Samenvatting D2.docx

## Studiehandleiding Personen-, Familie- en Relatievermogensrecht - Deel 2: Horizontale Familiale Relaties: Het Huwelijk Dit studieonderdeel behandelt de juridische aspecten van het huwelijk, met een focus op de totstandkoming, de gevolgen en de beëindiging ervan. ## Het huwelijk Het huwelijk wordt niet expliciet gedefinieerd in de wet, maar de essentie ervan is beschreven als een vormgebonden overeenkomst waartoe twee personen uit vrije wil toetreden, met als kern het tot stand brengen van een duurzame levensgemeenschap. Het huwelijk wordt beschouwd als het ideaaltype van samenleven, waar andere vormen van samenleven van afgeleid zijn. ### Essentie van het huwelijk De essentie van het huwelijk is het sluiten van een duurzame levensgemeenschap. Dit is geen kortstondige verbintenis, maar een intentie om zo lang mogelijk met elkaar door het leven te gaan. De afwezigheid van deze intentie kan wijzen op een schijnhuwelijk, bijvoorbeeld wanneer er getrouwd wordt om louter verblijfsrechtelijke redenen. Liefde en voortplanting zijn bijkomstige elementen die het huwelijksleven veraangenamen, maar geen essentiële kenmerken of voorwaarden voor de rechtsgeldigheid ervan. ### Burgerlijk versus kerkelijk huwelijk In België is er een scheiding van kerk en staat. Het burgerlijk huwelijk gaat vooraf aan het kerkelijk huwelijk. Een bedienaar van een eredienst die het kerkelijk huwelijk inzegent vóór het burgerlijk huwelijk, is strafbaar, tenzij in levensgevaarlijke situ পর্যবেক্ষen. ### Mensenrechtelijke en verdragsrechtelijke bescherming Het recht om te huwen voor mannen en vrouwen van huwbare leeftijd is gewaarborgd door diverse internationale verdragen, zoals het EVRM (Art. 12 EVRM), UVRM (Art. 16 UVRM) en BUPO-Verdrag (Art. 23 BUPO-Verdrag). Het recht om te hertrouwen zonder wachttermijn is ook gegarandeerd. Het EVRM bevat geen expliciet recht op huwelijk voor personen van hetzelfde geslacht, maar de openstelling ervan voor zulke koppels is niet strijdig met Art. 12 EVRM. Het EHRM heeft echter geoordeeld dat verdragsstaten op grond van Art. 8 EVRM een passende erkenning en bescherming van relaties tussen personen van gelijk geslacht moeten bieden, wat kan leiden tot een positieve verplichting om een juridisch kader te voorzien. ### Statistieken Huwelijksstatistieken tonen een dip tijdens de coronapandemie, wellicht door de afgelasting van feesten. Echter, vergeleken met wettelijke samenwoningen, primeert het huwelijk nog steeds, mede door de sterkere juridische bescherming die het biedt. ## Grondvereisten om te trouwen Om rechtsgeldig te kunnen trouwen, moeten aan een reeks wettelijke vereisten worden voldaan. Deze vereisten zijn cruciaal, aangezien een schending ervan kan leiden tot de nietigheid van het huwelijk. ### 1. Huwelijkspartners en huwbaarheid * **Twee personen:** Het huwelijk kan enkel worden aangegaan door twee personen. * **Hetzelfde of verschillend geslacht:** Sinds de wet van 13 februari 2003 is het huwelijk opengesteld voor personen van hetzelfde geslacht, ter bestrijding van discriminatie. Hierdoor is het huwelijk geslachtsneutraal geworden. * **Huwelijke leeftijd:** De minimumleeftijd om te trouwen is 18 jaar (Art. 144 oud BW). Vroeger konden meisjes op 15-jarige leeftijd trouwen, maar dit onderscheid is afgeschaft om gelijke behandeling en rekening te houden met zowel lichamelijke als psychische rijpheid. Uitzonderingen zijn mogelijk via een ontheffing verleend door de familierechtbank om "gewichtige redenen" (Art. 145 oud BW). * **Toestemming van de aanstaande echtgenoten:** Zonder toestemming is er geen huwelijk (Art. 146 oud BW). Vertegenwoordiging (marriage by proxy) en postuum huwelijk zijn in België niet mogelijk. Een huwelijk "in extremis" (door iemand die op sterven ligt) kan wel, mits de persoon nog zelf toestemming kan geven. * **Instemming van de ouders of vervangende machtiging van de familierechtbank:** Voor minderjarigen is, naast de ontheffing van de leeftijdsvereiste, de instemming van de ouders (of een vervangende machtiging van de familierechtbank) vereist (Art. 148 oud BW). De rechtbank kan de weigering van instemming overstijgen indien deze onverantwoord is of een misbruik inhoudt. * **Geen vorig niet-ontbonden huwelijk of niet-beëindigde wettelijke samenwoning:** Bigamie en polygamie zijn verboden en strafbaar. Een niet-beëindigde wettelijke samenwoning is sinds 11 maart 2023 ook een huwelijksbeletsel. * **Geen bloed- of aanverwantschap in verboden graad:** Afwezigheid van huwelijksbeletselen door verwantschap. ### 2. Toestemming van de aanstaande echtgenoten * **Essentieel vereiste:** Zonder toestemming is er geen huwelijk (Art. 146 oud BW). * **Huwelijk "in extremis":** Mogelijk als de persoon nog zelf toestemming kan geven. * **Verloving:** Een feitelijke toestand zonder juridische bepalingen. Het verbreken ervan is toegestaan, tenzij de omstandigheden beledigend of schadelijk zijn (Art. 6.5 BW). Schenkingen in het kader van een verloving vervallen indien het huwelijk niet doorgaat (Art. 4.236, tweede lid BW). ### 3. Instemming van de ouders van de minderjarige * **Dubbele vereiste:** Ontheffing van de leeftijdsvereiste door de familierechtbank én instemming van de ouders (of vervangende machtiging). * **Weigering van instemming:** De rechtbank kan de weigering overstijgen indien deze onverantwoord is (bij één ouder) of een misbruik inhoudt (bij beide ouders). * **Ouderschap:** Enkel de toestemming van de ouders is nu nog vereist, niet meer van grootouders. ### 4. Geen vorig niet-ontbonden huwelijk of niet-beëindigde wettelijke samenwoning * **Bigamie/Polygamie:** Verbod en strafbaarstelling (Art. 391 Sw., en Art. 366 Sw. vanaf 8 april 2026). Een verboden tweede huwelijk kan geldig worden door latere nietigverklaring van het eerste huwelijk (Cass. 20 april 2001). * **Wettelijke samenwoning:** Een niet-beëindigde wettelijke samenwoning is een huwelijksbeletsel sinds 11 maart 2023. Het huwelijk gesloten tijdens een lopende wettelijke samenwoning is vatbaar voor nietigverklaring. ### 5. Geen bloed- of aanverwantschap in verboden graad * **Wettelijke huwelijksbeletselen:** * **Rechte lijn:** Absoluut verbod (Art. 161, 164 oud BW). * **Zijlijn (bloedverwanten):** Broers/zussen (absoluut, Art. 162 oud BW); ooms/tantes en neven/nichten (relatief, opheffing mogelijk om gewichtige redenen, Art. 163, 164 oud BW). * **Aanverwantschap:** In rechte lijn (schoonouders, schoonkind) is relatief (opheffing mogelijk om gewichtige redenen, Art. 164 oud BW). In zijlijn (schoonbroer/schoonzus) is er geen beletsel meer. * **Adoptie:** Beletselen blijven bestaan in de oorspronkelijke en adoptieve familie, afhankelijk van het type adoptie en graad van verwantschap. * **Opheffing van beletselen:** De familierechtbank kan beletselen om gewichtige redenen opheffen (Art. 164 oud BW). ## Vormvereisten om te trouwen Het huwelijk moet worden aangegeven en voltrokken volgens specifieke formaliteiten. ### 1. De aangifte van het huwelijk (ondertrouw) * **Bevoegde ambtenaar:** De ambtenaar van de burgerlijke stand (ABS) van de gemeente waar een van de aanstaande echtgenoten is ingeschreven in het bevolkingsregister, vreemdelingenregister, of wachtregister (Art. 164/1 oud BW). Dit dient ter tegengaan van schijnhuwelijken. * **Termijn:** De aangifte moet binnen een bepaalde termijn gebeuren, met een wachttermijn voor de voltrekking. * **Elektronische aangifte:** Sinds 24 maart 2023 is elektronische aangifte mogelijk. * **Vrijstelling:** Vrijstelling van de aangifteverplichting is mogelijk om gewichtige redenen, met goedkeuring van het Parket (PdK). * **Vereiste documenten:** Een lijst van documenten is vereist (Art. 164/2 oud BW). * **Informatieverplichting ABS:** De ABS informeert over de mogelijkheid van getuigen (maximaal vier, minstens 18 jaar) (Art. 164/2, §8 oud BW). * **Ondertekening:** Binnen de maand na aangifte, met uitstel tot maximaal 3 maanden in geval van twijfel (Art. 164/1, §3 oud BW). De ABS ondertekent elektronisch. * **Weigering van ondertekening:** Enkel indien documenten ontbreken, ongeldig of vals zijn (Art. 164/1, §3, lid 1 oud BW). Bij weigering moet de ABS de reden meedelen en de documenten overmaken aan het PdK. * **Verhaal:** Verzet tegen de weigering kan worden ingesteld bij de familierechtbank binnen de maand na kennisgeving (Art. 164/1, §3 oud BW). ### 2. Voltrekking van het huwelijk * **Bevoegde ABS:** Territoriaal bevoegde ABS van de gemeente waar de aangifte is opgemaakt (Art. 166 oud BW). De bevoegdheid is "vastgeklikt" bij de aangifte. * **Persoonlijke verschijning:** Verplicht. Vertegenwoordiging is niet toegestaan. * **Wachttermijn:** Onmogelijk vóór de 14e dag na ondertekening aangifte. Uitzondering: huwelijk "in extremis" met vrijstelling door parket. Na 6 maanden zonder voltrekking is een nieuwe aangifte nodig (Art. 165 oud BW). * **Controle ABS:** De ABS controleert de geldigheidsvoorwaarden, afwezigheid van beletselen en schijnhuwelijken (Art. 164/1, §4 oud BW). * **Dag van voltrekking:** Keuze van de echtgenoten, niet op zon- en feestdagen, na de wachttermijn. Gemeenteraden kunnen toestaan dat huwelijken op zon- en feestdagen voltrokken worden (Wet 23 maart 2019). * **Formaliteiten:** In het openbaar, voor de ABS die de aangifte ondertekende, in het gemeentehuis of op een neutrale openbare plaats (Art. 165/1, 166 oud BW). * **Getuigen:** Facultatief, maximaal vier, minstens 18 jaar (Art. 164/2, §8 oud BW). * **Jawoord:** Cruciaal voor de totstandkoming van het huwelijk. * **Huwelijksakte:** Opmaak zonder vertraging in de DABS (Art. 165/1 oud BW). * **Weigering of uitstel door ABS:** Mogelijk bij huwelijksbeletselen, twijfel aan schijnhuwelijk, ontbrekende of onbetrouwbare documenten (Art. 167, 1e lid BW). Bij twijfel kan het huwelijk worden uitgesteld voor onderzoek (Art. 167, 2e lid BW). Tegen uitstel is geen verhaal mogelijk bij de familierechtbank. ### Sanctieregeling bij niet-naleving * **Voorkomende beletselen:** Brengen geldigheid niet in gedrang, maar worden bestraft (bv. lichte vormfouten, ontbreken documenten). * **Vernietigende beletselen:** Leiden tot nietigheid van het huwelijk (volstrekt of betrekkelijk) en mogelijk andere bestraffingen. * **Procedureregels:** Procedures tot nietigverklaring (Art. 184, 187, 188, 190, 191 oud BW), met specifieke termijnen en bevoegdheden (familierechtbank, strafrechter). ### Volstrekte nietigheid * **Gronden:** Totaal gemis aan toestemming (geesteszieke), huwelijk zonder ABS, huwelijken van minderjarigen zonder ontheffing, schijnhuwelijken, gedwongen huwelijken, bigamie, aanverwantschap in verboden graad, niet-aangegeven huwelijken, huwelijken door onbevoegde ABS, huwelijken buiten het openbaar (Art. 184, 191 oud BW). * **Vereisten:** Objectief en subjectief element (bedrieglijk opzet). * **Procedure:** Kan door iedere belanghebbende worden ingesteld zonder termijn; vordering is onverjaarbaar. ### Betrekkelijke nietigheid * **Gronden:** Wilsgebreken (bedrog, geweld, dwaling in de persoon), huwelijk van rechterlijk onbekwaam verklaarde zonder machtiging (Art. 180, 181, 145/1 oud BW). * **Procedure:** Enkel in te roepen door de beschermde echtgenoot of de beschermende persoon. Vordering verjaart na 5 jaar. ### Gevolgen van een nietig huwelijk * **Geldigheid tot definitief vonnis:** Het huwelijk blijft geldig tot het vonnis in kracht van gewijsde treedt. * **Erga omnes werking:** Het vonnis geldt voor iedereen. * **Ex nunc en ex tunc:** Werkt voor de toekomst (ex nunc) en wist retroactief alles uit (ex tunc), waardoor het huwelijk geacht wordt nooit te hebben bestaan. * **Putatief huwelijk (Art. 201 oud BW):** Verzachting waarbij een nietig huwelijk toch bepaalde gevolgen behoudt ten gunste van de echtgenoot(en) te goeder trouw. Werkt ex nunc voor de gevolgen die gerealiseerd zijn vóór het vonnis van nietigverklaring in kracht van gewijsde treedt. * **Gevolgen voor kinderen:** Het nietig verklaarde huwelijk heeft gevolgen ten voordele van de kinderen, ook als geen van beide echtgenoten te goeder trouw was (bv. vaderschap, verblijfsrecht). ### Bewijs van het huwelijk * **Principe:** Via de akte van huwelijksvoltrekking (Art. 194 oud BW). Andere bewijsmiddelen zijn niet toegelaten, met uitzondering van: * Gebrek aan huwelijksakte en bezit van staat tussen echtgenoten (Art. 196 oud BW). * Kinderen die geen huwelijksakte kunnen voorleggen, maar wel bezit van staat hebben (Art. 197 oud BW). ## Het wettelijk secundair huwelijksvermogensstelsel Dit stelsel is automatisch van toepassing indien echtgenoten geen huwelijksovereenkomst hebben gesloten. Het is een gemeenschapsstelsel, beperkt tot de aanwinsten, en regelt de goederen en schulden tijdens het huwelijk. ### Samenstelling van de vermogens Het wettelijk stelsel omvat drie vermogens: * **Twee eigen vermogens (EV):** Goederen en schulden die elke echtgenoot vóór het huwelijk bezat, alsook goederen verkregen tijdens het huwelijk door een nalatenschap of gift (Art. 2.3.17 BW). Dit omvat ook eigen goederen met of zonder vergoedingsplicht (Art. 2.3.18, 2.3.19 BW). * **Eén gemeenschappelijk vermogen (GV):** Goederen en schulden die tijdens het huwelijk door arbeid of aanwinsten zijn verkregen, alsook vruchten en inkomsten van eigen goederen (Art. 2.3.22 BW). Het GV heeft geen rechtspersoonlijkheid. ### Schulden * **Eigen schulden:** Schulden die voortkomen uit de oorsprong (voorhuwelijkse schulden, nalatenschappen, giften) of aard van de schuld (bv. schulden aangegaan in het uitsluitend belang van het eigen vermogen, borgstellingen voor derden, schulden uit verboden beroepen, strafrechtelijke veroordelingen) (Art. 2.3.23, 2.3.24 BW). * **Gemeenschappelijke schulden:** Schulden aangegaan door beide echtgenoten, ten behoeve van de huishouding en opvoeding van de kinderen, beroepsschulden (met beperkt verhaal), schulden uit giften aan beide echtgenoten, interesten van eigen schulden, onderhoudsschulden jegens afstammelingen die niet in het gezin zijn opgenomen, en alle andere schulden die niet als eigen kunnen worden gekwalificeerd (Art. 2.3.25 BW). ### Verhaalrecht van schuldeisers * **Eigen schulden:** In principe verhaal op EV van de schuldenaar en zijn inkomsten, met uitzondering op GV bij verrijking of bepaald wettelijk bepaald verhaal (Art. 2.3.26 BW). * **Gezamenlijk aangegane schulden:** Verhaal op de drie vermogens (EV1, GV, EV2) (Art. 2.3.27 BW). * **Gemeenschappelijke schulden:** In principe verhaal op de drie vermogens, met uitzonderingen van beperkter verhaal op twee vermogens (bv. beroepsschulden, onderhoudsschulden jegens afstammelingen) (Art. 2.3.28 BW). ### Bestuur van de vermogens * **Gelijktijdig bestuur (regel):** Elke echtgenoot kan afzonderlijk daden van beheer, genot en beschikking stellen over het GV, met terughoudendheid voor daden van beschikking die het GV ten laste leggen. * **Alleenbestuur (uitzondering):** Voor beroepsmatige handelingen die verantwoord zijn voor de uitoefening van het beroep (Art. 2.3.31 BW). * **Gezamenlijk bestuur (uitzondering):** Vereist voor bepaalde gewichtige handelingen zoals vervreemding of bezwaring van onroerende goederen, handelstransacties, en schenkingen van gemeenschapsgoederen (Art. 2.3.32, 2.3.33 BW). ### Beveiligingsmaatregelen en sancties Bij wanbeheer of bedreiging van belangen kunnen verschillende maatregelen worden genomen: * **Rechterlijke machtiging:** Indien toestemming wordt geweigerd zonder wettige reden of bij onmogelijkheid tot wilsuiting (Art. 2.3.34 BW). * **Rechterlijk verbod:** Preventieve maatregel bij risicovolle handelingen (Art. 2.3.35 BW). * **Nietigverklaring:** Van handelingen gesteld door één echtgenoot zonder toestemming of in strijd met een rechterlijk verbod of voorwaarde, of met bedrieglijke benadeling (Art. 2.3.36, 2.3.37 BW). * **Vergoeding aan het GV:** Indien het GV schade lijdt door handelingen van een echtgenoot (Art. 2.3.44 BW). * **Ontneming van bestuursbevoegdheden:** Bij ongeschiktheid of inbreng van het gezin in gevaar (Art. 2.3.40 BW). * **Gerechtelijke scheiding van goederen:** Ontbinding van het wettelijk stelsel door de familierechtbank. ### Ontbinding, Vereffening en Verdeling Het wettelijk stelsel wordt ontbonden door: overlijden, echtscheiding, scheiding van goederen, overgang naar een ander stelsel, gerechtelijke verklaring van afwezigheid of overlijden, of nietigverklaring van het huwelijk (Art. 2.3.41 BW). * **Ontbinding:** Het moment van ontbinding bepaalt de omvang van het gemeenschappelijk vermogen en de toepasselijke regels. * **Vereffening:** Bepaling van de activa en passiva, opmaak van vergoedingsrekeningen, verrekening van lasten en vergoedingen. * **Verdeling:** Verdeeld wordt het netto-actief, in principe bij helften, met mogelijkheid tot preferentiële toewijzing en rekening houdend met de gevolgen van heling. ## Echtscheiding De ontbinding van het huwelijk kan plaatsvinden door echtscheiding. Er zijn twee procedures: ### Echtscheiding op grond van onherstelbare ontwrichting (EOO) * **Gronden:** 1. Positief bewijs van onherstelbare ontwrichting (objectieve toestand, niet gebaseerd op schuld). 2. Na een bepaalde periode van (gewilde) feitelijke scheiding (6 maanden bij gezamenlijke aanvraag, 1 jaar bij eenzijdige aanvraag). 3. Na herhaalde aanvraag (tweevoudige verschijning voor de rechtbank). * **Bewijs:** Met alle wettelijke middelen, inclusief de vroegere schuldgronden. * **Procedure:** Kan via dagvaarding of verzoekschrift op tegenspraak. Persoonlijke verschijning is niet meer verplicht, maar kan door de rechter bevolen worden. * **Voorlopige maatregelen:** De familierechtbank kan tijdens de procedure dringende maatregelen opleggen (Art. 1280 Ger.W.), die verschillen van de maatregelen ex Art. 223 oud BW vóór de procedure. * **Gevolgen:** Ontbinding van het huwelijk en het huwelijksvermogensstelsel. Persoonlijke gevolgen werken tussen echtgenoten vanaf het in kracht van gewijsde treden van het vonnis, tegenover derden vanaf de melding op de huwelijksakte. Vermogensrechtelijke gevolgen werken tussen echtgenoten terug tot de dag van de eerste vordering, tegenover derden vanaf de melding op de huwelijksakte. * **Overlevingsrechten:** Verval van wettelijke overlevingsrechten, tenzij anders bedongen in een huwelijkscontract. ### Echtscheiding door onderlinge toestemming (EOT) * **Grondvereisten:** Volgehouden onderlinge toestemming gedurende de hele procedure, met voorafgaande overeenkomsten over alle gevolgen (regelingsakte). * **Procedure:** Gezamenlijk verzoekschrift met bijlagen, met mogelijke persoonlijke verschijning en advies van het OM. Homologatie van de overeenkomsten door de familierechtbank. * **Gevolgen:** Gelijkaardige gevolgen als EOO, met een andere timing voor de ontbinding van het huwelijk en het huwelijksvermogensstelsel. * **Wijzigbaarheid van overeenkomsten:** Overeenkomsten m.b.t. kinderen zijn wijzigbaar bij nieuwe omstandigheden die het belang van het kind raken. Overeenkomsten m.b.t. partneralimentatie zijn principieel wijzigbaar, tenzij anders bedongen. ## Wettelijke Samenwoning Wettelijke samenwoning is een juridische status die door twee samenwonende personen kan worden aangegaan, maar biedt aanzienlijk minder bescherming dan het huwelijk. ### Grond- en vormvereisten * **Vereisten:** Twee personen, niet gehuwd of wettelijk samenwonend, met toestemming van beide partijen, handelingsbekwaam (18 jaar), en zonder louter verblijfsrechtelijk oogmerk. * **Vorm:** Schriftelijke verklaring afgelegd bij de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeenschappelijke woonplaats. ### Gevolgen * **Inhoud:** Beperkt tot enkele bepalingen van het primaire huwelijksstelsel (bv. bijdrage in lasten, bescherming gezinswoning), maar geen samenwonings-, getrouwheids- of hulpverplichtingen. * **Goederenregime:** Zuivere scheiding van goederen, met een vermoeden van onverdeeldheid bij gebrek aan eigendomsbewijs. * **Nietigverklaring:** Mogelijk bij schijn- of gedwongen wettelijke samenwoning. * **Preferentiële toewijzing gezinswoning:** Sinds een arrest van het Grondwettelijk Hof (62/2024) is dit recht, dat voor gehuwden wel bestaat, ook van toepassing op wettelijk samenwonenden bij gebrek aan wetgeving, ter bescherming van de meest kwetsbare partner. ## Feitelijke Samenwoning Feitelijke samenwoning kent geen wettelijk geregeld statuut. De verhoudingen tussen feitelijk samenwonenden worden beheerst door het gemeen recht (verbintenissenrecht, goederenrecht) en eventuele contractuele afspraken. ### Verhoudingen tussen partners * **Persoonlijk:** Geen samenwonings-, getrouwheids-, hulp- of bijstandsverplichtingen. Geen primair huwelijksstelsel. Onderhoudsplicht kan conventioneel ontstaan. * **Patrimoniaal:** Zuivere scheiding van goederen. Bij gebrek aan contractuele regeling geldt het gemeen recht (exclusieve eigendom indien bewezen, anders vermoeden van onverdeeldheid). Schenkingen en testamenten zijn cruciaal voor begunstiging. ### Verhouding tot derden * **Onrechtmatige daad:** Kan aanleiding geven tot schadevergoeding ex Art. 6.5 BW, zelfs bij overspelig concubinaat. * **Huur:** De niet-huurder partner kan consensueel of gerechtelijk medehuurder worden, of een precair recht op bezetting ter bede inroepen. --- ## Veelvoorkomende Fouten om te Vermijden * **Verwarring tussen ontbinding en nietigverklaring:** Ontbinding werkt voor de toekomst, nietigverklaring werkt retroactief. * **Miskenning van het moment van ontbinding:** Het tijdstip van ontbinding (tussen echtgenoten en t.a.v. derden) is cruciaal voor de vermogensrechtelijke gevolgen, vooral bij echtscheiding. * **Foutieve toepassing van overgangsrecht:** Het bepalen welk recht (oud of nieuw) van toepassing is bij wijziging van huwelijksstelsels of na wetswijzigingen vereist nauwkeurigheid wat betreft data van huwelijk, ontbinding, en inwerkingtreding van wetten. * **Onderschatting van de gevolgen van de regelingsakte bij EOT:** Eenmaal gehomologeerd, is deze akte bindend, tenzij sprake van wilsgebreken zoals bedrog. * **Gebrek aan bewijs van eigen karakter van goederen:** Bij het wettelijk stelsel moet het eigen karakter van goederen bewezen worden, anders worden ze als gemeenschappelijk beschouwd. * **Onderschatting van de bewijslast bij vergoedingsrechten:** De echtgenoot die een vergoeding eist, moet het eigen of gemeenschappelijk karakter van de geïnvesteerde gelden en het vergoedingsgerechtigde feit bewijzen. * **Verwarring rond verhaalrechten:** De volgorde van verhaal van schuldeisers (gemeenschappelijk, eigen, met beperkt of uitgebreid verhaal) is complex en vereist nauwkeurigheid. * **Onjuiste interpretatie van het doelgebonden karakter van bestuur:** Bestuurshandelingen moeten in het belang van het gezin gebeuren; misbruik hiervan kan leiden tot sancties. * **Gebrek aan toestemming bij gezamenlijk bestuur:** Handelingen die gezamenlijk bestuur vereisen, gesteld door één echtgenoot zonder toestemming, zijn in principe vernietigbaar. * **Vergeten van de rol van het Grondwettelijk Hof en Cassatie:** Recente rechtspraak nuanceert of corrigeert soms de interpretatie van wettelijke bepalingen, zoals bij preferentiële toewijzing van de gezinswoning of de berekening van vergoedingen. * **Niet naleven van de formaliteiten bij wettelijke samenwoning:** Gebrek aan correcte melding bij de ABS of het niet regelen van de verhoudingen kan leiden tot grote juridische onzekerheid. * **Verwarring rond de duur van voorlopige maatregelen:** Maatregelen ex art. 1280 Ger.W. kunnen doorlopen na de ontbinding van het huwelijk en zijn vatbaar voor herziening bij gewijzigde omstandigheden. * **Onderschatting van het belang van de regelingsakte bij EOT:** Deze akte moet alle essentiële aspecten regelen, met inachtneming van het belang van het kind, en kan slechts met grote moeilijkheid worden gewijzigd.

## Woordenlijst | Term | Definitie | | :------------------------------------------- | :------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ | | **Duurzame levensgemeenschap** | De kern van het huwelijk, gericht op het zo lang mogelijk met elkaar door het leven gaan, niet kortstondig. Dit is een essentieel criterium om een huwelijk niet als schijnhuwelijk te beschouwen. | | **Schijnhuwelijk** | Een huwelijk dat gesloten is om redenen die vreemd zijn aan liefde, met als doel enkel een verblijfsrechtelijk voordeel te verkrijgen, en waarbij de intentie van minstens één echtgenoot kennelijk niet gericht is op een duurzame levensgemeenschap. | | **Gedwongen huwelijk** | Een huwelijk dat is aangegaan zonder vrije toestemming van beide echtgenoten, waarbij de toestemming van minstens één van hen werd gegeven onder geweld of bedreiging. | | **Wilsgebreken** | Gebreken in de toestemming tot het huwelijk, zoals dwaling, bedrog of geweld, die onder strikte voorwaarden kunnen leiden tot de nietigverklaring van het huwelijk. | | **Putatief huwelijk** | Een (nietig verklaard) huwelijk dat, ondanks zijn nietigheid, toch bepaalde rechtsgevolgen behoudt ten aanzien van de echtgenoten die te goeder trouw waren bij het aangaan ervan. | | **Primair huwelijksstelsel** | De wederzijdse persoonlijke en vermogensrechtelijke rechten en verplichtingen die voortvloeien uit het huwelijk zelf, zoals samenwonen, getrouwheid, hulp en bijstand, die van dwingend recht zijn. | | **Secundair huwelijksvermogensstelsel** | Het huwelijksvermogensstelsel dat de echtgenoten vrij kiezen (bv. scheiding van goederen) of het wettelijk stelsel dat automatisch van toepassing is bij gebrek aan een keuze, en dat de goederenverdeling regelt. | | **Vergoedingsrecht** | Een recht dat ontstaat wanneer vermogensverschuivingen plaatsvinden tussen het eigen vermogen van een echtgenoot en het gemeenschappelijk vermogen, of omgekeerd, en dit zonder rechtsgrond, waardoor het verrijkte vermogen een vergoeding verschuldigd is. | | **Postcommunautaire onverdeeldheid** | De toestand van onverdeeldheid die ontstaat na de ontbinding van het huwelijksvermogensstelsel, waarbij de gemeenschappelijke goederen gezamenlijk worden beheerd totdat de verdeling plaatsvindt. | | **Preferentiële toewijzing** | Het recht van een echtgenoot om bij de verdeling van het huwelijksvermogen bepaalde goederen, zoals de gezinswoning of beroepsgoederen, bij voorrang toegewezen te krijgen, eventueel tegen opleg. | | **Feitelijke samenwoning** | Het samenleven van twee personen zonder wettelijke of formele band, waarbij hun onderlinge verhoudingen hoofdzakelijk geregeld worden door het gemeen recht (verbintenissenrecht en goederenrecht) en contractuele afspraken. | | **Wettelijke samenwoning** | Een formele juridische status die door twee personen die samenwonen kan worden aangegaan, met bepaalde wederzijdse rechten en plichten, die echter beperkter zijn dan die van gehuwden. | | **Onherstelbare ontwrichting van het huwelijk** | Een echtscheidingsgrond waarbij het huwelijk als onherstelbaar ontwricht wordt beschouwd wanneer de voortzetting van het samenleven en de hervatting ervan redelijkerwijs onmogelijk is geworden, ongeacht de schuldvraag. | | **Echtscheiding door onderlinge toestemming** | Een echtscheidingsprocedure waarbij beide echtgenoten de intentie hebben om te scheiden en overeenstemming hebben bereikt over alle gevolgen van de echtscheiding, vastgelegd in een regelingsakte. |