Les 4 theatertextiel.pdf

# Cursusplanning en evenementen scenografie Dit overzicht beschrijft de geplande colleges, practica en speciale evenementen die gerelateerd zijn aan constructie en materiaalleer binnen de scenografie [2](#page=2). ### 1.1 Overzicht van hoorcolleges en practica Het curriculum omvat een reeks hoorcolleges en een practicum, verspreid over verschillende donderdagen [2](#page=2). * **Practicum:** Donderdag 18 september, 10:30 - 12:30 [2](#page=2). * **Hoorcollege 1:** Donderdag 2 oktober, 13:30 - 16:30 [2](#page=2). * **Hoorcollege 2:** Donderdag 9 oktober, 9:30 - 12:30 [2](#page=2). * **Hoorcollege 3:** Donderdag 16 oktober, 9:30 - 12:30 [2](#page=2). * **Hoorcollege 4:** Donderdag 23 oktober, 9:30 - 12:30 [2](#page=2). * **Hoorcollege 5:** Donderdag 30 oktober, 9:30 - 12:30 [2](#page=2). * **Hoorcollege 6 (Akoestiek):** Donderdag 6 november, 9:30 - 12:30 [2](#page=2). * **Hoorcollege 7 (Akoestiek):** Donderdag 13 november, 9:30 - 12:30 [2](#page=2). * **Hoorcollege 8:** Donderdag 20 november, 9:30 - 12:30 [2](#page=2). ### 1.2 Speciale evenementen en lezingen Naast de reguliere colleges zijn er speciale evenementen gepland, waaronder lezingen en een materialenbeurs, die specifieke data en locaties hebben [2](#page=2) [3](#page=3). * **Lezing door Klaas Rommelaere:** Donderdag 23 oktober, 19:30 - 21:00 [2](#page=2) [3](#page=3). * **Locatie:** Z33 [3](#page=3). * **Kosten:** 7,5 euro [3](#page=3). * **Materialenbeurs:** Vrijdag 24 oktober, 11:30 - 12:30 [2](#page=2). * **Techniek achter de schermen:** Woensdag 19 november, 18:20 - 20:30 [2](#page=2) [3](#page=3). * **Locatie:** C-mine cultuurcentrum [3](#page=3). * **Kosten:** 7,5 euro [3](#page=3). > **Tip:** Let goed op de specifieke locaties en tijden van de speciale evenementen, aangezien deze afwijken van de standaard college-uren en -locaties. Houd ook rekening met de bijkomende kosten voor deelname aan sommige activiteiten [2](#page=2) [3](#page=3). * * * # Techniek achter de schermen Deze sectie van de studiehandleiding focust op de technische aspecten die een cruciale rol spelen achter de schermen van theatrale producties. Er wordt ook specifieke informatie verstrekt over een gerelateerd evenement, inclusief locatie en kosten [3](#page=3). ### 2.1 Evenementinformatie Een demonstratie of lezing over "techniek achter de schermen" vond plaats in het C-mine cultuurcentrum [3](#page=3). * **Datum en tijd:** Woensdag 19 november, van 18:20 tot 20:20 uur [3](#page=3). * **Locatie:** C-mine cultuurcentrum [3](#page=3). * **Kosten:** 7,5 euro [3](#page=3). > **Tip:** Het is nuttig om de locaties en kosten van dergelijke evenementen te noteren, aangezien dit kan helpen bij het begrijpen van de praktische uitvoerbaarheid en de investeringen die gepaard gaan met theatrale techniek. De inhoud van de demonstratie/lezing zelf, specifiek de technische details die achter de schermen werkzaam zijn, wordt op pagina 4 verder uitgewerkt. Deze pagina's suggereren een focus op de concrete implementatie en de verschillende technische disciplines binnen een productie [3](#page=3) [4](#page=4). * * * # Bedrijfsbezoek Materialenstudio: Technieken en begrippenkader Dit deel van de studieleidraad behandelt de diverse textieltechnieken en fundamentele begrippen die relevant zijn voor het begrijpen van materialen en hun toepassingen, zoals gepresenteerd tijdens het bedrijfsbezoek aan de Materialenstudio. ### 3.1 Technieken De Materialenstudio demonstreert verschillende technieken voor het creëren van textiele materialen, elk met unieke eigenschappen en toepassingen. #### 3.1.1 Weven Weven is een proces waarbij lengte- en breedtedraden door elkaar gevlochten worden. De lengtedraden worden gerold op een kettingboom, terwijl de breedtedraden op een cone gespoeld worden. Deze techniek maakt het mogelijk om een breed scala aan materialen te verwerken, resulterend in diverse texturen en eigenschappen. Toepassingen omvatten wandkleden, interieurstoffen, modestoffen en huishoudtextiel [15](#page=15). #### 3.1.2 Breien Breien is een methode waarbij met één doorlopende draad lussen worden gevormd met behulp van twee of meer naalden. Breisels kenmerken zich door hun hoge elasticiteit. Deze techniek vindt toepassing in mode, interieur, kunst en diverse productontwerpen [17](#page=17). #### 3.1.3 Borduren Borduren omvat het bewerken van stoffen of producten met siersteken in één of meerdere kleuren. Digitale ontwerpen worden door productontwikkelaars omgezet naar een borduurbestand. Er kan gekozen worden uit diverse steeksoorten en garentypes, en er is ruimte voor experimentatie met reliëf en verschillende materialen. Borduren wordt onder andere toegepast in mode, interieur en productontwikkeling [18](#page=18). #### 3.1.4 Tuften Tuften is een handmatige techniek voor het creëren van hoogpolige tapijten. Een handtuftgereedschap blaast met luchtdruk een plukje garen door een stramien. Tapijten worden direct op de gewenste vorm getuft, waardoor er geen restmateriaal ontstaat. De poolhoogte kan worden aangepast door het garen op een eerder of later moment af te snijden. Deze techniek is geschikt voor het vervaardigen van unieke objecten zoals wand- en vloerkleden, en soms ook modeontwerpen [19](#page=19). ### 3.2 Begrippenkader Een correct begrip van diverse textielbegrippen is essentieel voor de analyse en toepassing van materialen. #### 3.2.1 Vezels Vezels vormen de basis van textiele materialen. Een overzicht van veelvoorkomende vezels en hun afkortingen is als volgt [23](#page=23): * AG: Zilver * ALU: Aluminium * CA: Acetaat * HA: Hennep * CO: Katoen * CV: Viscose * EA: Elastaan * GF: Glasvezel * JU: Jute * LI: Linnen * LUR: Lurex * ME: Metaal * MD: Modal * MNF: Mix Natuurlijke Vezels * PA: Polyamide * PAN: Polyacryl * PE: Polyethyleen * PES: Polyester * PP: Polypropyleen * PVC: Polyvinylchloride * SE: Natuurlijke zijde * SPX: Spandex * TCS: Trevira CS * W: Katoen wol * WM: Mohair * WO: Wol #### 3.2.2 Vlamwerendheid Vlamwerendheid verwijst naar de mate waarin een materiaal bestand is tegen ontbranding. Er zijn verschillende classificaties: * **FR: Flame Retardant (brandvertragend)** Stoffen die na het weven behandeld zijn met een chemische brandvertrager. Deze oppervlakkige behandeling neemt in de loop der tijd af, met name door chemische reiniging, aangezien de meeste brandvertragers wateroplosbaar zijn. Doeken van FR textiel vereisen regelmatige hertesten en eventueel een nieuwe FR behandeling [24](#page=24). * **IFR: Inherently Flame Retardant (inherent brandvertragend)** Dit type stof is geweven met garen dat vanuit de vezel zelf brandvertragend is. IFR stoffen behouden hun brandwerendheid gedurende de gehele levensduur, zelfs na reiniging. IFR polyesters en Trevira CS stoffen zijn voorbeelden van dit soort vezels en garens met ingebouwde veiligheid [25](#page=25). * **NFR: Not Flame Retardant (niet brandvertragend)** Deze stoffen zijn niet getest op brandwerendheid of voldoen aan geen enkele test. Ze kunnen eventueel behandeld worden met een FR product om de brandbaarheid te verminderen. Voor kleine hoeveelheden of specifieke toepassingen kan dit soort stoffen acceptabel zijn, mits geraadpleegd met de lokale wetgeving [26](#page=26). #### 3.2.3 Plooien Plooien zijn een vormgevend element in textielontwerp, waarbij stof op een gecontroleerde manier wordt gevouwen om structuur, volume of decoratieve effecten te creëren. De toepassing van plooien kan variëren van functionele elementen, zoals in kleding voor bewegingsvrijheid, tot puur esthetische toepassingen in kunst en interieur [27](#page=27) [28](#page=28) [29](#page=29) [30](#page=30) [31](#page=31) [32](#page=32) [33](#page=33) [34](#page=34). #### 3.2.4 Afwerking Afwerking verwijst naar de processen die na de basisconstructie van een textielproduct worden toegepast om de eigenschappen, het uiterlijk of de functionaliteit te verbeteren. Dit kan variëren van chemische behandelingen tot mechanische processen [38](#page=38) [39](#page=39) [40](#page=40) [41](#page=41) [42](#page=42). #### 3.2.5 Openingen Openingen in textielconstructies kunnen functionele of esthetische doeleinden dienen. Dit kan variëren van het creëren van luchtcirculatie tot het introduceren van specifieke visuele elementen in een ontwerp [43](#page=43) [44](#page=44) [45](#page=45) [46](#page=46) [47](#page=47) [48](#page=48) [49](#page=49) [50](#page=50) [51](#page=51) [52](#page=52). * * * # Bedrijfsbezoek Materialenstudio: Producten Deze sectie biedt een gedetailleerd overzicht van de diverse producten die Materialenstudio aanbiedt, variërend van gespecialiseerde stoffen voor verduistering en geluidsabsorptie tot decoratieve elementen zoals spiegelfolies, dansvloeren en railsystemen. ### 4.1 Verduisterings- en geluidsaborberende stoffen Dit productsegment omvat stoffen die specifiek ontworpen zijn om licht tegen te houden en geluid te dempen, essentieel voor diverse toepassingen in theaters, evenementen en andere ruimtes waar akoestiek en lichtcontrole van belang zijn [55](#page=55). ### 4.2 Traditionele theaterstoffen Binnen dit assortiment vallen fluwelen stoffen, bekend onder de Franse naam "velours", gemaakt van materialen zoals katoen, polyester en mohair. Polyester biedt een hogere weerstand tegen vocht en wisselende weersomstandigheden, wat het een duurzame keuze maakt. Deze synthetische en mohair fluwelen stoffen kenmerken zich door een subtiele satijnglans [61](#page=61). ### 4.3 Deco-stoffen Dit zijn voordelige katoenen of polyesterstoffen, ideaal voor zowel eenmalig als permanent gebruik. Ze zijn geschikt voor het afdekken van grote oppervlakten en zijn verkrijgbaar in een breed scala aan kleuren [68](#page=68). ### 4.4 (Semi-)transparante stoffen Deze stoffen bieden een luxueuze uitstraling en kunnen zijdeachtig aanvoelen. Ze variëren in doorzichtigheid en kunnen dienen als een alternatief projectievlak [73](#page=73). ### 4.5 Koordgordijnen en metaal Koordgordijnen bestaan uit honderden individuele strengen die aan de bovenzijde met singelband zijn verbonden. Ze kunnen naadloos en eindeloos lang zijn. Dankzij de dunne koorden zijn ze licht van gewicht en flexibel, en kunnen ze ook geverfd worden. Naast koorden omvat dit segment ook glimmende materialen en metalen kettingen, die eveneens als alternatief projectievlak kunnen dienen [82](#page=82). ### 4.6 Alu-shape Alu-shape vertegenwoordigt een innovatie in 3D decorontwerp. Het materiaal is lichtgewicht en kan dankzij een aluminium kern in elke gewenste vorm worden gebogen. Het is ook verfbaar en fungeert als een uitstekend projectie-oppervlak [86](#page=86). ### 4.7 Stretch-stoffen Deze vederlichte stoffen zijn geschikt voor podiumelementen en als projectiescherm. Ze worden vaak gebruikt in combinatie met glasvezelstokken voor structuren. De stoffen zijn verkrijgbaar in glanzende en matte varianten, die licht prachtig reflecteren. Daarnaast kunnen trussconstructies worden omhuld met "truss sleeve" [89](#page=89). ### 4.8 Horizondoek – stage canvas Dit is een semi-transparante kaasdoek die zorgt voor een mooie weerkaatsing en gelijke lichtverdeling. Het kan gebruikt worden als projectiescherm of voor blue & green key toepassingen in filmstudio's, en is geschikt om te printen of te beschilderen [94](#page=94). ### 4.9 Gaas & net Klassieke theatertulle wordt ingezet voor verdwijn- en verschijntrucs. Ook wordt het gebruikt als grote luidsprekertulle en voor grote, naadloze sprinklerplafonds op beursstanden. Het assortiment omvat tevens Gobelin, Aymond, Carré Stretchtulle en stage net [97](#page=97). ### 4.10 Geschilderd – print – lasercut Dit productsegment omvat materialen die bedrukt, beschilderd of lasergesneden kunnen worden, wat uitgebreide mogelijkheden biedt voor maatwerk en decoratieve toepassingen . ### 4.11 Spiegelfolies Spiegelfolies bieden reflecterende eigenschappen en kunnen gebruikt worden voor diverse decoratieve en functionele doeleinden . ### 4.12 Projectieschermen + inflatables Dit productcategorië omvat diverse soorten projectieschermen, evenals opblaasbare elementen die voor visuele effecten kunnen worden ingezet . ### 4.13 Dansvloeren Materialenstudio biedt verschillende soorten dansvloeren aan, geschikt voor uiteenlopende evenementen en producties . ### 4.14 Metaal en glitter stof Dit segment bevat materialen met metaalachtige of glinsterende effecten, die gebruikt kunnen worden om visuele impact te creëren . ### 4.15 LED-gordijnen LED-gordijnen voegen dynamische lichteffecten toe aan producties en installaties . ### 4.16 Accessoires Onder de noemer "accessoires" vallen diverse aanvullende producten die de functionaliteit en esthetiek van installaties kunnen verbeteren . ### 4.17 Rails Railsystemen zijn essentieel voor de ophanging en beweging van gordijnen, doeken en andere decoratieve elementen in theaters, evenementen en architectonische projecten . * * * ## Veelgemaakte fouten om te vermijden * Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens * Let op formules en belangrijke definities * Oefen met de voorbeelden in elke sectie * Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Constructie | Het proces van het ontwerpen en bouwen van structuren of objecten, waarbij materialen en technieken een cruciale rol spelen. | | Materiaalleer | De studie van de eigenschappen, gedragingen en toepassingen van verschillende materialen, essentieel voor ontwerp en constructie. | | Scenografie | De kunst van het ontwerpen van decors en de visuele elementen voor een theatrale productie, film of tentoonstelling. | | Practicum | Een praktische sessie of workshop waarin studenten theoretische kennis toepassen door middel van experimenten of het uitvoeren van taken. | | Hoorcollege | Een lezing door een docent aan een groep studenten, waarbij voornamelijk mondelinge informatie wordt overgedragen. | | Techniek achter de schermen | De operationele en technische aspecten die nodig zijn om een voorstelling of evenement succesvol te laten verlopen, buiten het zicht van het publiek. | | Materialenbeurs | Een evenement waar diverse leveranciers hun materialen tentoonstellen en potentiële klanten kunnen informeren over de nieuwste ontwikkelingen en mogelijkheden. | | Weven | Een textieltechniek waarbij lengte- en breedtedraden in elkaar worden gevlochten om stof te creëren, wat resulteert in verschillende texturen en eigenschappen. | | Breien | Een techniek waarbij met één doorlopende draad lussen worden gemaakt met behulp van naalden om een elastisch textiel te produceren. | | Borduren | Een decoratieve techniek waarbij met garen op stof patronen worden gemaakt met behulp van siersteken, vaak toegepast in mode en interieur. | | Tuften | Een techniek om met de hand hoogpolig tapijt te maken, waarbij garen met luchtdruk door een stramien wordt gevoerd met behulp van speciaal gereedschap. | | Vezels | De basiseenheden waaruit textielgarens en stoffen zijn opgebouwd, variërend van natuurlijke tot synthetische oorsprong. | | Vlamwerendheid | De eigenschap van een materiaal om weerstand te bieden aan ontbranding of de verspreiding van vlammen te vertragen. | | Plooien | De manier waarop stof of materiaal zich vormt of valt wanneer het niet strak gespannen is, wat esthetische en structurele effecten kan hebben. | | Afwerking | De laatste bewerkingen die worden toegepast op een product om het uiterlijk, de duurzaamheid of functionaliteit te verbeteren. | | Openingen | Ruimtes of gaten binnen een structuur of ontwerp, die specifieke functies kunnen dienen zoals ventilatie, toegang of visuele effecten. | | FR (Flame Retardant) | Een behandeling die stoffen brandvertragend maakt na het weven, waarbij de werking na verloop van tijd kan afnemen. | | IFR (Inherently Flame Retardant) | Stoffen die van nature brandvertragend zijn door de gebruikte vezels, waardoor de brandwerendheid gedurende de gehele levensduur behouden blijft. | | NFR (Not Flame Retardant) | Stoffen die niet getest zijn op brandwerendheid of niet aan de vereiste normen voldoen. | | Verduisteringsstoffen | Stoffen die ontworpen zijn om licht volledig tegen te houden, vaak gebruikt voor gordijnen in theaters of slaapkamers. | | Geluidsabsorberende stoffen | Materialen die specifiek zijn ontworpen om geluidsgolven te absorberen en de akoestiek van een ruimte te verbeteren. | | Traditionele theaterstoffen | Stoffen die historisch veelvuldig werden gebruikt in theaterproducties, zoals fluwelen en zware gordijnstoffen. | | Deco-stoffen | Decoratieve stoffen die worden gebruikt voor esthetische doeleinden in interieurs, evenementen of theatrale producties. | | (Semi-)transparante stoffen | Stoffen die gedeeltelijk of volledig licht doorlaten, wat gebruikt kan worden voor decoratieve effecten of als projectievlak. | | Koordgordijnen | Gordijnen bestaande uit honderden individuele strengen of koorden, die voor privacy, decoratie of als projectiescherm kunnen dienen. | | Alu-shape | Een innovatief materiaal met een aluminium kern dat in diverse 3D-vormen kan worden gebracht, lichtgewicht en ideaal als projectieoppervlak. | | Stretch-stoffen | Stoffen met een hoge elasticiteit, veelzijdig inzetbaar voor podiumelementen, projectieschermen en het bekleden van structuren. | | Horizondoek – stage canvas | Semi-transparante stoffen die zorgen voor een goede lichtverdeling en weerkaatsing, geschikt als projectiescherm of voor beschildering. | | Gaas & net | Textielstructuren met open wevingen, gebruikt voor speciale effecten, luidsprekerbekleding, of als projectiescherm in theatrale toepassingen. | | Geschilderd – print – lasercut | Technieken die worden toegepast op stoffen of materialen om ontwerpen, patronen of specifieke vormen te creëren, zoals beschildering, digitale print of lasersnijden. | | Spiegelfolies | Reflecterende folies die kunnen worden gebruikt voor decoratieve doeleinden, visuele effecten of als speciaal projectieoppervlak. | | Projectieschermen + inflatables | Speciale oppervlakken en opblaasbare structuren ontworpen voor projecties, vaak gebruikt in tentoonstellingen en evenementen. | | Dansvloeren | Speciaal ontworpen vloeren die geschikt zijn voor dans en performance, die grip, veerkracht en een goede visuele presentatie bieden. | | Metaal en glitter stof | Stoffen verrijkt met metaaldraad of glitterdeeltjes, gebruikt voor spectaculaire visuele effecten in kostuums en decoraties. | | LED-gordijnen | Gordijnen uitgerust met LED-verlichting, die dynamische lichteffecten kunnen creëren en worden gebruikt voor decoratie en performance. | | Rails | Systemen die worden gebruikt om gordijnen, decors of andere elementen op te hangen en te verplaatsen, essentieel voor de techniek achter de schermen. |