Cover
Comença ara de franc 8 Slides_nationaliteit.pdf
Summary
# Wat is nationaliteit?
Nationaliteit is de juridische band die een individu verbindt met een specifieke staat. Deze band bepaalt de rechten en plichten van een persoon binnen die staat en kan ook gevolgen hebben voor internationale relaties. Een persoon die deze band heeft met een staat, wordt beschouwd als een onderdaan of staatsburger van die staat, terwijl iemand zonder deze band een vreemdeling is. De soevereiniteit van een staat is nauw verbonden met het concept van nationaliteit, omdat het de staat het recht geeft om te bepalen wie haar burgers zijn [3](#page=3).
### 1.1 Manieren van nationaliteitsverwerving
De verwerving van nationaliteit kan op verschillende manieren geschieden, vaak gebaseerd op twee fundamentele principes:
* **Ius sanguinis (recht van het bloed)**: Dit principe houdt in dat nationaliteit wordt verkregen door afstamming van ouders die de nationaliteit van de betreffende staat bezitten [4](#page=4).
* **Ius soli (recht van de grond)**: Volgens dit principe wordt nationaliteit toegekend op basis van de geboorteplaats binnen het grondgebied van de staat [4](#page=4).
Veel staten hanteren een combinatie van beide principes om nationaliteit te verlenen [4](#page=4).
### 1.2 Nationaliteitsstatus bij meerdere of geen nationaliteiten
De juridische status van een persoon met betrekking tot nationaliteit kan variëren:
* **Bipatride**: Een bipatride is een persoon die de nationaliteit van twee verschillende staten bezit. Dit kan gebeuren wanneer de nationaliteitswetten van de betreffende staten elkaar overlappen [5](#page=5).
> **Tip:** Wees alert op hoe verschillende nationaliteitswetten elkaar beïnvloeden bij het bepalen van meervoudige nationaliteit.
* **Multipatride**: Dit is een bredere term voor het bezitten van meer dan twee nationaliteiten. Het concept is vergelijkbaar met bipatridie, maar dan voor drie of meer nationaliteiten [5](#page=5).
* **Apatride**: Een apatride, ook wel staatloze genoemd, is een persoon die door geen enkele staat als burger wordt erkend en dus geen nationaliteit bezit [5](#page=5).
### 1.3 Oorzaken van staatloosheid (apatridie)
Staatloosheid kan voortkomen uit diverse oorzaken [6](#page=6):
* **Uiteenvallen of onafhankelijkheid van een staat**: Wanneer een staat uiteenvalt, zoals in het geval van de Sovjet-Unie, kunnen inwoners van het voormalige grondgebied hun nationaliteit verliezen als de nieuwe staten geen regelingen treffen voor de overdracht van burgerschap [6](#page=6).
* **Ontneming van nationaliteit**: In sommige gevallen kan een staat de nationaliteit van een individu ontnemen, bijvoorbeeld wegens strafrechtelijke veroordelingen. Echter, het ontruimen van nationaliteit als middel om politieke tegenstanders te vervolgen komt ook voor [6](#page=6).
* **Niet op elkaar afgestemde nationaliteitscriteria**: Verschillen in de wetgeving van staten met betrekking tot nationaliteitsverwerving kunnen ertoe leiden dat een persoon tussen wal en schip valt en geen nationaliteit verkrijgt [6](#page=6).
* **Langdurig ongeregistreerd verblijf in het buitenland**: Het langdurig onopgemerkt verblijven in een ander land zonder officiële registratie kan soms leiden tot het verlies van nationaliteit [6](#page=6).
---
# Gevolgen en Belgische nationaliteitswetgeving
De Belgische nationaliteitswetgeving bepaalt de juridische gevolgen van nationaliteit, met een focus op het verschil in rechtspositie tussen staatsburgers en vreemdelingen [8](#page=8).
### 2.1 Juridische gevolgen van nationaliteit
Nationaliteit is bepalend voor de rechtspositie van een persoon. Een vreemdeling heeft over het algemeen een zwakker statuut dan een onderdaan [8](#page=8).
### 2.2 Belgische nationaliteitswetgeving: bronnen
De Belgische nationaliteitswetgeving wordt gereguleerd door diverse wetten, koninklijke besluiten en internationale verdragen [10](#page=10) [11](#page=11).
#### 2.2.1 Nationale wetgeving
* Wetboek Belgische Nationaliteit (WBN) van 28 juni 1984 [10](#page=10).
* Koninklijk besluit van 14 januari 2013 tot uitvoering van de wet van 4 december 2012 [10](#page=10).
* Koninklijk besluit van 6 mei 2020 tot aanpassing van het koninklijk besluit van 14 januari 2013 [10](#page=10).
* Koninklijk besluit van 17 januari 2013 tot vaststelling van de lijst van landen waar het verkrijgen van een geboorteakte onmogelijk is of heel moeilijk [10](#page=10).
* Omzendbrief FOD Justitie van 8 maart 2013 betreffende bepaalde aspecten van de wet van 4 december 2012 [10](#page=10).
#### 2.2.2 Internationale verdragen en rechtspraak
* Verdrag van Den Haag van 12 april 1930 nopens zekere vragen betreffende de wetsconflicten inzake nationaliteit [11](#page=11).
* VN-Verdrag van New York tot beperking der staatloosheid van 30 augustus 1961 [11](#page=11).
* Verdrag betreffende de Werking van de Europese Unie (VWEU) [11](#page=11).
* Europees verdrag inzake nationaliteit, gesloten te Straatsburg op 6 november 1997 [11](#page=11).
* Rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in Straatsburg [11](#page=11).
* Rechtspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie in Luxemburg [11](#page=11).
### 2.3 Kenmerken van de Belgische nationaliteitswetgeving
De Belgische nationaliteitswetgeving vertoont de volgende kenmerken [12](#page=12):
* **Openbare orde:** Betreft aangelegenheden van openbaar belang.
* **Algemeen:** Geldt voor alle personen binnen de rechtsmacht.
* **Meervoudig:** Maakt meervoudige nationaliteit mogelijk.
* **Eenvormig:** Streeft naar een coherente toepassing.
* **Veranderlijkheid:** De wetgeving kan worden aangepast.
* **Integratie gebaseerd:** Houdt rekening met integratieaspecten.
* **Migratie-neutraal:** De wetgeving is niet gericht op het stimuleren of ontmoedigen van migratie per se.
### 2.4 Structuur van het Wetboek Belgische Nationaliteit (WBN)
Het Wetboek Belgische Nationaliteit is opgedeeld in verschillende hoofdstukken die de verschillende aspecten van nationaliteit behandelen [13](#page=13).
#### 2.4.1 Hoofdstuk 1: Algemene bepalingen
Dit hoofdstuk bevat definities, regels betreffende de gevolgen voor de toekomst, het ogenblik van afstamming en wettelijk verblijf [13](#page=13).
#### 2.4.2 Hoofdstuk 2: Toekenning Belgische nationaliteit
Dit deel behandelt de toekenning van de Belgische nationaliteit door:
* Nationaliteit van de ouders of adoptant [13](#page=13).
* Geboorte in België (ius soli aspecten) [13](#page=13).
* Nationaliteitsverkrijging van de ouders of adoptant [13](#page=13).
#### 2.4.3 Hoofdstuk 3: Verkrijging Belgische nationaliteit
Dit hoofdstuk beschrijft de manieren waarop men de Belgische nationaliteit kan verkrijgen:
* Door een nationaliteitsverklaring [13](#page=13).
* Door naturalisatie [13](#page=13).
#### 2.4.4 Hoofdstuk 4: Verlies Belgische nationaliteit
Dit deel gaat over de situaties waarin men de Belgische nationaliteit kan verliezen:
* Vrijwillig verlies [13](#page=13).
* Verlies door langdurig verblijf in het buitenland [13](#page=13).
* Verlies door vervallenverklaring [13](#page=13).
---
# Verwerving van de Belgische nationaliteit
Dit deel behandelt de verschillende manieren waarop de Belgische nationaliteit kan worden verworven, onderscheiden in toekenning en verkrijging, met gedetailleerde uitleg van de voorwaarden en procedures [15](#page=15).
### 3.1 Onderscheid tussen toekenning en verkrijging
De verwerving van de Belgische nationaliteit kent een fundamenteel onderscheid tussen "toekenning" en "verkrijging". Toekenning geschiedt automatisch, voornamelijk voor minderjarigen, terwijl verkrijging een actieve rechtshandeling vereist, doorgaans door meerderjarigen. Belangrijk is dat nationaliteitsverwerving nooit retroactief kan plaatsvinden [15](#page=15).
### 3.2 Toekenning van de Belgische nationaliteit
Toekenning van de Belgische nationaliteit vindt plaats in verschillende situaties, voornamelijk gebaseerd op afstamming, geboorte in België, of als gevolg van de nationaliteitsverkrijging van ouders of adoptanten. Deze toekenning geldt voor minderjarigen [15](#page=15) [16](#page=16).
#### 3.2.1 Toekenning via afstamming van een Belgische ouder
De Belgische nationaliteit kan worden toegekend aan een kind indien een van de ouders (vader of moeder) Belg is op de geboortedag van het kind. Dit geldt ongeacht of het kind in België of buiten België wordt geboren, mits de afstammingsband vaststaat. Indien de ouder geen Belg is bij de geboorte van het kind, maar wel de Belgische nationaliteit verkrijgt via een nationaliteitsverklaring binnen vijf jaar na de geboorte van het kind, kan het kind alsnog de Belgische nationaliteit toegekend krijgen. Ook als het kind staatloos is vóór de leeftijd van 18 jaar en de ouder Belg is op de geboortedag van het kind, kan dit leiden tot toekenning [17](#page=17).
#### 3.2.2 Toekenning via adoptie door een Belgische adoptant
Een kind kan de Belgische nationaliteit verkrijgen door adoptie door een Belgische adoptant. Dit geldt indien de adoptant Belg is op het moment van de adoptie van het kind. Net als bij afstamming, kan een nationaliteitsverklaring door de adoptant binnen vijf jaar na de adoptie en vóór de 18de verjaardag van het kind, tot nationaliteitsverwerving leiden. Indien het kind staatloos is vóór de leeftijd van 18 jaar en de adoptant op het moment van de adoptie Belg is, kan dit eveneens tot toekenning leiden [18](#page=18).
#### 3.2.3 Toekenning via geboorte in België (diverse scenario's)
Verschillende scenario's met betrekking tot geboorte in België kunnen leiden tot toekenning van de Belgische nationaliteit:
* **Kind aangetroffen als vondeling:** Een pasgeboren kind dat in België wordt aangetroffen als vondeling, kan de Belgische nationaliteit verkrijgen indien het staatloos is vóór de leeftijd van 18 jaar en geen andere nationaliteit mogelijk is via registratie bij een consulaat [19](#page=19).
* **Ouders of adoptanten zelf geboren in België:** Een kind geboren in België kan de Belgische nationaliteit verkrijgen indien de vader of moeder (die geen Belg is) zelf in België is geboren én daar gedurende 5 jaar het hoofdverblijf had binnen de 10 jaar vóór de geboorte van het kind. Hetzelfde geldt voor adoptanten die geen Belg zijn, maar zelf in België zijn geboren en daar gedurende 5 jaar het hoofdverblijf hadden tijdens de 10 jaar vóór de adoptie van het kind [20](#page=20).
* **Nationaliteitsverklaring door niet-Belgische ouders/adoptanten:**
* Wanneer beide ouders (die geen Belg zijn) samen een nationaliteitsverklaring afleggen vóór het kind 12 jaar is, het kind hoofdverblijfplaats in België heeft vanaf de geboorte, en minstens één ouder op het moment van de verklaring een permanent verblijfsrecht heeft, en er 10 jaar hoofdverblijfplaats in België is geweest vóór de verklaring, kan het kind de nationaliteit verkrijgen [21](#page=21).
* Hetzelfde geldt voor beide adoptanten (die geen Belg zijn) die samen een nationaliteitsverklaring afleggen onder vergelijkbare voorwaarden wat betreft leeftijd van het kind, hoofdverblijfplaats, en permanent verblijfsrecht [21](#page=21).
#### 3.2.4 Toekenning als gevolg van de verkrijging van de nationaliteit door een ouder of adoptant
Wanneer een ouder of adoptant vrijwillig de Belgische nationaliteit verkrijgt (vóór het kind 18 jaar is), en het kind hoofdverblijfplaats in België heeft op het moment van die verkrijging, kan het kind eveneens de Belgische nationaliteit toegekend krijgen. Dit geldt ongeacht of het kind in België of buiten België is geboren, zolang de ouder of adoptant het ouderlijk gezag over het kind uitoefent [22](#page=22).
### 3.3 Verkrijging van de Belgische nationaliteit
De verkrijging van de Belgische nationaliteit gebeurt via een rechtshandeling en kan op twee manieren: via een nationaliteitsverklaring of via naturalisatie. Beide methoden vereisen in principe een wettelijk verblijf in België [15](#page=15) [23](#page=23) [24](#page=24).
#### 3.3.1 Wettelijk verblijf als algemene voorwaarde
Een cruciale algemene voorwaarde voor verkrijging van de Belgische nationaliteit, zowel via nationaliteitsverklaring als naturalisatie, is een wettelijk verblijf. Dit impliceert dat de aanvrager zijn hoofdverblijfplaats in België moet hebben, wettelijk moet verblijven, en dit verblijf ononderbroken moet zijn. Het wettelijk verblijf wordt vastgesteld aan de hand van het Rijksregister, Wachtregister, Vreemdelingenregister en Bevolkingsregister [24](#page=24) [25](#page=25) [26](#page=26) [27](#page=27).
#### 3.3.2 Verkrijging via nationaliteitsverklaring
De nationaliteitsverklaring is een recht waarmee de Belgische nationaliteit kan worden verkregen. Er zijn verschillende situaties waarin een nationaliteitsverklaring kan worden afgelegd, elk met specifieke voorwaarden [23](#page=23):
* **Geboorte in België (met verblijf vanaf geboorte):** Indien de aanvrager in België is geboren, er sinds zijn geboorte het hoofdverblijf heeft en er legaal verblijft, kan hij de nationaliteit aanvragen. Er zijn geen specifieke vereisten voor taalkennis, economische of maatschappelijke integratie in dit geval. Wel is een permanent verblijfsrecht op het moment van aanvraag vereist [28](#page=28).
* **Tien jaar verblijf:** Personen die minstens 10 jaar ononderbroken het hoofdverblijf en legaal verblijf in België hebben gehad op het moment van de verklaring, kunnen de nationaliteit verkrijgen. Dit vereist het bewijs van kennis van één van de drie landstalen, deelname aan het economische en/of socioculturele leven van de "onthaalgemeenschap" en een permanent verblijfsrecht op het moment van aanvraag. Dit geldt zowel voor personen geboren in België als daarbuiten [29](#page=29).
* **Vijf jaar verblijf:**
* **Algemene situatie:** Minstens 5 jaar hoofdverblijfplaats en legaal verblijf in België op het moment van de verklaring, gecombineerd met kennis van één landstaal, maatschappelijke integratie en economische participatie. Een permanent verblijfsrecht op het moment van aanvraag is eveneens vereist. Dit geldt voor personen geboren in België en daarbuiten [30](#page=30).
* **Echtgenoot van een Belg:** Indien de aanvrager minstens 5 jaar hoofdverblijfplaats en legaal verblijf in België heeft gehad op het moment van de verklaring, én gehuwd is met een Belg met minstens 3 jaar gezamenlijke hoofdverblijfplaats in België, kan de nationaliteit worden verkregen. Ook hier zijn kennis van een landstaal en maatschappelijke integratie vereist. Een permanent verblijfsrecht op het moment van aanvraag is noodzakelijk. Dit geldt voor personen geboren in België en daarbuiten [31](#page=31).
* **Ouder van een Belgisch kind:** Een ouder of adoptant van een Belgisch kind jonger dan 18 jaar op het moment van de verklaring, kan de nationaliteit verkrijgen indien hij/zij minstens 5 jaar hoofdverblijfplaats en legaal verblijf in België heeft gehad op het moment van de verklaring. Kennis van een landstaal en maatschappelijke integratie zijn vereist. Een permanent verblijfsrecht op het moment van aanvraag is noodzakelijk. Dit geldt voor personen geboren in België en daarbuiten [32](#page=32).
* **Inactief (handicap, invaliditeit of pensioen):** Personen die minstens 5 jaar hoofdverblijfplaats en legaal verblijf in België hebben gehad op het moment van de verklaring, kunnen de nationaliteit verkrijgen zonder voorwaarden omtrent taalkennis, economische of maatschappelijke integratie, indien zij kunnen aantonen dat het door handicap of invaliditeit onmogelijk is economisch actief te zijn, of indien zij de pensioenleeftijd (65 jaar) hebben bereikt. Een permanent verblijfsrecht op het moment van aanvraag is vereist. Dit geldt voor personen geboren in België en daarbuiten [33](#page=33).
* **Procedure van de nationaliteitsverklaring:** De verklaring wordt afgelegd bij de ambtenaar van de burgerlijke stand. Er volgt een onderzoek naar de volledigheid van het dossier en de vervulling van de voorwaarden, met advies van de Procureur. Beroepsmogelijkheden bestaan [34](#page=34).
* **Gewichtige feiten eigen aan de persoon:** Zelfs indien de wettelijke voorwaarden voor een nationaliteitsverklaring vervuld zijn, kunnen gewichtige feiten eigen aan de persoon een grond zijn voor een negatief advies van het parket, wat de verkrijging kan beletten. Deze opsomming is wettelijk vastgelegd [35](#page=35).
#### 3.3.3 Verkrijging via naturalisatie
Naturalisatie is een gunst die de Belgische nationaliteit kan verlenen en kent twee specifieke situaties [23](#page=23) [37](#page=37):
* **Buitengewone verdienste:** Deze vorm van naturalisatie vereist dat de aanvrager 18 jaar is, wettelijk verblijf in België heeft, en buitengewone verdiensten kan bewijzen. Er moet gemotiveerd worden waarom het via de procedure van de nationaliteitsverklaring (artikel 12bis WBN) zo goed als onmogelijk is om de Belgische nationaliteit te verkrijgen [38](#page=38).
* **Preventie staatloosheid:** Personen die 18 jaar zijn, minstens 2 jaar wettelijk verblijf in België hebben, dit wettelijk verblijf behouden op het moment van aanvraag, en erkend zijn als staatloze in België (via de familierechtbank), kunnen via deze weg de Belgische nationaliteit verkrijgen [39](#page=39).
* **Procedure van naturalisatie:** Het verzoek tot naturalisatie wordt ingediend bij de Kamer van volksvertegenwoordigers via de ambtenaar van de burgerlijke stand. Er volgt een onderzoek van het dossier, met advies van het Parket, Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) en de Staatsveiligheid. De akte van naturalisatie wordt bekrachtigd door de Koning en bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad [40](#page=40).
### 3.4 Integratiecriteria
Integratiecriteria, zoals taalkennis, economische participatie en maatschappelijke integratie, zijn relevant voor verschillende scenario's van verkrijging via nationaliteitsverklaring. De specifieke eisen kunnen variëren afhankelijk van de situatie [29](#page=29) [30](#page=30) [31](#page=31) [32](#page=32) [33](#page=33).
> **Tip:** Let goed op de specifieke voorwaarden voor elke situatie van verkrijging via nationaliteitsverklaring, aangezien deze aanzienlijk kunnen verschillen (bv. verblijfsduur, huwelijk met Belg, ouder van Belgisch kind, staatloosheid).
> **Tip:** De naturalisatieprocedure is een uitzonderlijke weg en vereist een zware motivering, zoals buitengewone verdiensten of preventie van staatloosheid.
> **Tip:** Verwar toekenning (automatisch, vooral voor minderjarigen) niet met verkrijging (actieve handeling, doorgaans voor meerderjarigen).
> **Tip:** Het bewijs van wettelijk en ononderbroken hoofdverblijf in België is een fundamentele pijler voor de meeste vormen van verkrijging. De registers die dit aantonen zijn cruciaal [25](#page=25).
---
# Verlies van de Belgische nationaliteit
Dit gedeelte behandelt de diverse situaties waarin een persoon de Belgische nationaliteit kan verliezen.
### 4.1 Algemene principes van nationaliteitsverlies
Het verlies van de Belgische nationaliteit kan op verschillende manieren gebeuren: vrijwillig door afstand, via adoptie door niet-Belgen, door langdurig verblijf in het buitenland, of door vervallenverklaring op basis van bedrog, fraude of ernstige tekortkomingen. Belangrijk is dat het verlies van nationaliteit nooit retroactief is [42](#page=42).
### 4.2 Vrijwillige afstand van nationaliteit
Vrijwillige afstand van de Belgische nationaliteit is mogelijk onder bepaalde voorwaarden. De persoon moet meerderjarig zijn (ouder dan 18 jaar) en een verklaring afleggen. Een bijkomende vereiste is dat de persoon een andere nationaliteit bezit of verkrijgt. Voor minderjarigen kan afstand van nationaliteit ook geregeld worden onder specifieke omstandigheden [43](#page=43) [45](#page=45).
### 4.3 Verlies door adoptie door niet-Belgen
Een minderjarig kind jonger dan 18 jaar dat geadopteerd wordt door niet-Belgen kan de Belgische nationaliteit verliezen, mits de adoptie resulteert in het verkrijgen van een andere nationaliteit [44](#page=44).
### 4.4 Verlies door langdurig verblijf in het buitenland
Personen die in het buitenland geboren zijn en tussen hun 18e en 28e levensjaar ononderbroken in het buitenland verblijven, kunnen de Belgische nationaliteit verliezen. Dit gebeurt indien zij geen verklaring tot behoud van de Belgische nationaliteit hebben afgelegd en ook geen aanvraag hebben ingediend voor een Belgisch paspoort of identiteitskaart. Ook hier is het bezit van een andere nationaliteit een voorwaarde. Voor minderjarigen gelden specifieke regels met betrekking tot dit type verlies [45](#page=45).
### 4.5 Vervallenverklaring van de Belgische nationaliteit
De Belgische nationaliteit kan vervallen verklaard worden in verschillende situumstances. Dit kan gebeuren indien de nationaliteit werd verkregen door een bedrieglijke handelswijze, fraude of ernstige tekortkomingen aan de burgerplichten [46](#page=46) [47](#page=47).
#### 4.5.1 Vervallenverklaring op basis van bedrog, fraude of ernstige tekortkomingen
In geval van bedrieglijke handelswijze, fraude of ernstige tekortkomingen aan de burgerplichten, kan het openbaar ministerie een vordering instellen die leidt tot een uitspraak van het Hof van Beroep. Er zijn echter uitzonderingen op deze regel: personen die Belg zijn geworden via Belgische ouders of adoptie op de dag van hun geboorte, en Belgen van de tweede en derde generatie, worden niet getroffen door deze bepaling [47](#page=47) [48](#page=48) [49](#page=49).
#### 4.5.2 Vervallenverklaring op basis van bepaalde veroordelingen
Nationaliteitsverlies kan ook voortvloeien uit bepaalde veroordelingen. Dit kan een bijkomende maatregel zijn uitgesproken door een strafrechter of een uitspraak van een burgerlijke rechter na de nietigverklaring van een huwelijk. Ook hier gelden uitzonderingen voor Belgen die via hun ouders of adoptie de nationaliteit hebben verkregen op de dag van geboorte, en voor Belgen van de derde generatie [48](#page=48).
#### 4.5.3 Vervallenverklaring op basis van veroordeling wegens terroristische activiteiten
Personen die veroordeeld worden voor terroristische activiteiten kunnen eveneens hun Belgische nationaliteit verliezen. Dit gebeurt middels een uitspraak van de strafrechter als bijkomende maatregel, waarbij een gevangenisstraf van minstens vijf jaar wegens terroristische misdrijven vereist is. De reeds genoemde uitzonderingen voor Belgen via ouders/adoptie op geboortedag en Belgen van de derde generatie zijn ook hier van toepassing [49](#page=49).
---
## Veelgemaakte fouten om te vermijden
- Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens
- Let op formules en belangrijke definities
- Oefen met de voorbeelden in elke sectie
- Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen
Glossary
| Term | Definition |
|------|------------|
| Nationaliteit | De juridische band die een persoon verbindt met een staat, en die bepaalt welke rechten en plichten de persoon heeft binnen die staat en internationaal. Deze band is cruciaal voor iemands rechtsstatus. |
| Ius sanguinis | Het principe waarbij nationaliteit wordt verkregen op basis van het bloed, wat betekent dat men de nationaliteit van de ouders erft, ongeacht waar men geboren is. Dit is een veelvoorkomend principe in veel landen. |
| Ius soli | Het principe waarbij nationaliteit wordt verkregen op basis van de geboorteplaats, wat inhoudt dat iedereen die op het grondgebied van een staat wordt geboren, automatisch de nationaliteit van die staat verkrijgt. Dit principe is gangbaar in landen als de Verenigde Staten. |
| Bipatride | Een persoon die de nationaliteit van twee verschillende staten bezit. Dit kan voorkomen door verschillende nationaliteitswetten of door huwelijken tussen personen met verschillende nationaliteiten. |
| Multipatride | Een persoon die de nationaliteit van drie of meer staten bezit. Dit is een uitbreiding van het concept van bipatridie en kan voortvloeien uit complexe omstandigheden en wetgevingen. |
| Apatride | Een persoon die door geen enkele staat als staatsburger wordt erkend en dus geen nationaliteit bezit. Dit kan leiden tot ernstige problemen op het gebied van identiteit, rechten en bewegingsvrijheid. |
| Onderdaan/staatsburger | Een persoon die wettelijk tot een bepaalde staat behoort en de bijbehorende rechten en plichten geniet. Dit is een synoniem voor iemand met de nationaliteit van een land. |
| Vreemdeling | Een persoon die niet de nationaliteit bezit van de staat waar hij of zij zich bevindt. Vreemdelingen hebben vaak een ander juridisch statuut dan staatsburgers. |
| Soevereiniteit | De hoogste en onafhankelijke macht van een staat om zijn eigen aangelegenheden te regelen, zowel intern als extern. De toekenning van nationaliteit valt hierdoor onder de soevereiniteit van een land. |
| Wetboek Belgische Nationaliteit (WBN) | De primaire wetgeving in België die de regels bepaalt voor de verwerving, het behoud en het verlies van de Belgische nationaliteit. Deze wet is in 1984 opgesteld en sindsdien meerdere malen aangepast. |
| Nationaliteitsverklaring | Een formele verklaring die een persoon aflegt om de Belgische nationaliteit te verkrijgen, mits aan specifieke wettelijke voorwaarden wordt voldaan. Dit is een vorm van verkrijging van nationaliteit. |
| Naturalisatie | Een procedure waarbij een vreemdeling op basis van bijzondere verdiensten of ter voorkoming van staatloosheid de Belgische nationaliteit kan verkrijgen. Dit is een discretionaire gunst van de staat. |
| Wettelijk verblijf | De juridische toestand waarbij een persoon legaal en ononderbroken op het grondgebied van België verblijft, vaak met een verblijfsvergunning. Dit is een veelvoorkomende voorwaarde voor het verkrijgen van nationaliteit. |
| Hoofdverblijfplaats | De plaats waar iemand zijn primaire woonplaats heeft en waar hij of zij voornamelijk verblijft. Dit is een belangrijk criterium bij het beoordelen van verblijfsvoorwaarden voor nationaliteit. |
| Vervallenverklaring | Het proces waarbij de Belgische nationaliteit wordt ingetrokken omdat deze is verkregen door middel van bedrog, fraude, of ernstige tekortkomingen aan burgerplichten, of wegens bepaalde veroordelingen. |