Cover
Comença ara de franc Reconversie - Defibrillatie.pptx
Summary
# Defibrillatie en reconversie: definities en indicaties
Dit onderwerp behandelt de definities van defibrillatie en reconversie, evenals de specifieke ritmestoornissen waarvoor deze procedures geïndiceerd zijn, met nadruk op polsloze ventrikeltachycardie, torsade de pointes en ventrikelfibrillatie.
### 1.1 Defibrillatie
#### 1.1.1 Definitie
Defibrillatie is het zo vlug mogelijk toedienen van een korte, hevige stroomstoot om een levensbedreigende ritmestoornis te behandelen.
#### 1.1.2 Belang in de 'chain of survival'
Bij een out-of-hospital cardiac arrest (OHCA) door ventrikelfibrillatie (VF) is een snelle toediening van hartmassage en defibrillatie binnen de 3 tot 5 minuten cruciaal voor overleving, met een overlevingskans van 49-75%. Elke minuut vertraging in defibrillatie leidt tot een reductie van 10-12% in de overlevingskans.
#### 1.1.3 Indicaties
De belangrijkste indicaties voor defibrillatie zijn:
* **Polsloze ventrikeltachycardie (VT)**
* **Torsade de Pointes**
* **Ventrikelfibrillatie (VF)**
#### 1.1.4 Energieniveau
De energieniveaus voor defibrillatie variëren, typisch tussen 150 tot 200 joules voor een eerste schok, oplopend tot 360 joules bij herhaalde schokken, afhankelijk van het type defibrillator.
### 1.2 Reconversie (Cardioversie)
#### 1.2.1 Definitie
Reconversie, ook wel cardioversie genoemd, is het toedienen van een kortstondige, synchrone stroomstoot door de hartspier. Het doel is om alle hartspiercellen simultaan te depolariseren, waarna de sinusknoop de kans krijgt om het normale hartritme te herstellen.
#### 1.2.2 Synchrone toediening
De stroomstoot bij reconversie wordt synchroon toegediend, wat betekent dat deze getimed wordt ten opzichte van de hartactiviteit. Dit gebeurt doorgaans 0,04 seconden na de R-top van het elektrocardiogram (ECG), op de S-golf of aan het begin van het ST-segment. Het doel hiervan is het vermijden van het R op T-fenomeen.
> **Tip:** Het synchroniseren van de schok is essentieel om te voorkomen dat de stroomstoot tijdens de kwetsbare fase van de ventrikelrepolarisatie (het T-golfoppervlak) wordt toegediend. Dit R op T-fenomeen kan leiden tot inductie van ventrikelfibrillatie.
#### 1.2.3 Vulnerable periode
De elektrische activiteit van het hart kent verschillende fasen. De meest kwetsbare periode voor het toedienen van een schok is tijdens de repolarisatie van de ventrikels (het T-golfoppervlak). De veiligste periode om een schok toe te dienen valt na het QRS-complex en voor het T-golfoppervlak.
#### 1.2.4 Indicaties
Reconversie wordt geïndiceerd bij:
* **Alle supraventriculaire tachycardieën (SVT) die medicamenteus moeilijk behandelbaar zijn** en die een ernstige verstoring van de pompfunctie van het hart veroorzaken.
* **Ventrikeltachycardie (VT) met pols**, die slecht reageert op medicatie en leidt tot een laag cardiaal output (C.O.).
* **Voorkamerfibrillatie (VKF)** die symptomatisch is of de pompfunctie ernstig verstoort.
* **Voorkamerflutter (VKFL)** die symptomatisch is of de pompfunctie ernstig verstoort.
> **Tip:** In tegenstelling tot defibrillatie, wat een urgente procedure is bij levensbedreigende ritmestoornissen, is reconversie vaak een geplande procedure waarbij de patiënt stabieler is en er tijd is voor optimale voorbereiding.
#### 1.2.5 Energieniveau
De energieniveaus voor reconversie variëren afhankelijk van de specifieke ritmestoornis:
* **Voorkamerfibrillatie (VKF):** 120-200 joules.
* **Voorkamerflutter (VKFL):** 50-100 joules.
* **Ventrikeltachycardie met pols:** 100-200 joules.
De exacte instelling wordt bepaald door de arts.
### 1.3 Gebruik van peddels en pads
#### 1.3.1 Gebruik van peddels
Bij het gebruik van peddels is een minimale druk van 8 kilogram bij volwassenen en 5 kilogram bij kinderen essentieel. Altijd moeten gelpads gebruikt worden tussen de peddels en de huid om verbranding en vonkvorming te voorkomen.
> **Tip:** Bij reconversie worden vaak peddels gebruikt, mede vanwege kostenoverwegingen in vergelijking met zelfklevende pads.
#### 1.3.2 Gebruik van zelfklevende pads
Zelfklevende pads bieden voordelen zoals onmiddellijke en continue ritmemonitoring, de mogelijkheid tot shockafgifte en pacing, en een verminderde kans op vonkvorming ten opzichte van peddels. Cruciaal is goede communicatie tussen zorgverleners bij het gebruik van pads.
#### 1.3.3 Positie van peddels of pads
De standaardpositie voor zowel peddels als pads is de anterieure-laterale positie.
* **Anterieure-laterale positie:** Eén pad/peddel rechts naast het sternum, ter hoogte van de tweede en derde intercostale ruimte. De andere pad/peddel wordt geplaatst aan de anterieure axillaire lijn, ter hoogte van de vijfde intercostale ruimte. De thorax dient geschoren te worden voor optimale geleiding.
* **Anterieure-posterieure positie:** Deze positie wordt gebruikt wanneer de anterieure-laterale positie niet geschikt is, bijvoorbeeld bij patiënten met een pacemaker (PM), implanteerbare cardioverter-defibrillator (ICD) of cardiale resynchronisatietherapie (CRT). Eén pad/peddel wordt rechts naast het sternum geplaatst (zoals bij anterieur-lateraal) en de andere aan de posterieure zijde van de thorax, ter hoogte van de linker scapula.
> **Tip:** Bij patiënten met een pacemaker of ICD dient men altijd zelfklevende pads te gebruiken. Door de pads voor en achter te plaatsen, minimaliseert men het risico dat de draden loskomen tijdens het toedienen van een schok.
### 1.4 Verpleegkundige aandachtspunten
Bij de eerste handeling bij een bewusteloze zorgvrager die niet reageert, is het alarmeren en het toepassen van de ABC-principes van de reanimatie (controle niet langer dan 10 seconden) van primair belang. Indien de zorgverlener niet bekend is met de defibrillator of de defibrillatieprocedure, dient men van het toestel af te blijven en zich te concentreren op de basale reanimatie.
---
# Reconversie (cardioversie): techniek en synchronisatie
Reconversie (cardioversie) is de toediening van een korte, gesynchroniseerde elektrische stroomstoot om een levensbedreigende ritmestoornis te behandelen en het normale hartritme te herstellen.
### 2.1 Definitie en doel van reconversie
Reconversie, ook wel cardioversie genoemd, wordt gedefinieerd als het toedienen van een kortstondige synchrone stroomstoot door de hartspier. Het doel hiervan is om de hartspiercellen simultaan te laten depolariseren, waarna de sinusknoop de kans krijgt om het normale hartritme te hervatten. In tegenstelling tot defibrillatie, waarbij het de bedoeling is om een chaotisch ritme zo snel mogelijk te onderbreken, is reconversie een geplande procedure waarbij rekening wordt gehouden met de hartactiviteit.
### 2.2 Synchronisatie en het R-op-T fenomeen
Een cruciaal aspect van reconversie is de synchronisatie van de stroomstoot met het hartritme. De stroomstoot wordt 0,04 seconden na de R-top van het elektrocardiogram (ECG) toegediend, wat overeenkomt met de S-golf of het begin van het ST-segment. Dit tijdstip is essentieel om het zogenaamde "R-op-T fenomeen" te vermijden.
Het R-op-T fenomeen treedt op wanneer een elektrische prikkel, zoals een defibrillatiestoot, valt tijdens de kwetsbare periode van het hart, specifiek tijdens de T-golf. Deze T-golf vertegenwoordigt de repolarisatie van de ventrikels. Een prikkel tijdens deze periode kan leiden tot gevaarlijke ventriculaire aritmieën, zoals ventrikelfibrillatie of Torsade de Pointes. Door de stroomstoot te synchroniseren met de R-top, wordt deze vermeden tijdens de meest kwetsbare fase van de hartcyclus.
> **Tip:** Onthoud dat de R-top aangeeft wanneer de ventrikels depolariseren, terwijl de T-golf de repolarisatie aangeeft. De periode van de T-golf is de meest kwetsbare periode voor het uitlokken van ventriculaire ritmestoornissen.
### 2.3 Kwetsbare periodes van het hart
Het hart kent verschillende kwetsbare periodes tijdens de elektrische cyclus:
* **Kwetsbare periode van de atria:** Dit is de periode waarin de atria geprikkeld kunnen worden.
* **Kwetsbare periode voor impulsen bij de ventrikels:** Dit is de meest kritieke kwetsbare periode en valt tijdens de T-golf van het ECG. Een elektrische stoot tijdens deze periode kan leiden tot levensbedreigende ventriculaire aritmieën.
De synchronisatie bij reconversie is specifiek gericht op het vermijden van de kwetsbare periode van de ventrikels. De defibrillator detecteert het QRS-complex (wat overeenkomt met de R-top) en zal de stroomstoot alleen afgeven buiten de meest kwetsbare periode.
### 2.4 Indicaties voor reconversie
Reconversie wordt toegepast bij specifieke ritmestoornissen die niet adequaat reageren op medicamenteuze behandeling of die ernstige hemodynamische gevolgen hebben. Belangrijke indicaties zijn:
* **Alle supraventriculaire tachycardieën (SVT) die medicamenteus moeilijk te behandelen zijn** en de pompfunctie van het hart ernstig verstoren.
* **Ventrikeltachycardie (VT) met pols** die slecht reageert op medicatie en een lage cardiale output (C.O.) veroorzaakt.
* **Voorkamerfibrillatie (VKF)**.
* **Voorkamerflutter (VKFL)**.
> **Example:** Een patiënt met chronische voorkamerfibrillatie die ondanks medicatie aanzienlijke kortademigheid en verminderde inspanningstolerantie ervaart, kan in aanmerking komen voor een gesynchroniseerde cardioversie om het normale ritme te herstellen.
### 2.5 Energieniveaus voor reconversie
De energieniveaus die gebruikt worden bij reconversie variëren afhankelijk van de ritmestoornis en de instelling, die door een arts bepaald wordt. Over het algemeen worden de volgende richtlijnen gehanteerd:
* **Voorkamerfibrillatie (VKF):** 120 tot 200 joules.
* **Voorkamerflutter (VKFL):** 50 tot 100 joules.
* **Ventrikeltachycardie met pols (VT):** 100 tot 200 joules.
De initiële instelling wordt door de arts bepaald.
### 2.6 Gebruik van peddels en pads
Zowel peddels als zelfklevende pads kunnen gebruikt worden voor defibrillatie en reconversie. Bij reconversie wordt vaak gebruik gemaakt van peddels, mede omdat deze kosteneffectiever kunnen zijn dan pads.
**Aandachtspunten bij gebruik van peddels:**
* Er dient minimaal 8 kilogram druk te worden uitgeoefend bij volwassen patiënten en minimaal 5 kilogram bij kinderen.
* Het gebruik van gelpads is altijd noodzakelijk om de geleiding te optimaliseren en verbranding te voorkomen.
**Voordelen van zelfklevende pads:**
* Onmiddellijke en continue ritmemonitoring.
* Mogelijkheid tot shockafgifte en pacing.
* Minder kans op vonken in vergelijking met peddels.
* Verbeterde communicatie tussen hulpverleners, omdat er geen noodzaak is om continu druk uit te oefenen.
> **Tip:** Bij patiënten met een pacemaker wordt aanbevolen om altijd zelfklevende pads te gebruiken. Dit voorkomt dat de leads van de pacemaker loskomen tijdens het toedienen van de schok.
### 2.7 Positie van peddels of pads
De standaardpositie voor de peddels of pads is de **anterior-laterale positie**. Hierbij wordt één elektrode rechts naast het sternum geplaatst, ter hoogte van de tweede en derde intercostale ruimte, en de andere elektrode ter hoogte van de linker mid-axillaire lijn, over de vijfde intercostale ruimte.
De **anterior-posterior positie** wordt gebruikt bij patiënten met een pacemaker of implanteerbare cardioverter-defibrillator (ICD) of cardiale resynchronisatietherapie (CRT). In dit geval wordt één elektrode anterieur geplaatst (rechts naast het sternum over de tweede en derde intercostale ruimte) en de andere elektrode posterieur, ter hoogte van de linker scapula.
**Belangrijke overwegingen bij het plaatsen van peddels/pads:**
* De thorax van de patiënt moet worden geschoren om een optimale geleiding te garanderen.
* Zorg ervoor dat de elektroden geen contact maken met elkaar.
* Bij het gebruik van de anterior-posterior positie bij patiënten met een pacemaker of ICD, worden pads gebruikt om te voorkomen dat de leads loskomen door de schok.
> **Example:** Bij een patiënt met een geactiveerde ICD die een potentieel levensbedreigende aritmie ontwikkelt, kan het plaatsen van de pads in een anterior-posterior positie geadviseerd worden om interactie met het apparaat te minimaliseren en de effectiviteit van de externe defibrillatie te optimaliseren.
### 2.8 Verpleegkundige aandachtspunten
Bij de eerste benadering van een bewusteloze zorgvrager is het essentieel om onmiddellijk alarm te slaan en de ABC-benadering van reanimatie toe te passen (controle maximaal 10 seconden). Indien de zorgverlener onbekend is met de werking van de defibrillator of de procedures voor defibrillatie/reconversie, dient men van het apparaat af te blijven en zich te concentreren op de basale reanimatiehandelingen. Reconversie is geen spoedeisende procedure in de zin van directe levensbedreiging zoals bij een hartstilstand, en er is doorgaans tijd om de procedure correct uit te voeren.
---
# Gebruik van defibrillatie-apparatuur en positionering
Dit onderwerp behandelt het correcte gebruik van defibrillatie-apparatuur, inclusief peddels en zelfklevende pads, met de nadruk op de juiste positionering op de thorax en specifieke overwegingen voor patiënten met pacemakers of interne cardioverter-defibrillators (ICD's).
### 3.1 Definitie en indicaties van defibrillatie
Defibrillatie wordt gedefinieerd als het zo snel mogelijk toedienen van een korte, hevige stroomstoot om een levensbedreigende ritmestoornis te behandelen. De effectiviteit van defibrillatie, vooral bij een circulatiestilstand ten gevolge van ventrikelfibrillatie (VF), is sterk afhankelijk van de tijd. Een snelle interventie (binnen 3-5 minuten) kan de overlevingskans significant verhogen, waarbij elke minuut vertraging leidt tot een aanzienlijke afname van de overlevingskans.
De belangrijkste indicaties voor defibrillatie zijn:
* **Polsloze ventrikeltachycardie (VT)**
* **Torsade de Pointes**
* **Ventrikelfibrillatie (VF)**
### 3.2 Definitie en indicaties van reconversie (cardioversie)
Reconversie, ook wel cardioversie genoemd, is het toedienen van een kortstondige, synchrone stroomstoot door de hartspier. Dit leidt tot een simultane depolarisatie van de hartspiercellen, waarna de sinusknoop idealiter het normale ritme kan herstellen. In tegenstelling tot defibrillatie, waarbij urgentie cruciaal is, is reconversie geen spoedsituatie en kan er meer tijd worden genomen voor de procedure.
Reconversie is synchroon, wat betekent dat de stroomstoot wordt toegediend kort na de R-top van het elektrocardiogram (ECG), specifiek tijdens de S-golf of aan het begin van het ST-segment (ongeveer 0.04 seconden na de R-top). Dit gebeurt om het potentieel gevaarlijke "R op T-fenomeen" te vermijden, waarbij een schok wordt afgegeven tijdens de kwetsbare fase van het ventriculaire repolarisatieproces, wat kan leiden tot een nieuwe ernstige ritmestoornis. De defibrillator detecteert hiervoor het QRS-complex.
De belangrijkste indicaties voor reconversie zijn:
* **Alle supraventriculaire tachycardieën (SVT) die medicamenteus moeilijk behandelbaar zijn en de pompfunctie van het hart ernstig verstoren.**
* **Ventrikeltachycardie (VT) met pols die slecht reageert op medicatie en een verminderde cardiale output (C.O.) veroorzaakt.**
* **Voorkamerfibrillatie (VKF)**
* **Voorkamerflutter (VKFL)**
* **Ventrikeltachycardie (VT) met pols.**
### 3.3 Energieniveaus voor defibrillatie en reconversie
De benodigde energieniveaus voor defibrillatie en reconversie variëren afhankelijk van de specifieke ritmestoornis en het type apparaat.
* **Defibrillatie:**
* Bij ventrikelfibrillatie (VF) en polsloze VT wordt meestal gestart met energieniveaus tussen 150 en 200 joules, met een optie tot 360 joules bij herhaalde pogingen of afhankelijk van het apparaat.
* **Reconversie (Cardioversie):**
* **Voorkamerfibrillatie (VKF):** 120 tot 200 joules.
* **Voorkamerflutter (VKFL):** 50 tot 100 joules.
* **Ventrikeltachycardie met pols:** 100 tot 200 joules.
Het exacte energieniveau wordt bepaald door een arts.
> **Tip:** Bij reanimatie met een geavanceerd levensondersteuningsapparaat (niet een AED) worden na drie schokken en reanimatiepogingen de pads op borst en rug geplaatst indien dit nog niet gebeurd was. Dit is anders dan bij een AED waar men de instructies van het apparaat volgt.
### 3.4 Gebruik van peddels en zelfklevende pads
Beide methoden (peddels en zelfklevende pads) worden gebruikt voor het toedienen van een stroomstoot.
#### 3.4.1 Gebruik van de peddels
Bij het gebruik van peddels zijn de volgende aandachtspunten van belang:
* **Uitoefenen van voldoende druk:** Er dient minimaal 8 kilogram druk te worden uitgeoefend bij volwassen patiënten en minimaal 5 kilogram bij kinderen.
* **Gebruik van gelpads:** Altijd gebruik maken van gelpads tussen de peddel en de huid om brandwonden te voorkomen en de geleiding te optimaliseren.
* **Communicatie:** Duidelijke communicatie met het team is essentieel om iedereen te waarschuwen voordat de schok wordt toegediend.
> **Tip:** Peddels worden vaak gebruikt bij reconversie omdat ze kosteneffectiever zijn dan de wegwerpbare zelfklevende pads.
#### 3.4.2 Gebruik van de zelfklevende pads
Zelfklevende pads bieden verschillende voordelen ten opzichte van peddels:
* **Onmiddellijke en continue ritmemonitoring:** De pads zijn permanent bevestigd, wat continue bewaking van het ritme mogelijk maakt.
* **Mogelijkheid tot schokafgifte en pacing:** Pads kunnen zowel voor schokafgifte als voor tijdelijke pacing worden gebruikt.
* **Verminderde kans op vonken:** Vergeleken met peddels is de kans op vonken kleiner.
* **COMMUNICATIE is essentieel!!** Net als bij peddels is duidelijke communicatie cruciaal om alle omstanders te informeren.
> **Tip:** Zorg ervoor dat de thorax van de patiënt droog en indien nodig geschoren is voordat de pads worden aangebracht om een goede geleiding te garanderen.
### 3.5 Positionering van peddels of pads op de thorax
De juiste positionering is van cruciaal belang voor een effectieve stroomgeleiding door het hart. De standaardpositie is antero-lateraal. Bij patiënten met een pacemaker (PM), interne cardioverter-defibrillator (ICD) of cardiale resynchronisatietherapie (CRT) apparaat wordt echter de antero-posterieure positie aanbevolen.
#### 3.5.1 Standaard: Antero-laterale positie
Deze positie omvat twee hoofdplaatsingen:
1. **Antero-posterieur (rechter sternumrand):** De eerste pad of peddel wordt geplaatst rechts naast het sternum, ter hoogte van de tweede en derde intercostale ruimte.
2. **Antero-lateraal (links axillair):** De tweede pad of peddel wordt geplaatst ter hoogte van de vijfde intercostale ruimte aan de mid-axillaire lijn.
Deze positionering zorgt voor een stroombaan die het hart dwars door de ventrikels leidt.
#### 3.5.2 Specifieke positie: Antero-posterieure positie
De antero-posterieure positie is geïndiceerd bij patiënten met de volgende implantaten:
* **Pacemaker (PM)**
* **Implantable Cardioverter-Defibrillator (ICD)**
* **Cardiale Resynchronisatietherapie (CRT) apparaten**
Bij deze positie worden de pads of peddels als volgt geplaatst:
1. **Antero (rechter sternumrand):** De eerste pad of peddel wordt geplaatst rechts naast het sternum, ter hoogte van de tweede en derde intercostale ruimte.
2. **Posterieur (linker scapula):** De tweede pad of peddel wordt geplaatst aan de posterieure zijde, ter hoogte van de linker scapula.
> **Tip:** Bij patiënten met een pacemaker of ICD is het cruciaal om de pads of peddels niet direct over het implantaat te plaatsen. Het plaatsen van de pads antero-posterieur helpt om de stroomstoot zo te leiden dat de kans op schade aan het implantaat of de effectiviteit van het implantaat minimaal is. Het gebruik van de zelfklevende pads wordt in deze gevallen sterk aangeraden omdat deze beter blijven zitten en het risico op loskomen tijdens het schokken kleiner is.
### 3.6 Verpleegkundige aandachtspunten
Bij het gebruik van defibrillatie-apparatuur zijn er belangrijke aandachtspunten voor verpleegkundigen:
* **Eerste handeling bij bewusteloosheid:** Alarmeer zo snel mogelijk en start met de ABCDE-methode (Airway, Breathing, Circulation, Disability, Exposure) om de situatie te beoordelen, met een maximale controletijd van 10 seconden voor ademhaling en circulatie.
* **Onbekendheid met apparatuur:** Indien de verpleegkundige onbekend is met het gebruik van de defibrillator of de correcte defibrillatieprocedures, dient het toestel niet te worden gebruikt. In zo'n geval wordt uitsluitend de ABC van de reanimatie toegepast. Dit benadrukt het belang van training en bekwaamheid.
> **Tip:** Ken uw patiënt. Informatie over implantaten zoals pacemakers of ICD's is essentieel voor de juiste positionering van de defibrillatie-apparatuur en om mogelijke complicaties te voorkomen.
---
# Verpleegkundige aandachtspunten bij reanimatie
Dit deel behandelt de essentiële eerste stappen bij een bewusteloze patiënt die niet reageert, inclusief alarmering en de ABC-procedure, met nadruk op het correcte gebruik van defibrillatieapparatuur in diverse situaties.
### 4.1 Defibrillatie
Defibrillatie is gedefinieerd als het zo snel mogelijk toedienen van een korte, hevige stroomstoot om een levensbedreigende ritmestoornis te behandelen.
#### 4.1.1 De 'Chain of Survival' en tijdsgebonden overleving
Bij een reanimatie van een circulatiestilstand buiten het ziekenhuis (OHCA) als gevolg van ventrikelfibrillatie (VF), leidt snelle reanimatie met hartmassage en defibrillatie (binnen 3-5 minuten) tot een overlevingskans van 49-75%. Elke minuut vertraging in het toepassen van defibrillatie vermindert de overlevingskans met 10-12%.
#### 4.1.2 Indicaties voor defibrillatie
De belangrijkste indicaties voor defibrillatie zijn:
* Polsloze ventrikeltachycardie (VT)
* Torsade de Pointes
* Ventrikelfibrillatie (VF)
#### 4.1.3 Energieniveaus bij defibrillatie
De aanbevolen energieniveaus voor defibrillatie zijn:
* 150 - 200 joules
* 360 joules
### 4.2 Reconvertie (Cardioversie)
Reconvertie, of cardioversie, is het toedienen van een kortstondige, synchrone stroomstoot door de hartspier. Het doel is om de hartspiercellen simultaan te laten depolariseren, waarna de sinusknoop de kans krijgt het normale ritme te herstellen.
> **Tip:** Bij reanimatie wordt in eerste instantie de defibrillator gebruikt. Bij meer geavanceerde reanimatie, met hulpverleners, kan reconversie worden toegepast.
#### 4.2.1 Synchrone reconversie
Synchrone reconversie houdt in dat de stroomstoot 0,04 seconden na de R-top wordt afgegeven, idealiter op de S-golf of het begin van het ST-segment. Dit is cruciaal om het 'R op T-fenomeen' te vermijden, wat tot gevaarlijke ritmestoornissen kan leiden. De defibrillator detecteert het QRS-complex en synchroniseert de shock met het basisritme.
> **Tip:** Bij reconversie is het belangrijk om rekening te houden met de hartactiviteit en de timing van de schok. Reconversie is geen directe urgentie en er is meer tijd beschikbaar dan bij een directe defibrillatie.
#### 4.2.2 Het R op T-fenomeen
Het R op T-fenomeen treedt op wanneer een elektrische prikkel (vaak een ventriculaire extrasystole - VES) valt op de T-golf van het ECG. Dit kan leiden tot ernstige ventriculaire ritmestoornissen, zoals Torsade de Pointes.
#### 4.2.3 Indicaties voor reconversie
De indicaties voor reconversie omvatten:
* Alle supraventriculaire tachycardieën (SVT) die medicamenteus moeilijk te behandelen zijn en de pompfunctie van het hart ernstig verstoren.
* Ventrikeltachycardie (VT) met pols die slecht reageert op medicatie en leidt tot een verminderde Cardiac Output (C.O.).
* Voorkamerfibrillatie (VKF).
* Voorkamerflutter (VKFL).
* Ventrikeltachycardie (VT) met pols.
#### 4.2.4 Energieniveaus bij reconversie
De aanbevolen energieniveaus voor reconversie variëren afhankelijk van de indicatie:
* Voorkamerfibrillatie (VKF): 120-200 joules
* Voorkamerflutter (VKFlutter): 50-100 joules
* Ventrikeltachycardie met pols: 100 joules (biphasisch) of 200 joules (monofasisch).
* Specifieke instellingen worden door de arts bepaald.
> **Tip:** Bij reconversie worden vaak peddels gebruikt omdat zelfklevende pads duurder kunnen zijn, maar zelfklevende pads bieden voordelen zoals continue monitoring en pacing.
### 4.3 Gebruik van defibrillatiemiddelen
#### 4.3.1 Gebruik van peddels
Bij gebruik van peddels voor defibrillatie of reconversie zijn de volgende aandachtspunten van belang:
* Een minimale druk van 8 kg moet worden uitgeoefend bij volwassen patiënten.
* Een minimale druk van 5 kg moet worden uitgeoefend bij kinderen.
* Maak **altijd** gebruik van gelpads om de geleiding te optimaliseren en verbranding te voorkomen.
#### 4.3.2 Gebruik van zelfklevende pads
Zelfklevende pads bieden verschillende voordelen:
* Onmiddellijke en continue ritmemonitoring.
* Mogelijkheid tot het afgeven van een shock en pacing.
* Minder kans op vonken in vergelijking met peddels.
* Communicatie tussen hulpverleners is essentieel bij het gebruik van pads.
#### 4.3.3 Positie van peddels of pads
De standaardpositie voor peddels of pads is de antero-laterale positie.
* **Anterolaterale positie:**
* Eén pad of peddel rechts naast het sternum, ter hoogte van de tweede en derde intercostale ruimte (koud).
* De andere pad of peddel ter hoogte van de mid-axillaire lijn, over de vijfde intercostale ruimte (koud).
* **Anteroposterieure positie:** Deze positie wordt gebruikt bij patiënten met een pacemaker (PM), implanteerbare cardioverter-defibrillator (ICD) of cardiale resynchronisatietherapie (CRT).
* Eén pad of peddel rechts naast het sternum, ter hoogte van de tweede en derde intercostale ruimte.
* De andere pad of peddel ter hoogte van de linker scapula.
> **Tip:** Bij het gebruik van een pacemaker is het gebruik van pads altijd aangewezen. De anteroposterieure positie met pads helpt voorkomen dat de leads loskomen tijdens het toedienen van de schok.
> **Tip:** Het scheren van de thorax is noodzakelijk voor een optimale aanhechting van de pads/peddels en effectieve stroomoverdracht.
### 4.4 Algemene verpleegkundige aandachtspunten bij reanimatie
De allereerste handeling bij een bewusteloze zorgvrager die niet reageert, is het **alarmeren** van de hulpdiensten en het starten van de **ABC-procedure** (Ademhaling, Circulatie, Bewustzijn) waarbij de controle maximaal 10 seconden mag duren.
> **Tip:** Indien er twijfel bestaat over het correcte gebruik van de defibrillator of de defibrillatieprocedure, dient men hiervan af te zien en enkel de basis ABC-reanimatie toe te passen.
---
## Veelgemaakte fouten om te vermijden
- Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens
- Let op formules en belangrijke definities
- Oefen met de voorbeelden in elke sectie
- Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen
Glossary
| Term | Definition |
|------|------------|
| Defibrillatie | Het zo vlug mogelijk toedienen van een korte, hevige stroomstoot om een levensbedreigende ritmestoornis te behandelen. Dit is essentieel bij acuut optredende ventrikelfibrillatie of polsloze ventrikeltachycardie. |
| Reconversie (Cardioversie) | De toediening van een kortstondige, synchrone stroomstoot door de hartspier, waardoor de hartspiercellen simultaan depolariseren. Na deze depolarisatie kan de sinusknoop het normale hartritme weer opnemen. |
| Ventrikelfibrillatie (VF) | Een levensbedreigende ritmestoornis waarbij de ventrikels van het hart chaotisch en ineffectief samentrekken, wat leidt tot een verlies van pompfunctie en circulatie. Het is een van de belangrijkste indicaties voor defibrillatie. |
| Polsloze Ventrikeltachycardie (VT) | Een snelle hartslag vanuit de ventrikels die zo ernstig is dat er geen meetbare pols meer is. Dit vereist onmiddellijke defibrillatie om het normale ritme te herstellen en circulatie te waarborgen. |
| Torsade de Pointes | Een specifieke vorm van ventrikeltachycardie die gekenmerkt wordt door een draaiend patroon van QRS-complexen op het elektrocardiogram. Het is vaak geassocieerd met verlengde QT-tijden en kan leiden tot ventrikelfibrillatie. |
| R-op-T fenomeen | Een potentieel gevaarlijk fenomeen waarbij een vroegtijdige ventrikelcontractie (PVC) optreedt tijdens de T-golf van het voorgaande ECG-complex. Dit kan een ventriculaire tachycardie of defibrillatie uitlokken, en wordt vermeden door synchronisatie bij cardioversie. |
| Synchrone stroomstoot | Een elektrische schok die wordt toegediend op een specifiek punt in de hartcyclus, meestal gekoppeld aan de R-top van het ECG-signaal. Dit is cruciaal bij cardioversie om het R-op-T fenomeen te voorkomen. |
| Depolarisatie | Het proces waarbij de elektrische potentiaalverschillen over het celmembraan van een hartspiercel worden omgekeerd. Dit is de elektrische gebeurtenis die leidt tot contractie van de hartspier. |
| Sinusknoop | De natuurlijke pacemaker van het hart, gelegen in de rechterboezem. Het genereert elektrische impulsen die de hartslag reguleren en een normaal sinusritme initiëren. |
| Joules | De eenheid van energie die wordt gebruikt om de energie-output van een defibrillator of cardioverter aan te duiden. Verschillende energieniveaus worden gebruikt afhankelijk van de ritmestoornis en het type apparaat. |
| Peddels | Elektroden die direct op de borstkas van de patiënt worden geplaatst om een elektrische schok toe te dienen. Ze worden gebruikt bij zowel defibrillatie als cardioversie. |
| Zelfklevende pads | Plak Elektroden die op de borstkas van de patiënt worden bevestigd voor het monitoren van het hartritme, het afgeven van schokken en soms pacing. Ze bieden voordelen zoals continue monitoring en vermindering van het risico op vonken. |
| Antero-laterale positie | Een standaardpositie voor het plaatsen van defibrillatie-peddels of pads, waarbij één elektrode zich rechts van het borstbeen bevindt (bovenste intercostale ruimte) en de andere zich aan de linkerzij van de borstkas bevindt (mid-axillair, ter hoogte van de 5e intercostale ruimte). |
| Antero-posterior positie | Een alternatieve positie voor het plaatsen van defibrillatie-peddels of pads, waarbij één elektrode zich rechts van het borstbeen bevindt en de andere zich op de rug bevindt, onder de linker schouderblad. Deze positie wordt vaak gebruikt bij patiënten met pacemakers of ICD's. |
| ABC van de reanimatie | Een gestandaardiseerde benadering van reanimatie die bestaat uit Airway (luchtweg), Breathing (ademhaling) en Circulation (circulatie). Het is de basisprotocol voor het omgaan met een patiënt zonder ademhaling en circulatie. |