woorddossier PXL Education 2024(1).docx

# Woordenlijst Nederlands *Summary generation failed for this topic.* --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Abrupt | Betekent plotseling of ineens, vaak gebruikt om een snelle verandering of actie te beschrijven. | | Abstract | Verwijst naar iets dat losgemaakt is van de werkelijkheid of geen duidelijke herkenbare vorm heeft, zoals in kunst of concepten. | | Adequaat | Beschrijft iets dat passend of geschikt is voor een bepaalde situatie, waarbij het voldoet aan de vereisten. | | Alert | Betekent snel reagerend op veranderingen of gevaren, wat duidt op waakzaamheid en snelle respons. | | Allochtoon | Een term voor iemand die zelf, of wiens ouders, in een ander land zijn geboren dan waar hij/zij nu woont. | | Alternatief | Duidt op een andere mogelijkheid of keuze die afwijkt van wat gebruikelijk of heersend is. | | Ambivalent | Beschrijft een toestand van het niet weten wat te kiezen, met dubbele gevoelens over iets, wat tweeslachtigheid impliceert. | | Analoog | Verwijst naar iets dat niet op het binaire stelsel werkt en gebruik maakt van wijzers, in tegenstelling tot digitaal. | | Analyseren | Betekent het grondig onderzoeken of ontleden van iets, vaak om de kern of hoofdgedachte te achterhalen. | | Anarchie | Beschrijft een toestand van regeringloosheid of wanorde, waarin er geen gevestigde autoriteit is. | | Anticiperen | Houdt in dat men vooraf rekening houdt met wat er kan gebeuren, om zo toekomstige gebeurtenissen te beïnvloeden of te voorkomen. | | Arbitrair | Duidt op iets dat willekeurig gebeurt, zonder duidelijke logica of reden, zoals een ogenschijnlijk willekeurige studiekeuze. | | Archaïsch | Verwijst naar verouderde taalvormen, zinsconstructies of woorden die niet meer gangbaar zijn in modern taalgebruik. | | Argumenteren | Betekent bewijzen of aan het licht brengen van iets, vaak door het aanvoeren van feiten en redenen ter ondersteuning van een stelling. | | Argusogen | Wordt gebruikt in de uitdrukking "iemand/iets met argusogen bekijken", wat betekent dat men iemand of iets met veel wantrouwen observeert. | | Arsenaal | Verwijst naar een verzameling of opslagplaats, oorspronkelijk van wapens, maar ook figuurlijk voor een grote hoeveelheid uitvluchten of middelen. | | Artificieel | Betekent onecht of kunstmatig, wanneer iets niet op natuurlijke wijze is ontstaan of gebeurt, zoals in voeding. | | Associatie | Beschrijft de koppeling of het aan elkaar verbinden van ideeën, concepten of gebeurtenissen, zoals in het geval van Pavlovs hond. | | Associëren | Betekent verbinden of in verband brengen met iets, vaak met de implicatie van een link of relatie. | | Atheïst | Een persoon die niet gelooft in het bestaan van een oppermachtig wezen of een god, en vaak gelooft in wetenschap en logica. | | Authentiek | Betekent echt of oorspronkelijk, vaak gebruikt om materiaal aan te duiden dat niet is aangepast of gecreëerd voor onderwijsdoeleinden. | | Autochtoon | Een persoon die woont in het land waar hij of zij geboren is, in tegenstelling tot een allochtoon. | | Autonoom | Beschrijft iets of iemand die zichzelf regerend, zelfstandig, zelfbesturend of onafhankelijk is, zonder externe controle. | | Autoriteit | Verwijst naar gezag of een gezaghebbend persoon, iemand die respect en gehoorzaamheid afdwingt door kennis of positie. | | Banaal | Betekent alledaags, plat, afgezaagd of doodgewoon, en beschrijft iets dat weinig origineel of bijzonder is. | | Beleidsnota | Een schriftelijke uiteenzetting die de plannen en intenties van een beleidsterrein of organisatie beschrijft. | | Bureaucratie | Verwijst naar een verzamelnaam voor regelende instanties en regelingen, vaak geassocieerd met een grote, logge organisatie die strikt volgens de regels werkt, soms met negatieve connotatie. | | Causaal | Beschrijft een oorzakelijk verband, waarbij een verschijnsel wordt veroorzaakt door of het gevolg is van een ander verschijnsel. | | Censuur | Betekent controle door de overheid of een andere macht op wat mensen schrijven of zeggen, met als doel het beperken van informatie. | | Cesuur | Geeft het moment aan waarop iets verandert of eindigt, een breuk, overgang of grens, zoals een cesuur voor een examen. | | Charter | Kan verwijzen naar een vlucht zonder vaste dienstregeling of naar een officieel document met een belangrijke mededeling. | | Cognitief | Heeft betrekking op kennen of leren kennen, en omvat de mentale processen die te maken hebben met kennisverwerving en -verwerking. | | Coherent | Beschrijft iets dat samenhangend is, waarbij de verschillende delen logisch met elkaar verbonden zijn. | | Collaboratie | Verwijst naar het samenwerken of heulen met de vijand, meestal gebruikt in een negatieve betekenis. | | Compenseren | Betekent iets wat minder is uitgevallen weer goed proberen te maken of terug in balans te brengen. | | Competent | Duidt op bekwaamheid of bevoegdheid tot handelen of oordelen; iemand die bekwaam is in een bepaald gebied. | | Competentie | Kan verwijzen naar bevoegdheid, recht om over iets te oordelen, bekwaamheid, of in het onderwijs, een mix van kennis, vaardigheden en attitudes. | | Component | Is een deel van een groter geheel, een bouwsteen of element dat bijdraagt aan het geheel. | | Concept | Kan een voorlopige formulering, versie of begrip zijn; een idee of basisidee. | | Concluderen | Betekent besluiten of afleiden, vaak op basis van bestaande informatie of redeneringen. | | Conclusie | Is het besluit dat men neemt na een proces van redeneren of overwegen. | | Conform | Betekent overeenkomstig, in orde, of volgens, in overeenstemming met een bepaalde norm of richtlijn. | | Consensus | Verwijst naar overeenstemming van mening, waarbij de betrokkenen het met elkaar eens zijn. | | Consequent | Duidt op het steeds op dezelfde manier handelen of zijn, zonder afwijkingen of inconsistenties. | | Consequentie | Is het gevolg van iets wat men doet of beslist, de directe uitkomst van een actie. | | Conservatief | Beschrijft iemand die vasthoudend is aan bestaande elementen en niet bereid is tot verandering. | | Contamineren | Betekent besmetten of verontreinigen, vaak met schadelijke stoffen of bacteriën. | | Context | Verwijst naar de omstandigheden of het verband waarin iets zich voordoet, wat helpt bij het begrijpen van betekenis. | | Continuïteit | Betekent ononderbroken duur of voortgang zonder onderbreking, essentieel voor het voortbestaan van processen of organisaties. | | Controverse | Is een verschil van mening over een bepaald onderwerp, wat leidt tot discussie en debat. | | Controversieel | Beschrijft iets dat een twistpunt vormt of omstreden is, en veel tegenstrijdige reacties oproept. | | Conventioneel | Betekent zoals we al lang gewend zijn of volgens de gewoonte, en beschrijft methoden of manieren die traditioneel zijn. | | Correlatie | Verwijst naar betrekking, samenhang of verband tussen verschillende zaken, zonder dat er per se een oorzakelijk verband is. | | Creatief | Beschrijft iemand met talent om nieuwe dingen te verzinnen, originele ideeën te ontwikkelen en oplossingen te bedenken. | | Cruciaal | Betekent beslissend, doorslaggevend of essentieel, en duidt op het belang van iets voor het slagen van een proces. | | Decreet | Is een bevel van de overheid, of een wet uitgevaardigd door een parlement, zoals het Vlaams of Waals parlement. | | Deductief | Beschrijft een redenering waarbij men van een algemene wet of stelling uitgaat en die toepast op concrete situaties. | | Delegeren | Betekent afvaardigen of overdragen van bevoegdheid of werk aan anderen, terwijl de eindverantwoordelijkheid behouden blijft. | | Denigrerend | Beschrijft taalgebruik dat kleinerend of neerbuigend is, en de waarde van iemand of iets vermindert. | | Destructief | Betekent vernietigend of afbrekend, en beschrijft gedrag dat schade veroorzaakt. | | Dilemma | Is een moeilijke keuze tussen twee of meer mogelijkheden, waarbij elke keuze nadelige gevolgen kan hebben. | | Diversifiëren | Betekent het aanbrengen van verscheidenheid in iets, bijvoorbeeld in beleggingen om risico's te spreiden. | | Domineren | Beschrijft het spelen van de grootste rol, het meest opvallen of overheersen in een bepaalde situatie of groep. | | Draineren | Betekent het afvoeren van water uit de bodem, met als gevolg het verlagen van het waterpeil, vaak toegepast in de landbouw. | | Dynastie | Verwijst naar een koninklijke of keizerlijke familie die gedurende een periode aan de macht is. | | Effectief | Betekent doeltreffend, en beschrijft iets dat het gewenste effect bereikt. | | Efficiënt | Duidt op doelmatigheid, praktisch zijn en een grondig, doeltreffend resultaat bereiken met minimale inspanning. | | Elementair | Verwijst naar iets dat te maken heeft met de basis, van wezenlijk belang of cruciaal is. | | Elitair | Beschrijft iets dat van een elite is, exclusief en vaak alleen toegankelijk voor een selecte groep. | | Emancipatie | Is het streven naar gelijke rechten en zelfstandigheid, vaak toegepast op groepen die voorheen werden achtergesteld. | | Empathie | Betekent het aanvoelen van de gevoelens en gedachten van anderen, wat duidt op een sterk inlevingsvermogen. | | Empirisch | Gebaseerd op ervaring, waarneming of proefnemingen, en dus niet louter theoretisch. | | Epiloog | Is een tekst of muziek aan het einde van een verhaal, muziekstuk, film of toneelstuk, dat een afsluiting of naschrift biedt. | | Equivalent | Verwijst naar iets dat gelijk is aan of gelijkwaardig is aan iets anders, een tegenhanger of equivalent. | | Escorteren | Betekent ter bescherming of als eerbewijs begeleiden, vaak door beveiligingspersoneel of een erewacht. | | Essentieel | Is noodzakelijk, cruciaal of onmisbaar, en van zeer groot belang voor het bestaan of functioneren van iets. | | Etaleren | Betekent uitstallen van producten om ze te laten zien, of figuurlijk, iets laten zien of verkondigen. | | Ethiek | Is het vakgebied van de filosofie dat zich bezighoudt met wat goed en slecht is, oftewel moraalfilosofie. | | Ethisch | Betekent moreel, zedelijk of rechtvaardig, en verwijst naar gedrag dat in overeenstemming is met morele principes. | | Evolueren | Beschrijft het zich geleidelijk ontwikkelen over een langere periode, vaak met verandering en aanpassing. | | Executeren | Betekent een vonnis voltrekken of iemand terechtstellen, met name wanneer de doodstraf is opgelegd. | | Expansie | Verwijst naar uitbreiding over een groter gebied, of inspanningen om over een groter gebied te heersen, vaak in economische of politieke context. | | Expliciet | Betekent uitdrukkelijk en duidelijk, zonder ruimte voor interpretatie of twijfel. | | Extravert | Beschrijft iemand die open is en graag in gezelschap van anderen verkeert, in tegenstelling tot introvert. | | Facultatief | Betekent niet verplicht, keuzevrijheid hebbend, wat duidt op optionele deelname aan een activiteit. | | Fascistisch | Verwijst naar het fascisme, een politiek systeem dat ultranationalistisch, corporatistisch, autoritair en onverdraagzaam is. | | Feedback | Betekent een vergelijking van het effect met de oorspronkelijke bedoeling, feedback geeft informatie over prestaties. | | Fiasco | Is een mislukking, iets dat volledig mislukt is en niet het gewenste resultaat oplevert. | | Fictief | Betekent verzonnen, bedacht of denkbeeldig, en niet gebaseerd op de werkelijkheid. | | Flexibel | Beschrijft iets dat aanpasbaar is aan veranderende omstandigheden, met een zekere mate van vrijheid. | | Formeel | Betekent officieel en volgens de regels, in tegenstelling tot informeel. | | Frappant | Verwijst naar iets dat opvallend is en direct de aandacht trekt, verrassend en merkwaardig. | | Frequent | Betekent vaak voorkomend of herhaaldelijk, en duidt op een hoge frequentie van gebeurtenissen. | | Frontaal | Duidt op iets dat zich aan de voorzijde bevindt of naar de voorzijde gericht is, zoals een frontale aanrijding. | | Functioneel | Beschrijft iets dat precies geschikt is voor het beoogde doel, waarbij de praktische bruikbaarheid vooropstaat. | | Fundamenteel | Verwijst naar iets dat heel belangrijk en noodzakelijk is, een essentieel onderdeel. | | Futiliteit | Betekent iets kleins en onbelangrijks, waar men zich soms onnodig druk om maakt. | | Generaliseren | Betekent iets algemener maken dan het eigenlijk is, door uit specifieke gevallen conclusies te trekken die niet altijd opgaan. | | Heterogeen | Beschrijft een groep of verzameling die bestaat uit mensen of dingen van verschillende soort of diversiteit. | | Hiaat | Verwijst naar een gemis of tekortkoming, bijvoorbeeld in kennis, wetgeving of een reeks gebeurtenissen. | | Hiërarchie | Betekent rangorde of volgorde op grond van rang, waarbij duidelijk is wie leiding geeft en wie verantwoording aflegt. | | Homogeen | Beschrijft iets dat gelijk is, bestaande uit een eenheid van soort of samenstelling. | | Hypocriet | Betekent schijnheilig of huichelachtig, iemand die zich anders voordoet dan hij werkelijk is. | | Hypothese | Is een aangenomen veronderstelling of een voorlopige verklaring die nog bewezen moet worden. | | Immuniteit | Kan verwijzen naar weerstand tegen ziekte of naar diplomatieke onschendbaarheid, waardoor iemand niet vervolgd kan worden. | | Imperium | Verwijst naar een groot en machtig rijk, vaak met uitgebreide invloed en controle over vele gebieden. | | Impliceren | Betekent met zich meebrengen of betekenen, waarbij de ene zaak de andere impliciet inhoudt. | | Impliciet | Betekent indirect, verborgen of stilzwijgend inbegrepen, zonder dat het direct wordt uitgesproken. | | In natura | Betekent in goederen uitbetaald, niet in geld, waarbij diensten of producten worden geruild voor andere. | | Inclusief | Betekent inbegrepen of meegeteld, en geeft aan dat iets deel uitmaakt van het totaal. | | Incompetent | Duidt op onbekwaamheid of ongeschiktheid voor een bepaalde taak of functie. | | Inductief | Beschrijft een methode van onderzoek waarbij men uitgaat van feiten en verschijnselen om een algemene theorie te ontwikkelen. | | Infrastructuur | Verwijst naar de voorzieningen zoals wegen, bruggen en opslagplaatsen die nodig zijn voor het goed functioneren van een gebied. | | Initieel | Betekent in het begin of beginnend, de eerste fase van iets. | | Innovatief | Beschrijft iets dat vernieuwend is, nieuwe methoden, producten of ideeën introduceert. | | Insinueren | Betekent het maken van bedekte toespelingen of indirecte beschuldigingen, zonder iets direct te zeggen. | | Integer | Duidt op eerlijkheid, onkreukbaarheid en oprechtheid, en beschrijft iemand die betrouwbaar is. | | Integraal | Betekent volledig, waarbij niets ontbreekt, en wordt gebruikt om aan te geven dat het geheel ergens naartoe gaat. | | Integreren | Verwijst naar inburgering in de samenleving, waarbij iemand de taal, gewoonten en normen van een nieuw land leert kennen. | | Intentie | Is de bedoeling of wat men wil bereiken met een bepaalde actie of uitspraak. | | Interactief | Betekent in wisselwerking, waarbij mensen op elkaar reageren en een dynamisch proces van communicatie plaatsvindt. | | Interageren | Betekent op elkaar inwerken, elkaar wederzijds beïnvloeden of deelnemen aan een interactie. | | Interneren | Verplichten dat iemand op een bepaalde plaats gaat wonen, vaak om veiligheidsredenen of als straf. | | Intimideren | Betekent bang maken of bedreigen, waardoor iemand zich minder zeker voelt of wordt afgeschrikt. | | Intrinsiek | Verwijst naar iets dat innerlijk, van binnenuit afkomstig of wezenlijk is, zoals intrinsieke motivatie. | | Introvert | Beschrijft iemand die naar binnen gekeerd is en liever alleen of met weinig mensen samen is, tegenovergesteld aan extravert. | | Inventief | Betekent vindingrijk, iemand die in staat is nieuwe ideeën en oplossingen voor problemen te bedenken. | | Irrigeren | Betekent bevloeien, het kunstmatig voorzien van water, vooral in de landbouw bij droogte. | | Kartel | Kan verwijzen naar een groep bedrijven die samen afspraken maken om concurrentie te beperken, een verbond tussen politieke partijen, of een misdaadorganisatie. | | Kwantiteit | Verwijst naar hoeveelheid, en staat tegenover kwaliteit, waarbij het gaat om de mate waarin iets aanwezig is. | | Labiel | Beschrijft iemand met snel wisselende stemmingen, een persoonlijkheid die niet stabiel is. | | Lacune | Betekent iets dat ontbreekt, een gemis, onvolledigheid of hiaat, bijvoorbeeld in iemands kennis of in een wet. | | Legitiem | Duidt op iets dat gewettigd of rechtsgeldig is, bijvoorbeeld een afwezigheid met een doktersbriefje. | | Loyaal | Betekent trouw zijn aan personen, groepen of principes, ongeacht de omstandigheden. | | Lucratief | Betekent winstgevend of veel geld opleverend, en beschrijft een transactie of activiteit die financieel voordelig is. | | Ludiek | Verwijst naar iets dat speels is, op een vrolijke en ongedwongen manier wordt gebracht. | | Macaber | Betekent griezelig, luguber of eng, en wordt vaak gebruikt om een sfeer of gebeurtenis te beschrijven. | | Marginaal | Betekent onbeduidend of aan de rand van de maatschappij levend, soms met een negatieve connotatie van uitschot. | | Materieel | Verwijst naar iets lichamelijks, stoffelijks, of naar schade die niet van immateriële aard is. | | Metafoor | Is een beeldspraak die berust op een vergelijking, waarbij een woord in een niet-letterlijke betekenis wordt gebruikt om iets te beschrijven. | | Metamorfose | Betekent gedaanteverwisseling of een ingrijpende verandering, zoals de transformatie van een rups in een vlinder. | | Migratie | Verwijst naar het zich verplaatsen van een bevolking, dieren of vogels, vaak over langere afstanden. | | Migreren | Betekent trekken of verhuizen, zoals vogels die naar het zuiden trekken wanneer het kouder wordt. | | Monopolie | Is een situatie waarbij de markt door slechts één aanbieder wordt beheerst, wat leidt tot een alleenrecht. | | Moreel | Betekent gegrond op het innerlijk gevoel van goed en kwaad, en verwijst naar ethische principes. | | Moreel | Verwijst ook naar de veerkracht van een groep in moeilijke omstandigheden, de moed en het doorzettingsvermogen. | | Nasaal | Verwijst naar iets dat via de neus wordt uitgesproken, waardoor de klank nasaal klinkt. | | Nefast | Betekent noodlottig of zeer schadelijk, en heeft negatieve gevolgen. | | Nihil | Betekent niets, een absolute afwezigheid van iets. | | Non-profit | Beschrijft een organisatie die niet gericht is op winst maken, maar op het helpen van anderen of het nastreven van een sociaal doel. | | Norm | Verwijst naar een maatstaf, uitgangspunt of gedragsregel waaraan men zich moet houden. | | Nostalgie | Betekent verlangen naar vroeger, naar wat geweest is, vaak geassocieerd met herinneringen aan prettige tijden. | | Nuance | Is een klein, nauwelijks waarneembaar verschil, een subtiele variatie in betekenis of kleur. | | Objectief | Duidt op een neutrale houding, zonder zich door eigen voorkeur of mening te laten beïnvloeden. | | Observatie | Betekent onderzoek door waarneming, waarbij men iets aandachtig bekijkt om informatie te verzamelen. | | Onafhankelijkheid | Verwijst naar het op zichzelf staan, zelfbestuur hebben en niet afhankelijk zijn van anderen. | | Onafscheidelijk | Beschrijft personen die altijd samen zijn en niet uit elkaar te krijgen zijn. | | Onbaatzuchtig | Duidt op handelen zonder dat men er zelf voordeel van wil hebben, puur uit altruïsme. | | Onbegonnen | Verwijst naar iets dat onuitvoerbaar, ondoenlijk of onmogelijk is, een taak die niet kan worden volbracht. | | Onbeholpen | Beschrijft iemand die onhandig, stuntelig of lomp is, en moeite heeft met fijne motoriek of sociale interactie. | | Onbemiddeld | Betekent niets of bijna niets bezittend, iemand die arm is of weinig middelen heeft. | | Onberispelijk | Verwijst naar iets dat foutloos of vlekkeloos is, perfect en zonder gebreken. | | Onbezonnen | Duidt op gedrag of acties waar niet goed over is nagedacht, impulsief en zonder overweging. | | Ongemoeid | Betekent iets of iemand met rust laten, er zich niet mee bemoeien. | | Ongenaakbaar | Beschrijft personen die niet toegankelijk zijn, of in sport, veel sterker dan de concurrenten en onverslaanbaar. | | Ongerept | Verwijst naar iets dat zonder door mensen te zijn beïnvloed, puur en natuurlijk is. | | Ongezouten | Betekent in figuurlijke zin openhartig of afwijkend, een uitgesproken mening die recht voor zijn raap is. | | Onkreukbaar | Duidt op betrouwbaarheid, eerlijkheid en onomkoopbaarheid; iemand die niet te beïnvloeden is door corruptie. | | Onwrikbaar | Betekent dat er niets tegenin te brengen is, zonder twijfel, een vaststaand feit. | | Opteren | Betekent de voorkeur geven aan of kiezen voor een bepaalde optie of mogelijkheid. | | Paradox | Is een uitspraak of situatie die op het eerste gezicht tegenstrijdig lijkt, maar bij nader inzien logisch of wijs kan zijn. | | Parafraseren | Betekent iets omschrijven of in eigen woorden vertellen, zonder de oorspronkelijke tekst letterlijk te citeren. | | Paranormaal | Verwijst naar iets dat bovennatuurlijk is, buiten de normale natuurwetten vallend. | | Participeren | Betekent deelnemen aan een activiteit, evenement of groep. | | Perspectief | Verwijst naar het punt van waaruit je naar iets kijkt, de gezichtshoek of invalshoek. | | Plausibel | Betekent aannemelijk, acceptabel of geloofwaardig, een redelijke verklaring voor iets. | | Postuum | Betekent na de dood, en wordt gebruikt voor werken die na het overlijden van de maker worden uitgebracht. | | Precisiseren | Betekent nauwkeurig beschrijven of specificeren, om duidelijkheid te scheppen. | | Preventief | Betekent bedoeld om erger te voorkomen, als voorzorgsmaatregel. | | Primair | Duidt op iets dat de eerste plaats inneemt, de belangrijkste of oorspronkelijke rol heeft. | | Principieel | Verwijst naar handelen uit vaste overtuiging of volgens bepaalde (geloofs)principes, zoals een veganist. | | Prioriteit | Is datgene wat voorrang heeft of krijgt, het belangrijkste aspect dat eerst aangepakt moet worden. | | Progressie | Betekent vooruitgang, de ontwikkeling en verbetering over tijd. | | Progressief | Beschrijft iemand die toekomstgericht is, vooruitstrevend en openstaat voor verandering en vernieuwing. | | Pseudoniem | Is een verzonnen naam die iemand gebruikt in plaats van zijn eigen naam, bijvoorbeeld een schrijver. | | Rationeel | Betekent nadenken en handelen op een logische en doordachte manier, in tegenstelling tot irrationeel. | | Realistisch | Beschrijft iets dat erg veel op de werkelijkheid lijkt, overtuigend en authentiek. | | Rebellieren | Betekent zich verzetten tegen het gevestigd gezag of in opstand komen tegen autoriteiten. | | Recensent | Is iemand die beoordelingen schrijft van werken van kunst of wetenschap in kranten of tijdschriften. | | Receptief | Beschrijft iemand die openstaat voor indrukken en ontvankelijk is, wat belangrijk is bij taalverwerving. | | Reduceren | Betekent beperken, afnemen, inkrimpen of verkleinen, het tot een kleiner geheel herleiden. | | Reductie | Verwijst naar de vermindering of korting, bijvoorbeeld in prijs of omvang. | | Reëel | Betekent werkelijk, precies zoals in de werkelijkheid, en beschrijft iets dat echt bestaat. | | Referentie | Verwijst naar een verwijzing, of naar iemand die gunstige inlichtingen over jou kan geven, bijvoorbeeld voor een sollicitatie. | | Refereren (aan) | Betekent verwijzen naar iets of iemand, een link leggen naar eerdere informatie of gebeurtenissen. | | Reflectie | Kan betrekking hebben op het terugkaatsen van licht, hitte of geluid, of op een gestructureerde manier om ervaringen te begrijpen en te analyseren. | | Regionaal | Verwijst naar iets dat tot een bepaalde streek of regio behoort, zoals een regionale krant. | | Regulier | Betekent regelmatig of wat algemeen gedaan of gebruikt wordt, in tegenstelling tot ongebruikelijk of specifiek. | | Relatief | Betekent beoordeeld ten opzichte van iets of iemand anders, de betekenis hangt af van de vergelijking. | | Relevant | Is belangrijk voor het onderwerp waar het over gaat, en heeft betrekking op de materie, in tegenstelling tot irrelevant. | | Representatief | Beschrijft iets dat een goede vertegenwoordiging geeft van een groep of geheel, een typerend voorbeeld. | | Respons | Betekent antwoord of reactie, de output op een vraag, onderzoek of actie. | | Retoriek | Verwijst naar beeldspraak die clichés en overdrijvingen gebruikt, of naar de leer van de welsprekendheid. | | Ritueel | Is een vaste handeling die iets symboliseert, vaak geassocieerd met ceremonies of tradities. | | Selecteren | Betekent kiezen of uitpikken, een selectie maken uit een grotere groep. | | Sensibiliseren | Betekent mensen bewust maken van een probleem of situatie, om zo hun houding te beïnvloeden. | | Significant | Is een statistisch begrip dat aangeeft dat de kans dat een verschijnsel voorkomt groter is dan toeval, wat duidt op een belangrijk effect. | | Sinecure | Verwijst naar een makkelijk baantje of eenvoudige tijd, vaak gebruikt in de negatieve zin dat iets juist geen sinecure is. | | Status quo | Betekent de toestand waarin iets nu is, de bestaande situatie die men probeert te handhaven. | | Statuut | Is een reglement van organisatie, waarin de regels en procedures van een instelling of groep zijn vastgelegd. | | Stereotiep | Beschrijft iets dat vast, onveranderlijk, clichématig of geregeld terugkerend is, een voorspelbaar patroon. | | Subjectief | Verwijst naar een persoonlijke mening of een persoonlijke beoordeling, beïnvloed door individuele gevoelens en ervaringen. | | Subtiel | Betekent nauwelijks waarneembaar of fijngevoelig, kleine, subtiele verschillen. | | Synthese | Is de samenvatting, het samenbrengen van verschillende elementen tot een coherent geheel. | | Synthetisch | Betekent kunstmatig of samengesteld, niet natuurlijk, zoals synthetische vezels. | | Synthetiseren | Betekent kunstmatig bereiden, combineren of samenvoegen van afzonderlijke dingen tot een geheel. | | Tolerant | Duidt op verdraagzaamheid jegens andersdenkenden, respect voor afwijkende meningen of gedragingen. | | Tolereren | Betekent ermee instemmen, verdragen, of zeggen dat het mag, ook al keurt men het niet volledig goed. | | Topic | Verwijst naar een onderwerp of thema waarover gesproken of geschreven wordt. | | Totalitair | Beschrijft een politiek systeem dat de staat de hoogste waarde toekent, waaraan het individu volledig ondergeschikt moet worden gemaakt. | | Transitie | Betekent overgang, de periode van verandering van de ene staat naar de andere. | | Unaniem | Betekent zonder verschil van mening, eensgezind, waarbij iedereen het met elkaar eens is. | | Universeel | Verwijst naar iets dat op alle gebieden toepasbaar of geldend is, overal en altijd. | | Universum | Betekent heelal, het geheel van alle sterrenstelsels, materie en energie. | | Valide | Betekent geldig of aannemelijk, en beschrijft iets dat correct is of een goede reden heeft. | | Variant | Is de afwijkende vorm van iets, een versie die verschilt van het origineel. | | Variëren | Betekent afwisselen, verschillende vormen aannemen of verschillen vertonen. | | Ventileren | Verwijst naar het voortdurend verversen van lucht, om frisse lucht in een ruimte te krijgen. | | Verbaal | Heeft betrekking op het spreken, en beschrijft communicatie via woorden. | | Verifiëren | Betekent controleren of de juistheid nagaan van gegevens of informatie. | | Verzuiling | Is de term voor een maatschappij die is onderverdeeld op grond van geloofsovertuiging en/of maatschappelijke opvattingen. | | Xenofobie | Verwijst naar haat of angst voor vreemdelingen of buitenlanders, vreemdelingenhaat. |