Relationele steun - Hoorcollege.pptx

# De rol van relationele steun in sportcoaching Dit document verkent de fundamentele rol van relationele steun in sportcoaching, waarbij de nadruk ligt op zes cruciale bouwstenen die de band tussen coach en sporter versterken, wat leidt tot meer motivatie, plezier en minder stress. ## 1. Het belang van relationele steun Relationele steun vanuit de coach kan leiden tot: * Meer autonome motivatie (zin om te sporten). * Meer plezierbeleving. * Minder stress. * Een kleinere kans op afhaken op lange termijn. Het tegenovergestelde van relationele steun is relationele afwijzing, gekenmerkt door een kil, afstandelijk of afwijzend gedrag van de coach. Dit kan leiden tot gevoelens van uitputting en depressie bij sporters en vermindert hun vertrouwen in de coach voor emotionele ondersteuning. ### 1.1 De zes bouwstenen van relationele steun De relatie tussen coach en sporter wordt versterkt door de volgende zes bouwstenen: #### 1.1.1 Bouwsteen 1: Je aanwezigheid is onmisbaar Een consistente en betekenisvolle aanwezigheid van de coach is cruciaal. Dit omvat zowel de hoeveelheid als de intensiteit van de aanwezigheid. > **Voorbeeld:** Een coach die te laat komt, smartphone gebruikt tijdens de training, of zich regelmatig laat vervangen, ondermijnt de motivatie van sporters, wat kan leiden tot verminderde interesse in de sport. Daarentegen toont een coach die aanwezig is bij belangrijke gebeurtenissen in het leven van een sporter, zoals een eerste communie, oprechte betrokkenheid. #### 1.1.2 Bouwsteen 2: Je warm, vriendelijk en toegankelijk opstellen Dit houdt in dat de coach hartelijk en oprecht geïnteresseerd is in de sporters en zelf initiatief neemt om contact te leggen. Non-verbale signalen zoals een glimlach, een schouderklopje, een high-five, of een knipoog dragen bij aan een warme uitstraling en creëren een "warm nest" waarin sporters zich welkom en veilig voelen. #### 1.1.3 Bouwsteen 3: Je voelsprieten uitsteken Relationele steun betekent niet alleen reageren wanneer sporters aangeven dat ze hulp nodig hebben, maar ook proactief meedenken en meevoelen. Het gaat om het observeren van zowel de sporters als de specifieke situaties om hun welzijn te inschatten en hen weerbaarder te maken. Ook het aanvoelen van de eigen emoties als coach is hierbij belangrijk. > **Voorbeeld:** Een coach die opmerkt dat een sporter zich niet goed voelt en hierover een apart gesprek aangaat, biedt waardevolle steun tijdens moeilijke periodes. Dit kan ook betekenen dat de coach begrip toont en rekening houdt met de individuele gevoeligheden en het ritme van de sporter. #### 1.1.4 Bouwsteen 4: Steun bieden tijdens moeilijke momenten Dit omvat het herkennen van emotionele signalen, toegankelijk en opmerkzaam zijn, een steunende en troostende houding aannemen, en betrouwbaar zijn. De manier waarop steun wordt geboden, verschilt per persoon, situatie en probleem. Het is essentieel om de mate van emotionele steun af te stemmen op de specifieke sporter. > **Tip:** Wees opmerkzaam voor wat er leeft bij individuele sporters en bereid hen voor op mogelijke moeilijke momenten. #### 1.1.5 Bouwsteen 5: Samenhorigheid in je groep versterken Het creëren van een gevoel van erbij horen en geaccepteerd worden binnen de groep verhoogt het plezier, de betrokkenheid en vermindert stress. Dit geldt ook voor individuele sporten, waar de groepsdynamiek en samenhorigheid essentieel blijven. Het organiseren van verbindende activiteiten en het uitdragen van een "wij-gevoel" zijn hierbij belangrijk. > **Tip:** Versterk het groepsgevoel door verbindende activiteiten te organiseren en het "WIJ-gevoel" uit te dragen in je communicatie. #### 1.1.6 Bouwsteen 6: Open en eerlijk communiceren Open en eerlijke communicatie, zonder achter de rug van sporters te spreken, is fundamenteel. Het erkennen van teleurstelling en het gezamenlijk zoeken naar oplossingen schept vertrouwen. Hoewel een coach geen vriend hoeft te zijn, is het tonen van begrip en het delen van relevante ervaringen, met nadruk op het positieve en de mening, essentieel. > **Voorbeeld:** Een coach die de teleurstelling van de groep erkent na een mindere prestatie en benadrukt dat samenwerking de oplossing is, communiceert open en eerlijk. > **Tip:** Probeer als coach open en eerlijk te communiceren en geen kwaad te spreken over je sporters. ## 2. Kritische reflectie op relationele steun Het is belangrijk om verder te kijken dan oppervlakkige beleefdheden. Coaches die niet oprecht geïnteresseerd zijn, vallen snel door de mand. Een te harde opstelling kan op de lange termijn de emotionele herkenning en steun bemoeilijken. Het is beter om gevoelens te erkennen dan ze te onderdrukken. Begrip tonen en eventueel eigen ervaringen delen, is effectiever dan te proberen een vriend te zijn. ## 3. Aanbevelingen voor sportcoaches * Wees opmerkzaam voor wat er leeft bij je individuele sporters, in groep of bij jezelf, en bereid je sporters voor op moeilijke momenten. * Versterk het groepsgevoel door verbindende activiteiten te organiseren en het "WIJ-gevoel" uit te dragen in je manier van communiceren. * Wees er op moeilijke momenten voor je sporters, zodat ze op jou kunnen terugvallen voor emotionele steun. * Zorg voor fysieke en mentale aanwezigheid om een hechte band op te bouwen. * Communiceer open en eerlijk, en spreek geen kwaad achter de rug van je sporters. * Creëer een warm nest voor je sporters door actief interesse te tonen en toegankelijk te zijn voor hun vragen, klachten of zorgen. --- # De zes bouwstenen van relationele steun voor coaches Relationele steun vormt de kern van effectieve coaching en is essentieel voor het welzijn en de motivatie van sporters. Dit concept omvat zes cruciale bouwstenen die coaches kunnen toepassen om een positieve en ondersteunende relatie op te bouwen. ### 2.1 Bouwsteen 1: Je aanwezigheid is onmisbaar De fysieke en mentale aanwezigheid van de coach is fundamenteel voor relationele steun. Dit gaat verder dan enkel aanwezig zijn; het betreft de kwaliteit en de intensiteit van de interactie. * **Hoe aanwezigheid zich uit:** * **Hoeveelheid:** Regelmatig en voorspelbaar aanwezig zijn. * **Intensiteit:** Volledig geconcentreerd en betrokken zijn tijdens de coachingmomenten, zonder afleidingen zoals smartphonegebruik. * **Gevolgen van afwezige coaching:** * Verminderde motivatie en plezier bij sporters. * Verhoogd risico op langdurig afhaken. * **Voorbeeld van positieve aanwezigheid:** Een coach die persoonlijke kaartjes schrijft en aanwezig is bij speciale gelegenheden van sporters, toont oprechte betrokkenheid. ### 2.2 Bouwsteen 2: Je warm, vriendelijk en toegankelijk opstellen Een warme, vriendelijke en toegankelijke houding creëert een veilige omgeving waarin sporters zich welkom en gewaardeerd voelen. * **Kern van warmte:** Oprechte interesse tonen en hartelijk zijn. * **Initiatief nemen:** De coach neemt zelf contact en initiatief om de band te versterken. * **Signalen van warmte:** * **Non-verbale communicatie:** Glimlachen, schouderklopjes, high-fives, vuiststoten, knipogen. * **Creëren van een "warm nest":** Een omgeving waarin sporters zich veilig en welkom voelen. * **Tegenovergestelde van relationele steun (relationele afwijzing):** * Kil, afstandelijk of afwijzend gedrag. * Weinig contact zoeken met sporters. * Signaleren van de behoeften van sporters niet opmerken. * Gebrek aan vertrouwen in de coach voor emotionele ondersteuning. * Gevoelens van uitputting en depressie bij sporters. ### 2.3 Bouwsteen 3: Je voelsprieten uitsteken Deze bouwsteen benadrukt het belang van het proactief aanvoelen en herkennen van de emotionele toestand en behoeften van sporters, zelfs als deze niet expliciet worden geuit. * **Wat houdt het in:** Niet alleen reageren wanneer sporters aangeven hulp nodig te hebben, maar ook meedenken en meevoelen met hun situatie. * **Twee soorten signalen:** * **Makkelijk te lezen:** Duidelijk zichtbare signalen van ongemak of distress. * **Moeilijker te lezen:** Subtielere signalen die meer observatie en inlevingsvermogen vereisen. * **Breder perspectief:** Het inschatten van niet alleen individuele sporters, maar ook de algemene sfeer en situaties binnen de groep. * **Belang van weerbaarheid:** Het helpen van sporters om met uitdagingen om te gaan en veerkrachtiger te worden. * **Zelfreflectie:** Ook het aanvoelen van de eigen emotionele toestand is belangrijk. * **Voorbeeld van effectief signaleren:** Een coach die opmerkt dat een sporter zich terugtrekt en een privégesprek aangaat, waarbij hij begrip toont voor de thuissituatie. Dit kan ertoe leiden dat de sporter zich gesteund voelt, zelfs als de moeder ziek is. ### 2.4 Bouwsteen 4: Steun bieden tijdens moeilijke momenten Wanneer sporters het moeilijk hebben, is het essentieel dat de coach emotionele steun kan bieden op een manier die aansluit bij de individuele behoeften. * **Componenten van emotionele steun:** * **Emotionele signalen herkennen:** Opmerkzaam zijn voor de gevoelens van de sporter. * **Toegankelijkheid en opmerkzaamheid:** Beschikbaar en alert zijn voor de sporter. * **Steunende/troostende houding:** Een empathische en geruststellende benadering hanteren. * **Betrouwbaarheid:** Zorgen dat de sporter weet dat hij op de coach kan rekenen. * **Afstemming van steun:** * **Individuele verschillen:** De manier van steun bieden varieert per persoon. * **Rekening houden met ritme:** Het respecteren van het tempo en de persoonlijke ruimte van de sporter. * **Specifieke situatie en problemen:** De steun moet relevant zijn voor de context waarin de sporter zich bevindt. * **Rol van zorgzaam contact:** Een warme en zorgzame relatie (Bouwsteen 2) helpt de coach om de gevoeligheid van de sporter beter te leren kennen. ### 2.5 Bouwsteen 5: Samenhorigheid in je groep versterken Het bevorderen van een sterk groepsgevoel draagt bij aan de betrokkenheid, het plezier en de algemene tevredenheid van de sporters. * **Wat is samenhorigheid:** Het gevoel erbij te horen en geaccepteerd te worden binnen de groep. * **Voordelen van samenhorigheid:** * Meer plezier in de sport. * Verhoogde betrokkenheid. * Minder stress en angst. * **Toepassing bij individuele sporten:** Ook in individuele sporten kan de coach de samenhorigheid binnen de bredere sportomgeving (bijvoorbeeld een team of club) versterken. * **Belang van verbindende activiteiten:** Het organiseren van activiteiten die het "WIJ-gevoel" bevorderen is cruciaal. ### 2.6 Bouwsteen 6: Open en eerlijk communiceren Transparante en oprechte communicatie is de sleutel tot het opbouwen van vertrouwen en het effectief managen van verwachtingen en uitdagingen. * **Kern van open communicatie:** Eerlijkheid en directheid in de interactie. * **Voorbeeld:** Een coach die de teleurstelling deelt na een mindere prestatie en benadrukt dat gezamenlijke inspanning nodig is om te verbeteren. * **Aandachtspunten:** * **Niet enkel beleefdheid:** Communicatie moet oprecht zijn en niet slechts uit beleefdheid. * **Authenticiteit:** Coaches kunnen hun ware intenties niet verbergen ("You can't fake it!"). * **Gelijkheid:** Iedereen wordt gelijk behandeld. * **Niet ongeïnteresseerd overkomen:** Een gebrek aan interesse zal snel opgemerkt worden. * **Rol van de coach:** De rol van de coach is ondersteuning bieden bij emoties, niet per se om een directe vriend te zijn. * **Gevolgen van miscommunicatie of gebrek aan openheid:** Moeilijkheden bij het herkennen van emoties en het bieden van de juiste steun in de toekomst. * **Aanbevelingen:** * Gevoelens erkennen in plaats van onderdrukken. * Begrip tonen en eventueel eigen ervaringen delen (met mate). * Positieve aspecten benadrukken en meningen respecteren. > **Tip:** Het is cruciaal dat coaches alle zes bouwstenen integreren om een robuust kader van relationele steun te creëren. Eén zwakke schakel kan de effectiviteit van de andere beïnvloeden. > **Voorbeeld:** Een coach die zeer aanwezig en warm is (Bouwsteen 1 & 2), maar faalt in het uitsteken van voelsprieten (Bouwsteen 3) en niet weet hoe te reageren tijdens moeilijke momenten (Bouwsteen 4), zal uiteindelijk niet het volledige potentieel van relationele steun benutten. --- # Praktische toepassing en voorbeelden van relationele coaching Het document schetst de praktische toepassing en voorbeelden van relationele coaching, met de nadruk op het belang van een sterke coach-sporterband gebaseerd op relationele steun. ## 3. Praktische toepassing en voorbeelden van relationele coaching Relationele steun vormt de kern van een effectieve coachingsrelatie en bevordert bij sporters meer autonome motivatie, plezierbeleving en vermindert stress en de kans op langdurige uitval. Het ontbreken hiervan, relationele afwijzing, leidt daarentegen tot kilte, afstandelijkheid, gebrek aan vertrouwen en gevoelens van uitputting. ### 3.1 De zes bouwstenen van relationele steun De zes bouwstenen van relationele steun bieden een raamwerk voor coaches om deze principes in de praktijk te brengen: #### 3.1.1 Bouwsteen 1: Je aanwezigheid is onmisbaar Constante en intensieve aanwezigheid van de coach is cruciaal. Dit betekent niet alleen fysiek aanwezig zijn, maar ook mentaal betrokken zijn bij de training en de sporters. > **Voorbeeld:** Pablo komt regelmatig te laat, gebruikt zijn smartphone tijdens de training en laat zich vaak vervangen. Zijn sporters verliezen hierdoor motivatie en plezier, wat leidt tot afhaken. > **Voorbeeld:** Coach Isabel woont vieringen van haar gymnasten bij en schrijft persoonlijke kaartjes. Dit toont betrokkenheid en creëert een warme band. #### 3.1.2 Bouwsteen 2: Je warm, vriendelijk en toegankelijk opstellen Warmte uitstralen houdt in dat de coach hartelijk en oprecht geïnteresseerd is in de sporters. Dit kan geuit worden via non-verbale signalen zoals een glimlach, schouderklopje of high-five. Een warme houding zorgt ervoor dat sporters zich welkom en veilig voelen, als in een "warm nest". #### 3.1.3 Bouwsteen 3: Je voelsprieten uitsteken Dit houdt in dat coaches alert zijn op de signalen die sporters uitzenden, zowel verbale als non-verbale, en hierop reageren. Dit vereist dat coaches niet alleen luisteren naar wat sporters zeggen, maar ook aanvoelen wat er speelt. > **Voorbeeld:** Niels had het moeilijk door de ziekte van zijn moeder. Coach Michiel merkte dat Niels zich onheus gedroeg en nam de tijd voor een gesprek. Hij toonde empathie en bood ondersteuning, wat Niels veel hielp. Het opmerken van signalen is slechts de eerste stap; de coach moet vervolgens adequaat handelen. Dit omvat ook het inschatten van situaties en het voorbereiden van sporters op mogelijke moeilijke momenten. Daarnaast is het belangrijk dat de coach ook eigen gevoelens aanvoelt. #### 3.1.4 Bouwsteen 4: Steun bieden tijdens moeilijke momenten Wanneer sporters emotionele signalen uitzenden, is het de taak van de coach om hierop in te spelen met een ondersteunende en troostende houding, gebaseerd op toegankelijkheid, opmerkzaamheid en betrouwbaarheid. De manier waarop steun geboden wordt, is individueel en afhankelijk van de sporter, de situatie en de specifieke problemen. Een zorgzaam contact (Bouwsteen 2) helpt om de gevoeligheden van sporters te leren kennen en hier rekening mee te houden. #### 3.1.5 Bouwsteen 5: Samenhorigheid in je groep versterken Dit omvat het bevorderen van een gevoel van erbij horen en acceptatie binnen de groep. Dit leidt tot meer plezier, betrokkenheid en minder stress. Ook bij individuele sporten is het belangrijk om deze groepsdynamiek te stimuleren. Het versterken van het groepsgevoel via verbindende activiteiten en een "WIJ-gevoel" in de communicatie is essentieel. #### 3.1.6 Bouwsteen 6: Open en eerlijk communiceren Open en eerlijke communicatie is cruciaal. Coaches moeten niet achter de rug van sporters praten en duidelijk zijn in hun boodschap. > **Voorbeeld:** Coach Wendy spreekt haar gymnasten aan na een mindere prestatie: "De teleurstelling die jullie voelen, voel ik ook. We hebben vandaag een mindere prestatie neergezet. Er is maar één manier om dat op te lossen, en dat is samen keihard werken." ### 3.2 Aanbevelingen voor coaches Het document biedt diverse aanbevelingen om de principes van relationele coaching toe te passen: * **Aanwezigheid:** Fysieke en mentale aanwezigheid is cruciaal voor het opbouwen van een hechte band. * **Warmte en toegankelijkheid:** Toon actief interesse en stel je toegankelijk op voor vragen, klachten en zorgen om een warm nest te creëren. * **Opmerkzaamheid:** Wees alert op wat er leeft bij individuele sporters, in de groep en bij jezelf. * **Steun bieden:** Wees er op moeilijke momenten voor je sporters, zodat ze op jou kunnen terugvallen voor emotionele steun. * **Groepsgevoel:** Versterk het groepsgevoel door verbindende activiteiten te organiseren en het "WIJ-gevoel" uit te dragen in de communicatie. * **Communicatie:** Communiceer open en eerlijk, en spreek geen kwaad achter de rug van je sporters. * **Voorbereiding:** Bereid sporters voor op moeilijke momenten. > **Tip:** Een "harde opstelling" van de coach kan soms averechts werken. Het is beter om gevoelens te erkennen dan te onderdrukken. Een coach biedt ondersteuning aan emoties, zonder noodzakelijk een vriend te worden. Het delen van eigen ervaringen kan, mits correct toegepast, de relatie versterken, maar het is belangrijk om de professionele rol te behouden. > **Tip:** Het is belangrijk om als coach niet te "faken". Spelers prikken hier snel doorheen. Elke sporter moet zich gelijk behandeld voelen. Het document verwijst ook naar diverse documentaires die illustraties bieden van coachingstijlen, coach-sporterrelaties en leiderschap in sport. Deze documentaires kunnen verdere inzichten geven in de praktische toepassing van relationele coaching. --- # Aanbevolen media voor verdieping in coaching en relaties Dit gedeelte somt een reeks documentaires en films op die de dynamiek van coaching, sporter-coachrelaties, leiderschap en samenwerking belichten, als aanvullend studiemateriaal voor geïnteresseerden. ### 4.1 Documentaires en films ter verdieping Hieronder volgt een overzicht van aanbevolen media die inzicht bieden in de complexiteit van coachingrelaties, leiderschap en samenwerking, met specifieke aandacht voor de dynamiek tussen coaches en sporters. #### 4.1.1 Documentaires * **The Playbook (Netflix)** Deze documentaireserie belicht de successen en aanpakken van diverse kampioencoaches. De focus ligt op hun relatie met atleten en hun visie op leiderschap en samenwerking. * **The Last Dance (Netflix)** Een diepgaand portret van basketballer Michael Jordan, maar met een sterke nadruk op coach Phil Jackson en hoe zijn coachingstijl het dynamische succes van de Chicago Bulls vormde. De serie verkent de relatie tussen coach en steratleet. * **Sir Alex Ferguson: Never Give In (VRT Max)** Een biografische documentaire over de legendarische voetbalcoach Sir Alex Ferguson. De film belicht zijn invloed op zijn spelers en de langdurige impact van zijn coaching op hun carrière en persoonlijke ontwikkeling. * **Terim (Netflix)** Een portret van Fatih Terim, een van de grootste voetbalcoaches uit Turkije. De documentaire toont zijn intense, persoonlijke band met zijn teams en de dynamiek die hieruit voortvloeit. * **The Redeem Team (Netflix)** Deze documentaire focust op de dynamiek tussen coach Mike Krzyzewski (ook bekend als 'Coach K') en zijn NBA-sterren tijdens de Olympische Spelen van 2008. De nadruk ligt op coaching, teamgeest en het omgaan met individueel talent. * **Sport/Vrouw (VRT NU)** Ruben Van Gucht volgde zeven Belgische topsportvrouwen en hun coaches. De serie belicht openhartig hoe hun relaties bijdragen aan zowel sportieve prestaties als persoonlijke groei. * **First Team: Juventus** Deze serie biedt een kijkje achter de schermen bij de Italiaanse voetbalclub Juventus en hun trainers. Het toont de dagelijkse gang van zaken en de interacties binnen de coachingstaf en met de spelers. * **Captains of the World** De documentaire richt zich op leiderschap en coaching tijdens het WK voetbal. Het biedt unieke toegang tot gesprekken tussen coaches en spelers, en belicht de uitdagingen van het leiden van een team op het hoogste niveau. * **Over The Limit** Deze documentaire volgt het leven van de Russische ritmisch gymnaste Margarita Mamun en haar intense band met coach Amina Zaripova. De focus ligt niet alleen op sportieve prestaties, maar vooral op de veeleisende en soms grimmige relatie tussen coach en atleet. * **De prijs van de winnaar (Canvas/Pickx.be)** Deze documentaire behandelt uitgebreid mentale gezondheid, machtsmisbruik, emotionele steun en communicatie tussen coaches en atleten. Getuigenissen van onder andere Ann Simons en Nina Derwael, samen met hun coaches, illustreren hoe relaties het welzijn, naast de resultaten, bepalen. #### 4.1.2 Films * **Remember The Titans (Disney+)** Een biografische sportdramafilm, gebaseerd op een waargebeurd verhaal. Een zwarte football-coach brengt zowel zwarte als blanke highschool-spelers samen en leidt hen naar de overwinning in Virginia, destijds een periode van grote raciale geschillen. De film toont de kracht van inclusiviteit en leiderschap. * **Coach Carter (Netflix)** Een biografische sportdramafilm, eveneens gebaseerd op een waargebeurd verhaal. Een coach hanteert aparte methodes om zijn highschool-team niet alleen naar de overwinning te leiden, maar ook hun schoolprestaties te verbeteren. De film onderzoekt de balans tussen sport en academische ontwikkeling en de rol van de coach hierin. --- ## Veelgemaakte fouten om te vermijden - Bestudeer alle onderwerpen grondig voor examens - Let op formules en belangrijke definities - Oefen met de voorbeelden in elke sectie - Memoriseer niet zonder de onderliggende concepten te begrijpen

| Term | Definition | |------|------------| | Relationele steun | Het bieden van emotionele ondersteuning, begrip en zorg aan sporters, gericht op het versterken van de band en het welzijn van de individuele sporter en de groep. | | Grondhouding | De fundamentele instelling en de manier van zijn van een coach, gekenmerkt door oprecht respect en zorgzaamheid jegens de sporters. | | Autonome motivatie | Motivatie die voortkomt uit intrinsieke interesse, plezier en de wens om deel te nemen aan de activiteit, in plaats van externe druk of beloningen. | | Plezierbeleving | Het gevoel van genot en voldoening dat een sporter ervaart tijdens sportactiviteiten, mede beïnvloed door de coach-sporterrelatie. | | Relationele afwijzing | Het tegenovergestelde van relationele steun, waarbij een coach kil, afstandelijk of afwijzend gedrag vertoont, wat leidt tot verminderde betrokkenheid en vertrouwen bij sporters. | | Aanwezigheid | Een van de bouwstenen van relationele steun, die zowel de fysieke als mentale aanwezigheid van de coach tijdens trainingen en wedstrijden omvat. | | Warmte uitstralen | Het tonen van hartelijke en oprechte interesse in sporters, zowel non-verbaal (bv. glimlach, schouderklopje) als verbaal, om een "warm nest" te creëren. | | Voelsprieten uitsteken | Het vermogen van een coach om de signalen en behoeften van sporters waar te nemen, ook wanneer deze niet expliciet worden geuit, en hier adequaat op te reageren. | | Moeilijke momenten | Periodes van tegenslag, stress of persoonlijke problemen die een sporter ervaart, waarbij de coach een ondersteunende en troostende rol kan spelen. | | Samenhorigheid | Het gevoel van verbondenheid, acceptatie en gedeelde identiteit binnen een groep sporters, wat door de coach actief gestimuleerd kan worden. | | Open en eerlijke communicatie | Een vorm van interactie waarbij de coach open communiceert over verwachtingen, prestaties en gevoelens, en waarbij sporters zich veilig voelen om hun mening te uiten. | | Kritische reflectie | Het vermogen om eigen gedrag en de coachingsstijl te evalueren en aan te passen op basis van de effecten op sporters en de situatie. | | Betrouwbaarheid | Het kenmerk van een coach die consequent is in zijn/haar gedrag en beloften, waardoor sporters erop kunnen vertrouwen voor emotionele ondersteuning. | | Emotionele signalen | Non-verbale of verbale uitingen van een sporter die duiden op hun gemoedstoestand, zoals frustratie, vreugde of verdriet. |