Cover
Aloita nyt ilmaiseksi Planning-118-126.pdf
Summary
# Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) en de Triple Bottom Line
Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) draait om de verantwoordelijkheid van organisaties voor de impact van hun activiteiten op de maatschappij en het milieu, met als doel gedeelde waarde te creëren voor alle stakeholders en de samenleving [1](#page=1).
### 1.1 Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen?
Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO), ook wel duurzaamheid of duurzame ontwikkeling genoemd, omvat de verantwoordelijkheid van een organisatie voor de effecten van haar besluiten en activiteiten op de maatschappij en het milieu, uitgeoefend door transparant en ethisch gedrag. Het belang van MVO ligt in het creëren van zoveel mogelijk gedeelde waarde voor alle stakeholders en de samenleving als geheel, en het opsporen en minimaliseren van negatieve effecten. Dit leidt tot meerwaardcreatie in drie dimensies: economische (profit), sociale (people) en milieu (planet). Duurzame ontwikkeling voorziet in de behoeften van de huidige generatie zonder daarbij de behoeften van toekomstige generaties in het gedrang te brengen [1](#page=1).
### 1.2 De Triple Bottom Line (3P's)
De Triple Bottom Line (3P's) bestaat uit de drie dimensies van duurzaamheid: profit, people en planet [2](#page=2).
#### 1.2.1 Profit (winst)
Dit verwijst naar het voortbrengen van goederen en diensten met meerwaarde voor klanten, wat inhoudt dat men niet alleen geld verdient, maar ook het juiste doet. Een aanzienlijk deel van de consumenten, circa 60-70%, is bereid meer te betalen voor duurzame producten [2](#page=2).
#### 1.2.2 People (stakeholders)
Deze dimensie betreft de gevolgen van de onderneming voor mensen en de maatschappij, zowel intern (bijvoorbeeld werknemers) als extern (bijvoorbeeld leveranciers) [2](#page=2).
#### 1.2.3 Planet (planeet)
Dit heeft betrekking op de effecten van de onderneming op het natuurlijke leefmilieu [2](#page=2).
#### 1.2.4 Uitbreiding naar de 5 P's
Naast profit, people en planet, worden ook 'peace' (vrede) en 'partnership' (samenwerking) als belangrijk beschouwd binnen het kader van duurzaamheid, wat resulteert in de 5 P's [2](#page=2).
> **Tip:** De klassieke Triple Bottom Line-modellen zien duurzaamheid als een balans tussen people, planet en profit. Echter, duurzaamheid vereist ook het respecteren van planetaire grenzen. De economie kan enkel bestaan binnen een samenleving, en die samenleving kan alleen bestaan binnen de ecologische grenzen van de planeet.
### 1.3 SDG: Sustainable Development Goals
De Sustainable Development Goals (SDG's) vloeien voort uit de Millennium Development Goals (MDG's) die in 2000 door de VN werden opgesteld [2](#page=2).
* **MDG's (Millennium Development Goals):** In 2000 stelde de VN acht internationale ontwikkelingsdoelen op met als doel om tegen 2015 armoede en andere urgente problemen uit de wereld te helpen. Voorbeelden hiervan zijn het bestrijden van armoede en honger, het aanpakken van ongelijkheid tussen mannen en vrouwen, het verminderen van moeder- en kindersterfte, en het toegankelijk maken van onderwijs voor iedereen [2](#page=2).
---
# Sustainable Development Goals (SDG's) en circulaire economie
Dit deel onderzoekt de wereldwijde duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG's) en de overgang van een lineaire naar een circulaire economie, met diverse circulaire bedrijfsmodellen [2](#page=2) [3](#page=3).
### 2.1 De duurzaamheidsprincipes: de 5 P's en de SDG's
#### 2.1.1 De Triple Bottom Line en de 5 P's
Het concept van duurzaamheid wordt vaak geïllustreerd door de "Triple Bottom Line" (TBL) of de 3 P's: profit, people en planet [2](#page=2).
* **Profit (winst):** Dit betreft het voortbrengen van goederen en diensten met meerwaarde voor klanten, wat inhoudt dat men het juiste doet en tegelijkertijd geld verdient. Een significant deel van de consumenten, circa 60-70%, is bereid meer te betalen voor duurzame producten [2](#page=2).
* **People (stakeholders):** Dit verwijst naar de gevolgen van een onderneming voor de mensen en de maatschappij, zowel intern (bijvoorbeeld werknemers) als extern (bijvoorbeeld leveranciers) [2](#page=2).
* **Planet (planeet):** Dit focust op de effecten van de onderneming op het natuurlijke leefmilieu [2](#page=2).
Naast deze drie kernaspecten, worden ook **Peace (vrede)** en **Partnership (samenwerking)** als essentieel beschouwd voor duurzaamheid, wat leidt tot de 5 P's. De klassieke "triple bottom line"-modellen zien duurzaamheid als een balans tussen people, planet en profit. Er wordt benadrukt dat de economie alleen kan bestaan binnen een samenleving, en die samenleving op haar beurt binnen de ecologische grenzen van de planeet [2](#page=2).
#### 2.1.2 Sustainable Development Goals (SDG's)
Het concept van duurzame ontwikkelingsdoelen evolueerde van de Millennium Development Goals (MDG's) naar de Sustainable Development Goals (SDG's).
* **MDG's (Millennium Development Goals):** In 2000 stelde de VN 8 internationale ontwikkelingsdoelen op met als doel om tegen 2015 armoede en andere urgente problemen uit de wereld te helpen. Voorbeelden hiervan zijn het bestrijden van armoede en honger, het verminderen van genderongelijkheid, het verbeteren van de moeder- en kindersterfte, en het toegankelijk maken van onderwijs voor iedereen. Hoewel er aanzienlijke vooruitgang is geboekt, zijn niet alle doelstellingen volledig gehaald [2](#page=2) [3](#page=3).
* **SDG's (Sustainable Development Goals):** Gelanceerd in 2015, omvatten de SDG's 17 doelstellingen met vele subdoelstellingen die SMART (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch, Tijdgebonden) geformuleerd zijn. Deze doelen zijn breder en ambitieuzer dan de MDG's en beslaan de 5 domeinen: profit, people, planet, peace en partnership. De SDG's worden als ondeelbaar beschouwd; het is essentieel om niet te focussen op slechts één doel, maar rekening te houden met de onderlinge verbondenheid van alle doelen (systeemdenken). Bijvoorbeeld, klimaatverandering beïnvloedt energie en biodiversiteit, terwijl onderwijs armoede, gendergelijkheid en economische groei kan beïnvloeden [3](#page=3).
* **Voorbeeld:** Het uitbannen van armoede vereist kwalitatief onderwijs. Tesla produceert elektrische wagens, wat positief is voor het milieu, maar de lithiumbatterijen vereisen uitputbare grondstoffen en kunnen gepaard gaan met onethische praktijken zoals slavernij [3](#page=3).
* **Vlaanderen: Vizier 30:** Dit is de Vlaamse vertaling van de SDG's en een belangrijke stap in de realisatie van Visie 2050, de langetermijnstrategie voor Vlaanderen. Het richt zich op doelstellingen voor een inclusieve samenleving via een nieuwe economie, binnen de ecologische grenzen van de planeet, met een open en wendbare overheid in partnerschap [3](#page=3).
### 2.2 Van lineaire naar circulaire economie
#### 2.2.1 Het lineaire model versus het circulaire model
De traditionele economie functioneert vaak volgens een lineair patroon: "take – make – waste". Dit houdt in dat grondstoffen uit de aarde worden gehaald, verwerkt tot producten, gebruikt en vervolgens als afval worden weggegooid [3](#page=3).
* **Lineaire economie kenmerken:**
* Patroon: Grondstoffen → Product → Gebruik → Afval [3](#page=3).
* Voorbeelden: Wegwerpbekers, smartphones met een beperkte levensduur [3](#page=3).
* **Planned obsolescence (geplande veroudering):** Producten worden bewust ontworpen met een korte levensduur om consumenten aan te zetten tot snellere vervanging [3](#page=3).
* Gevolgen: Consumptiemaatschappij, massaproductie, uitputting van natuurlijke hulpbronnen, enorme afvalbergen, hoge verwerkingskosten, en broeikasgasuitstoot met klimaatopwarming tot gevolg [3](#page=3) [4](#page=4).
De **circulaire economie** streeft naar minder grondstoffenverbruik, minder afval en minder uitstoot. In elke fase van de keten – van grondstoffen, ontwerp, productie, distributie, consumptie, hergebruik/reparatie, inzameling tot recycling – wordt efficiënt omgesprongen met middelen, de milieu-impact geminimaliseerd en het welzijn van alle betrokkenen gerespecteerd [4](#page=4).
#### 2.2.2 Modellen voor circulaire economie
Er zijn vier hoofdmodellen om aan circulaire economie te doen:
1. **Circulaire bevoorrading:** Dit model richt zich op het gebruik van hernieuwbare grondstoffen en energie, recycleerbare materialen en lokale hulpbronnen [4](#page=4).
* **Voorbeeld:** Het stoomnetwerk Ecluse in de Haven van Antwerpen, waar vrijkomende energie bij afvalverbranding wordt geleverd aan nabijgelegen bedrijven als groene energie [4](#page=4).
2. **Optimaal gebruik van middelen:** Dit model draait om het efficiëntere gebruik van producten en grondstoffen, bijvoorbeeld door te delen of te verhuren in plaats van te kopen [4](#page=4).
* **Voorbeeld:** Philips biedt 'Lighting as a Service' (LaaS) aan, waarbij lichtinstallaties worden geleased. De klant betaalt enkel onderhoudskosten, terwijl het licht eigendom blijft van Philips [4](#page=4).
3. **Verlenging van de levensduur van producten:** Dit model focust op het langer bruikbaar houden van producten, bijvoorbeeld door ze modulair te ontwerpen of repareerbaar te maken. Dit staat lijnrecht tegenover *planned obsolescence* [4](#page=4).
4. **Revalorisatie van middelen:** Dit model geeft producten die normaal als afval zouden worden beschouwd, toch een nieuw leven. Dit kan op verschillende manieren [4](#page=4):
* **Remanufacturing:** Gebruikte producten worden hersteld tot de staat van een nieuw product met dezelfde functie, zoals het vervangen van defecte onderdelen in een kapotte printer [5](#page=5).
* **Upcycling:** Afgedankte grondstoffen worden omgezet in een superieur product met meer waarde dan het origineel [5](#page=5).
* **Voorbeeld:** Een oude wijnfles wordt een decoratieve lamp [5](#page=5).
* **Downcycling:** Afgedankte grondstoffen worden omgezet in een inferieur product met minder waarde of kwaliteit dan het origineel [5](#page=5).
* **Voorbeeld:** Schrijfpapier wordt gerecycleerd tot karton of toiletpapier [5](#page=5).
* **Recycling:** Afval wordt herwerkt tot een ander product [5](#page=5).
* **Voorbeeld:** Glasafval wordt omgesmolten om nieuwe flessen te maken [5](#page=5).
* **Afval sorteren:** Afval wordt verwerkt tot bruikbare materialen [5](#page=5).
* **Voorbeeld:** Papier, plastic en metaal worden gescheiden om verwerkt te worden tot nieuwe grondstoffen [5](#page=5).
#### 2.2.3 Toepassing bij Patagonia
Patagonia integreert deze circulaire principes in haar bedrijfsmodel:
* **Circulaire bevoorrading:** Gebruik van duurzame, hernieuwbare of gerecycleerde grondstoffen en materialen met een lage milieu-impact, met investeringen in regeneratieve productieketens [5](#page=5).
* **Concrete voorbeelden:** Gerecycled polyester/nylon, biologisch katoen, regeneratief organisch katoen en wol [5](#page=5).
* **Valorisație van hulpbronnen:** Waarde terugwinnen uit materialen die anders afval zouden worden via inzamel-, recycle- en upcycleprogramma's [5](#page=5).
* **Concrete voorbeelden:** Worn Wear take-back programma, recyclage van oude kledij, upcycling van restmateriaal [5](#page=5).
* **Verlenging van de levensduur van producten:** Producten langer bruikbaar houden via herstel, refurbishing en tweedehandsverkoop [5](#page=5).
* **Concrete voorbeelden:** Groot reparatiecentrum, Repair Trucks, Worn Wear tweedehands, en de campagne "Don't Buy This Jacket" [5](#page=5).
* **Beter gebruik van hulpbronnen:** Stimuleren van efficiënt en bewust gebruik van producten, minder kopen en delen/huren van outdoor-materiaal [5](#page=5).
* **Concrete voorbeelden:** Consumindercampagnes, Care & Repair guides, ondersteuning van huur- en deelinitiatieven [5](#page=5).
#### 2.2.4 Businessmodellen en verdienmodellen
Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen een **businessmodel** en een **verdienmodel**:
* **Businessmodel:** Een strategisch plan dat beschrijft hoe een onderneming waarde creëert, levert en behoudt voor de klant, en hoe zij daarmee geld verdient. Bekende frameworks zijn de Lean Canvas of Sustainable Business Model Canvas [5](#page=5).
* **Verdienmodel:** Een onderdeel van een bedrijfsplan dat bepaalt hoe de onderneming inkomsten genereert, welke bedrijfsactiviteiten geld opleveren en welke kosten daarbij komen kijken, vanuit het perspectief van omzet uit verkoop van producten of diensten [5](#page=5).
**Bekende voorbeelden van verdienmodellen:**
* **Locatiemodel (Lock-in model):** Het hoofdproduct is goedkoop, maar de noodzakelijke toebehoren zijn duur [6](#page=6).
* **Voorbeeld:** Oral-B: goedkope elektrische tandenborstel, dure opzetborstels [6](#page=6).
* **Instapmodel/Freemium:** Een basisservice is gratis, maar voor upgrades moet betaald worden [6](#page=6).
* **Voorbeeld:** Spotify [6](#page=6).
* **Koppelverkoop:** Korting bij aankoop van een tweede product, vaak om voorraad te verkopen of minder populaire producten te stimuleren [6](#page=6).
* **Voorbeeld:** "-50% vanaf 2 stuks" [6](#page=6).
* **Leasing:** Gebruik van materiële activa (machines, voertuigen) van een leasemaatschappij zonder deze te kopen; de leasemaatschappij blijft eigenaar en het bedrijf betaalt voor gebruiksrecht [6](#page=6).
* **Goederenverkoop:** Verkoop van goederen waarbij het eigendomsrecht overgaat naar de koper, met winst via een marge op de verkoop [6](#page=6).
* **Abonnement/Lidmaatschap:** Continue toegang tot een product of dienst zolang er betaald wordt [6](#page=6).
* **Verbruiksmodel/Vergoeding per uur ('uurtje factuurtje'):** Betaling is afhankelijk van verbruik of geleverde diensten [6](#page=6).
* **Voorbeeld:** Advocaat, energieverbruik [6](#page=6).
* **Servicemodel:** Product wordt verkocht met een servicecontract voor onderhoud en upgrades, wat zorgt voor een continue inkomstenstroom [6](#page=6).
* **Voorbeeld:** Watermachine met regelmatige bijvulling van waterdispensers [6](#page=6).
* **Reclamemodel:** Bedrijf verdient geld door advertenties te tonen, vaak op platforms waar het basisproduct gratis wordt aangeboden [6](#page=6).
* **Makelaarsmodel:** Een tussenpersoon (makelaar) bemiddelt tussen koper en verkoper en ontvangt een commissie [6](#page=6).
* **Voorbeeld:** Vastgoedmakelaar [6](#page=6).
* **Marktinformatie model:** Bedrijf verkoopt kennis en data [6](#page=6).
* **Voorbeeld:** Marktonderzoeksbureau verkoopt informatie over consumentengedrag en trends [6](#page=6).
#### 2.2.5 Van product naar dienst: Product-as-a-Service (PaaS)
Er is een verschuiving van traditionele productverkoop naar dienstgerichte aanpakken. In de jaren '70 sprak men van de "prestatiemaatschappij" (performance economy). Tegenwoordig zien we steeds meer mengvormen die producten en diensten combineren, bekend als **product-dienstcombinaties** of **Product-as-a-Service (PaaS)** businessmodellen [6](#page=6).
* **Voorbeeld:** Rolls-Royce maakt vliegtuigmotoren en vraagt betaling per gevlogen uur in plaats van een standaardprijs voor onderhoud, wat kostenefficiënter is voor luchtvaartmaatschappijen [6](#page=6).
**Drie categorieën van product-dienstcombinaties (Tukker & Tischner):**
1. **Productgeoriënteerde diensten:** De verkoop van goederen is gekoppeld aan diensten; het product blijft de basis met enige dienstverlening [7](#page=7).
* **Productgerelateerde diensten:** Bijvoorbeeld verkoop van een auto met een onderhoudscontract [7](#page=7).
* **Productgerelateerd advies:** Bijvoorbeeld een autoverkoper die tips geeft voor milieuvriendelijker rijden [7](#page=7).
2. **Gebruiksgeoriënteerde diensten:** Producten worden beschikbaar gesteld zonder eigendomsoverdracht; de focus ligt op gebruik [7](#page=7).
* **Leasing:** Bijvoorbeeld bedrijfswagens [7](#page=7).
* **Huren en delen:** Meerdere klanten hebben toegang tot hetzelfde product, maar om beurten [7](#page=7).
* **Voorbeeld:** Deelsteps, autodelen [7](#page=7).
* **Poolen:** Meerdere klanten gebruiken tegelijkertijd het product, bijvoorbeeld carpooling [7](#page=7).
* **Pay-per-service unit:** Klanten betalen alleen voor de prestatie van het gehuurde product, niet voor het gebruik [7](#page=7).
* **Voorbeeld:** Printdiensten [7](#page=7).
3. **Resultaatgeoriënteerde diensten:** De verkoop garandeert een vooraf bepaald resultaat zonder dat de specificaties van het product worden vastgelegd [7](#page=7).
* **Outsourcing:** De dienstverlener heeft vrijheid in de uitvoering, maar de klant heeft nog steeds inspraak [7](#page=7).
* **Voorbeeld:** Schoonmaak- en taxidiensten (de klant bepaalt niet welke producten worden gebruikt) [7](#page=7).
* **Functioneel resultaat:** De dienstverlener heeft volledige vrijheid om het resultaat te behalen, zonder directe inmenging van de klant [7](#page=7).
#### 2.2.6 De R-strategieën
De R-strategieën omvatten 10 strategieën die helpen bij het integreren van duurzaamheid en circulariteit in een bedrijf. Hoe hoger in een tabel (die hier niet is opgenomen maar wel wordt gesuggereerd), hoe duurzamer de strategie. De nadruk ligt op verschillende aspecten van productgebruik, levensduurverlenging en materiaalgebruik [7](#page=7).
* **Toepassing van R-strategieën voor duurzaam verpakken:**
* **REDUCE:** De hoeveelheid verpakking verminderen [8](#page=8).
* **RECOVER:** Afval verbranden om energie te winnen voor het verpakkingsproces [8](#page=8).
* **RE-USE:** Herbruikbare verpakking [8](#page=8).
* **RECYCLE:** Oud papier opnieuw gebruiken om verpakking te maken [8](#page=8).
* **RETHINK:** Het product hervormen zodat geen of minder verpakking nodig is [8](#page=8).
* **Classificatie van acties onder R-strategieën:**
* Materiaal dat gebruikt wordt voor de productie van fietsen: **RECYCLE** [8](#page=8).
* Aanbieden van een hersteldienst: **REPAIR** [8](#page=8).
* Zelf aanbieden van opgeknapte tweedehandsfietsen: **RE-USE** & **REFURBISH** [8](#page=8).
* **PaaS businessmodellen die aansluiten bij fietsen:**
* **Product georiënteerd:** Verkoop van fietsen met onderhoud en hersteldienst [8](#page=8).
* **Gebruiksgeoriënteerd:** Leasing voor B2B [8](#page=8).
### 2.3 ESG-rapportering
ESG staat voor Environmental, Social, and Governance. Het is een veelgebruikt raamwerk dat bedrijven begeleidt bij hun duurzaamheidsinspanningen en de communicatie daarvan aan stakeholders. Bedrijven moeten rapporteren over hun ESG-prestaties [8](#page=8).
---
# ESG-rapportering
ESG-rapportering is een breed gebruikt raamwerk dat bedrijven begeleidt in hun duurzaamheidsinspanningen en in het communiceren van deze inspanningen aan hun stakeholders. Het helpt bedrijven te rapporteren over hoe zij bezig zijn met Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO), zowel kwalitatieve als kwantitatieve gegevens. Het idee hierachter is dat wanneer bedrijven op deze punten moeten rapporteren, zij hier ook over zullen moeten nadenken en daarnaar gaan handelen. De CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) integreert ESG-rapportering in de wekelijkse rapportagevereisten voor bedrijven binnen de EU [8](#page=8) [9](#page=9).
### 3.1 De kern van ESG
ESG staat voor drie kernthema's: Environment (milieu), Social (maatschappij) en Governance (bestuur) [9](#page=9).
#### 3.1.1 Environment (milieu)
Dit thema omvat aspecten zoals afvalbeheer, broeikasgassen, verontreiniging en klimaatverandering [9](#page=9).
#### 3.1.2 Social (maatschappij)
Dit betreft de connectie tussen het bedrijf en haar werknemers, wat inhoudt: bescherming en preventie, diversiteit en gelijke kansen, en werkomstandigheden [9](#page=9).
#### 3.1.3 Governance (bestuur)
Dit thema gaat over de wijze waarop een bedrijf wordt bestuurd en gecontroleerd. Hieronder vallen managementvergoedingen, het onafhankelijke, ethische en verantwoord handelen door het management, en het bestrijden van corruptie [9](#page=9).
### 3.2 ESG versus MVO
ESG-rapportering is niet hetzelfde als MVO, hoewel het wel is ontstaan op basis van MVO. Het belangrijkste verschil ligt in de aanpak en de verplichting [9](#page=9):
* MVO-activiteiten worden door bedrijven uit vrije wil ondernomen, gebaseerd op de '3 P's' (People, Planet, Profit) en enkele regels van de overheid [9](#page=9).
* ESG kent strenge regels die door de EU worden opgelegd, voornamelijk voor grotere bedrijven, met een focus op communicatie en rapportering [9](#page=9).
### 3.3 De rol van stakeholders
Potentiële investeerders kijken naar ESG-rapportering omdat zij willen investeren in een duurzaam bedrijf, wat voor hen aangeeft dat er minder risico is [8](#page=8) [9](#page=9).
> **Tip:** Begrijp dat ESG-rapportering een gedreven kracht is achter duurzaamheidsinitiatieven, omdat de transparantie die het vereist bedrijven dwingt tot actie en verbetering.
> **Voorbeeld:** Een bedrijf dat rapporteert over zijn CO2-uitstoot (Environment), diversiteitsbeleid (Social) en transparantie in bestuursbeslissingen (Governance), toont aan investeerders dat het een holistische benadering van duurzaamheid hanteert.
---
## Veelgemaakte fouten om te vermijden
- Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens
- Let op formules en belangrijke definities
- Oefen met de voorbeelden in elke sectie
- Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen
Glossary
| Term | Definition |
|------|------------|
| Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) | De verantwoordelijkheid van een organisatie voor de effecten van haar besluiten en activiteiten op de maatschappij en het milieu door transparant en ethisch gedrag. Het doel is het creëren van gedeelde waarde voor alle stakeholders en de samenleving, met focus op economische, sociale en milieuaspecten. |
| Triple Bottom Line (3P's) | Een managementmodel dat de prestaties van een organisatie meet aan de hand van drie dimensies: profit (winstgevendheid), people (sociaal welzijn van medewerkers en de bredere gemeenschap) en planet (milieu-impact). Het streeft naar een balans tussen deze drie aspecten voor duurzame bedrijfsvoering. |
| Sustainable Development Goals (SDG's) | Een reeks van 17 wereldwijde doelen, vastgesteld door de Verenigde Naties in 2015, die gericht zijn op het aanpakken van urgente mondiale uitdagingen, zoals armoede, ongelijkheid, klimaatverandering en milieuvervuiling. Deze doelen zijn ondeelbaar en vereisen een systeemgerichte aanpak. |
| Circulaire economie | Een economisch model dat gericht is op het minimaliseren van grondstofgebruik, afval en uitstoot door middel van efficiënt resourcegebruik, hergebruik, reparatie en recycling gedurende de gehele waardeketen. Het beoogt het sluiten van materiaalkringlopen en het ontkoppelen van economische groei van grondstofverbruik. |
| Lineaire economie | Een traditioneel economisch model dat gebaseerd is op het patroon 'nemen-maken-afval', waarbij grondstoffen worden geëxtraheerd, verwerkt tot producten, gebruikt en vervolgens als afval worden weggegooid. Dit model leidt tot uitputting van natuurlijke hulpbronnen en een groeiende afvalberg. |
| Planned obsolescence (geplande veroudering) | Het strategisch ontwerpen van producten met een beperkte levensduur, zodat consumenten deze sneller moeten vervangen. Dit stimuleert consumptie maar draagt bij aan afvalproblematiek en uitputting van grondstoffen. |
| Remanufacturing | Het proces waarbij gebruikte producten worden gereviseerd en hersteld tot de staat van een nieuw product met dezelfde functionaliteit. Dit omvat het vervangen van versleten onderdelen en het waarborgen van de prestaties. |
| Upcycling | Het omzetten van afgedankte materialen of producten in nieuwe producten die een hogere waarde of kwaliteit hebben dan het origineel. Dit creatieve proces geeft afval een nieuw leven en vermindert de behoefte aan nieuwe grondstoffen. |
| Downcycling | Het omzetten van afgedankte materialen in nieuwe producten van een lagere waarde of kwaliteit dan het origineel. Hoewel het afval vermindert, gaat er ook waarde verloren in het proces. |
| Recycling | Het proces waarbij afvalmaterialen worden verwerkt om ze te kunnen hergebruiken als grondstof voor de productie van nieuwe producten. Dit draagt bij aan het behoud van natuurlijke hulpbronnen en vermindert de hoeveelheid afval die gestort of verbrand moet worden. |
| Businessmodel | Een strategisch plan dat beschrijft hoe een onderneming waarde creëert, levert en behoudt voor haar klanten, en hoe zij daarmee winst genereert. Het omvat de kernactiviteiten, de doelgroep, de waardepropositie en de inkomstenstromen. |
| Verdienmodel | Een specifiek onderdeel van het businessmodel dat bepaalt hoe een onderneming inkomsten genereert. Het beschrijft de bronnen van opbrengsten, de kostenstructuur en de prijsstrategieën die worden gehanteerd. |
| Product-as-a-Service (PaaS) | Een businessmodel waarbij producten niet worden verkocht, maar als dienst worden aangeboden. De klant betaalt voor het gebruik of de prestatie van het product, terwijl de leverancier eigenaar blijft en verantwoordelijk is voor onderhoud en upgrades. |
| ESG-rapportering | Een raamwerk dat bedrijven helpt bij het meten, beheren en communiceren van hun prestaties op het gebied van Environment (milieu), Social (maatschappij) en Governance (bestuur). Het biedt investeerders en andere stakeholders inzicht in de duurzaamheidsrisico's en -kansen van een bedrijf. |
| Environment (milieu) | De ‘E’ in ESG, verwijzend naar de milieu-impact van een bedrijf, zoals afvalbeheer, broeikasgasemissies, verontreiniging en klimaatverandering. |
| Social (maatschappij) | De ‘S’ in ESG, gericht op de relatie tussen een bedrijf en haar werknemers, leveranciers, klanten en de gemeenschap. Dit omvat zaken als arbeidsomstandigheden, diversiteit, gelijke kansen en productveiligheid. |
| Governance (bestuur) | De ‘G’ in ESG, die betrekking heeft op de manier waarop een bedrijf wordt geleid en gecontroleerd. Dit omvat aspecten zoals managementvergoedingen, ethisch gedrag, transparantie en de onafhankelijkheid van de raad van bestuur. |