martina_althoff,_het_beeld_van_de_jeugd_als_criminaliteits-_en_veiligheidsprobleem (1).pdf

# De framing van jeugd als criminaliteitsprobleem Hier is een gedetailleerde samenvatting van het onderwerp "De framing van jeugd als criminaliteitsprobleem", gebaseerd op de verstrekte tekst. ## 1. De framing van jeugd als criminaliteitsprobleem Dit onderwerp onderzoekt de negatieve beelden van jongeren in relatie tot criminaliteit en onveiligheid, en hoe deze beelden publiekelijk worden gevormd en verspreid [1](#page=1). ### 1.1 Criminaliteitsstatistieken versus publieke perceptie #### 1.1.1 Inhoud van statistische bronnen * Jaarlijks gepubliceerde cijfers van het CBS en resultaten van self-report enquêtes vormen belangrijke bronnen voor het beeld van jeugdcriminaliteit [1](#page=1). * Politiestatistieken voor 1990-2001 laten een tamelijk stabiel aantal gehoorde minderjarige verdachten zien, met uitzondering van een piek in 1996 [1](#page=1). * Openbare orde delicten en vermogensdelicten zijn stabiel gebleven, met een lichte daling voor vermogensdelicten in de laatste jaren [1](#page=1). * Geweldsdelicten zijn sinds 1990 verdubbeld, maar vertonen de laatste drie jaar een stabiel beeld. Deze stijging is voornamelijk toe te schrijven aan mishandeling, terwijl diefstal met geweld daalde [1](#page=1) [2](#page=2). * Kritische criminologen beschouwen politiestatistieken soms als statistieken van het politie­werk, beïnvloed door factoren zoals politiebeleid en aangiftegedrag. Ze zeggen mogelijk meer over het beeld en de ontwikkeling van verdachten dan over de criminaliteit zelf [1](#page=1) [2](#page=2). * Self-report onderzoeken tonen een ander beeld dan politiestatistieken, waarbij de sterke toename van geweldsdelicten niet eenduidig terug te vinden is [2](#page=2). * Onderzoek suggereert een verschuiving in de kwalificatie van geweldsmisdrijven, waarbij een grotere maatschappelijke gevoeligheid voor geweld leidt tot een 'inflatie van geweld' door bredere juridische definities en zwaardere kwalificaties [2](#page=2). #### 1.1.2 De rol van experts en deskundigen * Het interpreteren van statistische bronnen en hun beperkingen is voorbehouden aan specialisten en deskundigen [2](#page=2). * Deze deskundigen hebben de taak om de resultaten genuanceerd, maar helder, publiekelijk uit te leggen aan politiek en media [2](#page=2). #### 1.1.3 Verschil tussen statistiek en publiek debat * Ondanks stabiele of licht dalende criminaliteitscijfers in officiële bronnen, ontstaat er in politieke en met name mediale debatten een ander beeld: dat van een kwalitatief en kwantitatief toenemende jeugdcriminaliteit [2](#page=2). * Dit beeld wordt vaak geassocieerd met de belangrijkste oorzaak van ervaren bedreiging en onveiligheid, waarbij de overtuiging heerst dat jeugdcriminaliteit toeneemt, jongeren kwaadwillender worden, en de daders jonger worden [2](#page=2). * De auteur, als criminologe, vindt dit fenomeen verrassend en vraagt zich af waar deze krachtige, bedreigende beelden vandaan komen, ook zonder objectieve bedreiging [2](#page=2) [3](#page=3). * De relatie tussen media­beelden en de beelden bij het publiek is complex en geen één-op-één relatie [3](#page=3). ### 1.2 Mediabeelden van criminaliteit en jeugd #### 1.2.1 Analyse van mediaberichtgeving * Onderzoek naar de relatie tussen media en criminaliteitsbeelden focust vaak op geschreven pers en televisieprogramma's [3](#page=3). * **Globale conclusies over mediaberichtgeving over criminaliteit:** * Ernstige criminaliteit (moord, doodslag) krijgt bovenproportioneel veel aandacht [3](#page=3). * Vermogensdelicten worden nauwelijks gerapporteerd [3](#page=3). * Criminaliteit wordt voornamelijk in geweldscontexten gepresenteerd als bedreigend [3](#page=3). * De noodzaak van repressieve maatregelen wordt vaak gesuggereerd [3](#page=3). * Focus ligt op het plegen en ophelderen van misdaden vanuit het politie­perspectief; informele controle komt niet aan bod [3](#page=3). * Daders worden negatief voorgesteld en criminaliteit wordt gezien als een individueel probleem [3](#page=3). * Er is meer aandacht voor concrete gebeurtenissen dan voor achtergronden of redenen van daden [3](#page=3). * Meer informatie over daders dan over slachtoffers, tenzij het slachtoffer overleden is [3](#page=3). * In landelijk nieuws zijn typische daders volwassen en hoger sociaal dan uit politiecijfers blijkt [3](#page=3). * Op lokaal niveau ligt de focus op jongeren en etnische minderheden [3](#page=3). * Typische slachtoffers zijn arm, jong, mannelijk en gekleurd [3](#page=3). * Aandacht voor schade beperkt zich tot ernstige lichamelijke gevolgen of overlijden [4](#page=4). * Er wordt een uniform beeld van criminaliteit en victimisering geschetst [4](#page=4). #### 1.2.2 Standaardisatie en invariantie van mediabeelden * Mediaberichten over criminaliteit en slachtoffers worden gestandaardiseerd gepresenteerd als 'eenheidsbeelden', die niet afhankelijk zijn van tijd, plaats of mediakanaal [4](#page=4). * Onderzoek toont aan dat, hoewel de vorm van presentatie kan verschillen (bv. boulevardpers vs. kwaliteitskranten), de inhoudelijke differentiatie vaak gelijk blijft [4](#page=4). #### 1.2.3 Moral panic en crime waves * Klassieke criminologische studies tonen aan dat massamedia sterk bijdragen aan gevoelens van angst voor criminaliteit en onveiligheid [4](#page=4). * **Moral panic** (Cohen) ontstaat rond kennelijk nieuwe criminaliteitsverschijnselen [4](#page=4). * **Crime waves** (Fishman, Hall) worden geanalyseerd als media­constructies die leiden tot druk op de politiek om nieuwe maatregelen in te voeren, terwijl er feitelijk niets is veranderd [4](#page=4). * Kenmerken van crime waves in de media zijn de definitie van specifieke criminaliteitstypes (bv. geweld) en dader­typen (bv. jonge, allochtone mannen) [4](#page=4). ### 1.3 De functie van massamedia in beeldvorming #### 1.3.1 Twee contrasterende theorieën over media­functie * **Spiegel van de werkelijkheid:** Een normatieve, traditionele opvatting ziet media als een weergave van de realiteit, met kritiek op vertekening en eenvormigheid. Deze theorie veronderstelt lineariteit tussen media en realiteit en grote media­invloed [4](#page=4) [5](#page=5). * **Constructeurs van de werkelijkheid:** Een kritische stroming ziet media als actief deelnemende wereldbeeldmachines die de werkelijkheid construeren door selectie en interpretatie. Er is geen ware of foute weergave mogelijk, aangezien elke berichtgeving selectief is en normatieve begrippen reflecteert. Media bieden een voorgeprogrammeerd duidingsaanbod [5](#page=5). #### 1.3.2 Nieuwsproductie en selectiecriteria * Nieuws wordt niet automatisch gevormd door gebeurtenissen, maar door de keuze van de media [5](#page=5). * **Criteria voor nieuwswaarde (Galtung/Ruge, Luhmann):** * Gebeurtenissen moeten dramatisch, onverwacht of emotioneel potentieel hebben [5](#page=5). * Ze moeten aan verwachtingspatronen voldoen en voorstelbaar zijn [5](#page=5). * Ze moeten een negatief karakter hebben, verbonden met negatieve consequenties (bv. conflicten, criminaliteit, catastrofen) [5](#page=5). * Ze moeten samenhangen met individueel gedrag en menselijke eigenschappen [5](#page=5). * Bekende personen vergroten de aantrekkingskracht [5](#page=5). * De gebeurtenis moet niet moeilijk te interpreteren zijn [5](#page=5). * Nieuwwaarde wordt verhoogd bij herhaalde berichtgeving [6](#page=6). * Gebeurtenissen moeten actueel zijn of aansluiten bij actuele gebeurtenissen [6](#page=6). #### 1.3.3 Media als constructeurs van betekenis * Nieuwsberichtgeving is normaal gesproken rapporteren over problematische situaties [6](#page=6). * Criminaliteit is per definitie potentieel nieuws en een 'containerbegrip' dat breed kan worden ingezet [6](#page=6). * Mediaberichtgeving werkt dramatiserend door de selectie en interpretatie van gebeurtenissen [6](#page=6). * Media verzinnen geen nieuws over criminaliteit, maar geven er door hun berichtgeving een bepaalde interpretatie en kleur aan [6](#page=6). * De media definiëren voor een groot deel van de bevolking wat belangrijke gebeurtenissen zijn en bieden interpretaties over hoe deze te begrijpen [6](#page=6). * Media zijn constructeurs van de werkelijkheid en van betekenissen, niet alleen van informatie [6](#page=6) [7](#page=7). * Deze constructies staan niet los van de maatschappij; de media functioneren als publieke instituties met de officiële taak informatie te leveren, meningsvorming te stimuleren, controle uit te oefenen en kritiek te formuleren [6](#page=6). * Media vormen een filter met definiërende macht, die hun interpretatie van de wereld aan het publiek kan opleggen [7](#page=7). * Selectiviteit en beoordeling door media zijn verwachte en gewenste functies van communicatie [7](#page=7). * Media produceren realiteit evenzeer als andere maatschappelijke actoren, maar beschikken over bronnen en middelen om hun visie zichtbaar te maken [7](#page=7). * Ware en foute weergaven zijn nauwelijks te onderscheiden [7](#page=7). ### 1.4 Discourstheoretische benadering #### 1.4.1 Kernconcepten van discoursanalyse * **Discourse** wordt in deze context niet beschouwd als publieke discussie of mediadebat, maar als dominante culturele kaders die leiden tot nieuwe of aangescherpte sociale constructies van zingeving [3](#page=3). * Betekenisverlening moet worden beschouwd in relatie tot de maatschappelijke context [8](#page=8). * Sociale processen van betekenisverlening en latente betekenisstructuren dragen, via aangeboden betekenispatronen, bij aan de constructie van de werkelijkheid [8](#page=8). * Massamedia zijn een centrale maatschappelijke institutie in de productie van teksten en interpretaties over de sociale werkelijkheid [8](#page=8). * Media staan niet los van andere instituties; samen vormen ze het publieke discours [8](#page=8). * Culturele betekenissystemen kaderen de productie en perceptie van de sociale werkelijkheid [8](#page=8). * Taal is meer dan een middel tot begrip; het is een structurerend element voor communicatie en een ordeningssysteem voor weten [8](#page=8). * Discoursanalyse onderzoekt de dieptestructuur van weten en hoe deze samenhangt met sociale structuren [8](#page=8). #### 1.4.2 Toepassing op jeugdcriminaliteit * Bij onderzoek naar jeugdcriminaliteit worden we geconfronteerd met maatschappelijke definities en interpretaties van sociale fenomenen [8](#page=8). * Deze beelden zijn historisch overgeleverde interpretatiepatronen, gereproduceerd door media, politiek en pedagogische kringen [8](#page=8). * Deze uitspraken kennen een lange geschiedenis (longue durée), verwerven dominantie en worden niet kritisch bevraagd [8](#page=8). * Mediaberichtgeving is één onderdeel van het maatschappelijke discours, dat actief deelneemt aan de productie van maatschappelijk erkende betekenissen [9](#page=9). * Het publieke inkaderen van sociale verschijnselen is variabel en afhankelijk van bestaande maatschappelijke interpretatiepatronen [9](#page=9). * Er is een wisselwerking tussen mediaberichtgeving en het politieke systeem, wat kan leiden tot een zichzelf versterkend proces (amplificatiespiraal) [9](#page=9). * Media, politici en wetenschappers zijn constructeurs van de werkelijkheid en reproduceren publieke verontwaardiging over jongeren [9](#page=9). * De pregnante presentatie van afwijkend jeugddrag vestigt de aandacht van politiek en andere instituties, waardoor vergelijkbare toekomstige gebeurtenissen anders worden gepercipieerd [9](#page=9). ### 1.5 Jeugdculturen: historische beelden en framing #### 1.5.1 Historische discoursen over jeugd * Het discours over adolescenten is sinds de negentiende eeuw altijd een discours over moraal en afwijking geweest [9](#page=9). * Bezorgdheid over de opgroeiende generatie en hun afwijkend/crimineel gedrag is een doorlopend fenomeen in westerse landen [9](#page=9). * Problematisering en dramatisering van jeugd als delinquent of gewelddadig is niet nieuw in de historische jeugdanalyse [9](#page=9). * Overheidspublicaties tonen dit aan; al in 1914 was er sprake van "algemene klachten over de baldadigheid der jeugd" [9](#page=9). * Het beeld van de jeugd als een probleem dat aangepakt moet worden, is historisch geworteld [10](#page=10) [11](#page=11) [12](#page=12) [13](#page=13). #### 1.5.2 Negatieve framing van jeugd * De focus op problematische aspecten van jeugd wordt versterkt doordat de media en politiek deze aspecten selecteren en benadrukken [14](#page=14). * Dit verklaart de publieke interesse in spectaculaire stijlen en praktijken van jongeren, ten koste van hun alledaagse leven en problemen [14](#page=14). * Het plaatsen van jeugd in de context van geweld maakt het gemakkelijk om hun manier van leven te discrimineren [14](#page=14). #### 1.5.3 Conclusie: Discourse als verklaring * Collectief geaccepteerde betekenissen en interpretatiepatronen over jongeren zijn verankerd in discoursen en worden gebruikt als collectieve verklaringen [14](#page=14). * Deze patronen reduceren complexiteit, versnellen reacties, simplificeren probleemaanpak, dekken maatschappelijke tegenstrijdigheden en vergemakkelijken communicatie [14](#page=14). * Een gangbaar interpretatiepatroon fungeert als 'kit' die subjectieve voorstellingen en media­interpretaties verbindt, wat helpt bij het begrijpen van het alledaagse leven [14](#page=14). * Discoursanalyse maakt zichtbaar hoe gebeurtenissen geconstitueerd worden door diepgewortelde culturele regels [14](#page=14). * Beelden over jongeren zijn historisch overgeleverd en variëren nauwelijks door de tijd, onafhankelijk van de feitelijke ontwikkeling van jeugdcriminaliteit [14](#page=14). * De recente dramatisering van jeugdculturen als crimineel en gewelddadig is geen nieuw fenomeen [14](#page=14). * Collectieve betekenissen over jongeren worden gereproduceerd door verschillende maatschappelijke instanties, waarbij de media een dominante rol spelen vanwege hun definiërende macht [14](#page=14). * Media kunnen betekenissen nauwelijks buiten het publieke discours produceren, maar maken er zelf deel van uit [14](#page=14). #### 1.5.4 Aandacht voor positieve kanten en subjectieve betekenis * Durkheim wees op de functie van sociale processen voor integratie, solidariteit en cohesie [15](#page=15). * Om jongeren recht te doen, is aandacht nodig voor de positieve en innovatieve kanten van jeugdculturen, zodat jongeren dynamisch kunnen integreren [15](#page=15). * Het probleem is dat de subjectieve zin van afwijkend of gewelddadig gedrag van jongeren door de buitenwereld wordt ontkend [15](#page=15). * Wetenschappers, jongerenwerkers, docenten, politici en journalisten hebben de taak om te vragen naar de subjectieve betekenissen van het handelen van jongeren [15](#page=15). * Dit betekent jongeren als maatschappelijke actoren serieus nemen en biedt de mogelijkheid voor positievere beelden [15](#page=15). * Afwijkend gedrag kan uiteindelijk de maatschappij in haar ontwikkeling helpen [15](#page=15). --- # De rol van media in het construeren van de werkelijkheid Dit deel bespreekt hoe massamedia fungeren als constructeurs van de werkelijkheid door middel van selectieve berichtgeving en het creëren van normatieve interpretatiekaders. ### 2.1 De selectieve aard van mediaberichtgeving over criminaliteit Onderzoek naar mediaberichtgeving over criminaliteit heeft diverse conclusies opgeleverd met betrekking tot de selectiviteit en presentatie van informatie. Ernstige vormen van criminaliteit, zoals moord en doodslag, krijgen onevenredig veel aandacht, terwijl vermogensdelicten nauwelijks aan bod komen. Criminaliteit wordt voornamelijk gepresenteerd binnen geweldscontexten, waarbij de omvang ervan als bedreigend wordt voorgesteld, wat de noodzaak voor repressieve maatregelen onderstreept. De focus ligt op het plegen en ophelderen van misdaden, bijna uitsluitend vanuit het perspectief van de politie, waarbij informele controlemogelijkheden buiten beschouwing blijven. Daders worden negatief gepresenteerd, wat criminaliteit als een individueel probleem positioneert in plaats van een maatschappelijk of sociaal probleem. Er wordt meer aandacht besteed aan concrete gebeurtenissen dan aan de achtergrond of redenen van de daad. Slachtoffers ontvangen weinig aandacht, tenzij zij zijn overleden. Landelijk nieuws presenteert typisch volwassen daders met een hogere sociale status dan politiestatistieken suggereren, terwijl lokaal nieuws zich richt op jongeren en etnische minderheden [3](#page=3). #### 2.1.1 Uniformiteit en standaardisatie van criminaliteitsbeelden Onderzoek toont aan dat media een zeer uniform beeld van criminaliteit en victimisering schetsen. Deze "eenheidsbeelden" zijn niet alleen onafhankelijk van tijd en plaats, maar ook van verschillende mediakanalen, wat duidt op een zekere invariantie in de berichtgeving. Hoewel er verschillen zijn in de manier waarop populaire en kwaliteitskranten berichten (meer dramatiserend versus terughoudend), is de inhoudelijke differentiatie minimaal [4](#page=4). #### 2.1.2 De rol van media in moral panic en crime waves Klassieke studies hebben aangetoond dat massamedia significant bijdragen aan het ontstaan en voortbestaan van gevoelens van angst voor criminaliteit en onveiligheid. Dit gebeurt onder meer door het creëren van "moral panic" rondom schijnbaar nieuwe criminaliteitsverschijnselen en door het propageren van "crime waves". Crime waves worden beschouwd als mediageconstrueerde problematiseringen van misdaden, zonder dat er daadwerkelijk sprake is van een spectaculaire officiële stijging. Kenmerkend hiervoor is de definitie van specifieke criminaliteitstypen (zoals geweldscriminaliteit) en daderprofielen (zoals jonge, allochtone mannen) [4](#page=4). ### 2.2 Theoretische perspectieven op de functie van massamedia Er bestaan twee contrasterende theorieën over de functie van media: #### 2.2.1 Media als spiegel van de werkelijkheid Dit traditionele en simplificerende perspectief beschrijft media als een spiegel van de werkelijkheid, waarbij hun primaire taak het weergeven van de realiteit is. Kritiek hierop is dat de realiteit wordt vertekend en een eenvormig beeld wordt geschetst. Dit perspectief gaat uit van een lineaire relatie tussen media en werkelijkheid, met een grote invloed van media op het individu en de maatschappij. Het veronderstelt dat mensen zich laten leiden door de beelden die media aanbieden, ook als deze de werkelijkheid vertekenen [4](#page=4) [5](#page=5). #### 2.2.2 Media als constructeurs van de werkelijkheid Dit kritische perspectief, dat aansluit bij de bevindingen over crime waves, stelt dat media constructeurs van de werkelijkheid zijn. Media worden gezien als "wereldbeeldmachines" die actief deelnemen aan de productie van de werkelijkheid. Zij selecteren gebeurtenissen en stimuli, waardoor ze een specifieke interpretatie geven aan gebeurtenissen en zo de realiteit construeren [5](#page=5). > **Tip:** Het onderscheid tussen deze twee perspectieven is cruciaal voor het begrijpen van de impact van media. ##### 2.2.2.1 Selectiviteit en normatieve productie Selectiviteit en de productie van normatieve begrippen worden binnen dit tweede perspectief als een gewenste functie van mediacommunicatie beschouwd. Media zijn geen passieve transporteurs, maar actieve constructeurs van de realiteit. Aangezien media niet over elke gebeurtenis kunnen berichten, is elke vorm van berichtgeving inherent selectief. Bovendien bevatten mediaberichten altijd een normatief begrip dat maatschappelijke normen en waarden weerspiegelt, en bieden media een voorgeprogrammeerd duidingsaanbod [5](#page=5). ##### 2.2.2.2 Nieuwswaarden en selectiecriteria De selectiviteit van nieuws wordt bepaald door specifieke criteria die de waarde van nieuws bepalen. Deze criteria omvatten dramatische of onverwachte gebeurtenissen met een emotioneel potentieel, gebeurtenissen die voldoen aan verwachtingspatronen (voorstelbaarheid), een negatief karakter met negatieve consequenties (conflicten, criminaliteit, catastrofen), samenhang met individueel gedrag en menselijke eigenschappen, betrokkenheid van bekende personen, en de mate waarin een gebeurtenis makkelijk te interpreteren is. Actualiteit en het feit dat er opnieuw over een gebeurtenis wordt bericht, verhogen de nieuwswaarde. Hoe duidelijker deze kenmerken zijn en hoe meer ze een gebeurtenis karakteriseren, hoe groter de kans dat erover wordt bericht [5](#page=5) [6](#page=6). > **Voorbeeld:** Een kleine misdaad die wordt gepresenteerd als een wijdverbreid fenomeen, met veel nadruk op de negatieve gevolgen en de dader, voldoet aan meerdere nieuwswaardecriteria. #### 2.2.3 De media als informatieleverancier en filter Massamedia worden beschouwd als publieke instituties met de officiële functie informatie te leveren, meningsvorming te stimuleren, controle uit te oefenen en kritiek te formuleren. Ze vormen een filter tussen gebeurtenissen en de perceptie ervan door het publiek. Hun definiërende macht stelt hen in staat hun versie en interpretatie van de wereld aan het publiek op te leggen. Selectiviteit en beoordeling door de media worden gezien als verwachte en gewenste functies, niet als een tekortkoming. Media produceren realiteit in gelijke mate als andere maatschappelijke actoren, maar beschikken over specifieke bronnen en middelen om hun visie zichtbaar te maken [6](#page=6). #### 2.2.4 Discours als medium voor zingeving en betekenisproductie De discourstheoretische benadering biedt een verklaring voor de prominente rol van criminaliteit als potentieel nieuws en hoe specifieke beelden over jongeren zich kunnen doorzetten en een eigen realiteit kunnen vormen. Hierbij is discours niet te vertalen als publieke discussie, maar als een centrale culturele institutie die zin en betekenissen produceert [7](#page=7). ##### 2.2.4.1 Definitie en kenmerken van discours Discours of discursieve praktijken omvatten uitspraken die door hun zingevende context of door institutionalisering als serieus en gezaghebbend worden beschouwd. Deze uitspraken bestaan onafhankelijk van een specifieke situatie, maar hebben een enorm effect wanneer ze zich voordoen. Volgens Foucault wordt een uitspraak pas gehoord als deze los van het spreekmoment blijft bestaan. Collectief geaccepteerde betekenissen zijn verankerd in discoursen, die fungeren als mediums voor de voortbrenging van betekenissen van "serieuze uitspraken". Discoursen zijn via taal bemiddelde zin- en symboolsystemen die maatschappelijk erkende en geïnstitutionaliseerde betekenissen bevatten over bijvoorbeeld normaliteit en deviantie. Ze worden beheerst door politieke en sociale structuren en de geproduceerde betekenissen worden gebruikt als collectieve verklaringen en gereproduceerd door sociale actoren [7](#page=7). ##### 2.2.4.2 Betekenisverlening en maatschappelijke context Betekenisverlening moet vanuit een discourstheoretisch perspectief in relatie tot de maatschappelijke context worden beschouwd. Maatschappelijke communicatie wordt beïnvloed door maatschappelijk verankerde interpretaties, die stilzwijgend worden aangenomen om begrijpelijk en overtuigend te zijn. Sociale processen van betekenisverlening en latente betekenisstructuren dragen bij aan de constructie van de werkelijkheid door de aangeboden betekenispatronen. Massamedia spelen hierin een centrale rol door het massaal aanleveren van teksten en interpretaties over de sociale werkelijkheid, maar staan in wisselwerking met andere maatschappelijke instituties [8](#page=8). ##### 2.2.4.3 Taal, cultuur en wetensordeningen Culturele betekenissystemen kaderen de productie en perceptie van de sociale werkelijkheid. Taal, als uitdrukking van cultuur, is meer dan een middel tot begrip; het is een structurerend element voor communicatie. In talige interacties vormen taal en de daarin ingeweven denkpatronen centrale elementen voor de constitutie van weten. Discoursanalyse is gericht op deze wetensordeningen en onderzoekt hoe de dieptestructuur van weten, die denken en handelen structureert, samenhangt met sociale structuren [8](#page=8). > **Let op:** De analyse van discoursen is essentieel om te begrijpen hoe maatschappelijke definities en interpretaties van sociale fenomenen, zoals jeugdcriminaliteit, historisch overgeleverde interpretatiepatronen reproduceren [8](#page=8). ### 2.3 De wisselwerking tussen media, politiek en maatschappelijke constructies Mediaberichtgeving is een integraal onderdeel van het maatschappelijke discours en neemt actief deel aan de productie van maatschappelijk erkende betekenissen. Er is een wisselwerking tussen mediaberichtgeving en bestaande maatschappelijke discussies, waarbij de media zich bedienen van deze discussies en omgekeerd [8](#page=8) [9](#page=9). #### 2.3.1 Het politieke systeem en media Het politieke systeem heeft, vanuit zijn informatievoorsprong, een dominante positie in het aanleveren van nieuws. Het verband tussen mediaberichtgeving en het politieke systeem wordt vaak beschreven als een zichzelf versterkend proces of een "amplificatiespiraal" [9](#page=9). #### 2.3.2 Media, politici en wetenschappers als constructeurs van verontwaardiging Massamedia, politici en wetenschappers worden gezien als constructeurs van de werkelijkheid. Zij produceren en reproduceren publieke verontwaardiging over bijvoorbeeld jongeren op straat, door de manier waarop ze daarover berichten, ernaar verwijzen en er aandacht aan geven. Door de pregnante presentatie van afwijkend gedrag van jongeren wordt de aandacht van politiek en andere maatschappelijke instituties gevestigd op dergelijke gevallen. Een incident wordt gepresenteerd als een betekenisvolle gebeurtenis die reactie vereist, wat leidt tot een spiraal waarin de druk van media om te berichten en de druk van politiek om te reageren, toeneemt [9](#page=9). ### 2.4 Historische beelden van jeugd en discours Om de bestendigheid van (negatieve) beelden over jongeren te verklaren, is het noodzakelijk te onderzoeken welke kennis, beelden, betekenissen en interpretatiepatronen historisch zijn overgeleverd en zich hebben doorgezet. Het discours over adolescenten was historisch altijd al een discours over moraal en afwijking. Sinds de negentiende eeuw is er in westerse landen voortdurende bezorgdheid over de opgroeiende generatie en hun afwijkend en crimineel gedrag. De problematisering en dramatisering van de jeugd als deliquent en/of gewelddadig is niet nieuw in historische jeugdanalyse [9](#page=9). > **Tip:** Begrijp dat de huidige mediabeelden van jeugd geworteld zijn in langdurige historische discoursen over moraal en afwijking. --- # Historische perspectieven op jeugdculturen en afwijkend gedrag Dit onderwerp onderzoekt hoe jeugd en jeugdculturen historisch werden geframed, met een focus op de aanhoudende problematische voorstelling van jongeren als afwijkend of crimineel. ### 3.1 De rol van media en politiek in het construeren van realiteit Mediaberichtgeving is niet willekeurig, maar wordt gevormd door de culturele en politieke context van de maatschappij. Het publieke beeld van sociale verschijnselen is variabel en afhankelijk van bestaande interpretatiepatronen, waarbij media en de maatschappij elkaar wederzijds beïnvloeden. Het politieke systeem, met zijn informatievoorsprong, speelt een dominante rol in nieuwsverspreiding, wat leidt tot een zichzelf versterkend proces, een 'amplificatiespiraal', tussen media en politiek. Massamedia, net als politici en wetenschappers, construeren de werkelijkheid door de manier waarop ze berichten over bijvoorbeeld jongeren, wat kan leiden tot publieke verontwaardiging en druk op politieke instituties om te reageren [9](#page=9). ### 3.2 Historische debatten over jeugd en moraal Het discours over adolescenten is historisch gezien altijd verbonden geweest met moraal en afwijking. Sinds de negentiende eeuw bestaat er in westerse landen voortdurende bezorgdheid over de opgroeiende generatie en hun afwijkend of crimineel gedrag. De problematiserende en dramatiserende framing van jeugd als delinquent en/of gewelddadig is niet nieuw in historische jeugdanalyse [9](#page=9). #### 3.2.1 Vroege signalen van jeugdproblematisering (begin 20e eeuw) Al in 1914 klaagde de Tweede Kamer over "baldadigheid der jeugd". Een daaropvolgende staatscommissie sprak van een "angstwekkende stijging van de criminaliteit en tuchteloosheid" onder jongeren tussen dertien en achttien jaar [10](#page=10) [9](#page=9). #### 3.2.2 De periode van de jeugdbeweging en de 'verwaarloosde jeugd' (jaren '20 en '30) In de jaren twintig en dertig was er minder aandacht voor jeugdproblematiek, mede door de bloei van de jeugdbeweging die als positief werd gezien. Echter, arbeidersjongeren, die moeite hadden met de idealen van de jeugdbeweging, werden als 'verwaarloosde jeugd' of 'straatjeugd' beschouwd, vooral in tijden van stijgende werkloosheid en zedenverlies [10](#page=10). #### 3.2.3 Post-WOII: een weifelende houding en de 'massajeugd' (eind jaren '40 - jaren '50) Na 1945 was er kortstondig vertrouwen in de jeugd ("de jeugd heeft de toekomst"). Vanaf het einde van de jaren veertig tot de jaren vijftig werd de houding van ouderen en autoriteiten jegens jongeren echter beschreven als weifelend en tweeslachtig. Deze bezorgdheid kwam vooral voor bij politici, wetenschappers en kerkvertegenwoordigers. Het begrip 'massajeugd' werd gebruikt voor maatschappelijk verwilderde jeugd, met name ongeschoolde arbeidersjeugd, die als gemakkelijk tot crimineel gedrag geneigd werd beschouwd. Deze groep leefde volgens de opvattingen op een "vitaal en instinctief niveau" [10](#page=10). #### 3.2.4 De opkomst van de nozems en vergelijkbare jeugdculturen (halverwege de jaren '50) Halverwege de jaren vijftig kwamen de nozems in het nieuws, die opschudding veroorzaakten met hun gedrag, extravagante kleding en uitbundigheid. Hun manier van vrijetijdsbesteding, zoals rondhangen bij bioscopen, rondscheuren met bromfietsen en het uiten van opmerkingen naar voorbijgangers, leidde tot verontwaardiging [10](#page=10). * **Vergelijking met internationale jeugdculturen:** Dergelijke jeugdculturen, zoals de mods in Engeland en de Halbstarken in Duitsland, vertoonden weinig verschil in beeldvorming met de Nederlandse nozems. De Duitse criminoloog Günther Kaiser beschreef de Halbstarken als rondhangende arbeidersjongeren die, met een uitdagende houding, voetgangers en vrouwen lastig vielen en zich op de rand van de samenleving bewogen [10](#page=10) [11](#page=11). > **Voorbeeld:** De beschrijving van de Halbstarken door Kaiser, met hun uitdagende houding, lawaaierige gesprekken, bespotten van ouderen en belagen van voorbijgangers, vertoont opvallende overeenkomsten met hedendaagse beelden over hangjongeren [11](#page=11). #### 3.2.5 Evolutie van problematische jeugdgroepen en de constante morele verontwaardiging (eind jaren '50 - jaren '80) Na de nozems volgde een problematisering en 'demonisering' van rockers en provo's (eind jaren '50 tot jaren '60), randgroepjongeren in de jaren zeventig, krakers, milieu- en vredesbewegingen, en tot eind jaren tachtig de autonomen en voetbalvandalen. Hoewel de groepen en hun beelden varieerden, bleef de morele verontwaardiging over hun gedrag en vrijetijdsbesteding een constant kader [11](#page=11). * **Uitbreiding van het problematische beeld:** Begin jaren zestig werden, met de komst van de provo's, ook hoger opgeleide jongeren (provo's, hippies, studenten) als problematisch beschouwd. Later werd dit beeld diffuser, met verschillende sociale groepen die als afwijkend werden gezien [11](#page=11). > **Kernpunt:** De eerste reactie van de samenleving op nieuwe jeugdtrends is vaak morele verontwaardiging over gedrag, opvattingen, houdingen en kleding die als onbehoorlijk worden ervaren, waarbij de vorm belangrijker is dan de intentie. Uitingen die de orde verstoren, zoals de vetkuif van de nozem, het lange haar van de hippie, de hanenkam van de punk, de kale kop van de skinhead en dreadlocks van de rasta, leiden tot schokken [11](#page=11). Deze uitingen symboliseren minder een specifieke boodschap dan wel afwijking van dominante culturele normen [12](#page=12). ### 3.3 Interpretaties van jeugdculturen en maatschappelijke beelden Historisch onderzoek naar jeugdculturen toont aan dat er altijd een publieke discussie is geweest over jeugd als afwijkend of delinquent. Sinds de twintigste eeuw is er geen periode geweest zonder discussie over normenverlies onder jongeren [12](#page=12). #### 3.3.1 Consistente beelden ondanks variërende groepen Ondanks enorme verschillen in groepen, inhoud en oriëntatie, veranderen de maatschappelijke beelden en de daarin verankerde voorstellingen over jeugd nauwelijks. Een constante bevinding is het klagen over algemeen waardenverlies, zichtbaar door bewust niet-conformistische levensstijlen van adolescenten [12](#page=12). #### 3.3.2 De rol van leeftijd en overgangsperiodes De leeftijd van een groep is geen voldoende verklaring voor het ontstaan van een eigen cultuur, maar wel voor de zoektocht die deze groep kenmerkt. Volgens Karl Mannheim zijn zowel algemene maatschappelijke omstandigheden als de specifieke ontvankelijkheid van de jeugd bepalend voor de aard van jeugdculturen. Jeugd is een overgangsperiode waarin jongeren sterk op elkaar zijn aangewezen, wat het ontstaan van afwijkende culturen bevordert; jeugdcriminaliteit kan hierdoor als een 'passageprobleem' worden gezien [12](#page=12) . * **Normatieve kaders van scene-jongeren:** Hoewel van recente jeugdculturen, zoals scene-jongeren, vaak wordt beweerd dat ze een gebrek aan coherente normen en waarden hebben, hanteren zij wel degelijk normatieve kaders, die echter niet noodzakelijk overeenkomen met de hegemoniale orde [12](#page=12). #### 3.3.3 De onverwachte en onbedoelde aard van jeugdculturen Jeugdculturen ontstaan niet door rationele keuzes, maar onverwacht en onbedoeld. Pas in confrontatie met de oudere generatie en de maatschappij wordt duidelijk dat de jeugd een boodschap heeft. Cultuur wordt hierbij gezien als een verzameling betekenissen die voornamelijk 'al doende' geconstrueerd wordt [12](#page=12). #### 3.3.4 Levensstijl als centraal element en de rol van deviantie Het vertonen van een maatschappelijk non-conforme levensstijl is een centraal hoofdelement van veel jeugdculturen. Zelfs middenklasse-gerelateerde jeugdculturen, zoals de studenten- en vredesbeweging of de techno- en gothic-scene, provoceren met hun levensstijl. Hooligans, skinheads en autonomen representeren meer rebelse aspecten, terwijl alle vormen van sociale deviantie actief stijlen en symbolische kaders vormgeven die hun anders-zijn benadrukken, wat door het burgerdom als schandalig wordt ervaren [13](#page=13). #### 3.3.5 Jeugdigheid als identiteitskenmerk en de idealisering/stigmatisering van jongeren Jeugdigheid is een sleutelkenmerk van identiteit in jeugdculturen; jongeren profileren zich bewust als jong en benutten jeugdigheid. Jong zijn betekent anders, kritisch en niet verstokt zijn. Positieve aspecten van jeugd (progressief, modern, idealistisch) worden benadrukt, maar tegelijkertijd worden jongeren vaak minachtend bejegend. Deze idealisering kan leiden tot voorspelbare teleurstelling. Naast deze cycli van positieve en negatieve stigmatisering bestaat er ook onverschilligheid, waarbij jongeren geen gehoor vinden of juist te maken krijgen met zorg en pedagogische bezorgdheid, wat weer kan transformeren naar negatieve benaderingen [13](#page=13). * **Jeugd als normatieve constructie:** Jeugd wordt gezien als een normatieve constructie, waarbij het beeld van jeugd als anders en tegelijkertijd gebrekkig bedreigend is voor de maatschappij en jongeren zelf. Dit creëert een beeld waarin jeugd problematisch wordt afgeschilderd en het onderwerp wordt van beleidsmatige interventies, toezicht en controle binnen criminaliteitsbeleid, jeugdzorg en hulpverlening. Veel jeugdonderzoek is problematisch onderzoek, gericht op individuele (probleem)jongeren vanuit een deficiëntiemodel [13](#page=13). #### 3.3.6 Afwijkend gedrag als constitutief voor jeugdfase Afwijkend gedrag is vrijwel inherent aan de leeftijd en sociale status van jeugdgroepen. De jeugdfase kenmerkt zich door het uitproberen van maatschappelijke normen en waarden. Er is sprake van een complementariteit tussen jeugd en delinquentie/criminaliteit, gegrondvest in het model 'jeugd'. De hele jeugdcultuur ontstaat rond de onvolwassenheid en het onvermogen van jongeren om de dominante cultuur direct te accepteren [13](#page=13). * **Sociale controle en publieke belangstelling:** Jongeren worden gezien als individuen voor wie heersende normen niet vanzelfsprekend zijn en die sociale controle behoeven. De publieke belangstelling gaat minder uit naar het alledaagse, normale leven van jongeren, maar meer naar spectaculaire stijlen en praktijken. Het plaatsen van jeugd in de context van geweld maakt het gemakkelijk hun levenswijze te discrimineren [14](#page=14). ### 3.4 Conclusie: Het discours over jeugd als criminaliteits- en veiligheidsprobleem Collectief geaccepteerde betekenissen en interpretatiepatronen over jongeren zijn verankerd in discoursen en dienen als verklaringen voor de jeugd. Deze patronen reduceren complexiteit, versnellen reacties, simplificeren probleemaanpak, bedekken tegenstrijdigheden en vergemakkelijken communicatie, en kunnen fungeren als een 'kit' die subjectieve voorstellingen met media-interpretaties verbindt [14](#page=14). Discoursanalyse toont aan dat gebeurtenissen geconstitueerd worden door diep verankerde culturele regels. De beelden over jongeren zijn historisch overgeleverd en variëren nauwelijks door de tijd, onafhankelijk van feitelijke ontwikkelingen in jeugdcriminaliteit. De recente dramatisering van jeugdculturen als crimineel en gewelddadig is dan ook geen nieuw fenomeen [14](#page=14). Collectieve betekenissen over jongeren worden gereproduceerd door verschillende maatschappelijke instanties, waaronder de media, die een enorme definiërende macht hebben. Media zijn geen geïsoleerde constructeurs, maar maken deel uit van het publieke discours en beïnvloeden dit sterk in de ontwikkeling van een mediamaatschappij. Betekenisverlening gebeurt altijd in relatie tot de maatschappelijke context en het bestaande culturele weten [14](#page=14). --- # De theoretische benadering van discoursanalyse Dit onderwerp verklaart discours als een institutionele vorm van zingeving die sociale constructies van betekenis en waarheid creëert [7](#page=7). ### 4.1 Discours als instantie van zingeving Het discourstheoretisch concept biedt een verklaring voor de prominente rol die criminaliteit als potentieel nieuws speelt voor de media en hoe specifieke beelden over jongeren zich kunnen doorzetten en een eigen waarheid en realiteit vormen. Discours wordt hier niet vertaald als publieke discussie of debat, maar als een centrale culturele institutie die zin en betekenissen produceert [7](#page=7). #### 4.1.1 Definitie en kenmerken van discours * Discours of discursieve praktijken worden beschouwd als uitspraken die door hun zingevende context of door een proces van institutionele aanspraak als serieus te nemen worden gezien [7](#page=7). * Discours omvat uitspraken die langdurig bestaan en als serieus of gezaghebbend worden beschouwd [7](#page=7). * Deze uitspraken maken een institutionele aanspraak op het verkondigen van de waarheid, of wat experts zeggen in hun professionele hoedanigheid [7](#page=7). * Ze bestaan onafhankelijk van een specifieke situatie, maar hebben een groot effect wanneer ze zich voordoen [7](#page=7). * Uitspraken worden pas gehoord als ze los van het spreekmoment blijven bestaan [7](#page=7). * Collectief geaccepteerde betekenissen zijn verankerd in discoursen, omdat deze het medium zijn voor het voortbrengen van betekenissen van 'serieuze' uitspraken [7](#page=7). * Discoursen zijn via taal bemiddelde zin- en symboolsystemen die maatschappelijk erkende en geïnstitutionaliseerde betekenissen bevatten over bijvoorbeeld normaliteit en deviantie [7](#page=7). * Ze worden beheerst door politieke en sociale structuren van een maatschappij [7](#page=7). * De door discoursen geproduceerde betekenissen worden gebruikt als collectieve verklaringen voor fenomenen in de sociale wereld en worden subjectief gebruikt en gereproduceerd door sociale actoren als verklaringen voor hun eigen handelingen [7](#page=7). * Analyse van discoursen geeft inzicht in een bepaalde praktijk, en specifieke uitspraken kunnen zich doorzetten binnen een bepaalde discursieve praktijk [7](#page=7). #### 4.1.2 Betekenisverlening en maatschappelijke context Volgens het discourstheoretisch perspectief moet betekenisverlening in relatie tot de maatschappelijke context worden beschouwd. Maatschappelijke communicatie wordt niet alleen direct, maar ook indirect, op de achtergrond, beïnvloed door maatschappelijk verankerde interpretaties. Een spreker sluit zich stilzwijgend aan bij denkbeelden om begrijpelijk en overtuigend te zijn en om begrip en toestemming te ontvangen [8](#page=8). #### 4.1.3 Discours en de constructie van de werkelijkheid Sociale processen van betekenisverlening, latente betekenisstructuren en bijbehorende regels dragen, door hun aangeboden betekenispatronen, bij aan de constructie van de werkelijkheid. Massamedia spelen hierbij een centrale rol door het massaal aanleveren van teksten en interpretaties over de sociale werkelijkheid [8](#page=8). * Media staan niet los van andere maatschappelijke instituties; samen vormen ze het publieke discours en kunnen zij hun interpretaties niet onafhankelijk produceren [8](#page=8). * Culturele betekenissystemen kaderen de productie en perceptie van de sociale werkelijkheid [8](#page=8). * De sociale werkelijkheid en daaraan verbonden sociale verschijnselen zijn delen van de cultuur van een samenleving [8](#page=8). * Cultuur creëert een symbolensysteem dat niet alleen wereldbeelden en mythen omvat, maar ook weten, en in die zin interpretatiepatronen aanlevert [8](#page=8). * Taal, als uitdrukking van cultuur, is meer dan een middel tot begrip en overeenstemming; het is het structurerende element voor communicatie [8](#page=8). * In talige interacties vormen taal en de ingeweven denkpatronen en zingevingverbanden centrale elementen voor de constitutie van weten (taal als ordeningssysteem) [8](#page=8). #### 4.1.4 Discoursanalyse en wetensordeningen Discoursanalyse richt zich op de wetensordeningen. Het onderzoekt hoe de dieptestructuur van weten in elkaar zit – die structuur die in dagelijks handelende subjecten verborgen blijft maar hun denken en handelen structureert – en hoe deze wetensordeningen samenhangen met sociale structuren [8](#page=8). * Bij de analyse van bijvoorbeeld jeugdcriminaliteit worden we geconfronteerd met maatschappelijke definities en interpretaties van sociale fenomenen en hun collectieve betekenissen [8](#page=8). * Deze beelden zijn historisch overgeleverde interpretatiepatronen die niet alleen door de media, maar ook door verschillende maatschappelijke instanties, zoals politieke en pedagogische kringen, worden gereproduceerd [8](#page=8). * Het zijn uitspraken die een 'longue durée' kennen en dominantie verwerven als geldig en gezaghebbend [8](#page=8). * Ze worden niet kritisch ter discussie gesteld, gelden onafhankelijk van een specifieke situatie en zijn zo reproduceerbaar in andere tijden [8](#page=8). * Mediaberichtgeving is één bestanddeel van het maatschappelijke discours en neemt actief deel aan de productie van maatschappelijk erkende betekenissen [8](#page=8). * Mediaberichtgeving staat in wisselwerking met andere maatschappelijke debatten, waardoor het mogelijk wordt specifieke betekenissen en perspectieven op te leggen, zoals het beeld van de jeugd als criminaliteits- en veiligheidsprobleem [8](#page=8). > **Tip:** Begrijpen hoe discoursen functioneren is cruciaal om te doorgronden hoe maatschappelijke ideeën, normen en waarden, vooral met betrekking tot gevoelige onderwerpen zoals jeugdcriminaliteit, gevormd en verspreid worden [7](#page=7) [8](#page=8). --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Discourse-theoretische verklaring | Een verklaring die gebaseerd is op de analyse van discoursen, waarbij wordt gekeken naar hoe taal en communicatie betekenissen construeren en sociale werkelijkheden vormgeven binnen een maatschappelijke context. | | Discours | In de context van de tekst verwijst discours naar dominante culturele kaders en discursieve praktijken die leiden tot de institutionalisering van betekenisgeving, waarbij uitspraken op lange termijn als serieus en gezaghebbend worden beschouwd. | | Sociale constructie | Een concept of fenomeen dat door sociale interactie en gedeelde overtuigingen binnen een samenleving wordt gevormd en gedefinieerd, in plaats van een inherente of objectieve realiteit te zijn. | | Beeldvorming | Het proces waarbij ideeën, meningen en representaties over een bepaald onderwerp, persoon of groep worden gevormd, vaak beïnvloed door media en culturele normen. | | Media-interpretatie | De manier waarop massamedia gebeurtenissen selecteren, presenteren en duiden, wat invloed heeft op hoe het publiek de realiteit waarneemt en begrijpt. | | Criminaliteitsstatistiek | Gegevens en cijfers die de frequentie en aard van criminaliteit weergeven, verzameld door instanties zoals de politie en statistiekbureaus, en die kritisch geanalyseerd moeten worden vanwege mogelijke vertekeningen. | | Self-report enquête | Een onderzoeksmethode waarbij respondenten zelf hun gedrag rapporteren, bijvoorbeeld met betrekking tot criminele activiteiten, en dat inzicht kan geven in de werkelijke prevalentie van delicten. | | Moral panic | Een intensieve publieke angst die ontstaat rondom een vermeende dreiging van criminaliteit of een afwijkende gedragspatroon, vaak aangewakkerd door media en politiek, die leidt tot maatschappelijke verontwaardiging en oproepen tot repressieve maatregelen. | | Crime waves | Periodes waarin de media buitensporig veel aandacht besteden aan een bepaald type criminaliteit, wat kan leiden tot een gepercipieerde toename van criminaliteit, zelfs als de statistieken dit niet ondersteunen. | | Constructeurs van de werkelijkheid | Een theoretisch perspectief dat stelt dat media niet slechts de werkelijkheid weerspiegelen, maar actief bijdragen aan het vormen en construeren ervan door middel van selectie, framing en interpretatie. | | Framing | Het proces waarbij een onderwerp of gebeurtenis binnen een bepaalde context wordt geplaatst, wat de manier waarop het wordt begrepen en geïnterpreteerd door het publiek beïnvloedt. | | Institutionalisering | Het proces waarbij bepaalde ideeën, praktijken of sociale constructies worden verankerd en gevestigd binnen maatschappelijke structuren en instituties, waardoor ze gezaghebbend en normaal worden. | | Normatieve begrippen | Concepten die gebaseerd zijn op maatschappelijke normen, waarden en verwachtingen, en die de basis vormen voor hoe bepaalde gedragingen als acceptabel of onacceptabel worden beschouwd. | | Jeugdculturen | Subculturen die ontstaan onder jongeren, gekenmerkt door specifieke stijlen, gedragingen, normen en waarden, die vaak afwijken van de dominante maatschappelijke cultuur. | | Afwijking (deviantie) | Gedrag dat afwijkt van de maatschappelijke normen en waarden, en dat door de samenleving als problematisch of onacceptabel wordt beschouwd. | | Victimiseringsbeelden | De representatie van slachtoffers in de media en publieke debatten, vaak gekenmerkt door weinig aandacht voor hun ervaringen of de relatie met de dader. | | Discursieve praktijken | De concrete manieren waarop taal en communicatie worden gebruikt binnen specifieke sociale contexten om betekenis te creëren en machtsrelaties te bewerkstelligen. |