3. H1+2+3 - Belgische boekhoudwetgeving - Balans - Resultatenrekening.pptx

# Fundamenten van financiële rapportage en boekhoudwetgeving Dit onderwerp verkent de fundamentele principes, de wettelijke kaders en de kernbegrippen van boekhouding en financiële rapportage, met speciale aandacht voor de Belgische context en de internationale normen zoals IFRS. ### 1.1 Financiële Rapportering versus Management Accounting Financial accounting richt zich op het verstrekken van financiële informatie aan externe belanghebbenden, waarbij wettelijke voorschriften strikt moeten worden gevolgd. Management accounting daarentegen levert informatie aan interne managers voor besluitvorming en is niet wettelijk gereguleerd. ### 1.2 Externe Gebruikers (Stakeholders) van Boekhoudinformatie Diverse externe partijen zijn geïnteresseerd in de financiële informatie van een onderneming: * **Aandeelhouders:** Beslissen over investeringen. * **Leveranciers:** Beoordelen de kredietwaardigheid voor levering op krediet. * **Overheid:** Bepaalt de te betalen belastingen. * **Kredietverleners:** Analyseren de terugbetalingscapaciteit voor leningen. * **Werknemers:** Evalueren de stabiliteit van de werkgever. * **Klanten:** Beoordelen de betrouwbaarheid voor aankopen. ### 1.3 Wettelijke Kaders voor Boekhouding en Financiële Rapportering De boekhoudreglementering in België is vastgelegd in verschillende wetten en koninklijke besluiten: * Wetboek van Economisch Recht (WER), inclusief specifieke artikelen over boekhouding. * Wet en KB tot omzetting van de Europese Richtlijn 2013/34/EU. * Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (WVV). * Koninklijk Besluit tot uitvoering van het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (KB/WVV). De Belgische wetgeving is gebaseerd op algemeen aanvaarde boekhoudbeginselen (Generally Accepted Accounting Principles - GAAP). ### 1.4 Toepassing van Belgian GAAP versus IAS/IFRS * **Individuele, enkelvoudige jaarrekening:** Moet worden opgesteld overeenkomstig de Belgische boekhoudwetgeving (Belgian GAAP). * **Geconsolideerde jaarrekening (voor groepen vennootschappen):** Eveneens opgesteld volgens Belgische boekhoudwetgeving. * **Geconsolideerde jaarrekening van Belgische beursgenoteerde ondernemingen:** Moet worden opgesteld overeenkomstig internationale boekhoudnormen zoals IAS (International Accounting Standards) en IFRS (International Financial Reporting Standards). Intragroepstransacties, zoals verkopen tussen een moeder- en dochteronderneming, mogen geen deel uitmaken van geconsolideerde jaarrekeningen en moeten worden weggelaten. ### 1.5 Basisveronderstellingen van Boekhouding Elke boekhouding gaat uit van de volgende vier fundamentele basisveronderstellingen: #### 1.5.1 De ondernemingsentiteit Dit principe stelt dat de boekhouding van een onderneming gescheiden wordt gehouden van die van haar eigenaars. Transacties van de eigenaar worden niet in de boekhouding van de onderneming opgenomen. Boekhoudplichtige ondernemingen zijn onder meer natuurlijke personen die zelfstandig een beroepsactiviteit uitoefenen, rechtspersonen en organisaties zonder rechtspersoonlijkheid, alsook openbare instellingen met een commerciële of financiële opdracht. De omvang en de aard van de onderneming bepalen de specifieke boekhoudverplichtingen en de inhoud van de jaarrekening: * **Zeer kleine ondernemingen:** Wettelijke jaarrekening niet van toepassing, wel enkelvoudige boekhouding met een interne jaarrekening zonder vooropgesteld model. Criteria zijn onder meer een jaaromzet exclusief btw van minder dan € 500.000 (met uitzonderingen). * **Kleine vennootschappen:** Dubbele boekhouding, jaarrekening volgens verkort model. Criteria zijn onder meer een jaargemiddelde van 50 werknemers, een jaaromzet exclusief btw van € 11.250.000, of een balanstotaal van € 6.000.000. * **Microvennootschappen (subcategorie kleine vennootschappen):** Jaarrekening volgens micromodel (verkort model met beperkte toelichting). Criteria zijn onder meer een jaargemiddelde van 10 werknemers, een jaaromzet exclusief btw van € 900.000, of een balanstotaal van € 450.000. * **Grote vennootschappen:** Dubbele boekhouding, jaarrekening volgens volledig model. Criteria omvatten het overschrijden van de limieten voor kleine vennootschappen. Een overschrijding van de criteria voor de grootte van een vennootschap, gedurende twee opeenvolgende boekjaren, vereist dat de onderneming vanaf het daaropvolgende boekjaar de strengere boekhoudkundige regels toepast. #### 1.5.2 De continuïteit Dit principe impliceert dat de onderneming wordt beschouwd als voortbestaand en haar activiteiten zal blijven uitoefenen in de toekomst. Dit heeft invloed op de waardering van activa en passiva. In geval van discontinuïteit moeten de waarderingsregels worden aangepast, bijvoorbeeld door activa te waarderen tegen hun liquidatiewaarde en voorzieningen aan te leggen voor stopzettingskosten. #### 1.5.3 De bestendigheid Jaarrekeningen van dezelfde onderneming moeten door de jaren heen vergelijkbaar zijn in vorm, inhoud en gehanteerde methoden. Dit zorgt voor consistentie in de presentatie en waarderingsregels. Afwijkingen zijn slechts toegelaten indien dit noodzakelijk is voor een getrouw beeld en dit uitgebreid wordt toegelicht in de jaarrekening. #### 1.5.4 De uitdrukking in geldwaarde Alle financiële informatie moet worden uitgedrukt in een monetaire eenheid. In de Belgische context worden de bedragen in de jaarrekening uitgedrukt in euro's. ### 1.6 Het vastleggen van gebeurtenissen De registratie van transacties in de boekhouding is gebonden aan de volgende principes: #### 1.6.1 De verantwoordingsstukken Elke boeking moet onderbouwd worden door een gedagtekend verantwoordingsstuk waarnaar verwezen wordt in de boekhouding. Bewaartermijnen variëren: 7 jaar voor stukken met bewijskracht tegenover derden, en 3 jaar voor interne stukken zonder deze bewijskracht. De fiscus vereist echter een bewaartermijn van 10 jaar voor bewijsstukken vanaf aanslagjaar 2023. #### 1.6.2 De volledigheid Alle transacties, bezittingen, vorderingen, schulden en verplichtingen die het vermogen of resultaat van de onderneming beïnvloeden of kunnen beïnvloeden, moeten getrouw, volledig en tijdig in de boekhouding worden geregistreerd. #### 1.6.3 De niet-compensatie Er is een verbod om vorderingen en schulden, kosten en opbrengsten, of rechten en verplichtingen met elkaar te compenseren. Elke transactie moet afzonderlijk en volledig worden geregistreerd. Uitzonderingen zijn wettelijk bepaald. #### 1.6.4 Het matchingprincipe Opbrengsten en kosten moeten worden toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Dit vereist het gebruik van uitstelboekingen (vooruitbetaalde kosten of ontvangen opbrengsten) en anticipatieboekingen (nog te ontvangen opbrengsten of nog te betalen kosten) om kosten en baten correct toe te wijzen aan de periode waarin ze zijn gerealiseerd. ### 1.7 Waardering De vaststelling van de waarde van te registreren gebeurtenissen is gebaseerd op: #### 1.7.1 De individuele waardering Elk actief en passief, of groepen van identieke elementen, moet individueel worden gewaardeerd volgens de door het bestuursorgaan bepaalde waarderingsregels, die vermeld staan in de toelichting bij de jaarrekening. #### 1.7.2 De voorzichtigheid De financiële toestand van de onderneming mag niet gunstiger worden voorgesteld dan de werkelijkheid. Ongunstige, waarschijnlijke omstandigheden moeten worden meegenomen, terwijl gunstige omstandigheden pas mogen worden opgenomen wanneer ze zich effectief hebben voorgedaan. #### 1.7.3 De objectiviteit Boekhoudkundige registraties moeten gebaseerd zijn op betrouwbare en controleerbare gegevens, ondersteund door verantwoordingsstukken. Bij gebrek hieraan kunnen schattingen door bevoegde organen worden gebruikt. #### 1.7.4 De relevantie De jaarrekening moet zinvolle informatie bevatten voor interne en externe gebruikers om beslissingen te kunnen nemen. De boekhouding moet aangepast zijn aan de aard en omvang van de onderneming. ### 1.8 Rapportering De rapportering dient te voldoen aan de volgende regels: #### 1.8.1 De periodiciteit Rapportage moet op geregelde tijdstippen gebeuren om de gang van zaken van de onderneming te kunnen beoordelen. Dit gebeurt door het jaarlijks opstellen van de jaarrekening, die een overzicht geeft van de bezittingen en schulden op een specifiek moment en een samenvatting van kosten en opbrengsten over een periode. Het boekjaar hoeft niet noodzakelijk samen te vallen met het kalenderjaar. #### 1.8.2 De vergelijkbaarheid Jaarrekeningen van verschillende ondernemingen, ook uit dezelfde sector, moeten vergelijkbaar zijn in vorm en inhoud. De standaardmodellen van de jaarrekening bevorderen de vergelijkbaarheid naar vorm. De vergelijkbaarheid naar inhoud is uitdagender vanwege keuzemogelijkheden in waarderingsregels. De Nationale Bank van België (NBB) kan helpen bij het bevorderen van vergelijkbaarheid aan de hand van sectorgegevens. #### 1.8.3 Het getrouw beeld Dit is het belangrijkste principe uit de boekhoudwetgeving. De jaarrekening moet een getrouw beeld geven van het vermogen, de financiële positie en het resultaat van de vennootschap. Veel boekhoudprincipes zijn ontwikkeld met als doel dit getrouwe beeld te realiseren. ### 1.9 De Balans De balans geeft een momentopname van de vermogenstoestand van een onderneming. Het presenteert de activa (bezittingen, aanwending van vermogen) en de passiva (financieringsmiddelen, herkomst van vermogen) aan de hand van een gestructureerd model. * **Activa:** * **Vaste activa:** Werkmiddelen met een gebruiksduur langer dan één jaar (immateriële, materiële, financiële vaste activa). * **Vlottende activa:** Middelen die deel uitmaken van de bedrijfscyclus, met een gebruiksduur korter dan één jaar. * **Passiva:** * **Eigen vermogen:** Vermogen afkomstig van de eigenaars/aandeelhouders. * **Vreemd vermogen/Schulden:** Financieringsmiddelen afkomstig van derden. De balans wordt opgesteld met een indeling gebaseerd op liquiditeit (opeisbaarheid). ### 1.10 De Resultatenrekening De resultatenrekening toont het resultaat van de onderneming over een bepaalde periode, meestal door het verschil tussen opbrengsten en kosten te berekenen. Ze geeft inzicht in de winst of het verlies van het boekjaar, voor belastingen. #### 1.10.1 IAS/IFRS Rapportering Jaarrekeningen opgesteld volgens IAS/IFRS kennen geen strikt standaardmodel zoals Belgian GAAP, maar vereisen wel een minimumlijst van items. Ze omvatten een balans, resultatenrekening, toelichting, overzicht van wijzigingen van het eigen vermogen en een kasstroomtabel. Classificaties omvatten vlottende en niet-vlottende posten, met verdere subclassificaties. --- > **Tip:** Bij het studeren van de activa en passiva van de balans, is het cruciaal om telkens de toepasselijke boekhoudbeginselen te identificeren en te analyseren hoe deze de boekhoudkundige verwerking van de transacties beïnvloeden. > **Tip:** Begrijp de wezenlijke verschillen tussen Belgian GAAP en IFRS, met name in de structuur en de gehanteerde presentatieprincipes, voor zowel de balans als de resultatenrekening. > **Tip:** Oefen met het toepassen van de verschillende basisveronderstellingen en principes op concrete situaties om een diepgaand begrip te ontwikkelen van hun implicaties. --- # Opstellen en structuur van de jaarrekening Dit deel behandelt de opbouw en structuur van de jaarrekening, met een focus op de balans en de resultatenrekening, en de boekhoudkundige standaarden die hierbij van toepassing zijn. ## 2. Opstellen en structuur van de jaarrekening De jaarrekening, bestaande uit de balans, de resultatenrekening en de toelichting, dient om een getrouw beeld te geven van het vermogen, de financiële positie en het resultaat van een onderneming aan externe gebruikers. De opstelling hiervan is wettelijk gereglementeerd. Voor individuele, enkelvoudige jaarrekeningen van Belgische ondernemingen geldt in principe de Belgische boekhoudwetgeving (Belgian GAAP). Beursgenoteerde ondernemingen moeten daarentegen hun geconsolideerde jaarrekeningen opstellen volgens internationale boekhoudnormen (IAS/IFRS). ### 2.1 Grondslagen waarop iedere boekhouding is gebaseerd Elke boekhouding steunt op een aantal fundamentele veronderstellingen en principes: #### 2.1.1 De ondernemingsentiteit Dit principe stelt dat de boekhouding van de onderneming gescheiden moet worden gehouden van de privéboekhouding van de eigenaars of de financiële situatie van andere entiteiten. De boekhoudplichtige ondernemingen worden onderverdeeld op basis van hun omvang en rechtsvorm, wat bepaalt welke specifieke verplichtingen ze hebben qua boekhouding en jaarrekening. * **Zeer kleine ondernemingen:** Natuurlijke personen en organisaties zonder rechtspersoonlijkheid met een jaaromzet exclusief btw van minder dan 500.000,00 EUR. Voor hen is de wetgeving op de jaarrekening niet van toepassing; zij voeren een enkelvoudige boekhouding met een interne jaarrekening zonder vooropgesteld model. * **Kleine vennootschappen:** Vennootschappen met rechtspersoonlijkheid die niet meer dan één van de volgende criteria overschrijden: jaargemiddeld 50 werknemers, jaaromzet exclusief btw van 11.250.000,00 EUR, of balanstotaal van 6.000.000,00 EUR. Zij passen dubbele boekhouding toe en stellen een jaarrekening op volgens een verkort model. * **Microvennootschappen:** Een subcategorie van kleine vennootschappen die geen dochter- of moedervennootschap zijn en niet meer dan één van de volgende criteria overschrijden: jaargemiddeld 10 werknemers, jaaromzet exclusief btw van 900.000,00 EUR, of balanstotaal van 450.000,00 EUR. Zij stellen een jaarrekening op volgens een micromodel, wat een verkort model is met beperkte toelichting. * **Grote vennootschappen:** Vennootschappen die meer dan één van de criteria voor kleine vennootschappen overschrijden. Zij passen dubbele boekhouding toe en stellen een jaarrekening op volgens het volledig model. > **Tip:** Het overschrijden van twee opeenvolgende boekjaren de limieten voor een grotere ondernemingscategorie impliceert dat vanaf het derde boekjaar de strengere regelgeving van toepassing is. #### 2.1.2 De continuïteit Dit principe gaat ervan uit dat de onderneming haar activiteiten zal voortzetten en zal blijven bestaan in de toekomst. Dit is cruciaal voor de waardering van activa en passiva. Indien er twijfel is over de continuïteit, moeten de waarderingsregels worden aangepast om de verwachte liquidatiewaarden te reflecteren. #### 2.1.3 De bestendigheid De jaarrekeningen van eenzelfde onderneming moeten over de tijd heen vergelijkbaar zijn. Dit betekent dat de presentatie, de inhoud en de toegepaste waarderingsregels zoveel mogelijk identiek moeten blijven van jaar tot jaar. Afwijkingen zijn enkel toegestaan indien dit noodzakelijk is voor een getrouw beeld en moeten uitvoerig worden toegelicht. #### 2.1.4 De uitdrukking in geldwaarde Alle financiële informatie in de boekhouding en de jaarrekening moet worden uitgedrukt in een monetaire eenheid. In België zijn dit de euro's (EUR). ### 2.2 Het vastleggen van gebeurtenissen De registratie van financiële transacties moet voldoen aan de volgende principes: * **De verantwoordingsstukken:** Elke boeking moet gebaseerd zijn op een gedagtekend verantwoordingsstuk (bv. factuur, bankafschrift), waarnaar in de boekhouding verwezen wordt. Deze stukken moeten gedurende een bepaalde termijn worden bewaard: 7 jaar voor stukken met bewijskracht tegenover derden, en 3 jaar voor stukken zonder deze bewijskracht. De fiscus verwacht echter een bewaartermijn van 10 jaar voor bewijsstukken. * **De volledigheid:** Elke gebeurtenis die het vermogen of het resultaat van de onderneming beïnvloedt, moet worden geregistreerd. Alle verrichtingen, bezittingen, vorderingen, schulden en verplichtingen moeten tijdig, getrouw en volledig worden ingeschreven. * **De niet-compensatie:** Het is verboden om vorderingen en schulden, kosten en opbrengsten, of rechten en verplichtingen met elkaar te verrekenen. Elke transactie moet afzonderlijk worden geregistreerd. Uitzonderingen zijn wettelijk bepaald. * **Het matchingprincipe:** Opbrengsten en kosten moeten worden toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Dit vereist het gebruik van uitstelboekingen (voor kosten/opbrengsten die reeds geboekt zijn maar tot een volgend boekjaar behoren) en anticipatieboekingen (voor kosten/opbrengsten die nog niet geboekt zijn maar tot het lopende boekjaar behoren). ### 2.3 Waardering De waarde van de in de boekhouding opgenomen elementen wordt vastgesteld volgens specifieke principes: * **De individuele waardering:** Elk actief en passief, of groepen van identieke elementen, moeten afzonderlijk worden gewaardeerd volgens de door het bestuursorgaan bepaalde waarderingsregels, die worden vermeld in de toelichting bij de jaarrekening. * **De voorzichtigheid:** De financiële toestand van de onderneming mag niet gunstiger worden voorgesteld dan de werkelijkheid. Ongunstige omstandigheden moeten worden opgenomen als ze waarschijnlijk zijn, terwijl gunstige omstandigheden pas mogen worden opgenomen als ze zich effectief hebben voorgedaan. * **De objectiviteit:** De boekhoudkundige registratie moet gebeuren via betrouwbare en controleerbare methodes, ondersteund door verantwoordingsstukken. Bij gebrek hieraan worden schattingen door bevoegde organen gebruikt. * **De relevantie:** De jaarrekening moet zinvolle informatie bevatten die gebruikers helpt bij het nemen van beslissingen. De boekhouding moet dus aangepast zijn aan de aard en omvang van de onderneming. ### 2.4 Rapportering De manier waarop de informatie wordt gepresenteerd, moet aan de volgende regels voldoen: * **De periodiciteit:** De boekhouding moet op geregelde tijdstippen worden afgesloten en gerapporteerd, meestal jaarlijks, om de gang van zaken van de onderneming te kunnen beoordelen. Dit resulteert in de balans (vermogenstoestand) en de resultatenrekening (resultaat over een periode). * **De vergelijkbaarheid:** Jaarrekeningen van verschillende ondernemingen moeten, zowel naar vorm als inhoud, vergelijkbaar zijn. De standaardmodellen voor de jaarrekening bevorderen de vergelijkbaarheid naar vorm, terwijl de keuzemogelijkheden in waarderingsregels de vergelijkbaarheid naar inhoud bemoeilijken. * **Het getrouw beeld:** De jaarrekening moet een accuraat beeld geven van het vermogen, de financiële positie en het resultaat van de onderneming. Dit is het overkoepelende principe waar de meeste andere boekhoudprincipes aan bijdragen. ### 2.5 De balans De balans geeft de vermogenstoestand van een onderneming weer op een bepaald moment. Ze is een overzicht van de activa (bezittingen, aanwending van vermogen) en de passiva (financieringsmiddelen, herkomst van vermogen). * **Activa:** Worden onderverdeeld in vaste activa (met een gebruiksduur langer dan één jaar, zoals immateriële, materiële en financiële vaste activa) en vlottende activa (onderdeel van de bedrijfscyclus, zoals voorraden en vorderingen). * **Passiva:** Bestaan uit het eigen vermogen (financiering door eigenaars) en het vreemd vermogen of schulden (financiering door derden). De balans kan opgesteld worden volgens Belgische GAAP of IAS/IFRS. Hoewel beide standaarden een balans vereisen, kunnen er verschillen zijn in de classificatie en presentatie van posten. IAS/IFRS biedt meer flexibiliteit en kent geen strikt standaardmodel, maar vereist wel een minimumlijst aan items met een classificatie in vlottende en niet-vlottende posten. ### 2.6 De resultatenrekening De resultatenrekening toont het resultaat van de onderneming (winst of verlies) over een specifieke periode, meestal een boekjaar. Ze overzicht de opbrengsten en kosten. * **Belgische GAAP:** Schrijft een gestructureerd model voor met opdelingen zoals verkopen, andere opbrengsten, winst (verlies) van het boekjaar vóór belastingen, etc. * **IAS/IFRS:** Kent geen standaardmodel, maar vereist wel een minimumlijst aan items. Bijkomende opdelingen en subtotalen zijn mogelijk om een duidelijker beeld te geven van de winstgevendheid. De resultatenrekening wordt opgesteld vóór resultaatbestemming. > **Tip:** Het begrijpen van de structuur en de principes achter de balans en de resultatenrekening is essentieel om de financiële gezondheid en prestaties van een onderneming te kunnen beoordelen. > **Example:** Bij de waardering van voorraden kan het voorzichtigheidsprincipe leiden tot het toepassen van een lagere waarde dan de aankoopprijs als de verwachte verkoopprijs significant lager ligt. Dit voorkomt dat winsten te vroeg worden opgenomen. --- # Externe gebruikers van boekhoudinformatie Dit onderwerp behandelt de verschillende externe partijen die belang hebben bij de financiële informatie van een onderneming en hun motivaties voor het gebruik ervan. ## 3. Externe gebruikers van boekhoudinformatie Financiële rapportage, opgesteld volgens de Belgische boekhoudwetgeving of internationale normen zoals IAS/IFRS, dient voornamelijk om informatie te verstrekken aan externe partijen, ook wel stakeholders genoemd. Deze informatie helpt hen bij het nemen van beslissingen met betrekking tot hun relatie met de onderneming. ### 3.1 Wie zijn de externe gebruikers? Externe gebruikers zijn partijen die geen directe operationele rol hebben binnen de onderneming, maar wel een belang hebben bij de financiële toestand en prestaties ervan. Enkele belangrijke externe gebruikers zijn: * **Investeerders/Aandeelhouders:** Zij gebruiken de boekhoudinformatie om te bepalen of ze in de onderneming willen investeren, hun huidige investeringen willen behouden, of juist willen desinvesteren. Ze zijn geïnteresseerd in de winstgevendheid en het groeipotentieel. * **Leveranciers:** Zij willen weten of de onderneming in staat is haar verplichtingen na te komen, met name het betalen van facturen voor geleverde goederen of diensten. Dit beïnvloedt hun beslissing om krediet te verlenen. * **Kredietverleners (banken, financiële instellingen):** Deze partijen beoordelen de kredietwaardigheid van de onderneming om te beslissen of ze leningen zullen verstrekken en onder welke voorwaarden. Ze kijken naar de solvabiliteit en de rentabiliteit. * **Overheid (fiscus, sociale inspectiediensten):** De overheid gebruikt financiële informatie voor het vaststellen van belastingen (vennootschapsbelasting, btw) en voor statistische doeleinden. * **Werknemers:** Hoewel zij intern opereren, hebben werknemers ook een extern belang. Ze kunnen de financiële gezondheid van de onderneming willen beoordelen in relatie tot hun werkzekerheid, salarisontwikkeling of pensioenplannen. * **Klanten:** Grote klanten kunnen de financiële stabiliteit van hun leveranciers willen beoordelen om continuïteit van leveringen te garanderen. * **Potentiële overnemers/fusiepartners:** Zij gebruiken financiële informatie om de waarde van een onderneming te evalueren in het kader van een overname of fusie. * **Analisten en consultants:** Zij gebruiken de informatie om de prestaties van de onderneming te analyseren en te vergelijken met concurrenten, en om advies te geven aan investeerders of de onderneming zelf. ### 3.2 Waarom gebruiken externe gebruikers de informatie? De motivaties van externe gebruikers zijn divers en gerelateerd aan hun specifieke belangen: * **Besluitvorming:** De kern van het gebruik van boekhoudinformatie door externe partijen is het ondersteunen van hun besluitvormingsprocessen. Dit kan variëren van investeringsbeslissingen tot het verlenen van krediet of het aangaan van contractuele relaties. * **Beoordeling van financiële gezondheid:** Externe partijen willen de solvabiliteit (vermogen om aan langetermijnverplichtingen te voldoen), liquiditeit (vermogen om aan kortetermijnverplichtingen te voldoen) en rentabiliteit (winstgevendheid) van de onderneming inschatten. * **Risicobeoordeling:** De financiële rapporten helpen bij het identificeren van potentiële risico's verbonden aan een zakelijke relatie met de onderneming. * **Naleving van regelgeving:** De overheid gebruikt de informatie om de naleving van wet- en regelgeving op het gebied van belastingen en andere economische aspecten te controleren. ### 3.3 Wettelijke kaders en toepasselijke normen De boekhoudreglementering in België is voornamelijk vastgelegd in het Wetboek van Economisch Recht (WER) en de bijbehorende uitvoeringsbesluiten, evenals het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (WVV) en het bijbehorende KB/WVV. * **Belgian GAAP (Generally Accepted Accounting Principles):** Dit zijn de algemeen aanvaarde boekhoudbeginselen die van toepassing zijn op de individuele, enkelvoudige jaarrekening van Belgische ondernemingen. * **IAS/IFRS (International Accounting Standards / International Financial Reporting Standards):** Deze internationale normen zijn verplicht voor de geconsolideerde jaarrekening van Belgische beursgenoteerde ondernemingen en bieden een uniform kader voor financiële rapportage op wereldwijd niveau. Het doel van deze regelgeving is om een transparant en betrouwbaar beeld te geven van de financiële situatie van de onderneming, ten behoeve van de diverse externe belanghebbenden. --- **Tip:** Begrijpen wie de externe gebruikers zijn en wat hun specifieke informatiebehoeften zijn, is cruciaal om de relevantie en het doel van financiële rapportage te doorgronden. **Tip:** Het onderscheid tussen Belgian GAAP en IAS/IFRS is belangrijk, met name voor beursgenoteerde ondernemingen die geconsolideerde jaarrekeningen opstellen volgens IAS/IFRS, terwijl de individuele jaarrekening vaak nog onder Belgian GAAP valt. --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Financial accounting (Financiële boekhouding) | Een tak van boekhouding die zich richt op het registreren, samenvatten en rapporteren van transacties van een bedrijf over een bepaalde periode, voornamelijk voor externe gebruikers zoals investeerders en crediteuren. | | Management accounting (Managementboekhouding) | Een tak van boekhouding die interne rapportages genereert om managers te helpen bij besluitvorming, planning en controle binnen de organisatie. | | Stakeholders | Partijen die een belang hebben bij of worden beïnvloed door de activiteiten van een onderneming, zoals aandeelhouders, werknemers, klanten, leveranciers en de overheid. | | Boekhoudreglementering | Het geheel van wetten, koninklijke besluiten en andere regelgeving die de principes en procedures voor het voeren van boekhouding en het opstellen van financiële overzichten vastlegt. | | Jaarrekening | Een formeel financieel verslag dat de financiële prestaties en positie van een onderneming gedurende een boekjaar weergeeft, bestaande uit de balans, resultatenrekening en toelichting. | | Enkelvoudige jaarekening | Een financiële verklaring die de financiële gegevens van een enkele juridische entiteit presenteert, zonder de financiële gegevens van dochterondernemingen. | | Geconsolideerde jaarekening | Een gecombineerde financiële verklaring die de financiële gegevens van een moedermaatschappij en al haar dochterondernemingen als één economische entiteit presenteert. | | Basisveronderstellingen | Fundamentele principes die worden toegepast bij het opstellen van financiële overzichten, zoals de ondernemingsentiteit, continuïteit, bestendigheid en uitdrukking in geldwaarde. | | Ondernemingsentiteit | Het principe dat een onderneming als een aparte juridische en economische entiteit wordt beschouwd, gescheiden van haar eigenaren, voor boekhoudkundige doeleinden. | | Continuïteit | De aanname dat een onderneming haar activiteiten in de voorzienbare toekomst zal voortzetten, wat invloed heeft op de waardering van activa en passiva. | | Bestendigheid | Het principe dat boekhoudkundige methoden en waarderingsregels voor een onderneming over verschillende perioden consistent moeten worden toegepast om de vergelijkbaarheid te waarborgen. | | Uitdrukking in geldwaarde | Het principe dat alle financiële transacties en posities van een onderneming in een gemeenschappelijke monetaire eenheid, zoals de euro, moeten worden uitgedrukt. | | Verantwoordingsstukken | Documenten die de basis vormen voor boekhoudkundige registraties, zoals facturen, contracten en bankafschriften, en die bewijskracht hebben. | | Volledigheid | Het principe dat alle transacties, bezittingen, vorderingen, schulden en verplichtingen die de onderneming beïnvloeden, correct en tijdig in de boekhouding moeten worden geregistreerd. | | Niet-compensatie | Het principe dat transacties afzonderlijk moeten worden geregistreerd en dat vorderingen en schulden, of kosten en opbrengsten, niet tegen elkaar mogen worden weggestreept. | | Matchingprincipe | Het principe dat opbrengsten en de kosten die zijn gemaakt om die opbrengsten te genereren, in dezelfde boekhoudperiode moeten worden verantwoord. | | Individuele waardering | Het principe dat elk actief en elke passief, of groepen identieke activa en passiva, afzonderlijk moeten worden gewaardeerd op basis van de geldende waarderingsregels. | | Voorzichtigheid | Het principe dat financiële toestand van een onderneming niet gunstiger mag worden voorgesteld dan de werkelijkheid, waarbij winsten pas worden erkend bij realisatie en verliezen bij waarschijnlijkheid. | | Objectiviteit | Het principe dat boekhoudkundige registraties gebaseerd moeten zijn op betrouwbare en controleerbare gegevens, bij voorkeur afkomstig van verantwoordingsstukken. | | Relevantie | Het principe dat financiële informatie zinvol moet zijn en de besluitvorming van gebruikers moet ondersteunen, wat vereist dat de boekhouding is aangepast aan de aard en omvang van de onderneming. | | Periodiciteit | Het principe dat financiële rapportage op geregelde tijdstippen moet plaatsvinden, meestal jaarlijks, om de prestaties en de financiële positie van een onderneming te kunnen beoordelen. | | Vergelijkbaarheid | Het principe dat financiële overzichten van verschillende ondernemingen, of van dezelfde onderneming over verschillende perioden, vergelijkbaar moeten zijn qua vorm en inhoud. | | Getrouw beeld | Het overkoepelende principe dat de jaarrekening een waarheidsgetrouw beeld moet geven van het vermogen, de financiële positie en het resultaat van de vennootschap. | | Belgian GAAP | Generally Accepted Accounting Principles zoals toegepast in België, gebaseerd op de Belgische boekhoudwetgeving. | | IAS/IFRS | International Accounting Standards / International Financial Reporting Standards, een reeks internationale boekhoudnormen die worden opgesteld door de International Accounting Standards Board (IASB). | | Balans | Een overzicht van de activa, passiva en het eigen vermogen van een onderneming op een specifiek moment, dat de financiële positie weergeeft. | | Resultatenrekening | Een financieel overzicht dat de opbrengsten, kosten en de daaruit voortvloeiende winst of verlies van een onderneming gedurende een bepaalde periode toont. | | Activa | Bezittingen van een onderneming die economische waarde vertegenwoordigen en waarvan wordt verwacht dat ze toekomstige economische voordelen zullen opleveren. | | Passiva | Schulden of verplichtingen van een onderneming aan derden, of het eigen vermogen van de eigenaren. | | Eigen vermogen | Het deel van de activa dat toebehoort aan de eigenaren van de onderneming; het verschil tussen activa en passiva. | | Vreemd vermogen (Schulden) | Financieringsbronnen die door derden aan de onderneming zijn verstrekt en die op een later tijdstip moeten worden terugbetaald. | | Vaste activa | Activa die bedoeld zijn voor langdurig gebruik in de onderneming, met een verwachte levensduur van meer dan één jaar. | | Vlottende activa | Activa die deel uitmaken van de normale bedrijfscyclus en naar verwachting binnen één jaar zullen worden omgezet in geld of verbruikt. |