65% van de totale EU-bevolking vertegenwoordigen, akkoord moet gaan. Het voorbereidende werk wordt gedaan door Coreper [20](#page=20) [21](#page=21). > **Tip:** Let op de naamsverwarring tussen de Europese Raad, de Raad van de Europese Unie en de Raad van Europa [22](#page=22). ### 1.4 Het Europees Parlement Het Europees Parlement is een van de belangrijkste wetgevende en controlerende instellingen van de EU, ontstaan bij het Verdrag van Rome in 1957 [23](#page=23). #### 1.4.1 Samenstelling Het Europees Parlement telt momenteel 720 parlementsleden (vóór Brexit waren dit er 751). De zetels zijn degressief verdeeld, met een minimum van 6 en een maximum van 96 per lidstaat. De leden zijn georganiseerd in politieke fracties zoals de EVP, S&D, Renew Europe, ECR, en PfE [23](#page=23). #### 1.4.2 Taken van het Europees Parlement De taken van het Europees Parlement omvatten een medewetgevende rol (die steeds verder is uitgebreid), het goedkeuren van de begroting, politieke controle op met name de Europese Commissie, en andere bevoegdheden [28](#page=28). #### 1.4.3 Werking van het Europees Parlement De verkiezingen voor het Europees Parlement vinden om de vijf jaar plaats. Hoewel er een uniforme verkiezingsprocedure is, kunnen er nog steeds verschillen per lidstaat bestaan. Het Parlement kiest zijn eigen voorzitter voor een termijn van 2,5 jaar. Er zijn 24 officiële talen binnen het Parlement. De officiële zetel is in Straatsburg, waar twaalf plenaire vergaderingen per jaar plaatsvinden. Beslissingen worden genomen met een quorum en een volstrekte meerderheid [29](#page=29). #### 1.4.4 Rol van nationale parlementen Nationale parlementen spelen ook een rol in het Europese besluitvormingsproces, met name door de controle op het subsidiariteitsbeginsel via een systeem van vroegtijdige kennisgeving. De Commissie informeert nationale parlementen over wetsvoorstellen, waarna zij binnen acht weken kunnen reageren. Dit kan leiden tot een 'gele kaart' of een 'oranje kaart' procedure, indien het voorstel niet voldoet aan het subsidiariteitsbeginsel [33](#page=33). --- # De Europese Commissie De Europese Commissie is een van de centrale instellingen van de Europese Unie, met een cruciale rol in het initiëren van wetgeving, het controleren van de naleving van EU-regels en het uitvoeren van het beleid van de Unie. ### 2.1 Ontstaan en samenstelling Het ontstaan van de Europese Commissie kan worden teruggevoerd tot de Hoge Autoriteit van de Europese Kolen- en Staalgemeenschap (EGKS). Na het fusieverdrag werd deze entiteit hervormd tot de Europese Commissie. De Commissie bestaat uit één commissaris per lidstaat. Deze commissarissen worden gekozen op basis van hun competentie en hun Europese betrokkenheid. Ze opereren onafhankelijk van hun nationale regering en worden voor een termijn van vijf jaar benoemd, niet verkozen. De voorzitter van de Commissie is eveneens een centraal figuur binnen deze instelling [9](#page=9). ### 2.2 Benoemingsprocedure De benoeming van de Europese Commissie volgt een specifieke procedure. De eerste stap is het kiezen van de voorzitter. Deze voorzitter wordt voorgedragen door de Europese Raad. Vervolgens dient het Europees Parlement zijn goedkeuring te geven aan deze voordracht. De tweede stap betreft de voordracht van de overige commissarissen door de lidstaten, in samenspraak met de beoogde commissievoorzitter. Na deze voordrachten ondergaan de beoogde commissarissen verhoor en een stemming in het Europees Parlement [10](#page=10). ### 2.3 Taken van de Europese Commissie De Europese Commissie beschikt over een breed scala aan taken, die kunnen worden onderverdeeld in drie hoofdcategorieën: wetgevende, controlerende en uitvoerende taken [14](#page=14) [15](#page=15). #### 2.3.1 Wetgevende taak De Commissie bezit het exclusieve recht van initiatief bij de totstandkoming van secundair recht binnen de Europese Unie. Dit betekent dat zij de belangrijkste rol speelt bij het voorstellen van nieuwe EU-wetgeving [14](#page=14). #### 2.3.2 Controlerende taak Een belangrijke functie van de Commissie is het controleren van de naleving van de EU-regels. Deze controle richt zich zowel op de lidstaten als op bedrijven binnen de Unie. Het doel is te waarborgen dat alle actoren zich houden aan de vastgestelde Europese regelgeving [14](#page=14). #### 2.3.3 Uitvoerende taak De Commissie is ook verantwoordelijk voor de uitvoering van het beleid van de Unie. Dit omvat het uitvoeren van de begroting van de EU, het beheren van diverse programma's en het vertegenwoordigen van de Unie in haar contacten met derde landen [15](#page=15). ### 2.4 Werking en verantwoording De Europese Commissie opereert volledig onafhankelijk, waarbij zij het belang van de Europese Unie vooropstelt. De Commissie komt wekelijks bijeen en besluit bij meerderheid. De vergaderingen van de Commissie zijn niet openbaar. De Commissie is verantwoording verschuldigd aan het Europees Parlement. Haar mandaat duurt vijf jaar [16](#page=16). > **Tip:** Begrijpen van de onafhankelijkheid van de Commissie is cruciaal voor het doorgronden van haar rol als hoeder van de Verdragen en initiator van Europees beleid. De procedure voor de benoeming, die de betrokkenheid van zowel de Raad als het Parlement garandeert, benadrukt het democratische aspect van haar functioneren. --- # De Raad van de Europese Unie De Raad van de Europese Unie, ook wel de Raad genoemd, fungeert als het belangrijkste wetgevende orgaan van de EU, waar ministers uit de lidstaten samenkomen om wetgeving aan te nemen en het beleid van de Unie te coördineren [20](#page=20). ### 3.1 Samenstelling en structuur De Raad bestaat uit één vertegenwoordiger, in de rang van minister, uit elke lidstaat. De samenstelling van de Raad wisselt afhankelijk van het onderwerp dat op de agenda staat, wat resulteert in tien verschillende raadsformaties. Twee van deze formaties zijn specifiek benoemd in artikel 16 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU): de Raad Algemene Zaken en de Raad Buitenlandse Zaken [17](#page=17). De tien raadsformaties zijn: 1. Algemene Zaken [17](#page=17). 2. Buitenlandse Zaken [17](#page=17). 3. Economische en Financiële Zaken [17](#page=17). 4. Werkgelegenheid, Sociaal Beleid, Volksgezondheid en Consumentenzaken [17](#page=17). 5. Justitie en Binnenlandse Zaken [17](#page=17). 6. Concurrentievermogen [17](#page=17). 7. Vervoer, Telecommunicatie en Energie [17](#page=17). 8. Landbouw en Visserij [17](#page=17). 9. Milieu [17](#page=17). 10. Onderwijs, Jeugd, Cultuur en Sport [17](#page=17). #### 3.1.1 Het voorzitterschap van de Raad Het voorzitterschap van de Raad roteert elke zes maanden tussen de lidstaten en wordt momenteel georganiseerd in trios van drie opeenvolgende voorzitterschappen. De Raad Buitenlandse Zaken wordt echter geleid door de Hoge Vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid [18](#page=18). Een overzicht van het voorzitterschap tot en met 2030 is als volgt: * **2019:** Roemenië (jan-jun), Finland (jul-dec) [19](#page=19). * **2020:** Kroatië (jan-jun), Duitsland (jul-dec) [19](#page=19). * **2021:** Portugal (jan-jun), Slovenië (jul-dec) [19](#page=19). * **2022:** Frankrijk (jan-jun), Tsjechië (jul-dec) [19](#page=19). * **2023:** Zweden (jan-jun), Spanje (jul-dec) [19](#page=19). * **2024:** België (jan-jun), Hongarije (jul-dec) [19](#page=19). * **2025:** Polen (jan-jun), Denemarken (jul-dec) [19](#page=19). * **2026:** Cyprus (jan-jun), Ierland (jul-dec) [19](#page=19). * **2027:** Litouwen (jan-jun), Griekenland (jul-dec) [19](#page=19). * **2028:** Italië (jan-jun), Letland (jul-dec) [19](#page=19). * **2029:** Luxemburg (jan-jun), Nederland (jul-dec) [19](#page=19). * **2030:** Slowakije (jan-jun), Malta (jul-dec) [19](#page=19). ### 3.2 Taken en werking De Raad vervult een cruciale wetgevende taak binnen de Europese Unie. De vergaderingen van de Raad vinden meestal plaats in Brussel, maar kunnen ook in Luxemburg worden gehouden. Enkel de wetgevende activiteiten van de Raad worden in openbare vergaderingen behandeld [20](#page=20). > **Tip:** Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen de Raad van de Europese Unie, de Europese Raad en de Raad van Europa, omdat deze instellingen verschillende functies en samenstellingen hebben [22](#page=22). #### 3.2.1 Stemming met gekwalificeerde meerderheid Sinds 1 november 2014 is de stemming met gekwalificeerde meerderheid de standaardprocedure voor besluitvorming in de Raad. Om een besluit te nemen met gekwalificeerde meerderheid moet aan de volgende voorwaarden worden voldaan [21](#page=21): * Minstens 55% van de leden van de Raad moet akkoord gaan [21](#page=21). * Deze leden moeten ten minste vijftien lidstaten vertegenwoordigen [21](#page=21). * De vertegenwoordigde lidstaten moeten samen ten minste 65% van de totale bevolking van de Europese Unie omvatten [21](#page=21). Er bestaat een hulpmiddel om de berekening van de gekwalificeerde meerderheid te controleren: http://www.consilium.europa.eu/nl/council-eu/voting-system/voting-calculator/ [21](#page=21). Het voorbereidende werk voor de Raadsvergaderingen wordt uitgevoerd door het Comité van Permanente Vertegenwoordigers (Coreper) [21](#page=21). > **Voorbeeld:** Stel dat er een stemming is in de Raad. Als 16 lidstaten met een gezamenlijke bevolking die 70% van de EU-bevolking vertegenwoordigt, voor stemmen, is het besluit genomen, omdat zowel de drempel van 55% van de leden als de drempel van 65% van de bevolking is gehaald. Als echter slechts 14 lidstaten (wat minder dan 55% van het aantal lidstaten is) met een bevolking van 70% stemmen, is het besluit niet aangenomen [21](#page=21). --- # Het Europees Parlement Het Europees Parlement is de rechtstreeks verkozen wetgevende instelling van de Europese Unie, die een cruciale rol speelt in de EU-besluitvorming. ### 4.1 Ontstaan en samenstelling Het Europees Parlement vindt zijn oorsprong in het Verdrag van Rome, gesloten in 1957. De huidige samenstelling telt 720 parlementsleden. Voor de Brexit bedroeg dit aantal 751 leden. De vertegenwoordiging is degressief, wat betekent dat landen met een grotere bevolking weliswaar meer zetels hebben, maar minder per inwoner dan kleinere landen, met een minimum van 6 en een maximum van 96 zetels per lidstaat. De parlementsleden zijn georganiseerd per politieke fractie, zoals het Europees Parlement (EVP), de Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten (S&D), Renew Europe (Renew), de Europese Conservatieven en Reformisten (ECR) en Identiteit en Democratie (ID) [23](#page=23). ### 4.2 Taken van het Europees Parlement De kerntaken van het Europees Parlement kunnen worden onderverdeeld in de volgende categorieën: * **Medewetgever:** Het Parlement is, samen met de Raad van de Europese Unie, medewetgever. Deze rol is in de loop der tijd steeds verder uitgebreid. Dit houdt in dat wetgevende voorstellen van de Europese Commissie door beide instellingen moeten worden goedgekeurd om van kracht te worden [28](#page=28). * **Begroting:** Het Europees Parlement speelt een belangrijke rol bij de goedkeuring van de Europese begroting [28](#page=28). * **Politieke controle:** Het Parlement oefent politieke controle uit op de Europese Commissie. Dit omvat onder andere het goedkeuren van de Commissie en het kunnen interpelleren van commissarissen [28](#page=28). * **Andere taken:** Naast de voornoemde kernfuncties heeft het Parlement nog diverse andere taken [28](#page=28). ### 4.3 Werking van het Europees Parlement De werking van het Europees Parlement kenmerkt zich door de volgende aspecten: * **Verkiezingen:** De parlementsleden worden om de vijf jaar rechtstreeks verkozen. Hoewel er gestreefd wordt naar een uniforme verkiezingsprocedure, zijn er nog steeds verschillen mogelijk tussen de lidstaten [29](#page=29). * **Voorzitter:** Het Parlement kiest zijn eigen voorzitter voor een ambtstermijn van 2,5 jaar [29](#page=29). * **Talen:** Het Europees Parlement kent 24 officiële talen, wat de meertaligheid van de Europese Unie weerspiegelt [29](#page=29). * **Zetel:** De officiële zetel van het Europees Parlement is in Straatsburg, waar twaalf plenaire vergaderingen per jaar plaatsvinden. De commissies en sommige plenaire vergaderingen vinden echter plaats in Brussel [29](#page=29). * **Besluitvorming:** Beslissingen worden genomen met een quorum, wat betekent dat er een minimumaantal parlementsleden aanwezig moet zijn. Verder is doorgaans een volstrekte meerderheid van de uitgebrachte stemmen vereist [29](#page=29). ### 4.4 Rol van nationale parlementen Nationale parlementen spelen ook een rol in het Europese besluitvormingsproces. Zij hebben met name een controlerende functie met betrekking tot het subsidiariteitsbeginsel [33](#page=33). * **Vroegtijdige kennisgeving:** De Europese Commissie informeert nationale parlementen over haar wetsvoorstellen [33](#page=33). * **Controletermijn:** Na acht weken krijgen de nationale parlementen de gelegenheid om hun mening te geven [33](#page=33). * Indien er geen bezwaar wordt gemaakt, gaat het voorstel door zoals het is [33](#page=33). * **Gelekaartprocedure:** Als een aanzienlijk aantal nationale parlementen bezwaar maakt tegen een wetsvoorstel op grond van het subsidiariteitsbeginsel, kan de gelekaartprocedure worden ingezet. Dit kan leiden tot een heroverweging van het voorstel door de Commissie [33](#page=33). * **Oranjekaartprocedure:** In uitzonderlijke gevallen, wanneer een meerderheid van de nationale parlementen bezwaar maakt, kan de oranjekaartprocedure worden toegepast, wat een sterke politieke druk uitoefent op het voorstel [33](#page=33). > **Tip:** Begrijp het subsidiariteitsbeginsel goed. Dit principe bepaalt dat de Unie alleen optreedt indien en voor zover de doelstellingen van het overwogen optreden niet voldoende door de lidstaten kunnen worden verwezenlijkt en beter door de Unie kunnen worden verwezenlijkt. De rol van nationale parlementen is essentieel om te waarborgen dat dit beginsel wordt nageleefd. --- # Het Hof van Justitie van de EU Het Hof van Justitie van de EU speelt een cruciale rol in de handhaving en uniforme interpretatie van het Europees recht door geschillen te beslechten en rechtshandelingen te toetsen. ## 5. Het Hof van Justitie van de EU Het Hof van Justitie van de Europese Unie is een onafhankelijke instantie die verantwoordelijk is voor de uitleg van het Europees recht en het beslechten van geschillen binnen de Unie [34](#page=34). ### 5.1 Samenstelling van het Hof De instelling omvat twee hoofdonderdelen: het Hof (van Justitie) en het Gerecht. Elke lidstaat is vertegenwoordigd door één rechter, en er zijn ook advocaten-generaal aangesteld. De zetel van het Hof is gevestigd in Luxemburg [34](#page=34). ### 5.2 Rechterlijke taken van het Hof Het Hof van Justitie voert diverse rechterlijke taken uit, waaronder het vernietigingsberoep en de verdragsschendingsprocedure [35](#page=35) [36](#page=36). #### 5.2.1 Vernietigingsberoep Het vernietigingsberoep, geregeld in artikel 263 VWEU, stelt belanghebbenden in staat om de vernietiging van een bindende rechtshandeling van een Europese instelling te verkrijgen wegens onwettigheid [35](#page=35). * **Bevoorrechte eisers:** Dit zijn de Europese Commissie, de Raad, het EU-Parlement en de lidstaten [35](#page=35). * **Niet-bevoorrechte eisers:** Dit zijn particulieren (natuurlijke of rechtspersonen) [35](#page=35). #### 5.2.2 Verdragsschendingsprocedure De verdragsschendingsprocedure, vastgelegd in de artikelen 258 tot en met 260 VWEU, heeft tot doel vast te stellen dat een lidstaat zijn verdragsverplichtingen niet nakomt [36](#page=36). * **Eisers:** De Europese Commissie of lidstaten kunnen een dergelijke procedure starten. Burgers zijn niet bevoegd om deze procedure in te leiden [36](#page=36). * **Verweerder:** De lidstaat die de verplichtingen zou hebben geschonden [36](#page=36). De procedure kent twee fasen [37](#page=37): 1. **Administratieve fase:** Deze fase begint met een aanmaning en wordt gevolgd door een met redenen omkleed advies [37](#page=37). 2. **Gerechtelijke fase:** Deze fase vindt plaats voor het Hof van Justitie [37](#page=37). ### 5.3 Rol van de nationale rechter Nationale rechters zijn bevoegd om Europees recht toe te passen in geschillen tussen burgers onderling of tussen burgers en de overheid, wanneer Europees recht hierbij betrokken is [38](#page=38). #### 5.3.1 Prejudiciële procedure De prejudiciële procedure stelt de nationale rechter in staat om een rechtsvraag, met name omtrent de interpretatie van EU-recht, voor te leggen aan het Hof van Justitie [38](#page=38). * Dit mechanisme bevordert een uniforme uitlegging van het Europees recht binnen alle lidstaten [38](#page=38). * De uitspraak van het Hof is bindend voor de nationale rechter [38](#page=38). * Er is sprake van een prejudiciële werking van eerdere arresten van het Hof [38](#page=38). > **Tip:** De prejudiciële procedure is essentieel voor de consistentie van het EU-recht en benadrukt de nauwe samenwerking tussen nationale rechters en het Hof van Justitie. --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Europese Raad | Een instelling van de Europese Unie die bestaat uit staatshoofden en regeringsleiders van de lidstaten, de voorzitter van de Europese Raad en de voorzitter van de Europese Commissie. De Europese Raad stelt de algemene politieke beleidslijnen en prioriteiten van de EU vast en speelt een cruciale rol bij het opstellen of wijzigen van verdragen. | | Europese Commissie | Een uitvoerend orgaan van de Europese Unie dat verantwoordelijk is voor het indienen van wetgevingsvoorstellen, het uitvoeren van EU-beleid en budgetten, en het waarborgen van de naleving van het EU-recht. De Commissie bestaat uit één commissaris per lidstaat en opereert onafhankelijk van nationale belangen. | | Raad van de Europese Unie | De instelling waar ministers uit de nationale regeringen van de EU-lidstaten samenkomen om wetten aan te nemen en het EU-beleid te coördineren. De Raad heeft 10 verschillende formaties, afhankelijk van het onderwerp dat wordt besproken, en stemt meestal met gekwalificeerde meerderheid. | | Europees Parlement | Het rechtstreeks verkozen wetgevende orgaan van de Europese Unie, dat samen met de Raad van de Europese Unie wetten aanneemt en het EU-budget vaststelt. Het Parlement oefent ook politieke controle uit op andere EU-instellingen, met name de Europese Commissie. | | Hof van Justitie van de EU | Het hoogste juridische orgaan van de Europese Unie dat ervoor zorgt dat EU-recht in alle lidstaten op dezelfde manier wordt geïnterpreteerd en toegepast. Het Hof behandelt geschillen tussen lidstaten, EU-instellingen, bedrijven en particulieren met betrekking tot EU-recht. | | Gekwalificeerde meerderheid | Een stemmethode binnen de Raad van de Europese Unie die vereist dat minstens 55% van de lidstaten, die samen minstens 65% van de totale EU-bevolking vertegenwoordigen, instemt met een voorstel. Dit systeem is bedoeld om besluitvorming te faciliteren, maar ook om consensus te waarborgen. | | Prejudiciële procedure | Een procedure waarbij een nationale rechter een vraag over de interpretatie of geldigheid van EU-recht kan voorleggen aan het Hof van Justitie van de EU. Dit zorgt voor een uniforme toepassing van het EU-recht in alle lidstaten en de uitspraak van het Hof is bindend voor de nationale rechter. | | Recht van initiatief | Het exclusieve recht van de Europese Commissie om wetgevingsvoorstellen in te dienen bij het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie. Dit betekent dat alleen de Commissie met een voorstel kan komen voor nieuwe EU-wetgeving op veel beleidsterreinen. | | Subsidiariteitsbeginsel | Een principe in het EU-recht dat stelt dat de EU alleen actie onderneemt als de doelstellingen van de voorgestelde actie niet voldoende door de lidstaten op nationaal, regionaal of lokaal niveau kunnen worden bereikt en daarom beter op EU-niveau kunnen worden bereikt. Nationale parlementen controleren de naleving hiervan. |