Les 7_Deel 3_Beginsituatie van de school (4)_studenten_groep A - Tagged.pdf

# Overgang van basis- naar secundair onderwijs Dit onderwerp behandelt de ervaringen en initiatieven rond de overstap van leerlingen van het basisonderwijs naar het secundair onderwijs, inclusief hoe deze overgang wordt beleefd door leerlingen en hun ouders [4](#page=4). ### 1.1 Ervaringen van leerlingen en ouders De overgang van het basis- naar het secundair onderwijs is een belangrijke levensfase die zowel leerlingen als hun ouders impacteert. De manier waarop deze overstap wordt ervaren, kan variëren afhankelijk van individuele factoren en de ondersteuning die geboden wordt [4](#page=4). ### 1.2 Initiatieven om de overgang te vergemakkelijken Er zijn diverse initiatieven ontwikkeld om de kloof tussen het basis- en secundair onderwijs te verkleinen en de overgang soepeler te laten verlopen [5](#page=5). #### 1.2.1 Voorbeelden van initiatieven * **Transbaso**: Een initiatief gericht op de doorstroming van basisonderwijs naar secundair onderwijs [5](#page=5). * **Basofiche**: Een document of instrument dat de overgang ondersteunt [5](#page=5). * **Tienerschool**: Een mogelijke schoolvorm die inspeelt op de specifieke behoeften van tieners tijdens deze overgangsperiode [5](#page=5). ### 1.3 Vernieuwingen in het leerplanconcept Binnen het Katholiek Onderwijs Vlaanderen is er een nieuw leerplanconcept geïntroduceerd genaamd ZILL [7](#page=7). #### 1.3.1 ZILL: Zin in Leren! Zin in Leven! ZILL, wat staat voor "Zin in Leren! Zin in Leven!", is een nieuw leerplanconcept dat de ordening van leerstof aanpakt. Dit concept is gestructureerd rond 10 ontwikkelvelden met daaronderliggende ontwikkelthema’s [7](#page=7). > **Tip:** Het begrijpen van deze initiatieven en het ZILL-concept kan helpen om de uitdagingen van de overgang van basis- naar secundair onderwijs te duiden en te mitigeren [4](#page=4) [5](#page=5) [7](#page=7). --- # Focus op zorg binnen het onderwijs Dit onderdeel onderzoekt de visie en implementatie van zorg binnen het Vlaamse onderwijssysteem, met een focus op het leersteundecreet en het zorgcontinuüm [3](#page=3). ### 2.1 Het leersteundecreet Het leersteundecreet, van kracht sinds 1 september 2023, is de opvolger van het M-decreet. Dit decreet kadert binnen een inclusieve gedachte en streeft ernaar om meer leerlingen onderwijs te laten volgen in het gewoon onderwijs, terwijl het aantal doorverwijzingen naar het buitengewoon onderwijs wordt verminderd. Het primaire doel is het versterken van de competenties van zowel leerkrachten als schoolteams in het begeleiden van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften [8](#page=8). #### 2.1.1 Visie op zorg: het zorgcontinuüm De visie op zorg binnen het leersteundecreet wordt geconcretiseerd door het concept van het zorgcontinuüm. Dit model dient als leidraad voor scholen bij het uitwerken van hun zorgvisie en helpt bij het stroomlijnen van de begeleiding van leerlingen [11](#page=11) [8](#page=8). > **Tip:** Het zorgcontinuüm is cruciaal om de verschillende ondersteuningsmaatregelen te categoriseren en te begrijpen hoe deze aansluiten bij de noden van individuele leerlingen [11](#page=11). #### 2.1.2 Voorbeelden van maatregelen op het zorgcontinuüm Het zorgcontinuüm omvat een breed scala aan maatregelen, variërend van eenvoudige klasmanagementstrategieën tot specifieke individuele ondersteuning. Enkele voorbeelden hiervan zijn: * Een leerling die zich moeilijk kan concentreren vooraan in de klas plaatsen [12](#page=12). * Een leerling met dyslexie toestaan een toets op een laptop in te vullen [12](#page=12). * Alle leerlingen uitdagen op hun eigen niveau [12](#page=12). * Een leerling met dyscalculie toestaan een rekenmachine te gebruiken tijdens de toets [12](#page=12). * Een leerling meer tijd geven bij het maken van een toets [12](#page=12). * Begeleiding voorzien door een logopedist voor een leerling met dyspraxie [12](#page=12). * Het bieden van individuele feedback op maat na een oefening [12](#page=12). * Een hoogbegaafde leerling een extra uur wiskunde aanbieden in plaats van een uur Nederlands [12](#page=12). * Een leerling met het syndroom van Down onderwijs volgen in het gewoon onderwijs, waarbij niet alle eindtermen bereikt hoeven te worden [12](#page=12). * Duidelijke structuur aanbrengen in de les [12](#page=12). --- # De modernisering van het secundair onderwijs Dit thema belicht de veranderingen en de impact van de modernisering van het secundair onderwijs, met een kritische analyse van actuele debatten. ### 3.1 Achtergrond en doelstellingen De modernisering van het secundair onderwijs is een breed proces dat ingrijpende veranderingen met zich meebrengt. Aan het einde van dit onderdeel is het de bedoeling dat studenten een kritische houding kunnen aannemen ten opzichte van actuele discussies over het Vlaamse secundair onderwijs. Ook wordt beoogd dat zij de veranderingen en de impact van de overgang van het lager naar het secundair onderwijs kunnen beschrijven. Daarnaast zal de plaats van ZILL (Zin in Leren, zin in Leven) binnen het onderwijssysteem toegelicht worden. Tot slot wordt de rol van 'zorg' binnen het Vlaamse onderwijssysteem besproken, geconcretiseerd door begrippen als het leerrechtendecreet en het zorgcontinuüm [3](#page=3). > **Tip:** Begrijp dat de modernisering niet enkel een institutionele aanpassing is, maar ook een pedagogische en didactische evolutie beoogt. ### 3.2 De overgang van lager naar secundair onderwijs Een cruciaal aspect van de modernisering betreft de soepele overgang van het lager onderwijs naar het secundair onderwijs. Dit impliceert een aanpassing van de leerplannen en de didactische aanpak om leerlingen optimaal voor te bereiden op de uitdagingen van het secundair onderwijs. De veranderingen die hiermee gepaard gaan, en de impact ervan op leerlingen, vormen een belangrijk studieonderwerp binnen dit thema [3](#page=3). ### 3.3 De rol van zorg en ondersteuning De modernisering van het secundair onderwijs legt een sterke nadruk op de plaats van 'zorg' binnen het onderwijssysteem. Dit omvat een beleid dat gericht is op het welzijn en de ondersteuning van elke leerling. Begrippen zoals het leerrechtendecreet, dat de rechten van leerlingen op onderwijs en ondersteuning waarborgt, en het zorgcontinuüm, dat een doorlopende lijn van zorg van kleuteronderwijs tot en met het secundair onderwijs beoogt, zijn hierbij essentieel [3](#page=3). > **Example:** Het zorgcontinuüm kan bijvoorbeeld worden geïllustreerd door de nauwe samenwerking tussen de lagere school en de eerste graad van het secundair onderwijs om de overgang voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften zo goed mogelijk te laten verlopen. ### 3.4 Actuele discussies en kritische reflectie De modernisering van het secundair onderwijs is constant onderwerp van actuele discussies. Een kritische blik op deze debatten, waarbij de veranderingen en hun impact worden geanalyseerd, is een fundamenteel doel van dit onderdeel. Dit vereist een grondige kennis van de onderwijsstructuur en de algemene principes van het Vlaamse onderwijs [2](#page=2) [3](#page=3). --- # ZILL: Zin in Leren! Zin in Leven! ZILL: Zin in Leren! Zin in Leven! is het nieuwe leerplanconcept binnen het Katholiek Onderwijs Vlaanderen, dat de leerstof organiseert in tien ontwikkelvelden met onderliggende ontwikkelthema's [7](#page=7). ### 4.1 Structuur van het leerplanconcept Het ZILL-concept is opgebouwd rond een indeling in tien specifieke ontwikkelvelden. Binnen elk van deze ontwikkelvelden zijn er verdere onderverdelingen in ontwikkelthema's. Deze structuur dient als leidraad voor de ordening van de leerstof en de leerdoelen binnen het Katholiek Onderwijs Vlaanderen. Het concept beoogt zowel 'zin in leren' als 'zin in leven' te stimuleren [7](#page=7). --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Didactisch model | Een gestructureerd raamwerk dat de principes, methoden en strategieën beschrijft die gebruikt worden om onderwijs effectief te maken en leerdoelen te bereiken. | | Onderwijsstructuur | De organisatie en inrichting van het onderwijssysteem, inclusief de verschillende niveaus, soorten scholen en de leerplannen die gevolgd worden. | | Modernisering van het secundair onderwijs | Een proces van hervormingen binnen het secundair onderwijs, gericht op het aanpassen aan veranderende maatschappelijke behoeften, nieuwe pedagogische inzichten en technologische ontwikkelingen. | | Overgang van basis naar secundair onderwijs | Het proces waarbij leerlingen van het basisonderwijs overstappen naar het secundair onderwijs, wat vaak gepaard gaat met aanpassingen in leeromgeving, leerstof en sociale interacties. | | Transbaso | Een initiatief dat erop gericht is de overgang van basis- naar secundair onderwijs te verkleinen door specifieke projecten of programma"s te ontwikkelen. | | Basofiche | Een document of tool die informatie en ondersteuning biedt aan leerlingen en ouders bij de overstap van het basisonderwijs naar het secundair onderwijs. | | Tienerschool | Een onderwijsinstelling die zich specifiek richt op de leeftijdsgroep die de overgang maakt van basis- naar secundair onderwijs, met aangepaste pedagogische benaderingen. | | ZILL | Een acroniem voor Zin in Leren! Zin in Leven!, een nieuw leerplanconcept ontwikkeld door Katholiek Onderwijs Vlaanderen dat zich richt op de integrale ontwikkeling van leerlingen. | | Ontwikkelvelden | Brede domeinen binnen een leerplanconcept waarin leerdoelen en leeractiviteiten worden georganiseerd, die bijdragen aan de algemene ontwikkeling van de leerling. | | Ontwikkelthema’s | Specifieke onderwerpen of sub-domeinen binnen een ontwikkelveld, die gedetailleerder aangeven waar de focus van het leren ligt. | | Leersteundecreet | Een decreet dat de ondersteuning van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften regelt, met als doel inclusiever onderwijs te bevorderen en meer leerlingen in het gewoon onderwijs te laten deelnemen. | | M-decreet | Het voormalige decreet dat de ondersteuning van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften regelde en dat werd opgevolgd door het leersteundecreet. | | Inclusie-gedachte | Het principe dat iedereen, ongeacht achtergrond of behoeften, deel moet kunnen uitmaken van de bredere samenleving en onderwijsinstellingen, met gelijke kansen en aangepaste ondersteuning. | | Buitengewoon onderwijs | Een onderwijsvorm die bedoeld is voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften die intensieve ondersteuning vereisen, die niet altijd binnen het gewoon onderwijs geboden kan worden. | | Specifieke onderwijsbehoeften | De individuele onderwijsbehoeften van een leerling die afwijken van de norm en die speciale aanpassingen, ondersteuning of begeleiding vereisen om optimaal te kunnen leren. | | Zorgcontinuüm | Een model dat de verschillende vormen en intensiteiten van zorg en ondersteuning binnen het onderwijs weergeeft, van basiszorg tot intensieve remedial teaching en aangepast onderwijs. | | Dyscalculie | Een leerstoornis die specifiek betrekking heeft op moeite met rekenen en wiskundige vaardigheden. | | Dyspraxie | Een ontwikkelingsstoornis die motorische coördinatieproblemen veroorzaakt, wat impact kan hebben op schrijven, handelingen en andere fijne motorische taken. | | Logopediste | Een professional die gespecialiseerd is in de diagnose en behandeling van spraak-, taal-, stem- en slikproblemen. | | Eindtermen | De minimale leerresultaten die leerlingen op het einde van een bepaalde onderwijsstructuur of leerjaar moeten bereiken. | | Syndroom van Down | Een genetische aandoening die gepaard gaat met fysieke kenmerken en variërende gradaties van verstandelijke beperkingen. | | Hoogbegaafd | Een aanduiding voor personen die uitzonderlijk begaafd zijn op intellectueel gebied, vaak gekenmerkt door een snelle leercurve en diepgaande interesses. | | Zorgvisie | De algemene visie en aanpak van een school met betrekking tot de begeleiding en ondersteuning van leerlingen, inclusief hoe om te gaan met diversiteit en specifieke behoeften. |