Les 1.pdf

# Inleiding tot duurzame ruimtelijke ontwikkeling en de SDG's Dit gedeelte introduceert het concept van duurzame ruimtelijke ontwikkeling als reactie op de uitdagingen van ongebreidelde economische groei en milieuproblemen, en presenteert de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG's) van de Verenigde Naties. ### 1.1 Het concept van duurzame ontwikkeling * **Noodzaak van duurzame ontwikkeling** Ongebreidelde economische groei heeft geleid tot stijgende ongelijkheid en het overschrijden van de draagkracht van de planeet. Dit creëert een dringende noodzaak voor duurzame ontwikkeling [1](#page=1). * **Definitie van duurzaamheid** Duurzaamheid wordt gedefinieerd als het voldoen aan de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen [1](#page=1). * **De 3P's: People, Profit, Planet** Het concept van duurzaamheid is verankerd in de "3p's": People, Profit en Planet. Dit benadrukt dat natuurlijke hulpbronnen beperkt zijn en dat de economie in dienst moet staan van mens en aarde [1](#page=1). * **Globaal initiatief en de 2030 Agenda** Er is behoefte aan een globaal initiatief om duurzaamheid te bevorderen. De 2030 Agenda voor Sustainable Development, gebaseerd op de millenniumdoelstellingen van de VN, vormt een belangrijk kader hiervoor. Deze agenda omvat sociale, economische en ecologische aspecten [1](#page=1). * **De 17 SDG's** De 2030 Agenda omvat 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG's), met daarbinnen 169 subdoelstellingen [1](#page=1). ### 1.2 De Sustainable Development Goals (SDG's) * **Uitbreiding naar de 5P's** Naast de oorspronkelijke 3P's worden de SDG's vaak uitgebreid naar de "5P's": People, Planet, Peace, Partnership en Prosperity [1](#page=1). * **Kern SDG's en hun uitdagingen (selectie)** * **SDG 1: Geen armoede** ] - Circa 700 miljoen mensen leven in extreme armoede [1](#page=1). * **SDG 2: Geen honger** ] - Malnutritie is verantwoordelijk voor meer dan 3 miljoen kindersterfgevallen per jaar. Malnutritie verwijst naar een ongezonde voedingstoestand [1](#page=1). * **SDG 3: Goede gezondheid en welzijn** ] - Deze doelstelling richt zich op onderwerpen als moeder- en kindzorg, epidemieën, verkeersveiligheid en toegankelijke gezondheidszorg [1](#page=1). * **SDG 4: Kwaliteitsvol onderwijs** ] - Nog steeds zijn er 260 miljoen kinderen die nooit naar school zijn gegaan [1](#page=1). * **SDG 5: Gendergelijkheid** ] - Vrouwen moeten meer machtiging krijgen en gelijkwaardig worden behandeld bij diverse activiteiten [1](#page=1). * **SDG 6: Schoon water en sanitair** ] - Jaarlijks sterven 3 miljoen mensen als gevolg van slechte waterkwaliteit [1](#page=1). * **SDG 11: Duurzame steden en gemeenschappen** SDG 11 is specifiek gericht op het bevorderen van duurzame ruimtelijke ontwikkeling [1](#page=1). > **Tip:** Het is essentieel om de kernconcepten van de SDG's te begrijpen, inclusief de belangrijkste doelstellingen en de onderliggende uitdagingen, om de context van duurzame ruimtelijke ontwikkeling volledig te kunnen plaatsen. > > **Tip:** Let goed op de verschillende definities en de context waarin termen als "sprawl" en "malnutritie" worden gebruikt in de documentatie. > > **Tip:** De 5P's bieden een bredere kijk op duurzaamheid dan de oorspronkelijke 3P's. Begrijp het belang van "Peace" en "Partnership" in de context van mondiale doelstellingen. --- # De 17 duurzame ontwikkelingsdoelstellingen (SDG's) Dit deel van de studiehandleiding behandelt de 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG's), die voortbouwen op het concept van de 3p's naar de 5p's: people, planet, peace, partnership en prosperity. ### 2.1 Introductie tot duurzame ontwikkeling en de SDG's Duurzame ontwikkeling wordt gedefinieerd als het voldoen aan de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen. Dit concept is ontstaan uit de erkenning dat ongebreidelde economische groei leidt tot stijgende ongelijkheid en het overschrijden van de draagkracht van de planeet. De 3p's – people, profit, en planet – benadrukken dat natuurlijke hulpbronnen beperkt zijn en dat de economie in functie moet staan van mens en aarde [1](#page=1). Dit leidde tot de noodzaak van een globaal initiatief, resulterend in de '2030 agenda voor sustainable development'. Deze agenda, gebaseerd op de Millenniumdoelstellingen van de VN, omvat 17 SDG's (met daaronder 169 specifieke doelstellingen) die een breed scala aan sociale, economische en ecologische aspecten bestrijken [1](#page=1). ### 2.2 Uitbreiding van de 3p's naar de 5p's De SDG's breiden het oorspronkelijke concept van de 3p's uit naar de 5p's: people, planet, peace, partnership, en prosperity. Elk van deze doelstellingen adresseert specifieke mondiale uitdagingen met relevante statistieken en voorbeelden [1](#page=1). #### 2.2.1 De 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen Hieronder volgt een overzicht van de 17 SDG's met een korte toelichting: 1. **Geen armoede:** Ongeveer 700 miljoen mensen leven nog steeds in extreme armoede [1](#page=1). 2. **Geen honger:** Malnutritie is verantwoordelijk voor meer dan 3 miljoen kindersterfgevallen per jaar [1](#page=1). 3. **Goede gezondheid en welzijn:** Dit doel omvat het verbeteren van de gezondheid van moeder en kind, het bestrijden van epidemieën, en het bevorderen van verkeersveiligheid en toegang tot gezondheidszorg [1](#page=1). 4. **Kwaliteitsvol onderwijs:** Nog steeds zijn 260 miljoen kinderen nooit naar school geweest [1](#page=1). 5. **Gendergelijkheid:** Vrouwen moeten empowered worden om deel te nemen aan alle aspecten van de samenleving [1](#page=1). 6. **Schoon water en sanitair:** Jaarlijks sterven 3 miljoen mensen als gevolg van slechte waterkwaliteit [1](#page=1). 7. **Betaalbare en duurzame energie:** Energie is verantwoordelijk voor 60% van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen [2](#page=2). 8. **Waardig werk en economische groei:** Wereldwijd werken 168 miljoen kinderen in plaats van dat zij naar school gaan [2](#page=2). 9. **Industrie, innovatie en infrastructuur:** Innovatie biedt oplossingen voor economische en milieuproblemen [2](#page=2). 10. **Ongelijkheid verminderen:** De geaccumuleerde rijkdom van de rijkste 1% van de wereldbevolking is groter dan die van de overige 99% [2](#page=2). 11. **Duurzame steden en gemeenschappen:** Dit doel is een kernonderdeel van de cursus, aangezien driekwart van alle Europeanen in steden woont en 55% van de wereldbevolking vandaag de dag in stedelijke gebieden leeft [2](#page=2). 12. **Verantwoorde consumptie en productie:** 13. **Klimaatactie:** 14. **Leven in het water:** 15. **Leven op het land:** 16. **Vrede, justitie en sterke publieke diensten:** 17. **Partnerschap om doelstellingen te bereiken:** > **Tip:** De SDG's bieden een holistisch kader voor het aanpakken van mondiale uitdagingen, waarbij sociale, economische en ecologische aspecten met elkaar verweven zijn. #### 2.2.2 SDG 11: Duurzame steden en gemeenschappen SDG 11 richt zich specifiek op het creëren van duurzame steden en gemeenschappen. Dit is van cruciaal belang gezien de urbanisatie wereldwijd. Met 75% van de Europeanen die in steden wonen en 55% van de wereldbevolking die momenteel in stedelijke gebieden leeft, zijn steden centraal voor het bereiken van duurzaamheid. Het doel behelst onder andere het zorgen voor toegankelijke en veilige woon-werkverkeer, het creëren van duurzame stedelijke planning, en het verminderen van de impact van steden op het milieu [2](#page=2). --- # Focus op duurzame steden en gemeenschappen (SDG 11) Dit onderwerp benadrukt het belang van duurzame steden en gemeenschappen, een kernonderdeel van de cursus, gezien de toenemende urbanisatie wereldwijd en binnen Europa [2](#page=2). ### 11.1 Urbanisatie en de rol van steden Urbanisatie is een significante trend, waarbij een groot deel van de Europese bevolking reeds in steden woont. Momenteel leeft 55% van de wereldbevolking in steden. Steden spelen een cruciale rol in de economische ontwikkeling en innovatie, en bieden oplossingen voor economische en milieuproblemen [2](#page=2). > **Tip:** Houd er rekening mee dat stedelijke gebieden zowel kansen als uitdagingen met zich meebrengen op het gebied van duurzaamheid. ### 11.2 Duurzame ontwikkelingsdoelen gerelateerd aan steden Hoewel het document specifiek SDG 11 belicht, worden ook andere duurzame ontwikkelingsdoelen genoemd die indirect verband houden met stedelijke duurzaamheid, zoals betaalbare en duurzame energie (SDG 7), waardig werk en economische groei (SDG 8), en innovatie en infrastructuur (SDG 9). Energie is verantwoordelijk voor 60% van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen, een factor die sterk gerelateerd is aan stedelijke consumptie en infrastructuur [2](#page=2). --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Duurzame ruimtelijke ontwikkeling | Een benadering van ruimtelijke planning die de behoeften van het heden bevredigt zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen, met aandacht voor sociale, economische en ecologische aspecten. | | Sprawl | Een onbeheerste uitbreiding van stedelijke gebieden, vaak gekenmerkt door laag-dichtheid ontwikkeling die zich verspreidt over voorheen landelijke gebieden, wat leidt tot inefficiënt ruimtegebruik en verhoogde milieubelasting. | | Duurzame ontwikkelingsdoelstellingen (SDG's) | Een reeks van 17 onderling verbonden doelen, opgesteld door de Verenigde Naties, die dienen als een universeel plan om vrede en welvaart voor mens en planeet te bereiken, zowel nu als in de toekomst. | | 3p's (People, Profit, Planet) | Een conceptueel raamwerk voor duurzaamheid dat de drie kernelementen benadrukt: sociaal welzijn (People), economische levensvatbaarheid (Profit) en ecologische bescherming (Planet). | | 5p's (People, Planet, Peace, Partnership, Prosperity) | Een uitbreiding van het 3p-concept, die naast mens, planeet en winst ook de belangrijheid van vrede (Peace), samenwerking (Partnership) en welvaart (Prosperity) voor duurzame ontwikkeling benadrukt. | | Malnutritie | Een ongezonde voedingstoestand die kan voortkomen uit een tekort, teveel of onevenwichtigheid van energie en/of voedingsstoffen in de voeding, met ernstige gevolgen voor de gezondheid. | | Broeikasgassen | Gassen in de atmosfeer die warmte vasthouden en de temperatuurstijging op aarde veroorzaken, zoals koolstofdioxide ($CO_2$) en methaan ($CH_4$), die een significante impact hebben op klimaatverandering. | | Ongelijkheid verminderen | Het streven naar een eerlijkere verdeling van rijkdom, kansen en middelen binnen en tussen landen, om sociale cohesie te bevorderen en armoede en marginalisatie tegen te gaan. | | Duurzame steden en gemeenschappen (SDG 11) | Een doelstelling die zich richt op het creëren van inclusieve, veilige, veerkrachtige en duurzame steden en menselijke nederzettingen door middel van betaalbare huisvesting, verbeterd openbaar vervoer, groenere stedelijke gebieden en deelname aan stedelijke planning. |